De Bus populair
in de bergetappes
TOUR
Goormachtigh op drie titels
Favorieten doen niet meer dan hun plicht
OPDELOSSE
Emiel Mellaard gaat
niet naar Nice
Canfranc spookstation
in hart van Pyreneeën
Dagboek
TOURist
TOUR
DE
FRANCE
SPORT
CcidócSouocmt
MAANDAG 10 JULI 1989 PAGINA i:
Wielergekke kapelaan
wordt geëerd
Met de start van de achtste
Touretappe voor zijn kerkje is
78-jarige kapelaan Joseph
Massie in het paradijs geko
men. Precies dertig jaar gele
den stichtte de wielergekke
priester de Notre Dame des
Cyclistes. Hij ontving in het
gehucht La Bastide d'Armag
nac, .honderd kilometer onder
Bordeaux, duizenden wielrij
ders en cyclotoeristen. Van
eenvoudige trimmers tot be
roemde vedetten. Sommige
kampioenen schonken hem
trofeeën voor in zijn kerkje.
Bij de start van de Tour hin
gen regenboogtruien van on
der andere Darrigade, Hinault,
Simpson, Bobet en Van Looy
te pronken naast de gele trui
en van Ocana en Anquetil.
Kapelaan Joseph Massie rijdt
elke dag een half uurtje op een
echte koersfiets. „Dat houdt
me gezond", zei hij gisteren op
de mooiste dag uit zijn leven.
Het complete Tourpeloton
maakte halt om zijn zegenin
gen in ontvangst te nemen. In
tegenstelling tot alle andere
etappeplaatsen hoefde hij er
niets voor te betalen.
Speciale lichte
fiets voor rit
Voor de korte etappe naar Pau
was Martin Earley zeer over
tuigd van zichzelf. Hij vroeg
mecanicien John Krijnen om
zijn speciale lichte fiets. Hij
koerste attent en was mee in
de enige - en beslissende -
vlucht. Hij werd niet nerveus
van de solo van de Fransman
Louviot. Die had zijn beste
krachten reeds verbruikt in de
achtervolging op de kopgroep.
Earley kwam in het gezel
schap van Wilson en Caritoux
terug en verschalkte hen met
een demarrage in de voorlaat
ste bocht. Zo kwam Jan Gis-
bers voor de tweede keer aan
een verrassende overwinning.
Eerst Alcala in Francor-
champs, vervolgens Earley in
Pau.
HENGELO Emiel Mellaard doet niet mee aan de Grand
Prix atletiekwedstrijden, die vandaag dag in Nice worden
gehouden. Wel voegt Mellaard zich twee dagen later bij de
Nederlandse kampioen verspringen Frans Maas in Barcelo
na als het internationale atletiekcircus daar de tent opslaat.
Het is de bedoeling van beide atleten en manager Jos Her
mens dat het tweetal gezamenlijk het internationale circuit
afloopt. Dat moet nog dit jaar leiden tot een verbetering van
het nationale record tot 8,35 meter.
Mellaard acht zich na het lange en succesvolle indoorsei-
zoen, een val van de trap en een auto-ongeluk nog niet op
alle momenten reisvaardig. „Je kunt beter afzeggen dan een
slechte serie neerzetten. Daarom ben ik na de wedstrijd van
vorig week in Helsinki naar huis gegaan". Terwijl Maas gis
teren het vliegtuig naar zuid-Frankrijk nam, startte Mell
aard in Hengelo op de 100 meter.
Jacqueline
Goormachtigh
stijlvol in actie
tijdens het
discuswerpen,
dat ze won in
een stijl die
doet denken
aan Ria
Stalman.
FOTO: PERS
UNIE
HENGELO Jacqueline
Goormachtigh is de enige Ne
derlandse atlete die drie titels
veroverde bij een nationale at-
letiektitelstrijd. De negentien
jarige Rotterdamse stapte giste
ren in het FBK-stadion de are
na uit met het Nederlandse
kampioenschap discuswerpen
achter haar naam. Een week
eerder had Goormachtigh in
Bergen op Zoom de jeugdtitels
op kogel en discus veroverd.
Bovendien Werd zij met een
fraai jeugdrecord (56,28 meter)
één van de weinige Neder
landse medaillekandidaten
voor de Europese jeugdtitel-
strijd, die eind augustus in Va-
razdin wordt gehouden.
Is zij een nieuwe Ria Stalman? Zeer
waarschijnlijk. De olympische kam
pioene van 1984 (Los Angeles) reik
te als junior lang niet tot de verten,
die Goormachtigh anno 1989 verwe
zenlijkt. In de recordboeken junio
ren ontbreekt de naam van de hui
dige tv-commentator.
Zover als het record met de twee
pond zware schijf, kwam Goor
machtigh afgelopen weekeinde in
Hengelo overigens niet. In de door
regen glibberig geworden ring, le
verde zij een worp van 52,72 meter
af. Vlijtige Jacqueline, wier presta
ties een jaar geleden nog rond de 48
meter schomelden, wil nu twee keer
per dag gaan trainen. Twee en een
half jaar geleden had de forse Goor
machtigh nog nooit een kogel of dis
cus in handen gehad.
Ondanks beperkte aandacht voor de
kogel, wilde ze haar aanwezigheid
toch benutten en pakte daarmee za
terdag brons mee. Hetgeen de drie
titels nog wat meer cachet gaf.
Sport op tv
VANDAAG
Nederland 3, 19.18 uur: Tour de
Nederland 3, 21.25 uur: Sport
Studio.
BBC 1, 21.00 uur: Atletiek uit
Sky Channel, 19.00 uur: Auto-
en motorsport.
Sky Channel, 21.00 uur: Euro
sport-weekoverzicht.
Sky Channel, 22.00 uur: Atle
tiek.
Sky Channel, 23.30 uun Boksen.
HENGELO Zonder de
prikkel van limieten voor
afvaardiging naar Olym
pische Spelen of Europese
kampioenschappen,
schijnt de vonk op de na
tionale titelstrijd atletiek
niet over te springen. Er
sneuvelde in het tropisch
warme, lange weekeinde
in het FBK-stadion zelfs
geen Nederlands record.
Het werd in Hengelo
daardoor een vlak en vrij
sfeerloos gebeuren.
Gevestigde namen als Marjan
Olijslager, Elly van Hulst,
Marti ten Kate, Erik de Bruin,
Emiel Mellaard en Frans Maas
deden wat van hen verwacht
werd. Olijslager (100 m en 100
m horden), Van Hulst (1500 en
3000 m) en Ten Kate (5 en 10
km) veroverden twee kampi
oenschappen.
Erik de Bruin, die dit seizoen
zijn nationale record via 67,52
naar 67,58 meter bracht en
daarnaast nog twee keer de
grens van 67,00 meter passeer
de, is aan zijn beste seizoen be
zig. Hij verklaart dat door het
feit dat hij afgelopen winter
voor het eerst in zijn loopbaan
de krachttraining in een sport
school kon doen en niet bij
temperaturen rond het vries
punt buiten met halters en ge
wichten hoefde te oefenen.
De Bruin verscheen dit sei
zoen ook veel meer op buiten
landse wedstrijden. „Het is een
leuke ervaring maar het rei
zen is vermoeiend. Volgend
jaar, wanneer in augustus in
Split de Europese titel op het
spel staat, zal ik mij veel meer
op de training concentreren".
Hoe constant De Bruin dit sei
zoen is, bewees hij in Hengelo.
Ondanks de vermoeidheid en
de vertaging, waardoor hij niet
op het kogelstoten kon uitko
men, wierp hij bij volledige
windstilte vier keer over de
62,00 meter met als beste af
stand 63,34 m.
Laten zien
Alleskunner Marti ten Kate
voelde zich in zijn woonplaats
verplicht wat te laten zien. De
kleine Twent won vrijdaga
vond onder tropische omstan
digheden de tien kilometer in
28 minuten en 43,43 seconden,
ruim vijftig seconden boven
zijn persoonlijk record dat hij
vorig jaar in Seoul, waar hij
negende werd, in 27.50,30, ves-
Nog geen twee dagen later ze
gevierde Ten Kate ook op de
vijf kilometer. Aanvankelijk
Marti ten Kate veroverde in H
10.000 meter.
wisselden Ten Kate, Hans
Koeleman, die de steeple chase
had laten lopen, en Tonnie
Dirks elkaar elke ronde af.
Koeleman viel na ruim drie
kilometer af. In de laatste 400
meter, die Ten Kate in 59,5 se
conden aflegde, had Dirks
rigelo de titels op de 5000 en
FOTO: ANP
geen antwoord op de versnel
ling van de Twent. Ten Kate
won in 13.45,60.
In haar laatste jaar als atlete
schijnt Marjan Olijslager alles
te kunnen. De atlete die dit
seizoen haar nationale record
op de 100 meter horden op
12,77 seconden bracht, was in
Hengelo uiteraard een klasse
apart. Zij veroverde echter
ook het kampioenschap op de
100 meter in 11,63 seconden.
Het kwam niet tot een con
frontatie met Nelli Cooman,
omdat de kleine Rotterdamse
zich op doktersadvies wegens
verschijnselen van bloedver
giftiging moest afmelden. Olij
slager veroverde nog een der
de gouden medaille met haar
club AVR op de 4 x 100 meter.
Niet tijdig
Elly van Hulst zag in Hengelo
af van haar gebruikelijke drie
titels op de middenafstand. De
Rotterdamse moest gisteren de
800 meter laten schieten om
dat zij anders niet tijdig in
Nice kon zijn, waar zij van
daag in het Grand Prix-circuit
de mijl moet lopen. Van Hulst,
die de afgelopen tien dagen te
kampen had met darmstoor
nissen, incasseerde haar natio
nale titels nummer 57 en 58.
Van Hulst had gezien de tac
tisch domme race die in de fi
nale van de 800 meter werd
gelopen, ongetwijfeld ook dit
nummer gewonnen. De aan
stormende talenten Anneke
Schutte en Laetitia Vriesde
Etienne de Wilde
...zevende etappe...
FOTO: ANP
Tourkroniek
PAU De op één na
langste etappe gaat zater
dag van Poitiers naar Bor
deaux over 258,5 kilometer
onder zwaar bewolkte he
mel waaruit langdurig re
gen valt. Harde zijwind.
Wedstrijd begint bij 141e
kilometer met kopgroep
van dertien met o.a. Maas-
sen, Poels, Hanegraaf,
Lubberding en Nijdam. Na
hergroepering bij 157e ki
lometer ontsnappen Poels,
Hodge en Frison.
In peloton zijn verschil
lende valpartijen. Alcala
wordt ernstigst getroffen.
Maximale voorsprong kop-
trio: 4.45. Leiders ingelo
pen na 228 kilometer.
In zeer levendige finale
valt beslissing twee kilo
meter voor het einde. De
Wilde sprint uit kopgroep
met Bauer, Nijdam, Colotti
en Tolhoek naar zege in
zevende etappe.
In de achtste etappe wordt
peloton na verplaatsing uit
Bordeaux door zware re
genbui getroffen. Het
wordt later droog en af en
toe breekt de zon door. Rit
gaat door heuvellandschap
naar Pau over 157 kilome-
Dertig Nederlanders mis
sen collectief de slag. Half
weg rijden Earley, Wilson
en Caritoux weg. Louviot
rijdt gat van twee minuten
dicht. In slotfase sluiten
Tebaldi en Bezault bijna
Na mislukte solo van Lou
viot ontsnapt Earley in
voorlaatste bocht en wint
8e etappe. In beide etappes
komt gele trui van Le-
mond niet in gevaar.
Martin Earley
....achtste etappe...
FOTO: ANP
lieten het na een trage eerste
ronde (ruim 69 seconden) op
een eindsprint aankomen
waarin de in Amsterdam stu
derende indoorkampioene El
len van Langen met de winst
ging strijken.
Aantrekkelijke duels leverden
het verspringen zowel bij de
mannen als vrouwen op.
Emiel Mellaard en Frans Maas
leverden een boeiend duel.
Daarin maakte Maas, 8.07 me
ter, in zijn vierde poging Mell
aard (8,03) de titel afhandig.
Mellaard pakte een dag later
toch nog goud door de 100 me
ter te winnen.
Mieke van der Kolk prolon
geerde haar verspringtitel wel.
De kleine, felle Noordholland
se, ook een pupil van bonds-
trainer Peter van Wijk, kwam
in haar derde poging met bijna
anderhalve meter rugwind tot
6,57 meter. Zij bleef daarmee
slechts vier centimeter verwij
derd van het nationale record
van Tineke Hidding, die even
als vorig jaar tweede werd.
Hidding, komend weekeinde
aanvoerster van de Neder
landse zevenkamploeg in de
strijd om de Europese beker in
Helmond, deed in haar zesde
en laatste poging nog een ver
woede poging Van der Kolk te
passeren. Ondanks de steun
van bijna 2,7 meter rugwind
slaagde zij niet: 6,51 meter.
Het opknappen van de vervallen spoorlijn en de gebouwen
zal ongeveer dertig miljoen gulden gaan kosten.
FOTO: SP
Vanderaerden tekent bij Raas
PAU Eric Vanderaerden heeft zaterdag na afloop van de ze
vende Touretappe in Bordeaux een contract voor de ploeg van
Jan Raas getekend. De overeenkomst gaat over twee jaar. De
Belgische sprinter/tijd rijder had ook een aanbieding van een
Italiaanse ploeg.
CANFRANC-ESTA-
CION Klimmend
naar de venijnige Col de
Marie-Blanque en de
roemruchte Aubisque
kruist de Tour vandaag
een mysterieus spoor. De
roestige rails zijn door
onkruid overwoekerd.
Nog maar twintig jaar
geleden liep hier, dwars
door de Bearn, de „in
ternationale lijnPau-
Zaragoza. Het was de
enige trein ver bin ding
door het hart van de Py
reneeën.
Het vervallen traject slingert
door tunnels en over pitto
reske bruggetjes naar de
hoge grens met Spanje.
Daar, even in het Aragonese
land, wacht nieuwgierige
spoorzoekers een bijna sur
realistisch schouwspel: het
spookstation Canfranc. Als
een kathedraal gewijd aan
de glorie van het spoor staat
het sinds 1928 midden in de
bergen, op 1100 meter hoog
te. De paar huisjes eromheen
versterken de megalomanie
van de Italiaanse architect.
Tunnel
Uit de bijna twee kilometer
lange Somport-tunnel die
richting Frankrijk gaapt
kwam in 1970 de laatste
trein. Op „Canfranc-Esta-
cion" stapte iedereen uit om,
na de douane te zijn gepas
seerd, op het Spaanse perron
in de Talgo over te stappen.
De stoffige stationshal met
zijn lege loketten en afgebla-
derde dienstregeling is een
droom zijn voor fotograven.
Maar het is de nachtmerrie
van de RENFE, de Spaanse
spoorwegen, die alles doen
om de schijn van een echt
station op te houden. Een
enkele trein vertrekt nog
steeds naar Zaragoza. „Trei
nen a la Kaf ka, vrijwel zon
der reizigers en op een dood
lopend spoor", volgens een
Franse journalist.
De verbinding werd eenzij
dig verbroken door de
SNCF, de Franse spoorwe
gen. Een banaal ongeluk
met een goederentrein in de
Bearn waarbij een brug
zwaar werd beschadigd) was
het argument de "onrenda
bele" lijn op te heffen. Een
beslissing waartegen vooral
de provincie Aragon te hoop
liep. Het goederenvervoer
per spoor moet nu de enor
me omweg maken over
Irun. De reizigers kunnen
zich troosten met SNCF-bus
sen.
Comité
Maar gelukkig - sommige
bruggen en viaducten zijn
ware kunstwerken - heeft
Canfranc ook aan Franse
kant enige voorvechters. Ze
zijn sinds drie jaar verenigd
in de CRELOC, het comité
voor herstel van de spoor
verbinding. „Het is eeuwig
zonde zo'n prachtige lijn af
te schrijven", vindt CRE
LOC-voorzitter Alain Caze-
nave-Piarrot (40). Op door
het comité georganiseerde
bijeenkomsten tracht de
treingekke aardrijkskunde
leraar vooral de economi
sche haalbaarheid van her
opening aan te tonen. Met
cijfers van de RENFE.
„Die weerspreken wat de
SNCF altijd heeft beweerd.
Met het oog Europa hebben
enige lokale Qndernemers
zich nu achter ons ge
schaard. Net als de burge
meester van Jaca (een
Spaans Pvreneeëndorp vlak
onder Canfranc, BVH), dat
zich kandidaat wil stellen
voor de Olympische Spelen
van 1998", aldus Cazenave-
Piarrot.
Hoewel de SNCF het op
knappen van de lijn twee
jaar geleden op ruim 30 mil
joen gulden becijferde is alle
hoop nog niet verloren, zo
denkt het CRELOC. Tijdens
de laatste Eurotop zou Can
franc een van de gespreks
onderwerpen tussen Fransen
en Spanjaarden zijn geweest.
Een woordvoerder van de
SNCF bevestigt dat maar
voegt eraan toe: „Het is nu
een zaak van de politiek.
Het standpunt van de SNCF
zal duidelijk zijn. Met een
gemiddelde van 22 reizigers
per trein en 3369 goederen
wagons (in 1965ging het om
een uiterst onrendabele lijn.
Helaas kunnen we ons niet
veroorloven die uit nostalgi
sche overwegingen te hero
penen
Het peloton zaterdag in actie in de stromende regen in de etappe
naar Bordeaux. Vervelend voor de rijders en voor de sponsors
die door de regenkleding hun sponsornamen niet zien.
FOTO: AP
PAU Aan het begrip
tijd worden in de Ronde
van Frankrijk strenge re
gels gesteld. De tijd kent
zijn glorie en veroorde
ling. Bijna nergens liggen
de uitersten zo dicht bij
elkaar als in de Tour. Er
hangt veel en vaak alles
vanaf. Vraag het de ren
ners die niet kunnen
klimmen. Zij voeren in
het hooggebergte vaak
een verwoede strijd tegen
de soms onverbiddelijke
tijd. De oplossing is om
mee te rijden in de „bus",
die niet te laat binnen
komt. Vandaag reed de
eerste. x
Renners die deel uitmaken
van een bus moeten zich hou
den aan ongeschreven regels.
Er dient te worden gehoor
zaamd aan de „chauffeur", die
op zijn beurt waakt over het
tempo tijdens de beklimming;
iedereen moet zonder boven
matige inspanningen kunnen
volgen. In de afdaling luidt de
verplichting: snelheid maken.
En op de vlakke stukken
wordt georganiseerd hard ge
reden om zo veel mogelijk op
gelopen achterstand in te lo
pen. Zo zijn de regels en wie
zich daar niet aan houdt, zal
het merken. Als alle radertjes
in elkaar passen, arriveert de
bus binnen de tijdslimiet aan
de finish en blijft eliminatie
achterwege.
De voorbereidingen op de
„busreis*, die in het peloton
gruppetto rijden wordt ge
noemd, beginnen al de avond
voor een bergrit. Renners die
een broertje dood hebben aan
de cols, slaan het routeboek er
op na, bekijken het coëfficiënt
voor tijdsoverschrijding en
slaan aan het rekenen. Aan de
gemiddelde snelheid van de
winnaar is een percentage ge
koppeld. Bij benadering is dan
uit te rekenen hoeveel tijd
mag worden verloren op de
winnaar. Die gegevens worden
keurig genoteerd, evenals de
ideale tijdstippen waarop de
bergtoppen kunnen worden
gepasseerd. Aan de hand van
informatie die de ploegleiders
doorgeven, worden onderweg
zo nodig correcties aange
bracht. Het is dus zaak de ide
ale bus uit te zoeken.
Routiniers
Een bus ontstaat doorgaans op
initiatief van enkele routi
niers. Dat zijn dan ook de
chauffeurs, van wie de Frans
man Gilbert Duclos-Lassalle
en de Italiaan Guido Bontempi
Raul Alcala is zaterdag ten val gekomen, maar startte gisteren
wel ondanks het vermoeden van één of meer gebroken ribben.
FOTO: AP
Onze correspondent Bob
vqn Huët reist de Tour
de France- karavaan
vooruit en geeft
dagelijks een impressie
van stad en streek waar
de deelnemers aan de
Grande Bouclé later
rijden.
Vandaag een schets van
het vervallen
spoortraject tussen Pau
en Zaragoza. Nog maar
twintig jaar was dat de
enige trein verbin ding
door het hart van de
Puyreneeën.
blijken dan toch nog voor ei
gen eer te fietsen. Waarvoor
eigenlijk? Hun klassement is
niet belangrijk en zij hebben
er alleen maar baat bij om op
tijd binnen te komen. Laten ze
zich aan de regels houden, dan
komt alles in orde".
Dat vindt ook Mathieu Her
mans, die daarbij opmerkt dat
er soms renners zijn die het
tempo van de bus opvoeren
om de zwakken te laten los
sen. Zij laten zich niets gele
gen aan het geroep om piano,
een teken dat er te hard wordt
gereden. -TCen onsympathieke
manier om een aantal concur
renten uit koers te krijgen.
Volgens Hermans had Gerrie
Knetemann, in zijn tijd een er
kend buschauffeur daar een
handje van. Hermans: „Hij liet
renners er dan afwapperen
onder het mom: die zien we
morgen niet terug aan de start.
Dat is niet mijn stijl. Dan heb
ik liever met Bontempi te ma
ken. Die is correct en kan op
het vlakke flink tempo ma
ken. Trouwens ik moet nog
zien of in al die korte bergrit
ten veel bussen worden gefor
meerd. Ik verwacht eerder
taxi's, kleine groepjes dus.
Vooral als die Colombianen
gaan rijden. En reken maar
dat dat gebeurt. Herrera bij
voorbeeld heeft al zoveel ver
loren dat hij alleen nog uit is
op ritzeges. En die man rijdt zo
hard omhoog, dat hij- in de
bochten moet remmen. Voor
ons is dat ongunstig".
Een dergelijke ervaring had
Maarten Ducrot twee jaar ge
leden toen op een dag het ge
middelde dermate werd opge
schroefd dat een bus van 50
renners vier minuten voor
sluiting van de tiidcontrole
binnenkwam. „Jazelcer, zo'n
groep gaat ei* onverbiddelijk
uit", weet hij. „Het is niet zo
dat de kwantitateit als pressie
middel wordt geaccepteerd.
Vroeger misschien, maar te
genwoordig trapt de organisa
tie daar niet meer in. De regels
wordt strikt nageleefd".
HENK STOUWDAM
de bekendste zijn. Als zij bij
het begin van een beklimming
„gruppetto" roepen wordt de
bus geformeerd.
De bescherming van de bus
wordt vooral in lange bergrit
ten gezocht. Over een korte
afstand is de tijdslimiet door
gaans gering. Zeker als de
klimmers een hoog gemiddel
de onderhouden. De Colombi
anen zijn daarvoor gevreesd
en dus onder de busreizigers
niet populair. Het scheelt nog
al of je een marge van 30 of 50
minuten hebt.
De Nederlander John Talen
zoekt daarom de etappes uit
om in de bus te stappen. „In
korte ritjes zoek ik doorgaans
mijn eigen weg, omdat ik nog
niet zo slecht omhoog ga. I?at
kost me dan wel veel kracht,
maar als de afstand de dag
erop groter is, rijd ik in de bus.
Als ik gruppetto rijd, kom ik
zelden op kop. Ik schijn te
hard te rijden. Ik hoor de an
deren dan alleen maar schel
den. Dan laat ik me maar wat
afzakken", aldus de drager
van de rode trui.
Laatste wiel
Met Henk Lubberding, een
frequent busreiziger, ligt het
weer iets anders. Hij rijdt op
kop van de groep of in het
laatste wiel. „Omdat ik het
tempo wil bepalen of niet", is
zijn uitleg. „Ik 'houd er niet
van dat er mannen naast me
komen fietsen, die onregelma
tig rijden. Dat irriteert me.
Dan bemoei ik me liever hele
maal niet met het tempo. In de
bus zie je trouwens wel wie de
juiste profs zijn. En dat zijn er
maar weinig. Veel renners