houden tijden voor spijbelaars
!££0(JM(*SILUiCe9
Rijkspolitie
in problemen
MieuwO
CERPLICHTAMBTENAREN MET HANDEN IN HET HAAR
Juiszoeking bij asielzoeker niet juist
Nieuw communicatie-middel gehandicapten
Ruding
biedt drie
varianten
voor N
begroting
NNENLAND
Qeid^aQowumt
DONDERDAG 6 JULI 1989 PAGINA 3
rouw verspreidt
jdelijke snoepjes
LKENSWAARD De politie in Val-
svvaard heeft een 49-jarige vrouw uit die
its aangehouden. Ze wordt ervan ver-
it dat ze 38 in snoeppapier verpakte pil-
s op straat heeft achtergelaten. Een deel
die pillen is voor kinderen dodelijk. De
^te pilletjes werden dinsdagmiddag ge-
den. Ze zaten in een bonbondoosje waar
met een pen „snoepjes voor iedereen"
geschreven. Het doosje werd gevonden
een kind dat er mee naar zijn ouders
te. Die waarschuwden op hun beurt de
tie. Tijdens een uitvoerig buurtonder-
t werd nog een tweede doosje gevonden,
verdachte, die al geruime tijd een psy-
itrische behandeling ondergaat, wordt
ing tot moord ten laste gelegd.
Koninklijk
paar met
vakantie
DEN HAAG Konin
gin Beatrix en prins
Claus zijn gisteren naar
Italië vertrokken voor
een zomervakantie. Het
is niet bekend hoe lang
het koninklijk paar in
Italië blijft. Koningin
Beatrix en prins Claus
onderbreken hun va
kantie in elk geval voor
het bezoek van de
Amerikaanse president
Bush aan Nederland op
17 juli.
CDA informeert naar
afzet premie-A-woningen
DEN HAAG De Tweede-Kamerleden Wol-
ters, Koetje en Paulis (allen CDA) willen van
staatssecretaris Heerma (volkshuisvesting) we
ten of het waar is dat er problemen zijn bij de
verkoop van premie-A-woningen. In schriftelij
ke vragen aan de bewindsman hebben zij giste
ren aangedrongen op maatregelen, indien mocht
blijken dat de premiekoopregeling onvoldoende
bereikbaar is voor de lagere inkomens. De Raad
voor Onroerende Zaken (ROZ), waarin beleg
gers, hypotheekbanken en makelaars zijn vere
nigd, schreef Heerma maandag een brandbrief
over deze materie. Doordat het rijk de subsidie
regels heeft verscherpt en doordat het moeilij
ker is geworden gemeentegarantie te krijgen,
stagneert de verkoop van premie-A-woningen,
aldus de ROZ. Een woordvoerder van Heerma
ontkende overigens dat er problemen zijn.
PvdA-kamerlid
Rienks wordt
IZA-directeur
OLDENZAAL H.
Rienks, nu nog Twee
de-Kamerlid voor de
PvdA, wordt per 15
september directeur
van het Instituut
Ziektekostenvoorzie
ning Ambtenaren in
Overijssel en Flevo
land.
Bij deze organisatie is
per 1 juli drs. Th.
Heisterkamp, burge
meester van Olst, be
noemd tot voorzitter
van het bestuur.
Afkoelingsperiode
bij Dagblad voor
Noord-Limburg
VENLO De directie van het Dag
blad voor Noord-Limburg in Venlo is
gisteren met de ondernemingsraad en
de redactieraad een afkoelingsperio
de overeengekomen tot 1 september.
Gedurende die periode zal de directie
nadere argumenten aandragen voor
de onlangs door moeder-uitgever
VNU bekendgemaakte plannen om
een fusie tot stand te brengen tussen
de dochters het Dagblad voor Noord-
Limburg in Venlo en het dagblad De
Limburger in Maastricht en Roer
mond Over die fusie ontstond grote
onrust onder de ongeveer 180 mede
werkers van de krant in Venlo.
Versnelde aanleg
weg Hengelo-grens
OLDENZAAL Drie jaar
eerder dan in de bedoeling
lag is gisteren de aanleg be
gonnen van de autosnelweg
tussen Hengelo en de grens
met de Bondsrepubliek
Duitsland. Deze laatste scha
kel in de route Amsterdam-
Berlijn kan dank zij de ver
snelde aanleg al in 1992 in
gebruik worden genomen, in
plaats van 1995. De eerdere
aanleg van het 15 kilometer
lange traject wordt mogelijk
gemaakt door de samenwer
king van de rijksoverheid, de
provincie Overijssel en het
bedrijfsleven.
Gierput eist twee
slachtoffers
DIESSEN Een 28-jarige landbou
wer uit het Brabantse Baarschot, ge
meente Diessen, is gisteren samen
met een 51-jarige oom uit het Gelder
se Bemmel, in een gierput bedwelmd
geraakt en verdronken. Volgens een
woordvoerder van de rijkspolitie zat
in de 2,5 meter diepe put slechts 35
centimeter gier. Er hing echter een
zeer sterke concentratie ammoniak-
damp. Toen de landbouwer zijn oom
de put liet zien raakte hij bijna direct
bewusteloos en viel in de gier. De
oom alarmeerde de beide echtgenotes
en probeerde zijn neef te redden.
Ook hij raakte echter bewusteloos en
viel in de put. Hulp van de brand
weer en de GGD van Hilvarenbeek
en Diessen mocht niet meer baten.
I VANDAAG C\
i\ IN HET
ETERMEER Voor
lieren die geregeld
>elen en voor ouders
hun kinderen mee op
[antie nemen als de de
n nog niet afgelopen
'dreigen' gouden tij-
aan te breken. De
is is- bijzonder groot dat
verzuim van de kinde-
nauwelijks of niet zal
•den gecontroleerd of
;raft. Op elke school
•dt spijbelen anders
epakt en in veel ge
ien weet de overheid
niets. De gemeente-
itenaren die de leer-
fflit moeten controleren,
n met de handen in
haar.
blijkt uit het onderzoek
:orgen of vervolgen...?'
de Erasmus Universiteit
lotterdam dat gisteren, bij
'ezigheid van de zieke
itssecretaris Ginjaar-Maas,
"oetermeer is aangeboden
topambtenaar P.E. van
eren van het ministerie
onderwijs. Het rapport zal
het ministerie worden ge
kt om in het najaar te be
ien of de Leerplichtwet
■t worden aangepast,
lerzoeksleider prof.dr. Han
ine, directeur van het Insti-
voor Sociologisch en Be-
irskundig Onderzoek (Ris-
zegt het ronduit: „Natuur-
moet de wet worden ge-
Er wordt in het voort-
;t onderwijs nogal ver-
id. De controle hierop laat
mate te wensen over.
is meestal niet de schuld
de leerplichtambtenaren,
zijn hardwerkende figu-
die er zelden met de pet
gooien. Maar in veel ge-
ïnten worden zij aan hun
ergelaten".
de Leerplichtwet van
moet elke gemeente in
De bank in een park is voor scholieren vaak aantrekkelijker dan de schoolbank
Prof. dr. Leune: „Schoolverzuim
is gewoon slecht". foto: sp
Nederland een leerplichtamb
tenaar hebben. Bij scholieren
en ouders leeft het beeld dat
deze ambtenaren, die een op
sporingsbevoegdheid hebben
en proces-verbaal mogen op
maken, enge figuren zijn die
maar beter gemeden kunnen
worden. De bedoeling is echter
dat zij leerlingen die er een ge
woonte of 'hobby' van maken
geregeld weg te blijven, probe
ren te motiveren en te begelei
den. Op die manier kan het
spijbelen worden voorkomen.
De leerplichtambtenaren ko
men hier nauwelijks aan toe.
In kleinere plaatsen wordt het
werk er vaak bij gedaan door
ambtenaren die eigenlijk een
andere taak hebben. De grote
re steden hebben wel meerde
re mensen in dienst, maar
daar zijn de problemen dan
ook vaak veel groter. „Ambte
naren kunnen een spin in het
web zijn en een belangrijke rol
vervullen in de opvang van
spijbelaars", zegt woordvoer
ster Marian van Ieperen van
de Landelijke Vereniging van
Leerplichtambtenaren. „Het
kost hen nu veel te veel tijd
om achter de feiten aan te lo
pen. Het is roeien met de rie
men die ze hebben". De vere
niging heeft al jarenlang
klachten laten horen richting
overheid en politiek, en on
derschrijft de bevindingen van
de Rotterdamse onderzoekers
van harte.-
Geheimhouding
Onderwijssocioloog Leune en
zijn medewerkers hebben in
foto: sp
het afgelopen schooljaar negen
gemeenten onder de loupe ge
nomen. Deze gemeenten wil
den alleen meewerken onder
de voorwaarde van strikte ge
heimhouding. Leune verzekert
dat de negen naar hun om
vang en aard zijn geselecteerd,
in alle hoeken en gaten van
Nederland zijn gesitueerd en
daarom een redelijk betrouw
bare afspiegeling vormen van
de landelijke situatie.
De onderzoekers hebben ge
sprekken gevoerd met betrok
ken ambtenaren, schooldirec
ties, hulpverlenende instanties
en officieren van justitie. Er is
langzaam maar zeker een
beeld van een jungle ontstaan.
Hoewel de gemiddelde leer
plichtambtenaar een hogere
beroepsopleiding heeft gehad,
ontbreekt hem de kennis om
het gedrag van leerlingen te
beïnvloeden. Leune: „We heb
ben niet gezocht naar de oor
zaken van het verzuim, maar
juist speciaal op de controle
gelet. Er is geen lijn te trek
ken, overal is het anders. Som
mige leerplichtambtenaren
hebben uitstekende contacten
met scholen. Zodra zij een be
paalde mate van verzuim con
stateren, gaan zij er achteraan.
Andere ambtenaren zijn wat
vrijmoediger, vaak zijn zij ge
demotiveerd".
Ongelijkheid
Door de grote verscheidenheid
is er een grote mate van
rechtsongelijkheid ontstaan,
aldus Leune. „Scholen regis
treren het verzuim nog steeds
onvoldoende. De leerplich
tambtenaar voelt zich geïso
leerd, heeft geen rugdekking.
Hem ontbreken vaak de tijd
en faciliteiten om de zaken
voortvarend aan te pakken.
Gemeenten maken betrekke
lijk weinig geld vrij, en ja, de
leerplicht is nu eenmaal geen
heet politiek onderwerp. Daar
naast is de wetgeving te ondui
delijk en te algemeen. Er zijn
wel voorschriften van het rijk,
maar er wordt veel overgela
ten aan gemeenten en scholen.
Dan heb ik het nog niet eens
gehad over leerlingstelsels,
waar de situatie helemaal
schemerig is".
Het antwoord op de vraag
'Verzorgen of vervolgen...?'
kan volgens Leune snel wor
den gegeven. Vang de spijbe
laars beter op, zodat vervol
ging kan worden voorkomen.
Maar dan moeten gemeenten
en scholen eensluidende
standpunten gaan innemen,
dient het vak van leerplich
tambtenaar te worden opge
waardeerd en moeten vooral
in grote gemeenten meer amb
tenaren worden aangesteld
voor het tegengaan en contro
leren van spijbelen. Leune:
„Dat kost hooguit enkele tien
tallen miljoenen guldens. Op
een onderwijsbegroting van
vele miljarden is dat een ge
ring bedrag".
Er moet snel iets gedaan wor
den, meent Leune, want:
„Schoolverzuim is gewoon
slecht. Spijbelen wordt vaak
gedaan door leerlingen uit de
kwetsbare milieus. Zij halen
geen diploma en groeien uit
tot de potentiële langdurig
werklozen waar we ons alle
maal zo druk om maken en
die met kunst en vliegwerk
aan een baan moeten worden
geholpen. De scholingsgraad
van de bevolking moet om
hoog in deze tijd waarin de
voortschrijdende economische
en technologische groei vraagt
om goed opgeleid personeel".
ROB SEBES
i
i|N HAAG Het klopte niet
de politie de woning van
Jj asielzoeker betrad en doel-
icht onderzoek pleegde naar
itueel aanwezige gegevens
zijn „vluchtverhaal". Huis-
li ng grijpt diep in in de per-
ilijke levenssfeer. De
?mdelingenwet laat huis
zoeking wel toe als iemand
wordt verdacht van een straf
baar feit maar de wetgever
heeft niet gewild dat huiszoe
king verder als middel wordt
toegepast. De politie hoorde in
dit geval zelfs niet te vragen de
woning te mogen doorzoeken,
zo concludeert de Nationale
Ombudsman naar aanleiding
van een klacht van een inmid
dels als vluchteling tot ons land
toegelaten Turkse Koerd. De
Koerd en zijn echtgenote ver
bleven begin vorig jaar in het
asielzoekerscentrum Stevens
beek en kregen daar de rijkspo
litie in Oploo „op bezoek".
(ADVERTENTIE)
Kodacolor
Gold film 100 iso
36 Opnamen. 3 Halen, 2 betalen.
Kodak S100 EF kompakt camera Per 3 stuks 29.90
Met ingebouwde flitser en lenskap. Nu in speciale kadoverpakking met tas. QQ.
batterij en Kodacolor Gold film. 5 Jaar garantie. 7 7#
Vi fel .1 =1 M .ÏÏTT—1
KNOLLEN
Indiaanse verentooi
De nieuwe Amerikaanse ambassadeur Howard Wilkins Jr., zakenman in pizza's, is al aardig ge
wend aan zijn Haagse standplaats. Zijn prive-verblijf is aangepast aan de smaak van Wilkins. Het
dressoir wordt gesierd met een Indiaanse verentooi. foto anp
DEN HAAG Het nieu
we systeem voor het uit
betalen van overuren bij
de rijkspolitie werkt niet.
In het hele land zijn korp
sen zowel financieel als
organisatorisch in grote
moeilijkheden gekomen,
aldus voorzitter Koffeman
van de Algemene Christe
lijke Politiebond (ACP).
Volgens Koffeman lijdt de
rijkspolitie aan een hardnek
kig geldgebrek. „De weigering
van minister Korthals Altes
om de rijkspolitie meer geld te
geven is typerend voor de
houding van justitie", aldus
Koffeman, die gisteravond via
het NOS-Journaal en vanmor
gen in het dagblad Trouw felle
kritiek uitte op het kabinet.
Het nieuwe systeem, dat sinds
1 januari geldt, houdt in dat
80% van de overuren wordt
vergoed. De rest moet worden
gecompenseerd met vrije da
gen. Veel korpsen hebben hun
al lang gehaald en komen
te kort om voldoende
compensatie te nemen.
Koffeman, die voor de Twee
de-Kamerverkiezingen op een
verkiesbare plaats staat voor
het CDA (40e), meent dat de
rijkspolitie niet meer kan wer
ken zoals het zou moeten. „Er
moet zo snel mogelijk geld bij.
Daarnaast moet de organisatie
zo worden aangepast dat het
geld doelmatiger wordt be
steed".
Schrijnend
Het CDA-kamerlid Van der
Heijden bevestigde vanmorgen
voor de NCRV-radio dat de si
tuatie bij de rijkspolitie schrij
nend is en dat de organisatie
moet veranderen. Van der
Heijden wees een forse verho
ging van het budget voor de
rijkspolitie van de hand. „De
rijkspolitie moet eerst begin
nen met efficiënter te werken.
Dat zal wel pijn doen, maar
dat is bij de gemeentepolitie
net zo geweest".
Oostduitse
loc
Een oude
stoom
locomotief,
afkomstig uit
Oost-
Duitsland,
gisteravond
het station in
Hengelo (O) op
weg naar de
stoom-
activiteiten die
GRONINGEN Twee stu
denten van de Rijkshogeschool
in Groningen hebben een
hulpmiddel ontwikkeld waar
door gehandicapten met
spraak- en/of motorische
stoornissen, toch kunnen com
municeren. Met de apparatuur
van O Huisman en H. Oost-
land, kunnen de gehandicap
ten door alleen hun oeen te
bewegen, begrippen en
woorden aanwijzen op een
computerscherm
Een tv-camera registreert of
de ogen van de gehandicapte
naar links, rechts of naar het
midden van het computer
scherm kijken. Al naar gelang
de oogbeweging wordt een
symbool of woord op het
scherm helder omliind. Het
geheugen van de computer
kan een aantal woorden of be
grippen achter elkaar onthou
den, zodat zinnen gevormd
kunnen worden. De gebruiker
kan zelf de opdracht geven de
informatie uit te printen.
De apparatuur is eenvoudig en
goedkoop te installeren. De
speciale elektronica kan wor
den aangesloten op een gewo
ne personal computer met
printer en een eenvoudige be
wakingscamera. Verder hoeft
de gebruiker alleen een bril
met een lampie eraan op te
zetten. Door de oogbeweging
ten opzichte van het lampje te
meten, weet de computer wel
ke richting de gehandicapte
wil aangeven.
(Vervolg van de voorpagina)
DEN HAAG Minister
Ruding (financiën) heeft
het kabinet, dat vorige
week de eerste, vooral
technische ronde over de
begroting heeft gehouden,
naast het 'bevriezingsmo-
del' nog twee varianten
voorgeschoteld.
De meest vergaande hiervan is
het herstel van de koppeling
tussen lonen en uitkeringen.
Dat zou betekenen dat de uit
keringen met de loonstijging
meegroeien. Volgens Ruding
moeten de uitkeringen dan
met 0,9% omhoog. Dat kost 525
miljoen gulden. Als er ook
voor ambtenaren en trendvol
gers iets extra's wordt gedaan,
zoals de ministers Van Dijk
(binnenlandse zaken) en De
Koning (sociale zaken) willen,
komt daar nog eens 645 mil
joen bij. De andere variant is
een tussenvorm, waarin de
uitkeringen met 0.5% groeien.
Dat kost 280 miljoen gulden,
plus eventueel 360 miljoen
voor de ambtenaren.
Rudings inzet zal de bevrie
zing zijn, met als voorwaarde
dat de hoogte van het mini
mumloon in de hand wordt
gehouden. „Anders komt de
werkgelegenheid in gevaar",
aldus Ruding. Hoewel het nog
niet officieel op papier staat, is
van Van Dijk en De Koning
een claim van 1,2 miljard gul
den te verwachten voor de
ambtenarensalarissen. Dat be
drag zou bovenop de ruimte
moeten komen die er volgend
jaar volgens Ruding wel is (360
miljoen gulden). Van Dijk en
De Koning willen alle ambte
naren een loonsverhoging van
2% geven," met daarnaast hier
en daar een salarisverhoging
voor degenen die een extraatje
verdienen. Die eis gaat Ruding
veel te ver.
Ook is een schermutseling te
verwachten tussen Ruding en
onderwijsminister Deetman.
De laatste wil het 'gat' van 200
miljoen wegwerken door de
privatisering van de studiele
ningen. Hier is echter nog
niets van terecht gekomen.
Ruding vindt het veel te onze
ker daar op te wachten.
Volgens de 'schatkistbewaar
der' moet Deetman met een
keihard, kant en klaar plan
komen. Als dat niet gebeurt,
moet Deetman van Ruding
naar alternatieven zoeken.
Zeker is dat Ruding geen nieu
we bezuinigingen zal voorstel
len. Ook zullen de vakminis
ters geen aanvragen indienen
voor de financiering van
nieuw beleid. Het kabinet zal
wel een lijst maken van beleid
dat in de nieuwe regering op
korte termijn van de grond
dient te komen Dit 'politiek
testament' is bestemd voor de
formateur van een nieuw ka-
