rjiïïïwm
Duitsers en Nederlanders happen samen olievlekken
ChristieVdirecteur Nijstad
voor het laatst veilingmeester
druk werk
aan je
toekomst
Instorten koffieprijs
ramp Derde Wereld
BINNENLAND/ BUITENLAND
£eidóc6ou*a/nt
DONDERDAG 6 JULI 1989 PAGINA 16
Solzjenitsyn weer lid
Sovjet-schrijversbond
MOSKOU De Bond van Sovjet-schrijvers heeft besloten Alexan
der Solzjenitsyn weer officieel toe te laten tot de vakbond. Dit heeft
het weekblad van de bond, Literatoernaja Gazeta, gisteren gemeld.
Solzjenitsyn werd beroemd met zijn boek „De Goelag Archipel" en
werd vanwege dit boek in 1969 uit de vakbond gezet en vijf jaar
later het land uitgewezen. Het eerherstel voor de dissidente schrij
ver begon in april toen de uitgever van het bekende literaire tijd
schrift Novy Mir bekend maakte aan het eind van dit jaar delen van
de Goelag Archipel te zullen publiceren. De Sovjet-overheid, die de
schrijver in 1974 zonder vorm van proces uitwees, heeft echter nog
geen poging ondernomen Solzjenitsyn zijn staatsburgerschap terug
te geven. De schrijversbond heeft er volgens Literatoernaja Gazeta
op aangedrongen dat de overheid deze stap alsnog zet. Ofschoon de
Sovjet-autoriteiten hun goedkeuring hebben gegeven aan de publi
catie van delen van de Goelag Archipel, is nog onduidelijk of ze het
groene licht zullen geven voor de verspreiding van een hoofdstuk
uit het boek waarin Lenin ervan beschuldigd wordt een schrikbe
wind in de Sovjetunie te hebben gevoerd.
Bronzen kop uit Benin voor
4,6 miljoen gulden geveild
LONDEN Een ongeveer 450 jaar oude bronzen kop uit Benin
in West-Afrika is gisteren bij Christie's in Londen voor 1,32 mil
joen pond (ruim 4,6 miljoen gulden) geveild. Het is de hoogste
prijs die ooit voor tribale kunst is betaald. Een woordvoerder van
Christie's zei dat de prijs de hoogste schatting met een factor drie
had overtroffen. Het vorige veilingrecord stond op 720.000 pond
(ruim 2,5 miljoen gulden), eveneens voor een brons uit Benin. Het
nieuwe,recordstuk was door de eigenaar anoniem te koop aange
boden èn ook de Zwitserse koper werd niet bij naam genoemd.
Bronsstukken uit Benin zijn gewild omdat de makers uitermate
bedreven waren in de gietkunst. Benin was een oud koninkrijk
dat in 1885 onder Brits koloniaal bestuur kwam dat een einde
maakte aan de traditionele slavenhandel en mensenoffers. Het
gebied maakt nu deel uit van Nigeria. De bronzen koppen wer
den gemaakt voor de altaren van de heersers, de oba's. De bron
zen werden extreem dun gegoten, soms maar een millimeter dik.
Ze werden dan ook gemakkelijk beschadigd en er is er geen meer
die nog geheel intact is.
Adverteerder werkt
columnist krant uit
AMSTERDAM Filmer Theo van Gogh neemt af
scheid als columnist van Het Parool. Van Gogh trekt
zich terug, omdat de bioscoopexploitant Cannon
heeft gedreigd niet meer in Het Parool te adverteren
zolang hij in die krant schrijft. Aanleiding tot dat
dreigement, dat de noodlijdende Amsterdamse krant
per jaar een miljoen gulden kan kosten, is een co
lumn waarin Van Gogh vorigë week de vloer aan
veegde met de reacties uit de filmwereld op het
overlijden van Simon van Collem. Cannon acht dat
„aanstootgevend" en „over alle grenzen van betame
lijkheid". Dat Van Gogh heeft besloten zich terug te
trekken, is een louter individuele beslissing, geno
men vanwege de slechte financiële situatie waarin
Het Parool verkeert. Wat Parool-hoofdredacteur
Sytze van der Zee betreft had de columnist kunnen
blijven. „De redactionele onafhankelijkheid staat bij
ons voorop, daaraan doen we geen concessies", aldus
Van der Zee.
Rock roll
vanuit Rusland
AMSTERDAM MTV, het Euro
pese muziek-satellietstation, zendt
in augustus het „Moscow Music Pe
ace Summit"-concert uit, een ge
beurtenis waarvan de opbrengst is
bestemd voor Make A Different
Foundation. Deze liefdadigheids
organisatie heeft de strijd aange
bonden tegen drugs en alcohol on
der de jeugd. Aan het concert, dat
wordt gepresenteerd door MTV-
presentatoren Ray Cokes en Adam
Curry, wordt meegedaan door Bon
Jovi, Motley Crue, The Scorpions
en Gorky Park. Er worden 200.000
mensen verwacht in het Lenin Sta
dion in Moskou.
AMSTERDAM Directeur
H. Nijstad hanteerde van
daag in het pand van het
veilinghuis Christie's aan de
Cornelis Schuijtstraat in
Amsterdam nog één keer de
veilinghamer. Als expert op
dit terrein zal Nijstad leiding
geven aan de verkoop van
de laatste grote particuliere
topcollectie glaswerk in Ne
derland, die van de familie
Guépin. Volgens hem „hèt
evenement van de eeuw op
dit gebied".
Nijstad verruilt zijn post in Ne
derland voor het directeurschap
van Christie's Europa in Parijs.
Daar gaat hij zich bezighouden
met de voorbereidingen van het
veilinghuis op de eenwording
van de Europese markt na 1992.
Volgens de voormalige antiquair
Nijstad, afkomstig uit een familie
die al vier generaties dit vak be
oefent, zal het vrije verkeer van
goederen ook veel invloed heb
ben op de kunsthandel.
De Christie's-directeur voorziet
geen aantasting van het cultuur
historische erfgoed van een land
als voorwerpen na 1992 op Euro
pees niveau makkelijker verhan
delbaar zijn. Om dat te voorko
men kunnen in elk land afzon
derlijk stringente bepalingenv
worden gemaakt, zo merkt hij op.
„Het is echter moeilijk, precies
vast te stellen welke waarde een
historisch object voor een bepaald
land heeft. Een servies van de
Franse koningin Marie-Antoinet
te is zeker waardevol, maar is het
ook zo belangrijk dat het in
Frankrijk zou moeten blijven?
Voor mijn gevoel niet".
Met name Frankrijk is streng in
het voorkómen van export van
kunstvoorwerpen. Experts van
de staat kunnen vaststellen dat
het bij bepaalde objecten om on
vervreemdbaar cultureel erfgoed
gaat en deze claimen tegen de
vastgestelde waarde. Zij mogen
dat zelfs doen nadat de voorwer
pen onder de hamer zijn geweest.
De eigenaar krijgt er zo nogal
eens minder voor dan de op
brengst op de veiling. Nijstad
hoopt op versoepeling van deze
bepaling, maar beseft dat dit
voorzichtig manoeuvreren zal
vergen.
Het veilinghuis Christie's, met
vertakkingen over de hele we
reld, startte zijn activiteiten in
Nederland in 1973 voorzichtig
met de opening van een zoge
noemd inname-kantoor. Eigena
ren van kunstvoorwerpen kon
den deze daar aanmelden voor
een veiling buiten ons land. Om
de concurrentieverhoudingen
met Mak van Waay - tegenwoor
dig Sotheby's Mak van Waay - af
te tasten werd in 1974 begonnen
met twee veilingen per jaar in
het Singermuseum in Laren.
Nijstad kan bij zijn vertrek tevre
den constateren dat Christie's
Nederland met zijn 50 veilingen
jaarlijks in het voormalige
Scheepvaartmuseum aan de Cor
nelis Schuijtstraat een hogere
omzet heeft dan zijn Amsterdam
se tegenvoeter aan het Rokin.
Dat het daarbij niet gaat om arm
lastige personen, geeft Nijstad di
rect toe. Onder zijn leiding is
echter geprobeerd de drempel te
verlagen ten behoeve van min
der kapitaalkrachtige kopers.
Daartoe worden onder meer
sinds maart 1988 zogenoemde
„Saturday Sales at Christie's" ge
organiseerd. Er wordt dan een
gevarieerd pakket aan objecten
aangeboden volgens het concept
„op zaterdag kijken, kopen enjaf-
halen".
Nijstad heeft duidelijk weinig be
grip voor de kritiek die de voor
malige veilingmeester J.P. Gle-
rum van Sotheby's Mak Van
Waay onlangs uitte. Eén van
diens bezwaren was dat kopers al
te zeer worden behandeld als
anonieme nummers. Hij wil daar
in zijn eigen nieuwe veilinghuis
in Den Haag verandering in
brengen. Nijstad: „Het is mijn er
varing dat kopers die anonimiteit
juist op prijs stellen. Het gaat hen
er immers om dat hun privacy
wordt gewaarborgd." Het ver
moeden dat de hoofdkantoren
van de veilinghuizen in Londen
een al te overheersende rol in de
organisatie spelen, doet Nijstad af
met de opmerking: „Natuurlijk
mag mamma Christie boos wor
den, maar wat is het geval? Mam
mie Christie is nooit boos!"
Werkenleren. huk v
In DE DRUKWERKINDUSTRIE
Jc werkt vier djgen in de week.
Je gnat één dag in de week naar
school en je krijgt vijf dagen
betaald. Het werk is afwisselend,
zodat ie ie niet zult vervelen.
verk je met de modern-
ur. aan produkten die j
t.Je doet een hoop
sop en! je leert vooreen
erkend en waardevol diploma.
Je toekomst is dan verzekerd. Want
het gaat goed in DE DRUKWERK
INDUSTRIE en vaklieden word
goed betaald! Als je meer wilt
weten, bel dan het speciale info
nummer-. 020-6610716 Je krijgt
dan de folder thuisgestuurd.
Bovendiei
dagelijks z
'akkei
Vrouw betrapt
bij inbraak
LEIDEN Een 28-jarige
Haagse vrouw is gisteravond
op heterdaad betrapt bij een
poging tot inbraak in winkel
centrum De Kopermolen in
Leiden. De vrouw gooide een
ruit in bij de Korti-markt.
Omwonenden waarschuwden
de politie vanwege het glasge
rinkel. De vrouw is ingere
kend voordat zij iets kon weg-
Geen krant ontvangen? Bel tussen
18.00 en 19.00 uur, zaterdags tussen
14.00 en 15.00 uur telefoonnummer
071-122248 en uw krant wordt nog
dezelfde avond thuisbezorgd.
Motorrijder
aangereden
ALPHEN AAN DEN RIJN
Een 24-jarige Alphense motor
rijder is gistermiddag na een
aanrijding met ernstig letsel
overgebracht naar het Rij
noord Ziekenhuis in Alphen.
Een Alphense automobilist
stond in de file op de Oranje
Nassau-singel voor de kruising
met de Oostkanaal weg. De
man keerde zijn wagen om
een andere route te nemen en
kwam, daarbij op de verkeerde
weghelft. De motorrijder bot
ste tegen de voorkant van de
auto en kwam ten val.
AMERSFOORT De
Consumentenbond ver
wacht dat de koffieprijzen
de komende tijd flink zul
len dalen. „Zeker veertig
tot vijftig cent per pak",
aldus Bert Donia van de
organisatie.
Koffiebrander Douwe Egberts,
die mede dank zij het samen
gaan met concurrent Van Nel-
Ie 68 procent van de Benelux-
koffiemarkt in handen heeft,
gaat er eveneens van uit dat
de consument straks (vanaf
augustus) een paar dubbeltjes
goedkoper uit is.
De koffieprijs op de wereld
markt heeft het laagste niveau
sinds acht jaar bereikt en het
einde van de prijsdaling is nog
niet in zjcht. Dat is een recht
streeks gevolg van het mislukt
overleg binnen de ICO. Deze
wereldwijde organisatie van 24
koffieverbruikende (het Wes
ten) en 50 koffieproducerende
landen (de Derde Wereld) re
gelt de prijs en produktie van
koffie. De ICO besloot afgelo
pen maandag in Londen de
prijs op de wereldmarkt vrij te
laten en het spel van vraag en
aanbod zijn gang te laten gaan.
Gezien de forse overproduktie
kan dat alleen maar een ver
dere daling van de koffieprijs
tot gevolg hebben. Dat is gun
stig voor de consument in het
Westen, maar slecht voor de
koffieboeren in de Derde We
reld. Die zullen bij tienduizen
den op de fles gaan met desas
treuze gevolgen voor de eco
nomieën van hun land. Brazi
lië bijvoorbeeld is niet alleen
het grootste schuldenland,
maar ook 's werelds grootste
koffieboer. Brazilië levert een
derde van de wereldproduktie
en koffie is goed voor tien pro
cent van de exportopbreng
sten. Een lagere koffieprijs
treft het toch al in grote pro
blemen verkerende Brazilië
extra zwaar. Ook tal van an
dere Zuidamerikaanse en
Afrikaanse landen zullen in
grote moeilijkheden komen.
Niet zelden zijn ze voor tachtig
procent of meer afhankelijk
van de koffie-opbrengsten.
Punt van discussie binneti de
ICO was onder meer het feit
dat niet-ICO-leden, zoals de
Sovjetunie, soms maar de helft
betalen van de koffieprijs die
het Westen moet neertellen.
Bovendien wilde het Westen,
met de Amerikanen voorop,
meer milde koffiesoorten im
porteren. De producenten van
de andere koffiesoorten (onder
leiding van Brazilië) waren
daar tegen uit angst hun aan
deel op de koffiemarkt te ver
liezen. Het prijsverschil tussen
de niet-populaire Robusta en
de veel gevraagde Arbica liep
vorig jaar op tot vijftig pro
cent.
Duurdere soorten
Dat was ook in ons land te
merken, omdat Nederlandse
koffiebranders als Van Nelle,
Douwe Egberts en Kanis
Gunnik voor hun mélange de
kwalitatief hogere en dus
duurdere soorten gebruiken.
Ongeveer de helft van alle Ne
derlandse koffie komt van de
zogenaamde Arabica-bonen.
Deze hoogste kwaliteit halen
we uit landen als Colombia,
Costa Rica, Honduras en Ke
nia. De mindere Robusta
wordt vooral geproduceerd in
Indonesië en West-Afrika.
De contingentenregeling bin
nen de ICO leidde tot de
vreemde situatie dat de gemid
delde koffieprijs op de wereld
markt weliswaar vrij laag lag,
maar dat het Westen toch veel
moest betalen voor de kunst
matig duur gehouden Arabica-
soort. Nu het overleg in Lon
den afgelopen maandag mis
lukte en de prijs op de wereld
markt is vrijgelaten, is aan
deze situatie een einde geko
men.
De Stichting Max Havelaar,
die koffieboeren in de Derde
Wereld steunt, wil keiharde
sanering daar tegengaan door
de prijs niet te verlagen. De
stichting betaalt minimaal 126
dollar per honderd pond kof
fiebonen. De prijs zal de ko
mende weken op de interna
tionale markt zakken naar een
niveau van 80 dollar per hon
derd pond. In de ogen van de
stichting Max Havelaar kan de
westerse consument zijn soli
dariteit met de Derde Wereld
tonen door meer voor het kop
je koffie te betalen dan het
spel van vraag en aanbod ver
eist. Helaas voor de Derde We
reld denken de meeste wester
se consumenten daar anders
KOERT BOUWMAN
GEMEENTE LEIDEN
Geboren: Brian Ian z.v. J. P. P. de
Gruijter en M. J. Spiering; Maurits
Victor Ruben z.v. A. W. J. Teunissenjl
en I. A. Kolstee; Stefanie d.v. J. G. A.
H. van der Ham en C. M. E. Vissers;
Diederick Floris z.v. J. Stellingsma en
C. J. P. Roeleven; Eric z.v. L. A. van
der Ark en A. M. Looijestijn; Izaëkr
Gerardus z.v. I. G. Mostert en J. vang
de Beid; Catharina Maria d.v. G. Vlie-j.
genthart en Y. S. J. M. van Leijden; !f|
Tim z.v. L. J. M. Menken en A. C. M.f
M. de Groot; Philip z.v. P. Koopman F
en G. Zwaan; Adam z.v. L. C. J. vanH
Adrichem en N. Agaf; Paul Gerardusbi
Jacobus z.v. T. A. J. van Gijlswijk en»;
T. E. M. Stigter; Sjoerd Christlaan z.v.F
J. F. Bootsman en C. J. M. Timmers;r
Tim Robert Roald z.v. R. R. van derf1
Sijde en S. C. M. van Brouwershaven;!)
Marinus z.v. K. Sneijders en M. OU-f
wehand; Tjerk z.v. A. J. Albregtse e
J. S. M. Wellerd; Najim z.v. T. Boukhi-jj.
dous en A. Boukhidous; Marit Elisef
Lisanne d.v. M. Souverijn en A. G,
van Duijn; Eleonoor Everdien d.v. A.r
H. Drost en D. I. Galama; Alexander/
Hendrlkus z.v. A. A. H. M. Heemskerk
en A. J M. Verdegaal; Lucille Melany
d.v. H. G. Bergfeld; Ngoc Chuan z.v.l
N. C. Bui en T. B. T. Lu; Stephan z.v.iê
J. B. Korenhof en E. Zirkzee; Susannef
Evelyn d.v. C. L. Janssen en K. van
Bostelen; Sophia Janna d.v. H. Mel-
chers en M. Houwaart; Robin z.v. H.
Mieremet en M. Flanderhijn; Eric z.v.
H. J. Duivenvoorden en C. J. H. M.
Hoogewerf; Bob z.v. A. Kromhout en
C. M. Peeman; Leendert Willem z.v.
W. Jonker en A. van Duijn; Ilser d.v.
C. J. Haasnoot en I. R. M. Floor; Lau
ra d.v. C. J. Haasnoot en I. R. M.,
Floor; Lisanne d.v. J. G. van EgmondL
en J. Noteboom; Lee-Anne Domini-L
que d.v. A. Meijer en A. G. Dunn; Ja-[,
cob Daniël z.v. A. P. Hoekstra en
C. Maagdelijn; Ebru d.v. R. Turan
K. Turan; Ramon Jesus z.v. FT^Jv Es-i£
cudero Apraiz en T. E. Mr-Lamboo;
Rikky z.v. E. C. J. van de/Ploeg
T. M. van der Voet; Dirk z.v. C. Drie
bergen en D. A. C. de Mooij; Maikel
Jacobus Christlaan z.v. J. W. Ouwe
hand; Wendy Elisabeth d.v. J. B
Struyk en A. van der Niet; Roeland
Pieter z.v. J. N. Bioch en G. M. v
Leeuwen; Sylvia d.v. M. H. Boekee
T. J. Vreeken; Jannetje Cornelia d.v.
R. P. Meijers en W. Honingh; Erik Jo-
hannus Hendrikus z.v. A. C. M. Tijs-
sen en C. M. van Zonneveld.
Overleden: M. C. Staats geb.
1898 vrl.; H. Gottmer geb. 8 mrt.
1932 man; J. J. Stam geb. 2 dec.
1913 vrl. echtg. van J. J. van der Reij-
den; L. M. J. Hoogland geb. 8 jun.
1939 vrl. echtg. van R. G. F. van Gel
der; E H. Timmers geb. 17 apr. 1917
vrl. geh. gew. met J. W. van Asch; C
N. Bruin geb. 20 jan. 1925 man; A. T
Herruer geb. 26 jun. 1903 mai
Bouwer geb. 25 apr. 1940 r
van der Luit geb. 12 jun. 1909
Jungerius geb. 26 jul. 1910 r
C. B. Compeer geb. 23 apr. 1929 vrl,
echtg. van N. C. Hop; H. Ouwehand
geb. 6 dec. 1921 man; M. J. Bosman
geb. 17 okt. 1908 vrl. geh. gew. met
D. A. Rosmolen; F. J. Groenewolc
geb. 3 okt. 1938 man; P. H. May geb
30 jun. 1939 man; P. Havenaar geb.
14 feb. 1932 man; L. H. Steinmetz
geb. 13 feb. 1907 man; J. A. Spong
geb. 9 dec. 1913 man; C. M. Duiven
voorde geb. 17 jun. 1925 vrl. geh.
gew. met A. A. van der Meer; J. M.
Randsdorp geb. 16 jul. 1915 man; A
F. Bracke geb. 13 dec. 1921 man; R
M. Borsboom geb. 20 aug. 1962 man
C. J. Slobbe geb. 6 sep. 1937 man
R. Ramak geb. 6 nov. 1918 man;
Gehuwd: A. N. C. van Noort en E.
van Cassel; A. Verhage en J. M.
Schrama; C. S. van der Zaal en E
Roosendaal; E. J. Hermans en M.
S. Goddijn; W. A. P. Hoeben en
Blokzijl; M. Straathof en L. van
Reijden; A. J. van Leeuwen en E
van Dorth; M. H. van Wensveen ei
M. Brouwer; C. Scheffer en A. L.
Wekker; H. M. Vermeulen en P.
Beckers; G. J. Boedart en M. J.
I'Ami; H. Peet en A. C. van der Lislj
W. van den Eijkel en E. Mijnster; E.
P. de Wekker en J. van Zuiden; A.
Pels Rijcken en P. B. Oudshoorn;
C. Klink en W. T. van Steijn; H. v
Dam'en A. Buijn.
Ondertrouwd: J. H. Roelandse en
W. van Lunteren; P. C. de Goede
E. Fennema; R. Honsbeek en J.
Both; R. Jansen en A. J. van Polaner
P. A. F. Nelissen en V. J. W. M. Cleij
ren; R. den Hartog
Zelfde; R. A. Teske
A. P. FLipse en J. M. Beekhof; M. F<
ber en M. C. van Klaveren; A. Neut*
boom en J. E. Gubler; A. van der Vlij
en B. Mulder.
i; R. M.
Nederlandse en Duitse oliebestrijdingsvaartuigen zijn
twee dagen aan het oefenen geweest in het bestrijden
van een olieramp op de Eems. Daarbij ging het om een
zo effectief mogelijke samenwerking tussen de ver
schillende instanties. De verschillende Nederlandse
rijksdiensten die met de Waddenzee te maken hebben,
hebben elkaar overigens pas sinds het begin van de ja
ren tachtig gevonden. Nu zijn ze oren en ogen voor el
kaar, of het nu gaat om een olievlek of een verdwaalde
surfer. Olie in de Waddenzee, het blijft een schrik
beeld.
SCHEVENINGEN DELF
ZIJL Tien baaltjes turf
molm leveren een aardige
olievlek op. Oefenen met
echte olie zou te riskant
zijn. De armen wijdge-
spreid koerst de Smal Agt
er op af. Zo wordt olie op
geruimd. Een kwestie van
bij elkaar vegen en op
pompen. In opslagtanks
onderdeks komt de olie
boven op het water te
drijven, waarna aan de
onderkant het schone wa
ter weer geloosd kan wor
den. De voormalige ste
nenlegger is er beroemd
mee geworden. Toch be
staat de constructie uit
niet veel meer dan twee
drijvende vaten, een sta
len raamwerk, wat platen
multiplex en een pomp.
De Smal Agt heeft Schevenin-
gen als thuishaven. Het schip
dient als eerste-hulpvaartuig
bij de oliebestrijding. Nu is het
komen oefenen op de Eems,
waar het gezien de afstand tot
Scheveningen normaal niet zal
komen. Dan moet het al om
een echte calamiteit gaan.
Op het water tussen Delfzijl en
Emden koerst een hele vloot
op in de richting van olie/turf -
vlek. Met z'n allen maken ze
zich zo breed mogelijk. Er is
aan die schepen heel wat afge-
knutseld. De sleephopperzui
ger Albatros baggert dagelijks
de haven van Delfzijl uit.
Wanneer de nood aan de man
komt, laat het schip zich vleu
geltjes aangorden om als op
roepkracht mee te helpen olie
te slurpen. Rijkswaterstaat
heeft daarvoor met het bag
gerbedrijf een 'waakvlamove
reenkomst'.
Daar komen de Duitse sche
pen. De Kopersand en de
Janssand, thuishaven Nord-
deich, zijn verbouwde militai
re landingsvaartuigen die ooit
de Rijn onveilig hebben ge
maakt. Nu bezitten ze veegar-
men, terwijl ze toch hun lan-
dingsklep hebben gehouden.
Dat kan makkelijk zijn wan
neer er ooit zware machine
rieën op ontoegankelijke
plaatsen in het Waddengebied
moeten worden afgezet. Con
structief gezien slaat de Thor
alles. Vermomd als een nor
maal schip komt de Duitser
aanvaren. Dan begint hij lang
zaam in tweeën te splijten, met
het scharnierpunt aan het ach
terschip. Het zijn twee boegen,
met kaarsrechte binnenzijden
die naadloos passen. Worden
ze uit elkaar gedraaid, dan kan
een breedte van zo'n veertig
meter worden gedraaid. Zo
hapt de Thor olievlekken.
Mechanisch
Bedrijvig draait een patrouille
boot van de Wasserschutzpoli-
zei om de vegende schepen
heen. Aan boord zetelt de
Duits/Nederlandse leiding van
de oefening. Het gaat hier uit
sluitend om mechanische olie
bestrijding, dus zonder dat er
chemicaliën aan te pas komen.
Paul Dix van de directie Gro
ningen van Rijkswaterstaat:
„Alleen mechanische bestrij
Het hapgrage olieschip Thor tijdens de Nederlands-Duitse oliebestrijdingsoefening.
ding kun je verantwoord in
zetten in het gevoelige Wad
dengebied. Met de Duitsers
loopt het prima in het plat-
Gronings, al proberen we el
kaar ook in het hoog-Duits te
verstaan. Alleen het contact
met helicopters en vliegtuigen
gaat in het Engels. Heel be
langrijk is het uitwisselen van
kennis en ervaring met de
Duitsers. We willen er op ge-
;erd zijn snel in actie te
Tijd is belangrijk. Het
gaat er om met welke techniek
we het beste uit de voeten
kunnen wanneer het er op
aankomt".
De grootste bedreiging van het
Waddengebied komt van open
zee. Daar komt nog heel wat
olie in terecht. Theo Kramer
van de directie Noordzee van
Rijkswaterstaat: „We zien per
jaar zeshonderd plekken olie
drijven op ons deel van de
Noordzee. Daarvan is er een
vijftal bestrijdenswaard". Het
gaat meestal om bilge-water,
een mengsel van olie en water
dat onderuit het schip wordt
gepompt. Door verbetering
van de internationale wetge
ving zijn er nog maar weinig
tankers die op zee hun tanks
reinigen. Verder wordt er nog
al eens wat gemorst op boorei
landen. Op het Nederlandse
deel van het continentale plat
gaat het om dertig tot veertig
kubieke meter olie per jaar.
Op het Engelse en Noorse deel
gaat het om duizenden kuubs.
Naar de zorgwekkende chro
nische vervuiling door pro-
duktiewater (boorspoeling)
wordt onderzoek gedaan.
In de haven van Delfzijl wordt
er drie tot vier keer per jaar
olie in het water gemorst. In
Lauwersoog gebeurt dat veel
meer, voornamelijk door on
achtzaamheid bij het bunkeren
van schepen. Maar gasolie ver
vliegt snel en lichte stookolie
verdwijnt met de ebstroom
FOTO: PERS UNIE
snel de haven uit. Wanneer er
zich werkelijk iets ernstigs
voordoet, heeft de directie
Groningen van Rijkswater
staat zeshonderd meter op
blaasbaar oliescherm klaar lig
gen in Delfzijl. Daarmee kan
een havenmond worden afge
sloten, kan olie rond een schip
worden geïsoleerd en kan de
veegbreedte van een oliebe-
strijdingsschip worden ver
groot. Eigenlijk zou er zowel
in Delfzijl, Eemshaven als
Lauwersoog tweehonderd me,
ter scherm moeten ligger
maar dat wordt te duur. Men.
beschikt over maar één appal.
raat om het scherm op te bla
zen. Het wachten is trouwen
ook op twee olieverzamelsche i,
pen die qua diepgang geschik
zijn voor de Wadden. Ze kos
ten samen een miljoen. En da
geld is er niet. Het is al he< t
wat als straks de alarmering i
orde is met een 24-uurs post o
de Brandaris op Terschelling.
Aanvaring I
Een reëel risico vormt de aar I
varing van twee tankers op dl.
Noordzee, waarbij 15.000 to
ruwe olie kan vrijkomen. Da1,
kan binnen drie dagen worde
opgeruimd. Helaas kan win<
kracht 8 er theoretisch voel.
zorgen dat er toch 10.000 to
olie op de kust komt. Afsluite
van de zeegaten met olieschei
men zal dan niet lukken. D;
gaat trouwens sowieso al ni< 'r
in de vloedstroom. Het wort j
dus een kwestie van een foil
matie veegschepen die de row i
mei buiten de Waddenz*
moet houden. En lukt dat nie
wat dan...? Men is druk bezi
met een risico-analyse die ee
beter beeld moet geven.
De Duitsers hebben al vo(
honderd miljoen mark sch(
pen en voertuigen aange
schaft. In Norddeich staan d
eerste containers met specia
kleding, scheppen en schooi),
maakspullen. Ze moeten lan(
de hele kust komen. Tacht
miljoen mark is er voor b
schikbaar. Komt de nood aai
de man, dan kunnen leger e
bescherming bevolking direJ
aan de slag. Handwerk dus.
Dix van directie Groninge
„We proberen ons vol te zii i
gen met ervaring en kenn
van anderen. Het is illusoir
denken dat je honderd procei
olie kunt weghalen. Je kon
in aanmerking voor een lint
als je tachtig procent haal
Krijg je een olievlek van fli'
ke omvang in de Waddenz«3
schakel dan het eerste of twë
de legerkorps maar in".
BAREND STRAN
