Solidariteit wil
regering vormen
Nieuwe leider Sudan wil
snel einde burgeroorlog
reitels
Coalitie van
uitersten
moet
corruptie
aanpakken
DE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB 24.000 MIJLEN OCEAANRACE
Hong Kong
joelt minister
Howe uit
Gromyko kende eigen land
alleen vanuit limousine
buitenland Ceidóe Sou/iont maandag 3 iuli i989 pagina 5
Onderzoek naar
fraude leider
Republikaner
MÜNCHEN Het Openbaar
Ministerie in München is een
gerechtelijk onderzoek begon
nen naar de partijleider van
de extreem-rechtse Republika
ner, Franz Schönhuber. Dit
meldden het Westduitse week
blad „Der Spiegel" en het dag
blad „Der Abendzeitung" in
München. Schönhuber wordt
ervan verdacht in oktober
1986 geld voor de deelstaatver
kiezingen in Beieren te heb
ben verduisterd. Schönhuber
ontkent de beschuldiging.
ADVERTENTIE
-Jskandi^
Massale arrestaties na
onlusten in thuisland
JOHANNESBURG Twee stamleiders en
tientallen dorpelingen in het thuisland Bop
huthatswana in Zuidafrika zijn door de poli
tie opgepakt na de bloedige onlusten op za
terdag tijdens een protestdemonstratie,
waarbij negen politie-agenten en twee bur
gers zijn omgekomen. Aanleiding tot de de
monstratie was een besluit van de Zuidafri
kaanse regering een gebied aan het thuis
land toe te voegen. Pretoria kan de grenzen
van de thuislanden wijzigen zonder in
spraak van de inwoners. De Zuidafrikaanse
regering schiep Bophuthatswana en negen
andere thuislanden om te verhinderen dat
zwarten zich in „witte" gebieden zouden
vestigen. Die vaak straatarme en op ongun
stige plaatsen gelegen thuislanden worden
door geen enkele land erkend.
Nederlander doodt
kinderen en zichzelf
BANGKOK Een Nederlandse
manager van een Philips-fabriek
in Bangkok heeft zijn twee kinde
ren vermoord en zijn vrouw ern
stig verwond, waarna hij zichzelf
heeft opgehangen. De politie ver
klaarde dat de 40-jarige man zijn
6-jarige dochtertje en 4-jarig zoon
tje had doodgestoken en zichzelf
had verhangen aan de trap. Zijn
vrouw, die aan kanker lijdt, is met
meerdere steekwonden in het zie
kenhuis opgenomen en is er ern
stig aan toe. Het drama werd ont
dekt door de huishoudster. Het ge
zin zou spoedig naar Nederland te
rugkeren. Over de motieven van
de man is niets bekend.
Zeker 56 doden bij
busongeluk in Natal
DURBAN Bij een busongeluk in
de Zuidafrikaanse provincie Natal
zijn zaterdagmiddag zeker 56 mensen
om het leven gekomen. In de bus za
ten arbeiders die voor het weekeinde
naar huis, naar Transkei, gingen. Het
ongeluk gebeurde toen de bus bij
zware regenval van de weg raakte en
in een ravijn stortte. Het voertuig
vervoerde mogelijk meer dan hon
derd passagiers. De bussen waarmee
zwarte arbeiders tussen hun woon
plaats en hun werk pendelen, zijn
vaak veel te vol en worden niet al te
best onderhouden. Het was het twee
de fatale busongeluk in twee dagen.
Vrijdag kwamen acht mensen om het
leven bij een busongeluk.
Verzet
Colombia wil
gaan praten
BOGOTA In Colom
bia hebben vier van de
belangrijkste linkse
guerrilla-organisaties
zich bereid verklaard
'deel te nemen aan
vredesoverleg met de re
gering. Eerder kwam de
verzetsbeweging M-19 al
tot zo'n akkoord. De vier
bewegingen hebben als
teken van goede wil de
wapens neergelegd.
Slechts het pro-Cubaan
se Nationale Volksleger
(ELN) zet zijn gewapen
de strijd nog voort.
Schrijvers willen
publikatie van
Goelag Archipel
MOSKOU De officiële
Bond van Schrijvers in de
Sovjetunie heeft opgeroepen
het boek Goelag Archipel van
Aleksander Solzjenitsyn uit te
geven. Het reusachtige werk
handelt over de politieke on
derdrukking in de Sovjetunie
sinds 1917. Eerdere plannen
om het werk uit te geven wer
den vorig jaar opgeschort, na
dat het Kremlin zich daarte
gen had verzet. Door de uit
spraak van de bond is de kans
vergroot dat het werk nu wel
wordt gepubliceerd.
Kiezers van Tokyo
massaal tegen Uno
TOKYO De kiezers in de Japanse
hoofdstad Tokyo (8,5 miljoen inwo
ners) hebben zich bij de gemeente
raadsverkiezingen van giteren mas
saal afgezet tegen de regerende LDP-
partij van premier Uno. De partij tui
melde van 63 naar 43 zetels op een to
taal van 128 zetels. Omdat de opposi
tiepartijen niet één front vormden,
blijven de liberalen echter wel de
grootste partij in de gemeenteraad.
Volgens premier Uno, die is verwik
keld in een seksschandaal, hebben de
Tokyose vrouwen massaal tegen zijn
partij gestemd. In juli zijn er verkie
zingen voor een deel van de zetels van
het Hogerhuis. Als de LDP dan op
nieuw zo fors verliest, zou het met het
premierschap van Uno gedaan zijn.
Documenten olieramp
Alaska vernietigd
NEW YORK Een medewerker van
de oliemaatschappij Exxon heeft abu
sievelijk duizenden documenten over
de ramp met de olietanker „Exxon Val-
dez" door de papiervernietiger gehaald.
Dat heeft de New York Times gisteren
gemeld. De krant schrijft dat de 33-jari-
ge Kenneth Davis samen met verschei
dene andere collega's uit gewoonte pa
pieren vernietigde die langer dan een
maand in het hoofdkantoor van Exxon
waren opgeslagen, zonder te kijken wat
er op stond. Daardoor wist hij niet dat
het om documenten ging over de olie-
ramp. Een rechtbank in de VS had de
oliemaatschappij opdracht gegeven alle
papieren te bewaren die betrekking
hebben op de ramp. Davis is inmiddels
door Exxon ontslagen.
ATHENE Tzannis Tzanne-
takis, de leider van de Griekse
conservatieve Nieuwe Demo
cratische Partij, is gisteren in
Athene beëdigd tot premier.
In zijn nieuwe kabinet zitten
ook leden van de door de com
munisten overheerste Linkse
Alliantie.
Enkele uren voor de inhuldi
ging explodeerde in Kilkis, in
het noorden van het land, een
zelfgemaakte bom voor een
kantoor van de communisti
sche partij. De bom zat ver
stopt in een vuilnisemmer en
richtte veel schade aan. Per
soonlijke ongelukken deden
zich niet voor. In Thessaloniki
moesten de ruiten van het par
tijkantoor van de CP het ont
gelden, waarna twee arresta
ties werden verricht. Nog nie
mand heeft de verantwoorde
lijkheid voor de acties opge
ëist. Volgens een woordvoer
der van de CP werden de aan
slagen gepleegd door fanatici
die verbolgen waren over de
beslissing van de Linkse Alli
antie om met de NDP in zee te
gaan.
De opmerkelijke coalitierege
ring van Tzannetakis kwam
tot stand nadat na twee weken
van politiek geharrewar een
historisch compromis was be
reikt tussen de communisten
en de conservatieven. Voor
het eerst in de geschiedenis
van het moderne Griekenland
is een dergelijk samenwer
kingsverband ontstaan, nadat
in 1949 een einde was geko
men aan de burgeroorlog. Tot
1974 was de communistische
partij verboden.
De nieuwe regering wil drie
maanden aanblijven om in de
eerste plaats grote schoonmaak
te houden onder de Griekse
politici van wie velen betrok
ken zijn bij talloze corruptie
schandalen. Daarnaast stelt
Tzannetakis zich ten doel om
de verkiezingen voor te berei
den die in september of okto
ber worden gehouden.
De historische alliantie tussen
de erfvijanden vond plaats na
dat Tzannetakis bij de jongste
verkiezingen vorige maand zes
zetels te weinig had behaald
om de absolute meerderheid te
behalen in het parlement. De
NDP kreeg 145 van de 300 ze
tels, terwijl de socialistische
PASOK-partij van oud-pre
mier Andreas Papandreou
slechts 125 zetels in de wacht
sleepte. De communistische
partij van Harilaos Florakis
won 28 zetels.
Florakis zei dat zijn partij
slechts drie maanden in de
coalitie wil zitten om de leden
van de vroegere socialistische
regering van Papandreou te
vervolgen die bij corruptie
schandalen betrokken waren.
Het welslagen van deze onder
neming lijkt voor een groot
deel af te hangen van de
Linkse Alliantie; partijlid Fotis
Kouvelis is benoemd tot mi-,
nister van justitie.
De nieuwe regering zal zich
beperken tot de grote schoon
maak. Tzannetakis (62) heeft
gezegd dat alle; buitenlandse
kwesties blijven liggen tot de
volgende regering die over
drie maanden moet aantreden.
Onderhandelingen met de
Verenigde Staten over militai
re bases in Griekenland en
een Amerikaans verzoek om
uitlevering van de Palestijn
Mohammed Rashid, die wordt
verdacht van een aanslag op
een Amerikaans toestel in
1982, worden opgeschort.
KHARTOUM De nieu
we sterke man in Sudan,
de 45-jarige luitenant-ge
neraal Omar Hassan Ah
med el-Bashir, wil zo snel
mogelijk de zes jaar oude
burgeroorlog in het zui
den van het land beëindi
gen. Hij wil dat bereiken
„door middel van dialoog
en onderhandelingen".
De nieuwe leider riep tijdens
een ontmoeting met de Ameri
kaanse ambassadeur in Khar
toum, Norman Anderson, de
Verenigde Staten op zijn
bewind te erkennen en te
steunen. Hij verklaarde ken
nelijk in antwoord op kritiek,
van Washington dat de door'
hem afgezete regering „op
geen enkele manier een demo
cratisch systeem vertegen
woordigde".
El-Bashir bevestigde dat de af
gezette premier Sadek el-Mah
di en diens neef, oud-minister
van binnenlandse zaken Mu
barak el-Fadil el-Mahdi,
voortvluchtig zijn. Beiden zit
ten vermoedelijk in Khartoum
en zullen spoedig worden ge
arresteerd.
Ondertussen erkenden Egypte,
Saudiarabië, Kuwayt, Noordje-
men en de Verenigde Arabi
sche Emiraten het nieuwe re
gime. El-Bashir zei dat Sudan
vriendschappelijke betrekkin
gen met alle arabische landen
nastreeft en „evenwichtige en
niet-gebonden" betrekkingen
met de supermogendheden.
Oud-president Gaafar Nimeiri,
die sinds de omverwerping
van zijn regering in april 1985
in ballingschap in Kairo
woont, verklaarde ook zijn
steun aan de nieuwe leiders.
Nimeiri was de aartsvijand
van de afgezette premier El-
Mahdi.
1408) Met grote ogen leest Nils het briefje, dat in de fles zit, die
hij heeft opgepikt. Dus de 'Hydra' is de 'Memphis' en Willy heeft
het briefje geschreven! Ze zit gevangen aan boord van de schoe
ner en heeft het gesprek tussen Nils en Larry woordelijk kunnen
volgen. Dan rent Nils naar de kajuit en waarschuwt radiografisch
zijn vrienden en geeft tevens zijn positie op. Hij draait dan de
"Viking' van de wind af en volgt op een paar mijl afstand de 'Hy
dra'. Dat staat Larry helemaal niet aan. „Zou die knaap nou toch
nog lont geroken hebben?" mompelt hij woedend en terstond
geeft hij bevel alle zeilen bij te zetten. En mocht de 'Viking' al te
dicht bij hem komen, dan heeft hij nog een verrassing in petto:
een kanon, waarmee de smokkelkoning 'Cigaret-Larry' best kan
omgaan.
Sir Geoffrey Howe. fotp: ap
HONGKONG Duizenden
inwoners van Hongkong heb
ben gisteren bij de aankomst
van de Britse minister van
buitenlandse zaken Sir Geof
frey Howe gedemonstreerd te
gen het Britse beleid inzake de
kolonie. Met name de weige
ring van Londen om de bevol
king van Hongkong eventueel
toe te laten en asiel te verle
nen, zit de Hongkongers hoog.
Schande, Brittannië, schan
de" en „Howe, ga naar huis",
waren enkele van de meest
gehoorde leuzen waarop de
Britse minister werd onthaald.
Het recht op vestiging in
Groot-Brittannie heeft voor de
bevolking van de kolonie een
ve dimensie gekregen
door de brute onderdrukking
van de democratiseringsbewe
ging in China. Hoewel onge
veer 3 miljoen van de 5,7 mil
joen inwoners van Hongkong
- recht heeft op een Brits pas-
joort, geeft hun dit niet het
•echt op permanente vestiging
n Groot-Brittannië. De bevol
king vreest dat de regering in
'eking niet kan worden ver
trouwd de belofte na te komen
dat het economisch systeem in
de kolonie na de overdracht i
1997 onaangetast blijft voor
periode van vijftig jaar.
Volgens Amerikaanse diplo
maten in Peking zijn er sterke
aanwijzingen dat de beschie
ting op 7 juni door Chinese mi
litairen op gebouwen waar
zich buitenlandse diplomaten
bevonden een weloverwogen
actie was. De Amerikaanse
ambassade in Peking zal daar
over deze week waarschijnlijk
een nieuwe klacht indienen.
Er werd niet alleen geschoten
door militairen die passeerden,
ma^r ook vanuit omliggende
gebouwen, aldus de functiona-
WARSCHAU Het Pool
se vakverbond Solidariteit
is bereid de presidents
kandidaat van de commu
nistische partij te steunen,
wanneer het in ruil daar
voor de nieuwe regering
mag vormen. Dit voorstel
is tijdens een bijeenkomst
van de 260 senatoren en
parlementsleden van het
vakverbond gedaan door
Jacek Kuron en Adam
Michnik, twee vooraan
staande adviseurs van So-
lidariteitsleider Lech Wa
lesa.
Vooraanstande leden van het
vakverbond hebben tot voor
kort steeds gezegd dat Solida
riteit nog niet klaar was om al
leen te regeren en evenmin
geïnteresseerd was om dat te
doen in een coalitie met de
Tweeduizend
arrestaties bij
actie tegen drugs
MIAMI 1Agenten van ver
schillende politiediensten in de
Amerikaanse staat Florida
hebben meer dan 2.200 ver
dachten opgepakt bij een mas
sale, twee dagen durende anti
drugsoperatie.
„Wij wilden een signaal laten
uitgaan dat als je betrokken
bent bij verdovende middelen,
je er beter aan doet Florida te
verlaten", aldus sherrif Nick
Navarro, die de leidjng had bij
de gigantische operatie.
Ongeveer duizend agenten,
van wie een deel zich voor
deed als koper of verkoper
van drugs, arresteerden door
de hele staat mensen en na
men geld, auto's en verdoven
de middelen in beslag.
Volgens de New York Times
heeft een speciale commissie
van de Nationale Veiligheids
raad van de VS president
Bush geadviseerd meer mili
taire adviseurs en economische
hulp te sturen naar Zuidame-
rikaanse landen, om de pro-
duktie van cocaïne ter plekke
te bestrijden.
partij. Maar diplomaten in de
Poolse hoofdstad zeiden in het
weekeinde dat Bronislaw Ge-
remek had laten doorscheme
ren voor de vorming van een
regering te zijn. Geremek is de
belangrijkste politieke strateeg
van Solidariteit en de fractie
leider in het parlement.
Afgevaardigden van het vak
verbond riepen tijdens de bij
eenkomst Walesa op zich kan
didaat te stellen voor het pre
sidentschap. Deze wees dat
echter af omdat Solidariteit
zich in april na het ronde-tafe-
loverleg zich ertoe heeft ver
plicht een president van de
partij te aanvaarden. De vak
bondsleider verklaarde de
kandidatuur van minister van
binnenlandse zaken Cseslaw
Kisczak te zullen steunen.
„Kisczak geeft garanties voor
continuïteit", zei Walesa. „Ik
zal hem steunen omdat hij
vrije verkiezingen over vier
jaar garandeert. We moeten
(Vervolg van de voorpagina)
MOSKOU Over de giste
ren overleden Andrej Gro-
myko wordt wel gezegd, dat
hij zijn eigen land pas sinds
zijn benoeming tot president
in 1985 heeft ontdekt. Voor
dien reisde hij, eerst als di
plomaat, vervolgens als am
bassadeur en daarna 28 jaar
lang als minister van buiten
landse zaken over alle conti
nenten, die hij beter leerde
kennen dan de moderne
Sovjetmaatschappij.
Al die jaren kende hij de stra
ten van Moskou eigenlijk al
leen vanachter de gordijntjes
van zijn limousine, die hem
van het vliegveld naar het
Kremlin bracht en weer te
rug. Toen hij president was
geworden ging hij de straat op
en informeerde naar het wel
en wee van de burgers. Af
gaande op de kritiek die hij
daarna liet horen op de le
vensomstandigheden, bleken
de binnenlandse problemen
een openbaring voor hem.
Uitvoerder
Gromyko's weg naar de top
verliep voorspoedig en snel,
maar werkelijke politieke in
vloed was pas sinds de jaren
'70 voor hem weggelegd. Na
een economische en land
bouwkundige opleiding be
landde hij in 1939 in de bui
tenlandse dienst. Het was de
roerige periode waarin Stalin
een zuivering uitvoerde bin
nen het ministerie van bui
tenlandse zaken en het daar
bij vooral had gemunt op
joodse diplomaten. De open
gevallen plaatsen werden op
gevuld met jonge, onervaren
functionarissen.
Korte tijd later stuurde de
toenmalige minister van bui
tenlandse zaken, Molotov, de
jonge Gromyko naar Was
hington, waar hij in 1943, pas
34 jaar oud, tot ambassadeur
werd benoemd. Gromyko
heeft ooit onthuld, zo wil de
overlevering, dat hij als diplo
maat in Washington één raad
van Stalin niet heeft opge
volgd. Hem was opgedragen
ter verbetering van zijn En
gels regelmatig kerkdiensten
te bezoeken, omdat volgens
Stalin dominees het beste En
gels lieten horen.
Veel vaker zal Gromyko zich
Gromyko ontpopte zich in de
internationale politiek als een
sluw pragmaticus die alles
voor zijn land overhad, maar
weigerde alles met een ideolo
gisch sausje te overgieten.
Een voordeel voor Gromyko
was dat hij het absolute ver
trouwen genoot van Brezjnev,
die de minister roemde om
zijn uitstekende geheugen en
kennis van zaken. „Regel de
bijzonderheden maar met
Gromyko, die weet alles", zou
Brezjnev tijdens onderhande
lingen hebben gezegd. Maar
ook westerse diplomaten sta
ken hun bewondering voor
Gromyko niet onder stoelen
of banken. Zo stelde Henry
Kissinger dat onderhandelen
met Gromyko zonder een ui
terst grondige feitenkennis
gelijk stond aan „zelfmoord".
Onder Andropov, Tsjernenko
en in het begin ook nog onder
Michael Gorbatsjov bleef de
macht van Gromyko onaan
getast. Maar in 1985 moest
ook hij, de „oude rot", plaats
maken voor de jonge garde.
Het was overigens Gromyko
geweest, die Gorbatsjov na
het overlijden van Tsjernenko
persoonlijk had voorgedragen
als de nieuwe secretaris-gene
raal van de communistische
partij.
Hoewel zijn bijnamen niet erg
vleiend voor hem zijn
„mister njet", „grim grom"
en „oude donder" en bijna
allemaal te maken hebben
met zijn stugge, onverzettelij
ke en veelal uitdrukkingsloze
manier van optreden, had hij
volgens intimi toch ook emo
tionele trekken. Aan de ene
kant kon hij ontzettend uit
zijn slof schieten tegenover
ondergeschikten, waarbij hij
er niet voor schuwde hen de
huid vol te schelden. Tegelijk
kon hij zielsgelukkig thuisko
men in zijn buitenhuis om
trots een eend te tonen, die hij
had weten neer te halen tij
dens de jacht.
Zijn humor, die hem wel eens
ontzegd wordt, lag op het cy
nische, soms zelfs sinistere
vlak. Toen hem ooit werd ge
vraagd naar wijzigingen in
het politburo, reageerde hij
met een dunne glimlach: „U
weet hoe het hier is, zoiets als
de Bermuda-driehoek. Af en
toe verdwijnt er iemand van
ons en hoor je er niets meer
Volgende week woensdag is het weerzover. Dan begint om 19.46 uur op
Ned. 3 de eerste van 3 trekkingen. Dik 1 miljoen prijzen tegenover 2 miljoen loten
met ruim 33 miljoen gulden in kas. Als u snel bent, doet u nog mee.
geen mooier lot dan 'n staatslot.
ons voorbereiden op impopu
laire beslissingen en kunnen
dan maar beter iemand steu
nen die heeft beloofd de her
vormingen voort te zetten en
die zijn woord zal houden".
De vergaderende leden van
Solidariteit besloten hun be
slissing over steun aan een
partijkandidaat uit te stellen
tot de dag voor de presidents
verkiezing (misschien donder
dag, maar vermoedelijk pas 18
juli). Zegslieden zeiden dat dit
komt doordat de partij er ken
nelijk zelf nog uit is wie haar
kandidaat is, nu zij generaal
Wojciech Jaruzelski heeft ge
vraagd zijn terugtrekking op
nieuw te overwegen.
Waarnemers vermoeden ech
ter dat Solidariteit zich nog
niet over een partijman heeft
uitgesproken om zichzelf de
tijd te geven na te denken
over de prijs die de communis
ten moeten betalen voor de
steun van het vakverbond.
Geen feest
Voor Imelda Marcos was het gisteren geen prettige zestigste verjaardag. In het ballingsoord van de
familie Marcos op Honolulu werd gisteren vooral gebeden en gezongen voor het herstel van Ferdi
nand Marcos. De ex-dictator van de Filipijnen ligt in een ziekenhuis op sterven. Hij wordt enkel nog
met machines in leven gehouden.
foto: ap
Andrej Gromyko en zijn echtgenote tijdens een bezoek aan Paleis Soestdijk in 1972.
niet hebben gedistantieerd
van Stalin, want volgens Gro
myko's overgelopen mede
werker Arkadi Sjevtsjenko
had Gromyko veel ontzag
voor Stalin en heeft hij zich
ook na diens verkettering
nooit negatief over hem uitge
laten.
Mister njet
Gromyko was betrokken bij
de gesprekken over de op
richting van de Verenigde
Naties, waarbij hij de eerste
Sovjetambassadeur werd. In
die eerste jaren van de Koude
Oorlog verwierf hij daar de
bijnaam „mister njet" wegens
25 opeenvolgende veto's. De
Russische politiek daar werd
wel eens omschreven met
„veni, vidi, veto" (ik kwam,
ik zag, en ik sprak mijn veto
uit).
Daarna vervulde hij verschil
lende topfuncties op het mi
nisterie van buitenlandse za
ken in Moskou. Na de dood
van Stalin en het daaropvol
gende ontslag van Vysjinski
kwam Gromyko terug naar
het centrum. In 1957 presi
dent Reagan was nog acteur
in Hollywood en Gorbatsjov
een schooljongen in Zuid-Rus-
land werd Gromyko be
noemd tot minister van bui
tenlandse zaken.
Onder Stalins opvolger
Chroetsjov bleef zijn invloed
nog beperkt.' Pas tijdens het
bewind van Leonid Brezjnev
groeide de invloed en het
prestige van Gromyko ge
staag. Dit valt onder meer af
te leiden uit zijn benoeming
tot stemgerechtigd lid van het
politburo in 1973.
Volgens Sjevtsjenko was de
als „hardliner" bekend staan
de Gromyko toch een van de
voorstanders van de détente
met de Verenigde Staten. Hij
zou daar in het politburo een
flinke robber over hebben
uitgevochten met de toenma
lige minister van defensie,
Gretsjko.