/v enhuis vulde het
ne gat met het andere
Kamer blijft Braks
boterkwestie nadragen
Gasprijs vou
tuinders stabie.
Engwirda:
aftreden
volkomen
terecht
Belangrijk bericht
oor alle gjiorekeninghouders.
po:
k
Koningin Beatrix Ridder
in Orde van de Kouseband
Piloot SLM-toestel
negeerde instructie
Honderd veehouders
krijgen quotum terug
5 PANENLAND
£«idóe6otvumt
DONDERDAG 29 JU.
ompnjs
X4ent omhoog
jÈM De prijs van
biteit gaat met ingang
;erdag met 0,7 cent per
ttuur omhoog. Daar-
omt de prijs voor de
,~uuient uit op 17,3 cent,'
fbb|fbtw.
^ei}hoging wordt veroor-
onfeiy0or een stijging van
een jzen voor aardgas en
jke pol. Ook is er een toe-
ig in|n de bijkomende pro-
kosten. Hiermee zijn
jluktiekosten van elek-
iat weer op het niveau
ïoud^t eerste halfjaar van
nilieu
Voor
liefhebbers
van mosselen
wordt het weer
genieten, want
werden in
Yerseke de
eerste
Hollandse
mosselen van
dit seizoen
aangevoerd.
Hier
onderzoeken
keurmeesters
op de visafslag
de kwaliteit.
foto: anp
Tweede Kamer maakt geen woorden vuil
aan aftreden van staatssecretaris Evenhuis
<$>1
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De Tweede Kamer heeft
vandaag geen woord vuil gemaakt aan het
aftreden van staatssecretaris Evenhuis. Ka
mervoorzitter Dolman zei vanmorgen dat de
ontslagbrief van Evenhuis binnen was geko
men. Maar geen van de fracties wilde over
de brief debatteren.
Alle partijen gaven daarmee te kennen dat
zij het vertrek van Evenhuis verstandig vin
den. De positie van Evenhuis was volgens de
Kamer onhoudbaar geworden.
Evenhuis is de vierde bewindsman en de
tweede VVD'er uit het kabinet Lubbers-II
die voortijdig is opgestapt. Vlak na de ka
merverkiezingen van 1986 werd CDA-staats-
secretaris van volkshuisvesting Brokx door
fractieleider De Vries gedwongen om af te
treden. Brokx, nu burgemeester van Tilburg,
kon volgens De Vries niet meer functione
ren wegens de vermeende fraude met bouw-
subsidies.
In September vorig jaar vertrokken VVD-
minister Van 'Eekelen (defensie) en CDA-
staatssecretaris Van der Linden naar aaneli-
ding van de paspoort-affaire. Volgens de Ka
mer hadden zij onzorgvuldig gehandeld in
deze uiterst netelige kwestie. Van Eekelen is
inmiddels secretaris-generaal van de West
Europese Unie (WEU), Van der Linden
keerde eind vorig jaar in de Tweede-Kamer
fractie van het CDA terug als opvolger van
zijn partijgenote Kraaijeveld-Wouters, die
burgemeester te Hilversum werd.
DEN HAAG De gasprijs voor de tu.
bouw zal tot 1994 stabieler zijn. De prijs van
gas is gekoppeld aan die van zware stook
olie. Zakt de gasprijs onder de 24 en boven
33 cent per kubieke meter dan werken de
prijsbewegingen van olie slechts voor tach
tig procent door, aldus het contract dat het
Landbouwschap, de Nederlandse Gasunie
en de Vegin voor de komende vijf jaar heb
ben afgesloten. Het contract gaat op 1 okto
ber in. Is de gasprijs op dat moment 20,5
cent, dan zou dat volgens het nieuwe sy
steem een verhoging van drie kwart cent
inhouden, aldus de drie instanties. De kor
tingsregeling voor tuinders die minder dan
dertigduizend kubieke meter gas per jaar
gebruiken blijft bestaan.
HENGSEL VAN TURF, JENEVER EN ACHTERDOCHT'
liet i
treiniHAAG Drie we
rkgeleden begon het
ionise voor Evenhuis de
[aanjer(je kant op te rol-
vanDe staatssecretaris
cJe vl zes aanmaningen
|e Bondsspaarbank te
en genegeerd. Pas
'n e)de bank hem in een
lenk geding dagvaardde,
ole Tilde hij prompt de
eendige lening van drie
an miIus achterstallige af-
rijgeg en rente,
fhat
k
uis kwam evenmin zijn
■htingen na voor de pri-
ing van 225.000 gulden
ukkerij Giethoorn. Tot-
staatssecretaris, vlak
hij het kort geding had
voorkomen, 225.000
kwam binnenbrengen
recteur J.P. Giethoorn,
lede vriend en achter-
an van Evenhuis in
iryi.jl- En om in een keer
■wegejal het gedonder" af te
sten j betaalde hij vorige
'ersb E,°k no2 eens een achter-
>st-Oe rekening van twintig-
de da id gulden aan een riet-
;rade rsbedrijf in Sleen.
in dJ
Jg op woning
zomne moment de kapitaal-
het andere moment
Want waarom had
.^fiuis op 20 november 1987
ïan Giethoorn een le-
van 225.000 afgesmeekt?
nu blijkt had de Credit
ïais Bank Nederland op
member 1987 - een week
oor. dus - beslag laten
'ril op zijn woning in Mep-
:n op zijn boerderij en
rade :'len 'n Dalerveen en
Deze bank vorderde
gulden van het echt-
Evenhuis; 123.000 gulden
Ubert Jan Evenhuis, en
gulden van mevrouw
Evenhuis-Meppelink, die
uder is in Meppel en sa-
net haar broer een bank-
1 had.
ier J.P Giethoorn, direc-
an de drukkerij in Mep-
i Emro Print in Emmen,
nert zich nog hoe hard
luis dat geld nodig had
„zijn privé-problemen".
oorn gisteravond: „Ik
hem nog: zou je het niet
op een andere manier re-
ijde v
A,k
-gin
d 27
De woning van Evenhuis in Meppel waarop Credit Lyonnais Bank Nederland al eind '87 beslag liet
leggen.
foto: anp
„Natuurlijk was het dat. Maar
ik leende niet aan de staatsse
cretaris, ik leende aan de per
soon Evenhuis." Over Even
huis: „Achteraf is het een zeer
stomme zaak van hem. Wat
voor een privéproblemen hij
in 1987 ook had, hij had die
toen met open ogen tegemoet
gelen?" Dat ging niet. Giet
hoorn leende de familie Even
huis het geld via Giethoorn
Beheer, de houdstermaat
schappij voor de drukkerijen
in Meppel en Emmen. „Nee, ik
wist toen niet waarvoor hij het
geld nodig had. Dat weet ik
pas sinds vanavond," reageert
Giethoorn nu vertast.
Giethoorn en Evenhuis zijn
vrienden. Daarom verstrekte
hij eind 1987 de lening. „Ik
stelde vertrouwen in hem."
„Vrienden", maar benadrukt
Giethoorn: „Ik had goed laten
onderzoeken of hij voldoende
zekerheden bood voor een af
betaling." De kortlopende le
ning werd afgesloten tegen
een normale rente en notarieel
geregistreerd.
Kamervragen
Onze krant onthulde vorige
week dat staatssecretaris
Evenhuis in het krijt stond bij
Giethoorn Beheer in Meppel.
Dat was voor het D66 kamer
lid Maarten Engwirda aanlei
ding om kamervragen te stel
len. De privé-lening riekt naar
belangenverstrengeling. Want
juist in de periode vóór en na
het afsluiten van de privéle-
ning kreeg de dochtermaat
schappij van Giethoorn Be
heer, Emro Print in Emmen,
een rijkssubsidie van 8,8 mil
joen gulden van Economische
Zaken. En het was ook Even
huis zelf die het nieuwe be
drijf van Giethoorn in Emmen
vorig jaar had geopend.
Zoveel is nu wel duidelijk: van
handjeklap lijkt geen sprake.
De rijkssubsidie vloeidfe recht
matig voort uit de IPR-rege-
ling die wel voor Zuidoost-
Drenthe, maar niet voor Zuid-
west-Drenthe geldt. De ambte
lijke adviezen in Drenthe en
Den Haag waren positief, al is
het ook waar dat de regeling
inmiddels is bijgesteld. Een be-j
drijf dat, vanwege het subsi
dieklimaat van de ene naar de moeten treden,
andere kant van Drenthe ver- Privéproblerqen die
huist, kan in 1989 geen aan
spraak meer maken op de
IPR-miljoenen. De voorwaar
den zijn aangescherpt.
Giethoorn gisteravond: „Ik
ben nooit bang geweest dat uit verklaard dat alle leningen die
hij en zijn vrouw hebben afge
sloten bedoeld waren om zijn
Anders had ik die lening na- zwager te hulp te schieten,
tuurlijk nooit verstrekt. Let Voor die opofferende houding
wel, het gaat om een zichtbare werd hij onlangs nog door
lening, niet om een onder- VVD-leider Joris Voorhoeve
handse lening." Het neemt geprezen. Nu heeft diézelfde
niet weg dat directeur Giet- Voorhoeve het vertrouwen in
hoorn enorm in zijn maag zit hem opgezegd. Evenhuis ver
met de affaire. „Zoiets doe ik telde op zijn minst een halve
DEN HAAG Het kamerlid
Maarten Engwirda (D66)
noemde het besluit van Even
huis volkomen terecht. De
D66'er kondigde gisteravond
laat al aan de Kamer vandaag
om eep spoeddebat te vragen,
waarin hij op het aftreden van
Evenhuis zou aandringen, als
de staatssecretaris nog niet zelf
tot dat besluit zou zijn geko
men.
Engwirda was degene die be
gin vorige week schriftelijke
vragen aan Evenhuis stelde
naar aanleiding van publica
ties in onze krant over de fi
nanciële handel en wandel
van Evenhuis. Het antwoord
dat de bewindsman daarop per
kerende post gaf achtte Eng
wirda aanvankelijk bevredi
gend. „Maar gisteren kwam
die verklaring in een heel an
der licht te staan. Via mij
bleek de Kamer onjuist te zijn
ingelicht", aldus Engwirda. Hij
wilde dan ook onmiddellijk
aanvullende vragen stellen,
maar zag daarvan af toen dui
delijk werd dat het politieke
leven van Evenhuis al ten ein
de liep. Ook de andere partijen
in de Kamer vonden gister
avond dat Evenhuis, ook al
was hij al demissionair, de po
litieke zuiverheid het best kon
dienen door af te treden.
elk ge
val te maken hebben met zijn
zwager Gerrit Jan Meppelink,
die een noodlijdend akker
bouwbedrijf heeft in Daler-
veen. Evenhuis heeft steeds
natuurlijk nooit meer. Ik heb waarheid; een lening gebruik
te hij in elk geval ten eigen
bate, en niet voor zijn zwager.
daar lering uit getrokken."
Publiciteit
Kris kras
Gisteren heeft Evenhuis nog
gebeld met Giethoorn, maar Evenhuis vulde het ene gat
deze laat duidelijk weten voor- met het andere. Hij leende kris
lopig geen toenadering te zoe- kras door Nederland. Behalve
ken. Is zijn vertrouwen in zijn de leningen bij de Bondsspaar-
vriend geschaad? Hij zwijgt, bank, Credit Lyonnais Bank
Wat Giethoorn wel zegt: „Deze Nederland en Giethoorn BV
publiciteit is natuurlijk niet heeft hij zijn bungalow in
plezierig voor mijn onderne- Meppel nog eens bezwaard
ming. Het is geen publiciteit met hyptheken van 300.000 en
die het bedrijf eer aandoet." 70.000 gulden bij de Rabobank.
Laatste vraag aan Giethoorn: Is hij daannee een notoire
was het niet uiterst onverstan- gokker en speculant? Zijn
dig van een bewindsman zich vrienden bezweren dat Even
door een privélening afhanke- huis „een goudeerlijk iemand"
lijk te maken van een bedrijf? is. Een bestuurder die zich vol
gens hen voor meer dan hon
derd procent heeft ingezet
voor zijn portefeuille.
Albert Jan Evenhuis is een ge
ziene gast op de Rotaryclub in
Meppel. Daar heeft hij veel
vrienden, onder wie niet al
leen Giethoorn, maar ook ver
mogende „industriëlen". Hard
nekkige geruchten in Meppel
willen dat in deze kring de
geldschieters van Evenhuis te
vinden zijn die hem tijdelijk
uit de brand hebben geholpen.
Het zal Albert Jan Evenhuis
niet helpen zijn politieke car
rière te redden. Een roemloos
einde voor een 47-jarige politi
cus, voor wie politiek zijn le
ven was. Een boerenzoon uit
Noordsleen, die leraar geschie
denis werd aan de Pedagogi
sche Academie van Meppel.
Vandaar leidde hij de VVD-
fractie in de staten van Dren
the en stootte hij door naar de
Tweede Kamer. Onder Ed Nij-
pels werd hij vice-voorzitter
van de Tweede-Kamerfractie.
Als staatssecretaris maakte hij
zich geliefd bij veel bestuur
ders in het Noorden.
Een van hen, burgemeester
Sytze Faber van Hoogeveen,
typeerde de Drentse boeren
zoon ooit als een mengsel van
turf, jenever en achterdocht.
Het bleek geen waterdichte
garantie voor een succesvolle
loopbaan. Evenhuis is terug bij
af. De weelde van een staats
secretariaat heeft hij niet kun
nen dragen. De achterdocht
geldt nu hem zelf.
ED VAN TELLINGEN
(ADVERTENTIE)
In overleg met de
isumentenorganisaties zijn
voorwaarden voor het
)ruik van geld- en betaal-
omaten gewijzigd.
Die wijzigingen gelden
])r alle banken. Dus ook
)r de Postbank.
De wijzigingen hebben met name bo
kking op het eigen risico in geval van verlies
diefstal van de giromaatpas. In geval van
flies of diefstal dient u direct te bellen naar
volgende nummer: 06-0225522.
is een gratis nummer dat u zeven dagen
week dag en nacht kunt bereiken.
Op het moment dat u belt wordt uw
j bmaatpas onmiddellijk geblokkeerd,
bent dan niet meer aansprakelijk voor
eventuele schade bij elektro
nisch geldverkeer. Tot aan
het moment van melding is
het maximale risico f 350,-.
Onder voorwaarde dat u
de nodige zorg in acht heeft
genomen. Verstrek in ieder
geval nooit uw geheime PIN
code aan iemand anders.
Mochten er geschillen zijn tussen u eii
de Postbank, dan kunt u zich wenden tot de
Geschillencommissie van de Postbank
Tenslotte, de nieuwe voorwaarden zijn
per 1 juli verkrijgbaar op het postkantoor en via
het gratis informatienummer 06-0400.
KNOLLEN
Koningin Beatrix en koningin Elisabeth begroeten elkaar hartelijk op Buckingham Palace. Koningin
en prins brengen een driedaags bezoek aan Engeland ter gelegenheid van de afsluiting van de
William en Mary-festiviteiten.
foto: ap
LONDEN Koningin
Beatrix heeft gisteravond
tijdens een diner op Buc
kingham Palace de Orde
van de Kouseband van
koningin Elisabeth II ge
kregen. De orde is de
hoogste onderscheiding
die de Britse vorstin kan
geven. De officiële instal
latie van koningin Beatrix
als ridder in de Orde van
de Kouseband volgt op
een nog onbekend tijdstip
op Windsor.
De orde telt in totaal 24 leden.
Daarnaast kan de Britse ko
ningin extra leden benoemen.
Zo kregen eerder prinses Juli
ana, koningin Margarethe van
Denemarken en de Spaanse
koning Juan Carlos een extra
Orde van de Kouseband.
Koningin Beatrix en prins
Claus zijn gisteren in Groot-
Brittannië begonnen aan een
driedaags bezoek als afsluiting
van de William en Mary-her-
denkingen. De festiviteiten
zijn in de eerste plaats gehou
den om de relatie tussen
Groot-Brittannië en Neder
land te benadrukken en uit te
breiden.
Nadat koningin en prins wa
ren ontvangen op Buckingham
Palace woonden ze met konin
gin Elizabeth en prins Philip
een oecumenische dienst bij de
Dutch Church in het hartje
van de Londense City. Het
was voor het eerst dat een lid
van het Britse koninklijk huis
deze kerk bezocht. Daarna be
keken koningin en prins de
Bank of England, die door
William naar Nederlands
voorbeeld werd opgezet om
zijn oorlog tegen Frankrijk te
financieren.
Wethouderschap
mevrouw Evenhuis
niet in geding
MEPPEL De problemen die
zich voordoen rond de persoon
van staatssecretaris A.J. Even
huis in verband met diens pri
vélening van 275.000 gulden
bij Drukkerij Giethoorn in
Meppel hebben op dit moment
nog geen consequenties voor
de positie van zijn echtgenote.
Mevrouw A.Z. Evenhuis-Mep
pelink is wethouder voor de
VVD in Meppel. Voorzitter G.
Ziengs van de plaatselijke af
deling van de VVD in Meppel
noemt de kwestie „een groot
familiedrama". „Het is nog
niet aan de orde of de affaire
plaatselijke consequenties voor
onze wethouder heeft" aldus
„HET IS GEBEURD. IK BEN DOOD".
DEN HAAG De meer
derheid van de Tweede
Kamer blijft minister
Braks van landbouw nala
tigheid verwijten in de
controle op misbruik van
EG-subsidies in de zaak
van de NlZO-boter. Ver
woede pogingen van de
bewindsman om het tij te
keren liepen gisteren in
een spoeddebatje in de
Tweede Kamer schip
breuk.
PvdA en VVD, gesteund door
D66 en PPR, blijven van oor
deel dat Braks heeft nagelaten
afdoende maatregelen te tref
fen om fraudemogelijkheden
de kop in te drukken. Het
CDA steunt de bewindsman in
zijn opvatting dat hem geen
enkele blaam treft.
In een motie van kritiek leg
gen de PvdA en VVD nog
eens vast dat de regels efi de
controle met betrekking tot de
EG-interventieboter een aan
tal jaren zeer ontoereikend
zijn geweest, waardoor onei
genlijk gebruik van EG-subsi-
dies niet was uitgesloten. De
kamermeerderheid blijft met
Braks van mening verschillen
dat hij van het begin af aan
DEN HAAG Minister Braks van landbouw geeft ongeveer
100 melkveehouders hun melkquota terug, die hij hen eerder
had afgenomen. De minister had de quota afgenomen, omdat er
volgens hem onregelmatigheden waren begaan bij de verkopen
van grond waaraan de melkquota waren gekoppeld.
Ongeveer 350 andere zaken over grondtransacties heeft de mi
nister nog in onderzoek. Hij heeft de Kamer gisteren later op de
dag toegezegd dat hij deze zo snel mogelijk zal afwerken. Het
gaat om grondtransacties die werden uitgevoerd vanaf septem
ber 1986 tot medio 1988. Volgens Braks was er sprake van
schijnconstructies om de Beschikking Superheffing te omzeilen.
De betrokken veehouders voerden ter 'verdediging aan dat de
voorschriften van de beschikking ondoorzichtig waren.
DEN HAAG De piloot van
het SLM-toestel dat drie we
ken geleden bij het vliegveld
Zanderij neerstortte heeft tot
tweemaal toe de instructies ge
negeerd die de verkeerstoren
hem gaf. De luchtverkeerslei
ding gaf de piloot toestemming
te landen via het navigatiesys
teem VOR-DME, maar de ge
zagvoerder koos voor het ILS-
systeem, dat op Zanderij als
onbetrouwbaar te boek staat.
Dit blijkt uit het letterlijke
verslag van de voice-recorder,
die de conversatie in de cock
pit en de gesprekken tussen de
bemanning en de verkeerslei
ding heeft geregistreerd. Het
verslag toont aan dat de An
thony Nesty al bij de eerste
landingspoging verongelukte,
en niet bij de derde, zoals di
rect na de ramp werd gemeld.
Ook blijkt dat de eerste piloot
koos voor het ILS-systeem,
hoewel hij niet erg zeker was
van zichzelf.
Aanvankélijk had de ver
keerstoren van Zanderij aan
de Anthony Nesty doorgege
ven dat het zicht zes kilometer
was, maar toen het toestel op
een half uur afstand genaderd
was, meldde men mist en een
zicht van negenhonderd me
ter. De bemanning koos daar
op 'oor een landing aan de
hand van de ILS-navigatie.
Uit de gesprekken tussen de
eerste en de twee piloot komt
naar voren dat ze beide hun
twijfels hadden. „Ik haat het
om naar beneden te gaan",
zegt de eerste piloot en zijn
collega zegt: „Ik vertrouw dat
ILS niet". Toch volgen zij de
instructie van de verkeers
toren om te landen via het
VOR-DME-systeem niet op.
Ook de waarschuwing van het
automatische beveiligingssys
teem (dat de piloot laat weten
dat hij te scherp daalt om de
landingsbaan te bereiken) leidt
niet tot een hoorbare reactie in
de cockpit. Misschien heeft de
bemanning zwijgend gepro
beerd in te grijpen, maar
waarschijnlijker is dat men pas
na de zesde automatische
waarschuwing inziet hoe ern
stig de situatie is. Op dat mo
ment vliegt het toestel nog
maar op een hoogte van twee
honderd voet. „Trek op", roept
de boordwerktuigkundige nog
tweemaal, maar dan is op de
recorder al het geluid van een
eerste klap te horen. Het laat
ste dat de opname laat horen
zijn deze woorden van de
boordwerktuigkundige:
„That's it. I'm dead"; „Het is
gebeurd. Ik ben dood".
wist dat de regels „ondoorzich
tig en fraudegevoelig" waren.
Braks hield staande dat Ne
derland in de boterkwestie
geen verwijt treft. „Ik houd de
stelling vol, ik kan niet an
ders, dan dat er tot 1986 geen
concrete aanwijzigingen waren
voor een controleprobleem.
Daarom heb ik dan ook geen
aanleiding gezien de zaak bij
bij de EG aan te kaarten", al
dus de bewindsman.
Pvd A-woord voerder Van der
Vaart en zijn VVD-collega Te
Veldhuis gaven aan dat Braks
de motie moet zien als een sig
naal van kritiek. Het is geen
motie van wantrouwen of van
afkeuring, die normalitair had
geleid tot het opstappen van
de bewindsman.
CDA-woordvoerder De Leeuw
kon zich niet aan de indruk
onttrekken dat PvdA en 'VVD
„partijpolitiek bedrijven over
de rug van. de NlZO-boter
heen", ingegeven door de in
aantocht zijnde verkiezings
campagne.