Vraagtekens bij
houding Thatcher
Bijstand voor bijstandbetalers
multinational?
Kies ook uw fax bij
Hongaarse
partij weet
breuk nog
net te
voorkomen
Strengere straffen bepleit
voor illegale olielozingen
BINNENLAND\BUITENLANDftudóg(5ouAa«tMAANDAG 26 JUNI 1989 PA(^
nooit
Rui
>chol
uten
telecom
Parade
In Parijs draaien ze de hand nergens voor om. Zelfs niet voor een futuristische parade. Wat bij
nader inzien evenwel een optreden bleek te zijn van een Italiaanse drumband uit Rome tijdens een
straattheater-festival. Je zag de toeschouwers denken: „rare jongens, die Romeinen".
FOTO: AP
(Vervolg van de voorpagina)
BUDAPEST Het vier-
hoofdige presidium dat nu
de leiding heeft in Honga
rije bestaat uit Nyers,
Grosz, Pozsgay en premier
Nemeth. Op Grosz na zijn
allen radicale hervormers.
De instelling van de vier-
hoofdige leiding is duide
lijk bedoeld om de partij
bijeen te houden tot aan
het buitengewone partij
congres dat in oktober
wordt gehouden.
Het komende partijcongres
heeft tot taak de partij voor te
bereiden op de eerste verkie
zingen met meer partijen in
Hongarije na 1947 Deze ver
kiezingen staan voor midden
volgend jaar op het program-
ma. De nog te scheppen func
tie van president, die er tegen
die tijd moet zijn, is bedoeld
als factor van stabiliteit in een
tijd van overgang.
Het centraal comité was bij
eengeroepen omdat de partij
verscheurd dreigde te raken
door een diepgaand conflict
tussen voorstanders van radi
cale hervormingen en de be
houdende vleugel onder lei
ding van partijleider Grosz. De
meningsverschillen waren zo
hoog opgelopen dat er een on
overbrugbare kloof dreigde te
ontstaan.
Kennelijk wil de Hongaarse
leiding een situatie vermijden
als in Polen, waar de commu
nistische partij bij gedeeltelijke
vrije verkiezingen veel terrein
moest prijsgeven aan de door
Solidariteit vertegenwoordigde
oppositie. „Zij hopen dat Nyers
als brug tussen alle fracties
kan fungeren", zei een wester
se diplomaat, die echter be
twijfelde „of ze alle vier op
een lijn kunnen blijven". Ove
rigens betekent de benoeming
van Grosz in het nieuwe presi
dium dat de hervormers nog
wel rekening moeten houden
met de conservatieve partii-
vleugel. Als voormalig sociaal
democraat gelooft Nyers
krachtig in markteconomie, in
democratische besluitvorming
en openheid Maar hij geldt als
minder radicaal dan Pozsgay,
die economische zaken in zijn
portefeuille heeft.
Nyers stond aan de wieg van
de economische hervormingen
die in 1968 werden opgezet.
Het tot staan brengen ervan
leidde echter in 1972 tot zijn
ontslag uit de leiding van par
tij. Hij maakte op 22 mei 1988
een spectaculaire come-back
tijdens een partijcongres,
waarbij hij in het politburo
werd gekozen. Daarvoor had
hij de jaren doorgebracht in de
schaduw van de macht, en
vervulde hij diverse economi
sche functies binnen de partij
en het parlement.
Na de zitting van de afgelopen
dagen verklaarde het Hon
gaarse centrale comité bij
voorbaat beschuldigingen als
„verraad van het socialisme"
te verwerpen. Er is de afgelo
pen maanden vanuit de buur
landen felle kritiek geleverd
op de snelle politieke ontwik
kelingen in Hongarije. „Ons
doel is democratisch socialis
me, een grondwettelijke staat,
een parlementaire democratie
op basis van een meer-partij-
enstel en een markteconomie
gebaseerd op basis van ge
mengd eigendom", aldus de
verklaring.
„Milieubeleidsplan
symptoombestrijding"
NIJMEGEN Zes Nijmeegse hoogleraren in de sociologie
en enkele tientallen wetenschappelijk medewerkers heb
ben een brandbrief aan minister-president Lubbers ge
stuurd. Zij noemen hierin het Nationaal Milieubeleidsplan
„dweilen met de kraan open". Volgens de schrijvers van
de brief zou in het NMP aandacht besteed moeten worden
aan de fundamentele veroorzakers van milieuvervuiling:
de huidige techniek, economie en wetenschap. Deze „pij
lers van onze maatschappij" moeten grondig herbezien
worden, wil milieupolitiek werkelijk effect hebben, aldus
de sociologen. De techniek bekommert zich, zo staat in de
brief, alleen om effecten in steeds kortere tijd en steeds
grotere omvang. Het is een „de natuur niet ontziende een-
richtingstechniek". De huidige economie dreigt de voor
waarden voor toekomstige economische welvaart te ver
nietigen, aangezien „het nageslacht dat straks de kosten
van het potverteren te dragen heeft geen stem heeft".
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG De Werkgroep
Noordzee vindt dat er strenger
opgetreden moet worden tegen
illegale olielozingen op het Ne
derlandse deel van de Noord
zee. Tussen 1982 en 1988 zijn
ruim 200 schepen betrapt op
het lozen van olie, maar dit
leidde slechts iri 24 gevallen
tot een boete. Bovendien wa
ren die boetes erg laag: zij va
rieerden van 1000 tot 4000 gul
den.
„Deze bedragen staan in geen
verhouding tot de winst die
gemaakt kan worden door niet
naar een haven te gaan of lan
ger in een haven te blijven om
olie af te geven", aldus de
Werkgroep Noordzee. Zij
schrijft dit in een commentaar
op de tweede nota Harmonisa
tie Noordzeebeleid van minis
ter Smit-Kroes, die morgen in
de Tweede Kamer wordt be
sproken. Volgens de Werk
groep hinkt de nota duidelijk
op twee gedachten: enerzijds
wordt de bescherming van het
Noordzeemilieu voorgestaan
maar anderzijds biedt de nota
ruimte voor uitbreiding van de
economische activiteiten op de
Noordzee. Verder betreurt de
Werkgroep het dat er nauwe
lijks aandacht wordt besteed
aan de landbouw als mede-
veroorzaker van de zeevervui
ling.
Via kanalen en rivieren
worden jaarlijks grote hoe
veelheden giftige stoffen, af
komstig uit de landbouw, naar
de Noordzee vervoerd.
LSVb krijgt
interimbestuur
UTRECHT De ledenvergadering
van de Landelijke Studentenvakbond
LSVb heeft afgelopen weekeinde in
Utrecht voor drie maanden (tot eind
september) een interimbestuur be
noemd. Dat was nodig na het aftreden
onlangs van voorzitster Nicky de
Hiep. Met haar stapten ook twee an
dere bestuurders op. De LSVb meent
dat met de benoeming van een inte
rimbestuur een punt is gezet achter
een „verwarrende en onduidelijke pe
riode". Die ontstond na een motie van
wantrouwen tegen De Hiep. Aanlei
ding tot die motie was haar suggestie
om de overgangsregeling voor de har
monisatiewet van twee tot één jaar te
bekorten. De LSVb werkt tot eind
september zonder voorzitter.
GONZALEZ ALLEEN BEREID TOT COMPROMIS OVER TIJDSTIP DINER
(Van onze correspondent
Frans Boogaard)
MADRID De Europese
top in Madrid, die van
daag en morgen het
Spaanse voorzitterschap
van de EG afsluit, hoeft
niet op een complete mis
lukking uit te draaien.
Een etmaal voordat de Spaan
se premier Felipe Gonzalez
vanmorgen de bijeenkomst
van de twaalf regeringsleiders
in het imposante congrespaleis
opende, heeft de Britse pre
mier Margaret Thatcher haar
houding over de economische
en monetaire eenwording van
Europa iets versoepeld.
Groot-Brittannië, aldus krin
gen rond de Britse premier, is
bereid het pond onder voor
waarden tot het Europees mo
netair stelsel toe te laten, als
de overige elf regeringsleiders
in ruil daarvoor zouden willen
afzien van onomkeerbare af
spraken over verdere econo
mische en monetaire samen
werking in Europa. Bovendien
zal de Britse inflatie (nu 8,3
procent) eerst moeten worden
gehalveerd en zal het EMS
moeten aantonen dat het opge
wassen is tegen de vrijmaking
van het Europese kapitaalver
keer op 1 juli volgend jaar.
Met die beloftes hoopt de Brit
se premier de meer EG-gezin-
de krachten in haar eigen
Conservatieve partij te sussen
en een anders onvermijdelijke
confrontatie met de regerings
leiders van Spanje, Frankrijk,
Italië en West-Duitsland te
voorkomen. Deze vier landen
willen nu al concrete afspra
ken maken over een strak,
vanuit Brussel georganiseerd,
economisch en monetair be
leid.
De houding van Thatcher
wordt in Madrid verschillend
uitgelegd. Landen die bereid
zijn haar nog wat tijd te gun
nen, zoals Nederland, zien in
de „move" een poging tot com
promis, die het verdient te
worden gehonoreerd. Anderen
wijzen erop dat het nog jaren
kan duren voordat Groot-Brit
tannië zijn inflatie-percentage
tot het EG-gemiddelde van 4,5
procent heeft teruggebracht.
Bovendien zou Thatcher deze
kleine toegeving kunnen ge
bruiken om de verdere omvor
ming van Europa tot een su
permacht met een eigen finan
cieel, economisch en sociaal
beleid volledig op de lange
baan te schuiven. Als bewijs
daarvoor' voeren zij aan dat
ook al lijkt Londen nu met een
lichte versterking van de mo
netaire samenwerking ak
koord te willen gaan, de Britse
premier zelfs op die beschei
den stap nog geen datum wil
prikken. Haar eigen ministers
van financiën en van buiten
landse Zaken, Nigel Lawson
en sir Geoffrey Howe alsmede
haar oud-minister van defen
sie, de invloedrijke Conserva
tief en mogelijk toekomstig
premier Michael Hesseltine,
dringen daar wel op aan. Zij
zijn bang dat hun land anders
buitenspel wordt gezet, waar
door Londen elke greep op de
verdere ontwikkeling van de
EG zou kwijtraken. Zij zijn
van mening dat een wat toege
eflijker houding Groot-Brit
tannië en de EG als geheel
aleen maar tot voordeel kan
strekken.
De Spaanse premier Felipe
Gonzalez, die vandaag en mor
gen de Europese top voorzit,
was gisteravond overigens
maar tot één concessie bereid:
het diner voor de regeringslei
ders vanavond wordt niet naar
Spaans gebruik om 11' uur,
maar twee uur eerder opge
diend, op dringend verzoek
van zijn gewoontegetrouw
vroeger etende noordelijke
collega's.
Thatcher en Lubbers hand in hand bij het begin van de Europese top
Lubbers wordt in de Spaanse hoofdstad een bemiddelaarsrol verwacht in
nomische en monetaire toekomst van Europa.
in Madrid. Van premier
het conflict over de eco-
FOTO: AP
APELDOORN Zeven
gemeenten zitten met een
molensteen om hun nek.
Omdat de regering het
aandeel in de bijstands
kosten met tien procent
wil verlagen, komen di
verse gemeenten voor ex
tra hoge lasten te zitten.
Sommige kunnen* het nau
welijks nog betalen, ande
re daarentegen hoeven
zich geen zorgen te ma
ken. De volgende rege
ring moet beslissen of de
plannen van het demissio
naire kabinet ooit in een
wetsvoorstel worden ge
goten.
In de Paasbrief van 1988
maakte het huidige demissio
naire kabinet de plannen ken
baar het gemeentelijk aandeel
in de bijstandskosten te verho
gen van 10 naar 20 procent. De
gedachte hierbij is dat een ho
ger eigen aandeel de gemeente
maant tot meer controle en
zuinigheid. Om de gemeenten
niet zomaar met deze forse fi
nanciële aanslag op te zadelen,
verhoogt het rijk de bijdrage
aan het gemeentefonds met
eenzelfde bedrag. Ogenschijn
lijk weinig reden tot zorg dus
voor gemeenten, de gehele
operatie verloopt immers bud
gettair neutraal.
Dragen
Desondanks organiseerden ze
ven 'arme' gemeenten van
daag in Arnhem een symposi
um over bijstand voor bij
standbetalers. De zeven - Al
melo, Arnhem, Groningen,
Helmond, Den Bosch, Nijme
gen, Tilburg - maken deel uit
van een veel grotere groep ge
meenten die de -stijgende bij-
standslasten nauwelijks meer
kan dragen.
De groei van het aantal uitke
ringsgerechtigden is hier debet
aan, maar ook de ongelijke
verdeling van de gelden uit
het gemeentefonds en het af
wentelen van rijksbezuinigin
gen op de lagere overheden.
Uit onderzoek van de zeven
gemeenten blijkt dat zij er in
elk geval behoorlijk bij zijn in
geschoten. Gold voor alle ge
meenten in de periode '79-'84
dat '4,28 procent van de stij
gende uitkeringslasten niet ge
compenseerd werd, voor de
groep van zeven bedroeg dit
ruim 8 procent.
De pijn voor de groep van ze
ven 'extreme' bijstandsge
meenten zit in de ongelijke
verdeling van de gelden uit
het gemeentefonds. Dit geld is
afkomstig van het rijk en
wordt voor verschillende doel
einden gebruikt. Afhankelijk
van de besteding wordt het
geld verdeeld op basis van
aantal inwoners, woonruimte
of de sociale structuur (bij
voorbeeld het aantal uitke
ringsgerechtigden). Het is deze
verdeelsleutel ter compensatie
van de bijstandslasten die er
zorg voor draagt dat sommige
gemeenten onevenredig zwaar
getroffen worden bij een stij
ging van het aantal uitkerings
gerechtigden. Of, zoals nu is
voorgesteld, bij een verhoging
van het gemeentelijk aandeel
in deze kosten De preciese
verdeelsleutel die het rijk zal
hanteren als de plannen door
gang vinden, is overigens nog
niet bekend.
Volgens financieel deskundige
G. Müskens van de gemeente
Nijmegen is het onvermijdelijk
dat de lasten terecht komen bij
de gemeenten met een hoog
aantal bijstandsgerechtigden.
Hij betwijfelt of het rijk de
herverdeelsleutel in positieve
zin zal wijzigen. Het rijk gaat
er immers van uit dat de ge
meenten te gul omspringen
met de bijstandsgelden. Een
beschuldiging die volgens
Müskens niet hard is te ma
ken. Gemeenten zijn met han
den en voeten gebonden bij de
toewijzing van een bijstands
uitkering. Het rijk bepaalt wie
er recht op heeft, hoe hoog de
uitkering en en hoe lang die
duurt. Alleen op het gebied
van de bijzondere bijstands
verlening, de speciale toesla
gen, heeft de gemeente meer
bevoegdheden. Maar deze post
is gering vergeleken met de
algemene bijstand.
Herverdeling
Müskens wil dat er bij de her
verdeling meer rekening
wordt gehouden met de sociale
structuur van de steden.
„Maar dan wel onder gelijktij
dige verhoging van de midde
len. Anders schieten andere
gemeenten er weer bij in. De
gemeenten zijn de dupe van
twee kabinetten Lubbers: de
rijksoverheid bleef intact en
de lagere overheden leverden
in".
Als gevolg van de scheefgroei
vreest de groep van zeven
voor een tweedeling in in
arme en rijke gemeenten.
Voortgaan op deze weg bete
kent afstappen van het princi
pe dat alle gemeenten in Ne
derland een vergelijkbaar
voorzieningenniveau aanbie
den. Om de scheefgroei een
halt toe te roepen stelt de
groep voor dat het rijk de kos
ten van de Algemene Bij
standswet (ABW) volledig
voor zijn rekening neemt.
Twee verdachten in
zaak-Fagel vrij
UTRECHT Justitie heeft opnieuw twee ver
dachten in de moordzaak Fagel, M.A. en M.A.
(beiden 24), op vrije voeten gesteld. Een van
hen is een ex-werknemer van Fagels restaurant
De Hoefslag in Bosch en Duin. De rechter-com-
missaris heeft afgelopen vrijdag een vordering
van de officier van justitie tot verlenging van
de voorlopige hechtenis afgewezen. Vorige
week donderdag werd er ook al een verdachte
in vrijheid gesteld. Momenteel zitten er nog
twee van de vijf verdachten vast. Politie en jus
titie willen over het verloop van het onderzoek
geen verdere mededelingen doen.
In Delft minder, in Leiden
meer eerstejaars
DELFT/LEIDEN De Technische Universi
teit Delft verwacht voor het komende studie
jaar ruim 3100 eerstejaars studenten. Dat zijn er
honderd minder dan een jaar geleden. De Uni
versiteit schrijft deze daling toe aan een daling
van het aantal vwo-leerlingen. De cijfers aan
de Rijksuniversiteit Leiden geven een heel an
der beeld te zien. Daar is het aantal aanmelders
(5319) juist gestegen met bijna 150 personen ten
opzichte van vorig jaar (5170). Uit ervaring
blijkt dat uiteindelijk circa zeventig procent
van deze aanmelders zich definitief inschrijft.
Vorig jaar waren dat 3645 studenten. Dit jaar
verwacht men rond 3700 studenten.
SUSKE EN WISKE DE SPEELGOEDSPIEGEL
Klachten-^
regeling raj
werkt bijn^
onafhank^
ROTTERDAM -fe
hankelijkheid vai| wel
teninstanties, zorjjU
door belangengijfdr
gen wordt bepleÉ®
geen enkele garai]de
een succesvolle be
ling van de klachyoor
rd g<
Dit stelt drs. E. Ma»
er, onderzoeker bij,.
in haar proefschrift
ten in organisaties:
duele klachten
handeling".
Een organisatie zal c
beren de controle
uitkomsten van
tenregeling zelf ii
houden. Ook als eel
satie een klachtefl
van bovenaf krijgt
Dan loopt die control
formele kanalen, al<|
te-Meijer. Ze pr<
donderdag aan de
damse Erasmus-uni\
Volgens de promoy
zowel de klager als
nisatie meer gebaat
individuele klachten
Organisaties moet(
bang zijn om zon sy
ontwikkelen. Dat
langrijke informatië
ren over het fun<j>P*rl
van de organisatie, meer
Slechts een fractie'
Nederlandse or^P'®
kent een klachter^®0,
Uit 'onderzoek blijkt |erck
beeld dat slechts ecBoo
van de Nederlandsénn®
huizen een klhchteijynvl
heeft, ondanks dat jneiit
gelijke regeling vooisy|v
huizen wettelijk verJd,E^
Te bang ;iaj0
Managers zijn volgé
te-Meijer ten onrec^e>
te bang voor de iisseli
van een klachtert K'
binnen de organisj®^
doen aan „struisv^s
tiek" en onderschatt Lan
mee het nut van eef13
tenregeling voor het^®8'
neren van de eigen <jj0hi
tie „zwaar". Bre
1 Ma
(ADVERTENTIE)
Benno Vercelac (36),
architect uit Hoorn. 's„;
Dagelijks faxverkeer met Rec<
- t nds\.
leveranciers en opdrachtgever(hni
Zijn fax? De Telefax 307 vajj*
PTT Telecom.
Door en door betrouwbaar^
Kwaliteit en service zoals u dif
l~\rPrP T~" i Rui
van PTT Telecom mag Ui
verwachten. E
Levering: meteen uit voor-?mei
raad. Voor meer info
belt u gratis 06 - 0403. >6"° jiii
ferócet het maar
geen kmderrouer
hdalmoeder uit
