Treinen door de Tijdgrootse
jubileummanifestatie jarige NS
lannen en vrouwen apart in metro Mexico
C«idócSouacuit
Overlegorgaan joden en christenen falikante mislukking
Ambassade in Praag mijdt
contact met dissidenten
^JNENLAND\BUITENLA'ND
ZATERDAG 24 JUNI 1989 PAGINA 9
dac|n v
FOTO: CEES VERKERK
AMSTERDAM Het
Overlegorgaan van Joden
en Christenen in Neder
land (OJEC) is volgens de
orthodoxe rabbijn L.B.
van de Kamp uit Amster
dam „een falikante mis
lukking". De jood die zijn
religie serieus neemt,
heeft daar niets te zoeken.
Van de Kamp schrijft dat deze
week in een bijdrage in het
Nieuw Israélietisch Weekblad.
Hij weigert verdere medewer
king aan de open avonden van
het OJEC en roept alle joden
op het overlegorgaan de rug
toe te keren.
Tot dusver had de rabbijn
meegedaan om te voorkomen
dat het OJEC meningen zou
verkondigen die niets met jo
dendom te maken hebben,
maar wel in zijn naam werden
uitgesproken. Ook wilde hij
bereiken dat niet alleen de
stem van het liberale joden
dom, maar ook die van het
traditionele jodendom te horen
zou zijn.
De aanleiding om met het
OJEC te breken is vooral gele
gen in de recente publikatie
van deel 7 in de OJEC-serie,
getiteld 'Uitverkoren. Voor
recht of last?' Dit is een uitga
ve waarbij de joodse religie
grote vragen dient te stellen,
zo schrijft Van de Kamp in
een binnenkort te verschijnen
recensie van dit boekje. „Wan
neer dit het produkt is van
een overlegorgaan van joden
en christenen, dan dienen de
joden hard weg te lopen van
dit overleg."
Volgens Van de Kamp geeft
van de vijf joodse auteurs al
leen I. Cohen, docent aan het
Joods Studiecentrum te Lei
den, een religieuze visie op de
uitverkiezing. De overige vier
(journalist H. Bleich, historica
S. Leydesdorff, psycholoog J.
Sanders en de liberale rabbijn
A. Soetendorp, die door Van
de Kamp niet wordt genoemd)
hebben niet of nauwelijks een
godsdienstige visie op het uit
verkoren zijn.
Voorhoede
Van de Kamp, die zich al
eerder kritisch uitliet over de
dialoog met christenen, plaatst
een kanttekening bij de op
merking in het jaarverslag van
het Nederlands Israélietisch
Kerkgenootschap dat „het
OJEC moet worden be
schouwd als een voorhoede die
wederzijds vertrouwen tussen
joden en christenen tracht te
bevorderen Deze instelling
verdient onze blijvende
steun."
Het OJEC werd in 1981 opge
richt. Het is de eerste Neder
landse organisatie waarin ver
tegenwoordigers van de drie
joodse kerkgenootschappen en
van de kerken elkaar op basis
van gelijkwaardigheid ont
moeten. De gereformeerde
predikant dr. S. Schoon en de
orthodoxe rabbijn H. Rodri-
gues Pereira zijn respectieve
lijk voorzitter en vice-voorzit-
ter van het OJEC
'°f>
ORWEGEN DENKEN IN STILTE AAN MILJOEN BEZOEKERS
SCHT Hoewel het ongeluk met dodelijke af-
tijdens de officiële opening van de jubileummani-
ie 'Treinen door de Tijd' een domper op de feest-
|de zette, hebben de Nederlandse Spoorwegen na
1 beraad besloten het evenement niet af te gelas-
izoiets in dit stadium
!n zou echt onhaalbaar
eweest", aldus de NS.
erd het Railrunnerdorp,
het tragische ongeval
iet klimrek plaats had,
sen week gesloten, wer-
11e vlaggen gestreken en
de NS haar reclame-
jgne.
jederlandse Spoorwegen
i de groots opgezette en
|nen kostende manifesta-
gelegenheid van het
g bestaan uitgeroepen
£t 'hoogtepunt' van de
Maar dat pakte an-
lit, hoewel de bezoekers
pijfeld in groten getale
[jtrecht af zullen reizen,
rekent officieel op
bezoekers, achter de
Jien wordt het getal van
iljoen genoemd,
gantische aantal mensen
tot en met 6 augustus
Jtrecht CS en Jaarbeurs
wen worden gehaald
^en programma dat uit
jnderdelen bestaat. Het
I evenement is de
Jvenshow
et emplacement van de
laast Utrecht CS, wordt
Jeeld gegeven van trein-
leel uit binnen- en bui
ld. Treinen, treinstellen,
btieven,wagons, goede-
jgons, postreinen, slaap-
jJen, dubbeldekkers, ze
alle te bewonderen. Uit
jland, België, Zwitser-
Duitsland, Frankrijk,
Vegen, Oostenrijk en
[Brittannië.
I juli is er ook de nieuwste
.Ivan de 'Train a Grande
p', oftewel de TGV-At-
ue te bewonderen. Als
|st is er de stoomloepara-
h spectaculaire show van
Bnde modellen stoom-
NS-daalder
UTRECHT Rob Bosboom,
één van de medewerkers van
NS-design, is de ontwerper
van eep speciale NS-jubileum-
daalder. Het ontwerp werd bij
de Rijksmunt in Utrecht gede
poneerd en de Rijksijkmeester
keurde het zijn ijkmerk waar
dig. Inmiddels zijn 50.000 NS-
jubileumdaalders geslagen. Ze
zijn te verkrijgen voor één
gulden vijftig. De NS-jubi-
leumdaalder is een geldig be
taalmiddel voor alles wat er op
'Treinen door de Tijd' te koop
zal zijn.
treinen, zoals de Franse Mare
Seguin, de 'Kikker', de 'Bello'
of de Zwitserse 2978.
Vanaf de Treinenshow is ook
de centrale verkeersleiding -
na reservering - te bezoeken
en kunnen de bezoekers - te
gen betaling - met een aparte
trein naar het pas verbouwde
Spoorwegmuseum. Uiteraard
staat ook het museum geheel
in het teken van het jubileum.
Tweede onderdeel van 'Trei
nen door de Tijd' is de
Tweede dimensie
In de Expozaal van het Beat-
rixgebouw wordt getoond hoe
fotografen, filmers, kunstschil
ders, striptekenaars, grafici en
schrijvers in 'het spoor' hun
inspiratie vonden. Uit bekende
stripverhalen zijn levensgrote
afbeeldingen gemaakt waarin
de trein centraal staat.
Verder aandacht voor spoor
wegaffiches, treinkaartjes,
postzegels, prentbriefkaarten,
bankbiljetten en aandelen.
Tenslotte worden hier dage
lijks films vertoond en lezin-
De Ahrend die in Utrecht kan worden bezichtigd.
gen gehouden. Dat alles in re
latie tot de NS, uiteraard.
Vanuit het Beatrixgebouw
passeert de bezoeker eerst het
'spoorbomenballet': tien spoor
bomen bewegen ritmisch op
geluid, om bij het derde onder
deel te geraken: het
Festival
In tegenstelling tot die onder
delen van het jubileumpro
gramma van de NS waar de
bezoeker alleen maar naar
hoeft te kijken, is op het par
keerterrein voor het Jaar
beurscomplex van alles te
doen. Daar is het 'Railrunner-
dorp', voor kinderen tot en
met elf jaar met allerhande
spelen en attracties. Voorals
nog is dit 'dorp' tijdelijk geslo
ten omdat hier het dodelijke
ongeval plaats had. De NS
heeft nog niet bekend ge
maakt of het 'Railrunnerdorp'
dicht blijft.
Onderdeel van het festival is
ook de rondrijdende Arend, de
in 1939 gebouwde replica - en
vorig jaar grondig gereno
veerd - van één van de eerste
stoomlocomotieven die ons
land kende. Bezoekers kunnen
er een rondrit mee maken. Dat
kan niet met de oudste loco
motief ter wereld, de 'Penny-
darren'. Het publiek mag naar
deze kleine loc, die uit 1804
dateert, alleen maar kijken.
Ook hier weer een tegenstel
ling: op dezelfde rails rijdt de
'rangeerrobot', de modernste
loc. radiografisch bestuurd, die
de NS in gebruik heeft.
Voor het vierde onderdeel van
'Treinen door de Tijd' gaan we
naar binnen. In de Julianahal
vinden we
Trein Co
Zo'n beetje alle relaties van de
NS - van leveranciers tot af
nemers, van gebruikers tot cri-
i
Twee generaties elektrische treinen. Links de hedendaagse dub
beldekker.
FOTO: PERS UNIE
Aanbieding
FOTO: PERS UNIE
tici - zijn vertegenwoordigd
met eigen stands en materieel.
Meest spectaculair is de 'mini-
fabriek' van Talbot. Een skelet
van een in aanbouw zijnde In-
tercitytrein gunt de bezoeker
een blik in het stalen karkas.
Ook buitenlandse spoorweg
maatschappijen presenteren
zich op Trein Co, terwijl te
vens organisaties als NBT,
ANWB, Rover en Trans er
zich presenteren. De NS is er
met een info- en kadoshop en
tenslotte wordt het spoor als
hobby belicht via modelbanen
en -verenigingen.
UTRECHT Bij het NS-jubileum hoort ook een feestelijke rei-
saanbieding. Die is er in de vorm van een combikaartje. Dat is
zowel een vervoerbewijs naar Utrecht als een toegangsbewijs
voor het evenement 'Treinen door de Tijd'. Wie op zo'n kaartje
naar Utrecht reist, krijgt voor de prijs van een enkele reis een
retourbiljet en heeft tevens de toegang tot 'Treinen door de Tijd'
al betaald.
Er is één voorwaarde: het kaartje voor de terugreis wordt pas
geldig na afstempeling in de NS-stand in de Julianahal van de
Jaarbeurs.
Losse toegangskaartjes voor 'Treinen door de Tijd' worden ver
kocht aan een speciale kassa in de vertrekhal van Utrecht CS en
bij de zes kassa's aan de ingangen van het evenement. De toé-'
gangsprijs isf10.- voor volwassenen, kinderen in de leeftijd van
4 t/m 11 jaar betalen f5.-. Wie een - geldige - NS/OV-jaarkaart
op zak heeft, heeft onbeperkt gratis toegang.
Voor gebruik van de pendeltreinen tussen Utrecht CS en het
Spoorwegmuseum in het voormalige Maliebaanstation moet ie
dereen betalen: f 1.50 per enkele reis. Die kaartjes worden uit
stekend verkocht aan een speciaal gemaakt loket in de hal van
Utrecht CS, dan wel aan de kassa van het Spoorwegmuseum.
De openingstijden van de manifestaties zijndinsdag t/m zondag
van 10.00 tot 18.00 uur, maandag van 13.00 tot 18.00 uur. De ex
positie loopt t/m 6 augustus.
Tentoonstelling
Opgebouwd rond vijf thema's
(Tijd, Ruimte, Geld, Werk en
Onderweg) wordt in de Mar
griethal stil gestaan bij de 'NS
als groot bedrijf, voortdurend
in beweging. Van verleden tot
toekomst, altijd veranderend,
altijd op zoek naar verbeterin
gen'.
Apart onderdeel van de ten
toonstelling zijn drie zoge
noemde 'kijkdozen': de Nacht,
de Fantasie en Verre Reizen.
Aldus wordt de bezoeker in de
gelegenheid gesteld zich in on
bekende (spoor)werelden te
verplaatsen.
Dagje wandelen
Wie overigens denkt dat 'Trei
nen door de Tijd' uitsluitend
interessant is voor treingek-
ken, komt bedrogen uit. Het
moet gezegd dat de NS er in
geslaagd is een manifestatie in
te richten die 'elck wat wils'
biedt. Ja, zelfs de verstokte au
tomobilist steekt er wat van
op. De bezoeker moet er wel
rekening mee houden dat hij-
/zij een dag kwijt is om alles te
zien. Een tip tot besluit: trek
stevige wandelschoenen aan.
GERARD CHEL
CO-STAD Het is
nr 's ochtends in het
i (station Pino Suarez
ixico-Stad. De reizi-
stromen binnen en
'f.' jr ;n de juiste richting
'leid. Vrouwen naar
5 en mannen naar
ïan die in de rij voor
en terecht komt,
publiekelijk tot de
geroepen. „Meneer",
een ambtenaar in uni-
naar een jongeman die
i zijn vriendin blijft lo-
Hierheen", wijst de be-
in j, terwijl de overige fo-
kanP zwijgend toekijken
L iet stel naar de andere
Ipt. Mannen mogen niet
-'["jvrouwenwagons, maar
H°puwen kunnen kiezen.
I eflo-Stad is de enige stad
ex^reld waar de metrorei-
njvj in het spitsuur naar
worden gescheiden.
Wen die door de week
f 5 en 9 uur 's ochtends
.sen 16.00 en 21.00 uur
d ju ids met de metro gaan,
00 len dat daar maar één
bou voor is: „Ze scheiden
n_ mdat de inannen hun
7 n niet tnuis kunnen
n", zegt de '50-jarige
er Modesta Baez, die
dag in het treinstel
jurtlvrouwen meerijdt. Itzi-
313pzano, een consulente
1 ;e vrouwenzaken, vertelt
ok zij in de metro her-
L eüjk is betast en aange-
„Hoewel het in de wa-
voor de vrouwen net zo
is en je je nauwelijks
bewegen, heb je daar
nste geen last van sek-
agressie".
ismo
1 wordt gezegd dat de
Mannen links, vrouwen en kinderen rechts, zo geven de borden in de metro van Mexico-Stad aan.
metroreizigers naar sekse
worden gescheiden om
zwakkere vrouwen te be
schermen tegen mannelijke
zakkenrollers en duwende
lomperiken. Maar struise
matrones met tassen vol
boodschappen en studentes
met boekentassen kunnen
net zulke harde porren uit
delen .als mannen. Miguel
Requis Bustos van de metro
FOTO: AP
geeft dan ook toe dat onge- Natuurlijk komen ongewen-
wenste intimiteiten inder- ste intimiteiten in de metro
daad een rol hebben gespeeld niet alleen in Mexico-Stad
bij de beslissing om aparte voor, zegt Dr. Antonio Santa-
wagons voor vrouwen in te maria, een psychiater die uit
voeren. - voerig heeft geschreven over
het Mexicaanse machismo.
Maar dat alleen in Mexico
aparte wagons voor vrouwen
bestaan, zegt volgens hem
veel over de Mexicaanse cul
tuur. Er blijkt namelijk uit,
aldus Santamaria, dat de
Mexicaanse macho'g hun
vrouwen willen beschermen
tegen mannen als zijzelf. „Je
moet goed begrijpen dat dit
een maatschappij is waarin
de vrouw een object is, iets
dat meegenomen kan wor
den, voor het grijpen is", zegt
hij.
„Stelen"
Sinds de Spaanse conquista
dores er vandoor gingen met
de vrouwen van de Azteken,
is de Mexiaanse man bang
dat andere mannen zullen
proberen zijn vrouw „te ste
len", luidt Santamaria's be
toog. Vandaar de aparte wa
gons voor vrouwen. Maar die
onzekerheid heeft ook tot ge
volg dat de Mexicaanse man
probeert vrouwen te verove
ren die „van een ander" zijn.
Vandaar de handtastelijkhe
den in de metro.
Santamaria's theorie kan
maar weinig genade vinden
in de ogen van andere Mexi
caanse mannen. „Het is geen
machismo of een manier om
vrouwen te beschermen te
gen die vervloekte Mexica
nen", meent de socioloog
Hector Castillo, die verbon
den is aan de Universiteit
van Mexico. „Het is alleen
dat er meer ruimte is voor de
vrouwen en kinderen en de
mannen sterker zijn".
De consulente voro vrou
wenzaken Lozano laat het
Siberisch waarom tien jaar
geleden voor het eerst aparte
wagons werden ingevoerd.
Zij is alleen maar dolblij dat
ze er zijn.
DEN HAAG De Neder
landse ambassade in
Praag is zo bang de Tsje
chische autoriteiten voor
het hoofd te stoten, dat ze
terugschrikt voor contact
met dissidenten en de
mensenrechten een lage
prioriteit toekent.
Daarmee gaat de ambassade
rechtstreeks in tegen het be
leid van minister Van den
Broek (buitenlandse zaken) en
tegen de wens van de meer
derheid van de Tweede Ka
mer, zo. klaagt de stichting In
formatie over Charta '77.
Deze stichting, die vanuit Ne
derland de Tsjechische bewe
ging Charta '77 ondersteunt,
speelde het afgelopen jaar in
op een notitie van Van den
Broek waarin hij pleitte voor
meer culturele uitwisseling
tussen Oost en West en met
name voor zogeheten „ambas
sade-projecten"; seminars,
filmdagen, tentoonstellingen
en dergelijke op de Nederland
se ambassades in Oost-Europa.
Een voortreffelijk streven,
meende de stichting, en zij
maakte een plan. „Na gesprek
ken met ambtenaren van het
ministerie van buitenlandse
zaken, ontwikkelden wij een
voorstel voor lezingen op de
ambassade in Praag", vertelt
een woordvoerder van de
stichting. „We vroegen iemand
van de Anne Frank Stichting
om te spreken over racismebe
strijding en een Leidse hoogle
raar om te spreken over ge-
schiedsschrijving. Het ministe
rie nam .dat voorstel over, zeg
de ook toe de reiskosten voor
de sprekers te zullen betalen.
De bedoeling was, zo stond
zwart op wit in het voorstel
van het ministerie, dat voor de
lezing niet alleen vertegen
woordigers van het officiële
Tsjechoslowakije zouden wor
den uitgenodigd, maar ook dis
sidenten. Dat zou zowel het
contact tussen Nederland en
de dissidenten, als dat tussen
de dissidenten en de Tsjechi
sche autoriteiten kunnen ver
beteren".
Tot verbazing en verontwaar
diging van Informatie over
Charta '77 werden de lezingen
echter afgelast, omdat de Ne
derlandse ambassadeur in
Praag, mr L. Graaf de Mar-
chant et d'Ansembourg, zich
ertegen verzette. De ambassa
deur meende dat de Tsjechi
sche. autoriteiten de uitnodi
ging aan dissidenten zouden
opvatten als een „onvriendelij
ke daad", hetgeen de betrek
kingen tussen Nederland en
Tsjechoslowakije zou schaden.
Volgens de woordvoerder van
Informatie over Charta '77 be
tekent dat dat „de vertegen
woordiger van de Nederlandse
regering de Tsjechische
machthebbers volgt in hun de
finitie van wie fatsoenlijk is en
wie niet".
De ambassade zou haar uitno-
digingsbeleid moeten voeren
aan de hand van Nederlandse
democratische criteria, en zich
niet neer moeten leggen bij de
dictatoriale gevoeligheden van
de Tsjechen, zo meent de
woordvoerder. Hij noemt de
afhoudende reactie van de am
bassadeur bovendien in strijd
met het beleid dat minister
Van den Broek voert. „Terwijl
de minister Tsjechoslowakije
aanklaagt in het kader van de
CSVE-conferentie in Parijs,
laat de ambassade zich ringelo
ren".
De Tweede Kamerleden Wal
lage (PvdA). De Kok (CDA)
en Blaauw (VVD) hebben mi
nister Van den Broek drie we
ken geleden om opheldering
gevraagd over de kwestie,
maar hij heeft hun schriftelij
ke vragen nog altijd niet be
antwoord.
RABBIJN VAN DE KAMP: