iuropese top vereist veel
uurmanskunst Gonzalez
Regering Mozambique wil
nu ook met verzet praten
Ontvoering Belgische
vice-premier verijdeld
Hongaren smeken Peking
met executies te stoppen
eenpeace:
?n herstel
I vissen-
mlatie
hekelt „laster"
Nederlandse media
agiiTENLAND
CeicbeSou/iont
ZATERDAG 24 JUNI 1989 PAGINA 7
MAPUTO Het onver
wachte staakt-het-vuren
in Angola tussen de rege
ring en de verzetsbewe
ging Unita krijgt mogelijk
navolging in de andere
door een burgeroorlog ge
teisterde voormalige Por
tugese kolonie in zuidelijk
Afrika, Mozambique.
Enkele ambassades in de Mo-
Zambiquaanse hoofdstad Ma
puto hebben gisteren, een dag
na het historische akkoord in
Angola, een kopie ontvangen
van een plan van de Mogambi-
quaanse regering voor onder
handelingen met de verzetsbe-
wehging Renamo. Tot nu toe
heeft Maputo geweigerd recht
streeks met de Renamo te on
derhandelen, omdat deze be
weging eerst door blanke Rho-
desiërs en later door Zuidafri-
ka werd gesteund. De Renamo
terroriseert al jaren de burger
bevolking van Mozambique,
waardoor een enorm vluchte
lingenprobleem is ontstaan, en
pleegt talrijke sabotagedaden.
Renamo die niet met naam
en toenaam in het document
wordt genoemd moet wel
eerst „een einde maken aan al
zijn terroristische en banditis-
tische daden" wil het tot een
dialoog komen. Verder staat
nergens dat het Frelimo, de
regeringspartij, bereid is de
macht te delen met Renamo-
aanhangers of dat de partij al
denkt aan een meerpartijen-
systeem. Maar er staat ook
nergens dat Renamo de poli
tiek van het Frelimo moet on
derschrijven.
De toenadering tussen Angola
en de Unita is in heel Afrika
met instemming ontvangen.
Overigens zal er tussen beide
partijen nog zeer langdurig
moeten worden onderhandeld,
voor er sprake zal zijn van een
daadwerkelijke regeling van
het veertien jaar oude conflict.
verdacht van
steun aan RAF
BONN De 36-jarige Neder
lander Johan Willem Alder-
kamp moet in de Bondrepu
bliek terecht staan op verden
king van het verlenen van
steun aan de Rote Armee Fak-
tion (RAF). Dat heeft het Bun-
desgerichtshof in Karlsruhe
beslist.
Alderkamp reisde volgens de
aanklacht op 23 en op 25 mei
vorig jaar in een touringcar
naar West-Berlijn. Beide ma
len had hij exemplaren bij zich
van het boek „Verzet betekent
aanval", een bij onze oosterbu
ren verboden boek, waarin de
principes van de RAF zijn
neergelegd. Volgens de dag
vaarding heeft Alderkamp
door de „verspreiding" van
het boek de RAF ondersteund.
Vertraging
Op de wegen rond de
luchthaven van Frank
furt ontstonden giste
ren lange files door
verscherpte veilig
heidsmaatregelen. De
politie hield veel voer
tuigen, in het bijzonder
met inzittenden met
een Arabisch uiterlijk,
voor nadere controle
aan. De verscherpte
controles hielden ver
band met een tip dat
een Palestijnse ter
reurgroep een nieuwe
actie zou beramen op
de Westduitse luchtha
ven, die een van de
drukste ter wereld is.
foto: ap
Laatste slachtoffers
vliegramp begraven
PARAMARIBO De laatste tien
slachtoffers van de vliegramp op 7
juni met een DC-8 van de Surinaam
se luchtvaartmaatschappij Surinam
Airways zijn gisteren in Paramaribo
begraven. Op het kerkhof Rusthof is
nadien een monument onthuld in de
vorm van een vliegtuigmotor en met
de inscriptie „7 juni 1989". Het vlieg
tuig dat op 6 juni uit Amsterdam was
vertrokken, kwam bij een derde lan
dingspoging in dichte mist tegen een
boom terecht en stortte neer op on
geveer drie kilometer van de inter
nationale luchthaven van Zanderij,
nabij Paramaribo. Daarbij vonden
179 mensen de dood; tien anderen
overleefden de ramp.
Oostduits politburo boos
op partijleider Dresden
OOST-BERLIJN Het politburo van
de Oostduitse communistische partij
(SED) heeft de partijleider van Dresden,
Hans Modrow, openlijk op de vingers ge
tikt. Het partijdagblad Neues Deutsch-
land publiceerde gisteren een verklaring
van het politburo waarin de partijleiding
in Dresden werd verweten te weinig
daadkracht te tonen. Bovendien zou par
tijleider Modrow te weinig hebben ge
daan tegen „burgerlijke en vijandige me
ningen". De 61-jarige Hans Modrow
wordt door westerse waarnemers om
schreven als een liberale politicus en
wordt door de plaatselijke bevolking met
sympathie bejegend. Het was voor het
eerst in elf jaar dat de SED een plaatse
lijke partijleiding in het openbaar afviel.
hetzelfde gebouw waarin Van
den Boeynants een apparte
ment heeft. Justitie was gister
avond terughoudend met me
dedelingen, maar vast staat dat
Wathelet al wekenlang extra
bescherming genoot. In ver
band met de ontvoeringspo
ging werden gistermiddag op
grote schaal invallen gedaan
en huiszoekingen verricht,
vooral bij Turken, Albanezen
en Joegoslaven in Brussel,
Charleroi en Mons. Basrami
zou in het verleden samen met
Joegoslaven en Albanezen
nogal wat overvallen hebben
gepleegd op geldtransporten.
Naar in Brussel verluidt werd
Justitie weken geleden al ge
tipt over de mogelijkheid van
een ontvoering. Hoewel op
twee leden na de kern van de
bende-Haemers nu in voorar
rest zit Haemers zelf, zijn
vrouw en een ander bendelid
werden een maand geleden in
Brazilië gearresteerd hecht
te Justitie toch geloof aan de
tip. Minstens twee leden van
de bende-Haemers lopen nog
op vrije voeten rond, en bij
Enorme bosbranden
op eiland Sachalin
MOSKOU Het eiland Sa
chalin aan de oostkust van de
Sovjetunie dreigt ten prooi te
vallen aan felle bosbranden,
die aan weerszijden van het
eiland al meer dan 90.000 hec
tare bos in de as hebben ge
legd en nu langzaam maar ze
ker het tussenliggende gebied
insluiten. Het persbureau
TASS repte gisteren over een
dreigende ecologische catastro
fe. Volgens het partijdagblad
Pravda woeden de bosbranden
al sinds 8 juni. Verleden jaar
werd Sachalin eveneens ge
teisterd door bosbranden. Toen
werd in totaal 28.000 hectare
in de as gelegd.
Welkom
Waar Moeder Teresa ook komt, overal valt haar een warm welkom ten deel. Zoals gisteren in de
Sovjetrepubliek Georgië, waar zij door deze man en talrijke anderen op emotionele wijze werd
begroet. Moeder Teresa kwam er medische projecten bekijken die leden van haar beweging, de
„missionaries of charity", in Georgië hebben opgezet. foto: ap
(Van onze correspondent)
BRUSSEL De Belgi
sche politiediensten heb
ben in nauwe samenwer
king met Justitie een
nieuwe ontvoering van
een top-politicus kunnen
verijdelen. Leden van de
Haemers-gang, nu voor
een groot deel ingere
kend, hadden volgens
Justitie het stellige voor
nemen om de Waalse
vice-premier en minister
van Justitie Melchior Wa
thelet in gijzeling te ne
men.
Wathelet, die zelf gisteravond
geen commentaar gaf, had als
ruilobject moeten dienen voor
de Joegoslaaf Basri Bajrami,
verdacht van betrokkenheid
bij de ontvoering van oud-pre
mier Vanden Boeynants
eerder dit jaar, en van de
Brusselse advocaat Van der
Eist, de raadsman van Patrick
Haemers die kantoor houdt in
Justitie is onbekend of zij in
Brazilië dan wel in België ver
blijven.
Haemers zelf werd al eerder
bevrijd toen bendeleden van
hem op een spectaculaire ma
nier het vuur openden op het
escorte dat hem van de straf
gevangenis in Leuven naar
het Brusselse Justitiepaleis
moest overbrengen. Bij het
drietal dat voor die brutale
overval verantwoordelijk was,
zat ook Basrami, die voor een
reeks gewapende roofoverval
len eerder al bij verstek tot
tien jaar was veroordeeld.
Basrami, wiens vrijlating in
ruil voor die van Wathelet had
moeten worden afgekocht, was
de eerste die op verdenking
van betrokkenheid bij de ont
voering van Vanden Boey
nants werd aangehouden. Hij
werd ingesloten in het station
van het Noordfranse Metz,
waar hij een afspraak had met
zijn in Nederland woonachtige
vrouw, die op haar tocht naar
Metz door de politie werd ge
volgd.
(Vervolg van de voorpagina)
BUDAPEST Het dagblad van de Hongaarse commu
nistische partij, „Nepszabadsag", heeft de Chinese rege
ring gevraagd een einde te maken aan de executiegolf
in het land.
In een hoofdredactioneel artikel onder de kop „Voordat het te
laat is", schrijft het blad dat gerechtelijke executies onomkeer
baar zijn. „Wij smeken U in de naam van het socialisme en de
menselijkheid ermee te stoppen", aldus de krant.
Het Franse ministerie van cultuur steunt het initiatief van twee
organisaties van Chinese oppositionelen die in Parijs het beeld
van de Godin van de Democratie willen herbouwen, dat Chine
se studenten eerder op het Tien An Men-plein in Peking hadden
opgericht. Het beeld was geïnspireerd op het Vrijheidsbeeld in
New York en werd bij het militaire ingrjpen in Peking door sol
daten verwoest.
Een leider van de verboden Onafhankelijke Organisatie van In
tellectuelen in Peking, Yan Jiaqi, is begin deze week samen met
zijn echtgenote naar Hongkong gesmokkeld, zo hebben activis
ten bekend gemaakt. Studenten wilden niet uitleggen hoe Yan
naar Hongkong is gesmokkeld.
Broers dood
na ruzie over
honkbalplaatje
JANESVILLE Na een ruzie
over een plaatje van honkbal
sterren heeft een 14-jarige
Amerikaanse jongen zijn
broertje van 12 doodgeschoten
en vervolgens de hand aan
zichzelf geslagen. De 14-jarige
Damien Bienash uit Janesville
in de staat Wisconsin gebruik
te een geweer dat hij blijkbaar
van een volwassene had ge
kregen, die met hem wilde
gaan jagen.
De moeder van de twee jon
gens vond haar kinderen na
dat ze een paar uur uit huis
was geweest. Damien had een
briefje achtergelaten waarin
hij zei spijt te hebben van de
moord op zijn broer Clay.
Nederlander
jo (BURG De Inter-
hale Walviscommis-
70 WC) heeft volgens de
u-organisatie Green-
|oi een onthutsende
king gedaan: on-
het sinds 1985 gel-
jachtverbod heeft
intal zeezoogdieren
iet op het vroegere
hersteld.
jhet aantal potvissen tot
gedaald, terwijl de IWC
uitging dat er nog een
de wereldzeeën
ommen. De andere
loorten zijn evenmin in
getale aanwezig. Noor-
IJsland en Japan, de
die nog een walvisvloot
i, hebben steeds gezegd
ie aantallen walvissen
1985 weer fors zijn geste-
Maar de nieuwe cijfers
Ie IWC vormen bewijs
iet tegendeel.
landen toestemming
meer walvissen te
vangen zal „de laatste
spoedig uit de wereld-
verdwenen zijn", aldus
[Püschel, de walvisexpert
ireenpeace.
-
Amerikaan
weer snel vrij
De grootscheepse zoekacties
van Israëlische militairen naar
de in de Gaza-strook ontvoer
de Amerikaanse hulpverlener
Chris George bleven zonder re
sultaat: zijn ontvoerders lieten
hem gisteren uit eigener bewe
ging weer gaan. George ver
klaarde een brief te hebben
meegekregen voor president
Géorge Bush, waarin de ont
voerders om hernieuwde aan
dacht van de VS vragen voor
de positie van de Palestijnen in
de bezette gebieden en om be
grip voor de noodzaak van hun
onafhankelijkheid. George (35)
is medewerker van de Save the
Children Federation. Hij ver
dween donderdag tijdens een
tocht naar een veldbureau van
de hulporganisatie in Gaza-
stad. Hij was de eerste buiten
lander die in de bezette gebie
den werd ontvoerd. foto's: ap
- En nu op zoek naar die vreemde snuiter, die zo vrijgevig
iest met „gevulde meloen"! De mannen trekken het stadje
£teid door Marga, die beweert, dat ze hem direct zal herken-
A/illy gaat niet mee, want ze heeft een beter idee. Zij heeft
{prieeltje immers gefilmd! Ze gaat aan boord van de „Pando-
jjnel de film ontwikkelen, maar terwijl ze zo ingespannen be-
merkt ze niet, dat iemand haar is gevolgd. Het is Larry, die
24.000 MIJLEN OCEAANRACE
geluidloos over het dek sluipt en onverhoeds Willy vastgrijpt. Een
korte worsteling volgt, maar het meisje is tegen Larry niet opge
wassen en wanneer hij even later terugroeit naar de „Memphis"
ligt Willy gekneveld en gebonden in zijn roeiboot. „Ha", grinnikt
Larry, „die 500.000 dollar ben ik toch kwijt, maar voor zo'n rijke-
lui's dochtertje kan ik wel een flinke losprijs vragen!"
IkAG De berichtgeving in de Nederlandse media
■dood van de Iraanse leider Khomeini is Iran in het
•de keelgat geschoten. De Iraanse ambassade vraagt
alle gemoede af waarom de pers in Nederland meende
6 en laster" te moeten verspreiden over Iran en „onze
ider en stichter var) de Islamitische republiek". In een
jcht aan de Nederlandse media uitte de Iraanse am-
i gisteren haar ongenoegen over de wijze waarop in
ind werd bericht over de begrafenis van Khomeini,
inlijk geen precedent kent in de geschiedenis van de
id, aldus de ambassade. Alleen profeten en goddelijke
lijkheden valt een zo groot eerbetoon ten deel. Waar-
x iten de Nederlandse media zo'n man door het slijk ha-
1 „hatelijke en wraakzuchtige artikelen" over hem
in? Niet dat het er iets toe doet, want Khomeini is god-
Inschendbaar en „blijft toch de grootste man van de
je geschiedenis".
I onze correspondent
Frans Boogaard)
BEL De EG-top
laandag in Madrid
belooft weer eens
spannende bijeen-
fte worden. Op de
lan het Congrespa-
It zware conflictstof,
ivorm van voorstel
ler meer monetaire
tonomische samen-
hg in Europa,
jl-landen zijn hierover
jhet bot verdeeld; een
jmis-formule lijkt uitge-
IMaar ook het uitblijven
fn akkoord zal zowel
e Spaanse voorzitter als
je gemeenschap als ge-
jn uiterst pijnlijke zaak
iel zal daarom afhangen
„last-minute-diploma-
n de Spanjaarden, die
iet eerst een EG-top
ten. De Spaanse pre-
ntbreekt het niet aan
:e feeling, evenmin aan
iteit. Maar hij zal beide
;iten optimaal moeten
;ken om de bijeenkomst
i een botsing te laten
•boekje
Zangrijkste onderwerp
isprek op de top is de
nische en Monetaire
afgekort: EMU), waar-
meeste EG-regerings-
de Europese samen-
,g nieuwe impulsen ho-
geven. Om ook op lan-
ermijn de concurrentie
andelsgrootmachten als
China en Japan aan te
n, zo is hun redenering,
>ok de EG een min of
centraal geleide econo-
supermacht worden.
De kans is reëel, aldus Neder
land^ dat Thatcher in plaats
daarvan helemaal de kont te
gen de krib gooit, waardoor
Europa geen tijd wint, maar
verliest.
Met die tussenpositie, die door
andere kleinere EG-landen
wordt gedeeld, werpt premier
Lubbers zich bijna automa
tisch op tot bemiddelaar, een
rol die hem in EG- èn NAVO-
verband steeds vaker toevalt.
Tot nu toe tot grote tevreden
heid van de grotere landen in
beide allianties.
Delors zal daarvan gebruik
moeten maken, want voor het
eerst confronteert hij de EG-
regeringsleiders met een
spraakmakend stuk, waar ook
zijn eigen Europese Commissie
niet als een man achter staat.
Zijn voorstellen over de EMU
zijn dan ook geen voorstellen
van de Europese Commissie,
maar van zijn in april weer
opgeheven werkgroep.
Tweede zwaard
In Madrid hangt Thatcher
echter nog een tweede zwaard
boven het hoofd: Delors en
Gonzalez willen dat de rege
ringsleiders in een plechtige
verklaring op de top ook hun
steun betuigen aan een Euro
pees sociaal handvest. That
cher is als de dood dat haar
„ja" door tien andere lidstaten
onmiddellijk wordt aangegre
pen om de Commissie concept-
wetgeving te vragen over een
uiteenlopende reeks onder
werpen op sociaal vlak, inclu
sief een wettelijk geregeld me-
dezeggenschapsrecht in onder
nemingen, waar zij niets van
moet hebben. Behalve Enge
land heeft ook Denemarken
daar. zij het minder princi
pieel, moeite mee.
Margaret Thatcher.
Over dat principe werden alle
twaalf de EG-regeringsleiders
het vorig jaar juni al eens.
Sindsdien hebben de voorzit
ter van de Europese Commis
sie, Jacques Delors, zijn colle
ga-commissaris Frans Andries-
sen en de presidenten van de
twaalf nationale banken hard
gewerkt aan een soort spoor
boekje, waarin ze stapsgewijs
aangeven hoe in Europa die
EMU vorm moet krijgen.
Om te beginnen moeten alle
landen die nu riog geen deel
uitmaken van het Europees
Monetair Stelsel die stap voor
bereiden. Met die eerste fase
hebben ook de Britten geen
probleem. Dat is. anders met
de twee volgende fasen, waar
in Brussel wordt uitgerust met
een groot aantal nieuwe be
voegdheden op financieel-eco-
nomisch gebied. In de opzet
van Delors en de bank-presi-
denten zal uiteindelijk Brussel
de wisselkoers-veranderingen
bepalen, zal het Brussel zijn
dat dwingende richtlijnen
geeft voor het nationale begro
tingsbeleid en zullen zo moge
lijk de bestaande EG-munten
door een Europese munt wor
den vervangen.
Zere been
In de visie van Delors zijn
deze doelstellingen geen lange
termijn-idealen, maar verbin
den de lidstaten zich tot dit
hele pakket zodra ze de eerste
stap hebben gezet. Die koppe
ling, door Delors nadrukkelijk
gelegd, is tegen het zere been
van de Britse premier, die lie
ver baas in eigen huis blijft, en
stuit ook op bezwaren bij twee
kleinere lidstaten: Denemar
ken en Luxemburg. Wat nu de
zaak op scherp zet is dat zowel
de Europese Commissie als een
groep grotere EG-landen in
Madrid een definitieve uit
spraak verlangen, zowel over
de instelling van de EMU als
over de weg daarheen. Met
minder nemen Gonzalez en
Delors geen genoegen.
Volgens Nederland is het niet
zo verstandig dat Brussel en
Madrid op deze manier Lon
den, en in mindere mate Ko
penhagen en Luxemburg, zo
onder druk zetten. De Britten,
redeneert Den Haag, hebben
vaak wat meer tijd nodig dan
anderen, maar kiezen als pun
tje bij paaltje komt toch voor
Europa. Spanje, Duitsland en
Frankrijk daarentegen hebben
elk hun eigen redenen om wèl
haast te maken. De Duitsers,
die er de laatste tijd toch al
van worden verdacht buiten
gewone toenadering tot het
Oostblok te zoeken, zien hier
een prima gelegenheid hun
Felipe Gonzalez. FOTO'S: AP
Europese engagement nog
eens te bevestigen. De Fransen
hopen via de EMU meer greep
op de Duitse economie te krij
gen. En de Spanjaarden zou
den hun eerste EG-voorzitter-
schap graag met een historisch
succes afsluiten.
Zwakke Thatcher
Alle drie speculeren ze daarbij
ook op de relatief zwakke po
sitie van Thatcher, wier Con
servatieve partij na een fel
anti-Europese campagne vori
ge week forse verliezen moest
incasseren bij de Europese
verkiezingen. In Bonn, Parijs
en Madrid is daardoor een
„nu-of-nooit-gevoel" ontstaan,
dat volgens Den Haag grote ri-
siko's inhoudt. Want wie ga
randeert dat Thatcher na een
paar politieke nederlagen nu
plotseling een voor haar onge
kende compromis-bereidheid
aan de dag legt?
