Vliegens
vlug
Columbus
achterna
Obervellach prima oord voor
trouwlustige natuurliefhebbers
Mini-Europa"
kent nu al
geen grenzen
meer
£eidóe(2owuint
Wildwater-kanoën is één van de attracties
het Oberdrautal is een route voor vijf
dagen uitgestippeld, waarvoor de plaat
selijke VVV een perfecte routebeschrij
ving beschikbaar heeft. Wie het weer an
ders wil doen kan door het woeste natio
nale park Nockberge rijden, over de
Nockalmstrasse. Een stukje Karintië dat
doet denken aan de Sierra Nevada,
waarin je elk moment een stel cowboys
in Karintië. FOTO'S: PR
verwacht tegen te komen. Met de Gross-
glockner tegen de achtergrond.
FRANK WERKMAN
Voor meer informatie: Oostenrijks
Verkeersbureau. Stadhouderskade 2,
1054 ES Amsterdam.
EL3I-I
,ell|k< PUERTO PLATA - De Tainos in-
:ijn ncjdianen, de oorspronkelijke bewo
ners van de Dominicaanse Repu-
Jbliek, noemden het eiland al Quis-
118"queya, moeder van alle landen,
t-jj- PDeze trotse benaming nemen de
-16/3huidige 6,5 miljoen bewoners graag
over, want zij vinden hun land niet
alleen het mooiste in het Caribi
sche gebied, het is in hun ogen ook
de bakermat van de Nieuwe We-
[reld. Want hier zou Cristoffel Co-
tZ lumbus op 5 december 1492 het
zwerrieerst zijn geland, op zoek naar In-
0171jdia. De geschiedschrijvers van de
republiek laten zijn beenderen rus-
ten in de marmeren graftombe on-
7l444der de kathedraal van Santo Do-
mingo, de hoofdstad van de repu-
Tipi bliek.
>1112
ij/ Maar wie zei ook alweer dat geschied-
schrijving altijd subjectief is? In elk ge-
Igl. vlval zijn er meer landen die de resten van
j Columbus claimen, zoals Spanje en
Cuba. Wie er ook gelijk mag hebben,
voor de reiziger is het een aardige aanlei
ding om, eenmaal weer thuis, nog eens
de geschiedenis in te duiken.
Santo Domingo, in de Salsamuziek vaak
bezongen om zijn zwoele romantische
nachten, biedt de historisch geïnteres-
117.'
i BRUSSEL - Behoedzaam zet
I Thierry Meeüs de TGV treinwagon
j op tafel. „Weet je dat alleen dit
ding me al tienduizend gulden
heeft gekost?" Goedkeurend strelen
zijn handen het metalen dak. Zijn
hele bureau en de vloer liggen be
zaaid met miniatuur-modellen.
Van auto's, van onderdelen van ge
bouwen. Van treinrails en wagons.
Van boten, bruggen en viaducten.
Het kantoor van deze ondernemer oogt
op zijn minst ongewoon. Meeüs jr. is
dan ook directeur van „Mini-Europa",
Brussels nieuwste attractiepark. Het park
zelf is nog lang niet klaar, maar tegen ge
reduceerde prijzen kan de toerist er toch
al een kijkje nemen. Op een terrein van
.2,5 hectare, in de schaduw van het Ato-
mium, komen uiteindelijk zo'n 350
schaalmodellen van bekende en/of
mooie gebouwen uit 77 Westeuropese
steden. „Het is niet het enige miniatuur
park in de EG, maar wel het enige dat
schaalmodellen uit heel Europa laat
zien", aldus Meeüs enthousiast. Zijn bij
na gerealiseerde jongensdroom: West-
Europa nauwgezet gereproduceerd op
een schaal van 1 op 25. En nu al zonder
grenzen.
Herkenning
Bezoekers van het Brusselse Maduro-
dam zullen snel geneigd zijn de plekjes
van eigen land in het park te gaan zoe
ken, maar de gebouwen die in Mini-Eu
ropa zijn nagemaakt, zijn over het alge
meen zo bekend, dat kreten van herken
ning overal opklinken. Of het nu gaat
om het Estorial, het Acropolis, de Sacre
Coeur of de toren van Pisa. „We hebben
er de beste maquettebouwers op gezet,
en dat heeft tijd èn geld gekost", zegt
Meeüs. „Maar, het resultaat is er dan ook
naar. Bovendien is alles op dezelfde
schaal nagemaakt. Mensen zijn daardoor
in staat bijvoorbeeld de grootte van de
Ariane-raket met die van de toren van
Pisa te vergelijken".
Het schaalmodel van het Brusselse stad
huis, met al zijn beeldjes op schaal, kost
te samen met de aanpalende gildehuizen
alleen al ruim 800.000 gulden. Maar
kwaliteit stond steeds voorop. Bij de
bouw van de maquette van het pompeu
ze Centre Pompidou in Parijs werd om
die reden de architect van het origineel
ingeschakeld. De Are de Triomphe uit
dezelfde stad is nog niet klaar, omdat de
maquettebouwers nog steeds bezig zijn
de honderden namen die in dit bouw-
Vijfhonderd jaar nadat
Columbus dat deed, heeft
ook de Nederlandse reis
wereld de Dominicaanse
'Republiek ontdekt. Dit
Caribische land, dat sa
men met Haiti het eiland
Hispaniola vormt op de
grens van de Atlantische
Oceaan en de Caribische
zee, is het nieuwste reis
doel van een tiental Ne
derlandse touroperators,
samen met de luchtvaart
maatschappij Martinair.
Vanaf oktober gaat er een
wekelijkse vlucht met
driehonderd passagiers
rechtstreeks naar Puerto
Plata aan de noordkust
van het eiland.
ZATERDAG 24 JUNI 1989 PAGINA 27
REISWERELD ONTDEKT
DOMINICAANSE REPUBLIEK
dingsbaantje achter het hotel naar Santo
Domingo vliegt.
Dan kun je misschien toch beter iets
minder geïsoleerd gaan zitten. Bijvoor
beeld in het Sand Castle Beach Resort,
een half uur gaans van haven en lucht
haven Puerto Plata. Het hotel, gelegen
aan een kleine baai, zou op een namid
dag gebouwd kunnen zijn door een spe
lend kind in de branding. De architec
tuur is letterlijk een getrouwe kopie van
een zandkasteel, tot en met de ornamen
ten boven het bed.
Vanuit Sand Castle, of een van de tien
tallen andere hotels in deze regio die in
kwaliteit weinig voor elkaar onderdoen,
is het gemakkelijker om een of twee
daagjes een tocht naar de hoofdstad San
to Domingo te ondernemen. De redelijk
goede weg voert door het vruchtbare ge
deelte van de republiek. Een stop in San
tiago, de tweede stad van het land, geeft
een indruk van de voornamelijk land-
bouwverwerkende industrie.
Voor de werkende Dominicanen is de
overstap van landbouw en de daarvan
afhankelijke industrie naar de toeristen
industrie groot. De meeste hotels zijn
begonnen door middel van stoomcursus
sen hun eigen mensen op te leiden. Voor
de topfuncties en in de keuken hebben
de meeste hotels buitenlanders aange
trokken, omdat het (nog) niet lukt daar
voor in eigen land voldoende bekwame
mensen te vinden.
De overwegend arme bewoners van de
Dominicaanse Republiek vergeten hun
zorgen zodra zij bij een heerlijke tempe
ratuur feestvieren op de fraaie stranden.
FOTO: PERS UNIE
Edward Franchimon uit Amsterdam
werkt als chef-kok in de hotelketen Boca
Chica. Hij heeft daar als Nederlander de
leiding over zestig man. Volgens hem is
het niet moeilijk om mensen te krijgen,
's Morgens staan ze in rijen voor de deur
om aan de slag te mogen. Maar om op
geleide mensen te krijgen is veel moeilij
ker. Een ander probleem waarmee de
chef-kok te maken heeft, is de organisa
tie. Franchimon: „De 'manana-cultuur'
zit er zo diep in, dat het nogal eens
moeilijk is goede afspraken te maken of
mensen ergens op tijd te laten zijn. Ik
ben daar vrij hard in. Iemand krijgt drie
keer een waarschuwing en dan vliegt hij
eruit. Ik kan zo weer nieuwe mensen
plukken uit de rij wachtenden".
Het grote aanbod van goedkoop perso
neel maakt het voor de exploitanten en
de reisorganisaties mogelijk met uiterst
lage prijzen te werken. De exacte tarie
ven van een vakantie in de Dominicaan
se Republiek zullen pas in augustus be
kend worden.
HENK VAN DEN BOOM
De directeur van Mini-Europa in Brussel,
selse stadhuisdie alleen al 15 miljoen fra,
werk gebeiteld staan 25 keer verkleind in
het model te hakken.
Met dezelfde zorg zijn monumenten uit
Hoensbroek, Maastricht, Middelburg,
Hoorn, Alkmaar, Amsterdam, Veere,
Orvelte en Ootmarsum gereproduceerd.
In hout, marmer of steen, maar meestal
in epoxy, een soort hars met polyester
die bij uitstek geschikt bleek om de hon
derden kleinere ornamenten op kerken
en publieke gebouwen na te bootsen.
Tot nog toe komen alleen Portugal en
Griekenland (het Acropolis) er nogal be
kaaid af. „Geen kwestie van gebrek aan
geschikte monumenten, maar wel aan
geschikte maquettebouwers in die lan
den", aldus Meeüs.
Bruparck
Financieel heeft het heel wat voeten in
de aarde gehad voordat het ambitieuze
plan voor het Europa-op-schaal kon
worden uitgevoerd. De Nederlandse fir
ma Hovax, die het plan uitdacht, bleek
daartoe op eigen kracht niet in staat. Dat
was voor Eddy Meeüs senior, voorzitter
'eeüs junior, bij de maquette van het Brus-
(825.000 gulden) kostte.FOTO: PERS UNIE
van de raad van bestuur van het mega-
pretpark Walibi ten zuidoosten van
Brussel, het sein om er in te springen, en
ook voor de EG, die ongekende promo
tiekansen rook. Het minderheidsaandeel
van de EG is er trouwens verantwoorde
lijk voor dat het foeilelijke Berlaymont-
gebouw, de zetel van de Europese Com
missie, nu op twee plaatsen de aanblik
van Brussel verknalt. Tot groot verdriet
van menig Italiaan is de Sint Pieter niet
terug te vinden is. Vaticaanstad maakt
immers geen deel uit van de EG.
Het miniatuurpark is in feite het klap
stuk van Bruparck, zoals in Brussel met
veel gevoel voor de twee taalgemeen
schappen het vernieuwde Heizelcomplex
wordt aangeduid. De andere onderdelen
zijn het nual zeer gesmeerd lopende
bioscoopcentrum Kinepolis, dat in zijn
27 zalen met supergroot scherm per
week zo'n 45.000 bezoekers trekt, het su
per-zwembad Oceadium met zijn bruis
en golfslagbaden, glijbanen, whirlpools
en sauna's, en het wel erg commerciële
„middeleeuwse dorp". Een dagje Brussel
kan voortaan een dagje Bruparck wor
den. FRANS BOOGAARD
OBERVELLACH - Trouwlustigen
onder de vaderlandse toeristen
kunnen zich in Obervellach, één
van de vele plaatsjes in de Oosten
rijkse provincie Karintië, op een
originele wijze in de echt laten ver
binden.
In een heus 'Barockschloss' kunnen zij
een festijn laten aanrichten waarbij pas
toor en gemeentefunctionaris alsmede
bloemenpracht en trouwkoets niet ont
breken.
Het bewuste kasteel heet Trabuschgen
en ligt in het zogenoemde Mölldal in
Opper-Karintië en mag met recht een
romantische uitvalsbasis worden ge
noemd voor het - zoals de lokale auto
riteiten dat noemen - „hopelijk eenma
lige hoogtepunt uit het leven van een
paar". Het middeleeuwse trouwfeest is
slechts één van de mogelijkheden die het
ook bij passanten naar Joegoslavië be
kende Karintië de toeristen biedt.
De Oostenrijkse toeristen-industrie heeft
het blikveld verder verruimd in pogin
gen in de zomermaanden meer buiten
landse valuta binnen te halen. Zo wor
den er in Karintië, dat terecht pronkt
met de schone natuur en het vele water,
tal van activiteiten aangeboden. Varië
rend van wildwater-kanoën tot het met
een Amerikaans woord aangeduide raf
ting. Dat is het groepsgewijs in een rub
berboot op soms redelijk woeste bergri
vieren stromen, een expeditie die avon
tuurlijk ingestelde vakantiegangers aan
spreekt. In Obervellach kan zelfs hydro-
speed worden bedreven. Dat is een uit
Frankrijk overgewaaide vorm van water-
surfen op een plankje, waarbij niet de
wind maar een snel vliedende stroom de
voortstuwingsbron is. 9
Meer
Kortom, zomers Oostenrijk is al lang
niet meer de bestemming waar men
slechts kan wandelen, fietsen of zwem
men. Op sommige plaatsen, bijvoor
beeld in het Mölldal, kan de winter
sportliefhebber zich ook tot medio zo
mer uitleven op de lange latten. Er zijn
gletsjers waarop ook 's zomers nog pri
ma kan worden geskied. Hetgeen een
aardige afwisseling vormt voor het delta
vliegen, dat op een aantal plaatsen kan
worden beoefend.
Ook cultuurliefhebbers komen aan hun
trekken in dit deel van Oostenrijk. In
In kasteel Trabuschgen kan een trouwlustige zich aan alle kanten in de watten laten
leggen.
seerde bezoeker ruim voldoende voor
een dag koloniale nostalgie. Deze ziet
waar Don Diego Columbus door 1500
indianen zijn Alcasar liet bouwen, waar
de Calle las Damas (straat van de da
mes) herinnert aan de wandelingen van
Dona Maria de Toledo met haar hofda
mes en waar de gotische renaissance ka
thedraal prachtig afsteekt tegen de strak
blauwe hemel.
Slenteren 's avonds laat over de Mala-
con, de lange en zwoele boulevard,
brengt je in contact met de Dominicaan
se jeugd, die zich hier swingend verza
melt rondom de autoradio, samen met
de verkopers van Haitiaanse primitieve
schilderijen, de handelaren in drankjes
en de jongens die je iets te nadrukkelijk
in contact willen brengen met de „beau
tiful ladies", waar in de republiek geen
gebrek aan lijkt te bestaan.
Hotel jaragua
De goklustige, de disco-liefhebber of wie
voor relatief weinig geld een perfecte
nachtshow wil zien, stapt ongedwongen
het uitgaanscentrum van hotel Jaragua
binnen. Het recent geopende hotel wordt
door de Dominicanen geprezen als de
meest luxe uitspanning van het westelijk
halfrond. Niet helemaal onterecht, want
de prachtig verlichte waterpartijen langs
de oprijlaan, de feeërieke entree, de kwa
liteit van de bediening en de architec
tuur van Jaragua doen je vergeten in een
land te zijn waar een voortdurend tekort
aan water is en waar grote gebieden het
zonder elektriciteit moeten stellen. De
toerist mag het echter aan niets ontbre
ken.
„We hopen hiermee de ontwikkeling
van het land vooruit te helpen", legt mi
nister Fernando Rainieri van toerisme
uit. „Het toerisme heeft in de laatste
drie jaar meer vreemde valuta het land
binnengebracht dan de rietsuiker-indus
trie in 120 jaar". De minister zal in zijn
enthousiasme enigszins overdrijven
maar de cijfers tonen aan dat het toeris
me vorig jaar het hoogst scoorde met de
import van dollars (600 miljoen) en
marken. En overal in het land schieten
de hotels als paddestoelen uit de grond
om de toenemende stroom buitenlan
ders te kunnen opvangen.
Aan de noordkust is die ontwikkeling
het onstuimigst. Rond Puerto Plata, So-
sua, Rio San Juan en Samana hebben
Dominicaanse en vooral buitenlandse
investeerders miljoenen gestoken in gi
gantisch uitgestrekte vakantie-oorden.
De luxueuze accommodaties sluiten har
monisch aan bij de prachtige witte stran
den, waar de palmbomen tot in het wa
ter groeien en waar het klimaat het gehe
le jaar door aangenaam is.
De resorts, zoals de oorden in het reis-
jargon worden genoemd, gaan ervan uit
dat de toerist zich daar een gehele va
kantie kan vermaken. Als een soort
i eilanden op het eiland beschikken ze
over alle denkbare voorzieningen. Voor
al op het gebied van de watersport is er
veel te beleven. El Portillo, een resort op
de landpunt Samana, gaat zelfs zover,
dat je je portemonnee thuis kunt laten.
Alles is inclusief. Zelfs het drankje op
het strand en het sigaretje aan de bar
worden je door de vriendelijke ober na
gedragen.
„Wij willen de mensen helemaal het ge
voel geven dat ze thuis zijn. Onze servi
ce is honderd procent", aldus gastheer
Gary Hurtado. Voor de vermoeide za
kenman die een paar weken absolute
rust wil, gecombineerd met een sportie
ve daginvulling, en geen zin heeft in het
zelf organiseren en regelen van allerlei
dingen, is het een ideaal oord.
Cultuur proeven
Maar als je wat meer wilt, een land wilt
zien, een volk wilt ontmoeten, een cul
tuur wilt proeven, moet je over de nodi
ge creativiteit beschikken. Want El Por
tillo ligt op vijf uur rijden van Santo
Domingo en de wegen zijn niet al te
best. Je zult eigen vervoer moeten rege
len of gebruik moeten maken van het ze-
venpersoons vliegtuigje dat dagelijks
vanaf het kromme en hobbelige lan