Windenergie komt
tiet van de grond
ocaïne-invoer
ijgt drastisch
Politiekogel
doodde kolonel
Affaire Hollandia Kloos en
Kuwayt mogelijk voor rechter
Genland
CeidócSommit
VRIJDAG 23 JUNI 1989 PAGINA 3
/tn sie wil toch
we helikopters
tifiAAG Nederland, Italië,
en het Verenigd Koninkrijk
peze week in Milaan besloter
gaan met hun gezamenlijke
amfoor een geheel nieuwe anti-
n g^ikopter. De betrokken indus-
toch 'n Nederland onder andere
- hebben de opdracht gekre-
jaar één basismodel op
werken. Tevens moeten
'e 4tdte l
De brtere
De jrteren of het project tech-
lgaa| financieel haalbaar is. Begin
ietsüaar wordt dan besloten of de
jer verder ontwikkeld zou
worden. Nederland heeft be-
ian vijftig nieuwe anti-tank
5 véers.
van
le rj
:rv,^T
Ongekeurde telefoons
nog gewoon te koop*
DEN HAAG De verkoop van
(nog) niet gekeurde telefoons en an
dere communicatieapparatuur gaat
gewoon door, ondanks de keurings
plicht die sinds 1 januari geldt. Het
ministerie van verkeer en waterstaat
laat wel gerichte controles uitvoeren,
maar gevolgen voor de handelaren
heeft dat nog niet. Het duurt nog eni
ge tijd voor de processen-verbaal in
deze zaken opgemaakt worden. Me
dio juli overlegt minister Smit-Kroes
met Justitie over de te nemen maat
regelen. Die zullen voorlopig alleen
betrekking hebben op de handelaren
(importeurs, tussenpersonen en de
taillisten). Consumenten die een ille
gaal toestel thuis hebben worden on
gemoeid gelaten.
NOG GEENCAO
BEJAARDENOORDEN
UTRECHT Werkgevers en bon
den zijn er gisteren niet in geslaagd
overeenstemming te bereiken over
een nieuwe cao voor de bejaarden
oorden (70.000 werknemers). De
werkgeversorganisatie VNB gaat ko
mende maand uitzoeken wat invoe
ring van een nieuw systeem van
functiewaardering gaat kosten. Over
de wijze van financiering daarvan
zijn werkgevers en werknemers het
niet met elkaaar eens. Op 23 mei was
er een principe-akkoord gesloten.
Daarin was naast de functiewaarde
ring een loonsverhoging van 0,7 pro
cent overeengekomen. De werkne
mersdelegaties kregen kort daarop
van hun besturen te horen dat dat re
sultaat volstrekt onvoldoende was.
Bijzondere salamanders
vrijgelaten na diefstal
BREDA De Algemene Inspectiedienst van het mi
nisterie van landbouw en visserij heeft gisteren in de
omgeving van Breda ongeveer driehonderd reptielen
en amfibieën vrijgelaten. De dieren waren eerder op
de dag bij een handelaar in Amsterdam in beslag ge
nomen. Het zijn dieren die alle wettelijk beschermd
zijn. Bij de inval bij de handelaar, in samenwerking
met de Amsterdamse politie, vond de AID een hazel-
worm, 235 Alpen watersalamanders, 44 grote water
salamanders, 52 kleine en vinpootsalamanders, 15
vuursalamanders, drie gewone padden en een bruine
kikker. Al deze dieren zijn teruggezet. Daarnaast
nam de AID 24 Griekse landschildpadden in beslag
waarvoor nog een bestemming wordt gezocht. Ook
zijn ongeveer 50 dode dieren in beslag genomen. Die
zijn naar de gemeentelijke universiteit gebracht om
de soort vast te stellen.
SLM kan passagiers
niet vervoeren
SCHIPHOL De SLM heeft de KLM en Mar
tinair opnieuw gevraagd te helpen bij het vervoer
van passagiers naar Suriname. Tweehonderd rei
zigers wachten al twee weken op een vlucht naar
huis, maar de Surinaamse luchtvaartmaatschappij
heeft niet genoeg plaatsen beschikbaar. Door het
ongeluk met de DC-8 is de maatschappij niet
meer in staat de dienstregeling uit te voeren.
Vóór het ongeluk werden drie retourvluchten
per week uitgevoerd. Nu is dat er nog één, die
door Martinair namens de SLM wordt verzorgd.
Een extra vlucht zou de gestrande passagiers
moeten vervoeren. Volgens de vervoersvoor-
waarden krijgen zij geen schadevergoeding, om
dat er sprake is van overmacht, aldus SLM-ma-
nager Lachmisingh in Amsterdam.
N WIL „ALLE ZEILEN BIJZETTEN"
O
VANDAAGi
IN HET
lEUWi
appfDOORN De
t gijn die de rijksover-
I met windenergie
dreigen volledig in
op te komen. De
lling om in 1991
iegawatt elektrisch
|gen uit windenergie
.aliseren, wordt op
jsp pukken na gehaald.
tit moment wordt
30 megawatt gele-
e.n 1 En wanneer de
ie|eid niet ingrijpt,
het voornemen van
jid megawatt rond
dieiwwisseling een illu-
nd
pil megawatt komt neer
..e tot vier procent van
^Mdelijke elektriciteitsge-
hwolgens de Nederlandse
Drdpergievereniging (NE-
kan dit vermogen na het
verder uitgebreid
worden tot 3000 megawatt, of
wel zo'n tien procent van het
stroomgebruik. Het gaat dan
alleen om energie van molens
die op het land staan. De NE-
WIN, een vereniging van
mensen die beroepshalve bij
windenergie betrokken zijn
zoals fabrikanten, onderzoe
kers en medewerkers van dis
tributiebedrijven, schetst in
een vandaag gepresenteerde
nota een somber beeld. Niet
voor niets draagt het de titel
'Zeilen bijzetten'.
Het zijn vooral de distributie
bedrijven van elektriciteit die
uitbreiding van windenergie
tegenhouden, stelt NEWIN-
voorzitter J. Molendijk, die in
het dagelijks leven adviseur is
bij het Provinciale elektrici
teitsbedrijf voor Noord-Hol
land. „De elektriciteitsbedrij
ven spelen een sleutelrol bij
het stimuleren van windener
gie. Maar ze hebben zich de
doelstellingen niet eigen ge
maakt. Windenergie wordt
niet gezien als een optie die
economisch interessant is en
tegelijkertijd milieuvriende
lijk". Een andere opstelling
van de distributiebedrijven is
dan ook noodzakelijk om te
voorkomen dat windenergie
een langzame dood sterft, zo
stelt de NEWIN in haar nota.
Voor de elektriciteit die wind-
rdr-
V
)na# -■
molens aan het net leveren,
moeten de stroomleveranciers
de vergoeding verhogen,
meent de NEWIN. Het moet
financieel interessant worden
voor particulieren om in wind
energie te investeren. Alleen
in de provincie Zeeland be
taalt de Provinciale Zeeuwse
elektriciteitsmaatschappij
(PZEM) een vergoeding die
hoger is dan de waarde van de
geleverde stroom.
De Zeeuwse praktijk blijkt aan
te slaan. De twee jaar geleden
opgericht vereniging Zeeu-
wind sloot met de PZEM een
contract over de vergoeding
voor geleverde windstroom.
Daardoor is het rendabel ge
worden windturbines te bou
wen. Een jaar geleden zijn bij
Rilland-Bath drie molens
neergezet met elk een vermo
gen van 75 kilowatt. Voor het
eind van dit jaar wordt er in
het Zeeuws-Vlaamse Oostburg
een vierde molen gebouwd en
de voorbereidingen voor een
turbine (met een vermogen
van 250 kilowatt) bij Goes zijn
gestart.
Zeeuwind is in '87 opgericht
met de bedoeling het gebruik
van windenergie te bevorde
ren in de windrijke provincie.
Particulieren en overheden
kunnen lid worden van Zeeu
wind. Het inschrijfgeld ligt
tussen de 150 en 750 gulden.
De rendabele opzet van de
windmolens heeft ook ver
schillende gemeentebesturen
over de streep gehaald. Veer
tien (van de dertig) gemeenten
zijn lid van Zeeuwind.
Zeeuwind was een initiatief
van de Zeeuwse Milieufedera
tie (ZMF). Volgens een woord
voerder van de ZMF is het
succes geheel en al te danken
aan de vergoeding die de elek
triciteitsmaatschappij betaalt.
Geheel tevreden is hij echter
niet over de houding van de
PZEM: „Het is ook een soort
afkoopsom. De vergoeding
werkt als een alibi om verder
geen enkel inititatief te nemen
op het terrein van de winde
nergie".
Daarentegen blijkt uit een niet
gepubliceerd onderzoeksrap
port over het attractiepark
voor windenergie Aeolus in
het Friese Sexbierum dat slui
ting onvermijdelijk is. Zelfs bij
een verdubbeling van het aan
tal bezoekers zal er een blij
vend exploitatietekort zijn. De
provincie en de Samenwer
kende Elektriciteits Producen
ten (SEP) hebben besloten
geen geld meer te steken in
Aeolus. De glazen piramide
werd in 1987 voor 7,5 miljoen
neergezet.
Woordvoerder Kool van de
VEEN (Vereniging van exploi-
ledereen vind het idee van windenergie wel goed zolang de turbines maar in de achtertuin van
iemand anders komen te staan".
FOTO: PR
tanten van elektriciteitsbedrij
ven) wijst de verwijten van de
NEWIN af. „Het grootste deel
van de windmolenparken
wordt geëxploiteerd door dis
tributiebedrijven. We dragen
wel degelijk ons steentje bij.
De vergoeding voor geleverde
windelektriciteit is misschien
niet hoog genoeg. Dat moeten
we bekijken. Behalve de NE
WIN klagen ook landbouwor
ganisaties daar over. We gaan
dit binnenkort binnen de
VEEN evalueren".
Voor de NEWIN staat in ieder
geval vast dat financiële steun
van de overheid voorlopig no
dig blijft om investeringen in
windenergie te stimuleren. Zo
als het er nu uitziet draait de
regering in 1991 de subsidiek
raan dicht. Het Energiecen
trum Nederland (ECN) heeft
echter uitgerekend, dat wind
elektriciteit in de jaren '90 nog
25 procent duurder is dan
elektriciteit die met fossiele
brandstoffen wordt geprodu
ceerd. Pas over een jaar of tien
kan de prijs van windenergie
concurrerend zijn, voorspelt
het ECN.
In 'Zeilen bijzetten' klaagt de
NEWIN ook over de geringe
meewerking van de lagere
overheden. „We zijn nu nog
erg aangewezen op de goede
wil van gemeenten", zegt Mo
lendijk, „En dat zijn er nog
veel te weinig. Iedereen vind
het idee van windenergie wel
goed, zolang de turbines maar
in de achtertuin van iemand
anders komen te staan. Dat
kan opgelost worden als de
overheid in de plannen voor
ruimtelijke ordening plekken
aanwijst waar windturbines
neergezet kunnen worden".
In de stroom bezwaren die te
gen de plaatsing van windmo
lens wordt ingebracht, valt de
kreet 'landschapsvervuiling'
nogal eens. „Gemeenten
moeten ook eens wat durven",
zegt Molendijk. „Bouw hier en
daar een aantal turbines en
oordeel dan pas over de mate
waarin het landschapschoon
wordt aangetast. Per slot van
de rekening werd er in de 17e
eeuw ook niet geklaagd over
de 10.000 windmolens die toen
in ons land stonden".
FRANS BOSSCHER
Aardgasbus
spaart milieu
en maakt
geen lawaai
UTRECHT De eerste 'mi
lieuvriendelijke' aardgasbus
van ons land is gisteren in
Utrecht officieel in gebruik
genomen. Deze bus gaat met
tien andere een jaar lang proef
rijden op de trajecten Utrecht-
Bilthoven en Utrecht-Maars-
sen. Exploitant is het streek-
vervoersbedrijf Centraal Ne
derland (CN).
Volgens directeur Gasbedrijf
Centraal Nederland (GCN) ir.
L. Mobers is de bus aanzienlijk
milieuvriendelijker dan de
dieselbussen die momenteel in
gebruik zijn. Als bewijs daar
voor hield hij een schone witte
zakdoek voor de uitlaat. Die
bleef, bij een stationair draai
ende motor, even schoon als-ie
was. Minister Smit-Kroes van
Verkeer herhaalde later die
'schone truc' nog een keer,
niet tot haar eigen verbazing.
Bij de aardgasbus. een gecom
bineerd produkt van Gasunie,
TNO en DAF-Trucks, is de
uitstoot aan schadelijke stoffen
maar een fractie van die van
de gebruikelijke dieselbus. Uit
testresultaten is tot nu toe ge
bleken dat de aardgasbus aan
stikstofoxyde, veroorzaker van
zure regen, maar een tiende
produceert vergeleken met
een bus die op diesel loopt. De
uitstoot van koolmonoxyde
(CO) is 25 keer minder, het ge
halte aan koolwaterstoffen
zelfs 100 keer en de uitlaatgas
sen bevatten geen zwavelver-
bindingen. De uitstoot van
roet en stank is uitgesloten
(geen zwarte rookwolken) en
de motor mnaakt vrijwel geen
lawaai.
Volgens de producenten is de
aardgasmotor ook goed toe te
passen op vrachtwagens en
zelfs op personenauto s. Daar
door zou het in de toekomst
wellicht mogelijk zijn gewoon
thuis te tanken.
Horecapersoneel
krijgt bijscholing
DEN HAAG De horeca is
de eerste bedrijfstak waar
werknemers met subsidie van
het rijk kunnen deelnemen
aan scholingsprojecten. Econo
mische Zaken heeft gisteren
bekendgemaakt dat de bran
che 150.000 gulden krijgt als
bijdrage voor het opzetten van
bijscholingscursussen. De cur
sussen moeten de bekwaam
heid van werknemers vergro
ten en op peil te houden. Het
departement vergoedt de helft
van de kosten.
nni (Van onze
nkflementaire redactie)
stJHAAG De smok
en cocaïne naar Ne-
;eiJid is dit jaar dras
te gestegen en neemt
,r leeds in omvang toe.
-ijk: feeft minister Kort-
tes van justitie ge-
een discussie over
Irugsbeleid met de
•commissie voor jus-
„De verhevigde toe-
is vooral afkomstig
;t Caribisch gebied",
Jde minister.
en douane doen vol-
^orthals Altes al het mo-
reizigers uit Mid-
nerika scherper te con-
jfn, maar waterdicht kan
iiitrole niet zijn omdat er
|ln van het scheepvaart-
fcr wekelijks ruim veer-
ijiegtuigen uit het Cari-
jfeebied komen.
1^i ook aanwijzingen dat
J Suriname meer cocaïne
gesmokkeld. Toch wil
1tierlandse regering op dit
i(nt nog geen nauwe sa-
*jerking met de Suri-
,#e politie aangaan omdat
liet zeker is dat de politie
geheel los van het leger
fpereren. Bovendien be
staat er nog onduidelijkheid
over de ontwikkeling van het
Surinaamse strafrechtsysteem.
Geruchten als zouden hoge
Surinaamse militairen betrok
ken zijn bij drugshandel zijn
na een onderzoek terzake on-
bewezén verklaard. Korthals
Altes toonde zich echter op
aandringen van de woordvoer
ders van CDA en VVD bereid
zijn collega Van den Broek
(buitenlandse zaken) te vragen
zich nader in deze kwestie te
verdiepen en eventueel aan te
dringen op een onderzoek van
de Surinaamse regering.
Volgens de minister van justi
tie telt Nederland momenteel
15.000 a 20.000 verslaafden aan
hard drugs. Dit aantal is het
laatste jaar stabiel gebleven.
De gemiddelde leeftijd van de
junks is op dit moment 30 jaar,
terwijl dit in 1982 nog 26 jaar
was. „Dit duidt erop dat er
weinig aanwas is van jonge
drugsgebruikers", aldus de be
windsman.
De Westeuropese landen bera
den zich al geruime tijd over
een gezamenlijk beleid inzake
de inbeslagneming van vermo
gens van drugshandelaren en
andere criminelen. Alleen Lu
xemburg ligt dwars, liet Kort
hals Altes weten. Maar vol
gens hem lijkt dat land nu
toch bereid onder bepaalde
voorwaarden het bankgeheim
op te heffen.
Margriet woont in Dier-
Blijdorp te Rotterdam de
i het eeuwfeest van
de Vaste Keurings Commissie van
de Koninklijke Maatschappij Tuin
bouw en Plantkunde.
24 juni
Prins Bernhard onthult op het ter
rein van het Koninklijk Tehuis voor
Oud-Militairen „Bronbeek" In Arn
hem een gedenkteken ter nage
dachtenis van de slachtoffers van
de Birma-spoorweg.
Henri Dunant
Prinses Margriet was gisteren aanwezig bij de aankomst van het Rode-Kruisschip Henri Dunant in
Deventer. Voor het eerst wordt dit vakantieschip bevolkt door buitenlandse gehandicapten. De
prinses keek onder meer geïnteresseerd naar het vitale communicatiemiddel van de Brit John Bye,
die via zijn lichtcomputer een gesprek voerde met de hoge gast.
FOTO: ANP
DEN HAAG Als Ku
wayt Airways Corporation
(KAC) via rechtstreekse
onderhandelingen geen
overeenstemming kan be
reiken in het geschil rond
de betalingen aan Hollan
dia Kloos, zou het passend
zijn de zaak voor te leggen
aan de Kuwaytse rechter.
Dat wordt ook in het con
tract aangegeven.
Bestuursvoorzitter Ahmed
Almshari van KAC heeft dat
de ambassade van Kuwayt in
Den Haag gisteren laten we
ten. Daarin wordt wordt ge
sproken over het financiële
geschil tussen Kuwayt Air
ways en Hollandia Kloos en
niet over een geschil met de
Nederlandse staat. Directeur
Rob Lubbers van Hollandia
Kloos verklaarde deze week
50 miljoen gulden van KAC te
goed te hebben. Daarnaast
heeft de Nederlandse staat een
miljoenenvordering, omdat zij
via de NCM (Nederlandse Cre-
dietverzekerings Maatschappij)
de order had verzekerd en aan
Hollandia Kloos heeft moeten
uitbetalen. De Tweede Kamer
wil volgende week van de re
gering opheldering over de rol
van premier Lubbers in het
geschil. Lubbers is via een
stichting mede-eigenaar van
Hollandia Kloos.
KAC-topman Ahmed Almsha
ri zegt tot„een eerlijke en juis
te regeling" van het geschil te
willen komen. Volgens hem is
de oorzaak van de onenigheid
dat Hollandia Kloos is achter-
geraakt op het schema voor de
bouw en aflevering van de
hangars, werkplaatsen en op
slagruimten. Omdat Kuwayt
Airways het probleem wil op
lossen heeft de maatschappij
haar bereidheid uitgedrukt
claims tegen Hollandia Kloos
wegens te late oplevering te
laten vallen, aldus Almshari.
rond het wat hij als een klein
commercieel geschil om
schrijft.
Rotterdam wordt
geheel opgedeeld
ROTTERDAM B en w van
Rotterdam willen het deelge-
meentebestel volledig invoe
ren. Op dit moment telt Rot
terdam negen deelgemeenten
die ruim de helft van de stad
omvatten. Daar wil het college
nog een of twee aan toevoegen
zodat de hele stad is opge
deeld. Rotterdam wordt daar
mee mogelijk de eerste stad in
Nederland die geheel is opge
deeld. Er wordt naar gestreefd
de decentralisatie in de vol
gende raadsperiode (1990-1994)
af te ronden. De omvang en de
gebiedsindeling van de huidige
deelgemeenten worden aange
past. Volgens het college zal de
invoering van het deelge-
meentebestel de dienstverle
ning ten goede komen.
Werkloze kan
makkelijker
politiek in
DEN HAAG Staatssecreta
ris De Graaf van sociale zaken
wil dat werklozen in de toe
komst gemakkelijker een poli
tieke functie kunnen gaan be
kleden, zoals in gemeenteraad
en provinciale staten. In een
wetsvoorstel, dat gisteren naar
de Kamer is gegaan, neemt hij
de belemmeringen weg die nu
nog in de Werkloosheidswet
(WW) en de Wet inkomens
voorziening oudere en gedeel
telijk arbeidsongeschikte
werkloze werknemers (IOAW)
staan. De WW bepaalt dat
mensen hun uitkering kwijtra
ken zodra ze weer gaan wer
ken, ook in een politieke func
tie. Doen ze dat langer dan
drie maanden, dan vervalt
hun recht op uitkering als ze
de politiek weer verlaten. In
de nieuwe regeling blijft het
recht op WW gelden zolang de
oorspronkelijk vastgestelde
uitkeringsduur nog niet voor
bij is.
IXNOLLEN
lltMIC ITfriKv/WAi/OND
BiMiJtvJ
■WÊLUl ÖFesO-
Niet-roker komt in trein best aan zijn trekken
DEN HAAG De niet-roker
heeft voldoende ruimte in de
treinstellen van de Spoorwe
gen. De gemiddelde verhou
ding voor het totale materieel
is ten minste twee niet-rokers
op één roker. Dat is voorlopig
mooi genoeg, vindt minister
Smit-Kroes van Verkeer. Al
gehele aanpassing tot de ge
wenste verhouding (vier op
één) kost verhoudingsgewijs te
veel. Smit en staatssecretaris
Dees van Volksgezondheid la
ten dit de Tweede Kamer we
ten in antwoord op schriftelij
ke vragen van Van Es (PSP).
Van Es wilde dat Smit en Dees
de NS zouden bewegen per
klasse treinstel slechts eén
coupé in te richten voor ro
kers. Dat gaat de bewindslie
den te ver: „Het zou voorbij
gaan aan de
gebruikers. Daar het beleid
van NS reeds gericht is op de
bescherming van de niet-ro
ker, is verdere actie niet no
dig". Volgens een woordvoer
der van de NS streven de
spoorwegen naar de verhou
ding één roker op vier niet-ro
kers. Uit marktonderzoek is
gebleken dat dat de ideale ver
houding is.
Leden van het arrestatieteam sleuren de 33-jarige Westduitse
overvaller uit de wagen.
FOTO: PERS UNIE
ARNHEM De 56-jarige
landmachtkolonel K. van
de Kieft, die gistermorgen
bij zijn huis in Apeldoorn
door een 33-jarige West
duitser in gijzeling werd
genomen, is door een poli
tiekogel gedood. Sectie
door het Gerechtelijk La
boratorium in Rijswijk
heeft uitgewezen dat de
kolonel op slag is gedood
door een kogel door het
hoofd.
De politie besloot rond de klok
van negen uur op de Duitser
te schieten toen nij even zijn
pistool niet meer tegen het
hoofd van de kolonel aan
drukte. Dat gebeurde nadat de
militair het portier aan zijn
kant had geopend om een door
de politie toegeworpen porto
foon op te pakken. Op dat mo
ment is van beide kanten ge
schoten en werd de kolonel
dodelijk geraakt door een poli
tiekogel. De schietpartij vond
plaats op de oprit van een ben
zinestation aan de A-12 bij
Arnhem. De televisiebeelden
over het politie-optreden te
genover de arrestant hebben
vragen opgeroepen.
De verdachte heeft bij een eer
ste verhoor bekend dat hij al
drie weken in Arnhem en
Apeldoorn rondzwierf. De po
litie vermoedt dat hij onmid
dellijk na een roofoverval in
West-Duitsland op 31 mei,
waarbij een oude man zwaar
gewond raakte, naar ons land
is gevlucht. In de drie weken
heeft de man twee pogingen
tot overval van postkantoren
gedaan. Beide keren mislukte
dat, maar de man slaagde er
wel in een aantal diefstallen te
plegen. Het is nog niet bekend
waar de man geslapen heeft in
Nederland.
De Duitser zit nu vast op het
Arnhemse politiebureau. Van
morgen is hij voorgeleid aan
de officier van justitie, die
overleg zal plegen met zijn
Westduitse collega over even
tuele uitlevering. De verdach
te wordt ook in de Bondsrepu
bliek gezocht.
