Europa kent zijn eigen apartheid
CcicHcSomar
Doorns evangelisatieinstituut jubileert
5
kerk
en
wereld
Nederland gaat te
zachtaardig om met
zijn buitenlanders
te
GEESTELIIK LEVEN/OPINIE
CeidaeSotwcwit
vrijdag 23 juni 1989 pagu
Amerikaanse non in El Salvador neergeschoten
SAN SALVADOR In El Salvador is een Amerikaanse non
door onbekenden in het hoofd geschoten. De 72-jarige vrouw is
in kritieke toestand in het ziekenhuis opgenomen. Zuster Mary
Mackey en twee andere nonnen waren met een vrachtwagen
onderweg van de Salvadoraanse hoofdstad San Salvador naar
het 16 kilometer zuidelijker gelegen Zaragoza, toen hun auto
door een gele laadwagen met zes inzittenden werd ingehaald.
Plosteling werd vanuit de laadwagen geschoten en zakte de
non. aan de linker slaap getroffen, ineen. De identiteit van de
aanvallers is nog niet bekend. De drie nonnen zijn werkzaam
in een tehuis voor oorlogswezen in Zaragosa. Zuster Mackey
leidt het weeshuis. Nonnen die voor armen werken worden
door het Salvadoraanse leger soms beschouwd als sympathisan
ten van de guerrillastijders.
Woonvoorziening voor drugsgebruikers met aids
AMSTERDAM De orde van de paters Kapucijnen is bereid
haar klooster aan de Lijnbaansgracht in Amsterdam open te
stellen voor drugsgebruikers met aids. Dit is het resultaat van
overleg tussen de interkerkelijke stichting De Regenboog die
zich richt op de hulpverlening aan drugsgebruikers en de pa
ters Kapucijnen in Amsterdam.
Namens de Kapucijnen is het overleg gevoerd door pater Al
fred van de Weijer, voormalig deken van Beverwijk. Het is de
bedoeling dat in september vier drugsgebruikers met aids tijde
lijk huisvesting un het klooster zullen krijgen. Als het project
slaagt zal dat aantal volgend jaar worden uitgebreid tot twaalf.
In de loop der geschiedenis hebben dikwijls gefungeerd als op
vangplaatsen. Volgens de Kapucijnen wordt hiermee deze oude
traditie hervat.
Liefde is als een
eekhoorntje: moedig en
schuw tegelijk.
Carmen Sylva
Dr. W. Balke
FOTO: PERS UNIE
Faculteit acht
benoeming van
hervormde
onaanvaardbaar
GRONINGEN Het fa-
culteitsbestuur van de
theologische faculteit van
de Rijksuniversiteit Gro
ningen vindt het „onaan
vaardbaar" dat dr. A.W.
Balke, wiens regelmatige
contacten met Zuid-Afri-
ka „aan een zeer bepaal
de kant liggen", aan deze
faculteit tot bijzonder
hoogleraar namens de
Nederlandse Hervormde
Kerk wordt benoemd. Dit
zegt decaan prof. dr. J.
Roldanus.
Het schaadt de geloofwaardig
heid van de universiteit als
enerzijds een eredoctoraat aan
de anti-apartheidsactivist ds.
Frank Chikane wordt ver
leend en anderzijds zo'n om
streden benoeming plaats
vindt.
Hij neemt het de Hervormde
Kerk kwalijk dat in het voor
overleg over de instelling van
deze leerstoel geen informatie
over de politieke aspecten van
deze benoeming is verstrekt.
Het is Roldanus gebleken, on
der meer uit de publicaties
van Balke, dat deze zeer gere
geld contacten met Zuidafrika
onderhoudt. Bovendien maakt
Balke binnenkort met 25 cate
chisanten een reis naar dat
land, die mede is georgani
seerd door de stichting Her
stel culturele betrekkingen
met Zuid-Afrika.
Het faculteitsbestuur zal de
.faculteitsraad, die volgende
week vergadert, vragen een
'negatief advies over de be-
noeming uit te brengen. Uit
eindelijk moet de universi
teitsraad beslissen of de uni-
.versiteit deze bijzondere leer
stoel wil. In principe beslist
de stichting die de leerstoel
wil vestigen (de Hervormde
Kerk), wie de leerstoel gaat
bezetten.
Natrekken
Prof. dr. A. van der Woude,
voorzitter van de Hervormde
commissie voor theologisch-
wetenschappelijk onderwijs
én eveneens hoogleraar in
Groningen, is het niet met
zijn collega Roldanus eens. Hij
vindt dat het faculteitsbestuur
eerst met Balke zelf had
moeten praten en de informa
tie over hem had moeten na
trekken voordat het een (ne
gatief) oordeel over hem vel
de. Dekaan Roldanus wist al
enige tijd dat Balke de kandi
daat voor de leerstoel was.
Toen heeft hij geen enkel be
zwaar gemaakt. Als mocht
blijken dat Balke een aanhan
ger van de apartheid is, dan
kan de faculteit het zich in
derdaad niet permitteren hem
in haar kring op te nemen,
zegt Van der Woude. Wel
vindt hij dat er aan een uni
versiteit plaats moet zijn voor
verschillende meningen. Als
dat niet meer kan, dan bete
kent dat in principe het einde
van de academische vrijheid.
Ook vindt Van der Woude
dat culturele contacten met
Zuid-Afrika niet bij voorbaat
zijn af te wijzen. Er zijn blan
ke Zuidafrikanen, fervente
tegenstanders van apartheid,
die het zich aantrekken dat ze
om hun huidskleur geboycot
worden. Balke, hervormd
predikant te 's Graveland,
was vanmorgen niet voor
commentaar bereikbaar.
Nederlandse Hervormde Kerk
Beroepen te Harskamp A. Vlietstra
jr. te Melissant; te Lemmer Tj. Sijtse-
ma te Heerde.
Aangenomen het beroep door de
Generale Synode tot predikant voor
buitengewone werkzaamheden
(geestelijk verzorger In het Huis van
Bewaring te Rotterdam) J. de Pagter
1e Beesd.
Toegelaten tot de evangeliebedle
ning Mw. E. Kerst, Oosterpark 6 s,
1091 AC Amsterdam. Toegelaten tot
de evangeliebediening en beroep
baar J. Post, Jan Steenlaan 43, 6717
,TA Ede; A.C. van der Steenhoven,
Waterpoort 18, 5226 AX Heusden;
G.J. Venema, Banstraat 13/3, 1071
JV Amsterdam.
Gereformeerde Kerken
Beroepen te Numansdorp drs. P. Sll-
vis, kandidaat aldaar.
HUGO HINFELAAR EN HET BELANG VAN CULTUURUITWISSELING
DEN HAAG - „Eufemis
tisch gezegd kun je wel
stellen dat we op ver
schillende golflengtes zit
ten. Als missionaris ben je
hier een relict uit het
verleden. Dat wordt hier
nog steeds geassocieerd
met het ophalen van kra
len en zilverpapier."
Hygo Hinfelaar, lid van
de congregatie van de
Witte Paters, en al meer
dan dertig jaar werkzaam
in Zambia, aanvankelijk
als missionaris later als
onderzoeker en opleider,
zit een beetje met die gro
te kloof tussen het werk
dat hij in Zambia doet en
het beeld dat hier van
hem hier bestaat. Die
lijkt haast niet te over
bruggen.
„In Zambia is de uitdaging
om je werk te doen ontzettend
groot. Er komt heel wat op je
af. Er is natuurlijk veel leed,
de gezinnen zijn groot. Dief
stal is een enorm probleem,
ook binnen de kerk. Het ver
schil tussen mijn en dijn is
zeer zwak ontwikkeld, maar
de kerken bloeien. Ze zitten
vol en voor elke richting en
elke secte is wel een publiek.
Geen wonder, want er is niets
zo saai als in een eenpartij-
staat te moeten leven. Het is
de vrijheid van een muis in
een kooi en niemand maakt
daar een geheim van".
„Ik zou niet willen zeggen dat
de mensen daar moreel beter
zijn dan hier, ook al voel ik
me er meer thuis. Ze hebben
zich net als hier bepaalde
waarden eigen gemaakt. Men
sen hier zijn het product van
hun christelijke geschiedenis.
Hier zeggen velen dat ze niks
zijn, maar je bent nooit niks,
je hebt een geschiedenis, je
hebt een cultuur, en die is
hier bepaald door het chris
tendom, ook al weten velen
dat niet meer."
Bekeren vindt hij een vreem
de term. Het veronderstelt dat
de ene mens superieur is aan
de ander en dat is niet zo. Al
vroeg is hij zich vragen gaan
stellen over de Afrikanen die
hij geacht werd te bekeren. In
1964, toen hij zes jaar in Zam
bia was, kwam hij midden in
de godsdiensttroebelen te
recht, die mede een gevolg
waren van de onderdrukking
van de godsdienstige beleving
van het volk dat hij geacht
werd te bekeren. „We hebben
toen plaats willen inruimen
voor hun taal en muziek- Dat
ging om een uiterlijke aanpas
sing. Later heb ik me gereali
seerd dat wij ook plaats zou
den moeten maken voor hun
innerlijke waarden".
De Britten, die enkele maan
den nadien Zambia onafhan
kelijk zouden maken, beloon
den hem voor zijn inspannin
gen in dat jaar en maakten
hem tot lid van het Brits Le
gion, een hoge Britse onder
scheiding.
Millingo
Tien jaar lang is Hinfelaar se
cretaris geweest van bisschop
Millingo, de charismatische
Afrikaanse bisschop die in
1982 op last van Rome Zambia
moest verlaten, omdat zijn op
treden werd geassocieerd met
veelvuldige oncontroleerbare
genezingen.
Hij meent dat Millingo vaak
onjuist beoordeeld is. „Hij was
een van de beste oversten die
ik heb gehad. Zijn grote ver
dienste is dat hij gepleit heeft
voor een samengaan van
Afrikaanse en christelijke ele
menten. Hij heeft ook gewe
zen op een verkeerde beoor
deling van die Afrikaanse ele
menten door de christenen.
Rome heeft onvoldoende oog
voor die werkelijkheid. Maar
door hem naar Rome te halen
hebben ze in feite het Tro
jaanse paard binnengehaald,
want waar Millingo voor
stond, dat heeft hij natuurlijk
niet opgegeven".
„Ik zal een voorbeeld geven.
In de Afrikaanse religie van
de Bemba's, een volk dat in
het noorden van Zambia
woont, spelen geesten een
grote rol. Dat is niet noodza
kelijkerwijs een negatief ver
schijnsel. Met het oproepen
van een geest, die in de voor
stelling van de Bemba's allen
ooit mens zijn geweest, kan
hij een bepaalde negatieve er
varing als het ware laten
wegvloeien, zodat hij ver
sterkt te voorschijn komt. Het
is een voorbeeld van de ma
nier waarop de wereld van de
Afrikaan in elkaar zit. Ga je
daarentegen uit van ons we
reldbeeld, dan blijkt alleen al
uit de taal een vooringeno
menheid ten opzichte van
deze verschijnselen. Wij dach
ten als missionarissen dat die
mensen bezeten waren door
duivels. Maar het woord beze
tenheid doet helemaal geen
recht aan deze situatie. Millin
go heeft op die foutieve inter
pretaties willen wijzen. Hij
heeft dat aan de kaak ge
steld".
Meetellen
Geconfronteerd met deze con
flicten besloot Hinfelaar na
der studie te maken van de
Afrikaanse godsdienst. Hij
sprak de talen van die volke
ren al. „Als we over de grote
godsdiensten van de wereld
spreken, denken we meteen
aan christendom, islam,
boeddhisme. De Afrikanen
komen in dat rijtje voor. Toch
hebben zij net zulke belangrij
ke godsdiensten. Dan moet je
er voor zorgen dat ze meetel
len door er studie van te ma
ken. Ik moet bewijzen dat
Afrika een net zo'n grote
godsdienst heeft als de andere
continenten. Veel godsdiensti
ge waarden van hen zijn door
de planting van het christen
dom verloren gegaan.
Toch is de planting van het
westerse christendom in Oost-
Afrika door een volk als de
Bemba's, waarin de vrouwen
het meest in aanzien stonden,
als een bevrijding ervaren in
vergelijking met de aanwezig
heid van de Arabieren die in
de eeuwen daarvoor hen als
lastdragers hadden ingescha
keld.
Maar die zendelingen en mis
sionarissen gingen vervolgens
bouwen aan een patriarchale
kerk. De nadruk kwam te lig
gen op de (jonge) mannen. Er
werd gepolariseerd. Zij kre
gen de meeste aandacht, want
voor hen waren er volop
functies voorhanden. Bij het
Bemba-volk namen de vrou
wen daarentegen een bevoor
rechte positie in".
Deze maand promoveerde
Hinfelaar in Londen op een
proefschrift waarin hij de gro
te veranderingen beschrijft
die in de religieuze beleving
van de vrouwen optrad na de
kennismaking met het chris
tendom. (Religious change
among Bemba-speaking wo
men of Zambia).
Dat hij in Londen is gepromo
veerd verklaart hij uit het feit
dat de Witte Paters nog steeds
een sterk Engels georiënteer
de congregatie is, terwijl Zam
bia als voormalig onderdeel
van het Britse Gemenebest
nog steeds sterk op het oude
moederland is georiënteerd.
Bovendien heeft de Londens-
se universiteit nog steeds nau
we banden met de missionaire
beweging die de vorige eeuw
door Livingstone in het leven
werd geroepen. „Die is des
tijds ontstaan om de slaven te
bevrijden. Ook de Witte Pa
ters die in 1891 naar Afrika
zijn gekomen zitten op dat
spoor".
Houvast
Over wat deze bestudering
van een andere cultuur voor
zijn eigen geloof heeft bete
kend, is hij betrekkelijk
zwijgzaam. Hij kent verschei
dene collega-missionarissen
dië er onder door zijn gegaan,
die alle houvast zijn kwijtge
raakt, hier door een ontwik
keling van een katholicisme a
la Gijsen en daar doordat ze
niet meer wisten wat voor
taak ze hadden, geconfron
teerd als ze soms waren met
de (verkeerde) gevolgen van
kolonisatie en evangelisatie.
Zelf zegt hij ook door zo'n cri
sis te zijn heengegaan. Over
de nieuwe geslotenheid in de
RK kerk is hij niet blij. Maar
hij meent dat wat hij daar be
gonnen is, moet af maken, dat
hij een rol heeft in de tot
standkoming van die dialoog
tussen Europa en Afrika. Als
missionaris heeft de kerk van
Zambia hem niet in de eerste
plaats nodig, want die kerk
staat daar al lang op eigen be
nen.
„Het allerbelangrijkste dat er
een wederzijdse (godsdiensti
ge) beïnvloeding tot stand
komt, waardoor iedereen tot
zijn recht komt. Geen mens,
geen cultuur heeft aan zich
zelf genoeg".
„In Europa, maar ook door
sommige Afrikaanse leiders
als Senghor en Kaunda is ooit
een terugkeer bepleit naar de
zogenaamde authentieke
Afrikaan net als trouwens
door Nyerere, die daar. overi
gens op teruggekomen is. Ze
zijn daarin vastgelopen. Wat
is de zuivere Afrikaan? Dat is
een mythe. Hier in Europa
gingen antropologen uit van
de bon sauvage (de goede wil
de) zoals Rousseau dat ooit
zag. Alleen al in historisch op
zicht is dat onzin. Die goede
wilde die een geïsoleerd be
staan leidde, heeft nooit be
staan. Contacten en uitwisse
lingen zijn er altijd geweest".
Kaunda heeft een soort Afri
kaans humanisme gepreekt.
Met verkeerde gevolgen. Hij
ging er bijvoorbeeld van uit
dat er in Afrika geen diefstal
bestond. Als je dat vervolgens
toepast op een moderne maat
schappij krijg je de situatie dat
iedereen mag pakken wat je
wilt. Ieder mens is geneigd tot
het kwaad. We zijn tenslotte
allemaal gevallen mensen, dat
is een boodschap van het
Christendom".
Welkom
„Collega's met soortgelijke er
varingen als ik vroegen zich
'wel eens af de ervaring, als je
dat prachtige land ziet en die
eigen cultuur, wat kom ik dan
hier in hemelsnaam doen?
Maar je bent echt welkom. Je
wordt er toe uitgenodigd als je
iets te melden hebt. Dat geldt
niet alleen voor mij. Elke ge
loofsrichting, fundamentalis
tisch of niet, wordt aanhoord.
Het is net als op de markt van
Athene in de Oudheid. Ze
sporen je aan. Je hoeft je dus
niet te veel te voelen. En als
christenen hebben we ook iets
te geven". „Als Europese
christenen zijn we eeuwen
lang ingekapseld geweest.
Wat dat betreft heeft het
christendom geen geluk ge
had. De kerstening in Noord
en Latijns Amerika is altijd
eenrichtingsverkeer geweest,
de Indianen zijn vermoord,
ook het Europese christendom
kent de nodige zwarte bladzij
den. Pas in deze eeuw lijkt
het christendom pluriform te
worden".
Harvard
Hugo Hinfelaar gaat volgend
jaar naar de universiteit van
Harvard. Hij gaat daar met de
broer van president Kaunda
de betekenis van vijfhonderd
liederen in het Bemba die hij
vlak voor de godsdiensttroe
belen van '64 nog wist op te
tekenen, verklaren. Zonder
dat hij het zo zegt meent hij
dat het tot zijn opdracht be
hoort zijn aandeel te leveren
in de reconstitute van een
cultuur die mede door het
christendom veel heeft gele
den. Daarna keert hij terug
naar Lusaka waar hij aan het
grootseminarie antropologie
en sociale wetenschappen zal
doceren.
„In Afrika krijg ik steeds te
horen: laat ons niet in de
steek. Zij willen bij Europa
horen en er iets toe bijdragen.
Als je kijkt naar de Europese
geschiedenis dan hoort daar
Afrika bij zoals Latijns Ame
rika bij Noord-Amerika hoort.
Maar Europa heeft zich in fei
te gehuld in een soort apart
heid. Nederland heeft overi
gens altijd betrekkelijk open
gestaan voor mensen en in
vloeden van buiten af. Als je
ziet wat de Portugese joden
hebben bijgedragen aan de
verrijking van onze .puituur,
dat is grandioos geweest, of
aan de Indonesiërs na de oor
log die zo harmonieus in onzé
samenleving zijn opgenomen.
En ik denk dat het over enige
ook zal gelden voor de Suri-
namers nu".
„De Nederlandse overheid is
eigenlijk te zacht tegen die
mensen. Als buitenlanders
hier naar toe komen, dan
hebben ze ook een taak, dan
moeten ze een inspanning
doen om zich aan te passen.
Maar nu wordt er meestal al
leen gezegd: ze moeten zich
thuis voelen, maar door men
sen in hokjes te houden ver
oorzaak je spanningen, schep
je opnieuw apartheid en dat
moet je nu juist voorkomen.
Natuurlijk is er het gevaar
van identiteitsverlies, maar
wanneer treedt dat op? Dat
zou je op een exacte wijze
moeten uitzoeken".
„De Europeanen zouden zich
hier moeten laten beïnvloe
den, niet doordat de Afrika
nen en masse hier naar toe
komen, maar wel doordat wij
ons hun waarden mede eigen
maken.
Hinfelaar gelooft dat missio
narissen een brug kunnen
slaan tussen deze twee werel
den. Hij voelt het als een klap
in het gezicht als hij gecon
fronteerd wordt met een
nieuw opkomend type missio
naris „Ratzinger-kinderen"
die weer vervallen in het
oude eenrichtingsverkeer. Er
zijn nogal wat Polen onder,
maar hun invloed acht hij
niet echt groot, omdat ze zich
moeilijk aanpassen. Onze taak
is het de parels, waar het
evangelie over spreekt, en die
in elke cultuur te vinden zijn
bij elkaar te brengen. We
hebben ze alle nodig om onze
wereld bewoonbaar te ma
ken".
PAUL VAN VELTHOVEN
DOORN Het Instituut
voor Evangelisatie in
Doorn viert morgen zijn
twintigjarig jubileum. Het
instituut is twintig jaar
geleden begonnen als on
derdeel van de interna
tionale, vooral Ameri
kaanse, organisatie Cam
pus Crusade for Christ.
Vanaf het begin heeft het
veel nadruk gelegd op beke
ring, op toerusting van chris
tenen voor het evangelisatie
werk en op het uitzenden van
evangelisatie- en zendingsme
dewerkers. Oftewel: winnen,
opbouwen en uitzenden, aldus
coördinator Eliza,Slager.
In 1982 kondigde het Instituut
de grootscheepse actie „Er is
hoop" aan. Deze poging om
heel Nederland met een
kleurrijk huis-aan-huis maga
zine het goede nieuws te
brengen, bracht het instituut
in aanvaring met de kerkelij
ke organen voor evangelisa
tie, die zelf een geheel andere
aanpak voorstonden en nog
steeds voorstaan.
De actie gaat nog steeds door,
aldus Slager. Hij noemt 'Er is
hoop' het begin van een ker
kelijke bezinning op de ëigen
evangelisatie-taak. De coördi
nator wordt in deze opvatting
gesterkt, omdat hervormde
gemeenten en gereformeerde
kerken het Instituut naar zijn
zeggen steeds vaker om ad
vies of materiaal vragen.
Tussen het Evangelisatiecen
trum in. Leusden van de Ge
reformeerde Kerken en het
instituut bestaat, aldus de ge
reformeerde woordvoerder
Wesseling, een „vreedzame
coëxistentie". „We zullen ech
ter nooit op één lijn komen",
zegt Slager. Het Evangelisa
tiecentrum te Leusden heeft
naar zijn mening te veel res
pect voor andere geloofsop
vattingen, waardoor de op
roep tot bekering tot Jezus
nauwelijks meer enige zeg
gingskracht heeft. „Men heeft
in Leusden in de loop der ja
ren een aversie gekregen te
gen zieltjeswinnerij. Maar wij
kunnen niet anders dan wij
zen op Jezus als de enige
weg".
Wesseling geeft toe dat het
moeilijk is om op één lijn te
komen met het Instituut. „Het
is voor beide partijen vrucht
baar om niet alle aandacht te
besteden aan de meningsver
schillen, maar om elk op zijn
eigen wijze met evangelisatie
bezig te zijn". Tekenend voor
de verhouding is volgens
Wesseling dat hij nog niet van
het jubileum had gehoord.
„Nee, wij zijn niet uitgeno
digd", zegt hij.
'Doorn' en 'Leusden' hebben
incidenteel contact. Zo heeft
het Instituut voor Evangelisa
tie voordat het zijn plannen
voor de nieuwe Open Huis
actie lanceerde, het Evangeli
satiecentrum op de hoogte ge
steld. Er is redelijk positief op
gereageerd, zegt Slager.
Waarschijnlijk omdat het hier
niet om een massale actie
gaat.
Deze nieuwe actie vormt de
„belangrijkste strategie voor
ons werk in de komende ja
ren", aldus Slager. Met de
Open Huis-actie wil het Insti
tuut bereiken dat christenen
in deze tijd van eenzaamheid
zich toeleggen op de gastvrij
heid. „Zij moeten zich niet te
rugtrekken in hun eigen club
je, kerk of gezin, maar
moeten hun huis openstellen
voor de mensen uit de buurt",
aldus Slager. Als er eenmaal
contacten zijn gelegd, kan er
uiteraard ook over het geloof
worden gesproken, zo verdui
delijkt hij.
Ongeveer 300 mensen hebben
materiaal aangevraagd voor
deze vorm van evangelisatie.
Voor de instructie van deze
mensen heeft het Instituut de
videoband „Bereik jouw we
reld" samengesteld. De 65 me
dewerkers van het instituut
die voor hun levensonder
houd allen een beroep moeten
doen op vrienden en kennis
sen zijn niet in staat hun
evangelisatiewerk naast hun
gewone werkzaamheden te
doen.
Bulgaarse volksdeportatie
[ie
In Bulgarije voltrekt zich een diep menselijk dramam
dan driehonderdduizend etnische Turken trekken giik
gen naar Turkije. Sprekend over deze massale uittochj11
de Bulgaarse minister van buitenlandse zaken, Mkf
zich een uiterst cynische opmerking veroorloofd: de Bnt
se regering heeft haar uitreispolitiek versoepeld. Debr
ren mogen reizen waarheen zij willen, aldus de Bulgaai f:
windsman. Met de rechten van de mens is er dus niets ja
hand. er
De Bulgaarse minister verzuimde echter er bij te vejer
dat de uitreismogelijkheden alleen voor Bulgaren van[__
se afkomst gelden, dat de uitreis uitsluitend in de ri
Turkije gaat, dat de regeling niet voorziet in retourbW
en dat de Turken geen andere keus hebben dan te vr
ken. Zij worden in feite tot vertrekken gedwongen. Dj
senrechten worden derhalve op een gruwelijke wijz^
treden.
Sinds ongeveer een maand worden de Turkse grert
sen overspoeld door Bulgaren van Turkse afkomst. In
rije worden ze officieel „Bulgaarse moslims" genoemd,
ze tijdens de Ottomaanse overheersing van Bulgar^-
dwongen zouden zijn zich tot de islam te bekeren
schatting zijn er inmiddels al zestigduizend over de gri
zet, terwijl de Bulgaarse machthebbers regelingen hebb
troffen waaronder de verstrekking van officiële uitl
sa om er nog ongeveer 250.000 hun lot te laten del
ZlJ verkeren nu al in behoeftige omstandigheden omd
Turks-Bulgaarse grensgebied op zo'n invasie niet is^
kend, en zij gaan een onzekere toekomst tegemoet on
mogelijkheden hen onder redelijke omstandigheden il
kije op te vangen ontbreken. Dat zijn de 'reislustige'
ren van Turkse afkomst, die volgens minister Mladen«|
een versoepelde uitreispolitiek mogen 'profiteren'.
In Bulgarije leven nog rond een miljoen etnische
volgens de Bulgaarse regering zijn het er achthondJ
zend, de Turkse autoriteiten houden het op anderha
joen. Ze zijn de erfenis van de Ottomaanse heerschappjP'
de Bulgaren, die honderden jaren heeft geduurd tot Biïn
in 1908 onafhankelijk werd. f
dl
Ook in Bulgarije doet zich een islamitisch reveil volg
mohammedaanse gemeenschap, die sneller groeit dan
van de bevolking, biedt al jaren taai verzet tegen de as.
ringspolitiek van de regering. In 1983 bracht de comm|j
sche regering van Todor Zjivkov een 'bulgariseringspl;,^
uitvoer. De atheïstische campagne werd opgevoerd, dL.
keeën gesloten, het onderwijs in het Turks verboden
Turkse kranten opgeheven. Nadat tenslotte Turken j
verplicht hun namen te vervangen door Bulgaarse,
weten dat er geen Turkse Bulgaren meer waren. Le
T ld
IN 1983 vielen er al doden onder Turkse Bulgaren di&w
al die maatregelen in verzet kwamen. Vorige maand j
er nieuwe slachtoffers. Het is de Bulgaarse regering L
dels duidelijk geworden, dat de Turkse Bulgaren er zelf t'
grof geweld niet toé gebracht kunnen worden hun reliLe
culturele en etnische identiteit op te geven. Sofia h®ol
een begin gemaakt met wat niet anders kan wordner
noemd dan een brute deportatie-actie. &ari
looo
BULGARIJE is mede-ondertekenaar van de akkoord(
Helsinki, maar de uitleg van minister Mladenov yan dq
portatie laat zien hoe gemakkelijk dergelijke akkoord^"*»
zeild kunnen worden. Het drama aan de grens tussen
rije en Turkije toont aan, dat er naast de Universele V
ring van de Rechten van de Mens ook een internation^
koord zou moeten zijn over de rechten van de volL
Minderheden daarbij inbegrepen, zoals de Turken in
rije en de Hongaren in Roemenië. 1
Wolken velden
DE BILT (KNMI) Met een
noordwesten wind wordt een
koufront aangevoerd dat van
morgen over het midden van
de Noordzee lag. Morgen in de
loop van de morgen passeert
dit front ons land. Veel activi
teit zit er niet in, het blijft
droog. Na het voorbij trekken
ontstaat er een rug van hoge-
druk, waardoor het weer van
af zondag een zonniger karak
ter krijgt. De middagtempera-
tuur komt morgen rond de 19
graden te liggen, met een ma
tige noordwesten wind. Na
morgen loopt de temperatuur's
middags op tot omstreeks 24
graden, met flinke zonnige pe
rioden.
Weersvooruitzichten voor diverse
Europese landen, medegedeeld door
het KNMI, geldig tot en met zater
dag:
Noorwegen: In het algemeen veel be
wolking met af en toe regen. Middag-
temperatuur rond 15 graden.
Zweden: Wolkenvelden maar ook pe
rioden met zon, vooral in het zuiden.
Maximumtemperatuur 17 graden in
het noorden tot 23 graden in het zui-
Denemarken: Flinke zonnige perio
den en droog. Middagtemperatuur
rond 19 graden.
IerlandWisselend bewolkt, vrijwel
overal droog. Temperatuur rond 18
graden.
Schotland: Perioden met zon, later
toenemende bewolking met af en toe
wat regen. Temperatuur rond 16 gra-
Engeland: Perioden met zon, vooral
aan de zuidkust, vrijwel overal
droog. Temperatuur circa 20 graden.
Belgie en Luxemburg: Flinke zonni
ge perioden. Middagtemperatuur
rond 22 graden.
Duitsland: Toenemend zonnig, vooral
in het zuiden af en toe onweersubien. 1
Temperatuur rond 23 graden.
Spanje en Portugal: Veel zon, met
voornamelijk in het Spaanse binnen
land onweersbuien. Middagtempera
tuur 22 graden aan de Spaanse
noordkust tot 35 graden in de bin
nenland. Aan de Middellandse zeek
ust circa 28 graden.
Canarische eilanden en Madeira:
Overwegend zonnig. Vrijwel overal
droog. Aanvankelijk in het Alpenge
bied nog een enkele onweersbui. In
het noorden circa 23 graden, in het
zuiden omstreeks 30 graden.
Frankrijk: Overwegend
wel overal droog. Aanvank
het Alpengebied nog een ei
weersbui. In het noorden
graden, in het zuiden oms
graden.
Corsica t
5h;
Sardinië: Wisseli
wolkt maar ook zonnige p
geen neerslag. Temperatuur
graden.
Zwitserland en Oostenrijk: til
zonnige perioden maar in de^
en avond ook enkele c
Middagtemperatuur 22 grademi
noordkant tot 27 graden a
kant van de Alpen.
Joegoslavië: Perioden met
dags en's avonds enkele c
en. Middagtemperatuur rond)
den.
Griekenland: Flinke zonnig!
den en droog. Middagtem]
rond 28 graden, in het binnei
33 graden.
WEERRAPPORT
1ilerl
i(nt 1
Sao Paolo
Singapore
IXN
IfetK
fv*
,ilW£
L
