3t o p Henk Schoorl geëerd om zijn kennis van de kunstontwikkeling MERKEN raaide aan zijn pun- ïor en antwoordde: dachte hierop voor: er staat in het ver- DINSDAG 20 JUNI 1989 PAGINA 13 LANGS OMWEGEN Op mijn omwegen door stad en land kom ik graag mensen tegen. U kunt mij telefonisch of schriftelijk vertellen wie u graag in deze rubriek zou willen tegenkomen. Ik ben bereikbaar via 071-122244. Zo ontplooide Henk Schoorl zich en vestigde de ogen van de wetenschappelijke broe- der£ in de kunst op zich. Hij noemt dit zelf geen verdien ste, maar de uitkomst van het lot. Naast de bronnenstudie met inleidende hoofdstukken (in '73 verscheen „Zeshon derd jaar water en land", een periode van ca. 1150 tot 1750 in de Kop van Noord-Hol land) ontplooide Henk Schoorl zich bovendien als tekenend en schilderend lid van „Kunst zij ons doel", een eerbiedwaardige Haarlemse schildersvereniging, te verge lijken met „Ars Aemula Na turae" in Leiden. „Ik ben daar nog steeds lid van". Hierdoor konden veel uitga ven voorzien worden van Schoorls eigen conterfeitsels die ook op dat gebied een groot talent verraden. Schoorl zou een „Lamme Goedzak" kunnen zijn die op en langs het water tot grote hoogten is gestegen Zo kreeg Schoorl ook te ma ken met de middeleeuwse ge schiedenis van Callantsoog onder het bewind van de heren van Bredero, ca. 1250- 1614; in oorkonden, brieven en rekeningen. „Een z.g.bronnenuitgave met inlei dende hoofdstukken en 296 documenten omvattend". En altijd ging Schoorls werk ge paard met „ontzettend veel archiefwerk, tot uit Duits land toe, pakken vol. Ik zat een hele winter op dat Duitse gotische schrift. Dat moest al lemaal uitgeplozen worden". Schoorls inspanningen die tot de Zilveren Anjer hebben geleid dragen niet het ka rakter van ontspanningslec tuur. Het was en is nog steeds monnikenwerk in geschrifte, aan de hand van boringscij- fers en het bepalen van klei en zandlagen en andere fac toren, zoals het aanslibben eigen tekeningen. Dat is ook Schoorl, die nieuwe Anjer drager. Soort avontuur Zijn kasten puilen uit van het materiaal. Wilt u iets over Wieringen weten? Schoorls schappen helpen aan documentatie daarover Hij pleegde genealogisch fa milieonderzoek bij het leven, tot in de Zaanstreek toe. „Het vinden van die dingen is voor mij een soort avontuur. Ik ben nu weer bezig met een boek over Texel, Vlie land en Terschelling; een his- torisch-geografische studie van een „kustboog", een „convexe kustboog". Dat is een manuscript dat dit jaar nog voltooid moet worden. Allemaal met subsidie. Dat wel". Henk Schoorl vertelde ook nog over hoe eens schippers in nood uit de hel van het Marsdiep met hun koggen (die hij ook tekende) wonder baarlijk gered werden. Een verhaal dat wetenschappelijk verantwoord is, voorzien van voetnoten en literatuurlij sten. „Zo kwam ik, als niet- Rooms auteur, zelfs terecht in het Mirakelboek van 's Hertogenbosch". Henk Schoorl is nog steeds bezig met een ingewikkeld gebied, met zeegaten en spookhoe- ken. Henk zit in de kustont- wikkeling via een hobby die professioneel is uitgegroeid. Meedraaiend in de studie van de „kust-genese", ofwel wor dingsgeschiedenis van een gecompliceerde kust. Dat is zijn historische bijdrage aan een heel proces. Onder Henk Schoorls bewijsvoering zie je een heel deel van Noord-Hol land voor je ogen ontstaan. Dat mag al een grote ver dienste genoemd worden. Verder leeft Henk Schoorl zich nog steeds uit in allerlei commissies. Zo is hij, onder meer, lid van de Culturele Raad van Noord-Holland („in de historische werkgroep"), en van de „Vrienden van de Hondsbossche" („een bos van 100 roeden, dat is ca. 1500 m2", met die zeewering"). Alles is historisch gegroeid. Henk Schoorl heeft daar weet van. „Mijn grote trots is een wetenschappelijke kaart met kustreconstructies ca. 1350: Hollands Noorderkwar tier. Een project van zeven jaar werk. Het was het resul taat van veel publicaties in samenwerking met anderen. En geaccepteerd door de we tenschap". „Ik heb 't druk, maar maak me niet druk. Ik heb ook weinig slaap nodig". Henk Schoorl is buitendien een verwoed bergbeklimmer, in Schotland, Oostenrijk of Zwitserland. Met de rugzak op avontuur. En een enkele keer, als het uitkomt, een borrel pakken in de plaatse lijke Hillegomse kroeg, even om de hoek. Dan worden er doorgaans gegevens uitgewis seld die „soms bruikbaar" zijn. Op die momenten is het maar goed, dat het Noorder kwartier goeddeels qua struc tuur reeds bepaald is en de zondvloed nog even uitge steld. Dan kan het ook ge beuren, dat mevrouw in haar boudoir een boek ter hand heeft genomen en om half 4kbij de stommelende thuis komst van haar pappenhei mer opkijkt, de zonnebril af zet en zegt: „Nou Henk, het is toch even later geworden dan je gisteren dacht". Dan lachen ze maar begripvol naar elkaar, en na een uurtje of vier staat Henk weer naast z'n bed om de bezigheden te hervatten die inherent zijn aan z'n halfdagelijkse AWN- taak (zie eerder in dit ver haal). „Oh, ik heb een heer lijk leven en heb er ontzet tend veel plezier in, en ik heb een schat van een vrouw die me vrijlaat. En de Zil veren Anjer vind ik een hele (ADVERTENTIE) Vüleroy&Boch BADKAMER SANITAIR bruynzeel keukens kasten poggen* pohlH keukens badkamers ALKMAAR Edisonweg 1, Industrieterrein Oudorp, Tel. 072 - 18 1300. ZOETERWOUDE-RIJNDIJK Industrieweg 14, De Grote Polder, Tel. 071 - 89 92 06. RUIME PARKEERGELEGENHEID Geen krant ontvangen? Bel tussen 18.00 en 19.00 uur, zaterdags tussen 14.00 en 15.00 uur, telefoon 071- 12.22.48 en uw krant wordt nog dezelfde avond nabe zorgd. 3iNi)EN OMGEVING SeidóaQowuvnt ^"jorrenleed oroa (h{ hterier zwaar en apart be- man zou in juni iet vorig jaar op de ^"jjjtwoudsesingel in door rood zijn ge- Tenminste, er was itateerd dat het hier in auto ging. Dé ver- 1 e sP' aan wiens opval- - -kwast op de boven- ijn gemoedstoestand kunnen worden af- n, ontkende het licht te hebben gene- eeft niet willen ver- wie de auto bestuur- larom bent u als ei- van de wagen ge- heflard"' verklaarde ct firr Morshuis. „Het is peps0 dat misschien ie- je J anders in mijn wa- ?ersjeeft gereden, maar ik /tte Ime niet voorstellen •n waêen met w*e i7e|0k achter het stuur, ?7 v4ood *s gereden", was ^^Jrklaring van de man bruileen nu opgewekte ikt ir onder zÖn neus. p de rechter hem, na warrige verklaring id aankeek bekende, lindelijk lachend dat bestuurder geweest agenten hebben ge auditeerd dat uw wagen food is gereden, klopt vroeg Morshuis. De il wel aan de ogen ^|]ie agenten gelegen Morshuis legde >n e)at ^et ^c^lt a^ zo n 20 j (/ejden op rood stond. cje an dan toch niet als jn twijfelgeval worden >en Jfmerkt". De man zag erdè toevoeging „20 se- IVarfn" een nieuwe kans j0g jnschuld te bewijzen: roa/Jiet licht al zolang op die 'istaat en ik rijd er 'rje s|een dan word ik et d$P ^et kruispunt aan- ca-rirnsnor begon eenP van Pret te krullen, j da]er De Mooij toonde j.yjjJveinig onder de in- ■jes J van de verhaaltjes rheeleze snorreman. „Er Je\ verkeersovertreding ïstateerd, en aange- rpihet om uw vervoer- j [TTp] gaat bent u verant- |ggpelijk". De Mooij eiste jHui^den boete. De snor ,ekuuna het aanhoren van 0 uurf iets te gaan hangen. Cindefcen laatste maal pro- 20|e hij de rechter van huirF^j te overtuigen: I0-14 eet toch hoe dat gaat. ;se-afien agent denkt wat raami te hebben dan zijn maat hem door dun. Zo komen ze getal van twee en vaen die het gezien P|e9'ln". „U bent een poli- li V/\cinermer"kte Mors- 9 304ijntjes op. „Jazeker, lenhupit regelmatig politie 3-14.Ij in de zaak voor een -15 0(Tkoffie en dan praten 'jpt. Ik weet heus wel e: 'w<F gasten redeneren", en ti de verdachte. Met 6.30 jeb gewoon niet door i°d ml 8ereden eindigde lisch'V1 reeks van ontken- 1 (be« opmerkingen, iren éuis achtte de over- u- e,ig toch bewezen en gï Meelde de man, met ouder!1 moment een snor net (fi walrus, tot 135 gul- raamu te ifdelirf1 du. hartb^t g gelijk oriopi recbter Morshuis kan Jieen een ongeveer 25 oor loude, studentikoze Kindf. Zij moest voorko- LJ,®r®|oor een wel heel ou- afspiP vergrijp: Het rij- >fd. ESP een fiets zonder voorpting. De vrouw had en n^einste aller overtre- voor laten komen ze toch haar zegje 3.30.llit onderwerp aan de 4.15- r kwijt wilde. „Het irdziftjj om continuïteit hartbfe aanPak van deze lezoefcding. De politie 3.30 uop dit punt al jaren i. allèeer in. Vooral in het [inde rijden onge- MHgiegen op de tien fiet- F Vonder licht. En dan Js heb ik een bon", B®Hle zij. De vrouw zich duidelijk bena- |door de „verveelde" haar deze hadden geleverd. t Morshuis was het lacht hoge mate met ;ns. Ook hij vond dit punt duidelijk was willekeur. Vol- lem lette de politie laad al jaren niet le aanwezigheid van iting bij fietsers, ien kan de officier jr zijn licht laten letteen", vroeg Morshuis or zojafelgenoot. Officier woojtoij had wel een be- "s «ng in petto: „Als de huiprfHs 1 op 20 is dan be- op dei voor deze overtre- dus eigenlijk maar SK"1" hijjiste Vintig gulden. Mors- fcn de jonge vrouw uBiee? hiermee akkoord. :sj3fOMAN LEEFMANS ZIL VEREN ANJER VOOR EEN HILLEGOMMER DIE HOLLANDS NOORDERKWARTIER IN ZIJN ZAK HEEFT Cursussen De Leidschendamse Vrou wenraad organiseert vanaf oktober drie cursussen: Vrou wen lezen literatuur, spreken in het openbaar en communi catie en conflictbehandeling. Vrouwen lezen literatuur om vat zeven dinsdagochtenden en wordt gegeven in het Vrouwentrefcentrum aan de Plaspoelstraat 48. De kosten bedragen 55 gulden. Spreken in het openbaar is een cursus van tien woensdagavonden in De Haar aan de Kerkstraat 6. Kosten 60 gulden. De derde cursus wordt ook in het Vrou wentrefcentrum gegeven en kost 61 gulden. Alle benodig de inlichtingen worden ver strekt via het secretariaat, tel. 272258. Harmonie Evenals vorig jaar geeft Val- kenburg's Harmonie deze zo mer weer een aantal zomera vondconcerten in diverse wij ken van Valkenburg. De data zijn: woensdag 21 juni, Centu- riedreef; 28 juni. Burgemees ter van der Haveplantsoen; 5 juli, de Wei; 12 juli, Maj. Mal- linckrodtveld; 19 juli, Boon- rak. De aanvang is telkens acht uur. Bridge Het tweede Anker Bridge- toernooi in Hazerswoude be gint dit jaar op woensdag 21 juni. In totaal vier voorron den, op 21 en 28 juni en 5 en 12 juli leiden tot de finale die woensdag 19 juli wordt ge speeld. De wedstrijden wor den gespeeld in Het Anker in Hazerswoude-Rijndijk. De voorronden beginnen telkens om kwart voor acht. Inschrij ven kan tot twee uur voor aanvang van de wedstrijd. De kosten bedragen 10 per paar. Inschrijven kan bij Het An ker, telefoon 01714-13480 of bij A. Boers, telefoon 01714- 12351. Helden In de Schelft in Noordwij- kerhout heeft morgengmid- dag de afsluiting van het lee sprogramma Helden plaats. Burgemeester F. Winkel reikt oorkondes uit aan de kinde ren die vijf stickers in hun deelnemerspas van het lee sprogramma hebben verza meld. Voorts worden enkele prijzen uitgereikt. Om half drie begint de voorstelling „Neuzegeur en Spokenschijn Deze is bestemd voor kinde ren van 6 tot 12 jaar en ook kinderen die niet aan het lee sprogramma hebben meege daan, mogen de voorstelling zien. De toegang kost fl, kaartjes zijn te koop bij de bi bliotheek. Bazuin Fanfare-orkest De Bazuin geeft vrijdagavond een con cert op het Vuurtorenplein in Noordwijk. Het Groningse orkest, afkomstig uit Ezinge, bestaat uit 36 mensen. De Ba zuin heeft diverse malen de eerste prijs behaald op con coursen. Het orkest staat on der leiding van Rieuwerd Wi- renga en brengt moderne fan faremuziek ten gehore. Pretty Sharp De formatie Pretty Sharp treedt vrijdagavond op bij Ex- Voto aan de Jacoba van Beie ren weg in Voorhout. Het re pertoire omvat bekend cover- materiaal, met een voorkeur voor stevig popwerk. Funk en rock vullen elkaar naadloos aan. Entree J5. leden gratis. Aanvang half tien. Kinderkoor Het Voorhoutse kinderkoor (onder leiding van Joke Ja ger) sluit op vrijdag het sei zoen af met een uitvoering. Het optreden zal plaatsvinden in de Boerhaaveschool, in gang Linnaeuslaan. Aanvang- tijd half acht. Op dezelfde avond treedt het tienerkoor voor de, eerste maal op. Orgel Organist Herman van Vliet zal vrijdagavond het eerste concert verzorgen in het ka der van de internationale Zo- merorgelserie op het Van de Heuvelorgel in de Nieuwe Kerk aan de Voorstraat in Katwijk aan Zee. Op het programma staan werken van onder andere Bach, Handel, Ravel, Tournemire en Van der Panne. Entree 7 CJP/65+ 5,50kinderen tot 12 kaar /4. Aanvang kwart over acht. Vrouwengilde De leden van het Zoeter- wouds Katholiek Vrouwen gilde gaan dinsdag 27 juni op de fiets naar het Omniversum te Den Haag. Wie mee wil, moet zich deze week aanmel den bij Carla van den Bosch, telefoon 3073, of Ria Straa thof, telefoon 1280. Het geza menlijk vertrek is om half tien vanaf Don Bosco. In het Omniversum wordt de voor stelling „De Vier Jaargetij den" bezocht. De kosten van de trip bedragen f13 Indien het slecht weer is gaat de reis richting Den Haag met de auto. Omdat Henk Schoorl, mogelijk beter dan wie ook, precies weet hoe de Noordzeekust van de Kop van Noord-Holland tot stand is gekomen, reikt prins Bernhard als regent van het naar hem genoemde Fonds Schoorl volgende week dinsdag in het paleis op de Dam met veel respect de Zil veren Anjer uit. De heer Schoorl heeft inmiddels te kennen gegeven, deze onderscheiding graag te accepteren en er erg ver guld mee te zijn. Nu is het Prins Bernhard Fonds het grootste cul tuurfonds van Nederland en het kent de Zilveren Anjer toe aan personen die zich onverplicht en onbetaald voor de cul tuur in Nederland heb ben ingezet „maar het verrichte werk, in de vorm van publicaties, moet wel gesubsidieerd worden, anders lukt het me ook niet", bekende de laureaat, terwijl hij een stapeltje maakte van boeken die een vrucht zijn van liefdewerk en van een noeste arbeids zin. In feite krijgt Henk Schoorl de Zilveren Anjer voor zijn studies op het gebied van de cultuurhistorie en het geo grafisch patroon in Noord- Holland. Over vroegere leef gemeenschappen en geografi sche veranderingen heeft Schoorl (69) meer dan zestig lijvige en minder lijvige pu blicaties op zijn naam staan. Genoeg om danig indruk te maken bij instanties die het weten kunnen. „Onverplicht en onbetaald"; het maakte niets uit, want Schoorl kan nu eenmaal niet anders. Zijn liefhebberij groeide uit boven alle stoffelijke tegenprestaties van derden. Ik sprak met hem daarover. Henk Schoorl is zo door en door Noordfiollander, dat hij zelfs ip de mobilisatie van '39 als korporaal bij de zandha zen, althans de infanterie, bij Schoorl in de duinen lag. „Scorello, Schoorlo: Loo bete kent bos, maar honderden ja ren geleden was er ook veel water". In de loop van zijn liefhebberende jaren heeft Henk Schoorl via studie en onderzoek ervaren wat dat betekende. „Ik ben in Den Helder geboren. Nou, dat kan dus al niet missen. Aanvan kelijk leerde ik voor onder wijzer, maar die baan werd zo slecht betaald (25 gulden per maand) dat ik binnen een half jaar de klas ontvluchtte. Toen werd ik leerling-jour nalist bij de Helderse Cou rant en vandaar ging ik in militaire dienst, tot aan de oorlog". Huize Schoorl, in Hillegom als een fort weggedoken ach ter een onneembare haag van oprijzend groen, door hoge bomen en ondoorbringbare bosschages omringd en slechts te benaderen via heel smalle sluipgangetjes, welnu huize Schoorl ademt de sfeer van een volledig gerijpte geestelijke instelling. De na tuurlijke begroeing is milieu vriendelijk en hecht, maar ter plaatse raast het snelver keer door de v.d.Endelaan. Henk deert het allang niet meer, maar zijn vrouw, dol op klassieke muziek (met een bijzonder plekje in haar hart voor het vioolconcert van Max Bruch en andere al dan niet onstuimige, symfonische romantici „ik kan hele avonden platen draaien in m'n eigen kamer" is ook verzot op statistieken. Ze heeft al eens langs empiri sche weg vastgesteld dat per etmaal 20.000 voertuigen haar nederzetting passeren. Ze stelde haar bevindingen ter beschikking der gemeen te, nadat was gebleken dat de plaatselijke overheid geloof hechtte aan een veel meer geflatteerde (in de zin van „veel minder") uitkomst. Alleen maar boeken Toch merk je er niet veel van de gemotoriseerde over last. De muren, immers, zijn over het algemeen degelijk geïsoleerd met enkele dui zenden boeken. „Boven op zolder", zo adstrueerde me vrouw, „is het nog veel erger. De vertrekken daar zijn na genoeg niet te bereiken door de aanplant van boeken die voor een voortwoekerende wildernis zorgen. Het is voor m'n man halen, verzamelen en op de kop tikken, maar niets overbodigs kan de deur uit. Wegdoen is er voor hem niet bij. Ik zeg weieens: we leven hier in een depót, waar voor tonnen ligt opgeslagen", getuigde mevrouw met een olijke, doch hartelijke glim lach. Ze kent haar pappen heimer en is gul met haar bij val; ze heeft al lang geleden een concordaat met Henk ge sloten. Niemand legt in huize Schoorl de ander iets in de weg. Henk Schoorl is daar dank baar voor, anders had hij niet bereikt wat nu een Zilveren Anjer heeft opgeleverd. Vrouwe Schoorl is het zake lijke brein terwijl haar man voor de wetenschap leeft en in touw is in zijn eigen tem po. De tafel in de huiskamer boven kent een tafelkleed, maar dat zou niet nodig we zen want alles ligt bezaaid met vellen die manuscripten verraden. En zo gaat het nu al tientallen jaren lang. Nu heeft ook prins Bernhard daarvan vernomen, mogen we wel veronderstellen. Schoorls carrière is opzienba rend door onregelmatigheid, totdat het verleden bij hem doorbrak. In de oorlog ont kwam hij aan tewerkstelling in Duitsland door als schip persknecht met aardappelen en zuurkool naar de grote steden te varen, en na de be vrijding werd hij boekhouder van een bollenfirma in Broek op Langendijk die kort daar op zich in de Bollenstreek vestigde. „Tot '72 heb ik in de bollen gezeten als afde lingschef in de export. In dat jaar werd ik administrateur voor de archeologische werk gemeenschap voor Neder land, AWN, en dat doe ik nog steeds. Het is een baan voor halve dagen. Leden-ad ministratie en incasso; Ma nusje van alles. Het is net een kruidenierswinkeltje. Lande lijk telt de AWN, een vereni ging voor amateurs maar met een professionele inslag; 2600 leden, maar we werken veel samen met de ROB, de Rijks dienst voor het oudheidkun dig bodemonderzoek". De „ogen" Rond '50 raakte Henk Schoorl goed verzeild in het Henk Schoorl: wetenschap pelijk verantwoord werk met noten en literatuurlijsten. „Dat is mijn historische bij drage aan een proces". FOTO HENK VAN DEN ENDE genealogisch onderzoek: „Al les uit de omgeving, zeer uit gebreid, ik zocht naar alles wat met de streek in het hele kustgebied boven Alkmaar te maken had. Van Egmond tot Oost-Terschelling, van Ber gen tot Fornerum. Ik ging de zaken ordenen, de bewoning bestuderen. Het was de ge schiedenis van een hele streek". Zo kwam Schoorl in aanraking met „het land van de Ogen", in de Kop van Noord-Holland. „Ogen", zo moge u weten, zijn eilanden. Wel dan, „Er was een kaart van een stuk van het oude eiland Huisduinen: het "Oge", als onderdeel van de Waddenzee met kusteilanden en een strandvlakte. Daar heb ik over geschreven en dat werd m'n eerste publica tie. Daarna ging het regelma tig verder: over bedijkingen, kaarten, kunstgeschiedenis. Dat deed ik onder m'n leer meester dr.Jacob Westen berg, oorspronkelijk visserij- bioloog, een beroep apart".

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 13