Tweestrijd voorspeld tussen Wim Kok en Ruud Luhhe
BINNENLAND
CeidoeSouoa/nt
MAANDAG 19 JUNI
■bek
De helft van de stemmers die wel oplye
de Tweede-Kamerverkiezingen in 198?id
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Voor Maurice de Hond van
het onderzoeksbureau Interview is het
geen verrassing dat het CDA tien zetels
krijgt in het Europees parlement.
Weliswaar had zijn bureau becijferd dat PvdA en
CDA elk op negen zetels zouden kunnen rekenen.
Maar omdat de werkelijke uitslag enkele tienden
van procenten van de prognose afweek ten gunste
van het CDA, kwam deze partij er bij de verdeling
van de restzetels beter vanaf dan de PvdA, aldus
De Hond.
Volgens De Hond heeft de uitslag van de Neder
landse verkiezingen een tweeslachtig karakter.
Enerzijds bevestigt het resultaat het beeld van de
opiniepeilingen die de afgelopen weken zijn ge
houden onder de Nederlandse bevolking. Ander
zijds kunnen er geen werkelijke conclusies aan
worden verbonden voor de Tweede-Kamerverkie
te aanhang. „Veel mensen hebben nu wel op klein
links gestemd, maar kiezen PvdA als het er echt
op aan komt". Bovendien bestaat de kiezersgroep
die niet is opgekomen meer uit PvdA- dan uit
CDA-kiezers, aldus De Hond.
Verder concludeert hij dat het CDA flink heeft ge
profiteerd van de crisis in de VVD. „Juist in gebie
den waar de VVD sterk was gegroeid ten koste
van het CDA, hebben de christen-democraten na
de val van het kabinet veel/terrein teruggewon
nen".
zingen op 6 september. Dat komt door de magere
opkomst.
Volgens De Hond hebben ongeveer vijf van de elf
miljoen Nederlandse kiesgerechtigden hun stem
uitgebracht. „Dat zijn er maar liefst vier miljoen
minder dan dadelijk in september", aldus De
Hond. „Het warme weer heeft er, naast de lage be
langstelling voor het Europees Parlement, voor ge
zorgd dat veel mensen niet naar de stembus zijn
gegaan. De hele dag heeft het opkomstpercentage
onder het gemiddelde gelegen. Normaal gesproken
>vordt de achterstand in de namiddag ingehaald,
maar dat is nu niet gebeurd".
De Hond verwacht dat de verkiezingen voor de Inkomen en religie
Tweede Kamer vooral zullen worden beïnvloed Daarnaast zijn inkomen en religie nog steeds de
door de tweestrijd tussen Lubbers en Kok. „De belangrijkste factoren voor het stemgedrag van de
vraag wie premier wordt kan gunstig uitpakken Nederlanders. Bij de laagste inkomensgroep haalde
voor zowel CDA als PvdA. Dat veroorzaakt dan de PvdA bijna 45 van de stemmen tegen 35
een leegstroom bij de andere partijen. Bij Groen
Links, maar ook bij de VVD en D66". Veertig pro-
cent van de kiezers op Regenboog stemde vorige
keer PvdA. De Hond meent echter dat Groen
Links in september lang niet zeker is van een gro-
CDA en 7 VVD. Zowel bij de modale als de hoge
inkomens was het CDA de grootste (40 Bij mo
daal kreeg de PvdA 35 en stemde 10 VVD.
Onder de hoge inkomens scoorden PvdA en VVD
even goed (20 D66 deed het beter onder hoge
dan onder lage inkomens.
Onder rooms-katholieken behaalde het CDA 60
van de stemmen tegen 20 voor de PvdA en 9
voor de VVD. Onder Nederlands hervormden
scoorde het CDA lager (40 kreeg de PvdA 22
en was de aanhang van de VVD relatief groot
(14 Gereformeerden stemden bijna allen op het
CDA of de kleine christelijke partijen. Van dege
nen zonder religie stemde de helft PvdA. Onder
deze gropp had Regenboog (12%) een ruime aan
hang, maar minder dan de VVD (18
thuis. Opmerkelijk is dat het CDA in )ee^'
onder de jongere kiezers. Dertig procë31"
kiezers tussen de 18 en 29 jaar koos CDi5311
als PvdA en twee keer zo veel als VVj re*
stemde 20 uit deze groep CDA. >en
jod i
De PvdA deed het, tegen de gewoonte i
vrouwelijke kiezers (38 beter dane
mannen (28 Bij Regenboog was dit li06"
tegengesteld. „Het lijkt er dus op dat!6"1
verantwoordelijk is voor de teruggaf1.'5'
PvdA bij de mannen", aldus De HontfÜê*
deed het even goed onder mannen als
wen (33 Ook dit is ongewoon, aar)—.,
CDA doorgaans beter onder vrouwen g|4
Alkemade
13745 inwoners
Koudekerk a/d Rijn
Oegstgeest
AFKORTINGEN VAN PARTIJEN:
PvdA (Partij van de Arbeid Europese Socialisten), CDA (CDA Europese Volkspartij), WD (VVD - Europese Liberaal-Democraten), Regenboog (Regenboog
ppr-psp-cpn-evp-gpn-onalh), SGP/GPV/RPF (SGP. GPV en RPF). D66 (D66), SP (Sociallstiese Partij). GMO (God met Ons). IDE (Initiatief voor Europese
Democratie IDE). Janmaat (Lijst Janmaat Centrumdemocraten).
18169 inwoners
Waddinxveen
Arnhem
128959 inwoners
Zuid-Holland
3202129 inwoners
Overijssel
790 18,9 15,0 PvdA
2705 49,7 56,5 CDA
711 20.3 19.5 WD
33 0.8 0,4 SGP-GPV-RPF 3,9
12 0,3 GMO
Alphen a/d Rijn
Leiderdorp
288 24,9 22
115 5.8 3
67 4,7
7945 61.2 90,2
253 3,0 2,0 SGP-GPV-RPF 18,2
883 4,9 9,1 D66 6,5
IDE
Rijnsaterwoude
Warmond
9322 56,5 89,7
2034 25,7 23,7
2974 26,2 34,5
1498 22,0 21,1
399 3,2 2.1
1699 17,1 11,3
603 2.2 6.3
Opkomst 43,0 42773 4)
PvdA 35,7 15263 4(
CDA 26,4 11279 23,5 26,8 CDA
WD 13,5 5755 18,7 16,4 WD
Regenboog 11,2 4769 7,3 4,3 Rege
SGP-GPV-RPF 2,5 1074 2.2 1,4 SGP-
D66 7,7 3294 2,6 6,9 D66
SP 1,3 570 0,6 SP
GMO 0,4 176 0,6 GMO
IDE 0,5 233 IDE
Janmaat 0,8 360 0,1 Janrr
Overige 4,5 1,2
Breda
121362 inwoners
Opkomst 42,8 29801
PvdA 22,9 6838
34,7 10357
Maastricht
1364 4.1 2.5
2157 2,9 7,5
Opkomst 45,3 1077152
PvdA 30,1 324225
CDA 29,8 321095
WD 15,9 170890
Regenboog 6,4 68693
SGP-GPV-RPF 8,2 87879
D66 6,7 72637
SP 0,8 8975
GMO 0,3 2966
IDE 0,5 5696
Janmaat 1,3 14096
Overige
Noord-Holland
0,4 GMO
IDE
Gelderland
Opkomst 47,2 20155 51,0 85,3
PvdA 21,9 4417 26,8 24,6
CDA 35,6 7177 29,9 35,2
WD 18,8 3793 25,9 24,5
Regenboog 6,5 1299 4,9 2,9
SGP-GPV-RPF 6,7 1344 6,1 4.1
D66 7,3 1472
SP 1,8 368
GMO 0,3 57
IDE
0,4
83
Benthuizen
Overige
Bodegraven
Opkomst 51,3 8610
PvdA 22,5 1938
CDA 31,7 2733 I
WD 21,9 1882
Regenboog 7,1 610
SGP-GPV-RPF 3,6
0,7 SP
0,4 GMO
10,8
0,6
0,7 145 - 0,1
Leidschendam
ümmen 84
1490 56,0
221 21,4
361 20,4
231 24,2
74 2.1
500 26,3
77 3.2
18116 inwoners
Leimuiden
503 55,1 90,2 Opkomst
927 4,2 9,6 D66
50 0.3 SP
16 0,2 GMO
65 IDE
75 0,1 JanmaE
Rijnsburg
EP Aantal EP TK
89 stemmen 84 86
51,7 13050 53,5 88,1
21,3 2776 22,7 21,4
41,1 5362 35,9 40,2
18,6 2427 26,8 24,7
5,7 740 4,8 2,4
1,9 243 1,7 1,2
8,5 1107 3,1 8,1
Rijswijk
2019 55,3 87,0 Opkomst 40,7 38445 44,3 80,4 Opkom
375 19,0 17,1 PvdA 31,9 12286 33,0 35,9 PvdA
993 42,7 48,2 CDA 35,1 13482 31,7 32,9 CDA 34,4
353 26,0 22,8 WD 14,4 5553 20,7 17,9 WD 8,2
105 4,6 2,9 Regenboog 7,7 2951 6,0 3,6 Regenboog 8,5
1,3 SGP-GPV-RPF 0,9 331 0,9 0,6 SGP'GPV-RPF 0,4
129 2,7 6,7 D66
13410 inwoners
Wassenaar
5151 59,8 90.7
544 11,0 10,0
3076 53,4 60,5
475 15,6 14,3
114 1,8 1,4
746 15,2 10,1
146 0,9 2,9
4 0.1
11 0,4
14
21 0,0
SGP-GPV-RPF 2,1
Woubrugge
2891 2,5 7,7 D66
0,2 SP
0,5 0,0 GMO
0,1 Janmaat
3,0 0.8
Overige
Dordrecht
Opkomst 54,4 10639 59
PvdA 11,8 1250 13
CDA 37,5 3993 28,6 34,7 CDA
VVD 38,1 4054 48,3 43,8 VVD
6 0,1 SP
34 0,5 GMO
117 - IDE
Eindhoven
39,7 36653 42,3 78,7
37,9 13875 43,4 45,5
34,4 12618 28,7 33,5
8,2 3016 13,7 10,9
3124 6.3 3,0
163 0.4 0.3
2739 2,0 4.9
191
350 1.1 0,2 GMO
405 0,1
108600 inwoners
Nijmegen
4303 18,6 17,0 WD
Regenboog 7,3 2374
SGP-GPV-RPF 7,7 2531
1920
6.8 4,9 SGP-GPV-RPF 0,7
104 0,3 SP
57 0,3 GMO
95 IDE
51225 44.9
17614 38,5
14036 28,1
344 0,6
3929 2,7
924
326 0,5
Rotterdam
43.7 776708 49
32.8 254759 35
26,6 206345 22
17,3 134234 22
11,1 86437
2,3 17803
7,3 57101
0,4 3043
4.4 1,4
145415 inwoners
2949
4891
9146
5.3 1.5
Utrecht
3.4 0.9
Flevoland
368865 52,6 86.9
87271 27.1 26.5
120341 28,3 34.0
61036 23,8 21,5
33537 6,1 4,2
32090 7.9 5,3
26335 2.8 7,0
2024 0.4
1002 0,3 -
2078 -
3151 0,1
3,7 1,0
EP Aantal EP TK
Boskoop
1091 20,8
3004 37.4 44
930 20.6
276 3,6
15
24 0.3
18
14526 inwoners
Delft
IDE
1,1
Hazerswoude
Overige
Hillegom
Overige
Katwijk
SGP-GPV-RPF 2,1
248 16.5
877 44.4
354 26,8
75 3.5
9 0,7 GMO
7 IDE
EP Aantal EP TK
89 stemmen 84 86
55,0 5788 58,9 89.8
876 19,0 18.2
2448 35.4 40.6
1062 25,1 23.9
417 6.0 4.1
511 8.2 6.1
390 2,3 6,0
5 - 0.1
17 0.5
3.5 0.9
89000 Inwoners
8009 55,6
1357 18.5
3514 37.7
1342 23.9
458 5,0
828 9,5
410 2.4
15
23 0.4
24
Nieuwkoop
Opkomst 47,3 32626 49.1 85,0 Opkon
PvdA 32,2 10498 36.4 36.1 PvdA
CDA 25,5 8321 23,0 27.7 CDA
WD 13,7 4474 18.8 17.3 WD
Regenboog 12,9 4191 10,1 6.3 Regenl
SGP-GPV-RPF 3.8 1247 3.8 2.3 SGP-G
D66 9,0 2950 3,3 8.8 D66
SP 0,7 232 0.2 SP
GMO
0.3 GMO
344 IDE
Nieuwveen
4393 56.3 89,4 Opkom
662 19,1 16,9 PvdA
2072 41.4 47,3 CDA
683 22.4 20.5 WD
274 4.3 2,8 Regent
391 7,4 5,5 SGP-GI
257 2,2 6,3 D66
8 0.1 SP
11 0.4 GMO
15 0.0
20001 inwoners
Noordwijk
7190 53,0 87,6 Opkon
1545 24,3 21.2 PvdA
3296 38,6 45,3 CDA
1217 25,6 22,0 VVD
451 2.1 6.2
40 IDE
31 0.1
2,7 0.8
12325 48,9 84,2
1640 17,1 15,9
5195 34,3 45.1
1021 14.7 14.1
384 2.5 3.4
3598 26.5 16,1
380 1.6 4.6
18 0.1
19 0.5 -
0.1
19170 53.2 86.4
4936 27,
6007 24,9 3
4281 30,8 2
1102 4.5
601 2,8
1654 3,2
82
74 0.3
122
311
Sassenheim
Opkomst 52,0 5536
PvdA 16,9 936
CDA 49,9 2765
WD 17,6 972
Regenboog 4,4 245
SGP-GPV-RPF 2,1 115
D66 6,9 384
Ter Aar
3511 51.7 88,2 Opkom
661 22.0 18.2 PvdA
1519 37,3 41,2 CDA
604 24.1 26.3 WD
216 5.7 3,0 Regent
257 5,3 3.5 SGP-G
207 2.5 6.8 D66
7 0.2 SP
5 0.4 GMO
13 IDE
22 0.1 Janmaj
2.7 0.7 Overige
Valkenburg
EP Aantal EP TK
89 stemmen 84 86
42,6 1152 47.1
11.5 133 17,2
57.6 663 48.2
14,9 172 21.5
3,6 42 4.0
5,3 61 4.5
6 IDE
6 Janm
2.7 1.0
Voorhout
8531 51,0 83,7 Opkon
1832 22.6 22.3 PvdA
3418 33.8 41,5 CDA
1813 28.4 23,5 WD
23 0,1 SP
32 0,4 GMO
46 IDE
Voorschoten
5849 56,6 88,6 Opkon
941 16,2 15.7 PvdA
2969 43,9 50,9 CDA
1129 27.5 23.3 WD
333 2.8 5.5 D66
2023 54.3 92.4 Opkon
317 18.6 16.6 PvdA
1019 44.4 49.1 CDA
83 4,3 2,5
135 4.0 7,7
7 0,7 GMO
Overige 2,6
Zevenhoven
584 49.0
171 21.6
35 2,6
56 7,1
26 0.2
2,9 0,8
Overige
Zoetermeer
3,5 0,6
3082 55,0 90,3
392 15,1 12.6
1699 48.3 55.4
525 24.0 21.7
138 2.9 1.9
137 4,3 2,6
140 1,9 4,9
9 0.1
11 0.7
10
SP
GMO
Zoeterwoude
EP Aantal EP TK
89 stemmen 84 86
50,3 1165 56.3 89,5
14.2 165 15.? 14.0
49.3 575 37,2 51.0
11,5 134 21,4 16.4
3,8 44 2.5 1,9
16,0 187 18.7 11.6
4,0 47 1.3 4.0
0,2 2
0,3 3 0.9
2,8 1.0
SGP-GPV-RPF 1,7
Amsterdam
3896 60,3 92,5
594 16,0 14,1
1876 46,2 50,5
798 26,0 23,7
229 4.9 3.1
53 1.3 1.0
292 2.1 6.7
7 - 0.0
9 0,2
17
1391
546 0.4
Overige
Apeldoorn
8975 60,2 91,2
1684 21,2 19,1
35,1 31,3 WD
936 3,7 8.5
52220 51.5 86,6
14835 33,1 31,6
17414 28,0 34,3
8358 23,3 20.0
2983 3.8 2.4
3811 6.0 4.2
3848 2.7 6.5
120 0.1
120 0,3
56825
17423 I
21661
6485
5163
778
3637 2.6 6.8
704 0.7 SP
321 0,6 0.2 GMO
246 IDE
Enschede
Gouda
Opkomst 45,0 30059 4<
PvdA 29,9 8991 3!
CDA 25,3 7589 2<
WD 18,2 5454 24.7 23,2 WD
Regenboog 6,1 1846 5
SGP-GPV-RPF 5,7 1708
10,4 3131 i
Regenboog 7,8 1747 6.0
SGP-GPV-RPF 9,0 2006 7.3
D66 8,1 1822 2,9
78 0,3 GMO
163 IDE
308 0.1 Janmaat
Overige
's-Gravenhage
3128 55.3 86,3 Opkomst
530 19,4 16,4 PvdA
1570 45,9 51,1 CDA
477 21,0 20,0 WD
205 5.7 3.0 Regenbooi
52 1.5 1.0 SGP-GPV-
240 2,6 7,1 D66
8 0.1 SP
18 0.2 GMO
15 - IDE
13 0.0 Janmaat
1002
3036
694972 inwoners
Overige
Groningen
EP Aantal EP TK
89 stemmen 84 86
39,5 202206 43,4 76.8
40,8 82540 43,7 47,3
14,4 29184 12.9 15.8
12,4 25079 15.8 15,9
19,2 38870 14,7 8.6
1,2 2433 1.0 0.7
15950 3,0 8.4
0,2
Haarlem
GMO
141
0.1
Opkomst 37,5 159707 41.4 77,4 Opkon
PvdA 44,2 70636 49,2 49.8 PvdA
CDA 20,6 32921 16.4 19.7 CDA
WD 12,0 19070 13,4 13,8 WD
Regenboog 8,1 12903 5,6 3,7 Regenl
SGP-GPV-RPF 4,5 7114 3,9 2.7 SGP-G
D66
1496 0,4 SP
478 0.4 GMO
Overige
Schiedam
Opkomst 45,0 48944
PvdA 41,1 20131
CDA 26,6 13035 22.0 24.9 CDA
VVD 12,2 5968 16,5 15,6 WD
Regenboog 6,7 3300 5,9 3.5 Rege
SGP-GPV-RPF 5,7 2782 5.2 3,4 SGP-
D66 6,1 2999 2.1 5,9 D66
SP 0,6 267 0.9 SP
GMO 0,2 100
IDE 0,4 188
Janmaat 0,4 174
0,2 GMO
2,0 0,7 Overige
Tilburg
Opkomst 48,8 22383 50,0 86,6 Opkomst
PvdA 33,1 7421 37,
25,5 5713 21.
82 0.2 SP
57 0.4 GMO
106 IDE
370 0,3 Janmaat
PvdA 32,4 14279
37,4 16480
9.5 4199
10,4 4572
SGP-GPV-RPF 0,6 291
2583
5,9 1,5
Overige
Utrecht
EP Aantal EP TK
89 stemmen 84 86
134475 4^
43149 34,6 36,7
33642 20.7 25,3
26753 25.3 22,2
10515 5.8
4562 2.9
10463 2,7
774 0,3
0,4
0,4
167773 inwoners
Vlaardingen
Opkomst 49,6 68330 51,7 84,7 Opkom
PvdA 39,4 26918 44,5 47,9 PvdA
CDA 16,2 11058 14,7 16,1 CDA
WD 11,0 7504 15,4 14,0 WD
Regenboog 16,4 11238 12.4 8.0 Regent
SGP-GPV-RPF 7,1 4861 7,1 4,6 SGP-GI
D66 7,5 5140 2.8 7.5 D66
SP 1,4 958 1,1 SP
GMO 0,2 115 0.2 GMO
IDE 0,5 315 IDE
Janmaat 0,3 223 0.1 Janmaa
Overige 2.9 0,7 Overige
24508 47,7 84,3
8010 41.7 38.6
6381 19.7 26.8
2710 15,7 14.9
1559 6.3 3.1
1875 7.0 4.5
1586 2.3 8.0
1988 2.7
52 0.5 -
267
149184 Inwoners
Zaanstad
Opkomst 42,3 49687 49
PvdA 35,4 17608 39
CDA 27,0 13399 22,7 28,2 CDA
WD 14,4 7176 20.3 19.4 WD
Regenboog 11,0 5468 8.4 5,0 Regenl
SGP-GPV-RPF 2,3 1132 1.8 1.3 SGP-G
D66 7A 3679 2.5 7.8 D66
700809 46.6 84
189663 29.3 29
323419 41.7 44
80892 16,8 15
38814 4,7
10520 1.3
37262 2,1
9497
3316
2834
4592
0.5 0.1 GMO
IDE
Zeeland
69436 inwoners
EP Aantal EP TK
Opkomst 41,8 22234 45.5 82.2 Opkon
PvdA 41,7 9279 46,7 46.5 PvdA
26,3 5849 22.2 25,5 CDA
13.1 13.1 WD
1708 6.0 3,3 Regenl
1413 1.8 7.3 066
369 0.5 SP
94 0.4 GMO
EP Aantal EP TK
89 stemmen 84 86
47,5 125897 48.3 86,3 Opkom
28,2 35515 30,6 29.6 PvdA
30,9 38908 28,2 32.9 CDA
13,4 16911 18,7 17,8 WD
4,2 5292 3,5 2,3 Regenb
16,7 20995 13,8 10,8 SGP-GI
5,0 6300 2,0 5.5 D66
0,3 431 0,1 SP
0,3 343 0,3 GMO
0,4 435 IDE
Overige
Limburg
37,2 44052 42.6 79.3
211 - IDE
337 o,1 Janmaat
1655
18424
2900
3961
1357
1829
4,8 1,3
230738 inwoners
Overige
Groningen
79393 47,1 81.9
26867 38,6 40.4
17986 21,9 24.5
8675 16.3 14.9
14192 11.3 8.0
2076 2,6 1.6
6339 2,8 7,6
1034 1,0
290 0.4
576
1358 0,3
6,1 1.7
Friesland
74465 Inwoners
0.2
Overige
Drenthe
129642 Inwoners
5243 13.2 6.8
1149 2.7 1.6
2844 2.3 7.7
Opkomst 55,6 185043 I
PvdA 43,0 79577
CDA 26,8 49518 I
WD 14,6 26958
Regenboog 5,1 9453
SGP-GPV-RPF 4,5 8342
D66 5,0 9251
SP
0 4 L GMO
i_ IDE
Versted.
364109 44,1 82,8
111005 32,9 34.0
175264 41,4 46,0
29819 13,5 11.3
17895
0,4 0,3
1.9 4,4
0,3
1,6 0.2
555470 inwoners
Steden
EP Aantal EP TK
89 stemmen 84 86
53,4 229756 56,8 87,6
42.2 96963 44,0 46,8
23.3 53449 21.4 22,9
10,6 24460 14.6 13.5
9,7 22207 8.1 5,0
7,9 18148 7,4 5.2
4,9 11369 1,9 5,4
0,6 1476 0,5
0,2 342 0,3
0,3 634
0,3 708 0.1
2.3 0.6
599203 inwoners
Grote steden
Opkomst 55,7 248747
PvdA 38,9 96666
CDA 34,8 86712 I
VVD 10,0 25007 13.8 13.0 WD
Regenboog 5,6 13907
SGP-GPV-RPF 5,5 13603
D66 4,3 10786
SP
1.6 5.1 D66
442 0,2 SP
403 0.2 GMO
658 IDE
563 0.0 Janmaat
1.7 0.7
439114 inwoners
Nederland
Groningen
Friesland
Drenthe
Overijssel
Gelderland
Utrecht
Noord-Holland
Zuid-Holland
Zeeland
Noord-Brabant
Limburg
Flevoland