I
Als Fokker en KLM zich niet
beteren, betaalt de burgerij
ïhoolstrijd
d htevenshot
Een
cadeau
van
formaat
rDIJKGRAAF OVER PROBLEMEN ROND CADMIUMLOZING
Roborgh reikte het geld rond kwart
voor negen uit op het Stadhuisplein
in Leiden bij het begin van de ster-
tocht waaraan de Leidse muziek
verenigingen deelnamen. De voor
zitters van de vijf muziekverenigin
gen kregen van Roborgh elk een
envelop toegestopt.
De verenigingen hadden elk voor
zich een aanvraag ingediend bij het
Anjerfonds. Gerekend werd op
30.000 gulden. Vrijwel alle aanvra
gen werden volledig gehonoreerd.
K&G krijgt 8750, De Burcht
7090, Werkmans Wilskracht
3475 en Con Fuoco een fractie
minder 3425. Allegro Vivace ten
slotte krijgt 6350.
Het muziekverzamelgebouw moet
onderdak gaan bieden aan de
korpsen. Nu nog zijn de diverse ge
zelschappen op een aantal locaties
in de stad ondergebracht, Eerder
dit jaar hielden de verenigingen een
muziekmarathon in de Leidse
Stadsgehoorzaal die gekoppeld was
aan een superloterij. Beide activitei
ten waren bedoeld om geld bijeen
te brengen voor het muziekverza
melgebouw dat staat op het indus
trieterrein De Waard.
FOTO: WIM VAN NOORT
Ien luxe handdoek van 50 x 100 cm wordt uw deel als u ons
een nieuwe abonnee opgeeft. De nieuwe abonnee wordt ook
hartelijk verwelkomd: deze krijgt de krant de eerste twee
weken gratis.
i1
Noteer als nieuwe abonnee ingaande
Naam:Voorl.:
Adres:
Postcode/plaats:
Telefoon
Stuur als dank de luxe handdoek naar:
Naam:
(voor controle
Deze ontvangt de krant de eerste twee weken gratis.
Daarna wordt het abonnementsgeld betaald per.
j maand automatisch betalen f 24,24
I kwartaal per acceptgiro f 72,34
I
I Stuur deze bon in een. open envelop - postzegel niet nodig - naar
Leidse Courant, Antwoordnummer 998,2500 VD Den Haag. 1
CekLe Sou/temt
Adres:
Postcode/plaats:
Hiat
T-r
VRIJDAG 16 JUNI 1989 PAGINA 13
atief voor ontslagen bij AZL
De medezeggenschapsraad van het Academisch
jis Leiden heeft mogelijk een alternatief gevonden
fm 200 ontslagen te voorkomen. In plaats van veer-
4en per jaar stelt zij voor om vier miljoen gulden
jle bezuinigen. De raad heeft dit plan vorige week
en aan de raad van bestuur van het ziekenhuis. De
"•Ifrdat de dertig miljoen gulden die nodig is om de
*^ase van de nieuwbouw te financieren wordt ge-
raad van bestuur wilde dit bedrag door middel
inigen bij elkaar krijgen.
;en van twintig miljoen gulden kunnen eveneens
'er gedekt worden. Plaatsvervangend voorzitter
ezeggenschapsraad, longarts P.M. de Jong, rea-
jnochtend: „Eerst hebben we vijf jaar nodig om de
Jvan twintig miljoen gulden op te lossen, daarna
j|e de lening van dertig miljoen gaan afbetalen. Het
j een structurele bezuiniging van vier miljoen per
aad van bestuur heeft nog niet gereageerd, maar
toegezegd het alternatieve herprofileringsplan
jékijken".
Bierfles op
hoofd gegooid
LEIDEN Een Leide-
naar is gisteren met een
hoofdwond overgebracht
naar het AZL. De man
was rond vier uur 's mid
dags op de Brahmslaan ge
troffen door een bierfles.
De fles was door een 56-ja-
rige Leidenaar van vier
hoog naar het slachtoffer
gegooid. Met het gooien
van de fles wilde de 56-ja-
rige man een ruzie be
slechten. De flessengooier
is door de politie aange
houden.
BOUDEWIJN BÜCH OPENT
EXPOSITIE LANDKAARTEN
DEN HAAG/LEIDEN De schrijver en presentator
Boudewijn Biich heeft gisteren in het Museon in Den
Haag de tentoonstelling „Kaarten met geschiedenis" geo
pend. Op de expositie zijn getekende landkaarten van Ne
derland te zien, afkomstig uit de collectie van de negen
tiende eeuwse Leidse uitgever Bodel Nijenhuis. Prof.dr.
A.H. Huussen uit Groningen trok een vergelijking tussen
de kaarten verzamelaar Bodel Nijenhuis en diens tijdge
noot Thorbecke. „Beiden hadden een grote historische be
langstelling. Maar voor Nijenhuis telde slechts de ge
schiedkundige waarde van kaarten. Thorbecke trok er
zijn politieke conclusies uit voor de toekomst", aldus de
hoogleraar. De negentig landkaarten zijn afkomstig uit de
bibliotheek van de Rijksuniversiteit in Leiden. De gete
kende kaarten dateren uit de periode van 1550 tot 1800.
De tentoonstelling toont hoe nauwkeurig ook in vroeger
eeuwen al de Nederlandse steden en provincies in kaart
werden gebracht. De tentoonstelling is te zien tot en met
10 september.
Kind gered door
bezoekers zwembad
LEIDEN Het vijfjarige jongetje dat
woensdagmiddag gered werd in zwembad
De Vliet, is niet door een badmeester uit het
water gehaald, zoals de politie gisteren
meldde. De kleuter werd door Lucien Groe-
newegen uit Leiden uit het water gehaald.
Groenewegen bezocht met drie anderen ter
viering van een verjaardagspartijtje het
zwembad. De vier zagen het jongetje vanaf
de glijbaan naar de andere kant van het bad
drijven en kregen argwaan toen het kind
niet bewoog. Ze haalden de bewusteloze
kleuter uit het water. Een badmeester
bracht het kind via mond op mond beade
ming weer bij bewustzijn. Doordat het
slachtoffer steeds weer wegzakte, is hij door
de EHD naar het AZL overgebracht, waar
hij opgenomen is op de intensive care-afde-
ling.
BLONK EIST ONTRUIMING
VAN PAND TAXI KERKHOF
LEIDEN Het Taxibedrijf Kerkhof moet zo snel mogelijk het
pand Narmstraat 5 in de Leidse binnenstad ontruimen. Dat eist
Leidenaar N.G. Blonk in een kort geding tegen directeur
A.W.C.M. Koot van het bedrijf. Het is de tweede keer in zeven
maanden tijd dat Blonk ontruiming eist van een pand van Kerk
hof. Eerder, in november vorig jaar, moest Narmstraat 2 worden
ontruimd.
Blonk verkocht het pand op 23 maart 1988 aan Koot. Sindsdien
zou de directeur van het taxibedrijf zijn herhaaldelijke beta
lingsverplichting niet zijn nagekomen. Volgens Blonk is daar
mee de koopovereenkomst ontbonden. Het pand aan de Narm
straat is officieel nog steeds de hoofdvestiging van het taxibe
drijf, dat inmiddels ook een loods gebruikt aan de Rijndijk. Het
pand Narmstraat 2 werd vorig jaar ontruimd nadat Blonk een
geding had gewonnen. Net als nu voerde hij daarbij aan in pro
blemen te zijn gekomen doordat Koot zijn verplichtingen niet na
was gekomen. Bovendien kon Blonk het pand toen verkopen
aan de gemeente. Het gebouw is inmiddels afgebroken. Er ko
men daar studentenwoningen.
Ier koor 'De Regen-
1eeft morgen een uit-
m Het koor zal de musi-
'frjfj>res van een Ander'
De musical begint
m 'iuur in het kerkelijk
i de
ien 1 in de Meren-
Ihe
i ro{
i eer
'.al e|
i anti
ne* afdeling van Succu-
irendt morgen een beurs
via^ntrum Aktief in de
iteitïaat 2, in Leiden,
ja is een Nederlands-
vereniging van cac-
netplanten. De beurs
10.00 uur. De
gratis. Voor infor-
jr stands: 01719-12904.
mraal Kankercentrum
\W) houdt een ten-
üjg" over preventie en
van kanker. De
wordt morgen ge
houden in het kader van de
actie 'Europa tegen Kanker'
en het 10-jarig bestaan van het
IKW. De tentoonstelling opent
om 10.00 uur en duurt tot 16.00
Bazar
Het verzorgingstehuis Rijn
Vliet houdt morgen een bazar.
Niet alleen worden er allerlei
spullen verkocht, maar er is
tevens een marmottenbaan en
een rad van avontuur. De ba
zar aan de Aaltje van Noorde-
wierlaan begint om 10.30 uur
en eindigt om 16.00 uur.
Markt
Radio de Vrije Lijn, de zieken
omroep van het Academisch
Ziekenhuis Leiden, staat mor
gen op de rommelmarkt in de
ijshal aan de Vondellaan. De
opbrengst van de kraam komt
ten goede aan de ziekenom
roep. De rommelmarkt begint
om 9.00 uur en duurt tot 16.00
Mareland
De vrije school Mareland
houdt een bazar op het terrein
op de hoek van de Maresingel
en de Pasteurstraat. Vooral
voor kleine kinderen zijn er
veel activiteiten georgani
seerd. De bazar begint morgen
om 10.00 uur en gaat door tot
15.00 uur.
(Vervolg van de voorpagina)
LEIDEN Het is een
ongebruikelijke rol voor
dijkgraaf ir. E.H. van
Tuyll van Serooskerken
van het Hoogheemraad
schap van Rijnland. Als
beheerder van het op
pervlaktewater in een
belangrijk deel van
Zuid- en Noord-Holland
is hij er aan gewend in
de luwte te werken.
Deze week trad hij wel
haast als een soort open
bare aanklager op tegen
over KLM en Fokker die
na bijna zes jaar aandrin
gen en onderhandelen
nog altijd niet tegemoet
zijn gekomen aan de ei
sen van Rijnland voor
zuivering van afvalwa
ter. „Begin dit jaar was
er weer overleg. Toen
kwam de aankondiging
van een eventueel nieuw
beroep. Dat hebben we
als een oorlogsverklaring
beschouwd".
Rijnland heeft daar nu op ge
reageerd met het in de publi
citeit brengen van de lange
lijdensweg rond het verstrek
ken van de lozingsvergun
ningen aan de vestigingen op
Schiphol van KLM en Fok
ker. Terwijl de overgrote
meerderheid van de bedrij
ven binnen Rijnland wel
meewerkte aan de uitvoering
van de Algemene Maatregel
van Bestuur gericht op de
aanpak van lozingen op het
oppervlaktewater, staken
KLM en Fokker daar vol
gens Van Tuyll schril bij af.
Met alle wettelijke middelen
die mogelijk waren, slagen ze
er al vijf jaar in de vaststel
ling van eisen in vergunnin
gen tegen te houden. Dat be
gon met het aanvechten van
de bevoegdheid van Rijn
land. Later werd de inhoud
van eisen aangevochten en
werd getalmd met de uitvoe
ring van maatregelen.
Van Tuyll: „De wet is niet
dekkend om dit aan te pak
ken. Daar zullen we minister
Nijpels op wijzen. Die brief
gaat ook naar de vaste Ka
mercommissie voor milieu".
Rijnland heeft ook recht
streeks de strijdbijl opgegra
ven. Iedere uitbreiding van
KLM en Fokker op Schiphol
wordt met argusogen beke
ken. Van Tuyll: „We vallen
terug op het „stand still-prin-
cipe". Dat betekent dat je
zegt dat iets niet mag, omdat
de situatie er door verergert.
Tegen iedere uitbreiding
waardoor lozingen toenemen,
maak je dan bezwaar Maar ik
hoop dat KLM en Fokker
voor het zover komt, bij
draaien".
Dat beide bedrijven voor een
belangrijk deel in overheids
handen zijn, heeft volgens
Van Tuyll „omgekeerd" ge
werkt. „Je bent langer bereid
verontschuldigingen te ac
cepteren voor het uitblijven
van maatregelen".
Als belangrijkste voorbeeld
heeft Rijnland steeds de lo
zing van cadmium genoemd.
De KLM die op Schiphol ook
een groot onderhoudsbedrijf
voor vliegtuigen heeft, geldt
inmiddels als grootste lozer
van cadmium in het milieu
binnen het gebied van Rijn
land. Als gevolg daarvan
kreeg Schiphol problemen
met zuiveringsslib dat tot
chemisch afval werd bestem
peld. De bouw van een zuive
ringsinstallatie werd in 1986
beloofd. Jaarlijks werd de
bouw uitgesteld. Recentelijk
werd als reden opgevoerd de
aanwezigheid van blindgan
gers uit de Tweede Wereld
oorlog. De eerste steen van
de installatie die in 1990 in
gebruik zou worden geno
men, moet nog altijd worden
gelegd.
Fokker loost eveneens aan
zienlijke hoeveelheden cad
mium op het oppervlaktewa
ter. Dat wordt in de vlieg
tuigindustrie gebruikt om
corrosie te voorkomen. Maar
het metaal staat in de EG op
de zwarte lijst van stoffen die
helemaal niet in het milieu
terecht mogen komen. Dat er
in de ontwerp-vergunningen
nog ruimte is voor de lozing
van kleine hoeveelheden
24 miligram per etmaal voor
Fokker en 14 gram voor alle
KLM-bedrijven op Schiphol
is mede reden voor Van
Tuyll om op te merken dat
de eisen van Rijnland „cou
Dijkgraaf E.H. van Tuyll van Serooskerken van het Hoogheem
raadschap van Rijnland: „We zijn nog coulant geweest tegen
over Fokker en de KLM".
lant" zijn. „We maken overal
stennis over cadmium. De
kratten-actie indertijd bij
Heineken bijvoorbeeld. Het is
puur gif".
Slagroomklopper
De gang van zaken is voor de
dijkgraaf reden om te stellen
dat beide bedrijven op mi
lieugebied „de slechtsten"
binnen Rijnland zijn. Van
Tuyll wijst er daarbij op dat
het bij de KLM niet alleen
om de lozing van zware me
talen gaat. Er zijn ook proble
men geweest met andere ver
ontreinigingen. Ongelukjes
die niet werden gemeld. Fou
ten met de aansluiting van
afvalwaterleidingen op het
'^emelwater-riool van Schip-
FOTO: TEJO RINGERS
hol in plaats van op het apar
te vuilwater-riool.
Zo kon het gebeuren dat er
grote hoeveelheden schoon
maakmiddelen gebruikt
voor het wassen van vliegtui
gen in een gemaal langs
de grote weg terecht kwa
men. „Dat gemaal werkte als
een soort slagroomklopper.
Er ontstond steeds meer
schuim. Eén keer waaide dat
zelfs over de weg die toen
moest worden afgesloten".
Van Tuyll zegt bereid te zijn
te erkennen dat er weieens
een foutje wordt gemaakt.
Maar met name in het geval
van de KLM, vindt hij dat
het te vaak gebeurt. „De se
rie toevalligheden is statis
tisch te groot. Ieder bedrijf
spit zijn terrein bijna voort
durend om. Als leidingen
steeds op het verkeerde riool
worden aangesloten en die
fouten worden maar niet
hersteld, omdat men zegt niet
precies te weten waar de goe
de buis loopt, geloof je dat op
een gegeven moment niet
meer. Te meer niet omdat als
er geautomatiseerd moet
worden, de verbindingen er
wel binnen de kortste keren
liggen en goed aangesloten
zijn".
Mausoleum
Beide bedrijven reageerden
verschillend op de aantijgin
gen van de dijkgraaf. De
KLM kwam aanvankelijk
met de mededeling dat er
plannen liggen voor een zui
veringsinstallatie ter waarde
van 27 miljoen gulden. Daar
bij gaat het volgens Van
Tuyll om de inmiddels drie
jaar vertraagde bouw. Later
kwam er geen commentaar
meer. Fokker verklaarde wel
degelijk een zuivering te
hebben.
Van Tuyll: „Dat klopt ook
wel, maar die voldoet ge
woon niet meer. De restlo
zing is veel te hoog. De nor
men veranderen nu eenmaal.
In vijf jaar is Fokker toch
ook compleet van technologie
veranderd. Ze bouwen in die
tijd een heel ander vliegtuig!
Als je een goede milieu-filo
sofie hanteert, hoort die bij
het hele produktieproces en
dan hou je je aan je woord.
De verhalen van Fokker
over zuivering horen thuis in
het mausoleum van afge
schreven kennis".
Van Tuyll merkt op dat an
dere grote bedrijven in het
Rijnlandse het juist wel goed
doen. Hij noemt Heineken
dat zelf een geavanceerde
zuiveringsinstallatie bouwde
en op dit punt zeer kies om
springt met zijn goede naam.
De kwestie KLM en Fokker
steekt dan des te meer, om
dat het hier om relatief klei
ne bedragen gaat. „Fokker
voldoet weer aan de eisen
door een extra trap in de zui
vering te betalen die hooguit
een miljoen kost. Dat is pea
nuts. Ook bij KLM is de in
vestering die over vele jaren
kan worden afgeschreven in
feite geen groot bedrag".
Fokker dreigde na alle publi
citeit met juridische stappen
en met het schrappen van de
produktie-uitbreiding voor
de Fokker 100 op Schiphol
om die alsnog naar Amerika
te brengen. Van Tuyll: „Dat
argument spreekt me niet
aan. Om die paar centen. Bo
vendien..., de milieu-eisen
zijn daar nog strenger. Onze
eisen zijn echt niet exorbi
tant. En ik zou het vreemd
vinden als ze zeggen, dan ga
ik wel naar een ontwikke
lingsland om te lozen. Ik kan
me dat niet voorstellen".
Uit de woorden van Van
Tuyll blijkt dat voor Rijnland
veel op het spel staat. Toch
stelt hij dat het hoogheem
raadschap geen jacht heeft
geopend op KLM en Fokker.
„Ik ben er niet op uit om be
drijven te pakken. Wij zijn
justitie niet. Ik hoop alleen
dat dit ertoe bijdraagt dat de
waterkwaliteit verbetert.
Liever dan dat ik bezwaar
schriften moet schrijven"
De dijkgraaf merkt daarbij
op dat hij bij alle publiciteit
zich steeds beperkt heeft tot
de opsomming van feiten.
„Ik moet in oktober verant
woording afleggen aan de al
gemene vergadering. Op een
gegeven moment ga je dan
na wie nog wel én wie nog
geen vergunning heeft. Uit
eindelijk blijft dan een hand
vol bedrijven op de zeef lig
gen, waaronder KLM en
Fokker. We wildén dat naar
buiten brengen omdat derge
lijke informatie, die openbaar
is, op een gegeven' moment
gaat lekken. Dan kun je dat
beter zelf, zo volledig moge
lijk naar buiten brengen. We
hebben dat zo sec mogelijk
gedaan, ons beperkt tot een
opsomming van feiten".
Niettemin laat de dijkgraaf
blijken dat bij alle publiciteit
toch ook rechtvaardigheids
gevoel een rol speelt. „Als
Fokker en KLM de lozingen
niet verminderen, komen de
kosten bij de burgers terecht,
die een hogere omslag beta
len. Een boer die mest in een
sloot gooit, krijgt een boete
van 750 gulden. De tweede
keer is dat 1.500 gulden, de
derde keer een substantiëler
bedrag. Het is te gek dat we
dat moeten najagen en dit
moeten laten lopen".
RUDOLF KLEIJN
leden! 1 P
!t
AAG/LEIDEN
een tweede pro-
•christelijke basis-
IENTkomen in de Ste-
/an o/ Dat bepleitte B.
mbef gisteren namens
Bouiïstants Christelijke
3en fereniging (PCS)
n erc?en zitting van de
j—j Geschillen van
er's.I van de Raad van
===)e gemeente Lei-
Hiupjlt daar niets voor.
nun'Ji.haar moet dat
naar interconfessionele
——speelt al enige jaren,
ente plande voor de
levenshof vijf basis-
Drie daarvan staan er
i: een katholieke, een
en een protestants-
te. In dat gemeente
stem» stond dat van de res-
:happVee scholen er in ie-
i zich I één openbaar moest
keiingf de vijfde en laatste
ukwerln sch°°l leek het de
c card het meest logische
ebeha interconfessionele
i inf©stichten.
staat tvas het daarmee niet
gWove|l'ende een verzoek in
Dertig mille voor
muziekverzamelgebouw
Mevrouw G. Roborgh, consulente
van het Anjerfonds Zuid-Holland,
heeft gisteravond symbolisch
29.000 gulden aangeboden voor de
inrichting van het nieuwe muziek
verzamelgebouw. Het geld is be
doeld voor de aanschaf van mu
ziekstandaards, een podium, stoe
len en kasten.
om van die vijfde school een
protestants christelijke te ma
ken. De huidige school, „De
Zwaluw", kent een groot te
kort aan lesruimte, terwijl de
verwachting is dat het protes
tants christelijk onderwijs ook
in de toekomst de meeste leer
lingen zal aantrekken.
De gemeente verwierp echter
het verzoek, waarna Gedepu
teerde Staten van Zuid-Hol
land dat gemeentebesluit in ja
nuari 1988 vernietigden. De
redenatie van GS was dat de
stichtingsnorm voor een twee
de protestants christelijke
school van tweehonderd leer
lingen bijna gehaald zou wor
den. De PCS kon slechts 190
leerlingen cijfermatig aanto
nen maar GS vonden dit niet
onoverkomelijk.
Deze beslissing werd gister
ochtend weer door de gemeen
te bij de Raad van State aange
vochten. Namens de gemeente
vond P. Peters van de directie
onderwijs, dat de provincie
fout geoordeeld had. De 200
leerlingen-grens is volgens Pe
ters de uiterste beneden grens
voor het stichten van een
school.
Staatsraad Wytzes doét over
zes weken uitspraak in deze
zaak.
