Woede, woede, woede"
Bonn klaar Gorbatsjov te omhelzen
SEEN IN SHANGHAI GAAT HET VERZET VERDER
3
Korte propageert in YS
Sinologische samenwerking
RUSSISCHE LEIDER ONTKENT GEVAAR VOOR STAATSGREEP
AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
Volgens getuige kan verdachte
Palme nooit hebben vermoord
pagFNLAND
CcidaeSoutont
ZATERDAG 10 IUNI 1989 PAGINA 7
blijft bij meer
koor defensie
j Omdat er nog geen aanwijzin-
|lat het Warschaupact de produktie
irt van militair materieel, zoals
lartillerie, blijft voor de NAVO de
bestaan meer geld voor defensie uit
n. De NAVO-ministers van defensie
in de slotverklaring van de bijeen-
122 ,0 Brussel. Zij bevestigen daar de uit
15l30rende richtlijn dat de lidstaten er-
42.8fleten streven hun defensiebudget
I62 60net drie procent te laten groeien. De
jjj wijzen erop dat het Warschaupact
14500s een aanzienlijk overwicht heeft bij
148 Optionele (niet-nucleaire) strijdkrach-
68 80anks de aangekondigde eenzijdige
K"n.e van de strijdkrachten en de
254 50ieid van een wapenbeheersingsove-
138 60^ tussen Oost en West.
Rechercheurs onderzoeken de met
waarin minister Rodriguez zat.
Minister uit rechtse
regering Salvador vermoord
SAN SALVADOR Minder dan tien dagen na
het aantreden van de nieuwe rechtse regering
in El Salvador is gisteren één van haar minis
ters vermoord. Het is José Porth, die een dag
eerder was beëdigd als minister van het presi
dentschap. De dodelijke schoten werden vanuit
een passerende auto gelost. De chauffeur en
een lijfwacht werden daardoor ook gedood.
Niemand stelde zich vooralsnog verantwoorde
lijk voor de aanslag, maar een militaire woord
voerder beschuldigde de linkse verzetsbewe
ging FMLN ervan. Een woordvoerder van het
FMLN zei dat het „bijna onmogelijk" is dat zijn
organisatie Porth vermoord heeft. „Het is bijna
onmogelijk dat wij het zijn geweest want wij
doen zoiets niet". De guerrillaoorlog in El Sal
vador heeft sinds 1979 aan meer dan 70.000
mensen het leven gekost.
Weer hevige rellen in Oezbekistan
MOSKOU Duizenden gewapende demonstranten heb
ben gisteren de Oezbeekse stad Kokand bestormd. De be
togers bezetten drie fabrieken en dreigden een trein met
benzine op te blazen als de politie niet vierhonderd Oez-
beken vrijlaat, die eerder deze week na etnische rellen
werden opgepakt. Volgens de autoriteiten zijn er zeker
honderd mensen gewond geraakt door kogels bij de on
lusten. Volgens het officiële nieuwsagentschap TASS na
men de Oezbeekse demonstranten, die bewapend waren
met automatische geweren en pistolen, een schoenenfa
briek, een katoenspinnerij en een chemisch bedrijf in. Ze
eisten ook dat een politie-agent die een van de relschop
pers had neergeschoten aan hen zou worden uitgeleverd.
Het zelfde zou met alle in de stad levende Mescheten
moeten gebeuren. In het gebied wordt al zes dagen ge
vochten tussen Oezbeken en Mescheten, een Turkse min
derheid die in de oorlog op bevel van Stalin uit Georgië
naar Centraal-Azië werd gedeporteerd. Bij de onlusten in
de Fergana-vallei zijn al zeker tachtig mensen gedood en
raakten zo'n achthonderd gewond.
Imelda Marcos maakt plaat
HONOLULU Twintig jaar lang zong
Imelda Marcos op verkiezingsbijeen
komsten in de Filipijnen. Maar pas nu ze
in ballingschap op Hawaii woont/heeft
ze haar eerste plaat opgenomen. Er staan
twaalf liefdesliedjes op die haar man het
mooiste vindt. De plaat wordt zondag op
een receptie in Waikiki gepresenteerd.
Imelda Marcos zingt zes liedjes op de
plaat, waarvan een samen met de Fili-
pijnse zangeres Imelda Papin. De andere
liedjes worden gezongen door Papin al
leen, die in de Filipijnen 25 gouden en
platina platen bij elkaar heeft gezongen.
De 71-jarige Marcos ligt al enige weken
ernstig ziek in het ziekenhuis. Deson
danks blijft zijn vrouw zingen. Ook tij
dens interviews wil ze nog wel eens in
een lied uitbarsten.
)7,70|
MO J J
320 00? van de voorpagina)
134 90 G Deng kreeg
106 20ral °P °*e biJeen"
165:20 in het Zhongnan-
wjhplex, het Chinese
3);70H, toen hij zei dat
139.10 lusten" het werk
een „handjevol
89.50 maar dat zij wa-
jJ^j^tgemond in een
revolutionair op-
vfolgens Deng wa-
betogers erop uit
ïmunistische partij
16.00 te brengen en het
wgische systeem af te
Mian om dat vervol-
Sar vervanêen door
27txipubliek van de uit-
^•jjjdasse".
55.20
55 Machtsstrijd in de partij
i.iQf in het voordeel van
780(krvatieve vleugel be-
1?7 7fi' vrezen kritische in
dien en studentenlei-
I480.00isale Arrestaties. Giste-
I3i.00den er al honderden
^•^opgepakt, maar velen
'jj^ergedoken of naar het
15200'd gevlucht. De be-
471.50 dissident van China,
258.00jrkundige Fang Lizhi,
heeft tot woede van de Chine
se regering samen met zijn
vrouw toevlucht gezocht en
onderdak gekregen in de
Amerikaanse ambassade.
In Peking hangt een onwerke
lijke sfeer. Op de belangrijkste
kruispunten en gebouwen
staan militairen met de Kalasj-
nikov in de aanslag, terwijl
honderdduizenden fietsers
langs hen heen krioelen.
Overal staan nog uitgebrande
vrachtwagens en tanks, waar
van sommige al door de kinde
ren in bezit zijn genomen als
klimrekken.
Door de straten denderen rijen
vrachtwagens van het leger
met het opschrift „Graan voor
het volk". In de stad begint
langzamerhand een tekort aan
voedsel te ontstaan, doordat
legereenheden die Peking
hadden omsingeld geen voed-
seltransporten meer doorlie
ten. Met de voedselkonvooien
probeert het leger kennelijk
zijn aanzien bij het volk, dat
door het bloedbad op het Tia-
nanmenplein sterk is aange
tast, wat te herstellen.
Legerkamp
Het „Plein van de Hemelse
Vrede" dat wekenlang het
middelpunt van de massabeto
gingen voor meer vrijheid en
democratie vormde, is veran
derd in een legerkamp. Op het
oostelijke deel van het reus
achtige plein staan tal van mi
litaire voertuigen en is het een
komen en gaan van vrachtwa
gens met proviand. Aan de
zuidkant bij het enorme mau
soleum voor Mao staan twintig
gevechtstanks. Zwaarbewa
pende soldaten zorgen ervoor
dat het publiek niet al te
dichtbij kan komen,
's Ochtends is er een plechtig
heid voor de soldaten. Voor
het eerst sinds troepen van het
27e legerkorps de studenten
met geweld van het plein ver
joegen, wordt de rode vlag van
de Volksrepubliek gehesen op
het plein. Daarna klinkt het
lied van de revolutie „Zonder
de Communistische partij zou
China niet bestaan", gevolgd
door marsmuziek van het
Volksbevrijdingsleger. Hoogte
punt is het optreden van een
aantal bekende zangers van
het ensemble van de politieke
afdeling van het leger.
In de meeste provinciesteden
lijkt de rust te zijn terugge
keerd. Alleen in Shanghai
werd gisteren nog op grote
schaal gedemonstreerd. Ruim
40.000 mensen kwamen op het
Plein van het Volk bijeen voor
een rouwbijeenkomst voor de
slachtoffers van het militaire
ingrijpen in Peking. De beto
gers voerden spandoeken mee
met leuzen als „De geest van
de democratie zal blijven
voortleven" en „Woede, woe
de, woede jegens de misdadi
gers van leger". Hier en daar
werden de betogers door om
standers toegejuicht toen zij
naar het plein trokken.
Studentenleiders hebben ge
zegd dat zij hun campagne
voor meer democratie vanuit
Shanghai willen voortzetten,
ondanks waarschuwingen van
de plaatselijke autoriteiten dat
het leger binnenkort zal ingrij
pen om de „rebellie" te onder
drukken. De studenten willen
samen met collega's uit Nan
jing en actievoerders die het
bloedbad op het Tiananmen-
plein hebben overleefd de on
afhankelijke studentenbond
nieuw leven inblazen.
Liberaler
Tanks en pantserwagens van
het leger hebben strategische
posities ingenomen in de stad,
maar de studentenleiders in
Shanghai denken dat het leger
niet snel tegen hen in actie zal
komen. „Shanghai is veel libe
raler dan Peking", aldus een
van de studentenleiders.
„Onze burgemeester Zhu Ronji
beschouwt ons als patriotten
en heeft gezegd dat hij niet het
leger op ons af zal sturen".
Andere studenten zijn echter
minder overtuigd dat Zhu, die
de burgers heeft opgeroepen
de barricaden te verwijderen
en weer aan het werk te gaan,
de druk van de „oude garde"
in Peking zal kunnen weer
staan. Volgens hen is de demo
cratische beweging over haar
hoogtepunt heen. „Veel men
sen zijn bang", zo zei een stu
dent.
De Wereldbank beraadt zich
inmiddels over het al dan niet
verlenen van een reeks kre
dieten aan China. Het gaat om
enkele honderden miljoenen
dollars. Japan heeft alle hulp
projecten in China opgeschort
bij gebrek aan personeel om ze
uit te voeren. Van de 116 Ja
panners die in Peking werk
zaam zijn voor internationale
hulporganisaties, resten er nog
slechts zeven.
De Britse minister van buiten
landse zaken, Geoffrey Howe,
zal' in juli een bezoek brengen
aan Hongkong om daar te pro
beren de bevolking het ver
trouwen in de toekomst terug
te geven. De Britse overheid
heeft zich inmiddels bereid
verklaard 250.000 inwoners
van Hongkong in Groot-Brit-
tannië toe te laten.
146.00
lletter
3 hellingen van de Pico El Celleru in het
i van Spanje hebben bergingswerkers
looide lijken aangetroffen van vijf men-
5 i om het leven zijn gekomen toen hun
vliegtuigje in dichte mist tegen de berg te plet
ter vloog. De slachtoffers zijn waarschijnlijk al
len Fransen. Bij Schwandorf in het zuiden van
Duitsland kwamen nog eens vier mensen om
het leven toen hun Cessna waarschijnlijk tijdens
een onweersbui door bliksem getroffen. Het
toestel was onderweg naar Budapest. foto: ap
LSYSTEEM PHILIPS BRUIKBAAR VOOR AMERIKAANSE MARKT
__JINGTON Minis-
g^dolf de Korte van
jUnische zaken heeft
mpn in een gesprek
50 i/je Amerikaanse vice-
'jent Dan Quayle ge-
471/jvoor samenwerking
49 5/ Europa en de Vere-
13 3i Staten op technolo-
51 gebied. Op die ma-
IJjan volgens De Kor-
i Japanse hegemonie
|at gebied worden
omen.
bereiken moeten de
aten en Japan
minister hun
50 1afn bundelen bij het ont-
pan te verslaan op technolo
gisch gebied dan markten en
grenzen te sluiten", zei de
Korte later op een lunch in
Washington voor de Nedër-
landse Kamer van Koophan
del. Als voorbeeld geeft de mi
nister de strijd tussen Europa,
Japan en de Verenigde Staten
over een standaard voor High
Definition Televisie (HDTV).
Japan en Europa hebben elk
een standaard ontwikkeld
voor de tv-technologie van de
toekomst. De Verenigde. Sta
ten moeten beslissen of zij met
de Europeanen in zee gaan,
met de Japanners, of hun ei
gen technologie ontwikkelen.
De Korte heeft vice-president
Quayle Amerikaans-Europese
samenwerking voorgesteld bij
de keuze van een Amerikaan
se standaard. Philips heeft een
dergelijke standaard ontwik
keld die bruikbaar is voor de
Amerikaanse markt. Het Phi-
lips-systeem stelt de Ameri
kaanse consument in staat zijn
huidige tv te behouden, en
maakt tevens de ontvangst
van HDTV mogelijk. De Fede
ral Communications Commis
sion (FCC) die regels en stan
daarden vaststelt op het gebied
van de Amerikaanse telecom
municatie heeft nog niet beslo
ten welke standaard Amerika
zal kiezen. De Korte sprak ook
met de directie van IBM over
mogelijke steun van de com
puter-gigant in de Verenigde
Staten voor het Philips-model,
in ruil voor Europese steun
voor de toelating van IBM bij
een Europees samenwerkings
verband.
(Van onze correspondent
Rink Drost)
BONN Alleen nieuwe
rampen of ernstige bin
nenlands-politieke ont
wikkelingen kunnen de
komst van de Sovjet-presi
dent en -partijleier Mi-
chail Gorbatsjov nog ver
hinderen. Maar niemand
in Bonn twijfelt nu nog
aan zijn officiële staatsbe
zoek, dat maandag bëgint
en tot donderdag zal du
ren. Zelden is de kans zo
groot geweest dat 'het
nieuwe hoofstuk' in de
Duits-Russische betrek
kingen, vorig jaar oktober
in Moskou opgeslagen
door bondskanselier Kohl
en partijleider Gorbatsjov,
nu ook echt geschreven
kan worden.
De ruzie om de kernraketten
voor de korte afstand tussen
de Bondsrepubliek en super
macht Verenigde Staten is, al
thans voorlopig, bijgelegd. De
Amerikaanse president Bush
heeft met zijn magistrale rede
in Mainz Duitsland een flinke
politieke steun in de rug gege
ven. Tegelijk ook heeft de
houding van Bonn in de raket-
tenruzie indruk gemaakt in
Moskou. Tussen de bezoeken
van de Amerikaanse president
Bush en zijn Sovjet-opponent
Gorbatsjov aan de Bondrepu
bliek bestaat een wisselwer
king. Vorig jaar oktober, toen
de Westduitse bondskanselier
Kohl in Moskou was, sprak
Gorbatsjov van een sleutelrol
'voor de Bondsrepubliek in de
politieke ontwikkelingen in
Europa. Bush bood de Bonds
republiek in zijn rede in Mainz
een leidende rol in het weste
lijke bondgenootschap aan. De
Franse president Mitterrand
ziet de verhouding tussen
Bonn en Parijs als bepalend
Econoom Popov luistert naar Sacharov aan het eind van het Congres, dat volgens Sacharov een
mislukking is geworden. foto: ap
voor de politieke ontwikkelin
gen in Westeuropa.
Gevolgen
De Bondsrepubliek heeft naar
twee kanten aan politiek ge
wicht gewonnen. Goede be
trekkingen tussen de Sovjet-
Unie en de Bondsrepubliek
hebben daarom niet alleen ge
volgen voor deze beide landen.
Heel Europa heeft ermee te
maken. En ook de NAVO-
partners aan de overkant van
de Atlantische Oceaan zullen
de resultaten van de visite van
de Russische leider aan de
Bondsrepubliek niet over het
.hoofd kunnen zien. Nu al staat
vast, dat het bezoek van de
Russische leider allerminst be
perkt zal blijven tot het uitwis
selen van beleefdheden. Gor
batsjov komt zaken doen: poli
tiek, cultureel en economisch.
Maandenlang hebben delega
ties van beide regeringen ge
werkt aan het ondertekenings-
rijp maken van overeenkom
sten, die beide landen voorde
len moeten opleveren. Hoogte
punt wordt een gemeenschap
pelijke verklaring, die in haar
belang ver uitgaat boven wat
voor slotverklaringen van
staatsbezoeken gebruikelijk is.
Vier hoofdstukken bevat de
verklaring. Eén daarvan geeft
een visie op de wereldwijde
problemen, een ander behan
delt het 'Europa van de vrede
en de samenwerking'. Met
Gorbatsjov wil Kohl ook over
tere onderwerpen praten. Eén
daarvan gat over twee miljoen
Sovjetburgers van Duitse af
komst, die in de nazitijd door
Stalin uit hun Wolga-repu-
bliek werden verjaagd. Ver
wacht wordt dat Garbotsjov
zich inzake dit probleem tot
algemeenheden zal bepalen.
Zijn gewaagde politiek van
glasnost en perestroika heeft
al meer minderheden tegen
het centrale gezag in Moskou
doen opstaan dan hem lief is.
Wie had gehoopt dat de Sov
jet-president en communisti
sche partijleider bij zijn bezoek
aan Bonn een eerste reactie zal
geven op de ontwapenings
voorstellen die de Amerikaan
se president Bush eind mei in
Brussel heeft gedaan, zal vrij
wel zeker worden teleurge
steld. De Russiche delegatielei
der Gerasimov heeft gisteren
gezegd, dat het NAVO-voor-
stel van Bush pas in september
bij de onderhandelingen over
conventionele strijdkrachten
in Wenen officieel op tafel zal
liggen. Daarom mag nu niet op
een reactie van Gorbatsjov
worden gerekend.
Staatsgreep
Gorbatsjov zei gisterën in een
toespraak tot het Congres van
Volksafgevaardigden dat zijn
positie niet bedreigd wordt
door een staatsgreep. Hij eiste
dat er een einde komt aan de
stroom geruchten dat hij ge
vaar loopt de macht uit han
den te moeten geven. De par
tijleider deed zijn uitlatingen
tijdens de laatste dag van de
vergadering van het Congres.
Het Sovjetrussische parlement
kwam op 25 mei voor het eerst
bijeen, na de verkiezingen, de
eerste waarbij een keuze uit
meerdere kandidaten mogelijk
was. Gorbatsjov zei dat hij zo
wel door het Centraal Comité
van de communistische partij
alsmede het regerende Polit
buro wordt gesteund. „Ik moet
u verzekeren het Centraal Co
mité het standpunt van het
Politburo deelt en dat er geen
gevaar is voor coups. Geruch
ten willen dat ik zeker zeven
keer ben omgebracht en mijn
gehele familie drie keer".
Gorbatsjov ging ook in op be
schuldigingen dat hij te veel
macht aan zich trekt. Behalve
secretaris-generaal van de
communistische partij be
kleedt hij ook de versterkte
positie van president. „Als een
communist verwerp ik de be
schuldiging dat ik tracht alle
macht in mijn handen te krij
gen. Dit is in tegenspraak met
mijn overtuiging en ik denk
dat jullie dat in mijn karakter
kunnen zien".
Andrei Sacharov, de aartsva
der van de mensenrechtenbe
weging in de Sovjetunie,
noemde de dertien dagen du
rende vergadering een misluk
king. Hij zei dat de afgevaar
digden er niet in waren ge
slaagd hun belangrijkste taak
te vervullen: „Een machtssys
teem op poten te zetten om de
economische en sociale proble
men op te lossen, en een einde
te maken aan de ecologische
waanzin". Gorbatsjov daaren
tegen noemde de bijeenkomst
de „meest opmerkelijke ge
beurtenis in de hele geschiede
nis van de Sovjetstaat".
24.000 MIJLEN OCEAANRACE
De reis van de „Memphis" verloopt vlot; het weer houdt
'loed en de zee blijft kalm. Na enkele dagen meldt de uitkijk
'de avond 'n vuur aan bakboord. „Wat?! roept Larry, „aan
Noord?" Ja, de uitkijk heeft zich niet vergist. Maar... dat
het lichtbaken van één der Toeboeiai-eilanden zijn. Dat zou
'enen, dat de „Memphis" helemaal uit de koers is! Larry
iZijn sextant en inderdaad, zijn schip zit helemaal verkeerd,
lend schreeuwt hij tegen de roerganger: „Welke koers lig je
voor, ezel?" „West-Zuid-West-driekwart-West" is het antwoord.
En inderdaad, de man heeft zijn plicht gedaan. „Dan moet het
kompas afwijken", zegt Larry en bij onderzoek wordt onder een
bos touw een rol staaldraad gevonden, vlak naast het kompas.
Ja, nogal logisch, dat het kompas dan afwijkt. Maar hoe komt
dat staaldraacf hier? Larry is ziedend van woede, doch, niemand
kan het raadsel oplossen.
STOCKHOLM In Zwe
den heeft een getuige gis
teren gezegd een alibi te
kunnen geven aan de man
die verdacht wordt van de
moord op premier Olof
Palme in 1986. De getuige
is een 68-jarige huismees
ter uit Ostersund.
Volgens de man stond ver
dachte Christer Petterson op
1 maart 1986 een kwartier
voor middernacht op een
treinstation in een buiten
wijk van Stockholm. Dit sta
tion ligt op 35 kilometer van
het centrum van de hoofd
stad, waar Palme om 23.21
uur door een schutter werd
vermoord. „Ik ben 95 pro
cent zeker dat hij het was",
aldus de getuige. „Ik woon al
jaren in de buurt en heb hem
al honderden keren gezien.
Ik zou hem op 100 meter af
stand herkennen".
Petterson heeft altijd be
weerd dat hij onschuldig is.
De nacht van de moord zou
hij in de trein in slaap zijn
gevallen, waardoor hij zijn
halte miste en pas op het
eindstation uitstapte. „Toen
ik dit las herinnerde ik me
dat ik hem die nacht op het
perron had gezien", aldus de
getuige.
Andere getuigen verklaren
dat Petterson Palme en zijn
vrouw Lisbet buiten 'de bio
scoop opwachtte en hen een
tijd lang op straat volgde.
Lisbet Palme heeft Petterson
van een video-opname her
kend. De politie en Petter-
sons advocaat zeiden de ge
tuigenis verder te zullen on
derzoeken. „Alle informatie
ten gunste van de verdachte
krijgt de hoogste prioriteit",
aldus politiecommandant
Hans Olvebro. Het proces
wordt dinsdag hervat.
Katalysator eind
1992 verplicht
LUXEMBURG Nieuwe
kleine auto's moeten vanaf
eind 1992 in de hele EG zijn
uitgerust met een geregelde
drieweg-katalysator. Dat heb
ben de EG-ministers van mi
lieu gisteren na zeer zware en
langdurige onderhandelingen
in Luxemburg besloten. De
EG-landen mogen de aanschaf
van milieuvriendelijke auto's
onder bepaalde voorwaarden
via fiscale maatregelen aan
trekkelijk maken, totdat de
nieuwe milieunormen van
kracht worden. Dat betekent
dat de Nederlandse premies
voor schonere auto's niet meer
bij het Europese Hof van Jus
titie zullen worden aangevoch
ten. Minister Nijpels, die een
jaar geleden al pleitte voor
strengere Europese normen,
maar toen nog vrijwel alleen
stond, sprak gisteren van een
fraai resultaat.