naie
„Als het echt onveilig was,
bleef ik hier niet werken"
MEER AANDACHT VOOR VEILIGHEID NA RAMP MET PIPER ALPHA
De oefening is geslaagd. De bemanning zit veilig op de reddingscapsule.
Sinds de winning van gas en olie op
de Noordzee twintig jaar geleden
volop in ontwikkeling kwam,
hebben vijfhonderd mensen het
leven verloren bij ongelukken op
produktie- en booreilanden. Meest
recent is de ramp, vorig jaar juli,
met de Piper Alpha, waarbij 176
mensen omkwamen. Menselijke
fouten en een ondeugdelijk
ontwerp van het eiland waren de
belangrijkste oorzaken van die
ramp. Tientallen keren is de vraag
gesteld of zoiets ook zou kunnen
gebeuren op de Nederlandse
platformen, die tot nu toe voor
rampen gespaard bleven. Een wat
aarzelend nee was steeds het
antwoord. Toch is men bij de
Nederlandse Aardolie
Maatschappij (NAM) begonnen de
veiligheidseisen op haar twaalf
offshore-locaties te verscherpen en
de zwakke plekken onder de loep te
nemen. Een bezoek van twee dagen
aan het produktieplatform
Ameland Westgat-1 (AWG) staat
in het teken van de veiligheid.
produktieplatform Ameland Westgat-1.
De aankomst op het boorplatform van de monteurs met hun journalistiek gevolg.
toch anders dan op de wal. We hebben
een grotere discipline dan in een gewoon
bedrijf. We zijn een vrij hecht team van
mensen die goed met elkaar moeten
kunnen opschieten. We leven en werken
zeven dagen achter elkaar op een kleine
oppervlakte, dus dan moet je rekening
houden met elkaar. De veiligheid is voor
een belangrijk deel afhankelijk van het
vertrouwen dat je in elkaar hebt. Je
moet er blindelings van uit kunnen gaan
dat de ander zijn werk goed doet, want
daar kan heel veel van afhangen".
Veiligheid. Steeds duikt het begrip weer
op. Het lijkt bijna overdreven. Alsof het
een doel op zich zelf is. Veiligheidsman
Jan Schellekens bevestigt dat. „Voor het
produktieproces hoeven we hier eigen
lijk niet te zijn. Het proces werkt geheel
automatisch en wordt door de regelka-
mer in Den Helder in de gaten gehou
den. Wij zijn er om ervoor te zorgen dat
bepaalde onderdelen worden vervangen
en dat reparaties worden uitgevoerd.
Dus voor het onderhoud van het plat
form. De beste garantie voor de veilig
heid is dat alles goed functioneert en in
goede staat verkeert".
Naast Van den Heuvel, die de eindver
antwoordelijkheid heeft op het platform
is Schellekens speciaal belast met het
toezicht op de veiligheid. „Vroeger be
gon die veiligheid in de controlekamer
in Den Helder. Nu ligt de eerste verant
woordelijkheid op de werkplek zelf. Op
elk NAM-eiland wordt iemand voor
twee jaar benoemd tot veiligheidsman.
Daarna krijgt weer iemand anders die
functie. Die wisseling doen ze expres.
Want op die manier dwing je meer men
sen zich extra te verdiepen in de veilig
heidsproblemen".
Fouten
De veiligheidsman belegt elke week een
werk-veiligheidsoverleg aan boord. Hij
heeft ook de taak erop toe te zien dat ie
dereen zich aan de regels houdt. Als er
dingen zijn die verbeterd kunnen wor
den, moet hij ze aankaarten bij de be
voegde instanties. „Na de ramp met de
Piper Alpha hebben we ook hier alles
nog weer eens nagelopen. Dan ontdek je
toch weer dingen die beter kunnen. Er
zullen bijvoorbeeld hitteschilden worden
aangebracht langs de vluchtweg naar de
reddingscapsules. In de putten wordt een
extra afsluitklep gemonteerd om het ge
vaar van gasontsnappingen nog meer te
beperken. Ook is besloten de reddings
capsules op alle eilanden te vervangen
door zogenaamde vrijeval-reddingsbo-
ten, waarmee je nog sneller van het
eiland af kunt komen als er een calami
teit dreigt. Een investering van achttien
miljoen gulden".
Schellekens gelooft niet dat een ramp als
op de Piper Alpha mogelijk is op de
AWG. „Daar zijn heel duidelijk fouten
gemaakt. De waterpompen, die het wa
ter voor de blusapparatuur moesten le
veren, waren uitgeschakeld omdat er
duikers aan het werk waren bij de poten
van het platform. Ook de constructie
van het "Engelse platform was anders dan
die van de AWG. Op ons eiland ligt het
woon- en slaapgedeelte gescheiden van
de produktie. Op de Piper Alpha sliepen
de mensen als het ware op een bom. Als
ik niet zeker wist, dat het hier veilig was,
bleef ik nog geen minuut langer aan
boord en zocht ik ander werk".
Voelt Bertus Assen uit Coevorden zich
ook zo veilig op de AWG? Hij werkt pas
een paar maanden op het eiland. Daar
vóór werkte hij achttien jaar in de con
structiewerkplaats van de NAM in
Schoonebeek. Toen die sloot werd hem
de mogelijkheid geboden zich om te
scholen voor een baan offshore. Bertus:
„Voor mezelf stond de beslissing al heel
snel vast, maar ik heb ook te maken met
mijn vrouw en twee kinderen. Dus we
hebben er thuis uitgebreid over gepraat.
Nu zeg ik dat ik dit werk wil blijven
■£&idóe SouAmit"
doen zolang er offshore-werk blijft. Een
van de plezierigste dingen van dit werk
is dat de collegialiteit veel groter is dan
aan de wal. En je hebt voor je gevoel
veel meer vrije tijd: We zijn zeven dagen
op het eiland en dan weer zeven dagen
vrij".
Terwijl Bertus vertelt, kijken de andere
mannen in de recreatieruimte tijdens de
middagpauze naar videobeelden van de
ramp met de Piper Alpha. „Ik ben niet
bang dat zoiets hier" ook kan gebeuren.
Ik heb veel vertrouwen in deze mensen
en ik weet wat je moet doen als er iets
gebeurt".
De omscholing van Bertus Assen is nu
een paar maanden aan de,gang. Tot nu
toe bestond die uit een vijfdaagse veilig
heidsopleiding, een cursus EHBO, een
training in het omgaan met een gasde
tector en trainingen in brandbestrijding
en het redden van drenkelingen. Binnen
kort begint hij ook met een technische
bijscholing.
Contractors
Om zeven uur 's morgens is de eetzaal
weer leeg. Iedereen is begonnen aan zijn
twaalfurige dagtaak. Werken-slapen-wer-
ken-slapen, zeven dagen lang. Zo gaat
dat offshore. De kok John Koenen en
steward Amando Mendonca Pedro zit
ten even. Zij zijn in dienst bij een cate
ringbedrijf dat door de NAM op alle ei
landen is gecontracteerd. Koenen werkt
nu anderhalf jaar op de AWG. Hij heeft
ervaring als scheepskok en als inwoner
van Texel in de keuken van de toeristen
industrie.
Elke donderdagavond, het begin van de
nieuwe werkweek, stelt hij in overleg
met de HMI het menu samen voor de
hele week. Elke dag verse groente en niet
vaker dan drie keer in de week varkens
vlees zijn een paar stelregels. Voor de
rest wordt het aan Koenen overgelaten
de mannen tevreden te houden. John:
„Als het goed is, hoor je het niet zo
gauw. Ze kloppen je niet meteen op de
schouder, maar ik merk toch wel aan de
mensen dat ze over het algemeen tevre
den zijn. Ze vragen je wel eens of je dat
ene gerecht nog weer eens een keer wilt
maken. Daar kun je uit opmaken dat het
lekker is geweest".
Ook al is Koenen niet in dienst bij de
NAM, hij voelt ziclj wel een NAM'er.
„Je vormt aan boord één groep en dan
maakt het niet zoveel uit bij wie je op de
loonlijst staat. Ook op het gebied van de
veiligheid draaien we op dezelfde ma
nier mee als de anderen". Dat dat zo is,
blijkt nog die zelfde middag.
Om half twee klinkt over het gehele plat
form het hoge doordringende gegil van
de sirene. Alarm. Iedereen moet het
platform verlaten. Van alle kanten ko
men de mannen naar het dek waar de fel
gekleurde oranje reddingscapsule hangt.
Terwijl iedereen een zwemvest aantrekt,
roept HMI Van den Heuvel de namen
af. Rustig stapt iedereen in de capsule en
maakt zijn veiligheidsgordel vast. Alle
luiken gaan dicht, behalve dat in het
dak. Veiligheidsman Jan Schellekens,
die de operatie leidt, trekt aan de handel
en de capsule zakt in snel tempo naar
beneden. Met een zachte plof raakt hij
het water. Op dat moment start John
Koenen de motor. De kok, die even te
voren in de pannen stond te roeren,
blijkt een ervaren stuurman. De evacua
tie duurde precies drie minuten. De we
kelijkse oefening is geslaagd, zegt Van
den Heuvel na afloop tevreden.
HENK VAN DEN BOOM
Dtale bemanning van het eiland be-
uit twaalf man. Maar het komt zei-
voor dat ze er ook allemaal zijn.
vrije dagen en cursussen zijn er al-
een paar weg, zegt Van den Heu-
gebeurt echter ook geregeld dat
mensen op het platform zijn,
specialisten van de wal, vaak
een bepaalde klus ko
klaren.
Van den Heuvel (37 jaar) heeft ne-
gevaren voordat hij bij de NAM
kwam. Een jaar na de start van
kreeg hij de leiding op het
omdat het daar niet goed ging.
was slecht en hij kreeg de op-
die te verbeteren. „Ik geloof wel
lat is gelukt. Het werken offshore is
[ELAND - Het zacht zoemen
de airconditioning en het die-
dreunen van de gasgeneratoren
den de slaap ver weg. Om
alf uur ^ijn de laatste twee be-
hningsleden naar bed gegaan,
t eiland wordt omhuld door een
unt hte mist.
4 daj
n aaijjer een (jruk van 220 bar perst het
iiend hete. gas zich vanuit een diepte
tie [drie kilometer omhoog door de drie
len achter op het eiland. Via een
jiplex stelsel van buizen wordt het gas
inigd, gedroogd en weer afgevoerd
jr de hoofdleiding verderop in zee,
I ook het gas van andere platforms
r het vasteland brengt. Vanuit de
trale controlekamer in Den Helder
rdt het gehele produktieproces 24 uur
dag gecontroleerd en geregeld. De
lf bemanningsleden kunnen rustig
slapen.
tWG is het jonste hoofdproduktie-
van de NAM. Het ligt drie kilo
ten noorden van Ameland en is in
■i 1986 begonnen met de winning
e geschatte vijftig miljard kubieke
aardgas dat bij Ameland in de bo-
zit. Het eiland is in staat per dag
miljoen kubieke meter gas uit de
te halen. „Technisch stelt het
voor, zo'n eiland", heeft Frank
voorlichter van de NAM, gezegd,
is eenvoudig, maar je hebt
met hoge druk en explosief
s je moet je gezonde verstand ge
denken, dan pas doen' is-dan ook
voor het veiligheidsreglement
platform. Niek van den Heuvel,
supervisor of HMI (Hoofd
Installatie), zoals hij kortweg
genoemd, drukt elke bezoeker
na aankomst het veiligheidsre-
in handen. Vriendelijk maar
vraagt hij de instructies goed
te lezen.
de journalist, de fotograaf en
Duut zijn ook drie monteurs
de helikopter meegekomen. Door
stalen deuren, die zich zelf weer
de bezoekers naar het
(living quarters) gebracht,
elf slaapkamers met elk twee
boven elkaar. Een werkblad, een
drie stoelen en een kast vormen de
het meubilair. Door het kleine
is Ameland te zien als een geel-
aan de horizon'. Bij elke ka-
een douche eh een wc. Alles
en luxe. In sommige kamers
de muur een blote vrouw uit
of Penthouse.
I
