Hervormd moderamen tegen ontwerp- statuut voor Samen op Weg S kerk wereld Oecumene stagneert Anti-discriminatieplatform laakt Hervormd homo-rapport brieven lezers ficidócSoutm GEESTELIJK LEVEN/OPINIE EeidócSouootit WOENSDAG 7 JUNI 1989 PA(KJJ Herboren christenen in 1989 naar de hemel NEW YORK Edgar Whisenant, een gepensioneerde inge nieur van de NASA die vorig jaar voorspelde dat de herboren christenen in september 1988, kort voor het uitbreken van de' Derde Wereldoorlog, in de hemel zouden worden opgenomen, is er niet door ontmoedigd dat zijn voorspelling niet is uitgeko men. Hij wijt het aan een misrekening met de Gregoriaanse kalender en hij heeft een nieuw boek gepubliceerd, waarin hij de herboren christenen voorspelt dat zij op 1 september 1989 in de hemel komen. Whisenant erkent dat hij vorig jaar een fout heeft gemaakt. Maar hij zit daar niet erg over in. ,,Ik geloof dat dat Gods wil was - een schreeuw naar de kerk om zich voor te bereiden. En er is een opleving geweest. Ik geloof dat het dit jaar gebeurt." Geestelijk adviseur Tutu wil priesterambt neerleggen JOHANNESBURG De geestelijk adviseur van aartsbisschop Desmond Tutu, Chris Ahrends, wil het priesterambt neerleg gen uit protest tegen het besluit van de anglicaanse synode in Zuidelijk Afrika om vrouwen niet tot het priesterambt toe te laten. De synode nam zaterdag met 121 tegen 79 stemmen een voorstel aan dat vrouwelijke priesters mogelijk maakt. Dat was 13 stemmen te weinig voor de vereiste tweederde meerderheid. Ahrends liet dinsdag weten dat hij direct na de stemming Tutu heeft verzocht hem van het priesterambt te ontheffen. „Het sy nodebesluit, dat vrouwen op grond van hun geslacht de wij ding onthoudt, is een beslissing die fundamenteel in tegen spraak is met het denken van de kerk", aldus Ahrends. Tutu heeft zijn geestelijk adviseur verzocht het verzoek te herover wegen. Sommigen zullen nooit iets leren omdat ze alles te vlug begrijpen. Alexander Pope LUTHERSE BISSCHOP TOT PAUS: ROSKILDE De Lu therse Kerk in Denemar ken heeft paus Johannes Paulus II gisteren koel ontvangen. Tijdens een gebedsdienst in Roskilde mocht de paus niet het woord voeren. Verder he kelde de lutherse bis schop van Kopenhagen, Ole Bertelson, de huidige stagnatie in de oecumene. „Er is geen behoefte aan mooie woorden en opgewekte gezichten van kerkleiders. Er is immers sprake van trage communicatie tussen de ker ken en van een gebrek aan bereidheid om compromissen te sluiten. Kortom de oecume ne stagneert." Hij bekritiseer de het feit dat de RK Kerk de veroordeling van de prote stantse leer nooit heeft her roepen. Tijdens een aansluitende ont moeting met de lutherse bis schoppen wees de paus op het gemeenschappelijk erfgoed van lutheranen en rooms-ka- tholieken, „ondanks de ver bittering als gevolg van de kerkscheuring, ondanks alle veroordelingen". Met het oog op de eenheid der christenen „hebben allen gezondigd". Velen zien de veroordeling van Maarten Luther door de RK Kerk als de hindernis voor de oecumene. Inderdaad hebben die gebeurtenissen en de ban van Luther diepe wonden geslagen. Na 450 jaar zijn die nog steeds niet ge heeld, zo zei de paus. Hij wees erop dat bepaalde as pecten van Luthers streven naar hervorming en vernieu wing van de kerk inmiddels door de RK Kerk worden on derschreven. Het Tweede Va ticaans Concilie spreekt im mers van de noodzaak de kerk voortdurend te hervor men. Zelf had hij ter gelegen heid van Luthers vijfhonder- ste geboortedag positief over de godsdienstigheid van de kerkhervormer gesproken. Nederlandse Hervormde Kerk 8edankt voor Leerdam drs. W.P. van der Hoeven te Amerongen - Gereformeerde Kerken Beroepen te Hoogeveen mw. drs.G. Rol. pastoraal medewerker aldaar. t rtnor>urmrva*r tt.i week besDreekt. ■-'den. LEIDSCHENDAM Het moderamen (dagelijks be stuur) van de Nederland se Hervormde Kerk wil pas een statuut als aanzet voor een kerkorde van de herenigde kerk invoeren als er overeenstemming over de grondlijnen van de (toekomstige) kerk be staat. Daarom wijst het moderamen het ontwerp statuut dat is voorgesteld door de raad van deputa- ten Samen op Weg, af. Dat schrijft het moderamen aan de Gereformeerde Ker ken in Nederland en de raad van deputaten (bestuur) van het Samen op Weg-proces. De brief is als bijlage opgenomen bij de Informatienota, die de Hervormde synode volgende week bespreekt. De Hervormde kerkorde is volgens het moderamen een samenhangend geheel. Voor een statuut dat als aanzet voor een nieuwe gezamenlijke ker korde moet dienen, is die sa menhang essentieel. Daarom moeten eerst de grondbegin selen van de nieuwe verenig de kerk in het statuut worden vermeld voordat allerlei rege lingen worden opgenomen. Hiertoe rekent het modera men de relatie landelijke kerk en plaatselijke gemeenten, de kwestie van het lidmaatschap, de ambtelijke vergaderingen en hun onderlinge verhoudin gen en de belijdende functie van de kerk. Over deze vra gen bestaan nog steeds ver schillen van inzicht tussen Hervormden en Gereformeer den. Het ontwerp-statuut is be doeld als een „lege huls" die langzamerhand wordt gevuld. Het statuut zou steeds meer bepalingen moeten bevatten waarover de beide kerken het eens zijn. Volgens het Her vormd moderamen ontbreekt dan de samenhang. Verder heeft het moderamen er bezwaar tegen dat per on derwerp of regeling zou wor den aangegeven waarop deze van toepassing is. Dat leidt tot een zeer verwarrend geheel van kerkordelijke regels. Alle bepalingen in het statuut moeten voor de gehele kerk gelden, aldus het Hervormd moderamen. Combisynode Tijdens de combisynode vorig najaar stemden de Gerefor meerden bijna unaniem voor de instelling van een statuut, terwijl de Hervormden met gering verschil tegen stem den. Naar aanleiding van het Hervormde stemgedrag deed de Gereformeerde synode enige weken later „een drin gend appèl van liefde" op de Hervormde Kerk het Samen op Weg-proces niet hierdoor te laten stagneren. Synodelid dr. L.J. Koffeman had voorgesteld dat de Gere formeerden alvast zo'n statuut in de eigen kerkorde zouden opnemen zodat er geen tijd verloren zou gaan. Als de sy node er geen uitspraak over zou doen, zou de kwestie pas in 1991 definitief in de Gere formeerde synode geregeld kunnen worden. Koffeman erkende dat zijn voorstel druk op de Hervorm den inhield. „Ik hoop echter dat de vonk zal oversprin gen." Uit de brief van het Hervormd moderamen blijkt dat deze hoop niet in vervul ling is gegaan. Bijbel computer In de Verenigde Staten is op een electronicabeurs in Chicago een bijbelcomputer gepresenteerd waarin men elke tekst uit het Oude en Nieuwe Testament kan oproepen. Anglicaanse bisschoppen in Zuid-Afrika overwegen economische sancties KAAPSTAD De angli caanse synode in Zuidelijk Afrika heeft het oordeel van de bisschoppen gevraagd over economische sancties tegen het apartheidsbewind. Het be sluit van de synode betekent volgens de woordvoerder van de Kerk een gedeeltelijke on dersteuning van het pleidooi van aartsbisschop Desmond Tutu van Kaapstad voor eco nomische sancties. In het besluit worden twee mogelijke sancties genoemd: opzegging van de luchtvaart- verdragen met Zuidafrika en een weigering van buiten landse banken mee te werken aan een regeling voor de bui tenlandse schuld van Zuid afrika. Anglicaanse bisschoppen be horen tot de felste critici van de apartheid, maar hun hou ding heeft nooit de onvoor waardelijke steun van de priesters en parochianen ge kregen. De synode wees een oproep tot directe sancties af. Zij voelt meer voor een bezin ning op gerichte economische sancties die specifieke behoef ten van de Zuidafrikaanse re gering direct raken. Tutu toonde zich verheugd over de beslissing. „Het is on denkbaar dat dit enkele jaren geleden zou zijn gebeurd." Ds. J.C. Eikelboom FOTO: CEES VERKERK Kerkeraad akkoord met viering homo relatie DEN HAAG De kerkeraad van de Gereformeerde Petra- kerk-wijk (Loosduinen) wil verantwoordelijkheid dragen voor de kerkelijke viering van de trouwbelofte die een homoseksueel paar wil uit spreken. De dienst wordt gehouden op 23 juni en zal worden geleid door de gereformeerde wijk- predikant ds. J.C. Eikelboom; de vrienden zijn respectieve lijk hervormd dooplid en lid van de Anglicaanse Kerk. Het bestuur van de wijkker- keraad heeft verklaard te zijn ingegaan op het verzoek van haar predikant die het ver zoek um de viering te leiden had gekregen om mede verantwoordelijkheid te wil len dragen voor de bevesti ging- Het verzoek heeft de nodige gesprekken opgeleverd in de wijkkerkeraad, blijkt uit een verklaring in het kerkblad. De discussies zijn gevoerd in „een goede sfeer en harmo nie". Er waren tegengestelde meningen, maar „al pratend met elkaar groeide de over tuiging dat de kerk deze men sen in hun problematiek moest helpen. Zij verlangen sterk naar een openbare be vestiging van hun relatie en daarom doen zij een beroep op onzeker of die hen alstublief wil erkennenen over hun ge luk Gods zegen wil vragen". De kerkeraad meende de vrienden „alle aandacht en zorg" te moeten schenken en besloot tot mede-verantwoor delijkheid. In het verleden werden in Den Haag ook al dergelijke diensten gehouden maar dan op „persoonlijke titel" van met name ds. Brussaard. De kerkorde (het „juridische spoorboekje") van de Gerefor meerde Kerken spreekt niet over dergelijke relaties; een voor of tegen is dus niet uit de kerkorde af te leiden. De sy node van de Gereformeerde Kerken kwam een aantal ja ren geleden tot de conclusie dat er geen bijbelse argumen ten zijn op grond waarvan ho moseksuelen geen ambtsdra ger (predikant, ouderling, dia ken) kunnen zijn. In de lijn van die overtuiging lijkt het logisch dat homoseksuele pa ren hun belofte van trouw ook in de kerk kunnen vieren en kunnen laten bevestigen. DRIEBERGEN „Bar en boos. Er is geen enkele vooruitgang." Zo reageert drs. Gea Zijlstra van het kerkelijk anti-discrimina tieplatform op het rap port van de Hervormde commissie inzake homo seksualiteit. De commissie vraagt kerkeraden terug houdend te zijn met tuchtmaatregelen tegen, homoseksuelen. „Ze mogen wel discrimineren, maar moeten het terughou dend doen," smaalt Zijlstra. Het heeft haar nog meer ge stoken dat de synode volgen de week dit rapport achter ge sloten deuren behandelt. Se cretaris-generaal dr. K. Blei verdedigde onlangs deze be slissing door te wijzen naar de behandeling van het vorige homo-rapport .Verwarring en herkenning' in 1983, waarbij dingen gezegd werden, die erg kwetsend waren. „Die re denering is zo kwetsend voor de betrokkenen. Alsof wij be schermd moeten worden door het Hervormd moderamen. Dat kunnen we zelf wel." Zijlstra was gisteren in Drie bergen een van de spreeksters op een werkdag getiteld 'De mantel der liefde' over het wetsontwerp gelijke behande ling. Daarbij hekelde zij de re acties uit kerkelijke kring op de wetsontwerpen gelijke be handeling van het kabinet en van de PvdA Volgens de Ge reformeerde Kerken zou er zonder zo'n wet een gunstiger klimaat ontstaan om discrimi natie tegen te gaan. Er zou dan een proces van menings vorming kunnen plaatsvin den. Dat standpunt versluiert de belangentegenstellingen, aldus Zijlstra. Die bedekken ze met de mantel der liefde. „Maar zo'n aanpak hel.pt niets." De kerken hebben in feite la ten weten dat discriminatie is toegestaan, aldus Zijlstra. Ver zoeken van het anti-discrimi natieplatform om op het wets ontwerp van het kabinet te reageren, zijn niet beant woord. „De kerken hullen zich in stilzwijgen." Gelijkwaardigheid In het officiële standpunt van de gezamenlijke kerkgenoot schappen, verenigd in het CIO (commissie interkerke lijk overleg in overheidsza ken), wordt het begrip gelijk heid afgewezen. In plaats daarvan spreekt het CIO van gelijkwaardigheid. Omdat dit laatste niet nader wordt uitge werkt noemt Zijlstra die for mulering een loze kreet. De Liberale joden, Lutheranen, Oud-Katholieken en Remon stranten hebben zich overi gens van het CIO-standpunt gedistantieerd. In het regeringsvoorstel zijn de kerken geheel uitgezon derd van de plicht zich aan de voorschriften van een anti discriminatiewet te houden. Volgens drs. Karin IJssel van de COC-werkgroep gelijke behandeling hangt dit samen met de opvattingen van het internationaal recht over godsdienstvrijheid. Daarin wordt onderscheid gemaakt tussen de innerlijke overtui ging, het belijden binnen ei gen kring en het uitdragen in het openbaar. Aan de eerste twee „schillen" mag volgens het internatio naal recht absoluut niet wor den getornd. De RK Kerk kan niet door een beroep op een allesomvattende anti-dis- criminatiewet worden ge- dwongen een vrouw als bis schop toe te laten en een mos limgemeenschap kan geen vrouwelijke imam worden op gedrongen. Privacy Ook binnen het COC bestaat niet meer de behoefte de in nerlijke overtuiging en het belijden binnen eigen kring onder een anti-discriminatie- wet te brengen. Zo'n wet zou in botsing komen met de grondwettelijke vrijheid van vrije meningsuiting en van privacy, aldus IJssel. Het COC wilde ooit zo'n wet zonder uitzonderingen. Bij de voorbereiding daarvan kon ook het COC er niet aan ont komen uitzonderingsbepalin gen op te nemen. Wel meent het COC dat kerkelijke instel lingen niet onder de uitzonde ringsbepalingen zouden moeten vallen. Dit zou beter geregeld kunnen worden via de functie-eisen. Wil je je werk goed doen, dan moet je achter de doelstelling van een bepaalde instelling staan, al dus IJssel. Het kerkelijk anti-discrimina- tieplatform werd in 1982 op gericht naar aanleiding van de discussie in kerkelijke kring over het voorontwerp wet gelijke behandeling. Dis criminatie van mensen (vrou wen, niet-gehuwden, homo seksuelen) is niet los te zien van het bestaan van ongelijke machtsverhoudingen en van belangentegenstellingen, al dus het platform. Dat zeer veel kerkgenoot schappen en christelijke orga nisaties het uitgangspunt van het wetsontwerp, het recht van mensen om niet gediscri mineerd te worden, niet wil den delen, noemde het plat form zeer teleurstellend. „Ook overwegingen van le vensbeschouwelijke aard zijn geen rechtvaardiging voor discriminatie." Vf'lW Brieven graag kort en duidelijk geschreven De redactie behoudt zich het recht voor ingezon den stukken te bekorten Hooggeleerd In het verslag in de rubriek Kerk en Wereld van „Een hooggeleerd gesprek over ge loven" tussen drie Nijmeegse hoogleraren en Adriaan van Dis poneert Van Dis dat „het geloof niet bestand is tegen in tellectuele ontrafeling en dat men daarom ook niet moet proberen met Godsbewijzen of zo iets aan te komen". Van Dis zegt dit ferm maar 350 jaar ge leden heeft de geleerde Pascal in zijn apologetisch werk over het christelijk geloof al lang uitgemaakt, dat men de onge lovigen de gebruikelijke bewij zen van het Godsbestaan niet moet voorleggen omdat deze bewijzen ternauwernood bij hen aanslaan. Geloof krijgt men namelijk niet door Gods bewijzen. Ieder mens is in fei te een Godsbewijs. Het gehele menselijk organisme getuigt van een oneindige wijsheid en macht, voortgekomen uit de verbeeldingskracht van een liefdevolle Schepper. De mens is zeker geen gevolg van een evolutie die stom is. De mens is wel een gevolg van een evo lutie die is ingezet en geleid door een superintelligentie, een bovenmenselijke kracht. Komt de informaticamens met deze erkenning tot geloof? Huizenhoge Godsbewijzen brengen nog geen geloof. Van Dis moet zich in dit onderwerp beter verdiepen. Zestienhon derd jaar geleden leerde de kerkvader Augustinus reeds dat het geloof slechts kan ver kregen worden door genade. Ook de Jansenisten, 350 jaar geleden, hebben aan de genade alle aandacht besteed, maar menen ten onrechte dat niet iedereen *op de genade van God kan rekenen, De Katho lieke Kerk leert dat ieder mens door inkeer en gebed de genade van God kan verkrij gen en zo tot Godsgeloof kan komen. Wie niet bidt en niet dankt wordt niet zalig en de onkerkelijke media zijn, even als Adr. van Dis, zeker niet de voorlichters waar de mens het van moet hebben, ondanks hun hooggeleerde gesprekken. Haags stadhuis Wat de gemeente Den Haag na de oplevering van een nieuw stadhuis nog te wachten staat, leert ons de Stopera. Volgens onze krant blijkt dat een jaar na ingebruikneming leidin glekkages optreden, de beloop baarheid der trappen tot strui kelen leidt, veiligheidssyste men levensgevaarlijk zijn, kli maatinstallaties niet deugen enz. Waar men bij alle gehar rewar over de plannen voor Den Haag niets over hoort is de bereikbaarheid van stad huis en bibliotheek op het drukste punt van de Residen tie. Komen er tunnels en zijn die 's avonds veilig? Overi gens: hoe kan een gemeente raad vóór een nieuw stadhuis stemmen als het grootste deel van de Haagse bevolking daar tegen is? H. in 't Veld, DEN HAAG. Proef op Poolse som [AA tit ACHTERAF kan de vraag worden gesteld wat partje gering in Polen eigenlijk bezield mag hebben toen zijL^ den met vrije en deels democratische verkiezingen. Ejar voudig rekensommetje had immers reeds kunnen uJoh dat een bijna rampzalige nederlaag onontkoombaar I I Het ergste wat de regering kon overkomen is gebeiPnc* kandidaten van de landelijke lijst zijn gevallen als v steen. Het echec van de landelijke lijst moet worden \r als een massale afwijzing van het hele systeem en vaden nen die het in stand hebben gehouden. nini ,-Wi De stembuszege van de sinds kort gelegaliseerde opnTl-, weliswaar overweldigend, maar tevens betrekkelijk^ eenderde van de Poolse kiesgerechtigden is immers tj bleven en aangezien de aanhang van partij en regei van nature gedisciplineerd naar de verkiezingslok; dirigeren, waren de thuisblijvers juist potentiële kiezj de oppositie. Veel Polen geloven er echter niet zo ei de toekomst beter zal worden dan het verleden. Het programma van Solidariteit is wel indrukwj waar het om verdere democratisering van de Poolsi schappij gaat, maar op het punt waar het vooral op a> de gezondmaking van de economie, is het even vaaj afspraken die daaromtrent twee maanden geleden C Ronde Tafel zijn gemaakt. Ook Solidariteit heeft ge klare recepten om de doodzieke Poolse economie te En voorzover zij toch samen met de hervormers uit dere kamp geneeskrachtige brouwsels probeert te bet bestaat het resultaat vooral uit paardemiddelen. Ind^" ooit nog wat wil worden met de Poolse economie zi^- immers zware offers moeten worden gebracht, zo^^ drastische verhoging van de prijzen voor levensmidc DaT is volgens veel Polen ook de enige verklaring plotselinge bereidheid van de communistische Verenig beiderspartij om vrije en deels democratische verkiezil houden. Het delen van de macht strookt niet met haai| fie, maar zij is er ten zeerste op gebrand de verantvl lijkheid te delen. Wat haar als economische hervorji voor ogen staat, betekent immers dat de levensstandai I de bevolking om te beginnen nog verder zal dalen. Eu voorkomen dat het massale protest daartegen in een stakingsgolf of erger ontaardt, heeft zij de hulp van sitie nodig. Waarbij het overigens allerminst zeker is dariteit nog zoveel gezag heeft wanneer zij impc" maatregelen steunt. I „1 VOOR de verkiezingen werd in partij- en regerings]^d( gesproken over een „brede coalitie", waarmee echter ijjei doeld werd dat Solidariteit na de verkiezingen regerijd antwoordelijkheid zou gaan dragen. Men ging eerder i fa het model van een loyale parlementaire oppositie. De on kiezers hebben echter anders beslist. Door èn regehlei partij massaal het vertrouwen op te zeggen en tegelij^jj de kandidaten van Solidariteit een zo klinkende o^te ning te bezorgen is er een nieuwe situatie ontstaan. In een normale democratie zou dit geen probleem j.J regering vertrekt en de oppositie gaat een nieuw f vormen. Maar Polen is, ondanks de verkiezingen vft dag, nog geen normale democratie. En dus moeten err. oplossingen gevonden worden, met name voor de vever van de macht. Die proef op de Poolse som zou eventu6™' doorbraak naar echte democratie kunnen betekenen. ™e; op lange termijn. j Vrij koel DE BILT (KNMI) Het lage drukgebied dat zich boven onze omgeving bevindt ver plaatst zich langzaam naar De nemarken en neemt geleide lijk in activiteit af. Voor het weer in ons land betekent dit dat er nog steeds buien blijven vallen, maar in het westen van het land kan morgen in de loop van de dag de zon zich even laten zien. De lucht die naar ons land wordt gevoerd komt over de Noordzee. De zeewatertemperatuur daar ligt in de buurt van 12 graden, daarom loopt bij ons - omdat er weinig zon is overdag - de temperatuur niet hoger op dan een graad of 14. De normale temperatuur voor deze tijd van het jaar is rond 20 graden. Ko mende nacht daalt het kwik tot ongeveer 9 graden. De wind waait uit het noordwes ten en is zwak tot matig. Weersvooruitzichten voor diverse Europese landen, geldig voor donder dag en vrijdag: Noorwegen en Denemarken: veel be wolking en af en toe regen of buien, mogelijk met onweer. Aan de Noorse kust ook enkele opklaringen. Mid- dagtemperatuur van 12 graden aan de Noorse kust tot 20 graden aan de Oostzee en de Botnische golf. Denemarken en West-Duitslandveel bewolking en perioden met regen, mogelijk ook onweer. Middagtempe- ratuur rond 15 graden. Beneluxlanden: veel bewolking en perioden met regen, mogelijk on weer. Donderdag van het westen uit enkele opklaringen. Middagtempera- tuur rond 14 graden. Britse Eilanden: perioden met zon en in Oost-Engeland eerst nog enkele buien. Middagtempera tuur van 12 graden in Noord-Schotland tot 17 graden in Zuid-Engeland. Frankrijk: half tot zwaar bewolkt en vooral in het noorden af en toe re gen. Met name in het zuidoosten pe rioden met zon Middagtemperatuur van 14 graden in het noorden tot 22 graden aan de Rivièra. 16 graden. Italië: in het midden en zuidl den met zon en droog met i dagtempratuur van ongeveei den In het noorden half tl bewolkt, enkele regen- of buien en middagtemperatuur graden. /eer Joegoslavië en Griekenland den met zon maar in het binrSQ kans op een regen- of onv Middagtemperatuur van 20 g)aKl Noord-Joegoslaviè tot 30 grJreC het binnenland van Grieken) br New York Palm 8each SanRanciaco Sao Paolo I Singapore Portugal: perioden met zon. maar in Oost-Spanje mogelijk een regen- of onweersbui. Middag temperatuur van 15 graden aan de noordkust tot 30 graden plaatselijk in het zuiden Canarische Eilanden en Madeira: wolkenvelden afgewisseld door pe rioden met zon Middagtemperatuur ongeveer 21 graden. BIJ DEZE KM#/' informatie ovef films, muziek, thea1 recreatie, expositie een complete agelj

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 2