ju drammerig
e worden"
Directie NDU verbiedt
uitgave van AD en NRC
Ruding: CDA niet zuinig genoeg
CeidócSotvumt
Voorkeur van CDA-
aanhang verschuift
Brinkman voorziet
vierde televisienet
tederlandsche Bank wil beperking
1
an kredieten aan burgers en bedrijven
AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
LGINNNENLAND
MAANDAG 5 JUNI 1989 PAGINA 5
len di
LanU Brouwers eerste CPN'er bij Groen Links
vare (STERDAM Ina Brouwer moet als eerste CPN'er worden
:uidwpatst °P kandidatenlijst van Groen Links voor de Twee-
tenrn^amerverkiezingen. Dit ze& de commissie die in opdracht
comerret CPN-bestuur een voorstel heeft voorbereid voor de kan-
Er fenlijst. De eerste CPN-kandidaat komt op de derde plaats
;n ge^Groen Links, de gezamenlijke lijst van CPN, PSP, EVP en
ikloosl Het partijbestuur zal de voordracht van Ina Brouwer in
heeftieuze overweging" geven aan de verkiezingsconferentie van
>egen»PN, die op 25 juni wordt gehouden,
ilijk tt
ageni»rdering voor Nederlands beleid voedselhulp
?rder
i>ever$ HAAG Nederland heeft in brede kring lof geoogst voor
spooivoedselhulpbeleid zoals dat de afgelopen twintig jaar is ge-
is fc. Deze waardering is in Rome geuit tijdens een vergade-
verwjvan de .Commissie voor Voedselhulpbeleid van het Wereld
envaljsel Programma (WFP). Nederland voert een beleid dat de
zal J van voedseloverschotten in de Derde Wereld voorkomt, als
'e landen daar geen duidelijke behoefte aan is. Verder speelt
prland een actieve rol bij het opkopen van voëdseloverschot-
ROTTERDAM Het Algemeen Dag
blad en NRC/Handelsblad zullen voor
onbepaalde tijd niet verschijnen. De di
rectie van de NDU, uitgever van beide
kranten, heeft daartoe besloten vanwege
de stakingsacties van journalisten voor
een dertiende maand.
Rijn en Gouwe en De Dordtenaar, kopbladen
van het AD, blijven wel verschijnen, zij het in
afgeslankte vorm. Bij de redacties is de beslis
sing ingeslagen als een bom. Zij beschouwen die
als een oorlogsverklaring en blijven doorgaan
met hun acties. Volgens NRC^woordvoerder H.
Kool typeert het besluit de houding van de
NDU: „Schrijven en verder je mond houden".
Directeur B. Voors van de NDU wil de uitgave
van beide kranten pas weer hervatten als hij er
zeker van is dat de verschijning is gegaran
deerd. Hij wil duidelijkheid voor de adverteer
ders. Volgens Voors staat de geloofwaardigheid
van de NDU op het spel.
De grafici van de NDÜ beslissen vandaag of ze
blijven doorgaan met het drukken van het Fi
nancieel Dagblad en Het Vrije Volk, bladen die
niet door de NDU worden uitgegeven, maar
wel gedrukt.
Demonstratie van
straatmuzikanten
AMSTERDAM Enkele tien-
tallen straatartiesten, voor het
merendeel muzikanten, heb
ben in het weekeinde gede
monstreerd tegen de strengere
regels die voortaan voor hen
in Amsterdam gelden. Op het
plein voor het Centraal Station
werd gemusiceerd, gediscus
sieerd en gingen handtekenin
genlijsten rond. Sinds ruim
een week mogen de muzikan
ten geen gebruik meer maken
van versterkers. Blaas- en sla
ginstrumenten helemaal taboe
zijn. Het ophalen van geld en
het optreden met meer dan zes
mensen tegelijk is eveneens
verboden.
e zoete geur van macht
verkiezingen voor het Europees
\emen t (15 juni) worden over-
W iduwd door de strijd die is los-
rand voor de Tweede-Kamer-
Viezingen op 6 september. Ze-
nu CDA, PvdA en VVD hun
•erp-verkiezingsprogramma 's
<en gepresenteerd en zich
'tdurend tegen elkaar afzetten.
durft geen enkele partij tè
te gaan met de kritiek omdat
ft ts de relatie met mogelijke
coalitiepartners wordt verknald.
Voor CDA-fractieleider Bert de
Vries en PvdA-fractievoorzitter
Wim Kok breken, op zoek naar de
zoete geur van de macht, spannen
de tijden aan. De grootste partij
kan immers het voortouw nemen
bij de coalitiebesprekingen. Een
nek-aan-nek-race tussen CDA en
PvdA.
Zaterdag was De Vries aan het
woord, vandaag Wim Kok.
[M KOK:
telijki
hem I
echtN HAAG Hij straalt
Timn °Ptim^sme en sneert
gero'el naar rechts als naar
ie vods. Het zelfvertrouwen
vroui Wim Kok lijkt niet
ader >r kapot te kunnen se-
e aa W-C* volgens de
KoraJste peilingen afgleed
nam T een dieptepunt van
het cetels. Zelfs de regeer-
adigeit van de almachtige
ertelid Lubbers boezemt
rmeef weiriig vrees in. Over
itenst bedreigingen van
ilie ijen Links en de Vrou-
lus Ztpartij maakt hij zich
nmin zorgen. Sterker
de PvdA wil zelfs de
gelijkheid van een
1:s meerderheidskabi-
niet geheel uitsluiten.
PvdA-fractieleider en lijst-
ker-in-spe leunt ontspan-
achterover in zijn stoel,
partij doet het goed in de
giiepeilingen en de CDA-
ninenten Lubbers en De
ing (oud-formateur) rich-
tveer vriendelijke woorden
le ooit zo verguisde socia-
?ri gP- Toch duurt het nog drie
moe^iden eer de dag van de
■edenrheid aanbreekt. In die tijd
■ini er toch nog een heleboel
Khon>8aan? Kok schiet in de
t dat: »lk wil niet somber zijn
is méraat liever over wat er al-
,r grjal nog goed of zelfs beter
iraan gaan!'
goedl
e gr|
et oj
;1 oi
Natuurlijk, het CDA zou op
nieuw als grootste partij uit de
verkiezingen kunnen komen.
In dat geval willen de socialis
ten harde formatiebesprekin
gen niet uit de weg gaan,
waarna de vrede in een voor
beide partijen bevredigend re
geerakkoord getekend zou
moeten worden. Kok: „Wat
we niet kunnen hebben is een
vechtkabinet waarbij de part
ners elkaar het licht in de
ogen niet gunnen. Daar zijn de
zaken waar wij voor staan te
belangrijk voor. Maar ik heb,
de programma's van PvdA en
CDA vergelijkend, goede hoop
dat er uit te komen is. Overi
gens valt me op dat de dram
merigheid die ons vroeger
werd verweten nu bij het
CDA heeft toegeslagen. Ik
vind het niet verstandig dat.
het CDA nu al punten zoals de
euthanasiekwestie zo hoog op-
Officieel houdt de PvdA alle
mogelijkheden voor samen
werking met andere partijen
open. Een links-liberaal kabi
net? Best! Centrum-links? Pri
ma! Een links meerderheids-
kabinet? Eventueel. Maar de
toon waarmee Kok over de
VVD praat, spreekt boekdelen.
De liberalen, aldus Kok, zijn
ver afgedwaald van het door
Voorhoeve ooit gepredikte
„sociaal-liberalisme". Boven
dien is de VVD en dat lijkt
Kok het meeste plezier te
doen nog steeds hopeloos
verdeeld.
Kok, met enig leedvermaak:
„De kabinetscrisis heeft de
VVD geen goed gedaan. De
kopstukken rolden vechtend
over straat. Nu is vorig week
end in Middelburg een gefor
ceerde poging gedaan om in
eigen huis weer orde op zaken
te stellen, maar volgens mij is
men daar nog niet in geslaagd.
Er zijn veel pleisters geplakt,
dat wel. Niet alleen over open
wonden, maar ook over diver
se monden. Kortom: ik denk
dat het probleem van het ge
schonden imago van de VVD
voorlopig nog niet uit de we-
De afgelopen week bracht nog
meer nieuws. PPR, CPN, PSP
en EVP sloten definitief de ge
lederen. De kersverse partijen
combinatie 'Groen Links' re
kent op zeker negèn kamerze
tels. Zetels die wellicht bij de
PvdA weggehaald zullen wor
den. Daar komt nog bij dat
ook de prille Vrouwenpartij
een aanval heeft geopend op
het socialistische electoraat.
Dit laatste ervaart Kok niet als
bedreigend. „Ach, in ons ver
kiezingsprogramma kom je
vrijwel dezelfde thema's tegen
als in dat van de Vrouwenpar
tij. Ik verwacht dat de meeste
kiezers de voorkeur zullen ge
ven aan een partij die méér
dan alleen vrouwenzaken op
haar programma heeft staan".
Tegenover Groen Links neemt
Kok een „afstandelijk welwil
lende houding" in. „Het pro
gramma vind ik op onderde
len sympathiek", zegt hij zui
nigjes. „Ik erken dat Groen"
Links zetels van de PvdA kan
afsnoepen, maar de andere
grote partijen kunnen daar net
zo goed onder lijden". Na de
vraag hoe hij aankijkt tegen
de vurige wens van Groen
Links om een louter progres
sief kabinet te formeren, aar
zelt Kok even en zegt dan re
soluut: „Ook die mogelijkheid
gooi ik niet bij voorbaat in de
prullenbak".
Toch is de kritiek van de
PvdA-voorman op de groene
collega's niet mals. „Ik vraag
me af of je uit zoveel verschil
lende partijculturen een sa
menhangende en houdbare vi
sie kunt distilleren. En verder
vind ik het jammer dat er veel
wensen op tafel zijn gelegd
zonder behoorlijke financiële
onderbouwing of enig zicht op
de haalbaarheid". De nieuwe
combinatie zal de politiek er in
elk geval niet saaier op ma
ken, denkt Kok. „Ik verwacht
dat Groen Links niet alleen in
de Kamer maar ook intern
nog wel voor het nodige spek
takel zal zorgen".
Een kabinet van CD A /Pv
dA/066 is vooralsnog de meest
voor de hand liggende optie
voor Kok. VVD-leider Joris
Voorhoeve verwacht echter
dat de PvdA in een kabinet
met Lubbers als premier snel
het onderspit zal delven. „De
frustraties zullen snel oplopen.
Het CDA zal de PvdA over
vleugelen", profeteerde Voor
hoeve. „Daar begrijp ik echt
niets van", reageert Kok. „De
VVD vond Lubbers te domi
nant en nu waarschuwt Voor
hoeve ons daarvoor en hengelt
er intussen naar om zelf op
nieuw in zo'n ondergeschikte
rol te kruipen. Ik ben niet
bang voor zo'n rol, want PvdA
en CDA zullen elkaar wat ze
telaantal betreft echt niet veel
ontlopen"
CDA en VVD verwijten de
PvdA dat deze partij veel bur
gers de door hun beloofde be
lastingverlaging weer wil af
pakken. Lijkt het Kok geen
lastige klus om deze aanvallen
in de verkiezingscampagne te
pareren? „Welnee!", zegt Kok,
voor het eerst met stemverhef
fing. „Want hun verhaal klopt
niet. Ze moeten onze plannen
nog maar eens'goed bekijken.
Heel simpel komt het hier op
neer: mensen met een inko
men onder de 45.000 gulden
houden gewoon hun belasting
verlaging. Wie daarboven zit
krijgt minder méér. Alleen
wie meer dan een ton per jaar
verdient moet inleveren. Maar
bij dit alles zullen we de men
sen ook vertellen waarom we
dit doen. Men krijgt er wel
wat voor terug! Beter onder
wijs, een schoner milieu, min
der lange wachtlijsten voor be
jaardenoorden en zwakzinni-
Wim Kok: „Wat we niet kun
nen hebben is een vechtkabi
net waarbij de partners elkaar
het licht in de ogen niet gun
nen. Daar zijn de zaken waar
wij voor staan te belangrijk
voor".
FOTO: SP
geninrichtingen, enzovoorts.
Er zijn misschien kiezers die
tegen ons zullen zeggen: waar
om draai je gewoonweg niet
allerlei bezuinigingen van de
kabinetten-Lubbers terug,
want dan heb je toch ook meer
geld ter beschikking? Dat is
makkelijker gezegd dan ge
daan, want CDA en VVD heb
ben al het geld dat ze bezui
nigden nu eenmaal niet op een
spaarrekening gezet".
Kok verwacht trouwens dat
het CDA tijdens de formatie
onderhandelingen wel water
bij de wijn zal doen. „Ik weet
pertinent zeker dat het CDA
er óók niet aan zal ontkomen
een deel van de beloofde be
lastingverlaging terug te draai
en. Als je het programma van
de christen-democraten leest,
kun je tot geen andere conclu
sie komen dan dat ze te weinig
geld hebben uitgetrokken voor
wat ze allemaal willen. En nog
afgezien daarvan: ik popel om
met CDA èn VVD in de ver
kiezingscampagne een stevig
debat aan te gaan over de be
lastingen. Laat ze maar ko
men!".
PAUL KOOPMAN
DICK VAN RIETSCHOTEN
OPINIEPEILING:
HILVERSUM - Onder de
CDA-kiezers is een sterke
verschuiving opgetreden
wat betreft de voorkeur
voor een CDA-PvdA-ka-
binet. In 1886, vlak na het
aantreden van het kabinet
Lubbers, was vijftien pro
cent van de CDA-kiezers
voor de vorming van een
kabinet met de PvdA. Nu
zegt dertig procent van de
CDA-stemmers een rege
ring met de PvdA te wil
len.
Dit blijkt uit de actuele opinie-
cijfers van het bureau Inter
view die gisteren in VAR A's
Politieke Barometer bekend
werden gemaakt. Volgens het
bureau was in 1986 nog 75 pro
cent van de CDA-aanhang
voorstander van een kabinet
met de VVD. Nu is dat 59 pro
cent. Ook onder de kiezers
van de andere partijen is spra
ke van een verschuiving. Ver
geleken met drie jaar geleden
is nu 36 procent van alle kie
zers voorstander van een
CDA-VVD-kabinet, terwijl dat
in 1986 nog 43 procent was.
Voor de VVD blijkt een licht
herstel te zijn opgetreden. Was
er vorige week sprake van een
verlies van acht zetels, volgens
de nieuwste tellingen is dat nu
zeven. De nek-aan-nek-race
tussen de PvdA en CDA gaat
onveranderd door. De PvdA
zou nu uitkomen op 54 (thans
52), het CDA op 53 (thans 54).
D66 zou nu bij verkiezingen
met twee zetels meer uit de
bus komen: elf. De kleine
rechtse partijen (RPF, GPV en
SGP) scoren op dit moment
zes zetels (één meer dan drie
jaar geleden) en de kleine
linkse partijen (PSP, PPR en
CPN) eveneens zes, drie meer
dan in 1986.
HILVERSUM De druk
om een vierde Nederland
se televisiezender te stich
ten wordt groter. Volgens
minister Brinkman (wvc)
willen alle omroepen de
zendtijd uitbreiden. Op de
hoofdzenduren op Neder
land 1,2 en 3 is het erg
druk.
„Ik geloof dat je het niet moet
gaan zoeken in een herverde
ling op de bestaande drie net
ten. We moeten naar een vier
de mogelijkheid", aldus de be
windsman gisteren voor de
AVRO-radio. De minister
schat dat de televisiekijkers er
evenwel niets voor voelen
voor Nederland 4 een hogere
omroepbijdrage te betalen.
Een vierde net zal dus volgens
hem uit reclamegelden moeten
worden gefinancierd.
De bewindsman constateerde
dat de AVRO kennelijk voor
een moeilijke keuze staat nu
de samenwerking met de
TROS en Veronica en enkele
grote uitgevers is verbroken
en de TROS gaat samenwer
ken met TV 10 en Veronica
met RTVéronique. Als de
AVRO kiest voor klassieke
concept en niet met het idee
om winst te maken, dan is het
verstandig om zich aan te slui
ten bij KRO. NCRV en VARA.
aldus de minister.
Brinkman noemde het een
„zwaktebod" van de omroepen
om in de zomer zoveel herha
lingen uit te zenden. „Ik be
grijp best dat Hilversum een
zekere vrije tijd wil hebben.
Maar ik vind het toch een
zwaktebod dat het herhalin
genseizoen bij wijze van spre
ken al in april-mei begint en
tot oktober duurt. Dat is nau
welijks aan iemand uit te leg
gen".
Kok wil „vrije stemming'
over euthanasie-kwestie
DEN HAAG PvdA en
CDA hebben elkaar nog
niet helemaal gevonden
op het punt van de eutha-
nasie-wetgeving. Hoewel
premier Lubbers vrijdag
aanstuurde op een com
promis met de beoogde
coalitiepartner, nam
PvdA-fractieleider Wim
Kok dit weekeinde weer
afstand van het CDA.
Het is niet verstandig te wach
ten met een wettelijke rege
ling voor de euthanasie-kwes
tie tot na 1994, aldus Wim Kok
zaterdag voor de TROS-radio.
Lubbers noemde zo'n uitstel
vrijdag nog „denkbaar" Daar
mee wilde de premier ingaan
op de oproep van PvdA-partij-
voorzitter Marjanne Sint om
van de euthanasie-kwestie
geen struikelbok bij de forma-
tiebeSprekingen te maken.
Een kabinet dat de euthanasie
wetgeving op de lange baan
schuift zou zichzelf volgens
Kok echter onherroepelijk
weer tegenkomen. Lubbers
zou Marjanne Sint volgens
Kok verkeerd begrepen heb
ben; ook zij is voorstander van
een spoedige regeling. Kok:
„Er liggen nu twee wetsont
werpen die wat ons betreft als
vrije kwestie door de Tweede
Kamer behandeld kunnen
worden. Iedere parlementariër
zou dan naar eigen eer en ge
weten over de wetsontwerpen
(van regering en D66) kunnen
stemmen".
PvdA, D66 en VVD zijn voor
stander van een verruiming
van de mogelijkheden voor
een 'zachte dood', terwijl het
CDA juist een beperking van
de huidiger euthanasie-prak-
tijk voorstaat.
atoled
tafsan
de nt
ictie,
l offi
:eld.
van H
g niet
die (Van onze financieel
moetteconomische redactie)
p als
eiST HAAG De Neder-
:hamrsc^e Bank zal nog
of p maand een knoop
rdat Irhakken over de be-
jking van de veel te
se kredietgroei in ons
cl.
)verleg met de commercië-
lanken heeft bankpresident
Benberg duidelijk gemaakt
dat forse maatregelen vermoe
delijk niet langer kunnen uit
blijven. De Nederlandsche
Bank zal de kredietverlening
naar verluidt formeel per 1
juli aan banden leggen. Daar
bij wordt van de banken ge
vraagd hun kredietverlening
aan burgers en bedrijven 'mo
netair neutraal' te financieren.
Dit houdt in dat voor kredie
ten met een korte looptijd uit
sluitend langlopend kapitaal
kan worden gebruikt. Banken
met een te zware kredietporte
feuille zouden een bepaald
renteloos bedrag bij de centra
le bank moeten 'parkeren'.
Al bij de presentatie van het
jaarverslag in april maakte
Duisenberg duidelijk dat hij
desnoods fors op de rem zou
trappen als de banken zich
niet zouden matigen bij het
verstrekken van kredieten. De
banken kregen van Duisen
berg drie maanden de tijd om
hun leven te beteren. De mo
netaire cijfers over de maand
februari die onlangs beschik
baar kwamen, geven echter
nog geen blijk van een keer
ten goede.
Vorig jaar nam de geldhoe-
veelheid bij een economische
groei van 2 procent met ruim
27 procent toe. Eén en ander
houdt een risico in voor geld
ontwaarding en kapitaalvlucht
naar het buitenland. Met de
onlangs besproken maatrege
len hoopt de centrale bank
dergelijke nadelige effecten
tijdig de kop in te drukken.
24.000 MIJLEN OCEAANRACE
Wanneer de vloed komt opzetten, is Rob al lang met zijn
k gereed; hij haalt het anker op en brengt de „Vrijheid II"
luroptf in diep water. En nu loopt zijn schuit weer even snel als
!/oen %jer over de golven. Spoedig heeft hij hij Papeete, de hoofd-
,ee i van Tahiti, bereikt en - wat hij wel kon verwachten - de an-
e schepen zijn er al! Duidelijk kan hij de zeilen onderscheiden.
zeilt hij de baai binnen en laat het anker vallen achter de
„Viking". „Hallo, Rob!" roept Nils hem toe, „blij dat je er bent.
We maakten ons al ongerust. Ben je verdwaald?" „Neen", ant
woordt Rob, „verdwalen doe ik zo gauw niet. Maar ik heb pech
gehad". Nils trekt een verwonderd gezicht. Pech met zo'n nieuwe
schip? Rob vertelt hem niet meer, want hun stemmen zijn ver
over het water hoorbaar. En zolang hij reden heeft om iemand te
wantrouwen, houdt, hij liever zijn mond.
Yolanda
Yolande Adriaansens
trok zaterdag op Texel
alle aandacht. Kroon
prins Willem-Alexander
had zijn vriendin mee
genomen voor de Isa-
car-luchtrallye. Prins
Bernhard was er ook en
dat was een mooie gele
genheid voor Willem-
Alexander zijn vriendin
aan zijn grootvader voor
te stellen.
FOTO'S: ANP
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Het CDA
is niet zuinig genoeg. Er
wordt te veel geld uitge
geven voor leuke dingen
waardoor de overheidsfi
nanciën niet snel genoeg
op orde worden gebracht.
De partij is bovendien te
optimistisch over de te
verwachten economische
groei.
Deze kritiek op het CDA-ver-
kiezingsprogramma is niet af
komstig van de VVD of een
andere rivaliserende partij
maar van de CDA-minister
van financiën Onno Ruding.
Het afgelopen weekeinde
veegde Ruding, die zich overi
gens niet beschikbaar stelt
voor een plaats op de kieslijst,
de vloer aan met alle inmid
dels verschenen verkiezings
programma's, dat van zijn" ei
gen partij incluis.
Volgens Ruding is de vermin
dering van het financierings
tekort met twee procent in'de
komende vier jaar, zoals CDA,
VVD en PvdA eensgezind
voorstaan, veel te weinig. De
minister van financiën ziet
een terugdringing van het te
kort met drie procent als een
absoluut minimum. „Als je het
tekort nu niet aanpakt, in een
tijd van economische groei,
wanneer dan wel?", aldus Ru
ding gisteren voor de NCRV-
radio.
De financiële onderbouwing
van het vorige week versche
nen CDA-verkiezingspro-
gramma noemde Ruding ..soli
dair sober" De VVD zou daar
entegen een „weinig solide" fi
nanciële paragraaf hebben ge
schreven door te veel een
voorschot te nemen op extra
overheidsinkomsten. Voor het
Pvd A-verkiezingsprogramma
heeft Ruding hélemaal weinig
goede woorden over. „Daar
zien we het vertrouwde beeld.
De overheidsuitgaven worden
omhooggejaagd". aldus Ru
ding.
