3 De stuwende kracht van een punaise in je bil Tafeltje dek je De keizersnede UIT THUIS £etdóc6omont MAANDAG 29 MEI 1989 PAGINT Van schaamte en schaai loosheid is pas sprake air~ naakt zijn functie verliest. J0 Keer Struyker Boudier. Journalistiek bedrijven pl een mens soms voor bijzon verrassingen. De vorige in mijn moment „Behoedi II", heb ik beloofd naar leiding van een brief van lezeressen terug te komei een mij gegeven raad: eens op een naaktstrandj ken. Wij hebben de ervi dat het daar heel wat k toegaat dan op een ,,gew\ strand, waar soms zo hev lei Vandaag dus aandacht het naturisme. Ik moet beli nen dat ik niet in mijn bM langs het strand gehun ben om inspiratie op te q Het was me eenvoudig koud. Hoewel ik het ge-,, heb lekker in mijn vel tè* ten (is dat niet een ervjp die een naturist óók doen?) ik vind die huid net een beetje te dun om er mee te doen. Het is nd" vroeg in het jaar en naar P. smaak vraagt naaktrecrr1 een flinke dosis zonnewamQ Overigens is het me werifii ernst met het nadenken je naturisme. Ik wil mijn lla daarin betrekken. Waan. mijn vragen bij heb is hen: dat ik het niet juist vincPr het in Adams/Eva's kosntc ronddartelen in gezinnetje vergelijken met de naaktrfa a tie, zoals die meer en rajr op speciaal daarvoor besS. bare terreinen, wordt fi11 fend. Ik heb altijd gemeeipt weten dat echte naturi vanuit een duidelijk idealih^ een bepaalde levensfiloLie hun naakt zijn en naakt-lfa beleven. En u zult het vaiL[ willen aannemen, als ik^. dat ik die mening voor ke gelegenheid opnieuw hetkh toetst. Het naturisme is in de gësllg den is een tegen be wegingiei worden ten opzichte vaije puriteinse, Victoriaanse o/Pe ting. In onze, moderne le wordt het met name bel^0i als tegenhanger van dé^0 maar toenemende tendenae individualisering. Fr De naturist-uit-keuze, mz overtuiging, gaat het niehs het show-element, om e.\'jjir doneren of om shockeren}te demonstreert niet; hij leeflBr, leeft zichzelf in zijn blootia de anderen eveneens. Dat ivi ste is wezenlijk in zijn o/fta ling. Die anderen horen 4 Niet om te hebben, maar oj_ zijn. Net als hij. Een on be' gen, vriendelijk, niet clairpe met elkaar omgaan staat ito bij voorop. Het idealismeIer de naturist is erop gerichjcl< relatie met elkaar te verilar ren. Het is gestoeld op innya ke beschaving en vraagtBr ook rekening te houden Big anderen. Een bewijs daajs ben ik bijvoorbeeld tegengalc men in een van de laatste pa veringen van het driemasMi lijks tijdschrift „Naturiskr waarin werd geschreven t een jong Nederlands meisj als werkstudente actief I een Frans naturistenoorcL- haar vrije tijd gaat ze met de andere ongeklede™ Maar als ze aan de recJ werkzaam is, draagt ze I woon haar kleren. „Dat is mijn persoonlijke M keur, ik ben van mening cAR mensen gekleed hoort te vangen ook al is dit een leveranciers, maar ook de f' tie". Naturismenr. 3-'88)frn Van de horden nieuwsgia] gen, lolbroeken, op sen\ U beluste snobisten die in dé kan tie naar een „nieuw tje" zoeken, moeten de sep ze naturisten helemaal i 2 hebben. Ze houden niet [er gluurders en lopen niejn koop. i. Terug naar mijn eigen bte ring: Ik geloof de briefscjhd sters onvoorwaardelijk. 0\ tuigde naturisten doen |jj< zwoel, stiekem; provoc\g van geen sprake is in het 4 snee Nederlands gezin wat het over had. In gewoon zinsverband, in onze cult lijkt mij ongebreideld naaf? pen uitdagend; gemis aan miteit voor de eigen perèe Iedere mens heeft er recHar zeer persoonlijk, uiterst ƒ5 beleefd, zichzelf te zijn he daarin mogen anderen t I treden. Vrijmoedig de in naaktheid beleven lijkt met j wezenlijk anders dan haafn zorgvuldig uitleven. En.U misverstand te voorkop met alle waardering vooJLy, naturisme: Ik ben er geen h hangster van. Dat mag toC Een wereld van verschil, en beide partijen hadden binnen hun eigen denkwereld een flink deel van het gelijk aan hun kant. Maar al te ge makkelijk wordt vergeten dat zwangeren (samen met kinderen) het meest profijt hebben gehad van de medische vooruitgang. „Wee de zwangere vrouwen", staat (tot grote ergernis van mijn moeder) ergens in de Bijbel geschreven, en tot diep in deze eeuw was dat maar al te vaak waar. Sla je bijvoorbeeld de bevolkingsregisters van een eeuw geleden er op na dan merk je alras dat het toen voor een man niet on gewoon was om een paar maal te hertrouwen omdat hun respectie velijke vrouwen het kraambed niet hadden overleefd. Zelfs als je naar de laatste dertig, veertig jaren kijkt dan zie je dat de gevaren voor kraamvrouwen en pasgeborenen spectaculair zijn ge daald. Even lekker huiveren: Nog geen, veertig jaar geleden, in 1950, gingen veertig van de duizend pas geborenen dood, en dat is nu gezakt tot nog geen tien per duizend. In 1966, dus 25 jaar geleden, stierven per jaar veertig vrouwen tijdens de bevalling, een cijfer dat nu is ge daald tot acht. In diezelfde tijd werd de keizersnede vijf keer veili ger, „een voorbeeld", aldus medi sche rekenmeester dr D Hoogen- doorn „van de enorme vooruitgang van de medische mogelijkheden." Aan de andere kant, en daar had den die vrouwen weer gelijk in, dreigde de bevalling, en alles wat daarom heen gebeurde, inderdaad van een vreugdevolle gebeurtenis te verworden tot een koele me- disch-technische ingreep. Pasgebo renen werden onmiddellijk van de moeder gescheiden en de bevalling verliep, nog steeds trouwens, in be tegelde ruimtes, omgeven door veel bliep-bliep apparatuur. Daarin is veel veranderd. Vooral de houding van de vrouwe nartsen is veranderd, niet in de laatste plaats doordat ze moeten concurreren met minder door de techniek bezeten vroedvrouwen, die nog steeds veertig procent van de bevallingenmarkt bedienen. Het verwijt dat vrouwenartsen in de Westerse wereld te snel te zwaar medisch geschut inzetten, is ook niet helemaal weg te wuiven. Neem Amerika, het land van de onbegrensde mogelijkheden. Al een paar jaar woedt in Engelstalige me dische topbladen als de 'New Eng land Journal of Medicine' en de 'British Medical Journal' een ver woede discussie over de niet te stui ten stijging van het aantal keizers- nedes. Iedereen is het er over eens dat die ingreep veel te vaak ge beurt, en toch blijft daar alles bij het oude. Wat is het geval? De kei zersnede is het laatste redmiddel nier ter wereld, in Canada twintig procent, en Amerika excelleert weer eens door een ongelooflijk hoge percentage van 25. Daar komt dus één op de vier kinderen op de operatietafel ter wereld! Waarom? Omdat, aldus de 'British Medical Journal' (BMJ) men daar „de kun digheid heeft verloren om een kind in stuitligging op de normale ma nier ter wereld te brengen". Bo vendien is elke vrouwenarts daar als de dood voor een proces. In Amerika is het heel gewoon dat ouders, als hun kind niet honderd procent gaaf ter wereld komt, de vrouwenarts voor de rechter slepen en een torenhoog bedrag eisen aan smartegeld. Om zich tegen dat soort gevallen te vrijwaren, betalen vrouwenartsen daar per jaar 60.000 dollar aan verzekeringspremie! Het gevolg ligt voor de hand. Ameri kaanse vrouwenartsen nemen geen enkel risico meer en doen zoals ie dereen doet, dus bij een beetje twij fel hanteren ze het mes. Bovendien uitte ene dr Craigin in 1916 in New York de gevleugelde woorden: „Eens een keizersnede, altijd een keizersnede". Want bij een volgende bevalling via de nor male weg zou er een kans kunnen bestaan dat het oude litteken van de eerdere keizersnede open scheurt. Ondanks het feit dat die kans inmiddels tot bijna nul is ge reduceerd, waart Craigins geest nog steeds rond in de Engelsspre kende landen. Overal in de wester se wereld stijgt het aantal keizers- nedes, aldus de BMJ, „en zelfs in Nederland, waar het mes het minst wordt gehanteerd, nadert het per centage de dubbele cijfers". Nog veiliger Dat blijkt mee te vallen. In de ja ren 1983-1985 kwam nog geen zes procent van alle Nederlandse kin deren via een keizersnede ter we reld. Ook blijkt de regel van Crai gin (Eens een keizersnede, altijd een keizersnede) geen invloed te hebben. Het verloskundige team van de Leidse universiteit zocht dat eens uit. Bij vrouwen, die al eerder een keizersnede hadden meege maakt, probeerde men in drie kwart van de gevallen toch een be valling via de normale weg. Bij 80 procent van hen lukte dat inder daad. De resultaten waren er niet minder om. Integendeel. Hoewel het risico van een sectio voor moe der en kind in Nederland heel klein is, zowat het kleinst op de hele wereld, is een bevalling toch nog veiliger. Dat bleek ook te klop pen voor die gevallen waarbij als nog voor een normale bevalling werd gekozen. Vanwege die gunsti ge resultaten „lijkt het nastreven van een normale baring na een keizersnede veilig en verant woord", aldus het team. Wat is er pretti ger „romanti scher" dan aan een ruisend stroompje sandwi ches met ham en kaas eten, om spoeld door een prettige wijn. Dat kan je doen in de ruigte van de Highlands in het gezelschap van loslopende scha pen met je warme voeten in het sie pelen de water, zittend op een rotsblok (toe maar); maar je kunt het ook doen langs de snelweg in een van die parkeer havens met klaar staande houten banken en een ta fel. Simpel, uitno digend als je kilo meters hebt gere den. Je kunt het ook doen op een kinderpartij ach- Walasse Ting (1928) uit Sjang hai verloor als aristocraat al zijn geld, waarna hij platzak in Hong kong probeerde aan de kost te ko men door schilde rijen te maken in prestigieuze ho tels. Zijn stijl naar de Franse impres- sisionisten sloeg aan en hij ver kocht er redelijk. In 1952 stapte hij met wat munten op zak van boord in Marseille, reis de naar Parijs en werd goede vriendjes met o.a. Karei Appel en Corneille die hem sterk beïnvloed den. Met de tanden op elkaar veroverde hij zich wereld wijd een plaatsje op tentoonstellin gen van moderne kunst (1954-1988), deed ook Holland aan (1986 „Nou- velles Images", Den Haag en „Arti en Amici- tiaeAmster dam). Hij schil derde prachtig op rijstpapier in Ma- tisse-kleüren en voorzag kantoor ter in de tuin on der de grote se ringenboom oi met een kinder verjaardag in de speeltuin. Nu zijn we er. Onontbeerlijk bij dit soort gelegen heden is een picknickmand. Je krijgt ze met be stek of zonder be stek er in. Dat is prima! Maar je kunt het lekkers ook minder hoog in de bol verpak ken in een ruime tas, waarin ten minste ook de thermoskan met koffie of 'fris' kan worden vervoerd. Je hebt sportieve mensen die des noods uit een rug zak een homp roggebrood veror beren op een bergpla tea u tje van 1 bij 1 meter, je hebt ook men sen die van com fort houden. Dat zijn vaak mensen met kinderen in hun kielzog. Voor hen is bijvoor beeld de nieuwe tafel van Rodelle ideaal om in de kofferbak mee te laten 'wandelen in de auto'. De ta fel heeft een licht frame dat com pact kan worden samengevouwen. Het frame is van aluminium, het tafelblad is van hout en de bijbe horende zitjes zijn van kunststof. Ga je er samen op uit dan is al die poespas niet no dig. Reispapieren, geld en papieren zakdoekjes kun nen ook in een kunststof schou dertas en de 'hap hapin een bijpas sende draagtas, waaruit het mak- keijk graaien is. Badgoed gaat er ook nog in. TINY FRANCIS gebouwen van posters en pane len. „Stylo Print" uit Tilburg bena derde de schilder omdat ze handbe schilderde T- shirts wilde ma ken met zeefdruk op stof. Ze maak ten een deal met Ting, die wel voelde voor dit proces waarin hij zijn creativiteit op weer andere wijze kwijt kon. Dick de Vries uit het Confectie Cen trum Amsterdam maakte op zijn beurt weer een deal met Stylo Print" en ver koopt nu de ex clusieve T-shirts (maten M, L en XL) voor resp. 59,- en 69,-. Voor de winter is men bezig Walas- se Ting prints aan te brengen op sweatshirts en joggingpakken. Tevens worden de mogelijkheden onderzocht om zijde te bedruk ken voor de pro- duktie van blou ses en blousons. Maar dit is toe komstmuziek. Voorlopig zijn al leen de T-shirts in hele mooie kleuren (rood, blauw, geel met exotische voor stellingen) te koop. Inl. 020- 172619). TINY FRANCIS De Vrijmetselarij „stuwt" Piet Veenhof al dertig jaar lang om de ruwe steen die hij zelf is te bijtelen tot een kubiek. FOTO: CEES VERKERK Een jaar of tien geleden wer den twee Nijmeegse vrouwe nartsen, de professoren Eskes en Mastboom, voor de VPRO- microfoon overstelpt met ver wijten van feministische zijde. Dat vrouwenartsen zoiets na tuurlijks als een bevalling bij na als een soort ziekte be schouwden en in zwangere vrouwen niet meer zagen dan zwangere buiken, enzovoort. De hooggeleerden gir.gen, to taal verrast, zachtjes piepend in de verdediging door te wij zen op de vruchten van de medische vooruitgang. Dat vermocht geen indruk te ma ken. Een paar jaar later wer den in het Amsterdamse vrou wenhuis alle vrouwenartsen van Nederland in een collec tief tribunaal veroordeeld als zijnde seksistisch, mannelijk chauvinistisch en meer van dat ergs. vermeldt de ingreep al en Julius Ceasar zou met deze ingreep ter wereld zijn gekomen. Routine-operatie De keizersnede, ofwel sectio caesa- rea (van Julius Caesar dus), wordt grofweg om twee reden gedaan. De moeder kan het kind niet op de normale manier baren omdat het kind te groot is of verkeerd in de baarmoeder ligt, ofwel, reden twee, het kind krijgt het benauwd omdat de bevalling al te lang dreigt te du ren. De ingreep, die vijftig jaar ge leden tamelijk riskant was, is nu een veilige routine-operatie. Wel nu. In Engeland komt vijftien pro cent van alle kinderen op deze ma- Als de zon feller wordt, wil je misschien wel een duik nemen in het water. Behalve eterij gaan ook de badspullen mee in de ruime tas, gedecoreerd met inzetten, ontleend aan warme landen. Fatsoenlijke kerels die niet terugdeinzen voor de grote levensvragen en die kennelijk gevoel hebben voor ritueel Piet Veenhof komt ze voortdurend tegen. En wanneer dat gebeurt, denkt hij vaak dit: dat hij zo'n vent eigenlijk een loge zou gunnen. Een Vrijmet selaarsloge. Maar hoe daarover te beginnen? Rond de Vrijmetselarij hangt zoveel geheim zinnigheid dat ook open, fatsoenlijke, ruim denkende kerels er door worden afge schrikt. Piet Veenhof: „Dus van die geheimzinnigheid willen we af. Net als van onze eigen schroom om over de Vrijmet selarij te praten. Want ook wij zelf zijn in de loop van de eeuwen ontwend om over onze club mededelingen te doen. Vandaar dat we nu een set met brochures hebben uitgebracht waarin de be langrijkste informatie over de Vrijmetselarij in kort be stek is samengevat. Iedereen die interesse heeft, krijgt die set gratis toegstuurd. Ik moet zeggen dat er een grote vraag naar blijkt te zijn. Afgelopen herfst zijn de brochures ge reed gekomen en inmiddels heb ik er vele duizenden van verstuurd". Piet Veenhof, 68 en gepen sioneerd ambtenaar, is lid van de landelijke commissie Voorlichting van wat offi cieel heet: de Orde van Vrij metselaren onder het Groot oosten der Nederlanden. Zo'n jaartje of dertig geleden werd hij aangenomen als leerling binnen dit genootschap en hij heeft de tijden nog meege maakt dat geheimhouding omtrent het lidmaatschap een reële zelfbeschermende functie had. „Een baas op het ministerie van landbouw zei tegen mij: als je het vrijmetselaarsschap niet opgeeft, donder ik je het ministerie af. Ik zei: kan ik die toezegging op schrift krij gen? Toen heb ik er verder niets meer van gehoord. Maar ik wil maar zeggen dat er een kwart eeuw geleden in sommige kringen nog een duidelijke aversie tegen ons" bestond". Aversie Die aversie was nóg langer geleden nog veel groter en hield verband met het funda mentele principe van de vrij metselaars dat het ieders ge boorterecht is om zelf de waarheid te zoeken zon der hierbij te worden gehin derd door dogma's of ideolo gieën van wie of of wat ook. In tijden dat de kerken hun zending nog primair verston den als verdediging van een dogmatisch wereldbeeld, gaf dit vrije denken allicht aan leiding tot onderdrukking. De wortels van de vrijmetse laars liggen in de Engelse en Schotse bouwgenootschappen zoals die in de middeleeuwen bestonden. Vrije metselaars (free masons) waren vaklie den die de uit steengroeven gehouwen ruwe steenblok ken bewerkten tot bruikbare en mooi gevormde bouwste- nen voor de grote bouwwer ken, in veel gevallen kathe dralen. Ze waren verenigd in bouwcorporaties die de vak kennis berschermden door deze strikt binnen de eigen gelederen te houden. Hun bijeenkomsten hadden plaats in bouwhutten of lodges (waaruit het woord loge is ontstaan). Tijdens die bijeen komsten werd niet alleen over problemen van prakti sche aard gesproken, maar wisselde men ook van ge dachten over de grote levens vraagstukken. Geleidelijk aan verschoof het accent naar deze laatste ge- dachtenwisselingen en uit eindelijk werd er alleen nog over geestelijke waarden ge sproken. Waarbij echter zo wel de vertrouwelijkheid werd gehandhaafd als de, nu in overdrachtelijke betekenis begrepen, vaktaal. Onder lei ding van de Opperbouw meester des Heelals gingen de vrijmetselaars er zich op toeleggen zelf geve, kubieke stenen te worden die perfect moesten passen in de Tempel der Mensheid. Als geboorte jaar van de Vrijmetselarij in haar huidige vorm wordt 1717 beschouwd, toen vier Londense loges de eerste Grootloge stichtten. De eerste Nederlandse loge werd in 1734 in Den Haag gesticht en komt nog steeds samen onder de naam L'Union Royale. Fatsoenlijk Piet Veenhof, die is aangeslo ten bij de Rotterdamse loge Concord: „Het doel van onze samenkomsten is onszelf te ontwikkelen tot fatsoenlijke, bruikbare leden van de sa menleving. Daarbij schuren we onszelf aan elkaar, in die zin dat we onze eigen opvat tingen voortdurend toetsen aan die van de ander. In de overtuiging dat niemand de wijsheid in pacht heeft. Dat uitgangspunt maakt het mo gelijk dat mensen van zeer uiteenlopende godsdienstige, levensbeschouwelijke en po litieke opvatting binnen de vrijmetselaarsloges als vrien den met elkaar verkeren. Theosofen, antroposofen, ka tholieken, oud-katholieken, gereformeerden, zelfs katha ren kun je bij ons aantreffen. En die kunnen dan walgen van eikaars ideeën dat maakt niet uit, zolang ze maar aan het uitgangspunt vasthouden dat ze eerbied opbrengen voor elkaar als mens. Als zoekend mens, op weg naar de waarheid". „Die eerbied en die onderlin ge toetsing heb ik steeds er varen als een stuwende kracht in mijn leven. Een kracht die elke keer weer het besef in mij wakker roept dat ik ëen wezen in ontwikke ling ben en dat ik aan mijzelf moet werken. Een soort pu naise in mijn bil". Ook de talloze, aan de eer- tijdse bouwloges ontleende symbolen en ritualen hebben tot doel het besef wakker te roepen dat een mens een we zen in ontwikkeling is en dat hij zichzelf moet ontwikkelen tot de kubieke steen die per fect past in het levende bouwwerk van de mensheid. Passer en winkelhaak zijn in dat verband belangrijke sym bolen. De passer wordt ver bonden met de gadachte aan maatgeven, scheppen, afpas sen. In de winkelhaak mét zijn rechte hoek ziet men de opdracht verzinnebeeld om te streven naar een zuivere relatie tot het Opperwezen en de medemens. De ritualen of ceremoniën worden, de nieuwe openheid ten spijt, geheim gehouden. Waarbij het oogmerk is ze een extra kracht te verlenen. Door de ceremoniën welbe wust onder de bescherming van een taboe te plaatsen en te houden, aldus de vrijmet selaars, is de uitwerking die zij hebben op de ingewijden aanzienlijk groter dan het ge val zou zijn bij openbare ritu alen. Vertrouwelijk In dit opzicht zal de Vrijmet selarij wel altijd „geheimzin nig" blijven, verwacht Piet Veenhof, zoals ook het be sprokene in de loges met ver trouwelijkheid bezegeld zal blijven. Een ingrijpende ver andering die hij voor de ko mende decennia wel voorziet is de toelating van vrouwen tot het genootschap: „Er wordt in onze kring steeds meer gemurmureerd dat uitsluiting van vrouwen toch eigenlijk niet meer van deze tijd is. Waarbij soms wordt verwezen naar een tak binnen de Vrijmetselarij die de I.O.G.V.M. heet, de Inter nationale Orde der Gemeng de Vrijmetselarij, en die al sinds 1893 open staat voor zo wel mannen als vrouwen. Waarom zou dat bij ons ook niet kunnen?, wordt er dan gevraagd. Eigenlijk vinden we het allemaal heel gek dat we de helft van de mensheid buiten de deur houden. Maar tegelijkertijd vinden we het toch wel lekker veilig. Want het blijft natuurlijk waar dat de sfeer in een gemengd ge zelschap anders is dan in een mannenclub. Waar vrouwen aanwezig zijn zal je altijd het verschijnsel houden dat som mige mannen daar althans met hun ogen niet af kunnen blijven. Dat verstoort de con centratie. En dan: hoezeer we ook het wederzijdse respect nastreven, af en toe doen zich ook in onze kring hefti ge ruzies voor. Het gebeurt dat er ierpand volkomen ach ter het behang wordt geplakt. Mannen onder elkaar, wijst onze praktijk uit, kunnen dat toch weer vrij spoedig bijleg gen. Maar stel nou dat bij zo'n confrontatie ook de lief hebbende echtgenote van de uitgefoeterde broeder aanwe zig is. Die echtgenote zal een jaar later nóg op wraak zin nen. Dus persoonlijk zie ik het opengooien van de Vrij metselarij voor vrouwen niet zo positief in. Het zal ook niet morgen of overmorgen ge beuren. Misschien duurt het nog wel vijftig jaar, maar het gaat gebeuren dat staat voor mij vast". WILLEM SCHEER De gratis brochures over de Vrijmetselarij kunnen wor den aangevraagd bij het lan delijk secretariaat van de Orde van Vrijmetselaren on der het Grootoosten der Ne derlanden. Fluwelen Burg wal 22, 2211 CJ Den Haag. door Joke Forceville-Van Rossun c Naturisme t'

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 12