fedcrlandsc sleepboot mkt Yietnamezen niet wijt in Singapore Jniversiteiten vragen om meer investeringen waar geschut tegen Nijpels Relatie met Duitsers: Eerder een Calimero- effect dan een oorlogsherinnering Op scholen meer arbeidsduurverkorting Drie parlementariërs verlaten Tweede Kamer ÏENLAND CridóöGomont DONDERDAG 25 MEI 1989 PAGINA 5 ■wderd fflhasj Ijaring- 2f|jes esteiih De rijkspolitie r. Dij een huiszoeking zeterj woonwagencen- aarjBest honderd kilo inden dat zat ver- haringvaatjes die ind waren begra- 'endien vond de 'ee pistolen. In hiermee is een bewoner van het gboefcencentrum aan- DEN HAAG De arbeidsduurver korting (adv) voor onderwijsperso- nèel wordt per 1 augustus uitgebreid. Het onderwijsgevend personeel in het primair onderwijs van 28 tot en met 51 jaar krijgt bij een aanstelling van 21 klokuren per week of meer recht op 1 uur adv per week (dat was 32 klokuren). Voor de 45- tot en met 51-jarigen die recht hebben op twee adv-uren, gaat die grens van 32 naar 24 klokuren per week. De 52 tot en met 54-jarigen hebben nu al vanaf 24 klokuren per week (was 26 klokuren) recht op 4 adv-uren verlof. Voor het voortgezet onderwijs wordt adv toegekend op basis van het aan tal lesuren. De grens voor een adv- uur voor 28- tot en met 51-jarigen gaat van 23 naar 18 lesuren per week. Voor 45- tot en met 51-jarigen gaat de grens voor 1 uur adv van 18 naar 15 lesuren per week. Voor het onder wijsgevend personeel voor 52 jaar en ouder blijft de huidige regeling be staan. Hierdoor wordt het aantal deeltijdwerkers dat recht heeft op adv aanzienlijk groter. De door de adv vrijkomende uren, zullen bij voorrang moeten worden opgevuld door mensen die overbodig zijn ge worden. Structurele subsidie voor bureaus slachtofferhulp UTRECHT Minister Korthals Altes van justitie heeft voor de komende vijf jaar 4 miljoen gulden op jaarbasis beschikbaar gesteld aan de ruim zestig Bu reaus voor Slachtofferhulp in Nederland. Volgens de LOS komt met de toezegging van justitie een einde aan een periode van financiële onzekerheid. Slachtof ferhulp ontving wel overheidsgeld, maar van een structurele financiering was nog geen sprake. „Justi tie erkent met deze nieuwe regeling dat slachtoffers recht hebben op hulp", zei de tevreden nieuwe voor zitter van de LOS, prof. mr. M. Groenhuijsen, giste ren op een ledenvergadering in Utrecht. Groenhuij sen werd gekozen als opvolger van dr. J. van Dijk, die vanaf de oprichting in 1984 als voorzitter van de LOS heeft opgetreden. De nieuwe voorzitter is hoog leraar straf- en strafprocesrecht aan de Katholieke Universiteit Brabant. Hij is tevens rechter-plaatsver- vanger bij de rechtbank in Rotterdam. (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG Drie Twee de-Kamerleden die in hun fractie een belangrijke rol hebben gespeeld, hebben gis teren hun afscheid aange kondigd. Van D66 zullen Maarten Engwirda (45) en Erwin Nypels (55) niet meer terugkeren na de verkiezin gen van 6 september. Wijnie Jabaaij (50) van de PvdA verlaat 28 juni, de laatste vergaderdag van de Kamer voor het zomerreces, de poli tiek. Jabaaij blijkt aan de ziekte multiple sclerose (ms) te lijden. Engwirda was veertien jaar lid van de Tweede-Kamerfractie van D66. Tusen 1982 en 1986 was Engwirda fractievoorzit ter. Engwirda is bereid in de politiek terug te keren als hij een ministerspost kan bekle den in een kabinet waarin D66 zit. Anders zal Engwirda kie zen uit een aantal aanbiedin gen van het bedrijfsleven. Zijn fractiegenoot Nypels is sinds 1967 met een onderbre king van twee jaar ('72-'74) ka merlid. In 1982 was Nypels 'even' minister van volkshuis vesting en ruimtelijke orde ning. Dat kwam doordat de PvdA uit het tweede kabinet- Van Agt was gestapt en D66 en het CDA een 'rompkabinet' vormden. Nypels bekleedde deze post zes maanden. Wijnie Jabaaij is ruim tien jaar kamerlid geweest. Toen zij en kele maanden geleden met haar been begon te tobben, dacht Wijnie Jabaaij dat zij aan een tropenvirus leed. On derzoek in het Academisch Ziekenhuis in Leiden heeft uitgewezen dat zij ms heeft. „Haar onverwachte vertrek is voor ons een groot verlies", liet de PvdA-fractie weten. Lekker!!! voorj in d<\PORE Kapitein ma-van Haarlemse Ipnetfpbööt Santania zet pulpfg met zijn schip, bbenp naast dertien be- hand^gsleden ook 87 tmes bootvluchtelin- ëe-|rblijven, koers rich- "eenf FiliPÜnen' De au~ usief en van Singapore ;everp geweigerd de rich- mezen aan land te lat-ie >eten 'genin van deze weigering jpen.gens Koops uiterst for meel De Santania zou in eer ste instantie de voormalige Britse kroonkolonie niet aan doen. Ook het voorstel om de Vietnamezen per vliegtuig naar een ander Aziatisch land te brengen dat hen voorlopig zou willen opvangen, werd van de hand gewezen. Op Tweede Pinksterdag viste het Nederlandse schip de Vietna mezen op uit de Zuidchinese Zee, waar zij al drie dagen op een kleine vissersboot rond dobberden. Volgens Koops waren de auto riteiten. onverbiddelijk: „We kregen te horen dat we oor spronkelijk niet voor Singapo re bestemd waren en dat we dus die Vietnamezen maar er gens anders kwijt moesten zien te raken. En dat komt hard aan. Zeker als je weet dat er onder de vluchtelingen 35 kinderen onder de achttien jaar zijn. Als wij hen niet ge holpen zouden hebben, was hooguit een derde levend aai} wal gekomen". De kapitein van de Santania kreeg veel meer vluchtelingen aan boord dan hij op het eerste gezicht verwachtte. Koops: Met een verrekijker hadden we geschat dat er dertig men sen aan boord van het vissers bootje zouden zijn, maar toen ze eenmaal aan boord begon nen te stappen bleken het er een paar meer te zijn". Een complicerende factor is het feit dat de Santania niet onder Nederlandse, maar on der Panamese vlag vaart. Er bestaat een speciale regeling voor dit soort gevallen, waar bij andere landen zich garant kunnen stellen. Inmiddels zou Frankrijk die stap hebben ge zet, aldus het Haarlemse be drijf ITC. Itkaping rnalist Ger Vaders toont zijn boek „Ijsbloemen en witte over de treinkaping in 1975. Vaders die één van de ge gijzelden was, overhandigde gisteren het eerste exemplaar aan mevrouw Soumokil. Zij bemiddelde tijdens de kaping, foto: anp ;taan' een| maf.| gro- pge-Wg van de voorpagina) ikel-j vijk.hval van Luteijn was veeê'voor Haagse politie- zich grippen. Bij de pre- ™r-fe van het presti- d ze' NMP zei Nijpels ene-brgen echter: „Het asse. Standpunt wijkt op dit ene onderdeel Ei het NMP. Zowel MP als het VVD- zingsprogramma een solide financie- n hoeft dus niet te n gewijzigd. Het itenforfait is slechts mderdeel van het Nu Smit-Kroes zich 'vrijwillig' uit de politiek zal terugtrek ken, is de kans volgens Luteijn groot dat Nijpels een zelfde soort signaal van de partij zal krijgen. ,.Er kan een oproep op hem worden gedaan zich terug te trekken. Als ik Nijpels was, zou ik dan zeggen: publiceer de kandidatenlijst maar zonder mijn naam er op". Luteijn be nadrukt dat de populariteit van Nijpels (in de opiniepeilin gen tweede achter premier Lubbers) hem 'niets zegt. Niet waard van een ruzie niet waard. „In deze aanloopfase naar de ver kiezingen is het staatsrechter lijk en praktisch geen pro bleem dat Nijpels als minister een plan moet presenteren dat niet helemaal strookt met de opvattingen van zijn eigen partij. Dat hebberi CDA-minis- ters in deze periode ook wel eens". In een uitvoerig betoog pleitte Lubbers er vanmorgen voor de afschaffing van het reiskos tenforfait niet louter te zien als financieringsbron van het NMP. „De afschaffing heeft een veel bredere, bedoeling. Het gaat ook om het tegengaan van files, waardoor de lucht vervuiling kan afnemen. Daarom kunnen we dit punt niet zo maar uit het NMP ha len. In dit soort zaken moet je principieel zijn, moet je geloof waardig blijven". Minister Smit-Kroes (verkeer en waterstaat) kon het niet la ten een sneer uit te delen naar VVD-fractieleider Voorhoeve, die zij ironisch haar „politieke vriend" noemde. „Ik heb het idee dat Voorhoeve nogal ach terliep", aldus Smit-Kroes. „Hij heeft over het NMP uit spraken gedaan die daar dui delijk op wijzen. Zijn vrees voor een te zware belasting voor het vrachtverkeer is on terecht. Maar ik ben geduldig en zal het Voorhoeve nog eens uitleggen". bel- .tiaj liet Nijpels al weten reiskostenforfait voor ;n principieel punt is. kten'zal zich daardoor zon- >eite achter het VVD- .ingsprogramma kun- ïaren. Dit tot grote er- an Luteijn, die gisteren hangt veel af van Nij- elichting op het NMP. een signaal moeten ge- DEN HAAG Twee voorma lige medewerkers van het Haagse beveiligings- en incas sobedrijf Toetanchamon zijn vanmorgen veroordeeld tot ge vangenisstraffen van twee en vier jaar. De zwaarste straf was voor een 31-jarige man uit Voorschoten, die veertien da gen geleden door de officier van justitie was omschreven als één van de adjudanten van de grote baas Hoos. De Voor- Twee en vier jaar voor Toetanchamon - medewerkers schotenaar had meegedaan aan brandstichtingen bij Sijt- hoff Pers en de Gemeentelijke Sociale Dienst en vernielingen 'bij directieleden van het kran tenconcern. De ander, een 28- jarige Amsterdammer, had in het kader van incassopraktij ken her en der vernielingen aangericht om mensen te inti mideren. Dit gebeurde alle maal in opdracht van Hoos, zo vertelden beide mannen twee weken terug tijdens de rechts zitting. Zoals bekend is de Toetanchamon-directeur zelf onlangs tot 12 jaar cel veroor deeld. De prijzen voor 'Hollandse Nieuwe' verschillen per plaats en per uur. Deze handelaar en zijn vrouw werden geknipt op het moment dat hun lekkere haring voor 3,25 zijn weg zocht naar hongerige kelen. foto: anp De Vries (CDA) wil in kabinet (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG CDA-fractie- leider Bert de Vries is bereid zitting te nemen in een nieuw kabinet. „Bij de verkiezingen van 1986 heb ik gezegd dat ik liever doorga als fractievoor zitter, maar die kwestie is nu open. Als de partij mij voor een andere functie vraagt, dan zal ik dat doen", zegt De Vries vanochtend in een interview met het Algemeen Dagblad. De Vries spreekt geen voor keur uit voor een bepaalde ministerspost of voor een staatssecretarisschap. Met wel ke partij het CDA een coalitie wil vormen, is volgens De Vries nog niet vast te stellen. Wel twijfelt hij zeer aan de VVD. „We moeten afwachten of we na de verkiezingen van 6 september met een enigszins evenwichtige partij te maken hebben", aldus De Vries. „Het reiskostenforfait heeft voor de VVD inmiddels zo veel ge wicht gekregen, dat het ver dacht veel begint te lijken op de ononderhandelbare strijd punten waar de PvdA het pa tent op had". De Vries oordeelt ook niet al te positief over de PvdA: „Ik ben terughoudend ten opzichte van een PvdA/CDA-coalitie. De PvdA is een partij met een achterban waarvan een grote druk uitgaat om de overheid veel geld te laten uitgeven en die daardoor een belastinver- zwaring voor lief neemt". AMSTERDAM Anno 1989 doe je geen recht aan de realiteit, meent F. Wie- lenga, als je de oorlog nog steeds beschouwt als hoofdoorzaak van de soms gespannen verhouding tussen Nederlanders en Duitsers. De Amsterdam mer Wielenga is vandaag aan de Vrije Universiteit in zijn stad gepromoveerd op zijn proefschrift „West- Duitsland: partner uit noodzaak, een onderzoek naar de moeizame Neder lands-Duitse betrekkin gen tussen 1949 en 1955". Ruim vier jaar onderzoek le verden een boekwerk op van bijna 600 pagina's. Het onder werp sleepte hem volledig mee. geeft Wielenga toe. Zijn fascinatie kwam onder andere voort uit een onderzoek dat hij eerder samen met zijn promo tor, prof. J. Hess voor de We tenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid had verricht naar het beeld dat de Neder landse pers schetste van Duits land tussen 1969 en 1980. Een nadere uitwerking van dat on derwerp leek een logische vol gende stap. Minstens zo doorslaggevend was het emotionele argument. Wielenga: „De spanning die de relatie tussen de twee landen kenmerkt, voelde ik ook zelf. Ik ben niet anti-Duits opge voed, zeker niet. Maar de oor log speelde bij ons thuis altijd een zekere rol. Ook familiele den van mij zijn opgepakt en nooit meer teruggekomen. Vier en vijf mei waren gewij de dagen. Dat dilemma, aan de ene kant de Duitsers nodig hebben en je aan de andere kant liever niet met ze willen bezighouden, wilde ik onder zoeken." „Voor historisch onderzoek kan persoonlijke betrokken heid een belangrijke drijfveer zijn. Een beetje engagement heb je nodig om een dergelijk groot project vol te houden", aldus Wielenga. Bewustzijn De oorlog, aldus Wielenga, is ook voor de tweede generatie een deel geworden van het na tionaal bewustzijn. De gevol gen die dat heeft voor de ma nier waarop we nu tegen de Duitsers aankijken zijn echter lang niet zo groot als vaak wordt gedacht. Wielenga: „De discussie rond de vrijlating van de Twee van Breda vind ik een mooi voor beeld. Het ging meer over de verwerking van het Neder lands oorlogsverleden, dan over onze verhouding met de Bondsrepubliek Duitsland Tij dens dodenherdenkingen is er al jaren geen sprake meer van anti-Duitse sentimenten. Ik zeg niet dat de verhouding spanningsvrij is, maar die wordt eerder veroorzaakt door het 'Calimero-effect'. Wij als klein landje naast een grote natie, onze afhankelijkheid van de Duitsers, het feit dat Nederland voor de buitenwe reld toch een beetje bij Duits land hoort. De bezettingstijd vormt slechts een onderdeel 'van al die overwegingen". De spanning tussen Nederland en de Bondsrepubliek dateert al van veel langer geleden en kwam pas goed tot uiting aan het eind van de negentiende eeuw Het hoort bij een nor male verhouding met Duits land. vindt Wielenga. „Het verkiezingsresultaat dat de Republikaner behaalden, leidt bij ons ongetwijfeld tot een gevoeliger reactie dan die van Le Pen in Frankrijk. De Nederlandse pijngrens ligt voor ontwikkelingen in Duits land veel lager, maar dat zou ook zo geweest zijn zonder oorlogsverleden Dat geeft het hoogstens een extra emotio neel karakter. Het belang mag je echter niet overschatten". Verzoening Het Nederlandse wantrouwen vervaagde vanaf 1969. Volgens Wielenga had dat alles te ma ken met het aantreden van Brandt als bondskanselier en Heinemann als bondspresi dent. Wielenga: „Zij vertegen woordigden een 'ander' Duits land, hadden een sterke more le uitstraling en gaven echt in houd aan het begrip 'verzoe ning'. Brandt maakte een knieval tijdens een bezoek aan het getto in Warschau in 1970 en Heineméfrin legde in 1969- een krans in de Hollandse Schouwburg in Amsterdam van waar zoveel joden waren weggevoerd. Kijk. dat waren precies de morele gebaren van Duitse zijde die Nederland in de vijftiger jaren zo node had gemist". Naast het wantrouwen was in de na-oorlogse jaren de Duitse „Unfahigkeit zü trauern" de belangrijkste oorzaak van de spanningen. Wielenga: „Ne derland had met zijn calvinis tische inslag een deemoedige houding van Duitsland ver wacht en zou dan in al zijn barmhartigheid wel bereid zijn geweest tot vergeving. Maar Duitsland voldeed niet aan dat verwachtingspatroon omdat er een soort collectieve verdrin ging van het oorlogsverleden ontstond". Dat werkte een extra stroeve Nederlandse houding in de hand. Toch kreeg het gevoel voor realisme allengs de over hand. Nederland had een krachtig Duitsland nodig op politiek, economisch, maar ook op militair gebied. Het besef drong door dat zoiets als col lectieve schuld niet bestond en al in 1954 mochten Duitsers ons land zonder visum bezoe ken. Bollenstreek Wielenga: „Dat had de eerste keer meteen een invasie in de bollenstreek tot gevolg. Ge tergde Nederlanders plakten pamfletten met „Deutscher nicht erwünscht" onder de ruitenwissers. De Duitse am bassade in Nederland liet in 1955 in de Duitse pers een op roep doen om Nederland in ie der geval begin mei te mijden. Om de ambivalente houding in die tijd weer te geven; in de Frankfurter Algemeine waar in een hoofdredactioneel arti kel van die strekking stond, prijkte een grote advertentie van de Keukenhof". Duitsland had, meent Wielen ga, de verhouding met .Neder land aanzienlijk kunnen ver soepelen door zich direct na de oorlog minder formeel en bu reaucratisch op te stellen. „Dat zou het besef hebben doen rij zen dat er inderdaad een 'an der' Duitsland was ontstaan". Zelf kan hij zich na vier jaar onderzoek de lange tenen van de Nederlanders in de vijftiger jaren goed voorstellen. „Ik had eens een paar dagen doorge bracht in het archief van het ministerie van buitenlandse zaken in Bonn. Twee dagen lang Duitse dossiers over oor logsmisdadigers doorlezen. Toen ik na twee dagen buiten kwam, liep ik ook naar de mensen om me heen te kijken met het gevoel; 'Hoe oud ben jij? Waar was jij in de oorlog?' wel HAAG De veer- .Dat niversiteiten in ons ^(rillen meer beleids- iitief en meer wse i zonder dat ver- 5ch ilt het wetenschap- is onderwijs en wordt ND mterstand van het ischappelijk onder zoek groter". De universi teiten schrijven dit in een oproep aan „samenleving en politiek" om meer te investeren in wetenschap pelijk onderwijs en onder zoek. De samenleving heeft de uni versiteiten met het oog op de jaren negentig hard nodig, zo zeggen de instellingen. Die ja ren zullen vooral in het teken staan van de kennismaat schappij. „Dit vraagt steeds meer hoger opgeleiden en veel vernieuwend wetenschappe lijk onderzoek. Het onderzoek moet helpen 'de toenemende problemen van de samenle ving op te lossen, zoals op het gebied van milieu, gezondheid en veiligheid". De klacht van het weten schappelijk onderwijs is dat bij een toenemend aantal studen ten het beschikbare geld gelijk blijft. „Meer studenten bete kent tot dusver minder midde len per student. De onderwijs kosten per student gingen in 10 jaar tijd met 40 procent om laag" Volgens de universitei ten blokkeert de ongerijmde combinatie van meer studen ten en minder geld de noodza kelijke ontwikkeling van de instellingen en wordt de kwa liteit van het onderwijs in ge vaar gebracht. Ook materieel is naar. het oor deel van de universiteiten de grens bereikt. „Noodzakelijke vervanging van apparatuur blijft uit en investeren in uit breiding is vrijwel onmoge lijk". De overheidsbijdrage aan het wetenschappelijk onderzoek is gedaald tot beneden 1 procent van het bruto nationaal pro- dukt. Het universitair onder zoek krijgt zelf nog maar 0,4 procent. Volgens de universi teiten lijkt Nederland hiermee steeds verder achterop te ra ken bij de ons omringende landen, de Verenigde Staten en Japan Dit ondanks de groei van het onderzoek in het bedrijfsleven Binnen enkele jaren zal in de industrielanden één op de drie mensen hoger onderwijs moeten hebben gevolgd. De Verenigde Staten verwachten zelfs dat voor de helft van de functies die tot 2000 ontstaan hoger opgeleiden nodig zijn. Het is de taak van het hoger onderwijs om in deze maat schappelijke behoefte te voor zien.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 5