pan je spreekt schande van onnis spijsolie-schandaal Sovjet-piloot vraagt asiel in Turkije Sleutelrol voor Chinese leger itterrand: oplossing pkettengeschil dichtbij „Rebellen" wijzen agenda Gorbatsjov af Hervormers uit op macht binnen Hongaarse partij Jen en vier jaar. Nieuwe rellen Gazastrook na opheffen uitgaansverbod JERUZALEM In de door Israel bezet te gebieden hebben Israëlische soldaten gisteren na het intrekken van het uit gaansverbod het vuur geopend op Pale stijnse betogers die hen met stenen beko gelden. Daarbij zijn twee Palestijnse tie ners gedood en zeker vijfentwintig ge wond. Veel Palestijnen, die door het op heffen van het uitgaansverbod weer naar hun werk in Israel hadden kunnen gaan, bleven gisteren echter thuis. Zij gaven gehoor aan een oproep tot een algemene staking van de ondergrondse leiders van de Palestijnse opstand. De staking was bedoeld om solidariteit te betuigen met de 6.300 Palestijnen die in Israëlische ge vangenissen zitten. 22 MEI 1989 PAGINA 5 EGYPTE WEER LID ARABISCHE LIGA CASABLANCA Na een afwezigheid van tien jaar is Egypte vannacht weer in de Arabische Liga opgenomen. Tijdens een voorbereidende conferentie van de ministers van buitenlandse zaken van de Liga. De Marokkaanse minister van bui tenlandse zaken Filali heette Egypte gis teren van harte welkom bij de Arabische top die voor een belangrijk deel in het te ken zal staan van de ontwikkelingen in Libanon. Alleen de Libische en de Syri sche regering stemden tegen de beslissing Egypte weer toe te laten. Egypte, dat met 52 miljoen mensen het grootste aantal in woners in de Arabische wereld heeft, werd in 1979 uit de Arabische organisatie gestoten, omdat de toenmalige Egyptische president Anwar Sadat een vredesver drag met Israel sloot. ITENLAND k° ieniërs houden sale zitactie ;OU In de hoofdstad Je- van Armenië in het zuiden Sovjetunie zijn gisteren bij- .000 betogers een permanen- ictie voor een overheidsge- aegonnen. Zij eisen de vrijla- an tien leden van het Comité ach. De tien zijn vijf maan- deden op een geheime plaats ;kou gevangen gezet wegens 1 veren voor aansluiting van •meense enclave Nagorno- ach in Azerbajdzjan bij Ar- In Jerevan geldt wegens de ie onlusten sinds maanden ti nachtelijk uitgaansverbod, jiermanente zitactie, die ook ts voortduurt, betekent tar- n dit verbod. QeidócQowumt ■M, V5 Boris Jeltsin spreekt in een park in Moskou zijn aanhangers toe. (Vervolg van de voorpagina) MOSKOU Onder stormach tige bijval van de duizenden betogers hebben „rebel" Boris Jeltsin en andere radicale Moskouse afgevaardigden gis teren de agenda afgewezen die het Centraal Comité en het Presidium van de Opperste Sovjet voor de eerste bijeen komst van het nieuwe Volks congres hadden opgesteld. In hun eigen agenda eisen zij „radicale besluiten over econo mie, sociale rechtvaardigheid en glasnost". Het congres moet verder besluiten nemen over pensioenen, de rechten van kinderen en privé bezit. Volgens Jeltsin worden de plannen van de radicale Mos kouse afgevaardigden ge steund door eenderde van de 2,250 leden van het Volkscon gres. Onder de afgevaardigden die de bevolking van de hoofdstad toespraken, bevond zich ook mensenrechtenactivist Andrei Sacharov. Sacharov, die ook veelvuldig applaus kreeg, nam het in zijn toespraak speciaal op voor de ook aanwezige rechter van instructie Telman Gdljan. Deze is sinds kort ook afgevaardigde in het Congres, maar werd zaterdag ontheven uit zijn functie als chef van een speciale eenheid van het openbaar ministerie belast met de strijd tegen de georgani seerde misdaad. Volgens het persbureau TASS heeft een commissie van de Opperste Sovjet die een onderzoek in stelde naar de onderzoeksme thoden van Gdljan hiertoe be sloten. Gdljan en zijn collega, de Volksafgevaardigde van Le ningrad, Nikolaj Ivanov, had den in de verkiezingstrijd voor een zetel in het nieuwe Volks congres ernstige verdachtma kingen geuit tegen hoogge- plaatse partijfunctionarissen, onder wie het conservatieve Politburolid Jegor Ligatsjov. (Vervolg van de voorpagina) PEKING Het Chinese leger zal een sleutelrol spelen bij het beëindigen van de chaos en verwarring die op dit moment de Volksrepubliek China be heersen. Sinds afgelopen vrij dag wordt gedreigd met een in grijpen van militairen, om een einde te maken aan de demon straties voor meer vrijheid en democratie op het Plein van de Hemelse Vrede. Maar afgezien van overvliegende helikopters en soldaten die de kant van de betogers hebben gekozen, zijn op het plein nog geen militairen gezien. Volgens de geruchtenmachine, die bij gebrek aan een onafhan kelijke nieuwsvoorziening in Peking op hoge snelheid werkt, zouden zeven vooraanstaande militairen een open brief heb ben gestuurd aan het Volksdag blad, waarin ze het besluit het leger de stad in te sturen bekri tiseren. In een een verklaring die op de staatsradio werd voor gelezen werd evenwel met geen woord gerept over die brief. Wel werd beklemtoond dat de militairen opdracht hebben ge kregen de orde te herstellen, maar dat zij zich daarbij zullen onthouden van hard optreden tegen de studenten en andere betogers. Het is echter niet dui delijk hoe de orde kan worden hersteld zonder ontruiming van het plein, dat al vijf weken het centrum vormt van de demo cratiseringsbeweging. In trein Volgens nog onbevestigde be richten zouden ongeveer 70.000 soldaten erin zijn geslaagd om met de ondergrondse door te dringen tot het centrum van de stad, waar ze de gebouwen rondom het Plein van de He melse Vrede hebben bezet. Op het centraal station van Peking, circa drie kilometer van het plein, staat een trein met naar schatting 1.500 militairen. Stu denten zijn naar de trein ge stroomd en houden de militai ren vrijwel gevangen in de wa gons. Het grootste aantal van de meer dan 400.000 militairen die rond Peking zijn samengetrokken kunnen de stad echter niet in. Op alle toegangswegen en be langrijke kruispunten zijn enor me barricades opgericht van autobussen, waarachter duizen den mensen zich verschansen in een poging een militaire op mars tegen te houden De Chinese staatstelevisie, die vanmorgen weer beelden toon de van demonstraties, liet een militair aan het woord die zich met een konvooi trucks aan de rand van de stad bevond. Hij zei dat hij van zijn superieuren de opdracht had gekregen de stad te verlaten, maar dat dit onmogelijk was omdat de trucks helemaal zijn omringd door mensenmassa's. Machtsstrijd Politieke waarnemers zien in het uitblijven van het militaire optreden een bewijs van de machtsstrijd in de top van de partij. Zaterdag leken premier Li Peng en Deng Xiaoping, bei den voorstanders van de „harde lijn" aan het langste eind te hebben getrokken. Over partij leider Zhao Ziyang, die zou zijn afgezet maar officieel „ziek" is, is niets naders vernomen. Op het Plein van de Hemelse Vrede verklaarde studentenlei der Wang Dan vanmorgen dat de studenten geen verzet zou den bieden wanneer de tanks en troepen alsnog tegen hen zouden optrekken. „Als de sol daten oris slaan, zullen we niet terugslaan", aldus Wang Dan. Wel zijn de betogers van plan zo lang mogelijk passief verzet te bieden. Daarom zijn voor zorgsmaatregelen getroffen voor een aanval met traangas. Ook werden lampen en lan taarns aangerukt voor het geval de verlichting op het plein zou worden uitgeschakeld. Buitenland De studentenopstand heeft niet alleen in Peking weerklank ge vonden bij de bevolking, die ondanks de staat van beleg met miljoenen de straat op is ge gaan. Het afgelopen weekeinde gingen in een groot aantal ste den en dorpen in de provincies mensen de straat op om te pro testeren tegen de regering en om hun steun te betuigen aan de studentenprotesten, aldus ooggetuigen. Ook in het buitenland (Hong kong, Macau en tal van landen met grote Chinese gemeen schappen) is betoogd voor de omverwerping van de huidige Chinese regering. Tal van wes terse landen hebben hun onder danen aangeraden niet naar China te reizen en de Chinese autoriteiten opgeroepen in hun optreden tegen demonstranten terughoudend te zijn. y onze correspondent) ID Heel Spanje ;t schande van het in het spijsolie- laai. Vijf van de ioofdverdachten die luldigd werden van jrkoop van de giftige en haadolie, die aan hon- 3n tyn mensen het leven en3 gekost, werden ver- Fc|eld tot straffen tus- vier en twintig >e officier van justi- »"pjd tegen elk van de 5o|evenslange gevange- af geëist. ial werden 25 van de 38 jgden vrijgesproken. De hoofdverdachten kregen In van twaalf en twintig je rest werd veroordeeld ^ustraffen tussen de zes !n" .lelijkheid vrijgesproken, ^htbank achtte bewezen olie, die vergiftigd was n?pn anilinehoudende verf rkocht als olijfolie. Door ,r.jisumptie van de giftige a.vnjn sinds 1981 in totaal ^an zevenhonderd Span- om het leven geko Familieleden van slachtoffers van het spijsolie-schandaal proberen het gerechtsgebouw te berei ken, om hun woede over de uitspraken te koelen. men. Meer dan 25.000 mensen leven verminkt. De rechtbank kregen last van vergiftigings- achtte echter niet bewezen dat verschijnselen. Velen zullen de verdachten het doel hadden de rest van hun leven ziek mensen te vermoorden of te blijven. Anderen zijn invalide verwonden, geworden of raakten voor hun In de rechtszaal braken zater dag tijdens het voorlezen van het vonnis tweeduizend vellen tekst emotionele ta ferelen los. De rechters en de beklaagden moesten de zaal uit vluchten en konden pas na een uur terugkeren nadat de politie met de wapenstok de zaal had ontruimd. Enkele honderden mensen die de uit spraak op een groot scherm in een nabijgelegen jaarbeurshal volgden, togen naar de rechts zaal. probeerden daar hekken om te trekken en gooiden met stenen ruiten in. De enige troost voor de slacht offers, van wie enkelen strom pelend naar de rechtszaal wa ren gekomen, was dat de kool zaadolie nu officieel als de oor zaak van de massale vergifti ging is aangemerkt De giftige stof zelf is nooit gevonden, maar de drie rechters achtten het causale verband tussen consumptie van de olie en de vergiftiging overtuigend ge noeg bewezen. Na de woede over de uitspraak tegen de verdachte volgde op nieuw grote beroering onder de nabestaanden over de scha devergoedingen. Aan gewon den en verminkten is een be drag toegewezen tussen de 400 000 en 1.5 miljoen gulden. Nabestaanden van overlede nen krijgen rond 250.000 gul den vergoed. Wie dat moet be talen is onduidelijk. Bij de schuldig bevonden beklaagden is slechts 3,8 miljoen gulden in beslag genomen. Zowel de advocaten van de nabestaanden als de officier van justitie gaan tegen het vonnis in beroep. Sovjetunie wijst veertien Britten uit Doden bij botsing goederentreinen LONDEN De Sovjetunie heeft veer tien Britten acht diplomaten, drie journalisten en drie anderen uitge wezen omdat zij zich schuldig zouden hebben gemaakt aan spionage. Volgens Groot-Brittannië gaat het echter louter om een vergeldingsactie voor de Britse uitwijzing van veertien Sovjets wegens „activiteiten die niet verenigbaar zijn met hun status", oftewel spionage. Groot-Brittannië had al vrijdag tot de uitwijzing van de veertien Sovjetrussen besloten, maar dit tot nu toe nog niet bekendgemaakt om de betrekkingen tussen beide landen, die de laatste tijd juist duidelijk verbeterd waren, niet te belasten. Onder de drie Britse journalis-. ten die worden uitgewezen, is Angus Behalve Angus Roxburgh van de Sunday Times is ook BBC-corres- Roxburgh van de Sunday Times. pondent Jeremy Harris (foto) door de Sovjets uitgewezen.FOTO: EPA MOSKOU Bij een botsing tussen twee goederentreinen in Alma Ata, de hoofdstad van de Sovjet-republiek Kazach- stan, zijn afgelopen weekeinde een onbekend aantal mensen om het leven gekomen. Door dat een van de treinen, die ge laden was met propaangas, ex plodeerde ontstond er een enorme brand die verschillen de fabrieken en dertien wo ningen verwoestte. De treinen reden op elkaar toen ze bij het station van Alma Ata op een ander spoor werden geran geerd. Naar de oorzaak van het ongeluk wordt een onder zoek ingesteld. (Van onze correspondent Wera de Lange) SZEGED De hervormers binnen de communistische partij van Hongarije willen de komende maanden op vreedzame wijze de macht binnen hun partij veroveren. Dat hebben zij op een bijeenkomst van „hervormingskringen" in de Zuid-Hongaarse stad Szeged besloten. Alleen een totaal vernieuwde partij maakt in de ogen van de hervormers een kans op een respectabel aantal stemmen in de eerste geheel of gedeeltelijk vrije verkiezingen van Hongarije sinds 1947. Wanneer die verkiezingen plaatsvinden, is een van de strijdpunten tussen de hervormers en de rest van de partij. Met de vele oppositiegroepen vinden de hervormers dat die ver kiezingen pas in de zomer van het volgend jaar moeten worden gehouden. Dan hebben de kersverse oppositiepartijen tenminste tijd om krachten te verzamelen. De vertegenwoordigers van hervormingskringen eisen daarom dat in het komend najaar een democratisch partijcongres wordt gehouden, waarin de partijbe sturen van hoog tot laag geheel vernieuwd kunnen worden. De huidige partijleider, Karoly Grosz, zou de hervormers het liefst zo snel mogelijk de laan uitsturen. Hoeveel steun de her vormers hebben onder de 700.000 gewone leden van de commu nistische partij is moeilijk te schatten. Vast staat echter dat ze de steun hebben van de media en van een belangrijk deel van de regering, die steeds verder van de partijleiding komt af te staan. Het MiG-29 gevechtstoestel waarmee de Russische piloot eergisteren in Turkije is geland. FOTO: EPA ISTANBUL Een piloot van de Russische luchtmacht die eergisteren met een MiG-29 gevechtstoestel uit de Sovjetu nie gevlucht is en geland op Turks grondgebied, heeft poli tiek asiel aangevraagd in de Verenigde Staten. De vluchteling was na een schietpartij met bewakers van de luchtmachtbasis Tschakaja aan de Zwarte Zee gewond ge raakt aan zijn rechterarm. De piloot slaagde er zaterdag ochtend vroeg in zijn toestel aan de grond te zetten op het vliegveld van Trabzon aan de Zwarte Zee, ongeveer 760 kilo meter ten noorden van Anka ra. De man was om gezond heidsredenen ontslagen als pi loot in het Sovjetleger. Hij zou door bewakers in zijn arm zijn geschoten toen hij het vlieg tuig kaapte van het bewaakte militaire vliegveld in Tschaka ja. Volgens een woordvoerder van het Turkse ministerie van buitenlandse zaken zaten er kogelgaten in de romp van het vliegtuig en stukken van het afdekdoek op het toestel". Het Sovjetministerie van bui tenlandse zaken ontbood di rect de Turkse ambassadeur in Moskou voor een spoedverga dering en heeft om teruggave van het toestel en uitwijzing van de piloot gevraagd, zo meldde het Sovjetpersbureau Tass. der twijfel grote veranderin gen door Sovjetleider Michail Gorbatsjov te matigen door voorzichtigheid". De Westduitse regering wil dat modernisering of vervanging van de Lance-raketten voor de korte afstand wordt uitgesteld en dat met de Sovjetunie wordt onderhandeld over een vermindering van de raketten. Te vroeg Het Amerikaanse tegenvoor stel bestaat uit uitstel van de beslissing over de produktie en plaatsing van nieuwe raketten tot 1992, zo zei de Amerikaan se minister van buitenlandse zaken James Baker. Eerder waren er al berichten geweest dat de VS en de Bondsrepubliek dicht bij een compromis waren over de kor- te-afstandsraketten. De VS hebben ingestemd met het idee te gaan onderhandelen met de Sovjetunie, nu Bonn verklaard heeft niet uit te zijn op de algehele ontmanteling van alle korte-afstandswapens. Baker verklaarde zaterdag echter dat Bonn te vroeg was gekomen met het onderhande- lingsvoorstel, en dat er eerst vorderingen moeten worden geboekt in de onderhandelin gen over conventionele wa pens. De Westduitse regering zou vandaag een compromis voorstel voorleggen aan zijn NAVO-partners. 24.000 MIJLEN OCEAANRACE tON De Franse presi- Mitterrand en de Ameri- fe president Bush zijn op- sch over de afloop van [kettengeschil binnen de i gaan ervan uit dat het J over de kernraketten Be korte afstand (SNF) e NAVO-top van 29 mei Borden opgelost. Op een jnferentie na afloop van |ezoek aan de VS ver- e Mitterrand dat het nog compromis „door lien van het bondgenoot schap als positief zal worden ervaren". Gisteren nog lieten de Vere nigde Staten de Westduitse minister van defensie Stolten- Lerg weten dat het compro misvoorstel van de regering in Bonn voor de korte- afstands raketten te vaag is en onvol doende rekening houdt met het overwicht in conventione le wapens van het Warschau Pact. Stoltenberg keerde eer gisteren met een Amerikaans tegenvoorstel uit Washington terug naar de Bondsrepubliek. Bush waarschuwde Europa zijn „optimisme over de zon- i de oceaan, FOTO: AFP met een paar kano's. Bill zal Larry dan dwingen schriftelijk te verklaren, dat hij van verdere deelneming aan de race afziet. Aldus geschiedt en wanneer de avond daalt naderen twee kano's geruisloos het schip van „Cigaret-Larry", die rustig ligt te slapen, dromend van de dollars, die hij ongetwijfeld zal winnen. Hij hoort niet. dat twee bootjes licht bonzend tegen de „Memphis" botsen en donkere-gestalten aan boord klimmen. eeiH Ondertussen wachten de drie andere schepen rustig de van de „Laura" af en Bill heeft ruimschoots de gelegen- plannen, om Larry een loer te draaien, uit te werken. Hfj og\ ft zich met de motorvlet van de „Viking" naar een naburig De kanaken, die daar wonen, zijn vijanden van Larry - ze eens schandelijk bedrogen! - en zijn er direct voor te Bill te helpen. Besloten wordt de „Memphis" te. overvallen

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 5