27,-
49,50
HET GESPLETEN IMAGO VAN DE VVD
kunt niet iemand door
:n pilletje laten lachen
Lezeri
^service
Politiek
Partij
Parlement
;rling wenst dat kiezers VVD straffen
WINKELDAGTOCHT
DÜSSELDORF
DAGTOCHT PARIJS
GENLAND
£eidóeSouaa/nt
ZATERDAG 20 MEI 1989 PAGINA 5
HAAG Ieder
tamerlid dat deze
werd aangesproken
positie van zijn of
jartij trachtte in eer-
kantie een zorgeloze
te wekken. Wel
was geen vuiltje
lucht. Goed, er wa-
interne strubbe-
geweest, het kabi-
bs gevallen en een
r' als Neelie Smit
had het einde van
E politieke leven aan-
fligd omdat zij het
bieel met de partij
9^ was. Maar ach, dat
tijd gebeuren. Nee
PtUfde VVD had geen
jsverlies geleden,
a goede vrienden
;n en gaan vrolijk
dezingen in.
hor deze luchthartige
^■Kngen heen weet te
leert echter al snel
P|li liberale kring wel de-
lorgen leven. De VVD
It een gespleten imago
lA'S j
en is op een cruciaal punt be
land. „Het is de hoogste tijd
dat de gelederen worden ge
sloten. Anders zal de kiezer
ons dadelijk beoordelen op
onze ruzies in plaats van op
onze beleidspunten. Dat kan
nooit goed voor de partij zijn",
aldus een liberale zegsman.
Het gespleten imago slaat 'niet
alleen op de persoonlijke en
zakelijke ruzies, maar ook op
de vraag of de VVD nu vóór
of tegen het milieu is. De par
tijraadvergadering die van
daag in Bussum wordt gehou
den is dan ook in de eerste
plaats bedoeld om alle gezich
ten in dezelfde plooi te krij
gen. Tijdens de besloten bij
eenkomst mag iedereen nog
eens zijn ongenoegen spuien,
maar daarna moet het in de
publiciteit afgelopen zijn met
de onderlinge aanvallen.
Zwijgen
De Tweede-Kamerfractie nam
deze week al het voortouw:
woensdag kon iedereen in de
fractievergadering naar harte
lust stoom afblazen, maar
daarna gingen de kaken op el
kaar, althans waar het om ge
voelige kwesties ging. Dat gro
te zwijgen gold ook voor frac
tievoorzitter Joris Voorhoeve,
die vorige week donderdag de
woede van Smit-Kroes had ge
wekt door haar in een inter
view met het Algemeen Dag
blad de schuld in de schoenen
te schuiven van de kabinets
breuk. Naar aanleiding van
deze opmerkingen werd hij
woensdag flink door zijn frac
tie 'geschoren'. Hoewel zijn po
sitie nog steeds niet wankelt,
wil een VVD'er wel kwijt:
„Het is niet verstandig dat Jo
ris vorige week zo veel inter
views heeft gegeven over het
afscheid van Neelie. Hij had
moeten volstaan met een sim
pele verklaring en verder zijn
mond moeten houden. Joris
doet het goed, maar moet -wel
oppassen dat hi^ geen zelfover
schatting krijgt
Vandaag hoeft Voorhoeve
echter niet te zwijgen. Sterker
nog, hij zal moeten praten als
Brugman. De fractie heeft
hem gezegd dat hij de affaire-
Smit-Kroes voorzichtig aan de
partijraad moet uitleggen For
meel vindt de meerderheid
van de VVD'ers mèt Voorhoe
ve dat conflicten niet meer op
de man of vrouw moeten wor
den gespeeld. Geschillen
moeten een zakelijk karakter
hebben. Maar hoe kan dat in
een partij die traditioneel de
neiging heeft juist wèl aan
persoonsverheerlijking of
verguizing te doen? Dezelfde
meerderheid doet er immer
flink aan mee allerlei vuurtjes
op te stoken. Voorbeelden zijn
gemakkelijk te vinden.
Verkopen
Wiegel werd en wordt niet al
leen op handen gedragen om
dat hij zo veel kennis van za
ken heeft en behoudend-libe
rale beginselen uitdraagt,
maar ook en misschien juist
omdat hij de VVD-ideeën
als geen ander kan verkopen.
„Als Wiegel terugkeert in Den
Haag, hangen veel partijgeno
ten de vlag uit", weet een
VVD'er. Met een zwaarge
wicht als Wiegel in het kabi
net kan ons niks gebeuren, zo
redeneert deze liberaal. De
lobby om Wiegel naar Den
Haag te halen is dan ook in
volle gang. Wiegel bemoeit
zich steeds vaker met de lan
delijke politiek, net als zijn
Groningse collega Vonhoff.
Het is zeer tegen de politieke
gewoonten in dat commissaris
sen van de koningin een pro
minente politieke rol spelen,
maar in de VVD gebeurt het
wel.
Nijpels werd als fractievoorzit
ter niet alleen verfoeid omdat
hij met slechte beleidsplannen
kwam, maar ook omdat hij
volgens menig liberaal op z'n
zachtst gezegd de neiging had
mensen tegen elkaar uit te
spelen. Nu wordt hem verwe
ten dat hij zich als milieumi
nister in de publiciteit veel te
laconiek heeft uitgelaten over
de financiering van het be
faamde Nationaal Milieube
leidsplan. Nog erger is volgens
veel liberalen dat Nijpels zich
dit plan uit de handen heeft
laten grissen door premier
Lubbers. In de partij wordt
alom verwacht dat Nijpels, op
portunistisch als hij is, uitein
delijk toch het verkiezingspro
gramma zal onderschrijven
waarin staat dat het reiskos
tenforfait niét" moet worden
afgeschaft. „Het maakt Ed na
melijk geen bal uit hoe zijn
milieuplan wordt gefinan
cierd", aldus een VVD'er. „Als
vakminister heeft hij zich ach
ter Lubbers opgesteld, maar
als VVD-lid zal hij zich achter
de wil van de partij scharen".
De huidige vice-premier De
Korte is afgebrand omdat hij
in de media niet goed of zelfs
een beetje klungelig overkomt,
terwijl zijn ideeën lang niet al
tijd slecht zijn. Een VVD-me-
dewerker die De Korte van
nabij heeft meegemaakt: „Als
je Rudolf onder viër ogen
spreekt, denk je: die man heeft
een goed verhaal. Als je hem
vervolgens in het openbaar
over hetzelfde onderwerp
hoort, denk je: dat had zelfs ik
veel beter gedaan". Een pro
minent VVD-kamerlid kan
met ergenis in zijn stem ver
halen over de zoveelste blun
der van De Korte. Toen de on
derhandelingen in het kabinet
over het milieuplan, anderhal
ve week voor de breuk, dreig
den vast te lopen, belde De
Korte in paniek partijvoorzit
ter Ginjaar op. Deze moest on
middellijk naar het Binnenhof
komen voor topoverleg, aldus
De Korte. De komst van Gin
jaar wekte de nieuwsgierig
heid van de verzamelde pers,
die meteen onraad rook. Voor
hoeve was niet op de hoogte
van de actie van De Korte. „Je
kunt het niet maken voor zo
iets belangrijks de fractieleider
te passeren", meent de
VVD'er.
Hautain
Neelie Smit-Kroes heeft ge
noeg van de politiek. Maar ei
genlijk hadden heel wat libe
rale kamerleden al geruime
tijd genoeg van haar Niet al
leen omdat zij het reiskosten
forfait wilde afschaffen, maar
ook omdat zij zich in veler
ogen te hautain gedroeg. Tij
dens feestjes en borreluurtjes
willen liberalen nog wel eens
hun frustraties over Smit-
Kroes spuien en smakelijk
verhalen hoe zij in de loop der
jaren de top van haar departe
ment naar haar hand had ge
zet. „De ambtenaren van haar
ministeriële winkel dansen
naar haar pijpen", aldus een li
beraal.
Smit-Kroes zou Smit-Kroes
niet zijn als zij niet op sluwe
wijze wraak had genomen op
haar weerspanninge partijge
noten. Haar beroemd gewor
den rede in Honselersdijk en
de daarop volgende aankondi
ging van haar afscheid uit de
politiek betekenden feitelijk:
Ik, Neelie Smit-Kroes, vindt
dat de VVD niet voldoende
aan milieubeleid doet. Als de
partij mijn milieuplannen niet
volgt, ben ik weg.
Om te voorkomen dat de VVD
als anti-milieupartij wordt af
geschilderd, heeft Voorhoeve
intensief de publiciteit be
werkt. Maar de VVD kreunt
nog na van de wraak van
Smit-Kroes. Zij deelde overi
gens nóg een tik uit. Nadat zij
het AD-interview met Voor
hoeve had gelezen schreef de
minister een brief aan de frac
tieleider. Twee brieven eigen
lijk: een keiharde en een zach
tere versie. Uiteindelijk be
sloot zij de zachte versie te stu
ren;, dit stond wat chiquer
Maar de lading van de brief
was zwaar genoeg, zodat Voor
hoeves imago er toch een deuk
door opliep.
Uit deze voorbeelden blijkt
maar al te duidelijk dat de on
enigheid binnen de VVD een
vreemde mengeling is van
persoonlijke en zakelijke con
flicten, van jarenlang oud zeer
en korte-termijnruzies. Geen
van de andere grote partijen
heeft de laatste jaren dergelij
ke aanhoudende ellende mee
gemaakt Het gespleten imago
van de VVD speelt CDA,
PvdA en D66 in de kaart. Die
partijen gaan namelijk écht
vrolijk de verkiezingen in.
ROB SEBES
ÏLDIGE ONTDEKKINGEN VERWACHT IN PSYCHOFARMACA
[AAG Het boei-
in tegelijk beangsti-
van medicijnen is
ïn eenvoudig che-
stofje ingrijpende
eringen in het
ijk lichaam kan
:aken. Helemaal als
hedicijnen een uit-
hg hebben op de
die net als het
oor mensen zo'n
emotionele bete-
i\vebben. Bovendien
medicijnen in de
itrie - psychofar-
nog maar relatief
jebruikt En gezien
lorme effect dat een
lein aantal medicij-
al heeft op psychi-
>n neurologische af-
|gen, lijkt het niet
voorspellen
de komende decen-
ig enorme ontdek-
gedaan zullen
e lijnen is het gebruik
idicijnen in de psychia-
vergelijken met dat in
rone" medische wereld,
aar zijn middelen die
digweg onmisbaar zijn,
nti-biotica, maar over
!van vele-andere kan
getwist.
Sychiatrie lijkt die dis
iet hevigst. In de jaren
l oordeelde een kriti-
roming - de anti-psy-
1 - dat het gebruik van
jnen een vorm van on-
[is. En nog altijd is de
vraag actueel of in veel geval
len het middel erger is dan de
kwaal. Zo kan iemand tegen
woordig met medicijnen van
waandenkbeelden worden
verlost, maar de kans is reëel
dat-ie daardoor zijn leven lang
gezicht en armen niet meer
stil kan houden.
Wat is wijsheid? „Ik weet het
niet, ik weet het echt niet.
Niemand weet het", zegt psy
chiater dr. Willem Nolen van
het Haagse psychiatrisch cen
trum Bloemendaal. Nolen or
ganiseert af en toe voorlich
tingsavonden over de psychia
trie, zoals deze week over het
gebruik van medicijnen. Daar
in probeert hij het nog altijd
bestaande vooroordeel onder
uit te halen dat psychiatrische
patiënten per definitie worden
platgespoten.
Nolen: „Dat is echt een achter
haald idee. Natuurlijk, het ge
beurt wel eens dat mensen
kalmerende middelen krijgen
ingespoten, maar dan gaat het
om mensen van wie leken nog
kunnen zien dat dat nodig is.
Zo'n patiënt komt vechtend
binnen, met de politie in zijn
kielzog, nadat de hele buurt al
in rep en roer is geweest. Dan
heb je het over echt zieke
mensen".
Op een rijtje
In veruit de meeste gevallen
wordt er eerst rustig met men
sen gepraat „om de dingen
eens op een rijtje te zetten".
De bedoeling daarvan is er
achter te komen om wat voor
klachten het gaat - depressie,
manie, angsten, schizofrenie,
psychose en waardoor die
veroorzaakt kunnen zijn - li
chamelijke afwijkingen, socia
le factoren. In sommige geval
len blijkt dat met praten (psy
chotherapie) het probleem kan
worden opgelost. In andere ge
vallen zal na enige tijd in
overleg met de patiënt worden
voorgesteld medicijnen te gaan
gebruiken. En dat dan meestal
voor een zo kort mogelijke pe
riode Vanaf dat moment is
het oppassen geblazen om niet,
zoals Nolen het noemt, lang
zaam af te glijden zodat men
sen die zonder pillen binnen
komen uiteindelijk met dozen
medicijnen de kliniek weer
verlaten.
Nolen: „Als er iemand in je
naaste omgeving overlijdt, dan
heb je daar verdriet van. Dat
is normaal, dat heeft iedereen.
Dat verdriet moet je verwer
ken en doorgaans lukt dat.
Maar soms lukt het niet, kom
je er niet meer uit. Dan kan
psychotherapie helpen, maar
niet altijd. Je kunt hevige ang
sten krijgen, zo hevig zelfs dat
ze je hele leven gaan beheer
sen. Op zo'n moment zou je als
behandelaar kunnen overwe
gen naast het praten ook me
dicijnen voor te schrijven".
Als angst en spanning de
hoofdklachten zijn, kunnen
angstdempende middelen
(benzodiazepinen) wel degelijk
helpën. Maar benzodiazepinen
- valium, rohypnol, temesta,
seresta, normison - kunnen
patiënten suf maken, het ge
voel vervlakken, de spieren
verslappen en de patiënt loopt
het gevaar eraan te wennen
zodat hij er steeds meer van
nodig heeft om hetzelfde ef
fect te bewerken. Benzodiaze
pinen hebben het gevaar in
zich van gewenning, zelfs ver
slaving en daardoor ook mis
bruik Het is daarom zaak ze
niet langer dan een paar
maanden te slikken.
Het gaat hier bijvoorbeeld om
mensen die het slachtoffer zijn
geworden van geweld of ver
keersongelukken. Of om men
sen die dwangmatig handelen.
Nolen: „Hoewel dat natuurlijk
lang niet altijd opgaat, want
voor een boekhouder bijvoor
beeld is een lichte rpate van
dwangmatig handelen juist
een uitstekende eigenschap.
Alleen moet zo'n man dan be
slist geen vuilnisman worden,
want dan knjgt-ie vermoede
lijk wel problemen. Om duide
lijk te zijn: wij spreken van
een psychische stoornis als ie
mand er onder lijdt".
Suikerziekte
Bij lichte depressies kan psy
chotherapie alleen nog wel ge
noeg zijn Bij een ernstige de
pressie dienen er altijd antide
pressiva te worden voorge
schreven. Nolen: „En in die
gevallen moet je de medicijnen
dan geven zolang het nodig is.
Dan kan maanden of jaren
zijn, maar ook een leven lang.
Antidepressiva zijn absoluut
niet verslavend. Ik vergelijk
het altijd maar met suikerziek
te, omdat ook daar het lichaam
zelf in zijn functioneren is
aangetast. Er is insuline nodig
om het weer normaal te laten
functioneren. Zo zorgen ook
antidepressiva ervoor dat de
hersenen, en dus het lichaam
weer normaal functioneert.
Dat is nodig Om te kunnen re
ageren op de dingen van het
leven, om emoties te kunnen
beleven. Ik zeg altijd: wij kun
nen mensen niet door middel
van een pilletje laten lachen.
Psychiater dr. Willem Nolen: „Voor een boekhouder is een lichte mate van dwangmatig handelen
iuist een uitstekende eigenschap. Maar zo'n man moet dan beslist geen vuilnisman worden".
foto: milan konvalinka
Maar we kunnen er wel de ba
sis in de hersenen mee leggen,
waardoor ze bij het zien van
een leuke film er weer om
kunnen lachen".
Nolen geeft daarmee al het di
lemma van de afhankelijkheid
aan de patiënt kan niet meer
zonder zijn medicijn, want dan
valt hij terug in zijn ziekte.
Net zoals de suikerpatiënt ziek
wordt als-ie geen insuline
spuit. Kwestie van, platgezegd,
pech gehad? Nolen: „Ja, daar
komt het eigenlijk wel op
neer. Je hebt die afwijking in
je lichaam en dat maakt je
kwetsbaar. Net zoals er men
sen zijn die van nature de nei
ging tot een hoog cholesterol
gehalte hebben. Dat hebben ze
echt niet alleen omdat ze
verkeerd eten, maar het heeft
wel ingrijpende gevolgen voor
hun leven. Als een dieet alleen
niet helpt, moejen ze middelen
gebruiken die het cholesterol
gehalte verlagen. Je kunt er
niets aan doen dat je die afwij
king hebt. maar als er dan me
dicijnen zijn die de kwetsbaar
heid kunnen verminderen of
zelfs opheffen, moet je dan
maar zeggen: na een half jaar
stoppen met medicijnen?"
Heroïne
Uit het zojuist verschenen
boek 'Psychofarmaca; herse
nen onder invloed' (Nolen:
„Een schitterend werk") blijkt
dat een middel als heroine
rond de eeuwwisseling in een
hoestmiddel werd gebruikt.
Het werd gepresenteerd als dé
oplossing en de producent die
het als eerste op de markt
bracht (Bayer) ging er prat op
dat het niet verslavend was.
Inmiddels weten we beter,
maar omdat de psychofarmaca
zo enorm in ontwikkeling zijn,
is het maar de vraag of we van
alle middelen die nu dagelijks
worden toegediend wel zo ze
ker kunnen zijn.
De kennis over de hersenen is
in de loop van deze eeuw
enorm toegenomen, zowel op
cellulair als op moleculair ni
veau. Maar de ontwikkeling
van de psychofarmaca heeft
daar geen gelijke tred mee ge
houden Nog altijd blijken er
middelen te zijn waarvan men
de precieze_ werking niet ge
noeg kent. £o is er een enzym,
MAO, dat bepaalde processen
in de hersenen stimuleert en
daar zelf weer ongeschonden
uitkomt, zodat het die proces
sen kan blijven stimuleren.
Psychoses kunnen daarvan
een gevolg zijn. Er kwamen
medicijnen op de markt die
het werk van dat enzym rem
men. MAO-remmers geheten,
maar daarvan werden patiën
ten in het begin doodziek.
Nolen; „Dat was uiteindelijk
een heel eenvoudig probleem.
Het bleek dat MAO-remmers,
die een antidepressieve wer
king hebben, in combinatie
met bepaalde voedingsmidde
len een enorme stijging van de
bloeddruk tot gevolg kunnen
hebben. Door bij het gebruik
van deze medicijnen een be
paald dieet te volgen waar die
voedingsmiddelen, zoals kaas,
niet inzitten, gebeurt er niets.
Dus niet het medicijn is ge
vaarlijk, maar een onverant
woord gebruik ervan. Dat
geldt overigens in principe
voor alle medicijnen. Wat dat
betreft zijn psychofarmaca
echt niets bijzonders".
DICK HOFLAND
N Het kamerlid
Leerling (RPF)
at de kiezers op 6 sep-
„de VVD moeten af-
1" voor het veroorzaken
kabinetscrisis. Volgens
g heeft de liberale ka-
:tie ten onrechte het
lang hoger geacht dan
idsbelang. Hij zei dit
gen in een toespraak
RPF-federatieraad die
n vergaderde. In haar
gepresenteerde ont-
erkiezingsprogramma
stelt de RPF voor een „Milieu-
Deltaplan" op te stellen waar
in de strijd wordt aangebon
den met zowel de natuurlijke
als de geestelijke milieuver
ontreiniging. Wat dat laatste
betreft wordt onder meer ge
dacht aan „het terugdringen
van normvervaging, bescher
ming van het menselijk leven
en het stimuleren van een ge
zond gezinsleven". De partij
van fractieleider Leerling wil
voor het milieu enkele miljar
den guldens vrijgemaken door
heffingen en milieufondsen in
te stellen. De aardgasbaten
moeten in de toekomst worden
benut voor het milieubeleid,
aldus de RPF.
Voorts stelt de politieke partij
voor de zittingsduur van de
beide Kamers der Staten-Ge-
neraal te verlengen van vier
tot vijf jaar. Als het land vijf
jaar met vaste hand wordt ge
regeerd krijgt het kabinet
meer ruimte voor ontwikkelen
en uitvoeren van beleid.
(c) Standaard Uitgeverij, Antwerpen-Weesp.
(ADVERTENTIE)
Vertrek: zaterdag 3 juni
Wandelstad, winkelstad en wensstad,
want wie de etalages langs de Konigsallee
bekijkt, zou wensen dat hij miljonair was.
Moe van het winkelen of wandelen? Dan
zijn er 200 leuke kroegjes voor u aanwe
zig waar u kunt genieten van heerlijke
Duitse lekkernijen.
Inclusief mreis per luxe touringcar i2 x
koffie in touringcar «plattegrond
Vertrek uit Gouda 08.00 uur en Den Haag
08.30 uur. Terugkomst 's avonds om on
geveer 20.30 uur.
Vertrek: zaterdag 3 juni 1989
Wie kent deze stad niet? Is het de Seine,
of zijn het de majesteuze boulevards die
de stad, ondanks het immens drukke ver
keer, haar vriendelijke gezicht geven?
Eén ding is zeker: Parijs verveelt nooit!
Van ongeveer 13.00 uur tot 01.00 uur
kunt u op eigen gelegenheid deze stad
gaan (her)ontdekken.
Let op: gewijzigde opstaptijden! Vertrek
uit Gouda 07.00 uur en Den Haag 07.30
uur. Terugkomst op zondagochtend c
ongeveer 07.00 uur.
..Als ik het niet dacht!".
Driftig plantte Wim Kok zijn
glas op het bijzettafeltje dat in
het gras tussen zijn tuinstoel
en die van Marjanne Sint
stond De PvdA-voorzitster
haalde haar schouders op.
..Maak je niet zo druk", zei ze.
terwijl ze met gesloten ogen
haar hoofd enkele graden
achterover neigde teneinde
haar gezicht een optimale
zonnestraling te gunnen.
..Mmm. wat een zalige tuin
heb jij toch Wim Kok deed
of hij de laatste opmerking
niet had gehoord. ..Ik maak
me wèl druk! Bleef jij er dan
koud onder, toen je hoorde
wat Lubbers op die CDA-
bijeenkomst in Goes allemaal
uitkraamde.' Het kabinet is
weliswaar vroegtijdig
gevallen, maar toch is het
karwei nagenoeg af. zei-die.
Nou vraag ik je! De
werkloosheid is nog steeds
schrikbarend hoog.
achthonderdduizend mensen
leven in pure armoede en
meneer zegt dat z 'n karwei op
hoofdlijnen is geklaard. Dat
wordt z'n verkiezingsthema,
daar kun je donder op zeggen.
En ik wed dat hij er nog
succes mee zal boeken ook".
Marjanne Sint keek haar
gesprekspartner verbaasd aan.
..Hoezo succesOnzin! Je zei
het zelf al: Ruuds verhaal
klopt niet. Het is voor ons toch
een koud kunstje om in de
campagne dat hele karwei-
gedoe onderuit te halen?"
Wim schudde z'n hoofd. „Dat
zet nauwelijks zoden aan de
dijk. Lubbers zal ruiterlijk
toegeven dat er nog wel wat
vlekjes zijn weg te werken,
vlekken desnoods. Niets is
immers volmaakt. Maar toch
zal hij erop blijven hameren
dat het gros van de burgers
kan zien en ervaren dat het
met Nederland een stuk beter
gaat dan een jaar of zes
geleden. En wie heeft dat
bewerkstelligdJuist: koning
Ruud en zijn daadkrachtige,
niet door innerlijke strijd
verscheurde CDA. Kassa! Of
moeten wij soms gaan
ontkennen dat het beter gaat
met NederlandDan zal
Lubbers ons voor een stelletje
blinde paarden uitmaken".
We kunnen het ook over een
andere boeg gooien
onderbrak Marjanne de
woordenstroom. Karwei af?
Okee. dan hoeft Lubbers dus
ook niet meer terug te komen.
Klaar is klaar. We vergelijken
het gewoon met het
opknappen van een huis. Als
de timmerman zijn werk heeft
gedaan, maakt hij plaats voor
de schilder. Snap je?" De
fractieleider schoot in de lach.
..Leuk gevonden, maar daar
tref je Lubbers niet mee. Die
presenteert zich doodleuk óók
als schilder, èn als loodgieter
èn als behanger, noem maar
op. En het volk zal grif
geloven dat hij dat ook
inderdaad allemaal aankan. Ik
denk dat we een herhaling
krijgen van het Lubbers-effect
uit 1986. Het CDA wordt
geheid weer de grootste partij.
Daar is niet tegenop te
boksen".
„Je bent wel somber, zeg", zei
Marjanne, die ietwat kribbig
begon te worden. „Denk je
soms ook dat CDA en VVD
weer een meerderheid zullen
halen?" „Ik ben bang van
wel", mompelde Wim. „De
VVD heeft binnenkort de
gelederen weer gesloten en
dan gaan ze er keihard
tegenaan, reken maar. Met
Wiegel in de voorste
gelederen. Ze zullen in de
eerste plaats verkondigen dat
het herstelbeleid van de
kabinetten-Lubbers voor een
belangrijk deel aan de liberale
inbreng te danken is geweest
en ten tweede dat ze wel
degelijk een sterk milieubeleid
willen maar dat de
automobilisten daar niet extra
zwaar voor gepakt mogen
worden. Vooral met dat laatste
zullen ze scoren. We krijgen
het ene na het andere
huilverhaal te horen over
hardwerkende modale burgers
die jarenlang hebben gespaard
voor een auto en
verschrikkelijk gestraft
worden als ze eindelijk een
wagen onder hun kont
hebben. Hoeveel PvdA-kiezers
zullen zich daardoor
aangesproken voelen? Veel en
veel meer dan we op dit
moment vermoeden, vrees ik.
We moeten dus niet gek
opkijken als we in november
een derde kabinet-Lubbers
hebben
Somber keek Wim Kok opzij,
maar tot zijn verbazing was de
stoel naast hem leeg.
„Marjanne!" riep hij met
overslaande stem. Op
datzelfde moment werd hij
zwetend wakker. „Lag je weer
te dromen van Marjanne?",
vroeg zijn vrouw. „Dat is nou
al de derde keer deze week.
Wat is er toch met Je aan de
hand?" „Ach. niks", kreunde
Wim. „Dromen zijn toch
bedrog?"
TRUBBELS
