k
feking en Moskou liimen
reuk van dertig jaar
snoei
n
AVO gematigd positief
ver voorstel Gorbatsjov
In Argentinië stijgen
de prijzen per uur
Met z'n vijfjes
in de auto
naar Engeland
al vanaf 239,-
i9 p^ENLAND
CaidóeSoivumt
ZATERDAG 13 MEI 1989 PAGINA 5
abetoging
Zeker 400.000 mensen
londerdag in de Armeense
Jerevan gedemonstreerd
•sluiting bij Armenië van de
S enclave Nagorny-Karabach
lubliek Azerbajdzjan. De de-
ten eisten een gesprek met
•ste Sovjet in Armenië en het
van Volksafgevaardigden.
•e congres komt eind deze
jr het eerst bijeen. Ook her-
de betogers hun eis voor vrij-
an veertien leden van het
i Karabach-comité, dat vorig
telijkbare demonstraties orga-
ima a pe t>et0ging in Jerevan was
>inet t
an he
binnen een week
Een jonge vrouw voert het woord te
midden van een menigte demon
stranten in Jerevan
foto: tass
ANC-leden ter
dood veroordeeld
JOHANNESBURG Twee
guerrillastrijders van het
verboden Afrikaans Natio
naal Congres zijn gisteren
tot de strop veroordeeld we
gens een bomaanslag in
april 1986 op een casino in
Transkei waarbij twee men
sen om het leven waren ge
komen. Tientallen jonge
medestanders van de 23-ja-
rige Pumzile Mayapi en de
28-jarige Zonwabele Mdza-
mela verstoorden de zitting
door tijdens het proces in de
rechtszaal in Umtata in
Transkei vrijheidsliederen
te zingen.
Passtoors vraagt paspoort
„voor alle landen" aan
BRUSSEL De door Zuidafrika vrijgelaten Hélène Passtoors
heeft gisteren aangekondigd dat zij zo snel mogelijk een Belgisch
paspoort „voor alle landen van de wereld" zal aanvragen.
De Belgische minister Tindemans zei in een reactie dat zijn land
Zuidafrika heeft toegezegd „geen paspoortfaciliteiten" aan Pas
stoors te zullen geven voor de landen in zuidelijk Afrika, maar
dat Brussel haar geen reisbeperkingen oplegt. „Wij beslissen niet
of zij die landen binnen mag. Of ze een inreisvisum krijgt hangt
niet van België af".
Zuidafrika zelf heeft lakoniek gereageerd op de verklaring van
Passtoors dat zij zich niet gebonden acht aan de overeenkomst
die tot haar vervroegde vrijlating heeft geleid. Volgens minister
Roelof Botha blijft de afspraak van kracht omdat het een over
eenkomst met de Belgische regering betreft. Passtoors werd
woensdag na vier jaar. gevangenschap vrijgelaten, nadat zij een
verklaring had ondertekend waarin zij beloofde af te zien van
geweld tegen Zuidafrika en toezegde dat zij weg zou blijven uit
Zuidafrika en buurlanden. Na haar aankomst in Brussel ver
scheurde zij die verklaring echter demonstratief.
Jaruzelski kandidaat
voor presidentschap
WARSCHAU De Poolse pre-
sident en partijleider, generaal
Jaruzelski, zal door de commu
nistische partij worden voorge
dragen voor de functie van pre
sident. Dat heeft een lid van het
Poolse politbureau gisteren ver
klaard. Invoering van de func
tie van staatspresident met uit
gebreide bevoegdheden is een
van de onderdelen van het
Ronde-Tafelakkoord. De presi
dent zal worden gekozen door
de nationale vergadering, die
bestaat uit de Poolse Tweede
Kamer en de Senaat. De verkie
zingen voor beide huizen vin
den plaats op 4 en 18 juni. Jaru
zelski is geen kandidaat bij de
parlementsverkiezingen.
RAF-leden maken eind
aan hongerstaking
BONN Veertig gevangen leden van de West-
duitse Rote Armee Fraktion (RAF) hebben hun
hongerstaking beëindigd, zonder dat aan hun eis
van erkenning als politieke gevangene en plaat
sing in twee groepen is voldaan. De gevangenen,
van wie enkelen 70 dagen vast voedsel hebben ge
weigerd, namen hun beslissing nadat de autoritei
ten een compromisvoorstel hadden verworpen.
Volgens een advocaat wilden de RAF-leden escala
tie van de situatie voorkomen, omdat twee gevan
genen in kritieke toestand verkeren. Hun eisen
waren overigens al negen keer eerder de afgelopen
15 jaar inzet van een hongerstaking onder RAF-
gevangenen Deze keer waren ze als compromis
bereid hun eis terug te schroeven naar plaatsing in
vier groepen, maar de autoriteiten gaven niet toe.
fTORISCH BEZOEK GORBATSJOV AAN CHINA
O J
henr-
mmsK)etleider Gorbats-
ia7 wjgende week aan
brengt mag met
f?aj^historisch worden
'-oeg i1^- -^a een breuk
uige Pa dertig jaar heb-
'e tij£king en Moskou
jk n het verleden te
'inltisten en de blik op
Y ^^komst te richten.
,™e|iogtepunt van Gor-
vierdaagse bezoek
1e Jol de ontmoeting,
l in de Grote Hal
°on:jt Volk in Peking,
prod Gorbatsjov en de
nummer één, de
k ietie Deng Xiaoping.
ht of
vierpe 58-jarige Gorbatsjov
'D ivfen '50 nog aan het be-
rogriiiyn carrière stond, be
de Deng destijds al mede
van buitenlandse politiek.
'en 0 ook Deng die in 1963
begeo Zedong naar Moskou
11 aaistuurd om te proberen
ladruk te lijmen, die was
ieke als gevolg van de des-
mV/eöe-pohtiek van
den jov in de jaren '50. Die
Terugtrekking Sovjets uit Mongolië begint maandag
MOSKOU De terugtrekking van de 50.000
Sovjetsoldaten uit Mongolië begint maan
dag en zal voortduren tot 1991. Dat heeft de
chef-staf van het Sovjetleger, generaal Di-
mitri Grinkevitsj, gisteren bekend gemaakt.
Maandag, de dag dat Sovjetleider Gorbats
jov naar China vertrekt, zullen als eerste
een tankdivisie en een luchtverdedigings
eenheid met luchtdoelraketten uit Mongolië
vertrekken. China heeft sedert jaren geëist
dat de Sovjets hun troepen uit Mongolië te
rughalen. Gorbatsjov kondigde de terug
trekking december vorig jaar in een rede
voor de Verenigde Naties aan.
„afbraak" van Stalin zorgde
voor een ideologische breuk
met Peking, dat toch al weinig
op had met de pro-westerse
politiek van de Russische lei
der.
Die gevoelens waren wederke
rig, want de Sovjetleider moest
weinig hebben van het Chine
se communisme, waarin een
oorlog tegen het verderfelijke
kapitalisme en imperialisme
als onvermijdelijk gold. Ook
Mao's weg naar de communis
tische heilstaat via de snelle
uitbreiding van de collectieve
landbouw en beperkte indus
trialisering kon geen genade
vinden in de ogen van Mos
kou, dat in de eerste jaren na
de oprichting van de Volksre
publiek ('49) nog massale hulp
had verstrekt.
De groeiende tegenstellingen
bepaalden de sfeer bij het be
zoek van Chroetsjov aan Chi
na in oktober 1959. Hij had net
besprekingen in Washington
met president Eisenhower
achter de rug, met wie hij het
goed kon vinden. De Chine
zen. die de Amerikaanse kapi
talisten zagen als hun aartsvij
anden, waren furieus. Een kil
le ontvangst viel Chroesjtsjov
ten deel. Mao gaf hem op het
vliegveld wel een hand, maar
ontweek de geplande omhel
zing. Ook op andere manieren
gaven de Chinezen blijk van
hun afkeer.
Chroetsjov had de boodschap
begrepen en nam zijn maatre
gelen: Moskou annuleerde de
omvangrijke samenwerking op
velerlei terrein. Vier jaar later
was de breuk compleet. Het
wantrouwen groeide in de ja
ren daarna zodanig, dat Mos
kou ooit Washington polste
over een preventieve aanval
op Chinese atoom installaties.
De spanningen bereikten hun
hoogtepunt toen in 1969 een
gewapend grensconflict uit
brak langs de grensrivieren de
Amoer en de Oessoeri.
China zocht daarna toenade
ring tot de Verenigde Staten
om het Russische „hegehionis-
me" tegen te gaan. De invasie
van Vietnam in Cambodja en
de Russische invasie van Af
ghanistan in 1979 waren voor
de Chinezen het bewijs van
het Russische hegemonisme en
met name de omsingeling van
China.
De verwensingen die de Chi
nezen en de Russen in die pe
riode van grote spanningen el
kaar naar het hoofd slinger
den, logen er niet om. „Wilde
fascistische beesten" en „fas
cistische honden" noemden
Chinese diplomaten in Moskou
de Russen begin 1967 nadat
studenten en politie-agenten
de Chinese ambassade hadden
geplunderd.
Russische legergeneraals wa
ren het tegen het einde van de
jaren '60 zo zat, dat zij van
plan waren „China terug te
bombarderen naar de Han-dy-
nastie", aldus de toenmalige
Sovjetpremier Alexej Kosygin.
Toenadering
Onder Deng Xiaoping, die na
de dood van Mao in 1976 de
machtsstrijd won, schetste Pe
king drie obstakels die de nor
malisering van de betrekkin
gen met Moskou in de weg
stonden. Dat waren de Sovjet
troepen aan de ruim 7.000 km
lange grens en in Mongolië, de
Vietnamese troepenmacht in
Kampuchea en de Russische
militairen in Afghanistan.
Aanvankelijk gaf Moskou niet
thuis maar dat veranderde al
lengs, mede omdat China de
De studenten werden de afgelopen weken regelmatig via muurkranten opgeroepen te demonstre
ren. Maar als het aan de Chinese leider Deng Xiao Ping had gelegen waren de studentendemon
straties met harde hand onderdrukt. foto: anp
ideologische hoogstandjes van
weleer verruilde voor een
pragmatische aanpak. Begin
jaren '80 begon de handel te
groeien en in 1984 werden
overeenkomsten gesloten voor
economische en wetenschap
pelijke samenwerking.
Gorbatsjov, aangetreden in
maart 1985, zette er pas echt
vaart achter. In een toespra'ak
in Vladivostok in juli 1986
kondigde hij troepenterugtrek
kingen uit Afghanistan en
Mongolië aan. Een jaar later
kondigde hij aan dal de Russi
sche middellange-afstandsra-
ketten uit Azië zouden ver
dwijnen. Het obstakel-Kampu-
chea werd in zoverre opgelost
dat Vietnam, onder druk van
zijn steunpilaar Moskou, begin
dit jaar aankondigde zijn troe
penterugtrekking in septem
ber 1989 te voltooien.
Wat de toekomstige Kampu-
cheaanse regering betreft heb
ben Moskou en Peking vol
gens bronnen in Peking afge
sproken dat zij 'het daarover
met elkaar oneens zijn. Diplo
maten in Peking .en Moskou
verwachten dat de topontmoe
ting vooral in het teken zal
staan van de bilaterale ban
den, waarbij het gaat om be
trekkingen op basis van gelijk
waardigheid en niet-inmen-
ging in eikaars aangelegenhe
den.
Voedsel
De Russische onderminister
van buitenlandse zaken Igor
Rogachev erkende kortgele
den dat Moskou wat kan leren
van China op economisch ter
rein, een verwijzing naar
Dengs succesvolle economi
sche politiek. „Zij zijn erin ge
slaagd een miljard
eten te geven terwijl ons voed
selprogramma niet wil vlot
ten".
Rogachev legde de vinger ech
ter ook op de zere plek, name
lijk de gebrekkige politieke
hervormingen in China. De
huidige studentenonrust in Pe
king komt naar zijn zeggen
daar uit voort.
Als het aan Deng had gelegen,
waren de studentendemonstra
ties in Peking vorige maand
met harde hand onderdrukt.
Dat het daar niet van kwam,
wordt gezien als een bewijs dat
hij aan macht heeft ingeboet.
Bovendien gaat zijn gezond
heid hard achteruit. Gorbats-
jovs bezoek geeft Deng Xiao
ping echter de gelegenheid
nog één keer op het interna
tionale politieke toneel te
schitteren.
JJ STAP IN DE GOEDE RICHTING'
to
'se ze correspondent)
chijn
EL Het voorstel
'ing)vjetleider Gorbats-
ikelï .eenzijdig vijfhon-
reet ;ernwapens voor de
iezf&fstand uit Europa
d Lj halen, heeft geen
ndjQ op de NAVO-dis-
bjpver de modernise-
nefcfan de korte- af-
h dwapens. Het aanbod
fljoskou is „een stap
'f.ls 1 goede richting",
^•jveel te weinig om
len -gantische overwicht
ro/7ahet Warschaupact
d u? nemen.
ingezin reageerde gisteren
oeseyO-raad van ministers
h wi
van buitenlandse zaken, kort
nadat VS-collega Baker hen
verslag had uitgebracht van
zijn reis naar Moskou.
De NAVO-ministers reageer
den zeer positief op de con
ventionele reducties (tanks,
pantserwagens en artillerie)
die Gorbatsjov heeft voorge
steld. "Ze komen dicht in de
buurt van de voorstellen die
het westen al eerder heeft ge
daan", zei minister Van den
Broek. Maar hij en Baker be
nadrukten dat een verminde
ring van het nucleaire arse
naal voor de korte afstand met
slechts 500 koppen te weinig
Baker: "Wij hebben er eenzij
dig al 2400 opgeruimd. Boven
dien worden de Sovjet-wapens
niet vernietigd, maar worden
ze slechts uit Europa terugge
trokken". Van den Broek
voegde daaraan toe dat de ver
mindering van de korte- af-
stands-kernwapens slechts vijf
procent van het totale arsenaal
betreffen. Hij zei te voorzien
dat de NAVO-top, eind deze
maand in Brussel, op het War
schaupact een beroep zal doen
tot verdergaande reducties.
De reactie van de NAVO was
verrassend eensgezind, juist nu
binnen het bondgenootschap
grote tegenstellingen bestaan
over de modernisering van de
korte-afstandswapens en het
tijdstip waarop met het War
schaupact onderhandelingen
over vermindering moeten
worden begonnen. Bij menig
minister bestond de vrees dat
landen die nu al voorstander
zijn van snelle onderhandelin
gen, zoals België en de Bonds
republiek, het signaal uit Mos
kou zouden aangrijpen om
hun standpunt opnieuw pro
minent op tafel te leggen. Dat
gebeurde evenwel niet. De re
actie van de Westduitse minis
ter Genscher spoorde met die
van zijn collega's.
De Westduitse bondskanselier
Kohl heeft Sovjetminister van
buitenlandse zaken Sjevard-
nadze gisteren in Bonn laten
weten dat zijn land niets voelt
voor verwijdering van alle ra
ketten voor de korte afstand
uit Europa. „In mijn ogen is
het denucleariseren van Euro
pa geen overtuigende oplos
sing", zei hij. Sjevardnadze
had kort tevoren nog eens ver
klaard dat Moskou naar de
„derde nul-optie" ofwel de
verwijdering van alle kernra
ketten met een bereik van
minder dan 500 kilometer
streeft.
Nederlandse onderscheiden
(Ar president Pakistan
'Ullü
s 4GEN De Nederlandse religieuze Gertrude Lem-
e A door president Ghulam Ishaq Khan van Pakistan on-
-a tuiden met de Sitari-i-Quiad-i-Azamprijs. De hoge on-
■*J Riding is aan de uit Sittard afkomstige Lemmens (74)
"enènd voor haar werk voor geestelijk en lichamelijk ge-
vnnipten, daklozen en ouden van dagen.
libel
Ie Lemmens,'lid van de franciscanessencongregatie
Jssionari.es of Christ King in Pakistan", wordt in het
r^gend islamitische Pakistan wel vergeleken met No-
v^gjwinnares Moeder Teresa van Calcutta.
(ADVERTENTIE)
^\NGEN TUINHUISJES BEITS BLOKHUTTEN BR0EIRAMEN BAKKEN BORDERS BIELSEN FOy./
Van siertegel
tot blokhut:
T U-I III"" J
v De beste basis voor uw tuin i
S RIDDERKERK Lagendijk 154 BLEISWIJK Albert «an 'I Hartweg 2-4 SCHUIN TEGENOVER 0E VEILING
Tel 01804-20600 Tel 01892-15S56
%RGRIND PLANKEN* PERGOLAS PALEN MEUBELEN KWEEKKASSEN KIJNKERS KEIEN
V0NTUREN VAN KAPITEIN ROB
24.000 MIJLEN OCEAANRACE
slof Nils Björn, aan boord van de Viking, krijgt bezoek van
eman, die gehoord heeft, dat hij een matroos zoekt. Wat
>nlè man er vreemd uit, denkt Nils, maar zijn papieren zijn in
n hij neemt hem aan. Hij weet niet, dat hij te doen heeft
0 Bill, ex-stuurman op de 'Memphis', die zich vermomd
on?ijn rode haren heeft hij zwart geverfd en hij draagt een
n jj knevel en baard. Bill heeft nl. óók een plan: hij wil 'Ciga-
'ry' een hak zetten! - De volgende morgen verlaat de kleine
vloot de haven van Honolulu. Frank Morris is nu aan boord van
Brookfellers jacht als vierde lid van de bemanning. Wanneer Rob
de haven uitzeilt, passeert hij een passagiersschip, dat op punt
staat te vertrekken. Over de verschansing leunt een man. Wat
een raar type, denkt Rob, en wat heeft hij voor ons een belang
stelling! Geen wonder, want die vreemde passagier is... Tobias,
de rechterhand van Larry!
Een aanhanger van de Peronistische partij plakt een poster van presidentskandidaat Carlos Me
nem op een straatmuur in het centrum van Buenos Aires. foto.- anp
SPOOK VAN PERON HANGT BOVEN VERKIEZINGEN
BUENOS AIRES -Nog
maar net bekomen van
militaire opstanden en
hernieuwde guerrilla-acti
viteit tegen de jonge de
mocratie gaat Argentinië
morgen naar de stembus.
Terwijl het land dreigt te
bezwijken onder hyperin
flatie, paniek en algehele
economische chaos
moeten de Argentijnen
een opvolger kiezen van
president Raul Alfonsin.
De eens immens populaire
staatsman die Argentinië in
1983 naar de democratie leid
de, krijgt nu alom de kritiek
over zich heen het land naar
de rand van de afgrond te
hebben gebracht. De Argentij
nen zien dagelijks en soms
zelfs per uur de prijzen om
hoog schieten en bestormen in
groten getale de banken om
hun snel in waarde dalende
geld van de rekening af te ha-
Jen.
De economische rampspoed
(de inflatie beliep in april
meer dan 3.000 procent) lijkt
koren op de molen van de Pe
ronistische presidentskandi
daat, Carlos Saul Menem. De
58-jarige flamboyante gouver
neur van de arme noodweste-
lijke provincie La Rioja toert
het land rond om het „cata
strofale economische beleid"
van de regeringspartij, de Ra-
Peron
D? strijd gaat vooral tussen
Menem en de regeringskandi
daat, Eduardo Angeloz (58). De
populistische Peronist wordt
volgens de meeste waarnemers
hoogstwaarschijnlijk de nieu
we president van Argentinië,
mede omdat de economische
crisis in het nadeel werkt van
Angeloz. Hij beseft dit goed en
nam daarom onlangs openlijk
afstand van het economische
beleid van zijn partijgenoot
Alfonsin.
Maar behalve de crisis, speelt
ook zijn gebrek aan charisma
Angeloz parten. In een politie
ke cultuur waar presidenten
veelal worden gekozen op
grond van persoonlijke uitstra
ling en oratorisch vermogen,
slaat Angeloz een pover fi
guur
Menem intussen presenteert
zich als een „tweede Juan Pe
ron", de legendarische gene
raal die tijdens zijn derde pre
sidentiële ambtstermijn in
1974 overleed. Peron wordt
nog steeds en vooral in tij
den van crisis vereerd als
een nationale held die op
kwam voor de armen en van
Argentinië een trotse natie
maakte.
Staatsgreep
Menem probeert de Argentij
nen dat „oude" gevoel terug te
geven. Zijn uitspraken en
denkbeelden, die nogal vaag
en tegenstrijdig zijn, doen er
eigenlijk niet toe.
Ondertussen beklemtoont An
geloz dat het toch maar zijn
partij is geweest die met Al
fonsin het l^nd uit de greep
van de dictatuur heeft bevrijd.
Dat Argentinië nu één van de
ernstigste economische crises
in zijn bestaan doormaakt, is
niet de schuld van de rege-
ring-Alfonsin, zo houdt hij de
bevolking voor. Volgens An
geloz ligt de dieperliggende
oorzaak van de malaise in het
wanbeleid van Peronistische
regeringen in het verleden.
Op 10 december zal president
Alfonsin, die zich volgens de
grondwet niet opnieuw ver
kiesbaar mag stellen, het ambt
aan zijn opvolger overdragen.
Als geen van de kandidaten
morgen een duidelijke meer
derheid behaalt, moet het kies
college in augustus de knoop
doorhakken.
Maar wie de verkiezingen ook
wint, nagenoeg alle waarne
mers zien de toekomst voor
Argentinië pessimistisch in en
houden hun hart vast. Na zes
jaar democratie is het land
weer terug bij af. Er worden
zelfs vergelijkingen gemaakt
met de economische misère in
1976. Toen grepen de militai
ren met een beroep op de
„chaos" de macht en begon in
Argentinië de periode van de
„vuile oorlog", waarin min
stens tienduizend burgers wer
den gefolterd en vermoord.
„Open hemel"
antwoord op
perestrojka
(Vervolg van de voorpagina)
TEXAS De Amerikaanse
president hernieuwde een
voorstel dat wijlen president
Dwight Eisenhower in 1955
deed voor een politiek van de
„open hemel", als antwoord op
de Russische glasnost en pere
strojka.
„Een dergelijke unieke
toegang tot eikaars luchtruim
zou de wereld de betekenis
van openheid tonen. De be
reidheid van de Sovjets zo'n
voorstel te omhelzen zou aan
tonen dat zij van plan zijn te
veranderen", zei Bush.
De president verklaarde onder
de indruk te zijn van de poli
tieke en economishe hervor
mingen die Gorbatsjov in zijn
land doorvoert. „Mijnheer
Gorbatsjov, stop daar niet
mee".
Bush, die eerder door Moskou
werd beschuldigd van dralen
met de onderhandelingen over
wapenbeheersing, zei dat het
tijd is „voor een nieuw (Ame
rikaans) beleid voor de jaren
negentig. Een beleid dat reke
ning houdt met de gehele reik
wijdte van de veranderingen
die in de wereld en de Sovjet
unie zelf plaatsvinden".
ADVERTENTIE
VOOR WIE KRAP ZIT:
Echt voordelig naar Engeland ga
je met Olau via Vlissingen Sheer
ness (vlakbij Londen). Vraag uw
reisagent om de nieuwe Olau bro
chures: Olau Tours Londen '89,
Olau Tours Engeland '89 en Olau
Dienstregeling en tarieven '89.
Of bel Olau: 01184 88000. Doen!
m Olau
VUSSmetM SMEEWTCS
EENS OLAU ALTIJD OLAU