Ontmoetingen staan centraal
Trendsetter in de verdeeldheid
CeidóeSomatf
EeidócSouoont
Babyverlies
kerk
wereld
EUROPESE CONFERENTIE OVER CONCILIAIR PROCES
Feest van de Geest
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
ZATERDAG 13 MEI 1989 PA[£N
door Marinus van der Berg
„Erken het kind en het
ouderschap onafhankelijk van
de duur van de zwangerschap
en de levensdagen na
geboorte". Deze gedragsregel
welke ook een belangrijk
uitgangspunt is, lees ik in het
draaiboekje dat ouders
hebben gemaakt die een baby
hebben verloren. Het zijn
ouders van de
Zelfhulporganisatie: „Ouders
van een Overleden kind", uit
de regio Friesland. Zij hebben
een draaiboekje gemaakt dat
bestemd is voor artsen in het
ziekenhuis en huisartsen, voor
verpleegkundigen,
kraamverzorgenden en andere
hulpverleners. „Uit veel
reacties blijkt dat aan veel
dingen direct na de verdrietige
ervaring te weinig of geen
aandacht besteed wordt,
waardoor men later meer
moeite heeft met het
verwerken van het verlies
baby//kind", schrijven de
ouders. In dit draaiboekje
staan tal van concrete
aandachtspunten, zoals
bijvoorbeeld het maken van
een foto. Beter niet alleen een
polaroid-foto. Ook dat een
begrafenis of crematie enkele
dagen uitgesteld kan worden,
zodat ook de moeder aanwezig
kan zijn. Enkele weken geleden
was ik door de regio Friesland
uitgenodigd. Ik zag op de
bijeenkomst ook een
zorgvuldig verzorgde uitgave
van het boekje: „Het verlies
van uw baby", door Birgit G.
Hohenbruck. Verschillende
ziekenhuizen geven dit boekje
mee aan de ouders als zij het
verlies van een baby hebben te
verwerken. Dit zou in elk
ziekenhuis moeten gebeuren.
Voor belangstellenden en
betrokkenen heb ik een aantal
exemplaren meegenomen en ik
ben graag bereid een
exemplaar toe te zenden. Het is
een goed boekje voor
hulpverleners en voor ouders
zelf. Een middag luisteren en
praten met ouders die een
baby hebben verloren, die een
kind hebben verloren
onderstreept nog eens de
waarheid van het
uitgangspunt: „erken elk
leven". Er was die middag ook
een ouderpaar wier kind vanaf
de geboorte ernstig
gehandicapt was geweest. Met
veel zorg en liefde hebben ze er
thuis voor gezorgd. Nog
plotseling was hun kind
overleden. Ze vertelden dat ze
zo pijnlijk getroffen waren door
mensen die zeiden: „Het was
toch gehandicapt". Een andere
ouder vertelde hoe in een
doopdienst gebeden werd
„voor alle gezond geboren
kinderen". Zij voelde zich
eenzaam en vergeten. „Wordt
er dan niet aan gedacht dat het
ook anders kan gaan?" Juist
de ouders die het verlies van
een baby, van een kind moeten
verwerken zijn zich bewuster
van het wonder van de
geboorte en zien het niet
slechts als een
vanzelfsprekendheid. Een
ander vertelde hoe ze soms
streed met dubbele gevoelens
in haar zelf: die van verdriet om
het gemis en van opluchting.
„Mijn kind zou zeer ernstig
gehandicapt zijn geworden".
Dit leed was hem en hun als
ouders bespaard gebleven,
maar ze vroeg zich af: „Mag ik
me hierover wel opgelucht
voelen?." Ook wie de waarde
van elk leven serieus neemt,
onderschat niet de vele extra
zorgen die het leven met een
zwaar gehandicapt kind met
zich meebrengt. Als een
buitenstaander zegt: „Wees
blij. dan gaat die troost
voorbij aan het gemis, maar als
je het zelf voelt, is dat anders.
In onszelf leven soms
tegengestelde gevoelens naast
elkaar. Er wordt veel
gediscussieerd over de vraag
wanneer er sprake is van begin
van menselijk leven. Op de
Duitse televisie zag ik een
heftig debat. Vanaf het
moment dat er bewustzijn van
zwangerschap is, hebben we te
maken met een beslissend en
onvergetelijk moment. Dat
wordt nog sterker als de
moeder het eerste bewegen
van leven in zich voelt. Wie
daarna om welke reden dan
ook dit leven verliest, maakt
een gebeurtenis mee die om
verwerking vraagt. Dit vraagt
om serieus nemen van de
vrouw, van de ouders. Dit
vraagt ook om een serieus en
zorgvuldig handelen door alle
betrokkenen. De ouders in
Friesland die vanuit hun
ervaring zijn gaan praten met
ziekenhuizen, en ook met
begrafenisondernemers
hebben een zeer te waarderen
initiatief genomen om zo ook
anderen te helpen die hiermee
te maken kunnen krijgen.
Paus kritiseert misbruik hervorming liturgie
VATICAANSTAD Paus Johannes Paulus
II heeft kritiek op de manier waarop zowel
progressieve als conservatieve katholieken na
het Tweede Vaticaans Concilie zijn omgegaan
met de hervorming van de liturgie. Dat blijkt
uit een apostolisch schrijven van de paus naar
aanleiding van de afkondiging van de consti
tutie over de liturgiehervorming, 25 jaar gele
den. De liturgiehervorming leidde tot invoe
ring van de mis in de volkstaal. Zonder de vo
rig jaar geëxcommuniceerde aartsbisschop Le-
febvre bij naam te noemen verwijt de paus
sommige katholieken dat zij de liturgie van
voor het Tweede Vaticaans Concilie „als enige
garantie voor het geloof beschouwen". Ander
zijds zijn er ook katholieken geweest die „fan
tasierijke vernieuwingen" in de liturgie door
voerden, maar zich daarbij verwijderden van
de normen van het Vaticaan en de bisschop
pen en die zo „de eenheid van de kerk en de
vroomheid van de gelovigen afbreuk hebben
gedaan en soms ook direct tegen het geloof
zijn ingegaan". De paus is overigens tevreden
over de acceptatie van de nieuwe liturgie door
de meeste gelovigen.
Er is meer dan een
wijsheid en de wereld
heeft ze allemaal nodig,
het is niet slecht dat ze
elkaar afwisselen.
Marguerite Yourcenar
DEN HAAG Er zal een
slotdocument en een
boodschap aan de gelovi
gen worden uitgegeven,
maar de conferentie
'Vrede in gerechtigheid'
in Basel ontleent haar be
tekenis vooral aan het
feit dat voor het eerst
sinds mensenheugenis le
den van alle grote chris
telijke kerken in Europa
elkaar ontmoeten.
Vanaf maandag 15 mei tot en
met 21 mei wordt daar in Ba
sel geconfereerd in het kader
van het wereldwijde conciliai
re proces voor gerechtigheid,
vrede en behoud van de
schepping gehouden. Een van
de deelnemers is hulpbisschop
J. Lescrauwaet van Haarlem.
„Een document heeft maar
een betrekkelijke waarde.
Veel belangrijker is dat chris
tenen uit Oost-, Midden- en
West-Europp met elkaar spre
ken en trachten op het gebied
van maatschappelijke kwes
ties nader tot elkaar te ko-
De bijeenkomst is georgani
seerd door de (rooms-katho-
lieke) Raad van Europese Bis
schoppenconferenties en de
Conferentie van Europese
Kerken, waarin meer dan
honderd orthodoxe, angli
caanse en protestantse kerken
zijn vertegenwoordigd.
In het motto van de conferen
tie 'Vrede in gerechtigheid'
komt het onderwerp 'behoud
van de schepping' niet voor,
hoewel de milieuverontreini
ging nu juist de reden is om
de bijeenkomst in Basel te
houden. In november 1986
werd het water van de Rijn
zwaar verontreinigd na een
explosie in het chemische be
drijf Sandoz, dat in Basel is
gevestigd.
Zich ervan bewust dat de af
faire Zwitserland een slechte
naam had bezorgd, boden de
Zwitserse regering, het kan
ton Basel en de Zwitserse ker
ken aan de bijeenkomst in
Basel te houden. Aangezien er
omvangrijke financiële toe
zeggingen werden gedaan en
beide organiserende instanties
in Zwitserland gevestigd zijn,
zullen zij weinig moeite heb-
De Rijn bij Basel met aan de oever het Sandoz-concern dat twee jaar geleden een grote milieu
ramp veroorzaakte. Om haar goodwill te verbeteren biedt Zwitserland gastvrij onderdak aan de
kerken in Basel voor haar conferentie over het conciliair proces. foto: sp
Commentaren
Aan de conferentie nemen
700 afgevaardigden deel. on
der wie 350 rooms-katholie-
ken. Uit Nederland komen 25
afgevaardigden: 12 rooms-ka-
tholieken en 13 vertegen
woordigers van de andere lid
kerken van de Raad van Ker
ken. Zij zullen zich beraden
over de tweede versie van een
ontwerpdocumènt dat is opge
steld door een werkgroep,
waarin onder anderen drs.
L.J. Hogenbrink, secretaris
van de hervormde Raad voor
de zaken van Overheid en Sa
menleving, zitting had.
Op de eerste versie zijn 500
commentaren gekomen. Van
vele kanten werd er onder
meer over geklaagd dat de
ontwikkeling naar meer de
mocratie in Oost-Europa was
veronachtzaamd.
Uit rooms-katholieke hoek
kwam kritiek op de prote
stantse wijze van theologise
ren, waarin de klemtoon ligt
op zondigheid en schuldbe
wustzijn. „Het zou de voor
keur verdienen de mensen
aan te spreken op het goede
dat bereikt is, op wat groepen
en organisaties nu al doen", zo
schreven de rooms-katholieke
afgevaardigden uit Nederland
in een gezamenlijke reactie.
Lag in het eerste document de
nadruk op de verantwoorde
lijkheid van het christendom
en de kerken als zodanig, in
de tweede versie worden de
afgevaardigden zelf veel meer
aangesproken. Ook wordt
daarin veel meer aandacht
besteed aan de positie van de
vrouw in kerk in samenle
ving. Aan elke discriminatie
van de vrouw in de samenle
ving moet een einde komen.
Van de kerken wordt ge
vraagd dat ze de betrokken
heid van vrouwen bij de be
sluitvorming en het kerkelijk
leven in het algemeen verbe
teren. Veel verder zal de
werkgroep niet hebben kun
nen gaan, gezien de weigering
van de orthodoxe kerken en
de rooms-katholieke kerk om
vrouwen tot het ambt toe te
laten.
Toch meent de gereformeerde
drs. G. Ridderbos dat het do
cument moet worden aange-
scherpt. Er ontbreekt volgens
haar een goede analyse van
de positie van de vrouw in
kerk en samenlevi-ng. Ook de
aanbevelingen zijn naar haar
mening onvoldoende. Ridder
bos nam in februari deel aan
een vrouwenbijeenkomst in
Boldern bij Zürich, waar de
conferentie van Basel werd
voorbereid.
Vrouwenboot
De vrouwelijke afgevaardig
den zullen elkaar regelmatig
ontmoeten op een 'vrouwen
boot' die tijdens de conferen
tie zal liggen bij de brug tus
sen de protestantse kathedraal
(Munster) en de jaarbeurs, de
twee plaatsen waar de confe
rentie zich afspeelt. Zwitserse
vrouwen organiseren daar
een schaduwbijeenkomst.
Tot degenen die zich aan
boord zullen wagen, behoort
de feministische theologe
prof. dr. C. Halkes, die werkt
aan een boek over de relatie
tussen de onderdrukking van
de vrouw en de milieuvervui
ling. Halkes zal waarschijnlijk
met vreugde constateren dat
in het ontwerpdocument
wordt voorgesteld dat de ker
ken een „diepgaande dialoog"
moeten gaan voeren met de
feministische theologie.
In de avonduren houden ker
kelijke organisaties en groe
pen hoorzittingen over aller
lei problemen in Europa op
het gebied van gerechtigheid,
vrede en milieubeheer. Zo
houdt het IKV met andere
Europese vredesgroepen een
zitting over de Europese ker
kelijke vredesbeweging, die
de deling van Europa ter dis
cussie stelt. Tijdens een ande
re hoorzitting wordt de nieu
we armoede in Europa be
sproken.
De groots opgezette conferen
tie in Basel zou de indruk
kunnen wekken dat alle ker
ken in Europa in de ban van
het conciliair proces zijn. Dat
is echter maar in betrekkelij
ke mate het geval. In sommi
ge landen (Nederland, Duitse
Bondsrepubliek, DDR) is de
belangstelling groot; in andere
landen (Oostenrijk, Zwitser
land, Groot-Brittannië) is eni
ge activiteit te bespeuren,
maar in Scandinavië en Zuid-
Europa raakt het conciliair
proces de kerkleden niet of
nauwelijks.
DDR
In de DDR, waar voor het
.eerst de Rooms-Katholieke
Kerk en de Evangelische
Kerk nauw samenwerken, is
de conferentie in Basel en de
wereldconvocatie van vol
gend jaar in Seoul tijdens drie
bijeenkomsten voorbereid. De
kerken eisen een fundamen
tele verandering van de socia
listische samenleving, meer
persvrijheid en meer ruimte
voor de mensenrechten.
In de Duitse Bondsrepubliek
kwamen de grote kerken vo
rig jaar in Stuttgart tot een
verklaring waarin zij de oor
log in strijd met Gods wil ver
klaarden. De kerken verwier
pen voorts iedere vorm van
racisme en keerden zich tegen
abortus en euthanasie.
Omdat het conciliair proces
tot nu toe ook in andere we
relddelen nauwelijks aan
dacht trekt, hebben velen
voorgesteld de wereldconvo
catie in Seoul, die door de
Wereldraad van Kerken
wordt georganiseerd, enige ja
ren uit te stellen. Dat is onder
meer het standpunt van de
voorzitter van de stuurgroep
van het conciliair proces in
Nederland, ds. W.R. van der
Zee. Van der Zee hoopt dat
Basel een impuls kan zijn
voor verbreding van het pro
ces. Hij verwacht geen „klin
kende uitspraken" of opzien
barende beslissingen en vindt
vooral dè ontmoeting van
christenen uit allerlei landen
van Europa van groot belang.
De persoon van pater Walter
Goddijn staat er borg voor dat
een nieuw boek van zijn hand
nog altijd bredere golven van
belangstelling slaat dan het
geval is bij iedere andere we
tenschapper of kerkelijke be-
leidsman uit de catholica die
een visie wil uitdragen. Dat
bleek weer bij de presentatie
deze week van Goddijns boek
Kerk en Kudde in Utrecht.
Het heeft natuurlijk zeker te
maken met het feit dat God
dijn de functie van beleids-
man en die van wetenschap
per in zijn lange kerkelijke
carrière heeft afgewisseld. De
Tilburgse godsdienstsocioloog
geldt nog steeds zo'n beetje als
de godfather van de kerkelij
ke vernieuwers in Nederland.
De meeste van die intellectue
le vernieuwers zijn echter uit
gepraat en velen hebben in
middels stilletjes de kerk ver
laten. In hun vertrek zag het
jonge onderzoekersduo Si
mons en Winkeler een nieu
we versie van „het verraad
der clerken" waarvan in deze
eeuw meer voorbeelden zijn
aan te halen zoals zij vorig
jaar in hun gelijknamige
proefschrift op ongekend
grondige wijze uiteen hebben
gezet. Maar Goddijn is geble
ven. Sommigen vonden zijn
macht ten tijde van het door
hem bepleite en mede ge
stuurde Pastoraal Concilie zo
verdacht groot was dat ze
hem de paus van Nederland
noemden. Hem werden niet
alleen de macht maar ook de
streken van het pausdom toe
gedicht. Wat daar ook waar
van moge zijn geweest, na het
ingrijpen van Rome in de Ne
derlandse kerkprovincie was
het met die invloed afgelopen.
Als hoogleraar in Tilburg
bleef Goddijn echter voor
trendsettende publicaties zor
gen. Hij heeft nog steeds een
fijne neus voor wat er in de
lucht zit. De stukken die in
zijn nieuwe boek zijn gebun
deld, waaronder nogal wat uit
NRC Handelsblad, stralen een
Walter Goddijn.
laconieke, niet van ironie ge
speende afstandelijkheid uit.
Toch steekt daarin wel dege
lijk ook een grote mate van
loyaliteit tegenover het ker
kelijk instituut. Ook bisschop
Bar die het eerste exemplaar
van het boek kreeg aangebo
den wist dat te waarderen,
hoe vaak hij overigens ook
met Goddijn van opvatting zal
verschillen. Hoe anders valt
die bezetenheid en frequentie
te verklaren waarmee God
dijn zich uitlaat over kerk en
godsdienst, waarbij hij de be
schikking lijkt te hebben over
misschien wel het grootste
privé knipselarchief dat er
bestaat. Moeiteloos rijgt hij
het ene na het andere citaat
aaneen en het is altijd boeiend
om te lezen, want hij levert er
een conclusie bij. Hij leest en
beluistert zelfs zoveel dat hij
denkt de journalisten een slag
voor te zijn. Bijvoorbeeld op
een vroege zondagmorgen in
het afgelopen najaar wanneer
bisschop Móller een overden
king voor de KRO houdt en
zegt dat het gesprek met de
Acht Mei beweging niet afge
lopen kan zijn omdat mensen
die daar bij betrokken zijn
veel betekenen in plaatselijke
parochies. (Voor de goede
orde: het bericht stond wél in
deze krant, ze slapen dus niet
allemaal).
het boek niets, of het zou
moeten blijken uit het zinne
tje bij de inleiding dat God
dijn met zijn boek de nage
dachtenis wil eren van kardi
naal Alfrink met wie de au
teur in de hoogtijdagen van
de vernieuwing zo intensief
heeft samengewerkt.
Van nostalgisch terugkijken is
overigens geen sprake. God
dijn pretendeert een tussen
tijdse balans te verschaffen
aan de buitenwacht van wat
er in de RK geloofsgemeen
schap omgaat. Daar is het
hem zeker niet alleen om te
doen. Hij verbaasde vriend en
vijand toen hij in maart op
een bijeenkomst van het
Thijmgenootschap, zij het met
de nodige slagen om de arm,
pleitte voor een „nieuwe
emancipatie". Katholieken
die al zo lang steen en been
klagen over hun eigen bis
schoppen zouden eens moeten
ophouden met zeuren. Zij
moeten niet weglopen, zoals
de RK intellectuelen hebben
gedaan, maar nu eindelijk
eens hun eigen verantwoorde
lijkheid serieus nemen en zich
niet zo gauw van de wijs laten
brengen. Als gelovigen heb
ben zij ook een eigen taak.
Maar als ze in een kerk wil
len functioneren, dan zullen
ze zich moeten verstaan met
hun bisschoppen. Die moeten
dan wel van hun kant hun
gelovigen serieus nemen en
vertrouwen schenken. Met
machtswoorden valt niets te
bereiken en het cultiveren
van tegenstellingen is zo
vreemd aan de geschiedenis
van het Nederlandse katholi
cisme, de afkeer voor scherps
lijperijen zo groot, dat het
vooral ook daarom zo droevig
is wat er nu gebeurt.
Conflictbeheersing
De rede voor het Thijmge
nootschap, elders gekwalifi
ceerd als Goddijns laatste bod
om de huidige impasse te
overwinnen, staat overigens
merkwaardig genoeg niet in.
het boek. Wel sluiten stukken
in het boek daar goed op aan.
De hele gepolariseerde pat
stelling in de Nederlandse RK
kerk valt uiteraard niet los te
zien van de voortschrijdende
secularisatie, die Goddijn op
genuanceerde wijze weet te
belichten zonder in doemden
ken te vervallen. Elk van bei
de polen in de Nederlandse
RK Kerk is ook een poging
tot beantwoording van die se
cularisatie. Met de gerefor
meerde godsdienstsocioloog
Dekker is Goddijn van me
ning dat het verloop van die
secularisatie niet echt te voor
spellen is. Hoe de toekomst
van godsdienst in de Neder
landse samenleving er uit zal
zien hoeft niet een kwestie
van een louter dalende lijn te
zijn. Maar het is duidelijk dat
nogal wat zal afhangen van
de wijze waarop de Neder
landse katholieken, kwantita
tief nog steeds veruit de be
langrijkste kerkelijke groepe
ring, hun conflicten zullen be
slechten. Zoals Goddijn zegt,
die contacten moeten geïnten
siveerd worden. Maar dan
moet wel bedacht worden dat
zo'n oplossing niet te lang op
zich kan laten wachten, want
in het gematigde protestantse
kamp is de ergernis over die
nieuwe katholieke orthodoxie
gestadig groeiende en zijn er
tekenen dat het aloude anti
papisme opnieuw de kop op
steekt. Goddijn zegt dat ker
kelijkheid in Nederland al
leen maar toekomst heeft
wanneer mensen bij elkaar
een levende gemeenschap er
varen. Met andere woorden,
de vitaliteit ervan moet op de
buitenwacht afstralen. Als
echte gelovige is Goddijn een
optimist, als socioloog weet hij
dat gelovigen de capaciteit
hebben om zich eindeloos illu
sies te verschaffen. Niet voor
niets heeft Goddijn dan ook
die nieuwe emancipatie van
een vraagteken voorzien.
PAUL VAN VELTHOVEN
Walter Goddijn: Kerk en Kudde.
Tussentijdse balans van een ge
loofsgemeenschap. Uitgave Arbor,
Baarn. Prijs 24,50
1JS
™ag
Jiaf
orlopij
Karr
dez
J dez
CJP verschillende plaatsen in ons land wordt in de kvmd
tijd een zogeheten Kerkedag gehouden. Kerken en
at h(
ties zijn de afgelopen tijd bezig geweest met het C> r(^<
Proces van de Wereldraad van Kerken en sluiten hen 0n
lijk seizoen af met een publieke manifestatie. Daari(l,7 i
niet alleen duidelijk gemaakt wat er schort aan g«468
heid, vrede en heelheid van de schepping, maar ?m d'
mensen daar in hun directe omgeving aan willen dP te
de K
-tlET is verheugend dat op zoveel plaatsen zoveel NH-
zich geroepen weten om na te denken over de vraag por c
het op zoveel punten misgaat in de wereld en wat d;"
verantwoordelijkheid van christenen is. In dat vei7
wel sprake van het sluiten van een verbond: at
waardoor mensen en groepen zichzelf verplichten in
komen.
Het is niet voor niets dat veel activiteiten rond hei3
liair Proces zich rond het Pinksterfeest afspelen. In
reld waar het recht op een redelijke toekomst voor m
kinderen wordt verduisterd door honger, waar onri
steeds lijkt te winnen en waar de lucht door vervuil d
dreigend is, klinkt op het pinksterfeest de boodschad
Geest die de wereld verandert.
In de bijbel wordt verteld hoe de discipelen na de^^
vaart zaten te wachten op een teken van God. Toen <P
kwam, werden ze in beweging gezet. De opdracht w^
staan in alle talen. Sindsdien is het Godsvolk onderv^s<T
dreven door de Geest om de aarde bewoonbaar te
door de verkondiging van Gods goede boodschap.
Om ons heen zien we hoe slecht die boodschap vaa^ jv;
verteld en verstaan. Daarom ook het Conciliair l(j 0
waarin mensen worden opgeroepen zich in te zetttkee
Zijn schepping. Rondom Pinksteren klinkt het zachti
van de Geest, de wind die het vuur van de bemoedigichte
wakkert. Want waar de Geest Gods komt, daar w|en t
hoop geboren. Die Geest laat immers zien waar het m(
is te doen: het vestigen van zijn Koninkrijk.
MENSEN worden gedreven om die boodschap te vj
en ten voorbeeld te stellen. Ze zijn aangeraakt door \T}'t
op weg te gaan. Tegen de somberheid van de wei
Geestdriftig weten ze in alle talen duidelijk te mat»,
God zich met mensen heeft verzoend en dat de schepT I
die verzoening deelt.
Het feest van de Geest is het feest van de hoop orf)]^
tijden; daarom gaan mensen aan het werk. In het Cc
Proces en op al die andere plaatsen waar God en m
sprake komen en gebouwd wordt aan een betere we.i|*J^
Overgang naar
zonnig weer
DE BILT (KNMI) Het is
vandaag nog vrij koel, maar er
is uitzicht op warmer weer. Na
vandaag komt de temperatuur
elke dag 2 a 3 graden hoger
dan de vorige dag. Dat houdt
dus in dat het maandagmiddag
ongeveer 20 graden zal zijn.
De depressie die vooral gister
avond onstuimig weer bracht,
trekt naar Scandinavië weg.
De wind neemt in de loop van
de middag af. Ook het aantal
buien wordt snel kleiner. In
de loop van het weekeinde
breidt een hogedrukgebied bij
de Azoren zich uit naar
Noord-Frankrijk. Hierdoor
krijgt de zon de overhand. Met
een naar zuidwest draaiende
wind wordt geleidelijk zachte
re lucht aangevoerd. Het ziet
er naar uit dat vooral maandag
en dinsdag mooie dagen zullen
worden.
Evenementen: hen
Zaterdag 13 en maandag 15»rir
leaboottochten, beurshal FÏ,
Boskoop, inl. 01727-4644. Kei1
Maandag 15 mei (tot en mefl p
ber): openstelling van de tu j
kasteel De Wiersse te Vor
05752-6655/6693. I
WEERRAPPORT HEDENMORGEN 15
Weer Max I
Amsterdam onweer 14 Sai
Deeten rw^bew 14
Eelde onweer 12 he
Eindhoven onweer 15
Den Helder zw bew. 12
Rotterdam onweer 14 (-Jj
in
Zuid-Scandinavië: Eerst nog enkele
buien, later perioden met zon. Mid-
dagtemperatuur van 14 graden oplo
pend tot rond 18 graden.
DenemarkenEerst nog een enkele
bui, later perioden met zon Middag-
temperatuur van 14 oplopend tot 19
graden.
Britse eilanden: Eerst nog bewolkt,
later vooral in het zuiden meer zon.
Middagtemperatuur van 13 graden in
het noorden tot 20 in het zuidoosten.
Benelux en Bondsrepubliek Duits
land: Perioden met zon, later zelfs
zonnig. Middagtemperatuur van 17
graden aan de kust oplopend tot 23
plaatselijk landinwaarts.
Frankrijk: Zonnig. Middagtempera
tuur van 15 graden in het noorden
tot 23 in het zuiden, maandag enkele
graden hoger.
Alpenlanden: Eerst nog een enkele
bui, later perioden met zon. Middag
temperatuur in de dalen en het laag
land van 18 oplopend tot 22 graden.
Spanje en Portugal: Eerst nog wat
bewolking later zonnig. Middagtem
peratuur van 19 graden in het noor
den tot 24 in het zuiden, in het bin
nenland plaatselijk 30 graden.
Italië, Joegoslavische en Griekse
kust: Half tot zwaar bewolkt en eerst
nog een enkele bui. Middagtempera
tuur van 25 tot 27 graden.
Bollen en bloesem
Bollen:
Streek Leiden/Haarlem, Haarlem-
/Den Helder en Hoorn/Enkhuizen:
nog wel wat tulpen op de velden,
maar het moois is eraf.
Keukenhof-binnen: 10 tot en met 21
mei: orchideeën, 12 tot en met 21
mei: lelies.
Keukenhof-buiten: volop in bloei. 13,
14 en 15 mei tussen 18-21 uur entree
volwassenen 6 gulden (kassa tot 19.30
Frans Roozen (Vogelenzang): volop
Bloesem
West-Friesland (NH), Betuwe, Zuid-
Beveland en Zuid-Limburg: bloesem
Koolzaad
Groningen en Friesland: koolzaad
velden volop in bloei.
Bordeaux
Brussel
Cyprus
Dublin
Frankfurt
Genève
Helsinki
Luxemburg
Madrid
Malaga
Mallorca
Moskou
Munchen
Nice
19 'te b
3 eli,
17 I er
hanl
20 leve
S t
21 foor
fndi
17 arer
I di
UW GIFT
HELPT ECI
■ycl
Het aantal slachtoffé zie
van hart- en vaatziektengesc
neemt gelukkig iets af. mi
Uw giften hebben dus nddi
resultaat opgeleverd. roi
Maar de strijd gaat voorfok,
Want jaarlijks worden in unf
ons land nog altijd 4O.0li t(
mannen en vrouwen h
getroffen door een harte?,
tarct en nog eens 20.0(1 ,s
door een herseninfarct.3"*
En elk slachtoffer is er -n<
een teveel.
Alleen als u uw hart*
laat spreken, kan de
Nederlandse Hartstich-,..
ting doorgaan met het kNf
ondersteunen van het
wetenschappelijk ondel Y(.
zoek, het verbeteren vabns
de patiëntenzorg en hey^r
geven van voorlichting.
Stort UW my
bijdrage op giro 300 of Pas
bank 70.70.70.600. /I^
Bedankt voor uw
Qulle gift!
