arter doet
vuile werk
Bush
foor
lelgische pers terughoudend over rol VdB in coupplannen
Heel Nederland
steunt de
gezondheidszorg
Onenigheid binnen regering
Kohl over rakettenkwestie
Panama op rand van gewelduitbarsting
ntnische scheiding
Namibia opgeheven
Israel onthult Delilah
Mk AbvaKabo
ÏTENLAND
EeidóeQowiant
DONDERDAG 11 MEI 1989 PAGINA 5
^jest moet verwijderd
^hoofdkwartier EG
^g^lSEL De Europese Commis-
dagelijks bestuur van de EG,
binnenkort haar hoofdkantoor
irjissel tijdelijk ontruimen. De ge-
I- Cf van zeventien Europees
Ussarissen en de ongeveer 3.000
...inaren die er werken wordt be-
I el.1Jj| door enorme hoeveelheden as-
en^die in de gebouwen zijn ver-
rac I Zoals bekend kan asbest een
w Ie kans geven op kanker en
jekten. Tot de verwijdering van
y>;best is besloten, omdat de EG
ike "ifc haar eigen richtlijn zou over-
ncj p. De kosten van de operatie
■rlinefn geraamd op meer dan hon-
probjniljoen gulden.
niet,
tppei
Maximaal 90 km op
Zweedse autowegen
STOCKHOLM De Zweedse
regering heeft besloten de
maximumsnelheid op de auto
wegen in het land gedurende
de zomer (22 juni-20 augustus)
te verlagen tot negentig kilo
meter per uur. Zij hoopt hier
mee het aantal verkeersslacht
offers te verminderen en de
milieuvervuiling terug te drin
gen. Normaal mag op de
Zweedse snelwegen 110 km/u
worden gereden. De Zweedse
tegenhanger van de ANWB is
niet gelukkig met de maatre
gel. Het besluit is te drastisch
en de resultaten waarschijnlijk
marginaal.
BONN Binnen de Westduitse rege
ringscoalitie is grote onenigheid ont
staan over de manier waarop de libe
rale minister van buitenlandse zaken,
Hans Dietrich Genscher, de Verenigde
Staten tegemoet treedt inzake de ge
voelige kwestie van de kernraketten
voor de korte afstand, zo hebben West
duitse kranten bericht. Binnen de
NAVO bestaat momenteel grote on
enigheid over het Westduitse voorstel
onderhandelingen met het oostblok te
beginnen over wederzijdse verminde
ring of afschaffing van deze wapens.
De Süddeutsche Zeitung meldde dat
minister van defensie Gerhard Stol-
tenberg kwaad is op Genscher omdat
deze zich te bot zou opstellen tegen
over de Verenigde Staten en Groot-
Brittannie. De Verenigde Staten en de
Sovjetunie zullen hun besprekingen
over vermindering van hun kernwa
pens op 12 of 19 juni in Genève her
vatten. De afspraak werd gisteren ge
maakt op ae eerste dag van de bespre
kingen in Moskou tussen de Ameri
kaanse minister van buitenlandse za
ken James Baker en zijn Sovjet-collega
Eduard Sjevardnadze.
Passtoors terug op Belgische bodem
BRUSSEL Hélène Passtoors,
die in 1986 in Zuidafrika we
gens hoogverraad werd veroor
deeld tot tien jaar gevangenis
straf, is vanmiddag na een ruim
vijftien uur durende vlucht op
het vliegveld van Brussel aan
gekomen. Gisteravond om 20.00
uur Nederlandse tijd is zij op
een vliegtuig richting Europa
gezet. De advocaat van Pas
stoors, Ismail Ehob, zei dat hij
niet was ingelicht over haar
vrijlating.
Aan de vrijlating van de 46-ja-
rige Hélène Passtoors zijn ja
renlange diplomatieke onder
handelingen tussen België en
Zuidafrika voorafgegaan. Pas
stoors heeft zowel de Neder
landse als de Belgische nationa
liteit maar zij besloot in 1985
haar belangen te laten verdedi
gen door België, hoewel zij in
de aanklacht als Nederlands
staatsburger werd aangeduid.
Hélène Passtoors werd van juni
1985 tot maart 1986 in isole
ment gehouden. Alleen de Bel
gische consul mocht haar be
zoeken en ze mocht correspon
deren met haar vier kinderen.
In december 1987 trachtte Hé
lène tevergeefs te ontsnappen
uit de gevangenis van Kroon
stad in Oranje Vrijstaat waar zij
naar was overgeplaatst.
Ï)RMALIGE PRESIDENT TERUG IN SCHIJNWERPERS
rok
uu/
ver
'an
antze
lat ei
iitspi
Zo if
)A i
rtrou
I HAMA ATLANTA
lelooPy Carter, de pinda-
;t an uit Georgia die het
gen resident van de Vere-
Staten bracht maar
snlijl Ronaid Reagan uit
Sjan^itte Huis werd ver-
enl, staat weer volop in
nooi;hijnwerpers. Zijn op-
koi>n in Panama, waar
zevde verkiezingsfraude
'^jitjsterke man Noriega
mstrjlijk aan de kaak stel-
caar leeft zijn reputatie als
enk nationaal staatsman
Hahsjerkt.
het oordeel van politieke
lentatoren slaagt Carter
abim laatste jaren steeds beter
rijft r een plaats te veroveren
iuidè internationale politiek,
sen *an hij duidelijk de voor-
uit| geeft boven de Ameri-
apig5e partij-beslommeringen.
3korileulehactor hierbij vormt
net-fh dat de regering-Carter
vooraandacht schonk aan het
lilieP mensenrechten, wat
let w tot een geloofwaardige
vafikaanse zegsman maakte
CDA dialoog met landen in de
je g} Wereld.
lieuw mijn smaak heeft Jim-
giiparter in de afgelopen
jaar meer achting ver-
inkt en in Latijns-Amerika en
s m$a dan in de Verenigde
re. V'. meent Michael Giles
FOTO: AP
die hoofd is van de faculteit
voor politieke wetenschappen
aan de universiteit van Emo
ry, die gelieerd is met het Car
ter-Centrum, een beleidsinsti-
tuut in Atlanta waar onder
meer Carters presidentiële bi
bliotheek deel van uitmaakt.
De 64-jarige Carter verloor de
verkiezingen in 1980 van Ro
nald Reagan met een bescha
mende nederlaag die menig
commentaar uitlegde als een
negatief oordeel van de kie
zers over de manier waarop hij
de gijzelingscrisis in Iran en
een reeks' andere problemen
op het terrein van de buiten
landse politiek behandelde,
terwijl hij binnenslands te ma
ken had met een stagnerende
economie.
Carter heeft bij herhaling ver
klaard dat zijn status als ex-
president hem toegang ver
schaft tot politieke en econo
mische leiders op het hoogste
niveau, waar hij dan een plei
dooi kan voeren voor zaken
die hem na aan het hart lig
gen.
In de eerste jaren van Reagans
presidentschap lukte dat ove
rigens nog niet zo goed, omdat
kritiek van Carter op zijn op
volger snel werd uitgelegd als
kritiek van iemand die niet te
gen zijn verlies kan. Maar de
aanvankelijke bitterheid heeft
plaats gemaakt voor mildheid,
waarbij de wisseling van de
wacht in het Witte Huis nieu
we mogelijkheden geopend
heeft voor Carter.
Volgens Giles kan Carter voor
Bush een belangrijke pion zijn
in internationaal-politieke
kwesties. „Bush zal er meer
dan Reagan voor voelen Car
ter te gebruiken als een klank
bord voor buitenlandse contac
ten buiten de regering om of
voor het oplaten van proefbal
lonnen. In de landen van de
Derde Wereld heeft Carter de
reputatie van iemand die ver
knocht is aan gerechtigheid,
mensenrechten en democratie.
Langs deze weg kan Bush
druk op Panama uitoefenen
zonder dat hij partijgenoten
hoeft in te schakelen".
Wandelingetje
Vietnamese kinderen maken een wandelingetje buiten de hekken van een kamp voor bootvluchte
lingen in Hong Kong. Ze wachten met hun ouders hun repatriëring naar Vietnam af.
FOTO: AP
(Vervolg van de voorpagina)
PANAMA-STAD Vice-
voorzitter Cochez van de
Christen-Democratische
Partij heeft gisteren ge
waarschuwd dat er ge
weld zal uitbreken onder
de bevolking als rege
ringskandidaat Carlos Du-
que door de regering tot
overwinnaar van de ver
kiezingen wordt uitgeroe
pen „omdat het volk weet
wie er heeft gewonnen".
nale waarnemers de sterke
man van het land, generaal
Manuel Antonio Noriega, er
van hebben beschuldigd dat
hij de stembusuitslag heeft ge
manipuleerd, neemt de onrust
in Panama schrikbarend toe.
De Amerikaanse regering koos
gisteren openlijk partij voor de
leider van de Panamese oppo
sitie, Guillermo Endara, en
stelde Noriega verantwoorde
lijk voor de gewelddadigheden
die zich die dag in Panama
hebben voorgedaan. Endara
werd met hoofdwonden naar
een ziekenhuis overgebracht,
maar kon na een korte behan
deling weer naar huis. Tijdens
een korte persconferentie na
zijn behandeling in het zieken
huis zei Endara dat hij door
„paramilitairen" met een ijze
ren staaf op het hoofd was ge
slagen.
Samenwerking
President George Bush „ver
oordeelt het geweld" in Pana
ma en probeert via de Ameri
kaanse ambassadeur in Pana
ma in contact te komen met
Endara, zei woordvoerder
Merlin Fitzwater van het Wit
te Huis.
„Generaal Noriega heeft zich
verzet tegen de wens van de
Panamezen naar democratie
door vervalste verkiezingen te
organiseren. Hij is nu een stap
verder gegaan door geweld te
gebruiken tegen oppositionele
politici, onder wie Endara.
Deze acties vormen een nader
bewijs voor de stelling dat ge
neraal Noriega de belangen
van het Panamese volk geen
warm hart toedraagt", aldus
Fitzwater.
De woordvoerder van het Wit
te Huis deelde mee dat presi
dent Bush gisteren met ver
scheidene leiders van Latijnsa-
merikaanse landen contact
heeft gehad om hen tot samen
werking op te roepen tot een
„Latijnsamerikaanse eenheid
tegenover de kennelijke inti
midatiepogingen" van de zijde
van het Panamese bewind.
irlerpn onze correspondent)
i in
®"djSSEL De Belgi-
skwt regering heeft zich
morflaag onverwacht be-
in ouden met de geruch-
:t 2 over een poging tot
"eertsgreep, die een groep
keer Sieren van de rijks
acht begin '80 zou heb
ban i beraamd. De Belgi
sche premier Marteps be
sloot daartoe na de ophef
makende verklaringen
van de oud-luitenant-ko-
lonel van de rijkswacht
Herman Vernaillen.
In de affaire is ook de naam
genoemd van oud-premier
Paul Vanden Boeynants
(VdB). Waarnemers in België
vermoeden dat hij de nog on
bekende politicus is die vol
gens Vernaillen bij de couppo
ging betrokken was. In de Bel
gische pers wordt hierover
echter met grote terughou
dendheid geschreven. VdB
was ten tijde van de vermeen
de coupplannen minister van
landsverdediging en als zoda
nig een van de politiek verant
woordelijken voor de rijks
wacht.
Het nieuws over de coupplan
nen heeft grote beroering ver
oorzaakt in België. Maar vol
gens minister van binnenland
se zaken Tobback is het zeer
de vraag of na zoveel jaar nog
harde bewijzen voor zo'n
couppoging te vinden zijn. De
rijkswacht zelf reageerde gis
teren laconiek: geruchten over
een poging tot staatsgreep
doen al jarenlang de ronde,
maar een gerechtelijk onder
zoek zes jaar geleden heeft tot
geen enkel resultaat geleid.
De parlementscommissie die
de zaak onderzoekt heeft haar
hoop gevestigd op twee nieu
we getuigen: oud-rijkswachter
Francois Raes, die gisteren
voor de BRT-radio verklaarde
dat hij de beweringen van
Vernaillen tot in detail kan
bevestigen, en de oud-direc
teur van de gevangenis van
Saint' Gilles, Jean Bultot.
Bultot, verdacht van drugs
smokkel, lidmaatschap van ex-
treem-rechtse organisaties en
betrokkenheid bij overvallen
van de Bende van -Nij vel, ver
blijft evenwel al jaren in Para
guay, en is slechts bereid zich
aan een verhoor in België te
onderwerpen, als hij daarna
het land weer als een vrij man
kan verlaten.
Raes heeft verklaard dat aan
slagen op een aantal politie- en
rijkswachtofficieren, onder
wie Vernaillen, bedoeld waren
als intimidatiepogingen om
een onderzoek naar de smok
kel van drugs in diep-gevro-
ren vlees te saboteren. Bij die
smokkel was acht jaar geleden
ook een van de bedrijven uit
het vlees-imperium van Van
den Boeynants betrokken.
lge^)HOEK De Zuidafri-
i-j^e administrateur-gene-
bijdijin Namibia, Louis Pie-
heeft gisteren het einde
^Jondigd van het „thuis-
lan< n"~beleid in Namibia.
ar maakte bekend dat de
hte verordening „AG 8"
980 niet meer gold. Op
I van deze verordening
de vroegere Duitse kolo-
nderverdeeld in naar ras
eiden provinciebesturen,
olitieke functies van de
provinciale regeringen zijn
;t ^vergeheveld naar de ad-
^geI itrateur-generaal.
Het tijdschema voor de voor
bereidingen van de onafhan
kelijkheid van Namibia be
paalt dat voor 14 mei alle dis
criminerende wetten werden
afgeschaft. De kleurlingen die
in het centrale gebied Reho-
both wonen, blijven evenwel
vooralsnog een aparte status
behouden.
De officieel genoemde „bas
taards" hadden reeds in de
Duitse koloniale periode auto-
nome rechten. Die werden ook
door Zuidafrika bij wet er
kend. Deze wet moet het par
lement in Kaapstad te zijner
tijd ongedaan maken.
ADVÈRTENTIE
met zirconiaé?^ 3s- 70.
"if 2 Steens-ring met zirconial??^ «7*
AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
24.000 MIJLEN OCEAANRACE
P^— Het wachten is nog steeds op de „Viking" en ondertus-
ls idoden onze vrienden hun tijd met allerlei vermaken. Frank
he lis heeft zijn verlies als een man gedragen en besluit nu aan
^d van de „Laura" de tocht verder mee te maken. Hij is een
'Ted liefhebber van „surfriding" en deze sport beoefent hij
lijks met Willy als zijn partner, 's Avonds is er een gezellige
inkomst met leden van de jachtclub „Honolulu". Bij Hawai-
muziek en dans vliegt de tijd om. „Het lijkt wel of we doodgewo
ne toeristen zijn", zegt Rob, die er eigenlijk al lang weer genoeg
van heeft en naar de zee verlangt. Maar de volgende morgen
brengt goed nieuws: de „Viking" is in 't zicht. „Ik denk, dat Nils
onderweg pech heef gehad", veronderstelt Brookfeller, wanneer
zij het schip de haven zien binnenlopen, „hij is maar alleen aan
boord en dan moet je ook niets overkomen".
Oud-directeur
Imhausen-
Chemie
gearresteerd
WIESBADEN De vorige di
recteur van Imhausen Chemie,
het Westduitse bedrijf dat be
trokken was bij de bouw van
een omstreden chemische fa
briek in Libië, is gearresteerd.
Ex-directeur Jürgen Hippen-
stiel-Imhausen wordt ervan
verdacht exportwetten te heb
ben overtreden. Daarnaast zou
de vroegere directeur „als be
middelaar" hebben geholpen
bij de planning en de bouw
van een chemische fabriek in
Libië. Volgens Libië zou de fa
briek medicijnen gaan produ
ceren, maar de Verenigde Sta
ten en andere westerse landen
zijn ervan overtuigd dat in de
fabriek gifgas gefabriceerd zou
gaan worden.
TEL AVIV Israel heeft
gisteren, op onafhanke
lijkheidsdag, een nieuw
onbemand wapen onthult
op het gebied van de elek
tronische oorlogvoering.
De Delilah Unmanned Air
Vehicle Decoy (UAVD), ge
noemd naar de bijbelse Deli
lah die de machtige Samson
versloeg door zijn zwakke
plek te onthullen, verstoort
de luchtverdediging van de
vijand zodat Israëlische
vliegtuigen onopgemerkt
door radars kunnen aanval
len.
Delilah, gebouwd door de
staatswapenfabriek IMI, is
een 2.70 meter lang onbe
mand radiografisch bestuurd
vliegtuig dat voor de aan-
valsvliegtuigen uitvliegt. Het
neutraliseert de radars en'
verstoort de luchtafweersys-
temen op de grond doordat
het signalen uitzendt die dui
den op een grootscheepse
luchtaanval.
Geen krant ontvangen? Bel tussen 18.00 e
en 15.00 uur, telefoon 071-12.22.48 en u
nabezorgd.
ADVERTENTIE
72% van de bevolking steunt
de looneisen van de werknemers
in de gezondheidszorg
(NIPO onderzoek, 25 april 1989}.
Toon ook uw solidariteit.
Teken vandaag nog de petitie!
Rafsanjani
trekt moord-
oproep terug
NICOSIA De voorzitter
van het Iraanse parle
ment, Ali Akbar Rafsanja
ni, heeft gisteren gezegd
dat zijn opmerking dat
Palestijnen westerlingen
moeten doden is ver
draaid. Hij verklaarde dat
hij geen voorstander is
van dergelijke aanvallen.
Radio Teheran meldde dat de
uitspraak van Rafsanjani van
vorige week vrijdag, waarin
hij de Palestijnen opriep om
vijf Amerikanen, Britten of
Fransen te doden voor elke
Palestijn die wordt gedood
door Israëlische troepen,
verkeerd is geïnterpreteerd.
De Iraanse parlementsvoorzit
ter had bedoeld te zeggen dat
de Israëlische onderdrukking
van de Palestijnen vanzelf
moet leiden tot gewelddadige
reacties. Hij verklaarde dat
zijn uitspraak zijn persoonlijke
mening weergeeft en niet de
officiële politiek van Iran
weerspiegelt. Rafsanjani
noemde de felle reacties in
West-Europa en de VS „zeer
interessant". Hij meent dat het
Westen zoekt naar een nieuwe
kwestie „om zijn nederlaag in
de zaak-Rushdie goed te ma
ken".
Minister Botha
uit de politiek
JOHANNESBURG De
Zuidafrikaanse minister van
binnenlandse zaken Stoffel
Botha heeft aangekondigd dat
hij zich zal terugtrekken uit de
politiek. Botha is als bewinds
man van binnenlandse zaken
onder meer verantwoordelijk
voor de perscensuur in zijn
land. Hij treedt af in septem
ber, wanneer in Zuidafrika al
gemene verkiezingen worden
gehouden. Na die verkiezin
gen zal ook president Pieter
Botha (geen familie) afscheid
nemen van de landspolitiek.
EG wil Europese
zestig-plus-kaart
BRUSSEL De Europese
Commissie wil dat alle zestig
plussers in de hele EG van de
zelfde voordelen kunnen ge
nieten. Uiterlijk in 1991
moeten personen boven de
zestig jaar over een kaart be
schikken, waarmee zij in alle
twaalf EG-landen kunnen
profiteren van kortingen op
openbaar vervoer en culturele
evenementen. Als de EG-lan
den met het voorstel instem
men zal de Commissie een gids
samenstellen waarin per land
alle voordelen, kortingen en
diensten voor bejaarden wor
den opgesomd.
„Gorbatsjov
plukt zure
vruchten van
Sovjetbeleid,,
AMSTERDAM Jarenlang
hebben de Sovjet-autoriteiten
de tegenstelling tussen de niet-
Russische volkeren in hun
land aangewakkerd. Daarvan
plukt Sovjet-leider Michael
Gorbatsjov nu de zure vruch
ten in Azerbajdzjan en Arme
nië.
Dit zei de politicoloog Peter
Duncan van de Universiteit
van Londen gisteren op het
Sacharov-Congres in Amster
dam dat dit jaar het nationali
teitenprobleem in de Sovjetu
nie als thema heeft.
Volgens Duncan is het etni
sche conflict dat vorig jaar
rond de Armeense enclave
Nagorny-Karabach losbarstte,
deels het gevolg van de „ver-
deel-en-heers"-politiek die de
Sovjet-autoriteiten hebben ge
bruikt tegenover nationale
minderheden. „Jarenlang heb
ben ze de verschillen tussen de
andere volkeren, zoals de
Ameniërs en de Azerbajdzja-
nen, de Oezbeken en de Tadz-
jieken of tussen de joden en
alle anderen aangewakkerd",
aldus Duncan. „Zo heeft Mos
kou van meet af aan de ver
schillen tussen de islamitische
volkeren in Centraal-Azië be
klemtoond om ervoor te zor
gen dat de Kirgiezen en de
Oezbeken zich verbonden voe
len met hun eigen republiek
en niet in eerste instantie met
de islam".
Volgens Duncan zijn de auto
riteiten nog steeds niet vies
van deze taktiek wanneer het
hen uitkomt. „Eind vorig jaar
verscheen er in het Georgi
sche blad „Literatoeroeli Sa-
kartvelo" een artikel waarin
stemming gemaakt werd tegen
de Azerbajdzjaanse vluchtelin
gen uit Armenië die hun toe
vlucht hadden gezocht in het
noorden van Georgië", zegt
Duncan. Volgens hem was het
artikel bedoeld om de aan
dacht af te leiden van de toe
nemende anti-Russische stem
ming in Georgië en de onlust
gevoelens op de Azerbajdzja-
nen te richten.
Het grootste gevaar voor de
eenheid van de Sovjetunie
schuilt in het Russische natio
nalisme. dat als een rode lap
op een stier werkt bij de ande
re volkeren, aldus Duncan.
