Conciliair Proces: muren en afspraken maken voor bouwen actie Enquêtes geven scheef beeld kerkelijkheid fieicLe Somo4ri ju beroepingen kerk wereld KOMENDE WEKEN PLAATSELIJKE EN REGIONALE KERKEDAGEN WALTER GODDIJN: brieven /lezers Schade door val kabif» De demissionaire status van het kabinet staat hetj^ijk van een aantal ingrijpende besluiten in de weg. EenQ.be: tiende-eeuwse situatie, vindt minister Ruding van finde R met een blik op de gevolgen voor de schatkist. An<Jm v< windslieden zijn het met hem eens: een aantal besluit?01" c draagt eigenlijk niet langer uitstel van parlementaire deling. akte: Het is de oppositie dan ook niet kwalijk te nemen <?ns geprobeerd heeft uitstel van behandeling te krijgen tot bev verkiezingen. Het betekent dat deze zaken opnieuw gi siepunten worden tijdens coalitiebesprekingen. Maar ien ligt het voor de VVD die op het punt van de Olkee kaart een kans op een aanzienlijke bezuiniging oif 0 helpt. Ook de verdere afhandeling van het euthanas^ werp is mede door de VVD geblokkeerd. En daarme€n de kleinste oppositiepartij een stel flinke 'beren' losgr g op de weg die straks naar nieuwe coalitiebesprekingeraad leiden. Stukje bij beetje wordt duidelijk welke gevol{jwisi VVD heeft aangericht door het tweede kabinet-Lr^ voortijdig naar huis te sturen. lr ;n zijn dat ook MENSEN ZOALS WIJ?" GEESTELIJK LEVEN/OPINIE tcidócSomont DONDERDAG 11 MEI 1989 PAG JJEI „Theologen Keulse verklaring lijken op Lefebvre" WENEN De theologen die de Verklaring van Keulen heb ben ondertekend, lijken volgens de behoudende hulpbisschop van Wenen, Kurt Krenn, op de geëxcommuniceerde aartsbis schop Marcel Lefebvre. Zowel de uiterst conservatieve Lefeb- vre als de progressieve theologen van de Verklaring van Keu len willen zelf uitmaken, wie bisschop wordt, zegt Krenn in een interview met het Westduitse tijdschrift 'pur-magazin'. Krenn meent dat de kritiek in de verklaring op het benoemin genbeleid van paus Johannes Paulus II „theologisch niet te verdedigen is". Er wordt voorbijgegaan aan het Tweede Vati caans Concilie, dat duidelijke uitspraken heeft gedaan over het leergezag van de bisschoppen en de paus en over de houding die men als rooms-katholiek daartegenover moet aannemen. BEYERS NAUDÉ Shell is symbool medeplichtigheid aan de apartheid AMSTERDAM Shell is het symbool van de wes terse medeplichtigheid aan de instandhouding van de apartheid wegens de nauwe banden met het politiek-militair systeem in Zuidafrika. Terugtrek king van Shell uit dat land zal in belangrijke mate bijdragen tot wezen lijke veranderingen in Zuidafrika. Dit zei de vroegere secretaris generaal van de Zuidafri- kaanse raad van kerken ds. C.F. Beyers Naudé gisteren, op zijn 74ste verjaardag, giste ren na afloop van een bijeen komst van de Wereldraad van Kerken in Amsterdam, beleg de bijeenkomst in het kader van een kerkelijke campagne tegen Shell. Vanmorgen sprak Naudé op de aandeelhouders vergadering van Shell in Den Haag. Het is, volgens Naudé, niet waar dat de aanwezigheid van Shell in Zuidafrika een posi tieve bijdrage aan de ophef fing van de apartheid is. Hoe wel de oliefirma op onderde len goede maatregelen neemt, gaat het in Zuidafrika niet om een economisch- maar een po litiek vraagstuk. Economische- en politieke druk op de regering is, vol gens Naudé, het laatste ge weldloze middel in de strijd tegen de>apartheid. De Britse Labourparlementa- riër Paul Boateng hekelde de hypocrisie van Shell: ener zijds zegt de oliemaatschappij dat ze deelneemt in de bewe ging voor vrijheid in Zuidafri ka en dat ze naar de zwarte werknemers luistert, ander zijds adverteert Shell in het Zuidafrikaanse defensie-jaar boek dat ze aan leger en poli tie levert. Zoals Shell in de tijd van Ian Smith het inter nationale olie-embargo tegen Rhodesië doorbrak, zo schendt de maatschappij nu het olie-embargo tegen Zuid afrika. Dario Betancourt spreker op dag van charismatici UTRECHT De Colombi- aanse priester Dario Betan court is de voornaamste spre ker op de twaalfde nationale open dag die de katholieke charismatische vernieuwing aanstaande zaterdag organi seert in de Vechtsebanen in Utrecht. Thema van de dag is „op weg naar heelheid van de schepping, bidden om gene zing". Dario Betancourt zal het vooral hebben over heel heid in de zin van innerlijke genezing: het „heel" worden van onze relatie met God, met onze naaste en met onszelf. De bijeenkomst begint om half elf en wordt 's middags besloten met een eucharistie viering waarin voorgaat pas toor Kolkman uit Baarn. Inlichtingen: Katholieke cha rismatische vernieuwing, Laagstraat 372, 5654 PR Eind hoven. Tel. 040-515792. Gereformeerde Kerken Beroepen te Bodegraven drs.T. Zoutman te Dordrecht: te Herwijnen drs. F. de Vries te Emmen. Gereformeerde Kerken vrijgemaakt Beroepen te Avereest-Dedemsvaart G. Zomer te Vlissingen; te ten Post i.c.m. Garrelsweer drs.J.W. Boerma, kand, te Kampen. Aangenomen naar Harderwijk (sektie Noord) J. Boers- ma te Driesum c.a. Bedankt voor Grijpskerk i.c.m. Niezijl B. Schaaij te Sneek-Koudum. „Pater Van Kleef in koelen bloede vermoord" HELDEN Pater Nico van Kleef is volgens de leden van de communiteit in Concepcion waarvan hij lid was, in koelen bloede vermoord. Toen hij de mensen in het dorp Santa Marta opriep naar de mis te komen, deed een militair -de deur van zijn auto open en schoot hem neer. Waarom de militair heeft geschoten, is de confraters van Van Kleef een raadsel. Dat heeft een lid van de communiteit dinsdagavond telefonisch la ten weten, aldus de provinciaal van de congregatie van de La zaristen in Nederland, pater W. Bellemakêrs. De communiteit in Concepcion in het noorden van Panama telt 25 leden, voor namelijk Amerikanen en Panamezen. Van Kleef, die na een ongeluk invalide was geraakt, was een van de twee Nederland se leden. De andere Nederlandse Lazarist bevindt zich op dit moment om gezondsheidsredenen in ons land. Wees goed jegens de dieren, maar denk af en toe eens aan de mensen. Clem Schouwenaars DEN HAAG/LEIDEN De komende weken wordt op verschillende plaatsen in ons land -een plaatselijke/regionale kerkendag gehouden in het kader van het Conci liair Proces. Naar schat ting zijn het er in totaal meer dan veertig. De reeks oecumenische bij eenkomsten in de regio start in Voorschoten op 13 mei, Zoetermeer op 20 mei, Den Haag 21 mei en Leiden op 28 mei. In het algemeen is het enthousiasme voor de bijeen komsten groot; vaak ook vor men ze een voorlopige afslui ting van allerlei oecumeni sche activiteiten. Bovendien zijn de plaatselijke kerkedagen een opmaat voor de landelijke manifestatie, op 16 september in Utrecht. In Bazel begint volgende week een Europese manifestatie rondom het Conciliair Proces en in Seoul tenslotte wordt in 1990 de wereldmanifestatie gehouden. In Voorschoten in de afgelo pen maanden tijdens de kerk diensten aandacht gegeven aan de thema's van het Conci liair Proces (gerechtigheid, vrede en heelheid van de schepping), er is een fotowed strijd geweest over „milieu in Voorschoten" en tal van groe pen hebben zich beziggehou den met een of meerdere as pecten van de thematiek. Za terdag wordt in het dorp een grote manifestatie houden met presentaties van een groot aantal organisaties. Mi nister Jan de Koning (sociale zaken) en wellicht minister Piet Bukman (ontwikkelings samenwerking) komen naar de Hervormde Kerk om mee te doen aan een „vragenuur tje". In Zoetermeer zijn alle inwo ners gevraagd antwoorden te geven op vragen over gerech tigheid, vrede en heelheid van de schepping in Zoeter meer. Er zijn veel reacties binnengekomen, zowel van individuele mensen als van groepen die speciaal in het kader van het Conciliair Pro ces bijeenkwamen. Uit alle reacties wordt een Geloofsbrief samengesteld die aan de deelnemers van de Kerkendag op 20 mei wordt gepresenteerd. De elementen van die Geloofsbrief zijn het startpunt van een actiepro gramma voor het komende jaar. In Den Haag wordt op 20 mei een Verbondsmuur gebouwd in het centrum van de stad. Allerlei kerkelijke organisa ties en groepen hebben in de afgelopen hun steentje bijge dragen aan de muur van kar tonnen dozen: hierop staan aan de ene kant een tekening, aan de andere kant een ge loofsbrief. Alle meegenomen dozen samen vormen een complete afbeelding van een aarde met een regenboog: te ken van het verbond van God met Noach, ofte wel met alle mensen. In de geloofsbrief schrijven de groepen/ge meenten wat ze concreet doen, of gaan doen in het ka der van het Conciliair Proces. De doos moet gevuld zijn met (chemische) rommel die is op gehaald in de wijkkerk. Die inhoud, batterijen en dergelij ke, worden de zondag na Pinksteren midden in de Gro te Kerk geloosd. Ds. IJ. Ak kerman, hervormd predikant in Den Haag: „De kerken blij ken eensgezind en hard aan de weg te timmeren. De een zamelt bijvoorbeeld batterijen in om het milieu te bescher men, de ander onderhoudt nauwe contacten met kerken in Oost-Europa. Er zijn zelfs kerken die in het kader van de heelheid van de schepping contracten opstellen voor ..car-pooling" (twee mensen samen in één auto naar het werk, red.). De ene gemeente verder op weg is dan de ander. In som mige gevallen gaat het om kleine oecumenische groepen, samengesteld uit verschillen de wijkgemeenten, die zich bezighouden met een van de thema's van het Conciliair Proces. In andere gevallen zijn het complete gemeenten of juist een enkeling. „Som migen zijn struisvogels met deels de kop in het zand, ter wijl anderen opereren als leeuwen". Bij sommige groepen, of men sen zowel van hervormde, gereformeerde en katholieke huize signaleert Akkerman een bepaalde aarzeling om mee te doen. „Die zijn bang dat het allemaal met politiek te maken heeft. Maar aan partijpolitiek doen we niet, wij werken vanuit bijbelse principes". De Haagse organisatoren ver wachten veel belangstellen den; met name voor work shops over actuele problemen (verarming in Den Haag en Nederland en behoud van mi lieu en gerechtigheid) hebben velen zich al ingeschreven. In Leiden wordt de Kerken dag verspreid gevierd. In de ochtenddiensten zullen in di verse wijkkerken een of meer thema's van het Conciliair Proces aan de orde komen. Daarbij wordt zoveel mogelijk gekeken naar de plaatselijke situatie: armoede in Leiden, werkloosheid, vluchtelingen, milieuoverlast en dergelijke. De diensten kunnen worden afgesloten met een opdracht aan de kerkgangers om con creet iets te doen aan de uit werking van een van de the ma's. In de Pieterskerk worden 's middags workshops gehou den. Het vluchtelingen-, min derheden- en illegalenpro- bleem zal in Leiden ook spe cifieke nadruk krijgen. UTRECHT Criteria die nu vaak in enquêtes wor den gehanteerd om de mate van kerkelijkheid van de Nederlanders vast te stellen geven een on juist beeld van de kerke lijke en religieuze betrok kenheid van de Neder landers. Meer dan twintig procent van de onkerke- lijken gaat wel eens naar de kerk en veertien pro cent van hen wil zijn kin deren eventueel laten do pen. Dit vertelde gisteren Walter Goddijn, emeritus-hoogleraar godsdienstsociologie bij de presentatie van zijn boek Kerk en Kudde. Hij laakte de gretigheid waarmee onlangs de resultaten van onderzoeks bureau Interview naar buiten werden gebracht dat had ge concludeerd dat 51 procent van de Nederlanders onker kelijk zou zijn. Volgens God dijn zijn er veel meer gelovi gen dan buitenkerkelijken. Uit een veel breder onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek is volgens God dijn gebleken dat bijna zeven tig procent zich op enigerlei wijze bij de kerk betrokken voelt. Vakbonden en politieke par tijen meten hun aanhang niet naar de mate waarin vergade ringen worden bezocht - gege vens daarover worden juist zo min mogelijk aan de open baarheid prijs gegeven, waar om wordt de kerkelijkheid in veel enquêtes juist wel opge hangen aan het bijwonen van religieuze vergaderingen, zo vroeg Goddijn zich af. Elke instelling wier vitaliteit geme ten wordt aan vergaderbe- zoek, loopt achteruit. Van alle instituties scoort de kerk ove rigens in dat opzicht nog altijd het hoogst. Vrijwilligers Als tëken van die vitaliteit van plaatselijke kerken zag Goddijn het optreden van vrijwilligers. Tussen 1977 en 1987 is het aantal vrijwilligers toegenomen met 102.000, een stijging van 44 procent. 332.000 personen zijn betrok ken bij parochiële activiteiten. Gemiddeld zijn per parochie 190 personen actief in het vrijwilligerswerk. Goddijn meent dat de in en- quetes gehanteerde criteria uiterst mager zijn. Er is waar het de kerkelijkheid betreft volgens hem zo veel meer aan de hand dat niet in koele cij fers is onder te brengen. God dijn pleitte daarom voor een grootscheeps onderzoek van kerken - „desnoods in samen werking met het Humanis tisch Verbond" om een beter beeld te krijgen. Goddijn be- trëurt het dat de cijfers die nu uit onvoldoende gefundeerde enquetes naar voren komen gebruikt worden voor het ne men van politieke beslissin gen. Zo laakte hij het feit dat een verzoek om zendtijd dat de IKON en het RKK bij het commissariaat voor de media hadden ingediend was afge wezen op grond van de afge nomen kerkelijkheid. Onbegrip Met zijn boek zegt Goddijn meer exacte informatie te wil len geven over het katholieke volksdeel, waarvan buiten staanders steeds eisen dat het zich als een monolithisch blok opstelt. Hij heeft willen reage ren op het heersende onbe grip bij de buitenwacht die niet begrijpt waarom katho lieken de kerk niet verlaten als zij het met uitspraken van paus en bisschoppen niet eens zijn. Goddijn wees er op dat het Tweede Vaticaanse Conci lie een hiërarchie van waar den heeft opgesteld maar dat die in het beleid van de huidi ge paus verloren dreigt te gaan, onder meer omdat uit spraken over moraal de kracht van een dogma krij gen. Goddijn herhaalde zijn plei dooi voor een zelfbewuste le kenbeweging die echter het gezag en de verantwoordelijk heid van de bisschoppen ac cepteert. Aan bisschop Bar overhandigde Goddijn het eerste exemplaar van het boek. Hij prees de Rotterdam se bisschop omdat deze con tacten met de Acht Mei bewe ging niet afraadt en bereid is over de Keulse Verklaring overleg te voeren. Goddijn hoopte ook dat het de laatste keer zou zijn dat een manifes tatie van de Acht mei bewe ging gehouden zou worden zonder aanwezigheid van de bisschoppen. In zijn antwoord onderstreep te de Rotterdamse bisschop dat bisschoppen en Acht Mei elkaar nodig hebben. Op de vraag waarom katholieken ondanks vaak heftig verschil van mening bij hun kerk wil len behoren had Bar naar ei gen zeggen een vroom ant woord. Katholieke mensen zien de kerk als het lichaam van Christus. Daarom komt het niet bij hen op, zelfs als ze zich daar in de praktijk al ver van verwijderd hebben, daar mee te breken. PAUL VAN VELTHOVEN Brieven graag kort en duidelijk geschreven De redactie behoudt zich het recht voor ingezon- r den stukken te bekorten Celibaat (3) Met respect en vol bewonde ring heb ik kennis genomen van de ingezonden brief van drs. E.J. van Waasdijk, pries ter. Een geestelijke, die zo overtuigd opkomt voor het priesterschap, en de daaraan verbonden consequenties met zoveel liefde en trouw op zich neemt, scoort bijzonder hoog op de clericale ladder. Ik deel dan ook de mening van deze hoogwaardige priester, dat zijn Partner hem onder alle om standigheden eeuwig trouw zal blijven. Anno 1989 moet deze wetenschap aan priesters een innerlijke rust geven. Alsnog mijn felicitaties bij de keuze van zo'n mooi ambt en Gods zegen bij de moeilijke, maar gelijktijdig ook schitterende taak. Mr. M. Nomen, DEN HAAG. Celibaat (4) Voorzover je wel eens mensen spreekt over de vele priesters die de laatste tientallen jaren hun parochie en hun ambt hebben verlaten, hoor ik nooit verwijten. Al verdriet het hen, ze tonen begrip: niet weinige theologen en intellectuele le ken veroorzaakten verwarring en ondermijnden hun werk, nogal wat gelovigen werden onverschillig, en de verleidin gen waren niet gering. Velen verdwenen min of meer ge ruisloos, zonder schandaal te maken. Maar zoals er gelovi gen zijn die hun kerken ver lieten en eeuwig omzien in wrok, zo waren er ook pries ters die jarenlang onder het mom van eerlijke 'zelfkritiek' de kerk zwart maakten, tot ze hun ambt konden verlaten met het air van voor zo'n kerk toch te goed te zijn en dan wel 'op een andere manier hun roeping trouw te blijven'. De woordvoerders van de vereni ging Gehuwd en Ongehuwd Priesterschap en hun sympa thisanten lijken nu alle schuld bij de kerk te leggen. Afgewe ken van hun vrij gekozen weg, blijven ze eeuwig rancuneus achterom kijken en schrijven de kerk niets dan kwalijke be doelingen toe. Theoloog Krij- nen stelt dat het celibaat „voor een centralistische organisatie als de R.K. Kerk van groot be lang is om in de moderne we reld te overleven". Een vreemd verwijt. Verwacht hij dat enige organisatie maatre gelen zoekt die beogen de ei gen ondergang te garanderen? K.J. van Oorschot, DEN HAAG. Celibaat (5) hebben zelfs de reputatie daar bij graag van bloem naar bloem te gaan. Zouden dan niet allereerst eventuele ho moseksuele priesterstudenten bij het perspectief van hun hele leven alleen in het glazen huisje van een pastorie te moeten doorbrengen door de eerste de beste open deur wegvlinderen? Van Hooydonk denkt wellicht: „Die Acht- Mei-leden kun je alles wijsma ken". Dat mag zo zijn, maar dat maakt het nog niet ge rechtvaardigd of van aan vaardbaar niveau dat ook te doen. G. Blom, DEN HAAG. Het valt op hoe allerlei verwij ten en beschuldigingen jegens de katholieke kerk, die circu leren binnen zich progressief achtende kringen, gaandeweg verder worden opgeblazen. In tussen is de sfeer zodanig dat ene Van Hooydonk, van het 'Werkverband van Katholieke Homopastores', uitgerekend meer traditioneel werkende priesteropleidingen meent ver dacht te kunnen maken door te zeggen dat ze voor de helft bestaan uit homoseksuelen, „want de hetero's lopen weg voor het celibaat". Nu zal ze ker Van Hooydonk weten dat homo's ook best willen. Ze -ch VOO NOGAL vreemd in deze situatie is het feit dat wëwer het kabinet een beetje vleugellam is geworden en nit- in staat is tot het indienen van politiek beladen wetsup pen, maar dat het parlement, Eerste en Tweede Kame zélf in een onmachtige pQsitie plaatst. Toch blijft hep()6 ment tot het eind van de zittingsperiode volledig in rel Nu is het al vele tientallen jaren gewoonte dat het^C ment in casu de Tweede Kamer zich beperking legt in de periode die aan kamerontbinding, de verki* 5 periode dus, voorafgaat. De coalitiepartijen geven darSCep gehoor aan een verzoek van de oppositie een bepaaldrie van de agenda af te voeren als deze iets meer omvat di- N eenvoudige kwestie. Hoewel er in de parlementaire gpl P denis ook tal van voorbeelden zijn van het tegendeel^" OoK nu liggen enkele ingrijpende wetsvoorstellen te*an8 ten op parlementaire afhandeling: in de Eerste Kaï* ^uc zaak voor de openbaar-vervoerkaart voor studenten (<Jj°V j jaarkaart), in de Tweede Kamer onder meer het euth; be compromis van de ministers Korthals Altes en Brinkm de eerste zaak was met pijn en moeite door de Tweede In v geloodst, de tweede kwestie kon rekenen op een méfdej heid in de Tweede Kamer, maar dan wel een meercr^ die prompt uiteenviel als het om uitleg en toepassing {t z< politiek monstrum ging. aren iet Wisselend bewolkt en enkele buien DE BILT (KNMI) Morgen wordt het weer boven ons land de hele dag beïnvloed door een oceaandepressie die van Schotland via de zuidelij ke Noordzee naar zuidelijk Scandinavië trekt. Het bijbe horende regengebied passeert ons in de loop van de komen de nacht. Overdag is het wis selend bewolkt en komen er buien woor, die mogelijk ver gezeld gaan van onweer. Van nacht daalt de temperatuur tot ongeveer 7 graden. Morgen overdag loopt het kwik op tot een graad of 13, maar door de wind die er dan staat is er maar weinig verschil ip de landelijke temperaturen. De wind waait uit het zuidwesten en is vrij krachtig, aan de Zeeuwse en Hollandse kust af en toe krachtig. Zaterdag ko men er minder buien en zon dag krijgt de zon weer de overhand. Weersvooruitzichten voor di verse Europese landen, geldig voor morgen en zaterdag: Zuid-Scandinavië: half tot zwaar bewolkt en van tijd tot tijd buien. Middagtemperatuur ongeveer 11 graden. Denemarken, noord-Duitsland en Benelux: wisselend bewolkt en enkele buien. Middagtem- peratur circa 13 graden. Britse Eilanden: morgen eerst nog een enkele bui. Vooral op zaterdag perioden met zon. Middagtemperatuur van 9 gra den in het noorden tot 15 gra den in het zuidoosten. Noord-en midden-Frankrijk, midden-Duitsland: morgen nog een enkele bui. Daarna geleidelijk meer zon. Middag temperatuur oplopend tot 18 graden op zaterdag. Spanje en Portugal: flinke pei- roden met zon. Zaterdag later op de dag een lokale regen-of onweersbui. Middagtempera tuur van 17 graden in het noorden tot 28 graden plaatse lijk in het binnenland. Alpenlanden, zuid-Duitsland: wisselend bewolkt en een en kele bui. Middagtemperatuur rond 18 graden in de laaggele gen gebieden. Zuid-Frankrijk en noord-Ita- lië: af en toe zon en in de mid dag en avond een enkele re gen-of onweersbui. Middag temperatuur ongeveer 22 gra den. Midden-en zuid-Italië, v, slavische kust: periodeste zon en vooral op zaterqber enkele regen-of onw^sv Middagtemperatuur ortij t 24 graden. act: Griekse kust: vrij zonjaai droog. Middagtemperatq cc geveer 28 graden. nne zaki WEERRAPPORT HEDENMORGEN Berjifn0 ijn 71 rir lier Jive itk; Jd Ifni :J. ,!>P San Francisco Sao Paolo Seoul Singapore GRATIS ELKE WOENSDAG DEht BIJLAGE Bil UW KRANT MEI INFORMATIE OVER FILMS,MUZk THEATER. RECREATIE, EXPOSIlf EN EEN COMPLETE AGENDA01 Onze samenleving verandert. Wat moeten wij met daklozen, minderheden, zwerfjongeren, vluch telingen, enz.? Ons ergeren, tolerant zijn of...? Vraag onze informatie met feiten en 'andere' meningen. Weg met allerlei vooroordelen! Dan blijft Nederland voor iedereen: EEN PLEK OM TE WONEN. REAGEER: VPC, Nieuwegracht 27, 3512 LC Utrecht. Tel. (030) 33.15.49

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 2