Gereformeerd verzet tegen opheffing van opleidingen kerk wereld Paus: „Mijn reizen absolute noodzaak" Collecte van kerken voor Roemenië fieidóeSouAOA* brieven /lezers 1000 Keer een tientje is ook tienduizend gulden^ Het Leger is blij i met elk bedrag. Giro 37071. Bank70.70.70.171. GEESTELIJK LEVEN/OPINIE £«idócSommit WOENSDAG 10 MEI 1989 PAGS- "NE Ds. Overeem weer voorzitter Gereformeerde synode EMMEN Ds. E. Overeem (40), predikant te Haren, is giste ren herkozen als praeses (voorzitter) van de generale synode der Gereformeerde Kerken in Nederland. Tijdens de openings zitting van de synode te Emmen kreeg hij 64 van de 72 stem men. Overeem is sinds 1979 lid van de gereformeerde synode. Hij zit sinds 1985 in het synodebestuur. Als scriba (secretaris) werd met 39 stemmen gekozen ouderling C.P. Punt-Voorbij (50) te Koudekerke (Zld.). Zij is lid van de synode sinds 1985. Ds. A. Borman (53) te Assen werd met 39 stemmen gekozen tot eerste assessor (vice-voorzitter). Hij was in de vorige synode tweede assessor. Ds. P. Boomsma (47), sinds kort predikant in Apeldoorn, werd met 42 stemmen gekozen tot tweede assessor. Van 1977 tot 1982 was hij directeur van Youth for Christ Ne derland. Poolse kerk roept op om te gaan stemmen WARSCHAU De Rooms-Katholieke Kerk in Polen heeft de bevolking opgeroepen volgende maand te gaan stemmen. De verkiezingen zijn, hoewel niet helemaal democratisch, een be langrijke stap op weg naar de beëindiging van het machtsmo nopolie van de communistische partij, aldus de bisschoppen in een verklaring. De verkiezingen voor het Poolse parlement bieden kansen die zeker benut moeten worden door gelovigen die weten wat goed is voor het land, vinden de leiders van de invloedrijke Rooms-Katholieke Kerk. In het parlement maken de communisten en hun medestanders uit andere partijen sinds 1947 de dienst uit. Aan de verkiezingen in juni zal echter ook de oppositie, onder leiding van het pas gelegaliseerde vakver bond Solidariteit, deelnemen. ROESAK: Religieuze tolerantie is „tactische manoeuvre^ NEW YORK De verdraag zame houding van de Sovjet autoriteiten tegenover de godsdienst is volgens de or thodoxe dissident Vladimir Roesak een ..tactische ma noeuvre". Zij streven nog steeds de uitroeiing van de godsdienst na, zo zei hij tij dens een persconferentie in New York. Roesak emigreerde vorige maand naar de Verenigde Staten. Hij werd in september 1986 tot zeven jaar werkkamp en vijf jaar interne verban ning veroordeeld, nadat hij een boek had geschreven over de vervolging van de Rus- sisch-Orthodoxe Kerk. Hij werd in oktober vorig jaar vrijgelaten. Vlak voor de komst van pre sident Reagan naar de Sovjet unie in mei vorig jaar kreeg Roesak het aanbod dat hij. zou worden vrijgelaten als hij zich van zijn boek zou distantië ren. Hij sloeg het aanbod af en werd kort daarna in een isoleercel geplaatst „om loflie deren te zingen" Roesak erkende dat er „posi tieve dingen" in de hervor mingen zijn waar te nemen, maar volgens hem gaat het voornamelijk om „kleine con cessies". De autoriteiten zijn naar zijn mening niet erop uit de fundamentele problemen in de relatie tussen kerk en staat op te lossen. Zo zou het regeringsbureau voor gods dienstaangelegenheden moeten worden afgeschaft en zouden de parochies in staat moeten zijn een normaal le ven te leiden. Hoewel hij sceptisch is over de hervormingen, is Roesak erg blij dat de orthodoxe gelo vigen „zich nu gaan aanslui ten bij de demonstraties" die in het hele land worden ge houden. Lustiger Kardinaal Jean-Marie Lusti ger die dezer dagen een reis heeft gemaakt door de Sovjet- Unie, kreeg van twee vrou wen te horen dat de kerk van Ivanovo waarvoor zij een hongerstaking hadden gehou den om haar terug te krijgen niet aan de gelovigen is terug- geloven dat de kerk is terug gegeven, maar men heeft de wereld bedrogen. Wij hebben tot nu toe helemaal niets be reikt", aldus de vrouwen. De kerk in Ivanovo, een stad ten noordoosten van Moskou, werd in de jaren '30 gesloten voor de eredienst. Sindsdien deed hét kerkgebouw dienst als opslagplaats. Begin dit jaar maakte het gemeentebestuur bekend er een cultureel cen trum van te willen maken. Vier russisch-orthodoxe vrou wen begonnen 21 maart een hongerstaking om de kerk voor de gelovigen terug te krijgen. Twee weken later beëindigden zij hun actie om dat het gemeentebestuur had toegegeven. De twee vrouwen vertelden Lustiger dat de autoriteiten hen onder druk hadden gezet. Zo werden ze ervan beschul digd dat ze door de Ameri kaanse inlichtingendienst zouden worden betaald. Een der vrouwen, Valeria Savts- jenko, zei dat haar man bij de Russische geheime dienst, de KGB, op het matje is geroe pen en dat zij zelf is ontsla gen. Lustiger kreeg zelf tij dens zijn bezoek geen toe stemming om Kiev te bezoe ken. Wanneer men de natuur de vrije loop laat, gaat elke vorm van gelijkheid verloren. Paul Getty LUTHERSE VERONTWAARDIGING OVER HERVORMDE HANDELWIJZE EMMEN De gerefor meerde synode vindt het „onaanvaardbaar" dat de Gereformeerde Kerken in een keer hun ambtsop leidingen zouden kwijtra ken, zoals de verken ningscommissie godge leerdheid heeft voorge steld. Een eventuele sa menwerking met andere theologische instellingen wordt echter niet uitge sloten. De gereformeerde synode be sprak dinsdag te Emmen de reactie die het curatorium van de Gereformeerde Theologi sche Universiteit te Kampen zal geven op de aanbevelin gen van de verkenningscom missie. Deze door minister Deetman ingestelde commissie had vo rige maand voorgesteld „Kampen" te laten opgaan in een nog te vormen hervorm de instelling voor theologisch onderwijs, die aan de theolo gische faculteit te Groningen zou worden verbonden. Verder wilde de commissie- Oberman dat de Vrije Uni versiteit te Amsterdam de ge reformeerde predikantsoplei ding zou overdoen aan Kam pen. De VU, die zelfstandig ten opzichte van de Gerefor meerde Kerken is, zal zelf op de verkenningscommissie rea geren. De Gereformeerde Kerken hebben van de VU de toezegging, zo zei synkdeprae- ses ds. E. Overeem, dat de theologische faculteit zal'wor den gehandhaafd. Minister Deetman heeft de in stellingen tot 1 juni de tijd ge geven hun reacties in te zen den. Hij wil in september zijn standpunt bekend maken over de aanbevelingen van de commissie-Oberman, die ook adviseerde het aantal rk theo logische instellingen van vijf naar drie terug te brengen en de theologische faculteit van de Universiteit van Amster dam op te heffen. De synode gaf de curatoren van Kampen de opdracht te Prof. dr. K. Runia Ds. B. Wallet FOTO: PERS UNIE onderzoeken of samenwer king met andere instellingen mogelijk is zodat de kwaliteit van de opleiding kan worden verbeterd. Daarbij moet zeker worden gedacht aan het Sa men op Weg-proces, dat moet leiden tot hereniging van de Hervormde Kerk en de Gere formeerde Kerken. „Een vorm van samenwerking tus sen Kampen en de Hervorm de instelling in Groningen is zeker niet de enige mogelijk heid," aldus prof. dr. K. Ru nia, rector van de Universiteit te Kampen. Beide kerken zijn op het hoogste niveau in gesprek over de vraag hoe zij te zij- nertijd samen hun predi kantsopleiding kunnen opzet ten. Het rapport van de ver kenningscommissie heeft hierbij als katalysator ge werkt. „Wij waren er ook nog niet aan toe," aldus Runia. Van hervormde zijde waren excuses aangeboden voor het feit dat de gereformeerden niet waren betrokken bij de voorbereiding van het plan een eigen hervormde instel ling op te richten. De Her vormde Kerk wilde allereerst de zwakke kanten van de huidige predikantsopleiding wegwerken. Minister Deet man (meelevend lid van de Hervormde Kerk) heeft de NH Kerk zijn medewerking toegezegd zodat de benodigde wetswijziging zo spoedig mo gelijk plaats kan vinden. Het hervormd moderamen, dat bijna voltallig de bespre king op de Gereformdeerde synode had bijgewoond, was na afloop heel wat enthousias ter over eventuele samenwer king in de hervormde instel ling. „Deze moet zo veel mo gelijk oecumenisch van opzet worden," aldus praeses ds. B. Wallet. „Daarbij zal er in het curatorium ook plaats zijn FOTO: ANP voor gereformeerden en de kleine kerken." Runia sloot niet uit dat op den duur nog es hervormden in het curatorium van Kampen en gereformeerden in het be stuur van de hervormde in stelling zouden komen. „Dat behoort tot de mogelijkhe den." Lutheranen De synode van de Evange lisch Lutherse Kerk heeft gis teren in een grimmige sfeer verontwaardigd een stand punt geformuleerd over de hervormde plannen voor een eigen kerkelijke opleiding voor predikanten. In een resolutie die de synode heeft aangenomen spreekt de synode haar „bijzondere ver ontwaardiging" uit over de hervormde manier van doen. De hervormde synode stemt in principe in met de oprich ting van eigen hervormde in- stelllingen voor wetenschap pelijk onderwijs, die diensten (hoogleraren, faciliteiten etc.) huren van de faculteiten van de openbare universiteiten. Die faculteiten vrezen een enorme daling van het aantal studenten door de stichting van hervormde opleidingen, met als gevolg een verzwak king van die openbare facul teiten. De kleine kerken, waaronder de Evangelisch Lutherse Kerk, hebben hun predikantenopleidingen on dergebracht bij de openbare universiteiten. Zo is het lu thers seminarie verbonden aan de Universiteit van Am sterdam. De .lutherse synode ziet de toekomst voor haar predikan tenopleiding somber in als de hervormde plannen doorgaan. In een geprikkelde en grim mige sfeer werd de voorge stelde resolutie besproken. Daarin wordt de hervormden verweten „zonder noemens waardig vooroverleg" plan nen te hebben gemaakt, met „voorbijzien aan het samen werkingsverband" met onder andere de lutheranen. Boven dien verwijten de lutheranen de hervormden hun handel wijze in verband met Samen op Weg, het herenigingspro ces van hervormden, gerefor meerden en ook lutheranen. Eergisteren nog zette de syno de van de Lutherse Kerk een stap voorwaarts op weg naar participatie in het hereni gingsproces. De synode van de Lutherse Kerk bleek voorts verontrust over de mogelijke effecten van de rapportage van de commissie-Oberman, die in opdracht van minister Deet man keek naar de weten schappelijke kwaliteit van de theologische faculteiten in Nederland. De faculteit van de Universiteit van Amster dam kan maar beter worden opgedoekt, meent de commis sie en dat is net de fatulteit waarmee de lutheranen sa menwerken voor hun predi kantenopleiding. ROME Paus Johannes Paulus II vindt dat zijn buitenlandse reizen een „absolute noodzaak" zijn. Verder meent hij dat zijn rei zen ertoe hebben bijgedragen dat conservatieve en progres sieve bewegingen naar de marge van de kerk zijn terug gedrongen. Als voorbeeld noemt de paus de beweging van de inmiddels geëxcom municeerde aartsbisschop Marcel Lefebvre en bepaalde stromingen in de bevrijdings theologie. De paus geeft zijn mening in een vraaggesprek met de vroegere adjunct-hoofdredac teur van de Osservatore Ro mano, Gianfranco Sviderco- schi, dat gisteren is gepubli ceerd door de Italiaanse krant 'II Tempo'. In het vraagge sprek, dat is ontstaan in het vliegtuig waarmee de paus za terdag uit Malawi naar Rome terugkeerde, zegt hij dat hij met zijn reizen hoopt door te gaan, „zolang de Voorzienig heid me de kracht ertoe geeft". De paus, die sinds zijn verkie zing in 1978 altijd het gevoel gehad dat hij voor de gelovi gen beschikbaar moest zijn, wijst de kritiek in West-Euro pa op het 'triomfalistische' ka rakter van zijn reizen van de hand. Hij meent dat deze kri tiek vaak op vooroordelen be rust. De reizen bevorderen volgens de paus de dialoog met de plaatselijke kerken en die met andere kerken en godsdien sten. Daarbij verwijst hij naar het komende bezoek aan Scandinavië, waar hij diverse ontmoetingen met lutherse leiders zal hebben. Bovendien stimuleren de reizen de colle gialiteit tussen de bisschoppen en de openheid van de kerk voor de wereld, die het Twee- De paus op Reunion. „Mijn reizen zijn een absolute nood zaak". FOTO: AP de Vaticaans Concilie heeft willen stimuleren. De paus legt uit waarom hij bij zijn bezoek aan een be paald land een ontmoeting met de regering niet kan ver mijden. Misschien is de poli tiek soms een „zondige zaak" en misschien zijn „de regeren- den soms zondaars", maar de kerk kan de politieke dimen sie van het leven niet nege ren, aldus de paus. LEIDSCHENDAM De werelddiaconaten van de Nederlandse Hervormde Kerk en de Gereformeer de Kerken in Nederland en een aantal kleine ker ken beginnen 16 mei een financiële actie voor Roe menië. Zij willen in anderhalve maand geld bijeenbrengen voor levensmiddelen, medicij nen, medische hulpgoederen, literatuur, materiaal voor zon dagsscholen en vervoermid delen voor predikanten in dat land. Het initiatief is afkomstig van de Europa-commissie, waarin de werelddiaconaten van de grotere en kleinere prote stantse kerken en de Oud-Ka tholieke Kerk in Nederland zijn vertegenwoordigd. De commissie stelde de laatste ja ren telkens ongeveer 150.000 gulden beschikbaar voor hulp aan Roemenië. Eind vorig jaar werd 85.000 gulden uitgetrok ken voor opvang van Roe meense vluchtelingen in Hon garije. De werelddiaconaten willen een aantal bijeenkomsten houden met ds. Janos Molnar, een vroegere predikant in Roemenië, die naar Hongarije is gevlucht. Molnar heeft tele fonisch toegezegd te komen; een schriftelijke bevestiging is nog niet binnen. Sinds het begin van de jaren tachtig heeft Roemenië al zijn inkomsten uit de export ge bruikt om zijn buitenlandse schuld af te betalen. Dat heeft geleid tot een chronisch ge brek aan voedsel, energie en verwarming, waardoor de le vensstandaard in het land nu tot de laagste van Europa be hoort. H/ Struisvogels blijven achte. loge aar MEVROUW Neelie Smit-Kroes heeft vandaag de gels in haar partij en dat zijn er nog al wat de gekeerd. Nadat zij in haar spreekbeurt in Honselers^g] verklaard „zich geen zetbaas van de VVD te voeler^ ook nooit te zullen worden", reageerde partijvoorzitt jaar gisteren op deze regelrechte oorlogsverklaring i ultimatum, dat de minister zich moest terugtrekken didaat voor de komende verkiezingen. Vandaag he> 5" vrouw Smit-Kroes hem op zijn wenken bediend. »ski In haar spreekbeurt in het Westland haar eerstfj^j den in het openbaar sinds de val van het kabinet onverkort vastgehouden aan de milieuvoorstellen kabinet-Lubbers en daarmee opnieuw keihard stellin. men tegen haar fractie en haar partij. En vooral tegA tievoorzitter Voorhoeve, die er immers in de eerstfli verantwoordelijk voor is dat het kabinet op dit punt ijW len. Zij leek zich rechtstreeks te richten tot Voorhoeve de zaal aanwezig was, toen zij betoogde dat als de voo: de milieumaatregelen niet worden uitgevoerd, „de st gel die zijn hoofd na een aantal jaren uit het zan<u"-> slechts blikmassa's, stroken asfalt en smerige lucht z»e* vai Hebben de struisvogels in de VVD-top met de vej^ ring van de nummer twee van de kandidatenlijst achttien jaar voor de VVD in de landelijke politiek zij^ opnieuw de koppen in het zand gestoken? Ze hadden laatste weken zozeer in de nesten gewerkt, dat er weu ders opzat. Ze konden moeilijk het risico nemen da(' aan het eind van de verkiezingsdag een groot aant^~j keurstemmen op Neelie Smit-Kroes de meningsvers^ binnen de liberale partij opnieuw aan het licht zou bfyar -Cl 'dk JliEN verkiezingscampagne waarin de strijdlustige b^aa vrouw van Verkeer en Waterstaat herhaaldelijk de pji e frontaal zou aanvallen, beloofde ook weinig goeds. Djals is een liberale partij, maar ook aan de veel geprezen iu tolerantie zijn grenzen. Dissidente meningen binnen d worden slechts getolereerd zo lang ze niet al te pro: worden uitgesproken. Voorzitter Luteijn van de Eer:1^ merfractie liet eerder deze week al weten, dat er in drlza geen plaats is voor politici die zich niet neerleggen l aa meerderheidsstandpunt. En commissaris van de k$ 1; Vonhoff, die. nog een appeltje had te schillen met Smitalf sinds hun openlijke ruzie over de verhuizing van de PP e uit Den Haag, wrijft zich ondertussen in Groningen0)' handen. jist( JPn P1 Dat neemt niet weg dat Voorhoeve en de zijnen rtee' verwijderen van Smit-Kroes'de moeilijkheden nog lauj.'a hebben overwonnen. Binnen de VVD zijn óók aanhta(j van Smit-Kroes. En naar buiten hebben de liberalen 2(D< nog duidelijker gemanifesteerd als de partij, die van r(A lijkt dat de milieuproblemen zich maar vanzelf moe1Pa£ lossen. Een enkele bui DE BILT (KNMI) De ko mende dagen wordt de depres sie-activiteit groter. Een lage drukgebied, dat nu nog bij IJs land ligt, trekt vrij snel naar het zuidoosten. Morgen wordt hij boven de Britse Eilanden verwacht om vandaar uit via de Noordzee naar Scandinavië te trekken. Op nadering van het laag gaat morgen in de loop van de dag de bewolking toenemen en er valt een enkele bui. Ook vrij dag en zaterdag kan er nog een enkele bui vallen. Daarna komt het weer onder invloed van een hogedrukgebied, die de buien onderdrukt. We krij gen dan meer zon, waardoor de middagtemperatuur gelei delijk weer gaat stijgen tot bo ven de 20 graden op maandag. Weersvooruitzichten voor di verse Europese landen, geldig voor morgen en vrijdag: Zuid-Scandinaviè: wisselend bewolkt en eerst nog een enkele bui. Middag- temperatuur 10 tot 15 graden. Denemarken, toenemende bewolking en van tijd tot tijd regen. Middagtem- peratur circa 14 graden. Britse Eilanden: half tot zwaar be wolkt en regen of buien. Middagtem peratuur van 10 graden in Schotland, tot 15 graden in zuid-Engeland. Benelux: half tot zwaar bewolkt en perioden met regen Middagtempera tuur circa 15 graden Duitsland: half tot zwaar bewolkt en vooral in het midden en zuiden pe rioden met regen. Middagtempera tuur van 15 graden aan de kusten, tot 20 graden in het zuiden Frankrijk: half tot zwaar bewolkt en buien, mogelijk met onweer. Middag- temperatuur van 14 graden aan de Atlantische kust, tot circa 23 graden in het zuiden. Alpenlanden: half tot zwaar bewolkt en buien, mogelijk met onwëer. Mid dagtemperatuur in de dalen 20 tot 23 graden. Spanje en Portugal: wisselend be den, tot 24 graden aan de)( landse-Zeekust, landinwaarb graden warmer Italië, kusten van Joegoslr L Griekenland: droog en oveanc zonnig, temperatuur ongevee^ ]- ree WEERRAPPORT HEDENMORGEN IJH. W"r Max Hen Amsterdam onbew. 20 Madrid Malaga Mailorca Moskou Jn 23 1US Brieven graag kort en duidelijk geschreven De redactie behoudt zich het recht voor mgezon- f den stukken te bekorten Zelfgenezende kracht? Tussen de bedrijven van quiz- en showbis door mag onze na tionale praalhans Jos Brink zich graag tooien met kazuifel en wierookvat om als pastor te acteren in de Amsterdamse „basisgemeente" De Duif. Ge vraagd hoe hij zich daarbij op zijn plaats kan voelen, in een kerk die zijn seksuele voor keur veroordeelt, antwoordde hij: „Als je ze niet kunt bestrij den, moet je je onder hen voe gen". Jan van Hooydonk, lid van het Werkverband van ka tholieke Homo-Pastores, be wijst dat je je heel goed in de katholieke kerk kunt nestelen en verschansen, en haar van daaruit tegelijk kunt aanval len, getuige zijn verdachtma king van welig tierende homo seksualiteit onder priesters en priesterstudenten. Genoemd Werkverband maakt kenne lijk probleemloos deel uit van de Acht Mei Beweging, een or ganisatie die met gespeelde vrolijkheid steeds agressiever de negatieve trekken van het meest vrijzinnige protestantis me blijkt aan te nemen. Dat is dan voor verantwoording van de leiders van die AMB. Maar staan die homo-pastores ook nog onder verantwoording van de bisschoppen? Al ga ik niet gauw naar een dokter, bij een hardnekkig abces verzoek ik wel de chirurg zijn lancet ter hand te nemen. Maar mo gelijk verwachten de bisschop pen van de kerk een grotere zelfgenezende kracht dan van een gewoon menselijk li chaam. Hopelijk worden ze daarin dan niet beschaamd. P.J. Verster, DEN HAAG. Celibaat (2) De dag dat de mensen van de Acht Mei Beweging hun ei genzinnige opvattingen vier den, presenteerde een groep schrijvers een bundel opstel len, waarin ze het verplichte priestercelibaat bestrijden. Daarin zegt de voorzitter van de vereniging van Gehuwd en Ongehuwd Priesterschap, dat de kerk „ironisch genoeg, het celibaat beschouwt als een vrije gave van God, maar het tegelijkertijd als een verplich ting oplegt". De werkelijkheid is echter dat de kerk niets ver plicht, maar het priesterschap alleen schenkt aan wie de vrije gave van het celibaat vrijwillig aanvaardt en 'de ge lofte aflegt het te onderhou den. Met een van de bijdragen wordt onbedoeld een sterk ar gument vóór het „verplichte" celibaat verschaft, als de schrijver beweert, dat de helft van de aanstaande priesters homoseksueel is. De Volks krant plaatste dat met graagte als vette kop boven een artikel over dat boekje. Zonder aan halingstekens of bronvermel ding leek dat op misschien eindelijk een eerste (wrange) vrucht van de wetenschappe lijke activiteit van een Katho lieke Instelling voor Weten schappelijk Theologisch On derwijs. Verder lezen leerde echter dat deze giftige pijl af komstig was uit de gespleten koker van Jan van Hooydonk. lidmaat van het „Werkver band van Katholieke Homo pastores" (ik moet nog steeds mijn ogen uitwrijven bij het zien van die clubnaam). Niet vermeld werd of Van Hooy donk zijn bewering met be zorgdheid of likkebaardend te boek had gesteld. Bedoeld ar gument vóór het priesterceli baat is natuurlijk, dat je niet met goed fatsoen een vrouw (en zeker niet ongevraagd kin deren!) kunt meenemen in een leven waarin je ongestraft door een ieder als kop van Jut kan worden gebruikt. Een vervelender vorm van vervol ging lijkt mij moeilijk voorstel baar. Zelfs als Van Hooydonk gelijk had, stigmatiseert hij priesters en schrikt hij hetero seksuele en tot het offer van het celibaat bereide priester studenten af. Ik ben geen ex pert op dat terrein, maar mijn intuïtie zegt me dat je daarmee hoog scoort in de top-tien van de zonden tegen de Heilige Geest. Wat betreft de overige participanten van de AMB be gint zich het gezegde op te dringen: „Zeg me wie uw vrienden zijn en ik zal u zeg gen wie gij zijt". A. Hoogvliet, DEN HAAG. GRATIS ELKE WOENSDAG DE BIJLAGE BIJ UW KRANT MET INFORMATIE OVER FILMS,MUZIEK THEATER. RECREATIE,EXPOSITIES EN EEN COMPLETE AGENDA

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 2