„Indonesiërs nog meer bij
de projecten betrekken"
RAI mag uitbreiden
ECONOMIE
SteidóvOowuint
Rente is
hoofdstuk
apart
CWflivinia^
Unilever zou Avon moeten redden
Beurs uan Amsterdan
Vriendelijke stemming
Orders NKF
Nutteloze bouwsels
voor Floriade 199!
ZATERDAG 6 MEI 1989 PAGINlID
De Amsterdamse effec
tenbeurs kreeg maandag
een geweldige dreun te
verwerken, toen bleek dat
het kabinet op springen
stond. Met handenvol
kwam het publiek aande
len aandragen.
De\ angst overheerste dat een
nieuw kabinet beursonvrien-
delijk zou zijn. En als de angst
de boventoon voert, is het ver
stand afwezig. Het resultaat
van de verkoopgolf was dat de
algemene koersindex 4,5 punt
zakte tot 185,7 en het indexcij
fer van de lokale aandelen
zelfs 6 punten naar beneden
ging.
Dinsdag speelde het verstand
weer een rol. Op de een stuk
lagere koersen werd behoor
lijk gekocht, maar woensdag
was de teruggekomen kooplust
weer verdwenen. Niet zo ver
wonderlijk, want pas dinsdag
avond stond het vast dat het
kabinet definitief was geval
len. Van het herstel van dins
dag ging woensdag weer een
stuk af.
Na een zomerse Hemelvaarts
dag verraste de beurs gisteren
met een vriendelijke stem
ming, waardoor het algemene
indexcijfer tot 190 kon oplo
pen, een fractie onder de stand
van vorige week vrijdag. In de
internationale fondsen lag het
indexcijfer zelfs hoger. De
angst voor de gevolgen van de
kabinetscrisis behoort al weer
tot het verleden, althans de af
gelopen week.
Er waren nogal wat afwezigen
die gisteren een extra vakan
tiedag genomen hadden, waar
door de markt wat dun werd.
Maar anderzijds was er wel
steun voor de markt: uit eigen
land, door de bijzonder fraaie
winstcijfers van DSM, bijna
een verdubbeling ten opzichte
van vorig jaar in het eerste
kwartaal. Een andere trek
pleister was DAF, die deze
maand een groot deel van
haar aandelenpakket naar de
beurs brengt. De koers voor
een aandeel van 5 gulden zal
tussen de 42 en 47 gulden lig
gen.
In het grijze circuit werd on
middellijk gehandeld op basis
van „as, if and when issued".
De slotkoers werd de eerste
dag ƒ52,50. Afgelopen vrijdag
wera het 55,20, behoorlijk
meer dan de genoemde koers
van 47.
De steun uit het buitenland
kwam eigenlijk alleen van de
dollar, die zich op een peil van
2,135 heel goed wist te hand
haven. Van Wall Street zelf
ging geen stimulans uit. Al een
week lang is de Amerikaanse
beurs aan het afbrokkelen, in
totaal ging er van het Dow Jo
nes gemiddelde voor industrie-
aandelen 34 punten af, waar
door het gemiddelde donder
dag 16 punten onder de magi
sche grens van 2400 belandde.
Een hoofdstuk apart is de ren
te. In de Verenigde Staten is
de financiële wereld ervan
overtuigd, dat het stelsel van
centrale banken de rente
voorlopig niet zal opvijzelen.
Met de voorgaande rentever
hoging wilde de centrale bank
in de Verenigde Staten de in
flatie terugdringen, maar een
hogere rente remt ook de eco
nomische groei en dat zou op
een recessie kunnen uitlopen.
In eigen land is de rente wel
aangetrokken. In de eerste
plaats na het verhogen van het
promesse-disconto door de Ne-
derlandsche Bank, waarop de
handelsbanken haar rente ba
seren. Maar het aftreden van
het kabinet heeft ook de obli-
gatiekoersen onder druk gezet,
waardoor het rendement op
staatsobligaties verder is opge
lopen tot 7,14 procent.
Murdoch verkoopt
reisbelangen
LONDEN News Corpora
tion, het concern van de medi
amagnaat Rupert Murdoch,
heeft zijn uitgeversbelangen in
de reisbranche voor 825 mil
joen dollar verkocht aan de
Britse uitgeverij Reed Interna
tional. De te verkopen concer
nonderdelen staan bekend on
der de naam „Travel Informa
tion Group".
Het gaat bij de transactie om
bedrijven die in het tot 30 juni
lopende boekjaar 1988/89 naar
verwachting een winst voor
belastingen zullen behalen van
47 rhiljoen dollar op een omzet
van 145 miljoen dollar. In het
vorig boekjaar boekte News
Corporation in zijn reisbran
che een winst van 39,2 miljoen
dollar bij een omzet van 126
miljoen dollar. Reed krijgt
door de overneming de ge
wenste toegang tot de Ameri
kaanse reismarkt.
(ADVERTENTIE)
tuingereedschap
VAKGEREEDSCHAP
NEW YORK Het Ame
rikaanse cosmeticaconcern
Avon Products hangt een
overnemingsbod boven
het hoofd van de belegger
Irwin Jacobs en de onder
neming Amway Corpora
tion. De directie van Avon
heeft laten weten onaf
hankelijk te willen blij
ven, maar beurs-analisten
op Wall Street houden er
rekening mee dat het be
drijf in geval van nood
zijn toevlucht zal zoeken
tot een andere fusiepart
ner om Jacobs en Amway
buiten de deur te houden.
Daarbij wordt in de eerste
plaats gedacht aan Unile-
Unilever werd eind vorige
week al in verband gebracht
met Avon, toen bekend werd
dat het Nederlands-Britse con
cern heeft afgezien van de be
oogde overneming van het
Amerikaanse cosmeticabedrijf
Fabergé. Dat gebeurde omdat
eigenaar Meshulam Riklis de
aanvankelijk overeengekomen
prijs wilde verhogen. Aange
nomen wordt dat Unilever zijn
aandeel van de Amerikaanse
cosmeticamarkt nu op een an
dere wijze wil vergroten.
Jacobs en Amway Corporation
maakten bekend een belang
van 10,3 procent in Avon te
hebben verworven Zij lieten
de Amerikaanse beurscommis-
sie (SEC) weten mogelijk met
een voorstel tot overneming te
zullen komen, maar daarover
nog geen besluit te hebben ge
nomen. Topman James Pres
ton van Avon verklaarde sinds
deze mededelingen nog geen
enkel contact met Jacobs of
Amway te hebben gehad.
Avon staat al geruime tijd te
boek als doelwit voor een
overneming. Het bedrijf be
haalde vorig jaar een omzet
van 3,06 miljard dollar. Daar
over werd een verlies geleden
van 404,5 miljoen dollar. Dat
vloeide voort uit verliezen ten
bedrage van 545,6 miljoen dol
lar uit activiteiten die zijn af
gestoten. De koers van de aan
delen sloot op Wall Street op
36 dollar. Daarmee wordt de
onderneming gewaardeerd op
1,94 miljard dollar.
Devaluatie van
Braziliaanse munt
RIO DE JANEIRO De Bra-
ziliaanse regering heeft de
nieuwe cruzedo gedevalueerd
met 2,04 procent. Het was de
tweede devaluatie sinds de
nieuwe munt op 15 januari
werd ingevoerd als onderdeel
van een anti-inflatiepakket.
Die eerste devaluatie op 14
april bedroeg 3,1 procent. Met
het zogenoemde zomerplan
heeft de Braziliaanse regering,
met ondermeer het bevriezen
van lonen en prijzen en met
bezuinigingen, een laatse wan
hoopsoffensief ingezet tegen
de hyperinflatie en de stagne
rende groei.
INGI WIL BETERE CONTROLE DOOR WERELDBANK:
DEN HAAG De bouw
van een stuwdam in het
dorpje Kedung Ombo,
midden op het Indonesi
sche eiland Java, is er de
oorzaak van dat zeker
vijfduizend gezinnen ge
dwongen zijn hun dorp te
verlaten. Volgens Peter
van Tuijl van de INGI, het
internationale orgaan dat
zonder overheidsgelden
projecten steunt in Indo
nesië, schiet de Wereld
bank enorm te kort in de
openheid over de door
haar gefinancierde projec
ten in dat land. De INGI
pleit voor betere project
controle van begin- tot
eindfase, waarin het volk
een stem heeft.
Arief Budiman, voormalig stu
dentenactivist en docent ont-
wikkelingssociologie in mid-
den-Java, steunt dit standpunt.
Met een diapresentatie in het
Haagse Institute of Social Stu
dies (ISS) benadrukte hij deze
week de ernst van de situatie
in Kedung Ombo. Kedung
Ombo ligt ten zuiden van de
vissersstad Semarang. In dit
dorpje is in 1985 begonnen met
de bouw van een stuwdam
Omdat het waterpeil als ge
volg van de moesson en de
dam stijgt, zijn de bewoners
gedwongen hun huizen af te
breken en deze opnieuw te
bouwen in hoger gelegen ge
bieden „De Indonesische re
gering heeft het volk geld aan
geboden voor andere stukjes
grond, ver beneden de norma
le prijs, maar een paar hon
derd gezinnen hebben dit ge
weigerd. Ook werden sommi
ge toezeggingen over stukken
grond later weer ingetrokken.
IGGI-conferentie
volgende maand
in Den Haag
DEN HAAG De 32e verga-
dering van de Intergouverne
mentele Groep Inzake Indone
sië (IGGI) wordt op 13 en 14
juni in Den Haag gehouden.
Gesproken wordt over de re
cente economische ontwikke
lingen in Indonesië, de voor
uitzichten, de behoefte aan
buitenlandse hulp voor het
nieuwe Indonesische begro
tingsjaar, de hulptoezeggingen
van de donoren en het nieuwe
vijfjarenplan voor de ontwik
keling van Indonesië Sinds de
oprichting in 1967 is Neder
land voorzitter van de IGGI,
die op grond van het jaarlijks
overleg afspraken maakt over
de omvang van de internatio
nale hulpinspanning. Op de
Nederlandse begroting voor
ontwikkelingssamenwerking
is voor dit jaar 217 miljoen gul
den voor de hulp aan Indone
sië gereserveerd.
De Javanen zijn inmiddels ge
hard in hun lijden, ze willen
op hun eigen grondgebied blij
ven wonen", zo vertelde Budi
man.
Op zijn dia's zwemmen de dor
pelingen tussen de daken van
hun verdronken huizen. Een
familiegraf dobbert op het wa
ter en menigeen sleept de bot
ten van zijn voorouders mee
om ze elders een nieuwe rust
plaats te geven. „Het kwam
voor dat een dorpsbewoner op
zijn identiteitskaart een stem
pel kreeg waardoor hij lid leek
te zijn van de communistische
partij (KPI). Dat geeft de rege-
Met wateroverlast zoals in dit dorpje in Ambon kreeg ook Kedung Ombo te kampen, na de bouw
van de stuwdam. De Wereldbank financiert in vele Indonesische dorpen ontwikkelingsprojecten,
alleen schort het volgens de INGI aan controle. foto: sp
ring bij opstandjes en protes
ten genoeg reden om iemand
op te pakken".
Studenten
In januari liepen Indonesische
studenten die zichzelf de „Soli-
dariteitsgroep voor de slacht
offers van de Kedung Ombo-
dam" noemen, vanuit Sema
rang naar Kedung Ombo om
poolshoogte te nemen in het
dorpje, dat toen al gedeeltelijk
onder water stond. De studen
ten wilden de nog aanwezige
dorpsbewoners helpen en van
hen te weten komen hoe zij
behandeld worden door de lo
kale autoriteiten. Bij aankomst
in Kedung Ombo werden ze
tegengehouden door militai
ren.
Budiman: „Een paar van hen
zijn toen via de bossen het
dorp ingetrokken en hebben
toch nog met de bewoners
kunnen praten. In het begin
durfden maar weinig dorpe
lingen hun mond open te doen
uit angst voor represailles van
de plaatselijke autoriteiten.
Eerder waren al enkele bewo
ners gemarteld omdat zij met
studenten hadden gepraat".
„Onmiddellijk na deze actie
dag werd vanuit Jakarta jacht
gemaakt op de betrokken stu
denten. Ambtenaren van de
inlichtingendienst hielden het
studentensecretariaat in Sala-
tiga gedurende tien uur bezet,
omdat zij een groep studenten
ervan verdachten geheime bij
eenkomsten te houden om de
regering omver te werpen.'De
genen die werden gepakt,
werden 'geïnterviewd' over
hun aanwezigheid in Kedung
Ombo". Een streng verhoor,
dat volgens Budiman extra de
noodzaak van meer internatio
nale controle op de ontwikke
lingsprojecten onderstreept.
MARGIE DE L'ETANG
GEDEPUTEERDE STATEN KEURT PLANNEN GOED
Rond het RAI-complex in Amsterdam bestaan opnieuw uitbrei
dingsplannen. Omwonenden hebben al aangekondigd in beroep
te gaan.
foto: sp
AMSTERDAM Gede
puteerde Staten van
Noord-Holland hebben
het uitbreidingsplan van
het RAI-complex in Am
sterdam goedgekeurd. Ze
hebben ook geen bezwaar
tegen het bouwplan. Dat
betekent dat de werk
zaamheden in principe
binnen enkele weken
kunnen beginnen.
Twee VVD-leden van het col
lege van GS stemden tegen.
De bezwaren van de omwo
nenden gaven voor hen de
doorslag. De Stichting Overleg
RAI-buurten, waarin de om
wonenden van het complex
zich hebben verenigd, heeft bij
monde van advocaat mr. N.
Koeman al aangekondigd te
gen het besluit beroep in te
zullen stellen bij de Kroon.
Eén onderdeel van het uitbrei
dingsplan moest op last van
GS worden aangepast. Rond
om de nieuw te bouwen ten
toonstellingshal van ongeveer
12.000 vierkante meter worden
werkterrassen aangelegd, be
stemd voor het opbouwen en
afbreken van exposities. Het
plan voor een terras aan de
westkant was volgens GS in
strijd met het streekplan Am-
sterdam-Noordzeekanaalge-
bied. In dat plan staat dat de
uitbreiding niet ten koste mag
gaan van het Beatrixpark ten
westen van de Boerenwete-
ring. In overleg met het colle
ge van B en W is het bouw
plan op dit punt aangepast.
Het terras wordt ongeveer
twintig procent kleiner, aldus
algemeen-directeur A. Minken
van de RAI.
Advocaat mr. Koeman is te
leurgesteld over het door GS
nu reeds afgeven van een ver
klaring van geen bezwaar
voor het bouwplan. „Ik had
het bij een dergelijk omstreden
zaak logischer gevonden als
het laatste woord daarover aan
de Kroon was gelaten".
Lastenverlichting in gevaar
door val van kabinet Lubbers
DEN HAAG De val van het
tweede kabinet-Lubbers kan
tot gevolg hebben dat de op
volger van minister Ruding
van financiën 750 miljoen gul
den tekort komt voor de com
pensatie van het nieuwe belas
tingstelsel dat op 1 januari
1990 in werking treedt. De
kans is groot dat de Tweede
Kamer voor het einde van het
jaar niet meer toekomt aan be
handeling van een wetsvoor
stel dat dit bedrag moet ople
veren, zo verwachten finan
cieel specialisten in de kamer
fracties. Om de financiële ge
volgen van het nieuwe belas
tingsysteem (het plan-Oort) te
kunnen compenseren, wilde
het kabinet-Lubbers volgend
voor ruim vier miljard gulden
aan lastenverlichting doorvoe
ren. Een bedrag van 750 mil
joen gulden daarvoor, wilde
het weghalen bij de rijke pen
sioenfondsen. Een wetsvoor
stel daartoe ligt nu voor advies
bij de Raad van State.
Calvé verhoogt
dividend
DELFT
schappij Calvé-Delff, houdster
van aandelen Unilever, ver
hoogt het dividend op de ge
wone aandelen van 27,90
over 1987 tot 32,90 over 1988
en op de 6 procent cumulatief
preferente aandelen van
193,50 tot ƒ218,50. Een voor
stel van die strekking zal aan
de op 31 mei te houden jaar
vergadering worden voorge-
I legd.
Werkloosheid VS flink toegenomen
WASHINGTON Het per
centage werklozen onder de
Amerikaanse beroepsbevol
king is in april onverwacht
sterk gestegen van 5,0 tot 5,3.
De groei van de werkgelegen
heid viel met 117.000 banen
veel kleiner uit dan het van
180.000 tot 171.000 herziene to
taal in maart. In die maand
was het werkloosheidspercen
tage het laagste sinds decem
ber 1973. Economen hadden
voor april een lichte stijging
verwacht tot 5.1 procent. De
groei van de werkgelegenheid
buiten de landbouwsector was
in doorsnee geraamd op
220.000 banen, bijna het dub
bele van het gisteren gerap
porteerde totaal van 117.000.
Geen krant ontvangen Bel tussen 18.00 e
en 15.00 uur, telefoonnr.071-122248 en u
nabezorgd
AMSTERDAM De Am
sterdamse effectenbeurs
toonde zich gisteren
vriendelijk gestemd. Hoe
wel de affaire met een
aandelenomzet van 660
miljoen beperkt bleef op
deze dag, die zat inge
klemd tussen Hemel
vaartsdag en het weekein
de, kwamen er aardige
winsten uit de bus.
Al in de ochtenduren was de
stemming niet slecht, maar
nog afwachtend omdat in de
middag de werkloosheidscij
fers in de Verenigde Staten
zouden worden bekendge
maakt. Toen die gepubliceerd
waren bleken zij een duidelij
ke stimulans. Wall Street rea
geerde goed en ook op het
Damrak waren de cijfers re
den tot vraag naar stukken.
De stemmingsindex sloot 2,2
punt hoger op 182,7. Van het
totale aantal genoteerde fond
sen verliet 60,1 procent de
markt hoger en 14,4 procent
lager. 25,5 procent bleef gelijk.
De opmerkelijkste winnaars
van gisteren waren te vinden
in de internationale sector, die
in zijn geheel flink aantrok.
Zo noteerde Unilever ex-divi
dend 136,40, wat in feite
neerkomt op een winst van
5. Hoogovens sloot 5,70 ho
ger op 106,50 en DSM, die
eerder in de week op de fraaie
kwartaalcijfers al zo fors aan
trok, bracht het tot ƒ133,50,
een winst van f 3,90.
Minder Duitsers
werkloos
NEURENBERG Het aantal
werklozen in de Bondsrepu
bliek Duitsland is in april met
143.100 verminderd tot 2,035
miljoen. Het percentage werk
lozen onder de beroepsbevol
king daalde daardoor van 8,4
tot 7,9. In april van het afgelo
pen jaar waren er nog 2,261
miljoen werklozen, wat toen
neerkwam op 8,9 procent van
de beroepsbevolking. De ver
mindering in de afgelopen
maand is deels toe te schrijven
aan seizoensinvloeden.
DELFT NKF Kabel heeft
van de autoriteiten op het Ca
ribische eiland Jamaica twee
opdrachten ontvangen voor de
levering van telecommunica-
tiekabels en wat daarbij hoort;
Er is 20 miljoen gulden mee
gemoeid en levering geschiedt
in de komende zeventien
maanden. De opdrachten bete
kenen voor NKF voortzetting
van de jarenlange relatie met
de telecommunicatie-autoritei-
ten van Jamaica.
Noteringen van vrijdag 5 mei 1989 (tot 16:30 uur)
88 10.—
87/4.-
88/2.-
87/88 1.80
78 4 40+5% St.,
87 0.80
88/4.29
88/3.20
87 1.85
88/2.44
88/3.120
ho dd
102.10 28/4
110.90 28/4
157.30 27/4
45.20 3/1
161.30 9/2
59203/1
84 00 26/1
145.00 2/1
158,50 18/4
74.40 19/4
68 304/1
255.30 28/4
133.50 5/5
71.7028/4
50.00 16/3
40.90 3/1
154 00 5/4
106.505/5
112.8019/4
96.60 28/4
84.00 18/4
48.308/2
60,50 28/4
13880 20/4
70 00 9/1
62 70 17/4
249 50 17/4
4350017/4
10800 19/4
33100 3/4
147 30 28/4
40.70 12/4
106 50 8/2
164.20 5/5
103 505/5
61 90 6/2
36 805/5
137 80 28/4
109.00 24/4
51.105/5
86.00 23/1
182.0017/4
la dd
89.9027/2
89.203/1
144.80 27/2
40 80 27/2
156.30 3/1
47.60 3/5
76.80 3/5
132.50 21/3
115.00 2/1
57 102/1
61.50 20/3
210.202/1
115.60 6/2
62 20 2/3
28.30 2/1
34.103/5
114.101/5
72.30 1/2
80.50 3/1
77.00 11/1
67.0020/3
41.60 20/1
45 70 11/1
113.903/1
60 50 13/3
5900 20/3
188.00 2/1
263 50 6/1
78.002/1
277.00 2/1
103.7011/1
34.102/1
97102/1
156 40 2/1
9240 2/1
60 70 2/1
25.80 2/1
117 40 3/1
86.50 13/2
34.50 1/2
76 80 27/2
144.70 2/1
100.00
106.60
14930
boll c
boriumij c
buhrm UI c
pakhoed c
vml-ilork
104.20
164.00
102.30
Slotkoers vrijdag 5 mei 1989
grolschc
aalberts 46 00 46.50 gti hold
acl holde
ahrend gr
alag hold c 90.00 91.50
i
bos kalis c
braai bouw
bredero 6.00 ONG
bredero c 4.00 ONG
breevast 11.00 ONG
breevast c 10.50 ONG
burg heybr 3300.00K 3000 00
calve 883.00 910.00
calve c 883.00 91000
calve 6 pr 5000.00 5100.00
calve6pre 5000.00 5100 00
center pa c
eriks hold c
gamma hold 79.00 80 00
gammah5pr 6 10 620
getronics 26.50 2700
geveke 41.20 41 80
giessen 245.00 248 00
goudsmit 262.00 26000
holdoh-hout 769.00 768.00
polynorm c
porc lies
rademakers
ravast
fclij
i53|aan
(100) 110,75 114,75
Amer.dollar
Brits pond
Can dollar
Duitse mark
Iers pond
Austr. dollar
Jap. yen
Ital. lire.
Belg. frank
Port. esc.
GOUD Nieuw Vorige ZILVER
onbewerkt 25730- 26230 25930 - 26430 onbewerkt 350 - 420
bewerkt 27830 28030 bewerkt 460
Opgave: Drijfhoul, A'dam
ZOETERMEER Tien jonge,
talentvolle Nederlandse archi-
tecten(combinaties) zijn uitge
kozen om drie nutteloze bouw
sels te ontwerpen voor de Flo
riade 1992 bij Zoetermeer. Uit
gangspunt vormen de thema's:
La vie en rose (chanson van
en toneelstuk voor Edith Piaf),
II nome delle rosa (roman van
Umberto Eco) en Broadway
Danny Rose (film van Woody
Allen). Drie van de ontwerpen
worden verwezenlijkt.
De tien zijn gekozen uit de 61
geldige aanmeldingen voor de
Biennale Jonge Nederlandse
Architecten. De bouwsels wor
den internationaal aangeduid
als follies. Het zijn bouwwer
ken zonder functie en met een
literair of verbeeldend thema
waar de ontwerper aan gebon
den is.
De tien deelnemers zijn: Klaas
Kingma en Ruurd Roorda uit
Rotterdam; Onno van
Berg, Amsterdam; Hans I
mink, Londen; Michel E
Amsterdam; Jeroen Geurj
Rens Schulze, Den Haag;
Neutelings, Rotterdam;
van Dinter, Goirle; Ja:
Broere, Den Haag; René
dronk, Amsterdam; en
Knippers, Eindhoven. Ze
uitgekozen door Carel Wel
Michael van Gessel en I
man Zeinstra. Hun ontwel
worden van 2 december u
januari in het Nederland!
chitectuur Instituut in R<^'
dam geëxposeerd.
De fraai ogende en de verl
ding prikkelende follies
tegenwoordig weer in da
langstelling. Ze verrezen f
achttiende eeuw bijvoor#
nog al eens als tempelacC
bouwsels in arcadische til
en als nutteloze uitspanni™
in parken.
