B
Tedere brieven van
een Oostfront-soldaat
aan zijn dochtertje
„Vale Ouwe" in gedichten en foto's
Van alles
te veel
Invloed van het vierkante kastje
The Cure verpakt sfeer met stijl
Mooi debuut met
sober verhaal
over een scheiding
BOEKEN/PLATEN
Êeidae Soiwatit
VRIJDAG 5 MEI 1989 PAGINA 181^'
Leo Merer Lieve Barbara
Normaal gesproken zou nie
mand ooit meer van hem heb
ben gehoord Want Leo Meter
(1911) was weliswaar een moe
dige, anti-fascistische Duitser,
maar bekendheid heeft hij
/.ich nooit verworven.
In 1934 vluchtte decorontwer
per en illustrator Meter vanuit
zijn vaderland naar Amster
dam, waar hij trouwde met de
jodin Elisabeth Plaut. Deze
bracht vijf jaar later hun doch
ter Babara ter wereld. In 1942
werd Meter door de Gestapo
gearresteerd, aan de Wehr-
macht uitgeleverd en inge
deeld bij een compagnie die in
de Oekraïne de Russen diende
te bevechten. Op 26 juli 1944
kwam Leo Meter in Polen oin
het leven.
Daarmee zoq, normaal gespro-\
ken, zijn veirhaal zijn geëin-
digd. Enkele jaren geleden
echter zijn de brieven terugge
vonden die soldaat Meter van
af het Oostfront naar zijn
dochtertje Barbara in Amster
dam stuurde. En die brieven
zijn zo teder geschreven en zo
fraai geïllustreerd met kleur-
tekeningen dat een Duitse uit
gever besloot ze in boekvorm
op de markt te brengen onder
de titel „Briefe an Barbara".
La Rivière en Voorhoeve
heeft dit boekje nu in het Ne
derlands uitgebracht, waarbij
op de rechterpagina's de brie
ven zijn gereproduceerd (in
kleur) en op de linker pagina's
een vertaling van de tekst
wordt gegeven.
Lief kleintje
Waardoor wij nu de brief zit
ten te lezen die Leo Meter op
25 juli 1943 vanuit een ver
moedelijk van de Oekraïners
geconfisqueerd huis schreef
aan zijn ..Lief kleintje" van
vier jaar in de Albrecht Dü-
rerstraat in Amsterdam: „Als
ik de brief af heb en helemaal
volgekrabbeld met tekenin
gen, dan gooi ik hem in de
brievenbus. Daar hoef ik niet
lang voor te lopen en te zoe
ken. De bus hangt in onze
woon-, eet-, muziek- en slaap
kamer. 's Avonds pakt een
soldaat de brief en de andere
brieven die in de bus liggen,
en brengt ze naar een huisje
waar alle soldatenbrieven van
ons stadje verzameld worden.
Daar gaan ze allemaal in een
grote zak. Daar liggen ze dan
allemaal bij elkaar. Eén brief
naar Keulen, eentje naar Ber
lijn. Heel veel brieven die sol
daten naar 'huis geschreven
hebben, en daar zit ook de
brief aan jou bij, lieve Barba-
De schok die zo'n tekst
i de
vooravond van vijf mei 1989
teweeg brengt komt voort uit
het contrast. Van de ene kant
is er de herkenning van de
vertrouwde, tijdloze, liefde
van een vader voor zijn doch
tertje. Van de andere kant de
vreemdheid van de Tweede
Wereldoorlog bekend uit
talloze verhalen natuurlijk,
maar niet uit eigen herinne
ring. „Leo Meter ben ik zelf",
ervaart de lezer, „maar dan
verdwaald in een oorlogshel".
Die oorlogshel komt trouwens
nergens in de brieven expliciet
ter sprake. De geciteerde pas
sage is een van de weinige
waarin soldaten een rol spelen.
Voor het overige schrijft en te
kent Leo Meter lieve onschuli-
ge verhaaltjes zoals iedere
vader zou doen in een brief
aan zijn dochter van vier.
Maar juist door de oorlog niet
aan te duiden is hij voor de le
zer van nu achter elk woord
aanwezig.
Slecht soldaat
Barbara Meter is inmiddels
vijftig. Zij verblijft nog steeds
in Amsterdam, waar ze werkt
als filmregiseuse en lerares
kunst. In een nawoord op de
brieven schrijft zij dat nooit
duidelijk is geworden of haar
vader in Polen gesneuveld is
.«xsss»
4 April 1945. Mijn ftm* kfdnc 'hatBara.
'Tappa fm'U zo vet wrg, dat fij met eens op je ver-
jaar dm] kan (tomen, 3k zou een (tof? foef dagen met
een grote, sterke min moeten reizen
om op de zesde ètj je te. kunnen zijn.
fJic Ten iuer in een 5 r<? d
die veel kleiner is dan
Amsterdam.
erg veel wa-
kef je
kier ook
niet. Fr
affeen een
r- f rekje in fict duf Beneden en Boven op
de Berg staat een wit met roze kerk.
Fromfeen staan kuizen die Befemaal vernield zijn,
i)aar kunnen geen matsen
meer in wonen
dan wel door de Duitsers
doodgeschoten vanwege het
weigeren van een dienstbevel.
Barbara Meter: „Mijn vader
was een 'slecht soldaat'. Een
soldaat uit mijn vaders com
pagnie heeft mijn moeder na
de oorlog bezocht en verteld
dat mijn vader, als hij schieten
moest, in de lucht schoot. Het
is mogelijk dat hij daarom ge
fusilleerd is. Ik zou er alles
voor over hebben mijn vader
terug te krijgen. Ik ben trots
op mijn vader. Ik ben trots op
wie hij was en hoe hij was en
op de brieven en tekeningen
waaruit blijkt wat voor een
man hij was. En ook omdat hij
in de lucht schoot".
WILLEM SCHEER
Leo Meter: „Lieve Barbara".
Uitgeverij La Rivière en
Voorhoeve, Kampen. Prijs
ƒ24,50.
..DE HONDERD BOCHTEN
VAN DE KONINGSAREND":
In bepaalde journalistieke
kringen is het romandebuut
van de in Zuid-Amerika wer
kende M M. Schoenmakers
met grote waardering begroet.
Dit boek, „De honderd boch
ten van de koningsarend"
wérd in het weekblad Haagse
Post aangeprezen met bewoor
dingen als: ,,een proza dat fijn
vertakt en overdadig is, onont
koombaar en verstikkend als
het decor van het oerwoud
waartegen het drama zich af
tekent". Loftuitingen die je
natuurlijk erg benieuwd ma
ken naar het boek in kwestie.
..De honderd bochten van de
koningsarend" bleek voor mij
dan toch een grote teleurstel
ling. Het thema van Schoen
makers is het hele leven, en
dat is heel wat en teveel. Ook
mythes en kosmisch natuurge
voel spelen er in ruime mate
Het verhaal speelt zich af in w
het Surinaamse bos, in twee heen en weer te worden
lingen van hun ingewanden.
Te eniger tijd moest het mo
ment van hun vertwijfeling
komen, zij wisten dat, zij wis
ten dat altijd van begin af
aan". Elders in het boek:
„Soms, als hij de mensen
trachtte aan te kijken, op die
kenmerkende wijze, schuins
naar boven loensend, gebogen
over zijn schaamte, wegdraai
end van welke blik dan ook,
leek het alsof er niets meer
aan zijn verbijstering kon wor
den toegevoegd, alsof zijn ver
bijstering er genoeg van had
„Het plan kwam van KVP'er
Norbert Schmelzer. Hij schreef
er een verhaaltje over en dat
heb ik opgepikt. Niet doen!
riep iedereen, want je staat
met je hoofd in de huiskamer.
Toen wist ik dat ik goed zat".
En met zijn priemende ogen
achter het ziekenfondsbrilletje
kwam VVD'er Hans Wiegel de
Nederlandse huiskamers bin
nen. Want hij probeerde het
bij elk interview steeds weer:
recht in de televisiecamera kij
ken. Hoeveel macht heeft het
medium televisie op dat mo
ment, vroeg Paul Witteman,
eindredacteur en presentator
van VAR A's actualiteitenru
briek .Achter het Nieuws',
zich af.
Witteman sprak met 10 beken
de Nederlanders, o.a. in kunst,
politiek en sport, over het me
dium dat dagelijks miljoenen
mensen aan hun stoel kluis
tert. Van al die gesprekken is
nu een boekje verschenen.
Vlagen
De auteur laat, na zijn over
stap van radio naar televisie,
weten zeer nieuwsgierig te zijn
naar de grenzen van macht op
tv. In interviews met onder
andere Rinus Michels, Wisse
Dekker en Anne Geelof blijft
die vraag jammer genoeg on
beantwoord. Het blijven voort
kabbelende, bij vlagen interes
sante gesprekken over emoties
in de Surprise Show, het nut
van een informatiestop voor
de pers of kunst als actualiteit.
Van het onderwerp „macht
van de tv" wordt te ver afge
dwaald. Slechts één persoon
houdt zich bij de vraagstelling:
Dominee Beyers Naudé. Op
een perfecte manier weet hij
de macht van televisie in
Zuid-Afrika te verwoorden.
„De blanke werkelijkheid
wordt dag en nacht het land
ingestuurd, zo vaak en zo con
sequent dat ze gaan geloven
dat de wereld ook echt zo in
elkaar en de rest samenzweert
tegen hun land", aldus de
voorman in de strijd tegen
apartheid.
Over macht van de televisie
op kijkers valt veel te schrij
ven. Door het lezen van „Met
je hoofd in de huiskamer"
weet je hoe prominenten den
ken het beste mét tv te moeten
omgaan. En niet meer dan dat.
Paul Witteman: „Met je
hoofd in de huiskamer". Uit
geverij Balans. Prijs 14,90.
)ul
De toekomst van The Cure
heeft aan een zijde draadje ge
hangen. Na elf jaar en acht el
pees, een live-plaat en drie
compilatie-albums, die we
reldwijd goed waren voor de
verkoop van acht miljoen
exemplaren, wilde Robert
Smith er vorig jaar het bijltje
bij neergooien. „Ik had het
idee dat we waren uitge
praat", verklaarde hij toen.
En hoewel hij er een gruwe
lijke hekel aan heeft als je het
tegen hem zegt, is Smith sy
noniem voor The Cure. Zijn
stem is in al die jaren de enige
Engelse Crawley afkomstige[igar
vijftal zijn superstatus Zo[n B
doen ze in Frankrijk bijvoor-»^ d
beeld niet onder voor Michael^ s
Jackson en werd in de Vere-eder
nigde Staten ook een miljoenLr
platen van „Kiss Me, Kiss Mengel
Kiss Me" verkocht. „Die dub-L te
belaar was een collage van^uW.
stijlen. Alles waarmee we opj^te
de proppen kwamen, werdjt d(
gebruikt. Ik wilde deze keerjn b
met een concept werken. Het}r z(
moest één werkstuk worden,jjdei
één stroom muziek. Ik zou ie->nsi;
dereen ook aanraden om dej^ge
compact disc te kopen. Hetj^g a
omdraaien van de elpee^tij,
Robert vormt een enorm oponthoud.'
constante factor, want de
groep kende veel personeels- van „The Cure
wisselingen sinds het verschij- Smith" door in zijn eentje de Het is een brute verstoring
nen van „Three Imaginary hoes van „Disintegration" te van een geweldige muzikale
Boys" in 1979. sieren.
Bovendien is Smith's met rp
weemoed doortrokken zang Crugkeer
de meest herkenbare eigen- Het album, waarvoor hij vori
reis. Bovendien staat op de el
pee tien minuten minder mu
ziek. Je mist twee nummers
(„Last Dance en „Home
schap van de groep en ook als ge zomer de teksten schreef, §ic.k'1 Denk alsjeblieft n»etjL^
tekstschrijver regeert hij bin- is muzikaal een terugkeer dat die op de cd extra zijn bij-T
nen de groep als een keizer, naar de tijd van elpees als êevoegd Zo is het niet'
Okee, de andere groepsleden „Faith" en het door drugs er
ïo PnTnAfTronh,,11 khl 'ri
op
worden officieel aangemerkt beïnvloede „Pornography",
als componisten, maar dat is Het begin van de jaren tachtig Hoewel „Disintegration" nietjg
grotendeels een vrienden- dus. Smith pakt zijn geliefde vernieuwend is, behoort de ,ns
dienstje. Het beste voorbeeld onderwerpen weer op als plaat tot het beste Cure-werk. j,ms
daarvan is terug te vinden op woede, het knagende gevoel De groep slaagt erin op een igtb
„Disintegration", waar Lol van futiliteit, frustratie en stijlvolle manier sfeer te ver- 3
Tolhurst, tot nu toe met Smith zinloosheid en verpakt ze in pakken. „Pictures Of You" is nge
het enige originele lid van de rijke, muzikale sfeertekenin- daar een van de krachtigste jjlls'
groep, wordt opgevoerd als gen. Het zwaarmoedige ka- voorbeelden van. Het is een ,nn(
muzikant en schrijver, terwijl rakter van de teksten wordt plaat die gerijpte muzikanten .or(j
hij geen noot heeft gespeeld of daarbij nog wat ingedikt door aan het werk laat horen en 50
geschreven. „Voor we met de het karakteristieke basspel toont hoe een goede song ge-
opnamen begonnen, heb ik van Simon Gallup en de ge- schreven dient te worden.
Lol de deur gewezen. Ik wil- voelige, breeduitgemeten toet- Hoe het materiaal op het po- |ajs1
de hem niet langer in mijn senpar.tijen van Roger O'Don- dium
buurt Hij was een onmogelij- nell The Cure lijkt een begra- horen, w
tpakt, is morgen te [e
The Cure als
composities onderdeel van hun Europese iaa,
grafstenen, tournee optreedt in het Thialf en
Smith koos ooit voor deze waarbij het gekozen concept Stadion in Heerenveen. Ro- fjnr
werkwijze omdat het de sfeer als een late avondzon het ge- bert: „De promotor had graag L
in The Cure bevordert. Het heel zijn melancholieke sfeer gezien dat we voor Ahoy' in ach
wil echter niet zeggen dat er geeft. Rotterdam hadden gekozen, [Jes
van enige democratie sprake Het muzikale pad dat Robert maar ik speel niet graag twee ecje
is. Het inhuren en ontslaan Smith met ..Disintegration" keer in dezelfde hal",
van groepsleden gebeurt door koos, lijkt vreemd. Tenslotte
Smith. Door de jaren heen was de vorige elpee „Kiss Me,
was er van een constante wis- Kiss Me, Kiss Me" verreweg
seling sprake en varieerde de meest succesvolle Cure-el-
The Cure-entourage van twee pee (er werden wereldwijd
tot zes personen. De zanger- twee miljoen exemplaren van fd°°™eM
gitarist versterkt het beeld verkocht). Het gaf de uit het Sm.th én Davi
HANS PIET lezï
The Cure. Disintegration. Met Robert
Smith (zang, gitaar, toetsen), Simon Gal-
lup (bas, toetsen). Boris Williams aal
(drums). Porl Thompson (gitaar), Roger
n) en Laurence Tolhurst |lel
1). Produktie: Robert ;it t
I. Allen. Fiction/Polydor. |ar)-
The Cure ...een begrafenisstoet met de composities als loodzware grafstenen...
dorpjes ergens aan een rivier-
.maar is werkelijk onleesbaar
door de excessieve taalstructu
ren, waar Schoenmakers zich
van meent te moeten bedie
nen. Adjectieven stapelen zich
op elkaar, de ene tussenzin
wordt gehaast gevolgd door
een volgende, zodat overladen
volgebouwde zinnen ontstaan.
Ik sla - zomaar willekeurig -
wat voorbeelden op: „De
woorden bleven in hun keel
steken; ze zwegen, ze krompen
zwijgend ineen boven de woe-
slingerd tussen dat gedeukte
lijf van hem en alles daarom
heen". Het zal wel voortko
men uit de affectie van de au
teur voor de mystieke taal van
de stammen die hij in Zuid-
Amerika bestudeert, maar het
maakt zijn boek door alle
bombast onleesbaar.
JAN VERSTAPPEN
M. M. Schoenmakers: „De
honderd bochten van de ko
ningsarend". Uitgave De Be
zige Bij. Prijs ƒ27,50.
Een gescheiden paar en hun
zoontje, een kleuter nog. Dat
zijn de personen om wie het
draait in het simpel vertelde
vërhaal „Van tafel en bed",
het litéraire debuut van Dirk
van Delft. Fragmenten ervan
zijn al eerder in het studenten
blad Propria Cures versche
nen. Het gaat om een uiterma
te sober boekje, klein van om
vang, overzichtelijk van in
houd en heel helder van ver
telwijze. Het onderwerp is
voor menig Nederlander volle
dig herkenbaar, omdat het
gaat over de ervaringen van
gescheiden mensen, in de eer
ste periode na hun verbroken
huwelijk.
De man in kwestie vertelt het
verhaal in deze novelle. Hij is
weg bij zijn vrouw Diane, met
wie de gebruikelijke strubbe
lingen gaahde zijn: het gedoe
met advokaten, de rechtbank
en de kinderbescherming. De
vervelende toestanden, omdat
advokaten zich verkeerd op
stellen en de tegenpartij be
vechten. Het
ken getoond wordt waar de
problemen en knelpunten lig
gen. Veel wordt niet uitge
sproken, dat kan ook niet, om
dat de communicatie tussen de
partners van voorheen totaal
vervuild en dichtgeslibd is.
In de gesprekken met het kind
komen vaak onbarmhartig op
merkingen die de vader in ie
der geval steeds weer uit zijn
evenwicht slaan, al maakt
Dirk van Delft daar in zijn
boekje nooit een dramatisch
ogenblik van. Hij weet dat zijn
lezer genoeg herkent van deze
momenten, waarop het kind in
een klein woord zoveel te ken
nen geeft, dat een volwassene
er geen raad mee weet.
Veel verder dan een reeks van
schetsen van situaties die zich
in deze fase van een scheiding
voordoen, gaat het boekje niet,
maar Dirk van Delft gebruikt
die beperking en soberheid
knap. Hij heeft een grote
greep op zijn verhaal en daar
om mag je best iets van hem
verwachten. Hij blijkt keer op
kind, dat „eerlijk verdeeld
moet worden over beide ou
ders. Zonder overal uitvoerig
oh in te gaan, laat Van Delft
dit hele proces in een aantal
momenten aan de lezer voorbij
trekken. Korte episoden waar
in vooral in simpele gesprek-
met hét keer heel goed te doorzien hoe
hij zijn verhaal moet structu
reren en hoe hij het inhoud
moet geven.
JAN VERSTAPPEN
Dirk van Delft: „Van tafel
en bed". Uitgeverij Nijgh
Van Ditmar. Prijs ƒ22,50.
Het idee werd drie jaar gele
den geboren bij neerlandicus
Bert Paasman uit Putten. Er
móest een boek komen over
dichters en hun relatie met het
Veluwse land. In de loop der
jaren had hij zelf mooi materi
aal verzameld, maar er was
ongetwijfeld nog veel te vin
den in bibliotheken, archieven
en in half vergeten winkeltjes.
Maar Paasman wilde zich niet
alléén in het avontuur storten.
Want een avontuur was het,
omdat het boek pretentieus
moest zijn. Niet zomaar een
verzameling rijmpjes over „het
woest en bijster land'"met leu
ke plaatjes in een aardige om
slag. Maar een excellente bun
deling van gedichten, onder
steund door bijzondere illus-
Samen met amateur-historicus
Henk van der Vlist en profes
sioneel-fotograaf Brand Over-
eem ging hij op speurtocht. En
ze vonden wat ze zochten. Het
resultaat van verzamelen, se
lecteren en nog eens selecte
ren is neergelegd in „Dit
Stroeve Land", een bloemle
zing van poëzie over de „Vale
Ouwe".
De rijmelarijtjes, waarin be
vlogenen van allerlei snit hun
liefde voor de Veluwe hebben
beleden, kwamen als een stort
vloed over de twee speurders
heen. Maar die ramp zijn ze te
boven gekomen. Van der Vlist
moet even schateren bij de
herinnering aan deze gruwel:
„In Ede gaat alles naar wens-
daar loopt zelfs de gekleurde
medemens Dat was dus la
chen geblazen, waarna die
„vondst" snel werd wegge
gooid. Hetzelfde lot ondergin
gen de maakverzen over aller
lei „Parels van de Veluwe".
Echt moeilijk werd het pas
wanneer gedichten „wel wat
hadden", maar zich op een
smal koord van argumenten
moesten staande houden. „Op
zo'n moment was ik zielsblij te
mogen overleggen met mijn
partner, net zo geïnteresseerd
in kwaliteit als ik", aldus
Paasman.
Het woord, dat in hun fijnma
zig net is achtergebleven, dóet
de lezer wat. Of hij wordt net
zo woedend als Van Hattum
over de schijnheilige veluwe-
naren, die de naam des Heren
voor in de mond hebben maar
er geen been in zien om wan
hopige stakers in de Zaan
streek een mes in de rug te
steken; of even treurig als
Kees Winkler, die niet weet
hoe hij de kloof moet dichten
tussen „binken, die razen op
motoren" en de dominee, die
keer op keer preekt „van zon
de, hel, verdoemenis"; of er
vaart dezelfde ontroering als
H. Wessels wanneer hij wordt
overmand door de schoonheid
van Hulshorst. Daarvan ge
tuigt zijn „De maan te Huls
horst": V
Ik ga door het bos en aan de heide
doelloos, en zie de maan
blinkhelder in 't raggen lover
ai hoger onder het gaan
met de tekening harer vulkanen
fijn zwart op het helle gelaat
dat ziet naar de donkere aarde
waar een kleine sterveling gaat
door het bos en over de heide
doelloos en huiverend
in dit blank geluk dat omhoogstijgt
zielloos en jubelend.
Dit gedicht mist de visuele
toelichting van Brand Over-
eem. Aan hem heeft het niet
gelegen. Avonden heeft de fo
tograaf gesoebat met de maan.
Of zij alsjeblieft een eind wilde
zakken, ze stond tè hoog aan
de hemel om haar te kunnen
combineren met het land
schap. Maar helaas, mevrouw
hield zich ongenaakbaar.
Daardoor kwam er geen hu
welijk tot stand tussen Luna
en Hulshorst, waardoor de fo
tograaf zijn speciale plaat niet
kon maken.
„De" foto
Als Overeem het voor het zeg
gen had gehad zou de bloemle
zing zeer waarschijnlijk een
jaar later zijn verschenen.
Want hij verlangde soms meer
dan de omstandigheden hem
konden geven. Zo gaat het
verhaal, dat hij persé sneeuw
wilde hebben op de foto, die
het gedicht „Achtste symfonie
(de veluwse)" moest illustre
ren. In het bijzonder had hem
de strofe aangesproken, waar
in de poëet het volgende ont
hult:
De sneeuw in het bos is van zilver
reeën waden tot hun buik
door de witte wereld
een slepend spoor nalatend
Maar in deze winter van niks
heeft zich geen wit vlokje la
ten zien Dan maar wéér toe
geven. dat hij zijn opdracht
niet kon uitvoeren? Capitula
tie druist in tegen Brand's
hartstocht om alles en ieder
een naar zijn hand te zetten
als het gaat om „de" foto.
Die instelling heeft een serie
wondermooie prenten opgele
verd. Ze voldoen stuk voor
stuk aan de opdracht, die
Overeem moest vervullen.
Niet zelf uitdrukking geven
aan de „hoogst individuele
emotie", die de uitgezochte
verzen bij hem zouden wek
ken, maar simpelweg stappen
in het spoor van de dichters.
Die wehs om zich dienstbaar
op te stellen laat het duide
lijkst de foto zien ter illustratie
van het „Hoog veluws lied".
Daarin zit een zwart stipje.
Een onvolkomenheid? „Wel
nee," reageert Brand als door
een wesp gestoken, „dat is de
duikeend, die volgens dichte
res Anneke Brassinga in hoge
re sferen zweeft."
Een halve dag is hij bezig ge
weest om precies de plek te
vinden, waarop volgens zijn
intuïtie Anneke moet hebben
gestaan. Schoenen uit, broeks
pijpen opgestroopt en maar
zoeken in het drassige land.
Met achter zich aan een gedul
dig sjokkende Paasman, zijn
handen meer dan vol aan de
stafkaart van het gebied, het
statief en de kleren van de fo
tograaf.
Even poëtisch als de bloemle
zing uiteindelijk geworden is,
zo prozaïsch is de voorberei
ding ervan geweest. Zoals zo
maar een winkeltje binnen
stappen en dan maar hopen,
dat er wat ligt van de dichter
die -over de plaats van vesti
ging zijn hart heeft gelucht.
Met héél soms een verrassing.
Zo vond Paasman in een Put-
tens antiquariaatje een gedich
tenbundel van J.E. Bazuin, in
1972 te Paramaribo uitgege
ven. Geïnteresseerd als hij is
in de Westindische literatuur
meende Paasman een leuke
vondst te hebben gedaan.
„Maar ik vond geen letter
over Paramaribo, wel veel
over Putten. Daardoor heb ik
toch veel aan deze bundel ge
had".
Het resultaat is indrukwek
kend, temeer daar geen ontoe
laatbare concessies zijn gedaan
aan de „gevoeligheid" van de
Veluwse bewoners. Daardoor
staat een poëem van de revo
lutionair en homosexueel Van
Hattum, een onmogelijke com
binatie in het veluwse land
van twintig jaar geleden, fel te
gloeien tussen gedichten van
onder meer de brave Guillau-
me van der Graft, de manda
rijn Simon Vestdijk, de opstan
dige Gerrit Achterberg en de
onrustige Hans Andreus.
Tenslotte mag de perfecte uit
gave van dit Schaffelaar-deel-
tje niet onvermeld blijven. Al
les is stevig ingenaaid én inge
bonden, en gekoppeld aan een
miniem prijskaartje.
JOS BOUTEN
Bert Paasman Henk van
der Vlist: „Dit Stroeve
Land", met foto's van Brand
Overeem. Uitgave BDU,
Barneveld. Prijs ƒ24,90.
2 (2) Isabelle Allende
Eva Luna
3 (-) Qenet
Een verliefde
Cazemier
Boeken- Tijdschriften
Kopermolen 10.
2317 PB Leiden
Tel 071-22 00.22
J. Ginsberg bv
Breestraat 127-129
2311 CM Leiden
Tel 071-12.46 42
Boek- en kantoorboekhandel
Veenerick
Noordeinde 33
2371 CM Roelofarendsveen
Tel. 01713-16033
Tij zandvliet
M BOEKHANDEL BV
BI
DEKlftER
...uw Libris boekhandel
Deze top 5 ie samengesteld
naar aanleiding van de
verkoopcijfers bij de boven
staande handeleren.
GRATIS ELKE WOENSDAG DE
BIJLAGE BIJ UW KRANT MET
INFORMATIE OVER FILMS.MUZIFK
THEATER, RECREATIE,EXPOSITIES
EN EEN COMPLETE AGENDA
