Lubbers-II
ten onder aan
ruzies tussen
CDA en VVD
Gi
Breuk in coalitie al in eerste ronde van debat zichtbaar
5ee
ANDERE q
AUTO? fe
LEEN MET
LAGE RENTE::
LEEN MET fe
OVERLEG f
LEEN HET
SNEL
BINNENLAND
CcklócSoiwatit
WOENSDAG 3 MEI 1989 PAGINA W
Vle
(Vervolg van de voorpagina)
VVD-fractieleider Voorhoeve diende zijn
motie waarin de belangrijkste bezwaren
van zijn fractie tegen de financiering van
het Nationaal Milieubeleidsplan waren ver
vat, al in de eerste ronde van debat in. Vol
gens hem was het de VVD niet alleen te
doen om de bescherming van de auto-fo
renzen, maar ook om de mensen die per
openbaar vervoer of per fiets naar hun
werk moeten. „Als de reiskostenaftrek
wordt afgeschaft, worden 2,5 miljoen werk
nemers daar de dupe van", aldus Voorhoe-
Zijn verzet tegen de voorgestelde verhoging van de
dieselaccijns was vooral gestoeld op de vrees dat
daardoor het goederenvervoer schade zou lijden.
..De toch al aangetaste positie van Nederland als
distributieland mag niet verder worden verzwakt.
Bovendien is de snelle invoering van schone moto
ren in het vrachtverkeer veel effectiever dan een
forse verhoging van de dieselaccijns".
Voorhoeve legde ook nog een wens op tafel die los
stond van het Nationaal Milieubeleidsplan: de
nieuwe bezuinigingen die minister Deetman waren
opgelegd, zouden voor een belangrijk deel gebruikt
moeten worden voor kortingsmaatregelen om stu
denten te dwingen zo snel mogelijk hun studie af
te maken. Hierop reageerde Lubbers later positief.
De motie van de VVD wees de premier echter, na
een korte onderbreking van het debat wegens een
kapotte geluidsinstallatie, zonder meer van de
hand.
Herhaalde malen riep hij de liberale fractie op tot
redelijkheid. Daarbij wees hij er telkens met klem
op dat' het plan tot afschaffing van de reiskostenaf
trek nog een zeer voorlopig karakter had. Eerst
moest een commissie zich er nog over buigen en
als deze positief zou adviseren, zou het plan pas in
1991, dus in een volgende kabinetsperiode, tot uit
voering worden gebracht. En dan desgewenst niet
in één klap maar stapsgewijs.
Veel genuanceerder
Ook de verhoging van de dieselaccijns lag volgens
Lubbers veel genuanceerder dan Voorhoeve zich
voorstelde. Kortom: zou het niet beter zijn die
voorbarige motie voorlopig even aan te houden en
er later in het jaar verder over te discussiëren?
Voorhoeve vond van niet. „Het is toch veel logi
scher eerst adviezen te vragen en daarna pas met
concrete plannen te komen? Waarom trekt u de
huidige voornemens dan niet eenvoudigweg in?".
Hierop bracht Lubbers zwaarder geschut in stel
ling. In een „persoonlijke oproep aan de VVD-
fractie" wees hij erop dat het landsbelang gediend
zou zijn met een voortzetting van de coalitie. „We
mogen geen tijd verloren laten gaan. Denk daarom
nog één keer na!" Ook betoogde hij bereid te zijn
gedurende de rest van de zittingsperiode van het
kabinet „met dit verschil van. mening te leven".
„Ik hoop dat de VVD-fractie daar eveneens toe be
reid is".
Toen Voorhoeve ook na deze woorden voet bij
stuk bleef houden, was de zaak voor Lubbers over
duidelijk: „Ik heb geaarzeld schorsing van de be
raadslaging aan te vragen voor overleg met het ka
binet, maar ik heb geen kabinetsberaad meer no
dig. U dwingt ons kort nadat we met grote moeite
deze besluiten hebben genomen de plannen weer
in te trekken. Dat kan zo niet en dat gebeurt zo
Niet zonder 'au'
De VVD kreeg in het debat van geen enkele ande
re fractie steun voor haar opstelling. In hun beto
gen lieten vrijwel alle woordvoerders blijken dat
zij de val van het kabinet zagen aankomen. Boven
dien had de oppositie in de eerste ronde kwistig
zout in de open wonden gestrooid. Wim Kok
(PvdA): „Mijnheer Lubbers, uw mensen gaan ru
ziënd, zwalkend en bakkeleiend over straat. Hojllp
lang denkt u dat dit nog kan doorgaan? Het CD/
en de minister-president moeten bereid zijn tot eet_N
diepe knieval voor de VVD. Want tot nu toe mochp™
de VVD weliswaar af en toe haar spierballen later'
zien, maar het CDA maakte de dienst uit". f h
Hans van Mierlo (D66): „De coalitie is een drogj®"
rivierbedding waarin geen sprankje inspiratie"
meer te vinden is. Het is een illusie te denken da!an
het milieuvraagstuk wordt aangepakt zonder daf^ra?
er 'au' wordt geroepen. Het kan niet blijven bf
boompjes planten door minister Nijpels met eefn,™
kindje erbij en een schepje in de hand. Wat dat beF
treft vormt Nijpels trouwens de best gesalarieerd^3"1
plantsoenendienst van het land". »he^
Na een schorsing van vijf kwartier was de zaafental
binnen de VVD-fractie definitief beklonken. Nofenlij
éénmaal deed Voorhoeve een beroep op Lubben
om aan de wensen van zijn fractie tegemoet te koi
men. „Uw oproep tot redelijkheid wil ik omdraai^o»
en". Voor Lubbers hoefde het echter allemaal nier
meer. Het was nee en het bleef nee. id\
DEN HAAG Premier
Lubbers heeft zijn karwei
niet kunnen afmaken. De
vraag is trouwens of hij
daarin onder normale om
standigheden, met nog
een jaar te gaan, wèl zou
zijn geslaagd. Er viel im
mers nog zoveel te doen.
De twee kabinetten-Lub-
bers, die bijelkaar zesen
eenhalf jaar hebben gere
geerd, brachten weliswaar
heel wat tot stand, maar
van een leien dakje ging
dat allemaal niet.
Belangrijke doelstellingen, zo
als een forse vermindering
van het aantal werklozen en
een sterke reductie van de
overheidsuitgaven. werden
ondanks alle bezuinigingen bij
lange na niet gehaald. Boven
dien zette een reeks van inci
denten het met veel bravour
aangekondigde no-nonsense-
beleid van het CDA/VVD-ka-
binet herhaaldelijk onder
druk. Zo werd het regeren
voor Lubbers en de zijnen een
slijtageslag die niet alleen die
pe sporen naliet in de coalitie
maar ook (en in dit geval zo
wel ten goede als ten kwade)
in de samenleving als geheel.
Hieronder een overzicht van
twee christelijk-liberale kabi
netten-Lubbers in vogelvlucht.
Het begon allemaal op 4 no
vember 1982. Een vrij onge
lukkige start omdat één der
staatssecretarissen, de VVD'er
Charl Schwietert, al na drie
dagen aftrad. Kranten hadden
onthuld dat de prille staatsse
cretaris van defensie over zijn
verleden had gelogen. De
voormalige politieke verslag
gever van het NOS-Journaal
bleek géén academische titel te
hebben en was nooit reserve
officier geweest, zoals hij zelf
had gesuggereerd. Nadat dit
„vuiltje" was weggewerkt ging
de regeringsploeg echter
voortvarend aan het werk.
Het kabinet-Lubbers/Van
Aardenne zette de trend voor
een ongekend bezuinigingsbe
leid zonder dat de coalitie tot
1986 ook maar één moment se
rieus in gevaar kwam. De re
geringsverklaring luidde een
tijdperk in dat gekenmerkt
werd door privatisering, dere
gulering, decentralisatie, pro
fijtbeginsel, zelfzorgzaamheid,
vrijwilligerswerk, stroomlij
ning en herbezinning. Minder
overheid en meer markt, luid
de het motto.
Eind jaren zeventig was het
met de Nederlandse economie
bergafwaarts gegaan. Een golf
van faillissementen overspoel
de het land en de werkloos
heid steeg razendsnel tot onge
kende hoogten. Meer economi
sche groei door stimulering
van het bedrijfsleven zou het
land weer uit het diepe dal
moeten halen. In het najaarso
verleg van 1982 bereiken vak
centrales en werkgeversorga
nisaties een akkoord over her
verdeling van arbeid en stimu
lering van de economie. Een
afspraak die uitstekend paste
in de beleidsfilosofie van het
jonge kabinet-Lubbers-I.
Een andere belangrijke doel-
steling van het kabinet werd
het terugdringen van het on
der de vorige kabinetten fors
opgelopen overheidstekort. Dit_
betekende fors bezuinigen en
dat deed het kabinet dan ook.
In een rap tempo werden tal
van maatregelen genomen, die
soms in de samenleving hard
aankwamen. Deze voortva
rendheid bezorgde Lubbers
zelfs in het buitenland enige
bekendheid Een Amerikaans
blad bezorgde hem de bijnaam
„Rudolf Shock".
Een kleine greep uit de bezui
nigingsmaatregelen:
De bevriezing van uitkerin
gen, minimumloon, kinderbij
slag en ambtenarensalarissen.
Verlaging van de uitkeringen
voor jongeren. Afslanking van
het overheidsapparaat. Invoe
ring van de receptenknaak
Flinke huurverhogingen en
verlaging van de huursubsi
dies. Stijgende tarieven in het
openbaar vervoer. Nederland
moest „de broekriem aanha-
1983: „Boos op Koos"
In 1983 meldt de voorjaarsnota
een tegenvaller van vier mil
jard. Dé verhoudingen in het
kabinet zijn prima maar in de
Kamer is de relatie tussen de
CDA- en VVD-fractie ronduit
slecht. CDA'ers ergeren zich
aan de zelfbewuste en eigen
zinnige houding van de VVD
en met name van VVD-frac
tieleider Nijpels. De liberalen
gedragen zich volgens het
CDA meer als een oppositie
partij dan als coalitiepartner.
In de loop van het jaar komt
er een nieuwe tegenvaller aan
het licht: de bouw van Walrus
onderzeeërs blijkt veel duur
der uit te vallen dan was be
groot. Ook het al dan niet ver
lenen van een exportvergun
ning voor de levering van
twee onderzeeërs aan Taiwan
roept politieke spanning op.
Hoewel de ministers al de eer
ste tekenen van bezuinigings
moeheid vertonen besluit het
kabinet dat in 1984 voor ruim
12 miljard moet worden bezui
nigd. Het geld moet voor een
groot deel worden opgehoest
door ambtenaren en uitke
ringsgerechtigden. De uitke
ringen en ambtenarensalaris
sen zullen met ingang van 1
januari 1984 met 3,5 procent
worden gekort. De ambtena
renbonden zijn woedend.
„Boos op Koos" (Koos Riet
kerk, de toenamlige minister
van binnenlandse zaken) is het
motto van de acties.. Stakingen
bij onder meer het openbaar
vervoer en de reinigingsdien
sten ontwrichten in november
1983 de samenleving. Het ver
zet heeft nauwelijks succes: er
gaat maar een half procentje
van de voorgenomen korting
af.
In dezelfde periode levert een
politieke enquête een opzien
barende uitslag op: het C0A
zou 7 van zijn 45 zetels in de
Tweede Kamer verliezen.
Daardoor zou de partij slechts
één zetel meer hebben dan de
VVD die volgens de opiniepei
ling van 36 naar 37 zetels
stijgt. Het kabinet wordt ge
kenmerkt door saaiheid. Zelfs
Wim Kan vraagt zich in zijn
oudejaarsconference af waar
de kleurrijke figuren van wel
eer zijn gebleven.
1984: De onwaarheden
Het jaar van George Orwell
wordt het jaar van de onwaar
heden in de troonrede. Op
prinsjesdag 1984 spreekt ko
ningin Beatrix namens de re
gering uit dat de koopkracht
van de minima het komend
jaar gehandhaafd zal blijven.
Later blijkt dat de minimum
inkomens er wel degelijk op
achteruit zullen gaan. Tegelij
kertijd blijkt uit de kleine let
tertjes in de Miljoenennota dat
de ministerssalarissen met
6.000 gulden per jaar zullen
worden verhoogd. De door
Lubbers veelvuldig gedane op
roep tot het aanhalen van de
broekriem wordt op die ma
nier wel erg ongeloofwaardig.
Ruding introduceert Jantje
van Leiden en tante Truus.
Volgens de bewindsman van
financiën willen de meeste
werklozen niet werken. De
uitkeringen moeten wat hem
betreft verder omlaag om
mensen tot werken te dwin
gen
Op 1 juni 1984 neemt het kabi
net een ingenieus kruisraket-
tenbesluit. Nederland gaat
over tot plaatsing tenzij de
Sovjetunie vöór 1 november
1985 het aantal SS-20's bedui
dend vermindert.
In het begrotingsoverleg voor
1985 slaagt Korthals Altes (jus
titie) er als enige minister in
om meer geld te krijgen (voor
justitie en politie). Er wordt
besloten tot een forse uitbrei
ding van het aantal gevange
nissen. Met de bouw wordt
vrijwel onmiddellijk begon
nen. De invoering van de zo
genaamde „tweeverdieners-
wet" leidt tot fikse ruzies tus
sen CDA en VVD.
1985: P.C. Hooftprijs
en kruisraketten
Begin 1985 weigert cultuurmi
nister Brinkman de P.C.
Hooftprijs voor de literatuur
uit te reiken aan de schrijver
Hugo Brandt Cortsius. Brink
man vindt dat Brandt Cortsius
(alias „Stoker", „Piet Grijs" en
nog een aantal pseudoniemen)
veel te kwetsend schrijft. De
Kamer valt over hem heen
maar uiteindelijk krijgt hij
steun van CDA en VVD (op
één VVD'er na).
In november 1985 besluit het
kabinet definitief tot plaatsing
van 48 kruisvluchtwapens. De
Sovjets blijken zich niets te
hebben aangetrokken van het
1-junibesluit dat het kabinet
anderhalf jaar eerder nam. Na
een roerig debat gaat de Ka
mer akkoord. Tot daadwerke
lijke plaatsing van kruisraket
ten zal het nooit komen: twee
jaar later bereiken de Ameri
kaanse president Reagan en de
Russische leider Gorbatsjov
een akkoord over middellan-
ge-afstandswapens. De bouw
werkzaamheden op de basis
Woensdrecht worden gestaakt.
1985 en 1986 zijn zwarte jaren
voor vice-premier en minister
van economische zaken Van
Aardenne. De VVD-voorman
wordt in de RSV-enquête hef
tig aangevallen over de ruime
steunbedragen die hij herhaal
delijk had betaald aan het in
financiële nood verkerende
RSV-concern. Van Aardenne
weigert af te treden. De Ka
mer dringt niet aan maar de
bewindsman gaat sinds die tijd
wel als „aangeschoten wild"
door het leven.
1986: Verkiezingen
In het zicht van de verkiezin
gen van 21 mei '86 steekt de
FNV drie miljoen gulden in
een campagne voor een ander
regeringsbeleid. Het al lang
slepende coalitieprobleem over
De paspoort-affaire mondt opnieuw uit in een parlementaire enquête. Minister Van Eekelen zal uiteindelijk aftreden
de euthanasiewetgeving wordt
over de verkiezingen getild.
In maart '86 overlijdt VVD-
minister Rietkerk van binnen
landse zaken. Even lijkt het
erop dat de Friese commissaris
der koningin Wiegel naar Den
Haag af zal reizen om de open
gevallen plaats in te nemen.
Publiek geheim is dat Lubbers
daar niet op zit te wachten. DeN
nieuwe minister van binnen
landse zaken wordt uiteinde
lijk het VVD-kamerlid De
Vlak voor de verkiezingen
rondt de Kamer een omvang
rijke wetgevingsoperatie af: de
wijziging van het sociale ze
kerheidsstelsel. Grote veran
deringen, maar vooral bezuini
gingen zullen als gevolg hier
van plaatsvinden. Van een
echte vereenvoudiging blijkt
nauwelijks sprake te zijn. In
de voorgaande jaren zijn de
uitkeringen inmiddels geleide
lijk 'gedaald van 80 naar 70
procent.
Ondanks de in het regeerak
koord gemaakte afspraken
komt er in het eerste kabinet-
Lubbers nauwelijks iets te
recht van de door Ruding
hoogstnoodzakelijk geachte re
gel dat elke extra overheid
suitgave gecompenseerd dient
te 'worden door extra bezuini
gingen. In de jaren 1982-1986
heeft het kabinet in totaal 12
miljard gulden méér uitgege
ven dan volgens het regeerak
koord was toegestaan Daar
stond slechts 3.8 miljard aan
extra bezuinigingen tegenover.
Lubbers-II
De verkiezingen leiden onver
wacht tot een groot succes
voor premier Lubbers en zijn
partij. Coalitiegenoot VVD
verliest tien zetels. Een
machtsstrijd in de VVD brandt
los. Lijsttrekker Nijpels krijgt
een ministerspost en verdwijnt
daarmee voorlopig „in de luw
te". Tijdens de „nacht van de
lange messen" wordt binnen,
de VVD-fractie de knoop
doorgehakt inzake het leider
schap van de partij: De Korte
wordt als vice-premier team
leider van de VVD-ministers,
Joris Voorhoeve fractieleider.
Wie van de twee de politiek
leider is laat men in het mid
den.
Oud-minister van Aardenne ten tijde van de RSV-debatten
FOTO: DIJKSTRA
Op 14 juli 1986 wordt na een
korte formatieperiode het ka-
binet-Lubbers-II geboren, een
kabinet dat al gauw aanzien
lijk minder crisisbestendig
blijkt dan het voorgaande.
Economisch gezien zit het dit
nieuwe kabinet echter veel
meer mee hoewel een drama
tische daling van de aardgas
baten de ploeg vrij snel tot ex
tra bezuinigingsmaatregelen
dwingt
Ook het terugdringen van de
werkloosheid wil maar niet
vlotten. Lubbers verbindt zijn
politieke lot aan het realiseren
van eenverlaging van de
werkloosheid: „Ik beschouw
mij als mislukt als de werk
loosheid in 1990 niet lager ligt
dan 500.000" In 1984 had
Lubbbers al aangekondigd bij
de registratie van de miljoen
ste werkloze op te zullen stap
pen. Tot zo ver kwam het niet.
Het regeerakkoord gaat uit
van een „driesporenbeleid",
bestaande uit drie belangrijke
doelstellingen:
- terugdringing van het finan
cieringstekort naar 5,25 in
1990,
- tenminste stabilisering van
de collectieve lastendruk.
- economisch herstel van de
marktsector.
De Korte
In 1986 laat Ruding weten weg
te willen. Hij ambieert een
hoge post bij het IMF in Was
hington Van Lubbers mag hij
gaan. Een ander krijgt uitein
delijk de door Ruding fel be
geerde post. Staatssecretaris
Koning (financiën) tikt zijn
VVD-collega's Nijpels en Smit-
Kroes op de vingers omdat zij
buiten hun boekje zijn gegaan
en zonder hem te raadplegen
hebben voorgesteld de .accijns
op benzine te verhogen. Een
saillant detail, omdat dit drie
jaar later mede tot de val van
het kabinet zou leiden.
In het najaar van '86 eist
CDA-fractievoorzitter De
Vries in een persoonlijke brief
aan premier Lubbers het af
treden van staatssecretaris
Gerrit Brokx van volkshuis
vesting. Brokx wordt verant
woordelijk geacht voor gesjoe
mel met woningbouwsubsidies.
De bewindsman vertrekt. De
vermeende fraude met bouw-
subsidies leidt tot een parle
mentaire enquête, die verder
overigens geen politieke ge
volgen heeft.
Op 2 december 1986 moet
Lubbers in de Kamer tekst en
uitleg geven over de negatieve
uitlatingen van vice-premier
De Korte over een op handen
zijnd bezoek van koningin
Beatrix aan Japan. Lubbers
laat zich hard uit over De
Korte. Over diens uitlatingen
zegt hij: „Dat was eens maar
nooit meer" Het incident is
het begin van de „val" van De
Korte binnen de VVD. Frac
tieleider Voorhoeve profileert
zich meer en meer als politiek
leider der liberalen.
1987: Bezuinigings
moeheid
In 1987 wordt het huis van
Lubbers het doelwit van een
brandbom De schade blijft be
perkt.
Een aantal ministers is bezui
nigingsmoe. Deetman, Van
Eekelen en Korthals Altes
dreigen met aftreden. Met suc
ces: de keiharde bezuinigings-
eisen van Ruding veranderen
in „inspanningsverplichtin
gen". Er moet wel flink ge
snoeid worden op de terreinen
van gezinszorg, ziektekosten
verzekering, het speciaal on
derwijs en de huursubsidies.
Het tweede jaar van het twee
de kabinet-Lubbers wordt het
jaar van de visfraude, de
bouwsubsidie-enquête, het
schandaal rond de studiefinan
ciering, de bosbouwfraude, de
paspoortenaffaire en de ont
dekking van onvoldoende fi
nanciële controle op de meeste
van de dertien departementen.
In de Tweede Kamer nemen
de irritaties tussen CDA en
VVD toe. Grote problemen
ontstaan over de plannen tot
reorganisatie van het systeem
van ziektekostenverzekerin
gen: het plan-Dekker. Volgens
D66-fractieleider Van Mierlo
houden CDA en VVD niet
meer van elkaar.
Er zijn nog altijd 680.000 werk
lozen. Werkgevers en werkne
mers commiteren zich in het
najaar aan de afspraak van
Lubbers de werkloosheid in
1990 terug te dringen tot
500.000 Harde afspraken en
dito guldens blijven echter
achterwege. Het kabinet
maakt op prinsjesdag bekend
de kinderbijslag met 4 procent
te zullen verhogen.
1988: Dwarse Deetman
Eind februari 1988 leidt de
plotselinge afschaffing van de
WIR (wet investeringsreke
ning) tot een nieuw relletje
rond De Korte. Er zou vanuit
zijn ministerie over de nade
rende afschaffing „gelekt"
zijn, zodat nog honderden on
dernemers kort voor de af
schaffing een subsidie konden
binnenslepen. Een onderzoek
van de rijksrecherche leverde
geen enkel bewijs van de ver
moedens op.
De bezuinigingsmoeheid blijft
ook in 1988. Minister Deetman
laat in een interview weten
dat „het strakke bezuingings-
keurslijf tot een onwerkbare
sfeer in het kabinet leidt".
„Het is nog maar de vraag of
het kabinet de rit uit zal zit
ten", zo laat hij weten. Later
in het jaar trekt de VVD alle
registers open om Deetman
aan te vallen op de problemen
rond de studiefinanciering. De
bewindsman blijft in het zadel.
De werkelijke onvrede binnen
de coalitie komt in 1988 in tal
van affaires aan het licht.
Voor de derde keer maakt
Lubbers mee dat naar het be
leid van een door hem geleid
kabinet een parlementaire en
quête wordt gehouden. Dit
maal gaat het om de invoering
van een nieuw, fraudebesten
dig paspoort De conclusies
van de enquêtecommissie wor
den in september 1988 door de
Kamer overgenomen. De be
windslieden Van Eekelen
(VVD) en Van der Linden
(CDA) treden af. Door met een
kabinetscrisis te dreigen voor
komt Lubbers dat ook minis
ter Van den Broek zijn biezen
moet pakken. Van Eekelen
wordt opgevolgd door het
VVD-kamerlid Bolkestein en
FOTO: DIJKSTRA
Van der Linden door topamb
tenaar Van Voorst tot Voorst.
De invoering en de inkomen
seffecten van het plan-Oort
(grootscheepse belastingver-
eenvoudiging) en het eerder
genoemde plan-Dekker leiden
tot grote meningsverschillen
in kabinet en fracties. Men
weet de problemen te over
winnen. Er wordt 4.1 miljard
gulden vrijgemaakt voor de
belastingverlaging die op 1 ja
nuari 1990 moet worden inge
voerd.
De zogenaamde Paasbrief van
Ruding waarin opnieuw forse
bezuinigingen worden bepleit
leidt tot moeilijkheden. De re
geringspartijen slagen er (voor
de vierde keer) in een verla
ging van het minimumloon te
gen te houden. De verhouding
tussen Lubbers en De Korte
verkilt bijna met de dag. Nij
pels wint weer aan populari
teit omdat het milieu in de po
litieke discussies een steeds be
langrijker plaats inneemt. Aan
het eind van het jaar komen
de politie-agenten in actie Zij
eisen meer loon, een betere
onregelmatigheidstoeslag en
een minder rigoureuze herver
deling van de korpssterkten.
Aan de financiële verlangens
komen de ministers Korthals
Altes en Van Dijk gedeeltelijk
tegemoet. De herverdelings
plannen zullen opnieuw wor
den bezien.
1989: De uiteindelijke
val
Ook de eerste maanden van
dit jaar worden gekenmerkt
door conflicten in de coalitie
over onder meer de invoering
van commerciële televisie. Een
ogenschijnlijk simpele zaak als
de winkelsluitingswet brengt
eveneens grote tegenstellingen
tussen CDA en VVD aan het
licht. Emotioneel is het kamer
debat over de vrijlating van de
„Twee van Breda". Dwars
door alle partijen heen valt
uiteindelijk toch het besluit de
twee oorlogsmisdadigers vrij te
In het vroege voorjaar krijgt
Lubbers over het prestigieuze
Nationaal Milieubeleidsplan
(NMP) hevige ruzie met vice-
prernier De Korte en minister
Ruding van financiën. Deze
conflicten werden openlijk uit
gevochten.
Terwijl de verpleegkundigen
wekenlang acties voeren voor
5 procent loonsverhoging, de
bejaardenverzorgenden en het
onderwijspersoneel zich
warmlopen om ook méér geld
te eisen en de Kamer zich op
maakt voor het euthanasiede
bat neemt de spanning rond
het NMP zozeer toe, dat de
VVD alles wat liberaal is mo
biliseert. De liberale bewinds
lieden, Smit-Kroes en Nijpels
voorop, kiezen in het conflict
over de financiering van het
NMP de kant van het CDA.
Voor de VVD-fractie, jdie zich
te lang geplaagd en vernederd
Leeft gevoeld door Lubbers en
zijn partij, zijn de NMP-maat-
regelen die het autogebruik
duurder maken de druppel die
de emmer doen overlopen. Op
de „avond van Voorhoeve", 2
mei 1989, komt het kabinet ten
val.
VAN REY:
,Ik rij geregeld
160 per uur'
in
tu
IEN
DEN HAAG Het Limfg
burgse VVD-kamerlid
van Rey vindt dat d^n b
maximum-snelheid in NeJ'an c
derland moet worden ver-e)
hoogd naar 140 km. °ofd
In een interview met h'et blad1 ve
'Driemaster' van de liberalë501"2
jongerenorganisatie JOVD, dat651"
in de Tweede Kamer enig op^1™
zien heeft gebaard, maakt VarF^de
Rey van zijn hart geen moordader
kuil. „Ik rij dus in een BMWet 1
uit de 7-serie", aldus het ka-211
merlid. „En ik kom er eerlijkste
voor uit: ik rijd geregeld 16(Prs
km per uur. Natuurlijk rijd ik01"d'
te hard. Ik zeg dus gewoonfrstf
jongens, maak er 140 vanTuê
Daar wil ik me eventueel wePtst<
aan houden". Volgens Varfn
Rey zijn politici absoluut geerPen<
saaie mensen. Tegen de interlude
viewers van het liberale jonge£ tvv
renblad zei hij: „Ik woon bij vai
een vriendin die net zo jong ilehj-
als jullie. We zijn als alle ande-
re mensen: je rijdt te hard en» -r
doet andere dingen die nielV^
deugen. Kamerleden mogen. ^1
van mij ook naar de hoeren.
Mij een zorg, breng ze maari
het kamergebouw binnen. Daf"ll
zou in het kader van de aids-
voorlichting niet gek zijn".
Een andere opmerkelijke uit-|
spraak: „Geld dat besteedl. J
wordt aan langdurig werkloi
zén is weggegooid geld". En»™
ook: „PvdA en VVD moeten
proberen de macht van heteei
CDA te breken". Over CDA-en
kamerleden spreekt Van Rejpee
zich laatdunkend uit. Dean
CDA'er Van der Sanden iipQ,.
volgens hem media-woord-»
voerder geworden „omdat hij.1
alleen verstand had van an^1*
tennes op daken plaatsen"iaal
Met fractieleider Voorhoev^ati'
kan Van Rey het goed vinden,94^
maar toch vindt hij dat d£rtc,
sfeer onder Nijpels toffer was-1
ilerl
üleel
(ADVERTENTIE) laai
-jen.
njg
en
jerl«
'okj
•oef
'rib
et
Bij de bank die geen [et
winstoogmerk heeft en an
j I e d
u dus uiterst scherpe
tarieven kan bieden.
jke
Bij de bank die u goed ake
en persoonlijk adviseert
met een lening-op-maat ree!
waar u zich niet aan
vertilt. iu
Bel, schrijf of
kom even langs.
DEN HAAG. WESTEINDE 40. TEL 070-847373
GEOPEND ALLEWERKDAGEN8 45 16 00UUR.DINSDAG
EN DONOEROAGAVOND 19 00 2100 UUR DELFT
MARTIHUS NIJH0FFIAAN 2 (WINKELCENTRUM IN DE
t- i