„Bijbel is persoonlijke
brief voor ieder van ons"
£eidóc
kerk
wereld
Onderzoek
kwaliteit
van KTUA
beroepingen
Israel
herdenkt
nazi-
doden
Homo-pastores willen
kerkelijke inzegening
alternatieve relaties
„Professionalisering
vormt bedreiging voor
confessionele krant"
P
S>1
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
EcidócSotwant
DINSDAG 2 MEI 1989
Vereniging kritische katholieke theologen
WIESBADEN Ongeveer 70 katholieke theologen, onder wie
talrijke ondertekenaars van de Verklaring van Keulen, gaan
een Europese vereniging voor katholieke theologie oprichten.
De vereniging wil de theologen in staat stellen vrijelijk van ge
dachten te wisselen en opbouwende kritiek uit te oefenen op
de gang van zaken in de RK Kerk. Deelnemers aan een bijeen
komst in Wiesbaden over de Keulse Verklaring hebben dat
meegedeeld. In de verklaring van Keulen hebben 163 theolo
gen zware kritiek geoefend op het beleid van paus Johannes
Paulus II. Voor de initiatiefnemers van de nieuwe vereniging
zijn „een vrijmoedige dialoog, wetenschappelijke pretenties en
dienstbaarheid aan de hele kerk" onlosmakelijk met elkaar
verbonden.
Verbeek wil paus voor internationale hof dagen
BEST De priester/europarlementariër Herman Verbeek
(PPR) is van mening dat de paus voor het internationale hof
van justitie zou moeten worden gedaagd omdat de paus het ge
bruik van condooms blijft verbieden. De lijsttrekker van de
PPR, CPN, PSP, Groene Partij Nederland en EVP voor de Eu
ropese verkiezingen zegt dit in een interview met de Gay
krant, die dinsdag verschijnt. Dit als reactie op het feit dat de
paus het gebruik van condooms blijft verbieden.
Verbeek noemt dat „een misdaad van de paus tegen de mens
heid, omdat het doden kost". Verbeek kwam al eerder in het
nieuws na soortgelijke harde uitspraken in de Gay krant aan
het adres van de bisschoppen Simonis en Gijsen
Als iemand zichzelf nooit
tegenspreekt, komt dat
doordat hij niets zegt
Miguel de Unamuno
MGR. BAR OP DPR:
DELFT Aan de Katho
lieke Theologische Uni
versiteit Amsterdam
(KTUA) gaat binnenkort
een technische commissie
een intern onderzoek
doen naar de kwaliteit
van de opleiding als
priesteropleiding. Ook de
andere Nederlandse ka
tholieke instellingen voor
wetenschappelijk theolo
gisch onderwijs zullen
een dergelijke commissie
instellen. Haar taak is
materiaal te verzamelen
over de diverse weten
schappelijke opleidingen
zodat de plaatselijke bis
schop zich een oordeel
kan vormen over deze
opleiding in haar hoeda
nigheid van priesteroplei
ding. Een onafhankelijke
deskundige, de theoloog
A. Denaux van het groot
seminarie in Brugge, zal
de onderzoeken op de in
stellingen volgen.
Dit deelde mgr. R. Ph. Bar
gisteravond mee op een bij
eenkomst van de Diocesane
Pastorale Raad (DPR). De in
terne onderzoeken zijn een
gevolg van de bijzondere bis
schoppensynode in 1980. Van
het onderhavige onderzoek
zal uiteindelijk afhangen of
de wetenschappelijke oplei
dingen door het Vaticaan er
kend zullen worden.
De onderzoeken staan los van
het onderzoek van de com
missie-Smits die in op op
dracht van minister Deetman
een kwaliteitsonderzoek deed
onder alle wetenschappelijke
theologische opleidingen in
ons land.
Een van de aanbevelingen is
om de KTUA als wetenschap
pelijk instituut onder te bren
gen in Utrecht en de KTUA
een instelling voor hoger be
roepsonderwijs te laten wor
den.
Mgr. Bar deelde mee dat mi
nister Deetman begin juni al
een reactie wil hebben op de
aanbevelingen van de com
missie-Smits. Een omvattend
antwoord is er nog niet, aldus
de bisschop, maar wat hem
betreft blijft de eenheid van
wetenschappelijk onderwijs
aan open instellingen en vor
ming voor de pastoraal ge
handhaafd. „We moeten dus
niet terug naar de situatie van
de seminaries", aldus de bis-
Acht Mei
Mgr. Bar legde de DPR op
verzoek nog eens uit hoe hij
denkt over eventuele partici
patie in een bijeenkomst van
de Acht Mei-beweging. De re
gel is dat de bisschop in wiens
diocees een landelijke bijeen
komst plaats vindt, die mani
festatie bijwoont. Wanneer de
Acht Mei-viering in het bis
dom Rotterdam zou plaatsvin
den, zou bisschop Bar graag
willen bekijken of er termen
aanwezig zijn voor participa
tie van de bisschop, vooral
omdat de organisatoren de
bisschoppen hebben uitgeno
digd voor overleg. „Ik kan me
voorstellen dat ik zou kunnen
participeren door bijvoorbeeld
het uitspreken van een
gebed", aldus de bisschop.
Hij deelde tenslotte nog mee
dat participanten van de Acht
Mei-beweging in zijn bisdom
binnenkort een gesprek met
hem hebben. Toen de bis
schoppen het gesprek met de
Acht Mei-beweging stopten, is
aan lid-organisaties gevraagd
hun lidmaatschap te herover
wegen.
Nederlandse Hervormde Kerk
Beroepen te Cothen mw.N.B.A.A.
Vonk-Wartena. pred. voor bijz. werk-
zaamh. te Utrecht (geestelijk verzor
ger bejaardenhuls Transwijk aldaar);
te Noordeloos H. Markus, kand. te
Nieuwerkerk aan den IJssel;te Strijen
(toez.) J.A. van der Velden te IJssel-
muiden; te Vlaardingen P. van den
Heuvel te Harmeien.
Gereformeerde Kerken
Beroepen te Oosterhout (N-B)
drs J G. Heetderks te Oude en Nieu
we Bildtzijl (part-time); te Spijkenisse
drs.H.E. Smit, laatstelijk zendings
predikant te Chili, wonende te Den
Helder. Aangenomen naar Vianen
drs.A.J.O. van der Wal te Vinkeveen.
Christelijke Gereformeerde Kerken
Beroepen te Thesinge J.C. Wessels,
kand. aldaar.
AMERSFOORT God
werkt in de geschiedenis
door zijn Geest. Hij scha
kelt mensen in om zijn
woord te verkondigen en
om dat woord op te
schrijven. Op deze wijze is
de Heilige Schrift ont
staan die ervoor zorgt dat
Gods werk doorgaat en
voltooid wordt. Ook in
onze tijd.
Dit zei prof. dr. J. Veenhof,
hoogleraar dogmatiek aan de
Vrije Universiteit, op de voor
jaarsconferentie van de Stich
ting voor Reformatorische
Wijsbegeerte te Amersfoort.
God openbaart zich in de Bij
bel niet, aldus Veenhof, door
het meedelen van een groot
aantal goddelijke waarheden.
„Hij openbaart zichzelf, zijn
wil, in de omgang met men
sen met wie Hij spreekt en tot
wie Hij spreekt, dikwijls via
mensen". Deze omgang is on
der leiding van de Heilige
Geest vastgelegd in de Bijbel.
Door middel van die Bijbel
spreekt God tot ons en wil Hij
omgang met ons hebben.
De Bijbel zou je, aldus Veen
hof, kunnen vergelijken met
een brief van God aan ieder
van ons. In die brief komen
allerlei gebeurtenissen, mede
delingen enzovoorts aan de
orde, maar zij is bedoeld voor
ieder van ons persoonlijk.
„Dank zij de Geest gaan wij
ontdekken dat wij zelf in dat
verhaal voorkomen. In die
mensen van toen herkennen
wij onszelf. De Geest is met
ons bezig en Hij blijft met ons
bezig, zoals we mogen geloven
op grond van de belofte en
ook mogen ervaren in ons le
ven. In de loop van ons leven
komen wij in allerlei wisse
lende situaties terecht waarin
wij uiteenlopende ervaringen
opdoen.
Het is verrassend te mogen
beleven, dat in verband met
die opeenvolgende, variëren
de situaties en ervaringen, tel
kens nieuwe aspecten gaan
oplichten in teksten. Het oude
gaat op een nieuwe manier tot
ons spreken. De Schrift is wel
oud, maar zij veroudert niet,
zij blijft jong en wil ons ver
jongen. Zo is het verstaan van
de Schrift nooit een afgeronde
zaak. Zij is onuitputtelijk in
de strikte zin: een bron waar
uit wij telkens weer opnieuw
kunnen putten, want zij is het
Woord van die God, die zelf
ieder ogenblik nieuw is".
Mevrouw drs. N. Dijkstra-Al-
gra in het dagelijks leven
in dienst van de samen-op-
weg-gemeente Houten en do
cente ethiek aan het Neder
lands Bijbelinstituut ging
in op de rol van de menselijke
ervaring bij bijbeluitleg.
Je ervaart, aldus mevrouw
Dijkstra, dat mensen op heel
verschillende manieren aan
Schriftuitleg doen. Een op
doemend gevaar hierbij is dat
de Bijbel een boek wordt „dat
alleen voor hooggeleerde
heren en een enkele dame
nog te begrijpen is".
„Omgekeerd denken de hoog
geleerde heren dan ook alleen
nog maar verstand van zaken
te hebben en we zijn weer te
rug in de vanouds katholieke
kloof tussen priesters en le-
Mevrouw Dijkstra spoorde de
aanwezigen aan om zelf „in
mondig geloof, luisterend
naar elkaar en naar de theolo
gie" de Bijbel te lezen. „Lees
maar, er staat wat er staat en
zo moeilijk is het ook weer
niet".
Mevrouw Dijkstra onder
schreef de stelling „de Bijbel
moet richtsnoer zijn voor onze
ervaringen en niet andersom"
met „ja en amen". Maar dit
mag volgens haar niet beteke
nen dat één uitleg normatief
wordt opgelegd aan een groep
zonder dat er geluisterd wordt
naar wat die uitleg in een
groep teweeg brengt.
Gevoelens als „hier kan ik
niks mee" of zelfs „dit ver
stikt me" moeten serieus ge
nomen worden. Ze mogen
niet afgedaan worden met een
beroep op het normatieve ka
rakter van de Schrift. „Erva
ringen zijn dan onmiddellijk
verdacht, vooral als ze niet
overeenkomen met wat wij
denken wat de Schrift zegt".
JERUZALEM In Israel is
maandagavond de jaarlijkse
dodenherdenking begonnen
voor de zes miljoen slachtof
fers die de jodenvervolging in
nazi-Duitsland heeft geeist.
De dodenherdenking duurt
tot dinsdagavond
In een toespraak bij het mo
nument Jad Vashem zei pre
mier Shamir dat de herinne
ring aan de jodenvervolging
de staat Israel tot waakzaam
heid dwingt. Shamir, die zijn
familie in de Duitse concen
tratiekampen verloor, riep op
tot de bestrijding van het an
tisemitisme, welke vorm dat
ook aanneemt. Een van die
vormen, zei Shamir, is het
huidige „anti-Israelisme".
„We zullen alles doen om ons
bestaansrecht in ons land nu
en voor altijd te verdedigen,"
zei de premier.
UTRECHT De Rooms-
Katholieke Kerk moet de
levensverbintenis van ho
moseksuelen inzegenen,
vinden homo-pastores. De
kerk heeft immers een
rijke traditie op het ge
bied van de zegening van
mensen in allerlei situa
ties. Ze geeft zelfs dieren
en dingen haar zegen.
Met deze aanbeveling in de
pastorale brief over geloof en
(homo)seksualiteit wil het
Werkverband van katholieke
homo-pastores geen pleidooi
houden voor een homohuwe
lijk. De honderd leden van
het Werkverband willen al
leen maar dat hun kerk de
homoseksuele en lesbische le
vensverbintenissen in reli
gieus opzicht serieus gaat ne-
Er gaapt een diepe kloof tus
sen de normen die de kerke
lijke leiding voorhoudt, en de
opvattingen van de meerder
heid van de gelovigen, stelt
het Werkverband in de bro
chure „Tot zegen geroepen",
die vandaag werd gepresen-
De brochure is een wat late
reactie op de brief uit 1987
waarin kardinaal Simonis
schrijft dat de presentatie van
het Werkverband „verwonde
ring en afwijzing" van de bis
schoppen heeft opgeroepen.
De pastorale brief zal aan alle
parochies worden gestuurd.
„Onze bisschoppen blijken op
een enkele uitzondering na,
niet in staat te zijn om bevrij
dende woorden te spreken",
schrijven de homo-pastores.
Nog altijd is de plaats van
vele lesbische vrouwen en ho
moseksuele mannen onopval
lend. Zij zwijgen, of erger
zij worden doodgezwegen.
Hun bestaan ontbeert erken
ning en bevestiging". Homo
seksualiteit is volgens de offi
ciële leer „ongeordend".
De officiële kerkelijke moraal
houdt volgens het Werkver
band geen rekening met „de
morele ervaring en het ver
standig inzicht van de gelovi
gen die hun seksuele vermo
gens beleven". Dat vinden de
homo-pastores betreurens
waardig. Niemand luistert im
mers naar een kerk die het
echte leven niet verstaat of
dit slechts kan aanduiden met
oppervlakkige termen als ze
denverval, genotzucht, subjec
tivisme en secularisatie.
Het is daarom hoog tijd dat er
binnen de rooms-katholieke
geloofsgemeenschap een open
en gemeenschappelijk gesprek
plaatsvindt over menswaardi
ge seksualiteit, vinden de pas
tores. Daarbij moet ook ge
luisterd worden naar homo
seksuelen, wier moeizame
worstelingen in de kerk vaak
nauwelijks bekend zijn.
Armeense
kinderen voor
op vakantie
in Nederland
DOESBURG Deze zo
mer zullen op initiatief
van Pax Christi Kinder
hulp zestig kinderen uit
Armenië een vakantie
van drie weken door
brengen in Nederland.
De kinderen zullen te gast
zijn bij gezinnen in Wasse
naar, Pijnacker en Berkel-Ro-
denrijs. Het is de eerste keer
dat Pax Christi Kinderhulp
kinderen uit de Sovjetunie
een vakantie in Nederland
kan aanbieden.
De regering van de Sovjet
republiek Armenië, die eind
vorig jaar zwaar getroffen
werd door een aardbeving,
heeft vorige week via de Rus
sische ambassade in Den Haag
laten weten dat ze met het
verblijf van de kinderen in
Nederland „graag" instemt, zo
deelt Pax Christi Kinderhulp
mee.
De organisatie, die los staat
van de gelijknamige rooms-
katholieke vredesbeweging,
biedt al 28 jaar kinderen uit
gebieden met maatschappelij
ke of politieke spanningen
een vakantie in een gastgezin
aan. Eerst ging het om kinde
ren uit de vluchtelingenkam
pen in West-Berlijn na de
bouw van de muur. Later
volgden kinderen uit Noord-
Ierland en Polen. De organi
satie ziet de vakanties mede
als een bijdrage aan het ont
spanningsproces tussen Oost
en West.
NIJMEGEN Doordat
de kranten in deze eeuw
steeds professioneler wer
den kwam de identiteit
van confessionele kran
ten geleidelijk aan steeds
meer onder druk te staan.
Deze professionalisering is
vooral het gevolg van een
steeds verdergaande speciali
sering in de informatievoor
ziening. Er trad bij nogal wat
kranten als gevolg daarvan
een spanning op met de iden
titeit van het blad en het zijn
de journalisten zelf die in de
tweede helft van deze eeuw
inhoud en stijl van een krant
gaan bepalen en deze niet lan
ger laten dicteren vanuit een
kerk of politieke partij.
Tegelijkertijd is een ander
lezerspubliek aan het ontstaan
dat breder geinformeerd
wenst te worden dan alleen
maar vanuit de eigen zuil. De
deconfessionalisering van de
religieus en partijgebonden
media in de jaren zestig deed
daarmee zijn intrede.
Dit stelde prof. J. Bank maan
dag op een symposium van
het twintigjarige Katholiek
Documentatie Centrum in
Nijmegen over de journalist
als opinieleider in de confes
sionele media.
Bank stelde vast dat dit pro
ces van verzelfstandiging bij
confessionele media begint te
ontstaan wanneer de met de
confessionele media hecht
verbonden politieke partijen
in het parlementaire bestel
een sterk overwicht hebben
gekregen. Veel confessionele
media ontstonden in een tijd
dat dit overwicht niet be-
De Amsterdamse historicus J.
Wieten beschreef de geschie
denis van het blad De Neder
lander van de Christelijk His
torische Unie dat als een der
eerste confessionele bladen
zich los wilde maken van de
partij. De redactie wilde na de
oorlog een blad maken op ba
sis van algemeen christelijke
beginselen, maar het ging in
1951 bij gebrek aan lezers
roemloos ten onder.
Waar de identiteit zeer zwaar
zijn stempel bleef drukken op
de krant zoals bij het vooroor
logse anti-revolutionaire blad
De Standaard van Abraham
Kuyper en zijn opvolgers,
bleef professionalisering ach
terwege, zo kwam in de bij
drage van drs. J. Prast naar
voren. Het commentaar in die
krant bleef overheersend ten
koste van het nieuws. De me
dewerkers hadden zich daar
naar te plooien.
Dat er ook kranten waren die
een tussenpositie innamen
bleek uit de katholieke Maas
bode, die tussen de beide we
reldoorlogen zeer veel aan
nieuwsgaring deed, maar in
religieus opzicht zeer strak in
de leer was.
Blokkades niet legitimeren
Het actiecomité Verpleegkundigen en Verzorgenden l£l
Opstand (VVIO) is vorige week zo verstandig geweest dlel
voorgenomen landelijke blokkadedag af te blazen. Het wa[
gezwicht voor de dreiging met een kort geding, indien hft
plan zou worden uitgevoerd vandaag in de ochtendspits zo'hi
vijftien verkeersknopen te blokkeren. Bovendien vond ooje
de achterban van de landelijke kerngroep van het actiecomf
té dat de VVIO met zo'n blokkade te ver zou gaan. Desonr
danks heeft het wegverkeer vandaag op de weg Den Ba
schEindhoven enige hinder ondervonden van actievoeren!,
ziekenhuispersoneel dat tot spontane wegblokkades had bé
sloten.
BlJ het kort geding dat Shell onlangs heeft aangespanner^^
voorafgaande aan het spektakel in „anti-apartheidsstadj^^/
Amsterdam, is een principieel meningsverschil onopgelod
gebleven: de vraag of een blokkade, bijvoorbeeld van een bej
drijf, 'totaal' mag zijn ook al is het voor beperkte tijd. Burge
meester Van Thijn vond een volledige blokkade niet accepta
bel en bepaalde dat minimaal een achterpoort diende open t
blijven. Zijn politiemensen hebben daar uiteindelijk vooj
moeten zorgen, waarbij geweld niet kon uitblijven. Het
jammer dat de rechter in het kort geding van Shell zich ni^
heeft uitgesproken over dit aspect van de zaak.
ACTIEVOERDERS betogen sindsdien dat de kortstondig»
totale blokkade inmiddels een algemeen aanvaard actiemii
del is geworden dat past binnen onze democratie. Het koi
inderdaad steeds vaker voor dat overheidsgebouwen, bedrij
ven of verkeerswegen enige tijd door demonstranten volle
dig worden afgesloten.
gJ
id_
Onlangs is dat gebeurd bij acties van verplegend persof
neel rond het ministerie van WVC en bij protesten van boeP^no
ren voor de poort van het ministerie van landbouw. De poli?ê~€
tie, die tijdens de eigen cao-acties vorig jaar trouwens oop"06
eens een snelweg heeft geblokkeerd, grijpt doorgaans niet t|nS
snel en te wild in. Dat is terecht, zo lang tenminste een kortr11"^;
stondige blokkade het min of meer spontane, en niet agres11 J11
sief ogende staartje vormt van een demonstratieve optocht.ou
Het is echter i
;geri
tijd
iets heel anders wanneer die totale blokkadL^ n
het vooropgezette en vooraf aangekondigde doel is van eetjng j
demonstratie. Er kan nauwelijks discussie zijn over de vraa^n
of de formele grenzen van de wet en die van het demonstratie
tierecht daarmee worden overschreden. Het is dan ook op z'bq_vï
minst ondoordacht dat een aantal officiële gezagsdragers, onLac^
der wie een Haagse en een Leidse wethouder, zich bij voorjgr e(
baat met deze vorm van actievoeren heeft geïdentificeerd. ^er
iopze
UE complete omsingeling van gebouwen en personen en dërbir
blokkade van wegen kunnen als 'onbedoeld' incident nofrika
met de mantel der liefde worden bèdekt, hoewel het zorg
wekkend is dat het aantal van die incidenten en daarmee djat is
kans op excessen sterk toeneemt. Als structureel actiemidde)nbev
is de totale blokkade niet te tolereren en het mag als zodani|"imi:
ook niet worden gelegitimeerd. In het licht van hetgeen ont^^^'
der de vlag van apartheid in Zuidafrika geschiedt is het eeiLene;
futiel probleem, maar die ene toegangspoort die in het gevabnser
van de Shell-blokkade open moet blijven staat wel rechtfleid"
streeks in verbinding met de grondslag van onze democratie v°'
sche Nederlandse samenleving.
Zonnig
DE BILT (KNMI) Het ho-
gedrukgebied waarvan het
centrum boven het Engels Ka
naal ligt trekt langzaam naai
de zuidelijke Noordzee. Het
rustige weer blijft daarom ook
morgen nog aanhouden.
Boven het relatief koude zee
water onstaat mist die van
nacht en morgenochtend het
land binnendringt. Aan de
kust kan deze mist hardnekkig
blijken, meer landinwaarts
zorgt de zon er voor dat de
mist oplost en het zonnig
wordt.
Vannacht daalt de tempera
tuur tot ongeveer 8 graden.
Overdag loopt het kwik op tot
in de buurt van de 20 graden,
maar aan de kust gaan daar
enkele graden af. Er is weinig
wind, rond kracht 2. Ook don
derdag is het hogedrukgebied
nog in onze omgeving zodat er
maar weinig verandering in
het huidige weer komt.
Weersvooruitzichten voor di
verse Europese landen, mede
gedeeld door het KNMI, geldig
voor morgen en donderdag:
Zuid-Scandinavië: wolkenvel
den maar ook af en toe perio
den met zon. Middagtempera-
tuur rond 18 graden, in zuid-
Noorwegen iets lager.
Denemarken, Benelux en
Bondsrepubliek Duitsland: pe
rioden met zon en droog. Mid-
dagtemperatuur van 17 tot 20
graden, langs de kust iets la
ger.
Britse Eilanden: wolkenvelden
maar in het zuiden perioden
met zon. Middagtemperatuur
van 14 graden in het westen
tot 19 in het zuidoosten.
Frankrijk: zonnig. Middagtem
peratuur van 17 graden in het
noorden tot 21 in het zuiden.
Alpenlanden: perioden met
zon. Middagtemperatuur in de
dalen en het laagland rond 18
graden.
Italië en Joegoslavische kusl_
eerst nog bewolking, LtejJ^^
meer zon. Middagtemperatuul
rond 20 graden.
Griekse kust: half tot zwaajQjyp
bewolkt en in de middag but, i
en. Middagtemperatuur ronf
18 graden. ftarsti
janisa
WEERRAPPORT HEDENMORGEN
Barcelona
0 it SC
an (c
S IE K
MISSCHIEN KUNT U OOK IETS DOEN.
