Goedereede laat
koningin band
met het water zien
VVD verdenkt
Lubbers van
neiging tot
partnerruil
BINNENLAND/BUITENLAND
EeidóeSowuxnt
MAANDAG 1 MEI 1989 PAGINA S
JE SCHOONMOEDER EEN TON CADEAU DOEN.
Volgende week woensdag is het weer zover Dan begint om 19.46 uur op
Ned. 3 de eerste van 3 trekkingen. Dik 1 miljoen prijzen tegenover 2 miljoen loten
met ruim 33 miljoen gulden in kas Als u snel bent. doet u nog mee.
GEEN MOOIER LOT DAN N STAATSLOT.
DEN HAAG „Ik ben
een relatieve buitenstaan
der. Ik lees ook maar de
krant en zie hier en daar
mouvementen die veroor
zaakt worden door ver
moeidheid" of door de ge
dachten bij de aanvoerder
van het CDA aan een an-
dersgeschikte coalitie".
Zo sprak Hans Wiegel afgelo
pen dinsdagavond in Rhenen.
Deze woorden van de voorma
lig politiek leider van de VVD
hebben niet bijster veel aan
dacht gekregen. De publiciteit
concentreerde zich op Wiegels
luid toegejuichte verzet tegen
de door het kabinet voorge
stelde fiscale lastenverzwarin
gen.
Wiegel: of door de gedach
ten bij de aanvoerder van het
CDA aan een andersgeschikte
coalitie... FOTO; DIJKSTRA
Dat was jammer, omdat daar
door het handelen van de
VVD in de volgende dagen
niet helemaal begrepen kon
worden. Hans Wiegel, als er
kend politiek genie te hulp ge
roepen door partijvoorzitter
Ginjaar, houdt er namelijk se
rieus rekening mee dat pre
mier Lubbers besloten heeft
de VVD na deze kabinetspe
riode in te ruilen voor de
PvdA. En wat meer is: de
Friese commissaris der konin
gin wist fractievoorzitter
Voorhoeve ervan te overtui
gen dat definitief vastgesteld
moest worden welke kant
Lubbers uit wilde.
Vandaar dat de VVD-minis-
ters donderdagavond in eigen
kring onder zware druk wer
den gezet om zich alsnog tegen
bepaalde onderdelen van het
Nationaal Milieubeleidsplan te
keren. Hoe zou de premier
daarop reageren? Welnu, Lub
bers bleek alleen bereid tot
enige kosmetische bijstellin
gen. De voor de VVD zo be
zwaarlijke afschaffing van de
belastingaftrek voor het woon
werkverkeer kreeg een voor
lopige status. Als uit adviezen
zou blijken, dat er betere fi
nancieringsbronnen voor het
NMP voorhanden waren, zou
den de CDA-ministers hun
VVD-collega's alsnog tegemoet
komen. Aan de door de VVD
zo verfoeide verhoging van de
brandstofheffing werd echter
onverkort vastgehouden.
Onder het juk
De liberale bewindslieden
zwichtten voor dit antwoord
van Lubbers. Opmerkelijk
daarbij was de gretigheid
waarmee de meest betrokken
ministers, Nijpels en Smit-
Kroes, akkoord gingen. Ande
ren zoals Korthals Altes (justi
tie) motiveerden hun ja-woord
door te wijzen op de dreiging
van Lubbers met een breuk in
het kabinet.
De fractie van de VVD stond
vervolgens voor de vraag of
ook zij onder het CDA-juk
moest doorgaan. Nee, luidde
de unanieme conclusie. Verde
re samenwerking met het
CDA was alleen mogelijk als
deze partij, althans haar aan
voerder, zich eerst bereid zou
tonen de bezwaren en belan
gen van de coalitiepartner se
rieus te nemen. Dat bedoelde
Voorhoeve toen hij zaterdag
middag aankondigde 'de ver
trouwensvraag' te zullen stel
len in een spoeddebat over het
Nationaal Milieubeleidsplan.
Met andere woorden: Lubbers
'zal de VVD nu echt tegemoet
moeten komen op de voor
haar zo vitale punten. Zo niet,
dan is het afgelopen. „Dan wil
Lubbers inderdaad van ons af
en rest ons niets anders dan
het kabinet naar huis te sturen
en te proberen de noodzaak
daarvan aan het publiek uit te
leggen", aldus een liberaal ka
merlid.
Blijft uiteraard de vraag waar
om drs. R.F.M. Lubbers, nadat
hij naar eigen zeggen zeven
jaar 'prima' met de VVD heeft
samengewerkt, nu plotseling
met de PvdA in zee zou wil
len. Daarover heeft Wiegel
zich niet uitgelaten. Maar op
het Binnenhof wordt al gerui
me tijd beweerd dat Lubbers
in besloten kring diverse ma
len over een partnerruil heeft
gefilosofeerd. Zijn voornaam
ste motief daarvoor zou de
dreiging van een loongolf zijn.
De omstandigheden in het
bedrijfsleven zijn de laatste
tijd zodanig veranderd dat de
meeste werknemers niet lan
ger uit zichzelf genoegen ne
men met loonsverhoginkjes
van één a anderhalf procent.
Na jarenlang de broekriem te
hebben aangehaald staan zij op
het punt massaal een grotere
portie van de sterk gegroeide
nationale koek voor zich op te
eisen. De vakbonden hebben
al één- en andermaal aange
kondigd dat er dit najaar op
cao-gebied flink wat moet ver
beteren, wil er geen massale
arbeidsonrust komen. Volgens
Lubbers is de kans groot dat
het economisch herstel van de
laatste jaren, daardoor teloor
zou gaan.
De premier zou nog maar één
uitweg zien: de PvdA binnen
boord halen om zo de vakbon
den in toom te houden. En wie
is er beter geschikt voor die
rol dan Wim Kok. voormalig
voorzitter van de FNV? Zijn
opvolger Johan Stekelenburg
kan toch niet weigeren een
centraal akkoord te sluiten
met de overheid en de werk
gevers, wanneer zijn voorgan
ger en partijgenoot Kok op het
departement van sociale zaken
zit en hem daartoe een drin
gend verzoek doet?
Een bijkomend voordeel voor
Ruud Lubbers, die zeer aan
zijn premierschap hecht, zou
zijn dat Wim Kok geen bedrei
ging vormt voor zijn positie.
Ook al wordt de PvdA bij de
volgende verkiezingen de
grootste partij, dan nog zal
haar leider niet per se het
voorzitterschap van de minis
terraad willen opeisen. „We
leven niet meer in de tijd van
ononderhandelbare zaken. De
PvdA is bereid ook over het
premierschap te praten", aldus
Kok in een recent tv-gesprek.
Niet hautain
Na een (slechts korte tijd on
derbroken) verblijf van bijna
twaalf jaar op de harde opposi-
tiebanken snakken de socialis
ten naar regeermacht. Dien
tengevolge is er vrijwel niets
meer over van de in de zeven
tiger jaren zo hautaine Partij
van de Arbeid. Ja, de socialis
ten hebben zelfs al de nood
zaak erkend van een verdere
daling van het financieringste
kort en dus van nóg meer be
zuinigingen!
Onder die omstandigheden
schijnt Lubbers het niet ver
antwoord te vinden de PvdA
nog langer in een isolement te
houden. Anders zou het risico
ontstaan dat de socialisten
en met hen de maatschappe
lijke lagen die zij vertegen
woordigen weer 'vervallen'
tot radicale standpunten. Bo
vendien zou het CDA door een
coalitie met de PvdA (en D66?)
zijn imago van een 'rechtse'
partij kwijtraken. De CDA-top
ziet met lede ogen een toene
mend deel van zijn electoraat
afdrijven naar de PvdA. Ook
steeds meer leden van de
christelijke vakcentrale CNV
voelen zich niet meer bij de
christen-democraten thuis.
In 1986 bleef het verlies aan
'links' nog beperkt doordat
veel PvdA-aanhangers uitein
delijk meer vertrouwen in de
nuchtere Lubbers bleken te
hebben dan in de idealistische
Den Uyl. Maar het CDA re
kent er niet op dat dit 'won
der' zich zal herhalen.
Resteerde voor Lubbers het
probleem hoe hij met goed fat
soen van de VVD kon afko
men. Welnu, dat hebben de li
beralen zelf opgelost. Want
doordat met name Nijpels en
Smit-Kroes weigerden zich
ondergeschikt te maken aan
de wensen van de fractie,
werd in feite de strijd om het
leiderschap in de VVD hero
pend. Fractievoorzitter Voor
hoeve kon toen niet anders
meer dan zijn allerzwaarste
wapen in stelling brengen: de
dreiging met een motie van
wantrouwen tegen het kabi
net. Had hij dat niet gedaan,
dan zou waarschijnlijk niet
Voorhoeve maar weer Nijpels,
die bij een aantal kamercen
trales opnieuw zeer gevierd is,
de VVD-lijsttrekker kunnen
worden.
Maar er speelt bij Voorhoeve
en zijn fractie nog iets anders
mee dal van wezenlijk belang
is. Vaak, te vaak naar hun
oordeel, hebben de liberalen
de afgelopen jaren bakzeil
moeten halen tegenover het
CDA. In het vorige week be
gonnen euthanasiedebat, om
een actueel voorbeeld te noe-
mèn, stelde het CDA zich tot
droefenis van de VVD-fractie
opnieuw dreigend en compro
misloos tegenover zijn kleine
coalitiepartner op. ..Dat heeft
zeer sfeerbedervend gewerkt",
aldus een VVD-kamerlid. Als
de VVD nu ook nog door de
knieen zou gaan in de kwestie
rond de lastenverzwaring voor
automobilisten, dreigt zij in de
ogen van haar achterban alle
prestige te verliezen. Dit alles
overziend moet de kans dat
Nederland op Hemelvaartsdag
nog een volwaardig functione
rend kabinet heeft niet be
paald hoog worden aangesla
gen.
RIK IN 'T HOUT
Verpleegkundigen bezetten
hoofdgebouw Schakenbosch
Boze verpleegkundigen van psychatrisch cen
trum Schakenbosch in Leidschendam hebben
vanmorgen vanaf zeven uur het hoofdgebouw
bezet. Zij willen met deze actie hun looneis van
5 procent kracht bij zetten en willen dat direc
teur A.T.M. Cools zich „ondubbelzinnig achter
de eisen van zijn poersoneel stelt". Volgens ac
tie-woordvoeder R. Kruse moet Cools bij de Na
tionale Ziekenhuis Raad (NZR) zorgen voor
„meer druk op de ketel". Het personeel van
Schakenbosch vermaakt zich volgens Kruse
met „spelletjes" in de bijgebouwen. Directeur
Cools heeft per brief aan zijn personeel laten
weten, dat over de looneis „in alle rust" moet
worden onderhandeld. In de Ursulakliniek in
Wassenaar, waarvan Cools ook directeur is,
werd vanmorgen tussen tien en twaalf uur het
werk onderbroken. De acties worden niet for
meel gesteund door de bonden.
foto: cees verkerk
April kouder dan maart
DE BILT April was met een ge
middelde temperatuur van 7 graden
1,3 graad kouder dan de maand
maart, die uitzonderlijk zacht was.
Het is deze eeuw vier maal eerder
voorgekomen dat april kouder was
dan maart.
Met de koude aprilmaand is volgens
het KNMI een einde gekomen aan
een zeer zachte periode, die een half
jaar heeft geduurd. Vooral de winter
maanden januari en februari en de
lentemaand maart van dit jaar waren
„buitengewoon zacht". Hoewel de
laatste dagen van april zonnig waren,
heeft de zon veel minder geschenen
dan normaal. Normaal schijnt de zon
in april 160 uur. Dit jaar waren er
maar 110 zonne-uren. Het regende
ook veel meer dan gemiddeld.
Status aparte Marken
krijgt meer erkenning
MARKEN De status aparte van
de gemeente Marken krijgt steeds
meer'erkening van omliggende ge
meenten, Tweede-Kamerleden en
zelfs van de gevolmachtigde minis
ter van Aruba, Laclé. Hij vereerde
het dorp zaterdag met een bezoek en
reikte het wapen van Aruba uit.
Vrijdag is de bevolking van Marken
naar de stembus gegaan. Na het tel
len van de stemmen bleek de over
grote meerderheid van de bewoners
tegen de plannen voor een gemeen
telijke herindeling te zijn. Marken
zou daardoor opgaan in een groot
waterlandsverband. Wolke hoopt in
de toekomst dezelfde status als de
Waddeneilanden te verwerven.
PVDA-LEIDER KOK:
Debat over
euthanasie
doorschuiven
HILVERSUM Als het kabi
net valt in de confrontatie met
de VVD-fractie over de finan
ciering van het milieubeleids
plan en de bezuinigingen,
moet de euthanasiekwestie op
de politieke agenda komen bij
de formatie van een nieuw ka
binet. Dit zei PvdA-fractie-
voorzitter Kok gisteren voor
de VARA-microfoon. Het
spoeddebat dat de VVD gaat
aanvragen, zou dinsdagmiddag
worden gehouden en dan in de
plaats komen van het debat
over de euthanasie-wetsont-
werpen. Kok vindt echter dat
VVD en CDA een zo verschil
lende uitleg geven aan het ka
binetsvoorstel over euthanasie
dat „de basis voor een behoor
lijke afwikkeling is verdwe
nen" als het kabinet zou val
len.
PSP streeft naar
rood-groene formatie
AMSTERDAM De PSP
blijft ondanks het afhaken van
de PPR streven naar een ster
ke rood-groene formatie ter
linker zijde van de PvdA. Om
dat doel te bereiken moeten
CPN, onafhankelijken en bui
tenparlementaire groeperin
gen bij de zaken betrokken
worden en blijven. Het afha
ken van de PPR hoeft niet de
finitief te zijn, aldus het PSP-
bestuur. De PSP hoopt dat de
PPR alsnog besluit de onder
handelingen over een gemeen
schappelijke lijst voor de
Tweede-Kamerverkiezingen
voort te zetten.
Brand verwoest
kanunnikenhuisjes
BOXTEL Een brand in
Boxtel heeft dit weekeinde
twee kanunnikenhuisjes nage
noeg geheel in de as gelegd.
De huisjes dateerden uit de ze
ventiende eeuw. Dit laatste
restant van het vroegere Box-
telse kapittel stond op de mo
numentenlijst en wachtte op
restauratie. Het complex werd
nog gebruikt voor jeugdwerk.
Het is nog niet bekend of nog
op redding van dit historische
bezit kan worden gerekend.
De politie sluit de mogelijk
heid van brandstichting niet
uit.
College in
Panningen
uitgebrand
PANNINGEN Het houten
gebouw van het Bouwens van
der Booye-college in Pannin
gen (gemeente Helden) is za
terdagnacht grotendeels uitge
brand. Deze scholengemeen
schap voor mavo, havo en
atheneum telde 45 lokalen. De
schade loopt in de miljoenen.
De politie sluit brandstichting
niet uit. Rector Peters van het
college sprak van een ware
ramp, omdat kostbaar lesmate
riaal, het complete archief en
vrijwel de gehele inventaris
van de school is verwoest. De
ruim 1100 leerlingen hebben
noodgedwongen voor onbe
paalde tijd vrijaf gekregen.
SUSKE EN WISKE DE SPEELGOEDSPIEGEL
Stoop opnieuw
veroordeeld
DEN HAAG Dé Stoop, de
70-jarige ex-voorzitter van FC
Den Haag en FC Amsterdam,
is door het gerechtshof in Den
Haag veroordeeld tot 40.000
gulden boete en een voorwaar
delijke gevangenisstraf van
twee maanden wegens vals
heid in geschrifte. Stoop heeft
volgens het gerechtshof in
1982 vier Amsterdam-spelers
zwart betaald. Hij keerde ze
elk tientallen 'duizenden gul
dens uit. Nadat de belasting
dienst de spelers had aangesla
gen en zij Stoop om ophelde
ring hadden gevraagd, ver
klaarde deze schriftelijk dat
het om leningen ging, die
moesten worden terugbetaald.
Stoop werd eerder door het
gerechtshof in Amsterdam tot
dezelfde straf veroordeeld. Hij
ging in cassatie bij de Hoge
Raad die de zaak voor een
nieuwe behandeling naar het
gerechtshof in Den Haag wees.
(ADVERTENTIE)
Massale schoonmaakactie
na vrijmarkt in Amsterdam
GOEDEREEDE/OUD-
BEIJERLAND De
Zuid-Hollandse plaatsjes
Goedereede en Oud-Beij-
erland hebben koningin
Beatrix afgelopen zater
dag uitbundig onthaald
tijdens de officiële viering
van koninginnedag. Door
de vele activiteiten liep
het programma behoorlijk
uit, maar dat mocht de
pret niet drukken. De ko
ningin bleef glimlachen.
Onder een stralend lentezon
netje arriveerde ze met haar
gezin en de andere leden van
de koninklijke familie om
kwart voor tien in Goederee
de. Honderden mensen ston
den langs de route. Voor het
bezoek was een uur en een
kwartier uitgetrokken, majr
al na de toespraak van burge
meester Van Velzen lag men
achter op het schema.
Het koninklijk bezoek aan
Goedereede stond in het teken
van de watergebonden activi
teiten van het dorp. Zo waren
er demonstraties van netten
boeten te zien. In het oude ha
ventje kon de koninkijke fa
milie het sprietlopen, touw-
hangen en touwtrekken met
boten bewonderen.
Temidden van het feestgedruis
lieten overigens ook de ver
pleegkundigen weer van zich
horen. Plechtig schreden ze,
getooid met witte pruiken en
een button (5 procent), door
het publiek. „Welkom konin
gin en uw prins-gemaal, viif
procent in het NOS-Journaal
luidden de laatste strofen van
hun gedicht. Uit een raam
hing een spandoek: „Bea,
waarom heeft u geen doch
ters?". De koningin zag het al
lemaal lachtend aan.
Tegen half twaalf vertrok het
hoge bezoek per helikopter
naar Oud-Beijerland. De vie
ring in dit plaatsje stond in het
Rechts: Eerder die dag brachten koningin Beatrix en prins Claus
een bezoek aan Goedereede en Oud-Beijerland in het kader van
koninginnedag
Links: Prinses Juliana en mr. Pieter van Vollenhove ontmoetten
elkaar zaterdagavond in de Rotterdamse Doelen, waar mr. Van
Vollenhove één van de pianisten was op een feestconcert.
foto's: anp
teken van „430 jaar Oud-Beij
erland". De koningin werd
verwelkomd door loco-burge
meester Hitzert en de „stich
ters" van Oud-Beijerland, Sa-
bina van Beijeren en haar
echtgenoot Lamoraal van Eg-
mond (beiden met bril), gestal
te gegeven door twee leden
van de oranjevereniging. De
volksdansvereniging danste
een oude dans en prins Johan
Friso en prins Constantijn
dansten onder grote hilariteit
samen een rondje mee.
Het koninklijk gezelschap
kreeg in vogelvlucht de ge
schiedenis van Oud-Beijerland
te zien. Er was een modelsluis
nagebouwd om de inpoldering
van de polder Beijerland ge
stalte te geven. Verder was er
aandacht voor de overtocht
van stadhouder Willem III
naar Engeland, de bevrijding
van Oud-Beijerland, de
watersnood, en de land- en
tuinbouw.
Net als in Goedereede was ook
in Oud-Beijerland de belang
stelling overweldigend, het
geen resulteerde in een file
van enkele kilometers. School
kinderen besloten met gezang
voor het raadhuis de feestelij
ke dag en een uur later dan de
bedoeling vertrok de koningin
uiteindelijk weer.
AMSTERDAM De Am
sterdamse stadsreiniging
is van zaterdagavond tot
zondagmiddag druk in de
weer geweest met het
schoonmaken van de bin
nenstad na de vrijmarkt
die de stad zaterdag op
zijn kop zette. De reini
ging ging de troep te lijf
met een leger van 210
man personeel, 13 vuilnis
wagens, 8 spoelmachines
en 10 veegmachines. De
rommel was dit jaar gro
ter dan ooit.
Honderdduizenden «nensen
wrongen zich vanaf 's och
tends tien uur door'de binnen
stad van Amsterdam, waar de
voorbereidingen voor de vrij
markt al een dag eerder op
gang waren gekomen. De Ne
derlandse Spoorwegen moes
ten extra treinen inzetten om
de bezoekers naar de hoofd
stad te vervoeren.
De politie heeft bij het Von
delpark 24 jongeren aangehou
den wegens geweldpleging en
vernielingen. De jongeren
hadden het met name op
Westduitse bezoekers en hun
auto's gemunt. Zij vielen hun
slachtoffers aan met diverse
soorten messen, ploertendo
ders en zelfs een bijl. Twee
slachtoffers moesten in een
ziekenhuis worden behandeld.
In Rotterdam keerde een
groep van 400 a 500 mensen
zich tegen de politie toen die
bij een café een vechtpartij
kwam sussen waarbij twee ge
wonden waren gevallen. Er
wérden zelfs stenen gegooid.
Uiteindelijk moest de mobiele
eenheid optreden om de groep
uit elkaar te drijven. In totaal
werden elf mensen aangehou
den wegens openlijke geweld- De Amsterdamse stadsreiniging had afgelopen weekeinde handen vol werk om de rommel van de
pleging. vrijmarkt weer op te ruimen. foto: anp
Ik $a troost zoeken by Schanulleke Ik
Jjen die kerkhofstemmmf hier meer dan