Kat-en-muisspel op de grote weg
LF)
Noordzee
effo
route
finale
Routes voor fietsers met een lange adem
Politiek wil
de snelheid
opvoeren
CcidócSouAcmt
.3"
ZATERDAG 29 APRIL 1989 PAGINA 27
„Op welke pagina komt het verhaal te staan? Op de
sportpagina?", vraagt wachtmeester eerste klas
Henk Hurkens van de Algemene Verkeersdienst
(AVD) uit Driebergen. Het geeft precies aan hoe hij
de strenge snelheidscontroles ziet: als een sport.
„Het is toch ook net een spel van kat en muis!", zegt
hij even voordat de volgende automobilist op de bon
wordt geslingerd. Elke dag pakt de politie de
hardrijders bij bosjes aan. De limiet van 100 en 120
kilometer per uur heeft daar niet veel aan veranderd.
En dus speelt zich op de snelweg dagelijks een
aflevering van Tom en Jerry af.
'len en
•treep
~)eze 1
sche
ornaail
het
géén\
over
inds
van
is.
zou
t de
is
DRIEBERGEN - Overmorgen
staan ze er al weer een jaar, de bor
den langs de snelweg die ons steeds
herinneren aan de snelheid die we
moeten aanhouden. Nederland
leeft die dag al weer een jaar in de
ban van de snelheidslimieten van
100 en 120 kilometer.
Maar helaas, de bordjes zijn voor de
meeste weggebruikers zo vertrouwd ge
worden, dat ze ze niet eens meer zien.
En dus raast het verkeer maar door.
Veel automobilisten hebben zich na een
jaar aangeleerd het gaspedaal iets min
der ver in te trappen, maar er is nog
steeds een keiharde kern van volhouders
die elk bord en elk advies aan de laars
lapt. Het gaat om een flinke groep, die in
de afgelopen twaalf maanden 200.000
snelheidsboetes binnenhaalde. Per
maand krijgt de staat 1,7 miljoen gulden
aan extra inkomsten uit boetes, per jaar
dus zo'n 20 miljoen gulden. „Dank jullie
wel", zegt meneer Ruding, hoewel de re
geling natuurlijk niet is gemaakt om de
minister aan meer geld te helpen.
De politie had gehoopt dat een jaar vol
doende' zou zijn om iedereen van het
nut van de snelheidslimiet te overtuigen,
zodat het jakkeren rond deze tijd tot het
verleden zou behoren. Dat blijkt dus
niet het geval. Een nieuwe (en zoveelste)
campagne moet iedereen in het gareel
krijgen. De kat (de politie) heeft de aan
val op de muis (de automobilist) ingezet.
op
j van
Verkeer
vorstin
?rgen
oproepj
'en
ten
kers".
'an de
de
rooi.
dat
n heeft
met
regels
aan
rake
als
de
essie
jenslag
'ij dat
enst
bij de
'ijking
De katten gaan elke dag vroeg op pad.
Steevast om zeven uur 's ochtends ver
laten de eerste wagens van de Algemene
Verkeersdienst (AVD), de afdeling van
de rijkspolitie die zich speciaal met het
verkeer bezighoudt, het hoofdkwartier.
„Goeiemorgen Alex, de 39 begint met de
dienst", zo meldt wachtmeester Henk
Hurkens (39) het vertrek van wagen
1239 bij de centrale in Driebergen aan.
De wit-oranje Mercedes stort zich in de
ochtendspits, die juist op gang is geko
men. Hurkens, die al vijftien jaar bij de
AVD werkt, is niet naar iets speciaals op
zoek. Het is zijn werk alles in de gaten te
houden wat met het verkeer heeft te ma
ken: autogordels, rechts houden, goed
rijgedrag. Maar aandachttrekker num
mer éép blijft toch wel de snelheid.
In hoog tempo overlapt Hurkens de ga
ten tussen de groepjes auto's en obser
veert het gedrag van de mede-weggebrui
kers. Hij schiet van links naar rechts om'
duidelijk te maken dat veel te veel au
to's in de linker baan blijven rijden. De
boodschap komt over: in een golfbewe
ging schuiven de auto's naar rechts. Op
naar de volgende groep.
En daar is de eerste hardrijder al. Hur
kens zit in de rechter baan en heeft een
personenauto met aanhanger in de ga
ten. De auto hem niet. „Kijk, we zitten
nu op 120 en nóg blijft hij doorgaan, ter
wijl hij maar 80 mag", zegt de wacht
meester. Hurkens geeft de hardrijder alle
tijd om het tempo te matigen, maar die
lijkt dat niet van plan te zijn. „Dan
móet je het zelf maar weten".
De politiewagen haalt z'n prooi in, die
verschrikt naar rechts duikt en op de
rem gaat. Maar het is te laat: Hurkens
dirigeert zijn slachtoffer naar een par
keerplaats. Het is een jonge automobi
list, die net doet alsof zijn neus bloedt.
Hoewel hij het rijbewijs nog niet zo lang
zal hebben, doet hij alsof hij nog nooit
van de snelheidsregel heeft gehoord.
Wachtmeester Henk Hurkens: „De mensen weten het: een bon kost veel geld".
„Tachtig kilometer? Oh ja", zegt hij wei
nig overtuigend.
Het bonnenboek komt te voorschijn.
„Dertig kilometer te hard, dat levert een
bon van 140 gulden op", zegt Hurkens.
En daarbij is hij nog mild, want de auto
mobilist had geen papieren bij zich en
bovendien bleek de aanhanger niet de
juiste markeringsborden en nummer
plaat te hebben.
Wanneer Hurkens het presentje over
handigt, spuugt de automobilist zijn gal.
„Hoe weet u eigenlijk dat ik te hard heb
gereden? Kunt u het bewijzen?". Hur
kens kijkt de man even aan, voordat hij
antwoordt. „Meneer, waar denkt u dat
wij van zijn? Van de Fabeltjeskrant mis
schien?".
Als hij weer in de auto zit, zegt Hurkens:
„Zo gaat het altijd als je mensen met een
opvallende politieauto aanhoudt. Ze ge
loven nooit dat ze te hard hebben gere
den en gaan altijd moeilijk doen".
Radar
Dat is anders bij de radarcontroles, waar
de meeste hardrijders door de mand val
len. Geen enkele automobilist durft de
beschuldiging aan te vechten, omdat het
bewijs nu eenmaal op foto is vastgelegd.
De kans dat je de radarcontrole ontloopt
is uiterst klein. Elke dag staat de AVD
wel weer elders.
Het aantal manieren om overtreders te
pakken is haast onuitputtelijk. Meestal
staat er één radarwagen aan de rechter
kant van de weg, maar steeds vaker ge
bruikt de AVD meer radarwagens tege
lijk. Net als je denkt de controle te heb
ben gehad, volgt er weer een, en weer
een en zelfs een vierde.
Dan staat er rechts een onopvallende
wagen, terwijl je als hardrijder even
daarvoor al vanuit de middenberm op
de kiek bent gezet. De volgende keer
mengt de radarwagen zich onopvallend
in het verkeer om zo het werk te doen.
Afwisseling, dat is het wachtwoord.
Door steeds weer een andere tactiek te
gebruiken, mag de automobilist niet de
kans krijgen de werkwijze van de politie
door te krijgen. Hij moet verrast wor
den.
De 39 neemt deze dag even deel aan een
radarcontrole bij Amstelveen. Op een
stuk van enkele kilometers lengte, waar
maar 100 mag worden gereden, staat
langs beide rijbanen een radarauto. Het
is een ideale locatie, op de weg van en
naar Schiphol. De kans jachtende men
sen aan te treffen die hun vliegtuig
moeten halen is zeer groot, niet te verge
ten de thuiskomers die eerst weer even
aan de strenge Nederlandse verkeersre
gels moeten wennen.
De controle is een succes. Eén van de
wagens heeft in een klein uurtje al vier
fotorolletjes volgeschoten. Iedere auto
mobilist die de 100 overschrijdt, wordt
vastgelegd en krijgt de acceptgiro en foto
gratis in huis.
De echt snelle jongens kunnen rekenen
op een persoonlijk gesprek met oom
agent. „Een grijze Opel Vectra, kenteken
138 kilometer", meldt de radarwa
gen over de radio „Okee, genomen door
de 39", antwoordt Hurkens. Vanaf de
oprit, die is afgeschermd door een ge
luidswal, accelereert de politiewagen de
snelweg op. De Opel is in zicht en schiet
voorbij.
Hurkens haalt de wagen in en dwingt
hem naar de toerit van een benzinesta
tion. Daar worden de zaken afgehan
deld. De automobilist blijkt een Italiaan
te zijn. In het Engels legt hij uit dat hij
het vliegtuig moet halen, dat hij al te
laat is, dat hij de limiet niet kende
De overtreding zal door de rechter wor
den afgehandeld. Bovendien betreft het
een buitenlander, zodat het Openbaar
Ministerie er wel aan te pas moet komen
om het geld te innen. De man heeft geen
contant geld bij zich, zodat hij de reke
FOTO: PERS UNIE
ning thuis krijgt toegestuurd. Maar dat
lijkt hij niet door te hebben. Breed la
chend belooft hij 'de volgende keer' goed
te zullen uitkijken.
Zo gaat het in een uurtje nog enkele ke
ren. Ook de twee andere politiewagens
die aan de actie deelnemen hebben het
razend druk. Niemand protesteert. Alle
hardrijders bekennen schuld, en de vol
gende keer doen ze het weer
Hard rijden is ook de vrachtwagenchauf
feurs niet vreemd. Hurkens pakt er deze
dag twee aan. Beide truckers hadden
grote haast en raasden met 110 over de
snelweg. Geen van beiden heeft in de ga
ten dat de politie hen op de hielen zit,
totdat de oranje neus van de Mercedes
goed in de spiegels zichtbaar wordt.
Effect
De chauffeurs maken zich niet druk. Een
van hen opent zelfs lachend het portier,
zodat Hurkens in de cabine kan klim
men. Een bon is voor hem niet nieuw
meer: hij rekent zelfs al weer op de vol
gende. „En nou moet ik weer even
voortmaken om deze vijf minuten ach
terstand weg te werken", zegt hij uiterst
serieus, waarop hij zijn weg vervolgt.
Hoe moet het nu verder met de snel-
Terwijl de rijkspolitie haar uiterste
best doet om een lagere snelheid
op de grote weg af te dwingen, lijkt
er in de Tweede Kamer een lobby
op gang te komen die juist het om
gekeerde wil bereiken. Hoewel de
evaluatie die minister Smit (ver
keer) over de snelheid heeft ge
maakt pas volgende maand zal
verschijnen, zijn er aanwijzingen
dat de snelheid op veel 100-kilo-
meterwegen tot 120 kilometer zal
worden opgeschroefd.
„Het is onlogisch op sommige we
gen maar 100 te rijden", zei het
WD-kamerlid Jorritsma kortgele
den. Bij het CDA klinken soortge
lijke geluiden. Dit pleidooi staat
haaks op de argumenten die wer
den gebruikt toen de limiet vorig
jaar werd ingevoerd. De snelheid
moest omlaag om de verkeersvei
ligheid te verhogen. Ook lijkt de
discussie over het milieu helemaal
vergeten.
„Wat maken die twintig kilometer
verschil nu uit", vragen velen zich
af. Veel, is het antwoord. Onder
zoek van TNO heeft aangetoond
dat de vervuiling van stikstofoxide
en koolmonoxide met respectieve
lijk 5000 en 7500 ton per jaar zou
dalen, als we zes kilometer langza
mer zouden rijden. Bij twintig kilo
meter is dat dus nog veel meer. In
dit licht lijkt het wat vreemd dat
de politiek nu ineens de milieupet
heeft afgezet en het gejakker aan
moedigt.
heid? Volgens Henk Hurkens heeft de
snelheidslimiet zeker enig effect gehad.
„De meeste mensen zijn attenter gaan
rijden. Ze weten het: een bon kost veel
geld".
Toch laten de cijfers zien dat de gemid
delde snelheid weer langzaam oploopt
en het gejaag steeds verder toeneemt.
Weliswaar is het aantal slachtoffers in
het verkeer vorig jaar gedaald, maar of
dat te danken is aan de snelheidslimiet
is niet duidelijk. Vast staat dat het mi
lieu bij lagere snelheden is gebaat.
Als het aan politiemensen als Hurkens
ligt, wordt de controle de komende tijd
flink verscherpt. Dat is vooral een kwes
tie van mankracht, wat nu niet het sterk
ste punt van de politie is. Meer camera's
of 'snappalen', waarvan er nu tien staan,
kunnen uitkomst bieden, zolang ze ten
minste niet door woedende automobilis
ten kapot zijn geschoten of op andere
wijze vernield.
„Het aantal overtreders dat wordt ge
pakt zal door het gebruik van camera's
flink kunnen toenemen. Maar ja, of ze er
komen is een politiek besluit", zegt Hur
kens. De AVD blijft in elk geval vastbe
sloten om ook de laatste groep hardrij
ders het leven goed zuur te maken. De
muizenvallen staan al klaar.
RICHARD SCHUURMAN
k, kaas,
indels
den,
en
haar
der
vier
n. Een
uit
vrouw
•reld
over
Twee
mijzelf.j
in
DIKSMUIDE/DEN HELDER -
Diksmuide heet het hier. Neogo
tisch stadhuis met belfort en inter
essant folkloremuseum. Vroeggoti-
sche St. Niklaaskerk. Begijnhof.
Wijd en zijd bekende landbouw
markt, vandaar de bijnaam „boter-
stadje". Hier ook sinds 22 april het
zuidelijke uiteinde van een 360 ki
lometer lang lint van fietspaden
welks noordelijke uiteinde zich te
Den Helder bevindt. Bordjes met
de tekst 'LF 1 Noordzeeroute'
markeren inmiddels het ganse tra
ject, waarbij LF 1 staat voor lange-
afstand-fietsroute en wel nummer
1, want de eerste die de Stichting
Landelijk Fietsplatform met veel
vertoon van folders en kaarten in
de openbaarheid heeft gebracht.
Wellicht het begin van een Europese
fietsroute? Zegsman Ad Snelderwaard
van het Platform sluit het allerminst uit.
„Zoals er vanuit Frankrijk een Europees
net voor lange-afstandswandelaars geko
men is, zo zouden wij misschien de aan
zet kunnen geven tot iets dergelijks voor
lange-afstandsfietsers. Met Franse fiets-
fanaten wordt al gesproken over door
trekken van de LF 1 naar - voorlo
pig - Boulogne en ook in noordelijke
richting staan er plannen op stapel. De
Duitsers hebben het zelfs over een route
die reikt van Skagen tot aan Gibraltar".
Toekomstmuziek. In afwachting daar-,
van zullen fietsers het moeten doen met!
het traject Den Helder-Diksmuide, even
goed al een hele ruk. Daarom de verken
ning van de route in Diksmuide begon
nen. Lekker windje mee, precies. Wie
Den -Helder als startpunt kiest, kan er
staat op maken dat hij gedurende de
hele rit de wind schuin van voren of he
lemaal tegen zal hebben - en waaien,
stug waaien doet het bijna altijd, daar
aan de kust. Gaat men evenwel in Diks
muide van start, dan ontpopt diezelfde
wind zich als een hulpvaardige tochtge
noot, dan geeft hij vleugels. Bovendien
heeft zo'n vliegende start de charme van
het onbekende, want hoeveel Nederlan
ders zouden er zijn die de Vlaamse pol
ders hebben doorkruist? Het aantal valt
volgens Sneliderwaard te verwaarlozen.
De Belgische kust als zodanig, moet men
weten, wordt door de LF 1 gemeden als
de pest. Volgebquwd door de ene
schraapzuchtige uitbater na de andere.
Voor eeuwig bedorven, althans uit een
oogpunt van natuurbeleving. Daarom
gaat de fietsroute er met een grote boog
achter langs. Door de Vlaamse polders
dus, nog lang niet zo door ruilverkave
lingen aangetast als de Nederlandse.
Kleine weggetjes. Oude jaagpaden. Maar
vooral de rijkdom aan sloten, plassen en
grachten die veel van hun oorspronkelij
ke begroeiing behouden hebben, dora
do's voor vogels.
Dit polderlandschap stond Jacques Brei
voor ogen wanneer hij in een mengel
moes van haat en liefde z(Dng over „mijn
vlakke Vlaandrenland, mijn platte land,
patattenland". Begrijpelijkerwijs is de
gids die fietsers van de LF 1 ten dienste
staat, aanzienlijk meer complimenteus.
Daarin wordt gewaagd van „rust en on
gereptheid, met alleen kleine dorpjes en
veel verspreid liggende, schilderachtige
boerderijen", hetgeen bij inspectie won
derwel blijkt te kloppen. Die dorpen he
ten Kaaskerke, Ramskapelle, Plassenda-
le, Stalhille, en de tijd staat er stil. Maar
ook historische stedekes als Nieuwpoort
en Damme liggen langs de route. En
Brugge ligt er, sinds eeuwen „die Scone"
bijgenaamd, een van de fraaiste steden
van Europa, een openluchtmuseum bij
na, maar dan wel één dat vibreert van
eigentijdse bedrijvigheid.
Met de rest van de als LF 1 afgebakende
route zal menige Nederlander meer ver
trouwd zijn. Over de Deltawerken voert
hij, langs de binnenduinrand van Goe-
ree, door de Voornse duinen (in de ogen
van biologen de mooiste duinen van Ne
derland) en zo omhoog via Hoek van
Holland, Scheveningen, Haarlem, Eg-
mond en Bergen naar Den Helder. Voor
het hele 360 kilometer lange traject geldt
dat het is getoetst aan een aantal criteria;
alles gaat langs vrij liggende fietspaden of
rustige landweggetjes door een land
schap dat regelmatig dient te variëren.
Soms is er uitzicht op zee, soms door
snijdt men een binnenduinbos. De ene
keer wordt gepedaleerd over imposante
zeeweringen, de andere keer langs een
schilderachtig overlommerd jaagpad.
Want dat is het aardige van de LF 1.
Hoewel opgezet ten dienste van een
meerdaagse fietsvakantie, leent de route
zich ook uitstekend voor een aantal los
se tochten, bijvoorbeeld in combinatie
met het openbaar vervoer.
De LF 1 moge dan de eerste bewegwij-
zerde FL zijn, in totaal blijkt er al een
netwerk van lange-afstandsroutes te be
staan ter lengte van ruim vijfduizend ki
lometer. De bewegwijzering hiervan
staat voor de nabije toekomst op het
program. Allereerst wordt gedacht aan
een oost-westroute tussen de kust en
Winterswijk die aansluit op de net geo
pende Duitse route naar het Weserberg-
land. Maar het einddoel is een netwerk
door heel Europa. Daarmee wordt in een
duidelijke behoefte voorzien, weet men
bij de Stichting Landelijk Fietsplatform.
Toegegeven, het wemelt al van de routes
voor de vrije-tijdsfietser. Maar meestal'
gaat het dan om rondritten, om routes
met een beperkte lengte die eindigen op
het punt waar ze beginnen. De LFs
daarentegen zijn doorgaande routes die
stad en streek, en ook de fietsrondritten
op een recreatief aantrekkelijke manier
met elkaar verbinden. Waarbij rust en
schoonheid sleutelbegrippen zijn.
De Stichting Landelijk Fietsplatform is
gevestigd op het adres Buxtehudelaan 1
te Nieuwegein, telefoon 03402-42003.
Daar bevindt zich het onafhankelijk
coördinatiepunt voor het recreatief-toe-
ristisch fietsen in Nederland. Doel: te
komen tot afstemming van activiteit en
beleid binnen de vele organisaties die
met deze vorm van vrijetijdsbesteding te
maken hebben.
Verschenen zijn al de delen 1 en 2 van
de gids Lange-Afstands-Fietsroutes. Deel
1 kost 24,95 gulden en bestrijkt heel Ne
derland boven de rivieren; deel 2 dat
29,50 gulden geprijsd is, omvat zuidelijk
Nederland en Vlaanderen. Daarnaast nu
dus de gids 'LF 1 Noordzeeroute' die 10
gulden kost. De gidsen zijn te verkrijgen
bij ANWB-kantoren, de Stichting Fiets,
verschillende VVV-kantoren en bij de
gespecialiseerde of uitgebreid gesorteerde
boekhandel.
Deze gidsen bevatten beschrijvingen van
de routes, gedetailleerde kaarten van het
hele gebied met route-opdruk en aanvul
lende informatie over fietsverhuur, over
nachtingsmogelijkheden, bezienswaar
digheden en belangrijke adressen, dit
steeds in twee richtingen.
PIET SNOEREN
t
ANWB
FIETSPLATFORM