We worden èerste"
Justine
Pelmelay
wil nu zelf
vooraan
staan
'goidóc Gom-cwit
ZUINIG g*
Papa mol
Broer
SCHRIJVER NEDERLANDS LIEDJE:
Markt
Ambulant
ZATERDAG 29 APRIL 1989 PAGINA 26
Justine Pelmelay heeft al enige ervaring met het
songfestival: vorig jaar maakte ze deel uit van de
backinggroep bij Gerard Joling.
FOTO: PR
Een beetje oneerbiedig misschien, maar den
wat zou dat mooi zijn. Prinses Juliana heri
naar de heksenwaag te Oudewater m0(
teneinde voor het oog van gans het volk jeef
haar gewicht te laten vaststellen, waarna
dit gewicht in de vorm van goud en y**"
edelgesteente onder het volk wordt 1HU
verdeeld. Helemaal onzin is de gedachte
bovendien niet. De Aga Khan placht M
jaarlijks een dergelijke geste te stellen en I a'
slechts zijn dood in 1957 kon een streep
zetten onder zoveel vrijgevigheid. Deze 1
Aga Khan, leider van een ismaflitische r,"
sekte met vooral in Pakistan een
miljoenenaanhang, baarde bij zijn leven Jff
opzien door zich te laten fotograferen
aan de zijde van Rita Hayworth en vi
andere, in wulps bochtenwerk 91
vergelijkbare filmgodinnen. Maar de "ff
meeste opzien baarde hij door zich te
laten fotograferen terwijl hij in vol ornaat
op een bascule plaats nam, niet in het Jy
minst bekommerd over de vraag hoeveel
extra broodjes goud zijn lustige
levenswandel met bijbehorende vetrollen j'
hem nu weer zou gaan kosten. 6®."
Nou ja, zo'n Aga Khan is natuurlijk géén Q?1
vergelijking. Juliana, die moedert over
een totaal verschillend volk en 's lands
wijs 's lands eer. Een beetje op z'n
kruideniers dus. Zuinig. Een vorm van zoa.
vrijgevigheid die budgettair neutraal is. v?r
Geen cadeaus voor haar op haar ni^
tachtigste verjaardag, nee, ..het liefst zou £arT
ik zien zei ze op de televisie, „dat de J
hartelijkheid die mij altijd ten deel is val
gevallen, nu wordt gericht op anderen".
Hier klinkt het bijbelwoord dat geven y
zaliger is dan ontvangen, maar wel op
z'n Hollands uitgelegd, door namelijk
het geven te delegeren aan degenen van De
wie ontvangen zou worden. Ste<
De kerken waren de eerste die het lale
snapten. Koud was de voormalige vorstin Vei
uitgesproken of ze deden, te Driebergen de
in vergadering bijeen, de volgende oproep ver
uitgaan:Breng de cadeaus en giften »G<
voor prinses Juliana naar uw plaatselijke diei
bedehuis met het verzoek om deze ten Hu
goede te laten komen aan asielzoekers". '23
Nou, toen was het hek natuurlijk van de De
dam. „In naam van Oranje, doe open de och
portemonnee", luidde alom het parool. 1 mei
Meer meepikkers waren er dan er AV
graantjes mee te pikken waren, logisch, zoe
want prinses Juliana was vergeten dat j hoi
haar plannetje pas kans van slagen heeft ken
wanneer de Postbank een manier heeft r>jg
uitgevonden om een zelfgebakken me
krentenwegge te gireren. 'n
Een rare dag evengoed, deze ten
koninginnedag 1989. Hoeveel vee
Nederlanders zouden er rondlopen met ker
hun ziel onder de arm? Laat deze regels dui
opgedragen zijn aan hen. Nee, niet aan jo s
gravin M.H. van Limburg Stirum- opc
Hoeufft van Velsen. Ook zij gaat gebukt g|n
onder de wens van Juliana om voortaan oaa
gevrijwaard te blijven van hartelijkheid, j^n
het is waar. maar bij haar is er sprake ken
van een soort bedrijfsrisico; zij heeft als Per
oprichtster en voorzitster van de Haagse ten
Oranjevereniging 'Oranje Hofstad' de nu.
liefde voor het vorstenhuis tot professie W,J
verheven en moet bijgevolg een tegenslag
als deze kunnen incasseren. Haar JfJd
publieke sputteren van „wie zijn wij dat "jk
onze hartelijkheid niet langer gewenst m°
is?", verdient geen medeleven. Ook bij de De
beste bakker rijst het deeg wel eens ver
minder dan hij zou hebben gewild. ren
Medeleven, dat verdienen de anonieme dir
velen van wie mevrouw A.v.d.Heide- kee
Hulzenga uit Heeg de verpersoonlijking hst
is. „Op een dag toen onze koningin Ho
Juliana jarig was", aldus haar relaas, zal
stelde ik voor om haar een kaart te vai
sturen. Onze kinderen zeiden toen, ik
hoor het ze nog zeggen: maar moeder, de
koningin kun je toch niet zomaar een
prentbriefkaart sturen? Ik zei: we doen
daar niets verkeerds mee. En zo is het f
eerst met een kaart begonnen. Later
stuurde ik de koninein en prins met hun
verjaardag - en ook nu nog - een
cadeautje, bijvoorbeeld: Friese
drabbelkoeken, dümkes, kruidkoek, kaas, rv
Wilhelmina-pepermunt, gedichtbundels
enzovoort. Toen de prinsessen trouwden, lls
ging er een gelukwens heen, in blijde en CS!
in droeve dagen gaat er bericht heen scl
Men vindt deze ontboezeming in het W
Nationaal Foto-album dat Mies m
Bouwman, die andere moeder des t,
vaderlands, samenstelde toen prinses 1
Juliana 75 werd. Ach heden, wat haar zu
blijkens dit bladerboek in de loop der lo
jaren is toegestopt. Een kistje met vier wt
doosjes aardbeien. Een pony wagen. Een Di
zelf geklost kanten tafelkleed. Een
afgietsel van de Beerse Overlaat. Een
kaas-uienstokbrood. Een reddingsboei.
Een poppenkast. En steevast eindigt de JC<
bijbehorende ontboezeming met „het was ar
een dag om nooit te vergeten of „wat 1
voelden we ons trots en gelukkig". Lj
Mevrouw H. Oostra-van Hemert uit
Genderen: „Als de dag van gisteren kan
ik me alles nog herinneren. M'n zus
bood een Edammer kaas aan en de
jongste van de twee zei tegen de prinses: y
hier, en gaf haar snijbloemen uit de t,e
tuin Mevrouw M. Eikelenboom uit va
Haarlem: „En daar stond ze: een vrouw -z
die bijna alle bekenden van de wereld ne
heeft gezien, onze oude koningin over m'
wie zoveel boeken zijn geschreven. Twee ze
a drie seconden had. ik haar voor mijzelf. 'ai
Toen gaf ik haar de bloemen Aan ,ai
dezulken worden deze regels opgedragen. trt
Zij kunnen, koninginnedag 1989 vierend PJI
met hun ziel onder de arm, wat
hartelijkheid gebruiken. D
T<
ACHTERGROND
ZANGERES ALS
SOLISTENAAR
SONGFESTIVAL
ZOETERMEER - In vergelijking
met veel andere deelnemers aan
het Eurovisie Songfestival van dit
jaar (op zaterdag 6 mei in Lausan
ne) brengt de Zoetermeerse zange
res Anneke Pelmelay een wereld
van ervaring mee. Ze is dertig jaren
oud, en daarvan heeft ze al zo'n
beetje de helft met de zangmicro
foon in handen gestaan - dat is an
dere koek dan de prilheid van de
twaalfjarige Luikse Naty Paque,
met wie Frankrijk het festival dit
jaar in zoiets als 'Kinderen voor
Kinderen' lijkt te willen omvor
men.
Pelmelay, die door het artiestenleven
gaat als 'Justine' („Anneke, ach, dat is
zoiets, ik weet niet, je had ook al Anne
ke Grönloh, ik wil niet graag de tweede
Anneke in de Nederlandse showbiz wor
den van Indonesische afkomst"), ziet
haar afvaardiging naar Lausanne als de
definitieve opstap naar een solocarrière.
„Ik heb altijd al echt een solozangeres
willen zijn, ik stond ook al heel jong te
zingen bij elk bandje dat me maar wilde
hebben, 't Gekke is dat ik tot nu toe de
meeste naam heb gemaakt als achter
grondzangeres. Maar dat heb ik zelf toch
steeds als een leerperiode beschouwd, als
een tussenfase, iets om ervaring mee op
te doen. En jawel, natuurlijk, ook om
contacten te leggen".
Dat is gelukt: Pelmelay maakte een paar
jaar deel uit van de roemruchte Jody
Singers, zong mee in koortjes op velé
plaatprodukties (zoals bij Gerard Joling,
Robert Long en Anita Meyer) en op con
certen van nationale grootheden als Lee
Towers. Ze heeft inmiddels een goede
naam in de Nederlandse lichte muziek
en wordt overal gevraagd waar haar
stem maar kan worden gebruikt om de
juiste klankkleur toe te voegen aan mu-
ziekprodukties van velerlei aard.
Vorig jaar maakte ze deel uit van de
backinggroep bij Gerard Joling en kon
toen al eens flink aan het Eurovisiege-
beuren snuffelen. „Dat vond ik al hart
stikke te gek". Maar nu wil ze zelf wel
eens vooraan staan, en daar ook blijven
staan. Het songfestival lijkt haar een ge
schikt voertuig naar het gewenste voet
licht, en ze stort zich met hart en ziel in
alles wat ermee te maken heeft.
„Ik vind 't enig. Wel ontzettend druk,
want er wordt van alle kanten aan je ge
trokken. Interviews, fotosessies, ik moet
elke keer weer een andere taal inzingen
van 'Blijf zoals je bent', omdat ze 't
overal willen uitbrengen, ik moet ineens
in allerlei tv-programma's opdraven.
Maar ik vind 't prachtig".
En straks, als in Lausanne de internatio
nale media over je heen rollen? „Ja, dat
weet ik nog niet, hoe 't dan is. Ik weet
natuurlijk van vorig jaar wel van alles
over zo'n festival, hoe het toegaat en zo,
maar dan sta je als koorlid toch nooit zo
in de belangstelling als de solist. Beetje
eng vind ik het wel, tenminste dat gedoe
met de pers en zo. Ik ben een spontaan
mens, ik ben altijd bang dat ik er zo
maar wat uitflap. Ik spreek trouwens wel
Engels, maar mijn Frans en Duits, dat is
echt waardeloos. Dan moet ik maar om
een tolk roepen. En m'n manager Kees
van Leeuwen is er natuurlijk bij, die
spreekt alle talen vloeiend".
Wat betreft het muzikale gedeelte is Pel
melay niet bevreesd. „Nee hoor, ik heb
een mooi liedje, vind ik, dat heel goed is
voor mijn type stem. Ik ben ook niet
bang voor kritiek, ik weet wat ik kan, ik
doe m'n best, meer kan ik niet, en wie
het niet mooi genoeg vindt, ja, die heeft
pech gehad. Ik hoop alleen dat ik die ene
hoge noot daar middenin goed pak; dat
me niet hetzelfde overkomt als Gerard
vorig jaar, toen die die ene net niet haal
de".
De voormalige achtergrondzangeres laat
zich in Lausanne niet ondersteunen door
achtergrondvocalisten, net zo min als tij
dens de nationale finale. „Ik heb daar
wel over geaarzeld, en Jody (Pijper) zei:
meid je moet een koortje nemen. Maar'
John de Mol, Papa Mol noem ik die (De
Mol is de vader van presentatrice Linda
en producer John jr. - RdC), wil het niet.
Die zegt: je kunt het alleen, ik wil dat je
het ook alleen doet, ik heb vertrouwen
in je. Dat streelt me wel natuurlijk, en
het geeft me ook meer zelfvertrouwen.
Ik durf dat nu wel aan".
Justine Pelmelay (de naam heeft ze 'ge
leend' van haar grootmoeder, als een
soort eerbetoon, en ook wel een beetje
omdat die internationaal 'wel lekker
klinkt', zegt ze er eerlijk bij) is een lief
hebster van 'gekleurde' muziek. Ze is
zelf van Indonesisch/Molukse origine en
tussen haar door Soul en funk bezeten
broers kon ze haast niet anders doen ook
een voorliefde in die richting ontwikke
len.
„Vooral mijn oudste broer heeft me al
tijd gestimuleerd om te gaan zingen, liet
me van alles horen. Hij nam me mee
naar allerlei bandjes, concerten en repe
tities en zo. En dan zeiden ze altijd: zing
maar mee, en ik vond dat geweldig na
tuurlijk. M'n broer hielp me altijd, ik
heb ontzettend veel aan hem te danken.
Hij is er niet meer, drie jaar geleden
werd hij ineens ziek, opgenomen in het
ziekenhuis, en vier dagen later was hij
dood - niemand weet precies hoe dat
kon. Hij heeft ook een paar mooie lied
jes geschreven, en één ervan wil ik straks
opnemen op m'n elpee, die deze zomer
moet uitkomen. Als eerbetoon, als dank
betuiging. Ik mis 'm nog steeds".
Pelmelay wil niet verbloemen uit welke
hoek ze zich als zangeres laat beïnvloe
den: „Chaka Khan, ah, dat is m'n idool.
Dat is zó'n fantastische zangeres! En ik
luister veel naar mensen als Anita Baker
en Vanessa Williams, vooral om hun
techniek. Ik hou van soft soul, met goeie
arrangementen, van mensen als Quincy
Jones. Het moet wel een beetje subtiel
zijn. en niet te veel gesampled zijn, beet
je naturel, dat ben ik zelf ook. En gospel:
mens, als dat een beetje goed gedaan is,
daar kan ik bij zitten janken".
Door de winst op het Nederlandse song
festival is „alles in een stroomversnel
ling terechtgekomen". Kisjes: „Uiteraard
groeit nu de belangstelling voor mijn
werk. Dan moet je denken aan mensen
als Lee Towers en Willeke Alberti".
'Blijf zoals je bent' is geen vervelend
liedje. Justine Pelmelay zingt beter dan
alle pseudo-Abba's en trendy groepjes
die Nederland ook zo graag wilden ver
tegenwoordigen. Eveneens van belang:
na één keer luisteren blijft de melodie
hangen, kun je het al meefluiten. Kisjes:
„Dat is de wens van iedere schrijver. Ie
dereen moet het overal kunnen neu
riën".
De keerzijde: het liedje doet wat alge
meen aan, met voorspelbare wendingen.
Dat vat Kisjes echter ook als een com
pliment op. „Voorspelbare wendingen?
Dat moet ook! Ik werk alleen maar heel
cliché".
Jarenlang heeft Kisjes Zwolle opgefleurd
in een roze outfit. Een roze Amerikaanse
slee, een roze scooter, een roze pakje. Zo
manifesteerde Mr. Gel zich samen met
zijn (vrouwelijke) Paperclips. De grote
doorbraak echter bleef uit, ook pp het
gebied van de lingerie waar hij zich als
jonge ondernemer een blauwe maandag
in stortte. Hij gaat de zaken nu echter
grondiger aanpakken. Het Grote Geld?
„In Nederland word je alleen miljonair
met 'n hit als die van René Froger en
dan moet je nog elke avond optreden.
Een voorbeeld: de elpee van Justine
vergt alleen al een voorinvestering van
32.000 gulden".
Een voorspelling voor het songfestival?
Kisjes blaakt van zelfvertrouwen: „We
worden eerste. Ik heb alle stukken ge
hoord en ik denk dat er maar één serieu
ze belager is: Flieger, de Duitse inzen
ding".
JOOP OFFRINGA
door Piet Snoeren
Jan Kisjes heeft alle liedjes gehoord en denkt dat er één serieuze belager is: Flieger, de Duitse inzending.
FOTO: PERS UNIE
ZWOLLE - Voor het Nederlands
songfestivalliedje staan maar liefst
vijf tekstschrijvers genoteerd en één
componist. Een bezoek aan die
componist maakt duidelijk dat er
in feite ook maar één tekstschrijver
verantwoordelijk is voor 'Blijf zoals
je bent': Jan Kisjes uit Zwolle. Na
twaalf jaar zwoegen en zweten staat
hij aan de vooravond van een dag
waarop miljoenen mensen een lied
je van hem zullen horen. Dat is an
dere koek dan een lingeriezaak in
Zwolle, het groepje Mr. Gel and
The Paperclips en een roze outfit.
„Ik heb het liedje op Texel geschreven.
Als dank aan mijn vriendin die me hielp
toen ik zwaar overspannen was". Vol
gens Jan Kisjes (29) is het opvoeren van
vijf tekstschrijvers (A. Mol, G. Hessing,
E. Veerhoff. C. van Prehn en C. Berg
man) te herleiden tot een zakelijke over
eenkomst. „Het zijn jongens uit Leiden,
van Cat-Music, met wie ik een soort sa
menwerkingsverband had. Ik deed de
muziek, zij zouden teksten maken. Zo
was de verdeling, die voor 'Blijf zoals je
bent' toevallig niet opging. Dat hun
naam op het plaatje staat, maakt mij
niets uit".
Het toeval speelde ook een rol bij de
keuze van de zangeres. „In feite zong
Justine Pelmelay alleen maar de demo
in, waarna echter werd besloten dat ze
het liedje ook maar op het songfestival
moest doen".
Even terug naar het songfestival. 'Blijf
zoals je bent' is een mooi liedje, zegt ze
zelf. Vindt ze het niet een beetje erg al
gemeen klinken, een beetje vlak, zoals
de meeste van die typische songfestival
liedjes? „Vind je dat? Jammer. Ik zelf
vind het wèl mooi. Misschien komt het
een beetje door het arrangement, zo'n
groot orkest lijkt natuurlijk altijd wel
iets op al die andere grote orkesten, met
al die blazers en strijkers".
Daar kunnen mensen als arrangeurs en
producers toch iets aan veranderen? „Ja
wel, maar ik denk dat ze een beetje op
'veilig spelen, weet je wel. Die strijkers
zitten er nu eenmaal allemaal, dus die
gebruiken ze ook". Jammer, waarom
nou niet eens wat meer gedurfds? Pelme
lay haalt met enige berusting haar schou
ders op: „Misschien zou iets subtielers
inderdaad wel kunnen scoren
Ze klinkt wat besluiteloos. „Ja, dat
komt, ik ben een Weegschaal, en dat
hoort erbij, schijnt het. Ik weet ook
nooit wat voor kleren ik moet kiezen,
wat voor kleur. Dan zeggen ze: mens,
het staat je goed, en dan koop ik het, en
thuis word ik weer overvallen door twij
fel. Ik ben zó om te turnen, te overtui
gen door andere mensen. Ik wil ook
nooit een conflict. Als er ruzie is in de
familie of zo, loop ik altijd te sussen. Ik
zoek steeds het evenwicht".
Over kleding gesproken: draagt ze in
Lausanne hetzelfde glitterpak als in de
nationale finale? „Nee. Maar wat het wèl
wordt, dat is nog geheim. Het wordt een
jurk, dat wil ik wel kwijt. Gemaakt door
Theo Sijthoff, die precies weet wat er
nodig is. We weten de hoofdkleur van
het decor, er moet rekening worden ge
houden met eventuele rookeffecten. dat
je niet met van die rare afgekapte been:
tjes in de rook staat en er moet bij mij
nog wel iets verdoezeld worden, ik heb
van die Indische bovenarmen, weet je
wel. lekker stevig s"
Ze ondervindt in haar muzikale loop
baan en in haar dagelijks leven volop
steun van haar familie, constateert ze
trots en tevreden. Haar vader is van
Molukse afkomst, haar moeder van Ja
vaanse. „Toen ze in 1952 in Nederland
aankwamen, kozen ze gelijk voor aan
passing, voor leven tussen de Nederlan
ders. Daar hebben ze best problemen
mee gehad, ook al in de Molukse ge
meenschap. waar veel mensen vonden
dat dat helemaal niet kon. Maar ik ben
ze er nog dankbaar voor: ik voel me zo
Hollands als ik weet niet wat, en dat
maakt je leven hier toch een stuk van
zelfsprekender".
Anneke is dan wel landelijk bekend als
zangeres Justine (ze wil de naam Pelme
lay er wél steeds bij hebben, hoewel op
het hoesje van de festivalsingle trots al
leen 'Justine' staat), het zingen is niet
haar beroep. Nóg niet, tenminste: „Ik
heb het nog niet gedurfd m'n baan er he
lemaal aan te geven. Ik ben bedrijfsleid
ster bij Blokker. Ik werk in overleg met
de directie al geen hele weken meer, en
sta ook niet meer vast in één zaak, zoals
eerst in Leidschendam. Ik ben nu ambu
lant, ik kan worden ingezet in elke vesti
ging waar een bezettingsprobleem is".
Maar ze mikt, nu haar loopbaan door de
selectie voor Lausanne in een stroom
versnelling belooft te komen, voor de
toekomst wel echt op een zangcarrière.
„Ik ben er nu wel aan toe, vind ik zelf.
Ik heb ervaring, ik krijg nu een prachtige
kans, en ik krijg alle steun. Vooral ook
van m'n vriend Nanouck, die zelf musi
cus is, en haast nog fanatieker dan ik
zelf'.
„In m'n privéleven is alles dik voor me
kaar. Ik heb een dochtertje van drie jaar,
dat woont bij m'n ex-man en wordt op
die manier veel beter opgevangen dan ik
het zou kunnen doen in dit vak. Ik vóel
me wel moeder en ik wil voor Naomi
ook graag dé moeder zijn, maar ik moét
het goed doseren. Als ze bij me is, zet ik
me ook helemaal voor haar in. Maar als
ik met muziek bezig kan zijn, dan geef
ik me weer helemaal daaraan over. Zo
heb ik van twee kanten het mooiste. Pri-
ma toch?" RENÉ DE COCQ