Nog veel handwerk in Russische auto-industrie
België maakt meeste auto's per inwoner
Schiphol woekert
met zijn
mogelijkheden
AUTO
EeidaeSou/iant
DONDERDAG 27 APRIL 1989 PAGINA 2C
Het centrale probleem in
de Sovjetunie lijkt dè
schaarste te blijven. Een
arbeider in de autofabrie-
ken verdient rond 250
roebel per maand en is
daarvan een procent of
twintig kwijt aan vaste
lasten; veel zaken als ge
zondheidszorg, pensioen
voorziening en studie be
taalt de staat. De woonlas
ten zijn minimaal, waar
tegenover staat dat de
overheid de woonruimte
toewijst - twaalf vierkan
te meter per persoon, plus
vier extra per gezin, ex
clusief ruimten als keu
ken, toilet en hal. Ook
eerste levensbehoeften
worden zwaar gesubsi
dieerd, maar vlees is nog
altijd gerantsoeneerd en
rijen voor de winkels zijn
een alledaags beeld.
Omdat er van zoveel dingen te
weinig is barst de Sovjetunie
uit zijn voegen van het spaar
geld, duizend roebel per inwo
ner gemiddeld. Iets wat ie bij
voorbeeld in een wereldstad
als Moskou (8,9 miljoen inwo
ners) nergens ziet is een gara
gebedrijf of tankstation. Een
gigantische markt dus voor het
nu toegestane particulier initi-
atief. Onze gids wist wel te
gen rondrazen zonder dat
effectieve luchtverversing
Er is wat primitieve adembejwHi
scherming in de spuitafdelinf
waar sommige dames dat on
handige masker dan nog o\jnb
hun kin hebben hangen. Auto
matisering is in een beginfase TSe
naast wat oude (niet werken|aarj
de) Britse Unimate lasrobot
zagen we enkele experimenten b
le Russische robots. Alleen d
grote kunststofafdeling bi,
Aleko beschikt over modern bbe
westerse machines. Uit
enorme catalogus van
meest uiteenlopende (niet me
de auto verwante) artikelei
die de Lada-fabrieken makeij
blijkt dat de produktiecapaci
teit van de diverse machine rkc
Diefstalpreventie: veel Russen halen na het parkeren de ruitewissers van hun auto.
melden dat )>enzine 30 tot 40 straat hooguit een twaalfde
kopeken per liter kost (1 roe- daarvan. Met die duurbetaalde
bel 100 kopeken). En ook dollars zijn weer luxe goede-
dat bij het behalen van het ren te koop waar anders niet
„recht tot rijden" een curSus aan te komen valt. Het is in de
autotechniek verplicht is. Ver- autofabrieken dan ook bepaald
gelijkingen met westerse pfij- niet zichtbaar dat de arbeiders
zen Zijn moeilijk. Officieel is voor meer loon harder lopen;
de roebel bijna twee dollar wat moet je ermee, als er niets
waard, zwart gewisseld op voor te koop is?
Ouderwets
Die autofabrieken worden ge
kenmerkt door een klassiek
lopende-bandsysteem en een
overvloed aan handwerk. De
arbeiders hoeven zich kenne
lijk niet te haasten, want een
dutje doen op de vorktruck of
even zitten babbelen op een
stel grote dozen is geen uitzon
dering. Ons voorstel om van
twee- naar drieploegendienst
over te schakelen om de blijk
baar ontoereikende produktie
op eenvoudige wijze uit te
breiden stuit op een muur van
onbegrip; arbeiders 's nachts
laten werken, dat kan niet. Zo
reikt de economische vrijheid
van de fabrieken niet al te
ver. Ze mogen nu zelf buiten
landse handelscontacten heb
ben, maar niet naar eigen be
lieven de produktie uitbreiden
of meer exporteren om extra
harde valuta binnen te halen.
En wat betreft buitenlandse
contacten kan men nog nau
welijks om het centrale bureau
FOTO'S: ANP
Auto-export heen, dat als eni
ge kennis en ervaring op dat
gebied heeft. Onderling con
curreren, dus het opereren
van meerdere merken in de
zelfde klasse, is verboden -
import natuurlijk ook.
Opvallend is de slechte atmos
feer in de fabrieken, waar vol
op diesel- en benzinevoertui
SCHIPHOL Schiphol
wordt met het jaar druk
ker, maar de riemen
waarmee de luchtver
keersleiders moeten roei
en worden verhoudings
gewijs steeds korter. Het
wordt bij wijze van spre
ken met de dag moeilijker
het vliegverkeer van en
naar Schiphol in goede
banen te leiden zonder
dat er vertragingen of on
gevallen ontstaan. Van
enige risico in het Neder
landse luchtruim is op dit
moment weliswaar geen
sprake, maar de situatie
waaronder de verkeerslei
ding moet werken is op
z'n zachtst gezegd verre
van optimaal.
Hans Vorhauer, directeur
Luchtverkeersbeveiliging
(LVB), spreekt klare taal: „Als
je het goed bekijkt zijn we op
Schiphol al jaren bezig alleen
maar met lapmiddeltjes de toe
nemende drukte op te vangen.
Elk jaar opnieuw worden elf
noodmaatregelen genomen.
Van iets structureels is geen
sprake. En dat is alleen te wij
ten aan de politiek. Hoe lang
dit zo nog moet doorgaan....Ik
weet het niet, ik vraag me af
of er ooit een eind aan komt".
Vorig jaar verwerkte Schiphól
bijna 15 miljoen passagiers, dit
jaar zullen dat er zelfs meer
dan 16 miljoen zijn. In de
druktste week - van 28 aügus1
tus tot en met 3 september -
zullen naar verwachting
400.000 passagiers via onze na
tionale luchthaven reizen.
Kortom, tijdens de grote druk
te van half mei tot eind sep
tember wordt het dringen.
Niet alleen op de grond, maar
evenzeer in de lucht.
Een gebrek aan verkeerslei
ders en optimale apparatuur,
zoals voor Schiphol geldt, kan
dan tijdens de piekuren bijzon
der vertragend werken voor
vliegtuigen en passagiers.
Hendriks, hoofd operationele
zaken van de LVB, legt uit:
„Het meeste contact hebben de
verkeersleiders niet, zoals veel
wordt gedacht, met de vlieg
tuigen, maar met de collega's.
Het gaat om de onderlinge cq-
ördinatie, precies weten wat
de ander doet. Als dat dóór ap
paratuur kan worden overge
nomen, kunnen de vliegtuigen
veel efficiënter worden bege
leid en scheelt het bovendien
in de werklast van de mensen. 1
Ontwikkelen van die appara
tuur - en daar wérd aan ge
werkt - kost zeven tot tien
jaar. Maar door het parlement
zijn die ontwikkelingen ge
stopt. Puur politieke ortwil;
doodzonde natuurlijk, waht
doordat alles in de luchtvaart
zo razend snel gaat kunnei) wev
in feite weer van voren af aan
beginnen".
Hendriks beschuldigt het Ne
derlandse parlement onom
wonden 'van kortzichtigheid,
omdat de dames en héren poli
tici van mening waren dat een
deel van de taken van de
samenwerkingsverband van
België, Nederland en Wèst-
Duitsland) kon worden oVëf-
gebracht. Dat zou goedkoper,
zijn. Nonsens, zeggen Vor
hauer en Hendriks, die stellig
van oordeel zijn dat een zw^re
Limburgse lobby de werkelij
ke oorzaak van alle huidige el
lende is. „Een deel van onze
taken kun je gewoon niet naar
Eurocontrol overhevelen.
'vU,
bovendien, Uitbreiding van de
capaciteit blijft noodzakelijk",
aldus Hendriks. „Al jaren ge
leden hebben we bij de over
heid aangedrongen op uitbrei
ding vah de capaciteit. Goed,
op een gegeven moment wa
ren we door het personeelste
kort gedwongen zeVen Britse
verkeersleiders aan te nemen,
maar hun salarissen moesten
We wel elders uit onze eigen
begroting halen. Dat beperkte
dus onze mogelijkheden om in
apparatuur te investeren. Een
paar jaar geleden boden zelfs
de Nederlandse en diverse
buitenlandse luchtvaartmaat
schappijen ons zo'n 118 mil
joen aan. Maar wat gebeurt er,
Ruding wijst dat af. Onvoor
stelbaar".
Toch wordt verwacht dat de
Vertragingen op Schiphol dit
jaar welistoaar aanzienlijk
maar niet erg veel groter zul
len zijn dan bijvoorbeeld vorig
j^ar. En dan nog zullen ze voor
een deël bet gevolg zijn van
problemen in het buitenland.
Want ook daar 'is de chaos op
de vliegvelden en in het lucht
ruim ehorm en dat werkt door
naar Schiphol'.
De directie van Schiphol zelf
heeft voor dit jaar een fors
aantal maatregelen genomen
om afhandeling van de 16 mil
joen passagiers - tWee miljoen
minder dan de maximale ver
werkingscapaciteit - zo soepel
mogelijk te laten verlopen. Dat
begint al buiten de vertrekhal.
Daar komen speciale luchtha
venfunctionarissen te staan die
de vertrekkende passagier
kunnen vertellen in welk ge,~
deëlte van de vertrekhal zij
moeten zijn. Tijdens de piek
uren kan, voorlopig nog als
proef, gebruik worden ge
maakt van twee landingsba
nen. Indien nodig zullen aan
één slurf de passagiers van
twee vliegtuigen tegelijk wor
den afgehandeld. De ene gröep
passagiers gaat dan via die
slurf naar het vliegtuig, de an-
- defe met een buS.
Voor de veiligheidscontrole zal
extra personeel worden inge
zet. Hoeveel is oog niet be
kend. Dat hangt onder meer af
van het beschikbare geld en
de opleidingscapaciteit. „En la
ten we hopen dat die ploegen
in elk geval op tijd komen",
aldus een woordvoerder Van
Martinair, „want in het verle
den kwamen ze vaak veel te
laat bij de, vliegtuigen aan,
Waardoor nóg eens extra ver
tragingen ontstonden". Over
deze kwestie heeft Martinair
onlangs een klacht ingediend
bij de dienst Luchtvaart van
de Rijkspolitie, onder wiens
verantwoordelijkheid de vei
ligheidscontrole valt.
Ook voor de aankomende pas
sagiers zijn er nieuwe ontwik
kelingen: voor het eerst is er
dit jaar een gescheiden pas-i
poortcontrole voor EG-burgers
en voor inwoners van andere
landen. De controle zal boven
dien sneller verlopen doordat
er komende zomer 32 extra
mah marechaussee op Schip
hol werkzaam zal zijn en èr
dus meer paspoortbalies ge
bruikt kunnen worden.
Schiphol verwacht de komen
de jaren de toenemende dfuk-
te nog redelijk te kunnen ver
werken, maar zal pas echt uit
de zorgen zijn als de luchtha
ven over een ^antal jareü
■flink is uitgebreid met onder
meer een nieuwe pier en èen
extra vertrekhal en wanneer
de luchtverkeersbeveiliging is
geprivatiseerd. Want vooral
dat laatste vergroot de moge
lijkheden om te investeren irï
betere vkichtbegeleidingsappa-
ratuur en meer mensen.
Ij .HENÖRÏ BELTMAfl
.«A a gA&fc'L ',y.
in het geheel niet op elkaar af«
gestemd is. Er kan veel mee j'rg,
ruw materiaal verwerkt wor tfji
den dan de auto's nodig hebm/
ben. De overheersende indrul \je
die achterblijft is dat het ver j
anderingsproces stuit op eeim
klassiek probleem: is er eers
de kip of eerst het ei. Meei$ g
vrijheid en geld moet leidei
tot grote, efficiënte en beterq g
produktie. Maar de gewon<
burger heeft er pas wat aan aknge
met de nieuwe verworvenhe
den iets gedaan kan worden
Meer vrijheid lijkt alleen noj
in te houden dat men nu eei°®
stap later dan voorheen op de
bureaucratische egels stuit' 1
meer geld verergert het pro n
bleem dat er te weinig te koo{r*^
PETER FOKKER1*
de
■cel
De vijf in België aanwezige
auto-industrieën hebben vorig
jaar samen 1.140.000 personen
wagens geproduceerd of geas
sembleerd. Dat aantal komt
overeen met 8,4 procent van
de totale produktie in de EG
en met 2,3 procent van de we-
reldproduktie.
In België zijn Ford, General
Motors, Renault, Volkswagen
en Volvo actief. Samen heb
ben die bedrijven 37.000 men
sen in dienst. De toeleverings
bedrijven verschaffen werk
aan 120.000 mensen. De vijf
autoproducenten hebben vorig
jaar hun omzet zien stijgen tot
bijna 22,6 miljard gulden
Ongeveer 95 procent van de
produktie wordt geëxporteerd.
84,9 procent gaat naar EG-lan-
den. 7,4 procent wordt geëx
porteerd naar de landen van
de Europese vrijhandels asso
ciatie (EVA). 7,7 procent van
de produktie gaat naar andere
landen in de wereld. Naar de
Verenigde Staten wordt 2,4
procent van de produktie uit
gevoerd en naar Japan 0,2 pro
cent. Van de EG-landen is de
Bondsrepubliek Duitsland
(30,6 procent) de voornaamste
afnemer van de in Belgie ge
produceerde personenauto's.
De auto-export maakt 15 pro
cent van de totale Belgische
uitvoer uit.
Per inwoner produceert België
het grootste aantal personen
auto's in de Wereld: elf. In de
Bondsrepubliek ligt de pro 5
duktie op zeven auto's per in-'
woner, in Japan op zes en in1
de Verenigde Staten op drie.
In de afgelopen vijf jaar is er
in België voor ruim 2,7 miljard",
gulden in de autonijverheid
geïnvesteerd.
mt
In dit geval kunnen we het woordje voila het
best vertalen met 'Zo, die zit!' Want het
geheel nieuwe betalingsplan dat Citroen nu
heeft ontwikkeld, is een absolute voltreffer
Al is het alleen al omdat onverwachte kosten
voorgoed tot het verleden behoren.
'Bij die 275 gulden (i'ncl. btw) per
maand zijn we er vanuit gegaan, dat u uw
huidige auto bij ons inruilt en dat hij
ongeveer 5.500 gulden waard is. Een bedrag
dat u natuurlijk ook gewoon kunt aanbetalen.
Is uw huidige auto meer waari
aanbetalen, dan wordt het m
voor uw nieuwe Citroën zelfs no
Alle onderhoudsbeurten
grepen. Ook de wegenbelasting
dien alle garagekosten, zelfs accu
De enige uitzondering vormen
lak- of plaatschade De regeling
voor een periode van 3 jaar, mei,
maximum van 15.000 km
"Maar wat gebeurt er daarn.
zijninbe-
En boven
vanzelfsprekend direkraf. Precies wat wilt.
Op dat moment is er nog 6.300
gulden af te lossen, terwijl uw AX 11 E (prima
onderhouden natuurlijk!) aanzienlijk meer
waard is. U kunt altijd een nieuwe financiering
afsluiten. Maar het is ook zeer aantrekkelijk
om van de hoge waarde te profiteren en de
auto in te ruilen.
Hoogstwaarschijnlijk kiest u dan weer
een AX, dat weten we bijna zeker. Het best
kunnen we dit illustreren aan de hand van een
proefrit, waarvoor we u bij deze uitnodigen.
Vanaf vandaag kunt u bij al onze dealers voor
dit spraakmakende betalingsplan terecht.
van financiering dm v huurkoop met effecnef.reniepercentage vanaf 12.9volgens o
:ring Nederland tel. 010-4111006 Uitgaande van een AX 11 E. prijs f 15600 excl afleveringskosten,
AUTOBEDRIJF VAN DER VELDE BV, KENNEDYLAAN 1 8, LEIDEN. DE JONG'S AUTOBEDRIJF, VAN DER MORTELSTRAAT 254,
NOORDWIJK BARKER'S AUTOMOBIELBEDRIJF BV, HOOFDSTRAAT 133, SASSENHEIM. DE JONG'S AUTOBEDRIJF,
HOOFDSTRAAT 104106, VALKENBURG.
