„Na Amazone- indianen
zijn wij aan de beurt"
Bush heeft
nog steeds geen
eigen gezicht
Studenten buigen niet voor Chinese regering
STING VECHT TEGEN VERNIETIGING REGENWOUDEN
Suriname
overlegt
weer met
Brunswijk
Woekerrente bij
postorderfirma's
Bonn
2000jaar
BINNENLAND BUITENLAND
ftndócCotviatit
WOENSDAG 26 APRIL 1989 PAGINA h(^
PEKING De staken
de studenten in Peking
leggen de dreigende
taal van de regering
naast zich neer en zet
ten hun acties voor poli
tieke hervormingen
voort.
Een leider van het studen
tenprotest aan de Universi
teit van Peking verklaarde
vanmorgen dat de protest-
de straten van de
hoofdstad zullen doorgaan,
zolang de regering zich niet
bereid toont om te beginnen
aan een dialoog over de po
litieke eisen van de demon
stranten.
De studenten gaan proberen
de arbeiders voor zich win
nen. „Het is moeilijk voor
de arbeiders om een besluit
te nemen. Maar zodra ze dat
hebben gedaan, zal de rege
ring geen volksregering
meer zijn", aldus Zhou
Yungjun, voorzitter van de
studentenraad. De regering
is doodsbang dat de acties
overslaan naar de werkne
mers in bedrijven. Vooral
de studenteneis om een ein
de te maken aan de in de
politieke top wijd verbreide
corruptie is veel werkne
mers uit het hart gegrepen.
Onder de 98 plunderaars
die in de zuid-Chinese stad
Changsha zijn gearresteerd,
waren boeren, werklozen,
arbeiders en slechts zes stu
denten.
In een commentaar dat gis
teren in het officiële Volks
dagblad verscheen, worden
alle Chinezen opgeroepen
om zich „vastberaden te
weer te stellen tegen de on
rust en daar snel een einde
aan te maken". De studen
ten zien in het commentaar
een nieuwe aanwijzing dat
de regering heeft besloten
om de tien dagen geleden
bij de dood van de hervor
mingsgezinde partijleider
Hu Yaobang begonnen stu
dentenacties met harde
hand de kop in te drukken.
de Chinese studenten de regering uit
politieke hervormingen.
Verpleegtehuis dicht
na wantoestanden
HAARLEM Het verpleegtehuis Hout-
rust in Haarlem moet binnenkort worden
gesloten op last van de provincie Noord-
Holland. Volgens een woordvoerder van
de provincie zijn bij een onderzoek in het
tehuis allerlei wantoestanden geconsta
teerd. Uit het onderzoek is naar voren ge
komen dat Houtrust het niet zo nauw
neemt met de hygiëne. Ook de verpleeg
kundige zorg blijft ver onder de maat. In
het tehuis worden circa veertig demente
bejaarden verpleegd. De provincie heeft
onmiddellijk een opnamestop afgekondigd
voor het verpleegtehuis. Op langere ter
mijn stond Houtrust reeds sluiting te
wachten, maar dit voornemen wordt nu
aanzienlijk versneld.
PARIJS Bleek en moe
trekt Sting, de voorbeeldi
ge, gewetensvolle, kern
gezonde popster door Eu
ropa om weer campagne
te voeren. Hij heeft er net
een wereldtoernee met
Bruce Springsteen voor
Amnesty International op
zitten en zet zich nu op
nieuw in voor een goede
zaak, namelijk die van de
Amazone-indianen.
Samen met Chief Raoni van
de Kayapo stam maakt hij een
rondreis van twee maanden
om geld in te zamelen en het
publiek bewust te maken van
het lot van de Braziliaanse in
dianen. Na Europa zullen de
popster en het opperhoofd de
Verenigde Staten aandoen en
Japan. Voor Sting is het ge
woon een notitie in zijn agen
da. Voor Raoni is het een zaak
van levensbelang.
Twee jaar geleden begon Sting
zich het lot van de Amazone
bewoners aan te trekken. Dat
was na een aantal zeer ge
slaagde optredens in Brazilië,
met als hoogtepunt een con
cert voor een tweehonderddui
zend-koppig publiek in het
Marcana stadion in Rio de Ja
neiro. Daar ontmoette hij de
Belgische cineast Jean Pierre
Dutilleux die tien jaar eerder
een film had gemaakt over
Raoni en de benarde situatie
van de indianen. Hun land
de regenwouden raakt
steeds meer uitgedund. Dage
lijks worden er met een ijzing
wekkend tempo bomen ge
kapt. De decennialange volke
renmoord lijkt zich naar een
climax toe te werken. Voordat
de blanken in Zuid-Amerika
arriveerden, waren er zes mil
joen indianen. Vandaag de dag
zijn het er 250 duizend.
Stings muzikale succes drong
door tot ver in de jungle. Rao
ni wilde de popster wel ont
moeten en dat werd door Du
tilleux geregeld. „We vlogen
vanuit Brasilia over kilome
ters rode woestijn met hier en
daar een boomstronk. Tien
jaar geleden was dat allemaal
oerwoud. Een vreselijk triest
gezicht".
Onderlip
Sting bleef een tijdje bij de in-
diapen en praatte veel met
hen. Op een gegeven moment
duwde hij voor de grap een
biskwietje in zijn mond, om de
spot te drijven met die grote
platen die de Kayapo marFnen
in hun onderlip hebben. Raoni
zag het, pakte een mes en bood
Sting aan een klein sneetje on
der zijn kin te geven, zodat hij
ook échte platen in zijn lip zou
kunnen stoppen.
„Daarmee zou mijn carrière in
één klap beëindigd zijn. Ik
vertelde hem dat het niet zo'n
goed idee was, omdat ik nog
een foto-sessie had".
Raoni heeft de verschillende
Kayapo stammen verenigd om
te proberen de dreigende ont
bossing het hoofd te bieden.
Hun land beslaat een gebied zo
groot als Italië en bevindt zich
vlakbij de plaats waar de Xin-
gu rivier samengaat met de
Amazone rivier. In theorie be
hoort het land hen toe, zo
werd ooit bij regeringsdecreet
bepaald. Maar het op grote
schaal platbranden van de bos
sen zodat het gebruikt kan
worden als graasland voor het
vee of dat er een paar jaar
landbouw bedreven kan wor
den voordat het land uiteinde
lijk sterft, is niet per decreet te
bedwingen.
Raoni wil dat er een duidelijke
afbakening van het gebied
komt door middel van buiten
posten die bemand zouden
moeten worden door indianen.
En om de mensen aan het ver
stand te brengen dat het land
echt aan de Kayapo's toebe
hoort, is veel publiciteit nodig.
Gevaarlijk
Sting ging ermee akkoord om
zijn naam aan het project te
verbinden. Samen met Dutil
leux, Raoni en diens neef, plus
nog een paar anderen, richtte
hij de Braziliaanse Regenwoud
Stichting op. Vorige maand
keerde Sting terug naar Brazi
lië om de wereldtoernee met
Raoni te regelen. Dat bleek
enorme problemen op te leve
ren. Niet in de minste plaats
omdat indianen geen officiële
staatsburgers zijn. Ze hebben
officieel toestemming nodig
om het land te verlaten.
Zeer problematisch is ook de
schrikwekkende en ingewik
kelde Braziliaanse politiek en
de hoogoplaaiende emoties van
enerzijds de boeren en ander
zijds de milieuwachters over
het regenwoud-vraagstuk. De
gevaren en gecompliceerdheid
hiervan werden Sting pas goed
duidelijk toen hij een vergade
ring bijwoonde in Altamira
waarin de bouw van een hy-
dro-elektrische dam werd be
sproken. De regering en de
rechtse pressiegroep van de
boeren willen dat die dam er
komt. Een gebied ter grootte
van Engeland zou daardoor
onder water komen te staan.
Sting is tegen het hele idee.
Hij is ervan overtuigd dat
elektriciteit ook op andere ma
nieren gewonnen kan worden.
Aan de andere kant kan hij
ook het standpunt van de
arme blanken wel begrijpen,
omdat de dam immers -banen
oplevert. Hij wil zich ook niet'
tegen de regering keren. Want
hij heeft hun medewerking
hard nodig.
„Er hing een gevaarlijke sfeer
bij die vergadering. De doods
bedreigingen vlogen over en
weer. Ik werd niet bedreigd,
maar ik 'vertrouw er ook op
dat ze dat niet zo snel zullen
doen omdat ik een popster
ben. Tenminste, dat hoop ik".
Honger
In feite is het de Braziliaanse
schuldenproblematiek die de
regenwouden vernietigt. De
Braziliaanse president Sarney,
die Stings stichting aarzelend
het groene licht gaf, kan de
arme mensen in het land er
onmogelijk van weerhouden
de regenwouden te exploite
ren, zolang de economie in
zo'n erbarmelijke staat ver
keert. In feite heeft Brazilië
een handelsoverschot, maar
dat gaat helemaal op aan het
betalen van de rentes op de
buitenlandse schulden. Als
sommige regels voor het terug
betalen van de schulden wat
versoepeld zouden worden,
zou alles een stuk eenvoudiger
worden.
„De mensen lijden honger. Je
kan het hen niet kwalijk ne
men dat ze de regenwouden
platbranden, omdat ze moeten
leven, ze moeten gewassen
verbouwen. Ze moeten^ niet
beschouwd worden als de
slechterikken. Die zijn er ui
teraard wel. Maar je kunt niet
stellen dat alle Brazilianen
slecht zijn. Ze zijn wanhopig".
De regering Sarney heeft de
subsidies die altijd beschikbaar
werden gesteld voor het ont
wikkelen lees: vernieti
gen van de regenwouden
tijdelijk opgeschort, maar
wordt van diplomatieke zijde
gedwarsboomd, aldus Sting.
De stichting beoogt met het
wereldtoernee door Europa
en daarna naar de Verenigde
Staten en Japan ongeveer
twee miljoen dollar in te za
melen en volop in de publici
teit te treden. Sting heeft tot
nu toe de hele operatie gefi
nancierd. Het bijeengebrachte
geld zal gebruikt worden voor
bewakingsposten, een weten
schappelijk station om de re
genwouden te bestuderen, een
vliegtuig voor observatie, me
dicijnen en andere middelen
om de indianencultuur stelsel
matig te beschermen.
„Ze hebben behoefte aan een
plek waar jonge indianen de
oude leefwijze en tradities
kunnen worden bijgebracht.
Door hun omgang met de
blanken raken ze te ver ver-
Penicilline
Natuurlijk bestaat het gevaar
dat dit kunstmatige bescher
mingsproces niet werkt. Dat
de blootstelling van zo'n
breekbare cultuur aan de wes
terse machten, ook al zijn die
heel bezorgd, uiteindelijk alt
leen maar destructieve gevol
gen heeft. „Op het moment dat
je penicilline introduceert,
maak je de Kayapo ook deel
van de wereldeconomie. Maar
we kunnen ze die penicilline
toch niet onthouden. We heb
ben ze immers ook onze ziek
ten al gegeven".
Het is wel duidelijk dat Sting
zich enigszins distantieert van
de schijnbaar eindeloze litanie
van goede doelen waar pop
sterren zich - voor inspannen.
Dat doet hij vooral door niet
over de indianen te zingen.
„Ik heb nooit overwogen om
over dit onderwerp te zingen.
Wel heb ik mijn ervaringen en
gedachtes op papier gezet
zo'n vijftienduizend
woorden en dat zal volgen
de maand in boekvorm wor
den uitgebracht. Ik ben het
idee om voor goede doelen te
zingen een beetje beu".
De vermoeidheid tekent zich
af op Stings gezicht. De orga
nisatie van de tour gaat niet
over rozen. Probleem na pro
bleem dient zich aan. Zo moet
er bijvoorbeeld ook een arts
mee. Sting is bezorgd voor Ra-
oni's gezondheid. Het is voor
hem de eerste keer dat hij zich
blootstelt aan de bacillen van
de westerse beschaving. Hij
lijdt nu al aan malaria.
Bovendien moet hij in elk land
dat ze aandoen liefdadige
fondsen openen en zich op de
hoogte stellen van de plaatse
lijke politiek. Met name in Ja
pan zal dat een probleem ople
veren. De Japanners nemen
namelijk zelf actief deel aan
de exploitatie van de regen
wouden.
„Normaal gesproken raak ik
liever niet betrokken bij de
politiek. Soms, als het een
beetje op schaken lijkt, vind ik
het wel leuk. Maar ik ben een
dromer, een utopist. Ik zou me
nooit Volledig op de politiek
kunnen storten. En daarbij is
het afmattend, werkelijk af
mattend", geeft hij toe. „We
moeten dit echter volhouden
voor de indianen. We kunnen
ervoor zorgen dat ze hun zel
frespect behouden en dat ze
beseffen of voelen dat ze be
langrijk zijn. En dat zijn ze na
tuurlijk ook".
„Ik heb zo het gevoel dat als
zij vernietigd zijn, wij daarna
aan de beurt zijn".
BRYAN APPLEYARD
(c) The Times, Londen
PARAMARIBO Het parle
ment van Suriname wil een
commissie samenstellen om
opnieuw in overleg te treden
met het Jungle Commando
van Ronnie Brunswijk met het
doel de vrede te bevorderen.
De commissie wordt naar ver
wachting eind deze week sa
mengesteld als de volksverte
genwoordiging vergadert over
de politieke situatie en de ge
vechtshandelingen in het bin
nenland. Een parlementaire
delegatie zegde in januari aan
Ronnie Brunswijk
FOTO: SP
de Surinaamse vluchtelingen
in' Frans-Guyana toe via de
Nationale Assemblée het vre
desproces te bespoedigen.
DEN HAAG Postorder
bedrijven in Nederland
vragen veel te hoge ren
tes. Dat blijkt uit een on
derzoek van Konsumen-
ten Kontakt onder men
sen met een laag inko
men. De resultaten van
het onderzoek werden gis
teren bekendgemaakt in
het tv-programma Tros
Aktua.
Gekeken werd naar de effec
tieve rentepercentages (op
jaarbasis) van de bedrijven
Neckermann, Keurkoop, Otto
en Wehkamp (een dochter van
V en D). Kopen op afbetaling
is het duurst bij Keurkoop, die
rekent met een effectieve ren
te van 39 procent. Daarna
volgt Otto met 28 procent,
Neckermann met 27,9 procent
en Wehkamp met 26,9 procent.
Voor het onderzoek werden
337 mannen en vrouwen met
een netto gezinsinkomen on
der de 1500 gulden per maand
ondervraagd. Zestig procent
koopt regelmatig bij een of
meer postorderbedrijven. Voor
de helft van hen is het kopen
per post een noodzakelijk
kwaad, vanwege de afbeta
lingsmogelijkheden. Zij kopen
bij postorderbedrijven omdat
ze elders moeilijk of geen le
ning kunnen krijgen. De
meeste mensen hebben geen
idee hoeveel rente ze betalen;
gemiddeld denkt men acht
procent te betalen.
Konsumenten Kontakt zal
binnenkort een klacht indie
nen tegen het bedrijf Keur
koop wegens misleiding, om
dat het nergens vermeldt wat
de effectieve rente bij afbeta
ling is.
NA EERSTE HONDERD DAGEN ALS PRESIDENT
WASHINGTON Geor
ge Bush heeft zijn eerste
honderd dagen als presi
dent er bijna opzitten. Zijn
populariteit bij de Ameri
kaanse burger mag groot
zijn, zijn beleid heeft tot
nu toe slechts uitgeblon
ken in tweeslachtigheid
en vaagheid. Het blijft
derhalve de vraag welke
kant het met hem uit zal
gaan.
Bush zelf zou graag de ge
schiedenis in gaan als de presi
dent van het onderwijs, maar
op grond van zijn onderwijsbe
leid zou je dat niet zeggen. De
belangrijkste maatregel die hij
tot nu toe heeft genomen, is
het besluit om 441 miljoen dol
lar naar Amerikaanse be
grippen een bescheiden be
drag uit te trekken voor de
beloning van studenten en
scholen die goede prestaties le
veren. Het plan heeft al de no
dige kritiek uitgelokt.
Ook het milieu gaat hem erg
ter harte, zo benadrukt Bush
telkens weer. De trage wijze
waarop hij heeft gereageerd op
de ramp met de olietanker Ex-
xon-Valdez in Alaska, doet an
ders vermoeden.
Tijdens zijn verkiezingscam
pagne heeft Bush er steeds op
gewezen dat hij een tegenstan
der is van een strengere con
trole op de vuurwapenver
koop. Het feit dat hij onlangs
zijn goedkeuring heeft gege
ven aan een tijdelijk verbod op
de import van half-automati-
sche wapens, zal bij een deel
van zijn kiezers op zijn minst
een bevreemdende indruk
hebben gemaakt.
Langzame start
„We kunnen nog geen oordeel
over hem vellen", aldus James
David Barber, een Witte Huis
vorser, verbonden aan de
Duke Universtiteit. „We
moeten nog maar zien wat hij
gaat doen, als hij überhaupt
iets gaat doet".
Thomas Cronin, een politco-
loog aan de Universiteit van
Colorado is het met Barber
eens. „Het is inderdaad nog-
steeds de vraag waar George
Bush voor staat. Ronald
Reagan was gemoedelijk en
vriendelijk, maar bij tijd en
wijle nam hij harde ideologi
sche standpunten in", aldus
Cronin. „Bush doet geen van
beide. Hij heeft zich niet ge
profileerd. Het Amerikaanse
volk weet eigenlijk niet pre
cies wie hij is".
Bush zelf treedt de kritiek dat
hij een te langzame start
maakt tegemoet, door te wij
zen op zijn aanpak van het het
Amerikaanse begrotingstekort,
en zijn plan voor humanitaire
hulpverlening aan de Nicara
guaanse Contra's dat door zo
wel Republikeinen als Demo
craten werd gesteund.
Bovendien vestigt hij hierbij
de aandacht op zijn hulpplan
Tevreden over zijn beleid kijkt preside
Inval in Californië door de politie werd
voor het noodlijdende Ameri
kaanse spaarbank- en hypo
theekwezen; op zijn voorne
men weer strikte ethische nor
men in te voeren in het Ame
rikaanse regeringsbeleid; op
zijn diplomatie ten aanzien
van het Midden-Oosten; en op
zijn formule voor het verlich
ten van de schuldenlast van de
landen in de Derde Wereld.
„Ik denk dat we het eigenlijk
wel goed doen", zo luidde vo
rige week het oordeel van de
president over zichzelf.
Tevreden
Ook John Sununu, de stafchef
van het Witte Huis, wimpelt
kritiek op de trage gang van
zaken onder Bush van de
hand. Neemt Bush dan niet
wat te veel tijd om zijn buiten
landse beleid te bepalen, waar
door een nieuwe ronde in de
wapenbeheersingsbesprekin-
gen met de Sovjetunie steeds
maar wordt uitgesteld? Abso
luut niet, vindt Sununu. „Tel
kens wanneer zich nieuwe
kansen aandienden, is Bush
erop ingegaan".
De Democraten, die nog steeds
een meerderheid hebben in
het Congres, zijn tevreden
over Bush. Zij werden vaak in
het harnas gejaagd door de
confrontatiepolitiek van
Reagan en zien in Bush een
man die uit is op samenwer
king. In hun ogen zal Bush
erin slagen het vertrouwen
tussen het Congres en het Wit
te Huis te herstellen.
De Amerikaanse bevolking
lijkt in ieder geval zeer tevre
den met zijn nieuwe president.
Opiniepeilingen wijzen uit dat
maar liefst 71 procent van de
Amerikanen het beleid van
Bush steunt. Dat is een hoger
percentage dan Reagan na zijn
eerste honderd dagen achter
zich wist te krijgen. Ed Laza
rus,- een medewerker van een
Democratisch bureau voor
marktonderzoek, relativeert
de populariteit van Bush
enigszins. „Hij is nieuw, en wij
houden nou eenmaal van
nieuwigheden", aldus Lazarus.
vei
Éis
roz<
se
lip H
BONN De Duitse hoofdsta
Bonn bestaat dit jaar 2000 jaa
Dat wil zeggen: Bonn bestaat
nog géén 2000 jaar. Daarvooi
moeten we nog 82 jaren
wachten, zo hebben historici
van de universiteit
uitgevlooid. Maar dat werd pi
bekend nadat het stadsbestui
op grond van voorbarige
conclusies van de eigen
archiefdienst al tot de een hei
jaar durende viering had
besloten.
Nog maar weinig Duitse
steden zijn Bonn voorgegaan
in de viering van het
tweeduizendjarig bestaan:
Xanten (vlak bij de
Nederlandse grens aan de
Nederrijn), Trier, Andernach
Neuss en Augsburg. Reden
genoeg derhalve om eens foi
op de trom te slaan en ook
buitenwacht te laten weten,
dat in de schaduw van de
miljoenenstad Keulen de
aanvankelijk provisorische,
inmiddels definitieve
hoofdstad van de
bondsrepubliek Duitsland HgQer
Politiek komt het goed uit hfchei
twintigste eeuwfeest nu al fejding
vieren. De Bondsrepubliek I val
Duitsland bestaat veertig jaaiA'i®1
Dan kan de hoofdstad toch prd
niet achterblijvenBovendienaa'
is er een reeks vijftigjarige t vat
jubilea van akelige 9
gebeurtenissen uit de Hitier- hel
tijd, waaraan de burgers !e sc
helemaal niet graag d<
terugdenken. Zo'n and
stadsjubileum leidt aangenaanM
af, nietwaar? En wat zijn nu qveri
jaartjes op tweeduizend? ealiëi
Verder komt het feest l ho
electoraal goed uit. Volgend naak
jaar zijn er P
gemeenteraadsverkiezingen. "i-or
De laatste keer hadden de
christen-democraten (CDU) j
onder Oberburgermeister j
(tevens Bondsdaglid) dr. HariOT
Daniels hun meerderheid in
het stadsbestuur nog maar yuiEN
kunnen behouden. 'er h
Zo'n reeks van opvallende iaari
feesten in de BondshoofdstadAjoei
begeleid door pist
bou wmaa tregelen,
kermistoestanden,
sportevenementen en culture,
manifestaties waar alle
burgers iets aan hebben, vijze sc
het imago van de regeerders
wat op.
De reeks herdenkingsfeesten
loopt al volop. Het begon op
1 januari met een daverend
vuurwerk, dat overigens mijt
bejaarde buurman binnen
deed blijven. „Ik heb in de
oorlog meer dan genoeg
vuurwerk gezien verklaard
hij. De dag erop was er een
gala-uitvoering van
Beethovens Negende.
Bonn is immers trots op zijn
beroemde zoon Ludwig van
Beethoven. Zijn geboortehuis,
wonder-boven-wonder in de
Tweede Wereldoorlog
overeind gebleven, is een
veelbezocht museum. Op de
Munsterplatz staat een meer
dan levensgroot bronzen ,-r
standbeeld van de componistV-^
Die liefde tussen Bonn en
Beethoven is overigens
eenrichtingsverkeer. De
componist, die zich in Bonn
ongelukkig voelde, keerde dt
stad al op jonge leeftijd
voorgoed de rug toe.
De organisatie van het feest
op de bekende grondige wijzi
aangepakt. Pakweg honderd
grote en kleine bedrijven
leveren voor 7,6 miljoen mai
aan geld en diensten. Een va
de grootste
frisdrankenconcerns ter
wereld tapt bij talrijke
gelegenheden gratis
alcoholvrij, een autoconcern
laat een bus door alle
deelstaten rijden om reclame
te maken voor de jubilerendi
stad, een eet-bedrijf levert te
gelegenheid van de lancering
van een kookboek met Bonne f,
recepten een groot buffet en
een elektronica-concern biedl
een supershow aan. Voor wi
hoort wat, natuurlijk. En zo
verwordt het stadsjubileum
toch een beetje tot een
reclamespektakel.
Maar hoeveel aanleiding
hebben de 300.000 inwoners |>ese
van Bonn zelf om een jaar
lang feest te vieren? Tien
procent van de
beroepsbevolking is werklooskian.
40.000 inwoners zijn studenteibrbi
die overwegend van een
minimuminkomen leven. De
prijzen voor het openbaar
vervoer dat iedereen van en |lder
naar de evenementen moet
brengen zijn kort geleden
verhoogd. Een troost: het
openbaar vervoer naar „grofAder
broer" Keulen is goedkoper llder
geworden.
m\ d<
gor
int 1
Sting tussen de Kayapo-indianen in hun dorp in het Amazone-gebied.
FOTO: AFP
