Een dansje tijdens
de dienst, misschien?
brieven van lezers
Eetdóe
kerk
wereld
beroepingen
Katholieke studenten geven
Oberman een onvoldoende
er
er
ia
U
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
EekLe Commit
WOENSDAG 19 APRIL 1989 PAGI1
Collecte Gereformeerden voor conciliair proces
LEUSDEN Het moderamen (dagelijks bestuur) van de Gere
formeerde Kerken in Nederland heeft, in navolging van het
Hervormd moderamen, de kerkeraden opgeroepen een extra
collecte te houden voor het conciliair proces. De opbrengst zal
vooral worden bestemd voor de financiering van de Kerken-
dag op 16 september te Utrecht. Met de kosten van enkele acti
viteiten van het conciliair proces gaat het om een bedrag van
90.000 gulden. Oorspronkelijk zouden de Gereformeerden niet
een aparte collecte houden. Het moderamen veranderde van
mening toen het uit de kranten moest vernemen dat de Samen
op Weg-partner, de Nederlandse Hervormde Kerk, wel een
aparte collecte hield. Men vreesde dat dit initiatief tot verwar
ring in SoW-gemeenten zou leiden en dat de opbrengst naar de
Hervormde Kerk zou gaan.
Kinnock biedt RK Kerk verontschuldigingen aan
LONDEN Labour-leider Neil Kinnock heeft zich tegenover
de Rooms-Katholieke Kerk verontschuldigd voor zijn blasfe
mische opmerkingen. Hij heeft op geen enkele manier de be
doeling gehad de rooms-katholieken te beledigen, zo schrijft hij
aan de voorzitter van de Britse rk bisschoppenconferentie, kar
dinaal Basil Hume. In een aanval op premier Thatcher had
Kinnock haar „de onbevlekte mis-ontvangenis" genoemd. De
viering van tien jaar Thatcher als premier was volgens hem de
verjaardag van de „Hemelvaart van de zalige Margaret". Kar
dinaal Hume had in een open brief Kinnock smakeloosheid
verweten en hem erop gewezen dat essentiële onderdelen van
het geloof zich niet lenen voor goedkope woordgrapjes.
MORAALTHEOLOOG
HARING:
Bezinning nodig
bij congregatie
geloofsleer
VATICAANSTAD De
Westduitse moraaltheo
loog Bernard Haring wil
dat paus Johannes Paulus
II de werkzaamheden
van de congregatie voor
de geloofsleer twee jaar
opschort. De congregatie,
die waakt over de zuiver
heid van de RK leer, zou
die tijd moeten benutten
voor een interne bezin
ning op haar plaats in de
RK Kerk.
De ernstig zieke Haring deed
zijn voorstel tijdens de presen
tatie van zijn boek 'Geloof,
geschiedenis, moraal' in
Rome. De congregatie, die
wotdt geleid door de West
duitse kardinaal Joseph Rat-
zinger, heeft de afgelopen ja
ren maatregelen genomen te
gen onder anderen de Brazili
aanse bevrijdingstheoloog Le
onardo Boff en de Ameri
kaanse moraaltheoloog Char
les Curran. Het werk van
prof. dr. Edward Schille-
beeckx is al twee maal door
de congregatie onderzocht
zonder dat maatregelen tegen
hem zijn ondernomen. Tegen
Schillebeeckx loopt nu een
derde onderzoek.
Haring, een van de onderte
kenaars van de verklaring
van Keulen, waarin scherpe
kritiek wordt uitgeoefend op
het beleid van de paus, stelde
eind vorig jaar voor onder de
rooms-katholieken een en
quête te houden over hun
houding tegenover voorbe
hoedmiddelen. Dit voorstel is
door het Vaticaan krachtig
van de hand gewezen.
Gekwetst
Hëring vergelijkt in het boek
de processen die de congrega
tie voor de geloofsleer onder
leiding van kardinaal Seper
tegen hem had aangespannen,
met zijn ervaringen voor
Nazi-rechtbanken. „De pro
cessen van Hitier waren ge
vaarlijker, maar mijn eer
werd er niet door geschonden.
Daarentegen ben ik diep ge
kwetst door de processen van
het Vaticaan." Dit geldt in
wezen ook voor de twee onbe
kende „grote moraaltheolo
gen", die de aanklacht hebben
opgesteld.
Haring pleit ervoor alle pro
cessen tegen theologen te an
nuleren. In plaats van die
procesen moet er een commis
sie van deskundigen komen,
een soort kerkelijke Amnesty
International, die meer open
heid in de RK Kerk kan ga
randeren.
Hij verdedigt paus Johannes
Paulus II tegen de „harde
kern" in de Romeinse curie,
vooral in de congregatie voor
de geloofsleer. Van de veel
vuldige afwezigheid van de
paus tijdens de pausreizen
maakt de curie gebruik om
haar „neo-centralistische poli
tiek" door te drijven. Volgens
Haring verschilden de paus
en de curie van mening over
de gebedsdienst van de we
reldgodsdiensten te Assisi, het
bezoek van de paus aan de sy
nagoge in Rome, de breuk
met de aartsconservatieve
mgr. Lefebvre en de sociale
encycliek van vorig jaar,
waarin kritiek op zowel het
kapitalistisch als het commu
nistisch economisch systeem
werd uitgeoefend.
Nederlandse Hervormde kerk
Beroepen te Ederveen (toezegging)
A. van Herk te Sint Annaland; te
Harderwijk P.H. van Trigt te Middel-
harnis.
Gereformeerde Kerken
Beroepen te Rotterdam-Hillegers-
berg-Schiebroek ing. J.W. Kuipers te
Andijk.
Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt
Beroepen te Pretoria (Zuid-Afrika)
(Die Vrye Geref. Kerke) B. Luiten te
Dronten.
LITURGIE VAAK IN TAAL DIE NIET WORDT BEGREPEN
T>T>
ZWOLLE De liturgie
moet in een moderner
jasje worden gestoken. De
kerkdienst zal eigentijd
ser en minder saai wor
den als er meer vernieu
wingen plaatsvinden.
Wat te denken van een
dansje tijdens de dienst,
nieuwere gezangen dan
de aloude die nu nog
vaak worden aangehe
ven, meer kunstwerken
in de Kerk, of het Woord
Gods onderstrepen met
een diapresentatie?
Daarover denken de vernieu
wers van kerkdiensten in
Zwolle na. Het beeld van pas
sieve gemeenteleden, die ge
dwee luisteren naar de predi
kant, verliest intussen terrein.
Sinds een aantal jaren worden
de tot dusver opgedane erva
ringen met experimenten uit
gewisseld met andere ge
meenten en aan nieuwe be
langstellenden overgebracht
tijdens wat je zou kunnen
noemen „vernieuwingdsda-
gen".
Komende zaterdag vindt in
Zwolle voor de derde maal
zo'n dag plaats. Coördinator
Loek Boer, functionaris voor
het .jeugd en jongerenpasto
raat voor de Gereformeerde
Kerken in Overijssel: „Slechts
een. klein deel van de mensen
die" zo'n dag bezoeken is pre
dikant. Het zijn vooral men
sen die zich in de plaatselijke
kerk bezig houden met litur
gische vernieuwing. Hun en
thousiasme is bijzonder groot.
Het doel .van dfze dag is in
zicht te geven in andere vor
men van allerlei onderdelen
van de eredienst. Inzicht ge
ven in wat liturgie betekent.
Bij de experimenten die hier
plaatsvinden willen we de
mensen zelf in aanraking
brengen met die nieuwe vor-
Via de „Experimenten met
kerkdiensten" hopen Boer en
de zijnen de mensen een plek
te geven in de liturgie van
hun kerk. „De deelnemers
kunnen ervaringen uitwisse
len en werken aan hun moti
vatie.. Deze dag wil ook een
bijdrage leveren om het ge
loof dicht bij de mensen te
Coördinator Loek Boer: „Het geloof dicht bij de mensen houden".
houden", iets wat volgens
Boer hard nodig is omdat de
liturgie veel te gesloten is ge
weest.
„De liturgie staat in heel veel
situaties te ver van mensen
af. De taal die gesproken of
gezongen wordt is niet hun
taal. Als liturgie zich niet ver
nieuwt wordt deze voor de
mensen onherkenbaar. Het is
een tijd met veranderingen en
de liturgie moet daarin mee.
Als dat niet gebeurt verwij
dert de liturgie zich van de
mens. En als mensen dat ge
voel krijgen, blijven ze weg
uit de kerk".
Meevieren
Een heel apart aspect bij de
vernieuwing van de liturgie
noemt Boer hoe je de hele ge
meente kunt laten meevieren.
„Vooral voor de jongeren",
meent hij, „is het belangrijk
dat ze het gevoel hebben erbij
te horen".
Het gaat er ook om, stelt Loek
Boer, dat de taal als middel
dient om uitdrukking te ge
ven aan het geloven. Die taal
verandert en de liturgie moet
meeveranderen. Wanneer dat
proces goed verloopt sluit hij
het zeker niet uit dat de kerk
diensten in de toekomst op
grote schaal zullen worden
verlevendigd met eigentijdse
elementen. Van toneelstukjes
tot en met visuele ondersteu
ning met dia's.
De coördinator merkt op dat
er ook nu al ruimte is voor
die vernieuwingen in kerk
diensten, waardoor de mens
in de liturgieviering beter aan
bod komt. „De aandacht voor
de liturgie neemt enorm toe.
De mensen zijn ook heel leer
gierig. Er zijn er nu die met
de predikant mee willen den
ken, terwijl de predikant
voorheen toch degene was,
die de liturgie bepaalde. Die
ontwikkeling zie je overigens
ook in de katholieke kerk. Ik
denk niet dat er wat dat be
treft sprake is van een ver
schil tussen de protestantse
kerken en de katholieke
kerk".
Verschillen zul je volgens
Loek Boer eerder zien groei
en tussen progressievere en
conservatievere groepen in
beide geloofstradities.
De commissieleden hebben
contact met collega's in het
FOTO: PERS UNIE
land. Zo blijven ze op de
hoogte van experimenten en
vernieuwingen die in ver
schillende Kerkgemeenten
worden uitgeprobeerd of in
gevoerd. Zo ook kan de com
missie bepalen welke nieu
wigheden op een eerstvolgen
de bijeenkomst onder de aan
dacht kunnen worden ge
bracht.
„Dat is de basis", verklaart
Boer. Wij krijgen vanuit de
Kerken veel vragen over
kerkdiensten. Vragen bijvoor
beeld over hoe vorm te geven
aan een liturgie die ouderen
én jongeren aangrijpt. We
proberen steeds aan te sluiten
op de behoeften die je merkt".
Buiten elke discussie en bo
ven experimenten en ver
nieuwingen verheven, staat
het wezen van de liturgie.
Daar zij^i organisatoren van,
en deelnemers aan „Experi
menten met Kerkdiensten"
het over eens. De Godsbele
ving en de gemeenschappelij
ke aanbidding van God vor
men de kern van de kerk
dienst, welke vernieuwingen
ook worden ingevoerd.
RON MAAT
„COMMISSIE KEEK ALLEEN NAAR THEOLOGISCH
ONDERZOEK"
UTRECHT Minister
Deetman tast de vrijheid
van wetenschapsbeoefe
ning aan als hij zich een
inhoudelijk oordeel
vormt over de theologie
in Nederland. Bovendien
biedt het rapport van de
verkenningscommissie
godgeleerdheid hem
daarvoor „onvoldoende
en te weinig overwogen
materiaal".
Tot deze conclusie zijn stu
denten van de vijf rooms-ka-
tholieke instellingen voor we
tenschappelijk theologisch on
derwijs gekomen. Op een be-
raadsdag van hun studenteno
verleg leverden zij forse kri
tiek op het werk van de com
missie-Oberman.
De studenten verwijten deze
commissie dat zij slechts heeft
gekeken naar de „kwantita
tieve output" van het weten
schappelijk onderzoek en
nauwelijks naar de kwaliteit
van het onderwijs.
Zij betreuren het dat de com
missie bij de presentatie van
het rapport de indruk heeft
gewekt dat „theologisch Ne
derland maar wat aanrot-
zooit", zo schrijven zij in een
verklaring. Het steekt de ka
tholieke studenten ook dat bij
de verkenning van de com
missie geen enkele student is
betrokken geweest.
Nog erger vinden zij dat theo
logische instellingen die op de
maatschappij zijn betrokken,
worden bedreigd met sluiting
(Universiteit van Amsterdam)
of met omvorming tot HBO-
opleiding (Universiteit voor
Theologie en Pastoraat te
Heerlen).
„De huidige brede en geënga
geerde opzet van de theologie
moet worden gehandhaafd",
aldus de studenten.
Bovendien verdenken ze de
commissie ervan dat zij de
conclusies al klaar had voor
zij haar werk begon. De con
clusies lijken volgens de stu
denten verdacht veel op de
privé-uitlatingen van Ober
man, die als hoogleraar in de
Verenigde Staten toch al geen
hoge pet op had van de Ne
derlandse theologen.
Dr. Th. Salemink, universitair
hoofddocent aan de Katholie
ke Universiteit te Utrecht,
vond dat de verkenningscom
missie rekening had moeten
houden met het feit dat er
aan de katholieke instellingen
enige academische terughou
dendheid is ontstaan door het
bisschoppelijk onderzoek naar
de rechtheid in de leer. Als de
bisschoppelijke commissie
haar zin krijgt, worden wij
Prof. dr. H.A. Oberman
een bedrijfsschool van de ker
ken; als we naar de commis
sie-Oberman moeten luiste
ren, dan leveren wij in de toe
komst „high-tech theologen"
af, aldus Salemink.
Jonge ganzen hebben
grote snavels.
Klacht over
rituele slacht
afgewezen
DEN HAAG De Raad van
State heeft het verzoek afge
wezen van de Nederlandse
vereniging tot bescherming
van dieren om de vergunnin
gen voor de export van ge
slacht vlees te schorsen. Vol
gens de voorzitter van de af
deling rechtspraak van de
Raad van State bieden de
kortgeleden nog verscherpte
voorschriften voldoende
waarborgen voor een zorgvul-
dig op het voorkomen van on
nodig (ernstig) lijden van die
ren gerichte slachtprocedure.
Twee bedrijven in ons land
hebben toestemming van de
minister van landbouw en
visserij om kosjer vlees uit te
voeren naar Zwitserland,
waar ritueel slachten verbo
den is, en naar Israël, waar te
weinig runderen en kalveren
zijn. De dierenbescherming
wilde intrekking van de ver
gunningen wegens het risico
van ernstig lijden. De joodse
slachtwijze gaat, evenals de is
lamitische, via de halssnede.
Omdat de dieren niet be
dwelmd zijn, stroomt het
bloed onmiddellijk weg uit de
hersenen.
De bezwaren van de dieren
bescherming richten zich niet
tegen het riueel slachten als
zodanig, maar vooral tegen de
voorschriften die volgens
haar onvoldoende zijn om
ernstig lijden te voorkomen.
De Raad van State onder
schrijft deze mening niet.
Verder kan op grond van de
beschikbare gegevens niet ge
steld worden dat de voor
schriften in de praktijk niet
zijn te handhaven, aldus de
Raad van State.
De secretaris van het Neder-
lands-Israëlietisch Kerkge
nootschap, drs. J. Sanders,
toonde zich desgevraagd ver
heugd over de uitspraak.
Kerk Salvador
verwerpt
beschuldigingen
SAN SALVADOR De
rooms-katholieke kerk van El
Salvador heeft beschuldigin
gen van het leger verworpen
dat haar bureau voor de men
senrechten dient als dekman
tel voor linkse guerrillastrij
ders. Hulpaartsbisschop Gre-
gorio Rosa Chavez uitte, in
zijn preek in de kathedraal
van de hoofdstad, ook kritiek
op de rechtse AREN A-partij
omdat die het hoofd van de
afdeling mensenrechten van
de Universiteit van Centraal -
Amerika er van beschuldigd
heeft dat die „het terrorisme
vergoelijkt".
Rosa Chavez liet weten dat hij
de strijdkrachten om bewijzen
zal vragen voor de beschuldi
ging tegen het mensenrech-
tenbureau van de kerk, dat
bekend staat als Tutela Legal.
„Tutela Legal werkt binnen
de uitgangspunten van de
kerk bij zijn werk ter verbe
tering en bescherming van de
mensenrechten. En die uit
gangspunten blijven gelijk
wie er ook aan de macht is",
aldus de hulpaartsbisschop.
Vorige week bevatten de Sal
vadoraanse kranten een com
muniqué van het leger waarin
stond dat Tutela Legal be
hoort tot verscheidene vak
bonden en humanitaire orga
nisaties die als front dienen
voor de linkse guerrillastrij
ders die de door de Verenigde
Staten gesteunde regering be
strijden.
Buitenlandse correspondenten
en de meeste westerse diplo
maten beschouwen Tutela Le
gal als de betrouwbaarste
'waakhond' voor de mensen
rechten in El Salvador. Het
bureau doet onderzoeken
naar wandaden van beide
partijen, maar ligt met de re
gering en het leger overhoop
aangaande wat het ziet als
zijn waslijst aan systematische
onderdrukking en straffeloos
heid.
Brieven graag kort en duidelijk geschreven.
De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden
stukken te bekorten
Homeopathie
In onze krant is een mijns in
ziens 'kwasi'-deskundig arti
keltje verschenen van J. Paal
man onder de kop „Homeopa
thie bestaat niet". Als kritisch
volger van de homeopathische
genezingsmethode (en van
krante-artikelen!) meen ik dat
de heer Paalman al snel na
zijn juiste historische inleiding
de feiten maar loslaat en aan
het fantaseren slaat. Om aan
te haken op zijn slot-'stelling'
„Maar daarmee overtuigt het
vooral mensen die er al in ge
loven": het omgekeerde is
evenzeer waar, namelijk „Het
overtuigt die mensen niet die
er bij voorbaat niet in willen
geloven".
H. Buller,
VOORSCHOTEN
Homeopathie (2)
Dat homeopathie niet werkt
volgens een zgn placebo-effect
mag wel blijken uit het feit dat
deze geneeswijze reeds jaren
met succes ook op dieren
wordt toegepast. Dat J. Paal
man zich bedreigd voelt door
de enorme vlucht die homeo
pathie de laatste tien jaar in
Nederland heeft genomen, is
te begrijpen. Al zouden mis
schien niet alle gevallen met
homeopathie te genezen zijn
(is dit met de reguliere genees
kunde dan wel het geval?), een
groot aantal is dat wel. Home
opathie bestrijdt niet de kwaal
of de ziekte, maar de oorzaak
hiervan. Voordeel is echter dat
er geen bijwerkingen zijn en
reguliere artsen zouden een
voorbeeld kunnen nemen aan
de individuele behandeling
van de patiënt. Als de heer
Paalman in zijn wekelijkse ru
briek een bijdrage meent te
moeten leveren aan de samen
leving door het uiten van kri
tiek, laat die dan opbouwend
zijn. Want holle vaten van zijn
soort hebben geen placebo
maar een nocebo-effect.
Aziaten
Ten derde male werd onlangs
in de krant een artikel opge
nomen, waarin het Hollandse
volk door Aziaten (de eerste
twee malen betrof het Chine
zen) wordt omschreven als
„roodharige barbaren". In de
eerdere artikelen stond trou
wens (ook) rode. Dit is waar
schijnlijk de oorzaak van het
misverstand. Met rode zullen
deze geelhuiden de rosse kleur
van de huid van de Hollandse
zeelui hebben bedoeld. Moch
ten ze toch het eerstgenoemde
geschreven hebben, dan kan
niet anders geconcludeerd
worden, dan dat zij ten gevol
ge van hun spleetogen een
aantal functies van het ge
zichtsvermogen moeten mis
sen, hetgeen onder andere im
pliceert de functie om bepaal
de kleuren van elkaar te on
derscheiden.
Foto stadionramp
De foto van stervende mensen
in het Hillsborough-stadion
hoort mijns inziens niet thuis
in onze en in geen enkele
krant. Het is een aantasting
van de privacy van deze men
sen en de foto is te schokkend.
Ik begrijp niet waarom foto
grafen mensen in zeer onge
lukkige en vaak onterende si
tuaties menen te kunnen of
moeten fotograferen. En nog
minder begrijp ik, dat die fo
to's ook nog gepubliceerd wor
den. De berichten naast en on
der de foto gaven mijns in
ziens voldoende weer, wat er
zich heeft afgespeeld.
J.M.A. Hermans,
SCHIPLUIDEN.
ETA verder in isolement
In Spanje wordt sinds een aantal dagen weer de ene aam
na de andere gepleegd. De afscheidingsbeweging ETA, j
streeft naar een onafhankelijk Baskenland, heeft opnieuw
wapens opgenomen tegen de Spaanse regering. De pren)
van Spanje, Felipe Gonzales, heeft aangekondigd alle midi
len in te zullen zetten om de ETA te bestrijden. Daarmee
een abrupt einde gekomen aan een poging die drie maam
lang heeft geduurd, om langs vreedzame weg een eind^j
maken aan de gewelddadige campagne van de ETA, diejrl
middels al 21 jaar duurt. In die periode zijn meer dan zeshl
derd mensen vermoord, voor het merendeel politiemenf
militairen en leden van de Guardia Civil.
DOOR bemiddeling van Algerije, waar verscheidene E
leiders onderdak hadden gevonden, begonnen half januai
Algiers geheime besprekingen tussen de Spaanse regering
de ETA. Als tegenprestatie verklaarde de ETA zich bei
een bestand van drie maanden in acht te nemen. Dat best
heeft de ETA een dezer dagen opgezegd en drie dagen li
werden de aanslagen hervat. Voor het beëindigen van
bestand voerde de ETA het argument aan dat de Spaanse
gering zich niet hield aan gemaakte afspraken over de vo
zetting van de onderhandelingen. De werkelijke redei
echter dat de standpunten van de twee partijen onverzt
lijk zijn gebleken.
De ETA wil over niets anders praten dan over de onafh'
kelijkheid van Baskenland. De Spaanse regering wil of
daarover niet praten. De grondwet van 1978 verbiedt de
gering dat. Bovendien bestaat er een akkoord tussen de
schillende politieke partijen dat elke wijziging van het
tuut van Baskenland een zaak is voor het Spaanse parlen
in Madrid.
Ie ,n.c
oor t li
oor 1
1 etfu
,ubbe
er v
00-jai
Het standpunt van de Spaanse regering dat onderhandi
gen slechts de terugkeer van de Baskische afscheidingsbe
ging in het politieke leven kunnen beogen, wordt dooi
ETA beschouwd als een doorzichtige valstrik. Binnen
Spaanse parlementaire systeem is er immers geen meerde
heid te vinden voor de toekenning van de onafhankelijk]
aan Baskenland. Volgens de ETA is de weg van het gev^
dan ook de enige die naar de onafhankelijkheid leidt.
Het enige lichtpunt in het conflict is de groeiende masf1
afkeer van de Basken voor de terreurcampagne van de E
Vorige maand betoogden ongeveer 240.000 mensen in
straten van Bilbao voor de vrede. De tijd dat vrijwel ije pre
Baskenland de campagne van de ETA steunde ten tronie
van generaal Franco is lang voorbij. Herhaalde mi^dex
heeft de Baskische bevolking uiting gegeven aan haar w
zin tegen het ETA-geweld.
)EN
jubb
me
inde]
Je Ai
"Jush
let p]
Ctbb*
ïei s;
en I
aken
De eta kan er zich in elk geval niet meer op beroepel
spreken in naam van het Baskische volk. Ook internatiot
is de ETA verder in het isolement geraakt. Algerije bes!
gisteren de zes onderhandelaars van de afscheidingsbei
ging het land uit te zetten nu het overleg met Madrid in
giers na drie maanden is vastgelopen en de E?TA de gew|
dadigheden heeft hervat.
De Spaanse regering is er veel aan gelegen de vrede in
kenland terug te brengén vóór het jaar 1992. Dan viert Sj
je de 500e verjaardag van de ontdekking van Amerika
Chrjstoffel Columbus. Het is ook het jaar dat in Barcelona
Olympische Spelen worden gehouden en dat in Sevilla
wereldtentoonstelling wordt georganiseerd. Voor de H
zijn dat uiteraard uitgelezen gelegenheden om de aandi
van heel de wereld te vestigen op haar strijd. De Spaq
regering echter is geen inspanning te veel om dat risici
vermijden. Voorlopig lijkt een oplossing van het conj
evenwel uitzichtloos.
Koude buien
DE BILT (KNMI) Een in de
hogere luchtlagen aanwezig la
gedrukgebied, gevuld met
koude en onstabiele lucht, be
weegt zich het komende et
maal langzaam vanaf zuid-De-
nemarken naar ons land. Bin
nen de invloedssfeer van dit
lagedrukgebied, dat aan de
grond nauwelijks terug te vin
den is, kunnen zich gemakke
lijk buien ontwikkelen. Deze
buienvorming vindt vooral
overdag plaats onder invloed
van de momenteel al zeer
krachtige zonnestraling. Ver
reweg de meeste buien ont
staan boven land, boven het
momenteel nog relatief koude
zeewater, momenteel zo'n
graad of 8, ontstaan weinig of
geen buien. Het blijft koud.
Tijdens opklaringen kan het
de komende 2 nachten tot
vorst aan de grond komen.
Donderdagmiddg is het vrij
wel nergens warmer dan een
graad of 9, tijden een bui kan
de temperatuur midden op de
dag tot 5 graden zakken. De
wind is zwak tot matig en
waait overwegend uit noord-
west.'s Nachts valt landin
waarts de wind vrijwel weg.
tC3di
graden, langs de Middellandse
tot 20 graden.
Zuid-Spanje en zuid-Portugal: l
wegend zonnig, vooral langs de
ten. Middagtemperatuur 20 t(
graden.
Italië en de Joegoslavische kt
het noorden veranderlijk bewol
plaatselijk buien, soms
In het zuiden perioden
slechts een enkele bui. Middaj
ratuur van 16 graden in het
tot 20 graden in het zuiden.
Alpengebied: meestal veel be1
en vooral aan de zuidzijde van a
pen enkele buien. Middagteim
tuur in de dalen en in het laai
aan de noordzijde 12 tot 16 en a|
zuidzijde 15 tot 20 graden.
Griekenland: op de eilanden
het zuiden flinke perioden met
in het noorden echter ook plaafl
regen of onweer. Middagtempefl
van 20 graden in het noorden t
graden in het zuiden.
WEERRAPPORT HEDENMORGEN
Rotterdam zw. bew
Twente regen
Vllsslngen I. bew.
Zuld-Llmburg regen
Bij
en J
met
het r
Ia
zuidwest-Noorwegen
Middagtemperatuur 6 tot 10 graden,
's Nachts vorst aan de grond.
Denemarken, noord-Duitsland en
Benelux: vooral morgen enkele bui
en, soms met hagel en het meest in
de middag en meer landinwaarts.
Vrijdag vooral in het westen meer
opklaringen. Middagtemperatuur 8
tot 10 graden, op vrijdag wat hoger
In de middelgebergten sneeuwbuien.
Britse Eilanden: flinke perioden met
zon. Morgen in oost-Engeland wol
kenvelden en een enkele bui. Mid
dagtemperatuur van 9 graden langs
de oostkust tot 14 graden in het wes-
Noordoost-Frankrijk en zuid-Duits-
land: veranderlijk bewolkt. Vooral 's
middags plaatselijk een bui. Middag
temperatuur 10 tot 13 graden.
Midden- en west-Frankrijk: vooral in
het westen perioden met zon. Elders
vooral overdag bewolkt en mogelijk
een bui. Middagtemperatuur 12 tot 16
graden.
Zuid-Frankrijk, 'noord-Spanje en
noord-Portugal: eerst bewolking met
mogelijk een bui, van het westen ge
volgd door een periode met opklarin-
gon. Middagtemperatuur 14 tot 17
GEOPENI
EN 001
MA';;
;de
Paramaribo I. t
22 15 Ut
19 7 S3
