In je eentje ineen klooster I/V S M/V KTIES kaskon r de uti- de „Van atie met huisje". De pater strijkt over zijn baard. „Bovendien was hier toen nog broeder Petrus". Het klinkt een beetje spijtig. „Ach, er zijn ook maar zo weinig ortho doxen in Nederland, ik geloof dat zo'n vijfhonderd Nederlanders dit geloof heb ben. Daarvan trekken er natuurlijk niet veel in een klooster". eén kerk Het lijkt vreemd, een Grieks-orthodoxe zuster die bij een Russisch-orthodoxe parochie en klooster gaat wonen. Maar volgens de twee religieuzen is dat niet zó „Ons geloof is precies hetzelfde, de dien sten hebben dezelfde teksten, er worden dezelfde gewaden gedragen", zegt zuster Maria. „Het enige dat verschilt, is het land waar de gelovigen van oorsprong vandaan kwamen en het patriarchaat waaronder zij vielen". „De orthodoxie kent veel bisdommen die onafhankelijk van elkaar opereren", vertelt pater Pachom. „Maar theologisch gezien is het één kerk. Alles wat in het katholicisme oud is, hebben wij ook". De twee kloosterbewoners hadden zo hun eigen redenen om orthodox te wor den. De stap van pater Pachom was het 'gevolg van zijn studie. „Ik ben katholiek opgegroeid en wilde in de jaren zestig ei genlijk theologie in Nijmegen gaan stu deren. Maar als leek mocht dat toen nog niet, dus werd het kunstgeschiedenis. In die tijd echter bestond er een grote be langstelling voor de kerkvaders uit de derde, vierde eeuw. De katholieken wa ren het er namelijk over eens dat er be paalde dingen fout waren gegaan, er was hervorming nodig. En om té zien wat er fout was gegaan, ging men terug in de geschiedenis en kwam bij de kerkvaders terecht'. De bron In die sfeer van „terug naar de bron" leerde de student de orthodoxe kerk ken nen, die tot de elfde eeuw een eenheid had gevormd met de katholieke kerk. En hij merkte dat de kerk waar iedereen zo'n heimwee naar had, nog steeds be stond, zelfs springlevend was. „De offi ciële katholieke kerk staat nog steeds dicht bij ons", meent pater Pachom. „De verschillen tussen katholieken en katholieken zijn tegenwoordig veel gro ter dan de verschillen tussen katholieken en orthodoxen. Waarin het katholicisme wél van ons verschilt, is de autoriteit, het gezag is er erg belangrijk. Terwijl bij ons de communio, het samen doen, voorop staat". „Het hebben van een paus zoals bij de 198 ZATERDAG 15 APRIL Pater Pachom hoopt „stiekem" dat er iemand bij komt in zijn klooster. ASTEN/SINT-HUBERT - Opval lende verschijningen zijn het zeker. Van top tot teen in het zwart ge kleed lopen pater Pachom en zus ter Maria rond in Noord-Brabant. Hij in het dorpje Sint-Hubert, zij in de buurt van Asten aan de rand van de Grote Peel. Nog opvallen der is echter datgene waarmee zij hun tijd doorbrengen. Beide reli gieuzen hebben een klooster ge sticht. Met (momenteel) als enige bewoners zijzelf. Pater Pachom heeft bovendien een eigen ortho doxe parochie, een van de zestien in Nederland. In Sint-Hubert is de 53-jarige pater Pa chom, compleet met zwart-fluwelen muts en lange grijze baard, een ver trouwd beeld. „Aan mij zijn ze hier na twee maanden ook wel gewend", meent zuster Maria. Zij is nog druk bezig met het verbouwen van een door weilanden omgeven boerderijtje tot een volwaardig Grieks-orthodox klooster. Over de buren, de reacties en zichzelf wil vader Pachom eigenlijk niet praten. Wel over het geloof. „Ik wil best een vragenlijstje afwerken. Maar dan zijn we zo klaar en dat zal ook wel niet de be doeling zijn". „Het is niet zo heel vreemd dat ik hier iri m'n eentje zit", zegt zuster Maria. „In Nederland is verder maar één klooster voor Grieks-orthodoxe zusters en dat staat in Den Haag. Maar dat klooster is aangesloten bij een parochie. Kijk, ik heb elf jaar geleefd in een Grieks kloos ter, en daar raadden ze me sterk af om me als kloosterzuster bij een parochie aan te sluiten. Kloosters staan meestal apart in een rustige omgeving". Ze wil niet per se alleen blijven. „Ande re zusters? Graag. Ik zou al blij zijn als er ééntje bijkwam". Ook pater Pachom zou het waarderen als er een of meer monniken in zijn klooster onderdak zochten. „Er woont hier eigenlijk nog een monnik, broeder Petrus", vertelt hij. „Maar die voor een paar jaar naar Parijs om theologie te stu deren. Weet je", bekent hij, „ik hoop stiekem dat er gauw iemand bij komt wonen. Al was het alleen maar vanwege de diensten. Bij ons draait alles rond het gebed en dat betekent onder meer dat er elke dag verscheidene diensten worden gehouden. In de winter begint de eerste al om half zes 's morgens. Het is na tuurlijk altijd prettiger om met iemand samen te bidden". Nog begin dit jaar was het zuster Maria die aan alle diensten van pater Pochom deelnam. „Na haar terugkeer uit Grie kenland woonde ze zolang in het tuin van zijn ouders in 1970 was hij in staat een eigen kloostertje in zijn geliefde Bra bant te stichten. Vier jaar later werd hij tot priester gewijd, waarna zijn parochie begon te groeien. „Er zijn nu ongeveer veertig leden, van wie een paar zelfs uit Leiden komen". En vier jaar geleden mocht pater Pachom zich officieel over ste van het klooster noemen. Het kloos ter van Sint-Hubert. Heel prettig Zuster Maria groeide in Den Haag niet- kerkelijk op. „Maar vanaf mijn twaalfde begon ik me voor het geloof te interesse ren. Daarbij had ik een vriendinnetje dat zong in het koor van de Russisch-ka- tholieke kerk. Die kerk, alles wat daar gebeurde, vond ik heel boeiend. Zodat ik op veertien-, vijftienjarige leeftijd zelfbij dat koor ging. En op de een of andere rpanier groeide ik er steeds meer in". „Waarom? Omdat ik het allemaal heel leuk vond. Of leuk dat is zo'n popu lair woord. Ik vond het er heel prettig. En op een gegeven moment kom je voor de keus te staan, óf op zaterdagavond naar het zondagsvigilie, of naar een schoolfeestje. Ik ging liever naar die dienst, want die vond ik prachtig". „En eigenlijk ging ik ook graag op zon: dag naar de diensten, omdat die zo mooi zijn. Bovendien wilde ik door de week ook wel naar de kerk". Ze kijkt vragend. „Begrijp je? Het waren de hele tijd keu zes die ik moest maken, en de kerk gaf altijd de doorslag, die was altijd boeien der". „Bij ons staat de communio, het samen doen, voorop". Haar ouders waren het er niet mee eens, maar ze lieten haar vrij in haar keuze. Zodat ze op haar achttiende orthodox werd en drie jaar later intrad in het Haagse klooster. Met stralende ogen: „Ik vond het daar prettig, fijn. En ik had de beslissing gemaakt dat ik iets voor ande ren wilde betekenen". Zuster Maria voerde het geloof in haar leven nog verder door. Voorzichtig legt ze uit: „Tja, de Nederlands-orthodoxe kerk is nog zo jong hè, die is pas na de Tweede Wereldoorlog ontstaan. En ik wilde graag naar een orthodox land, zien hoe het leven in een klooster daar was, dichter naar de bron. Goed, in principe is het leven daar wel hetzelfde, maar de sfeer is toch anders. Daar is meer Ze zoekt naar de juiste woorden. „Daar is meer traditie. En wijsheid. Die kloos ters zijn vaak al eeuwen oud. Bepaalde zaken worden dan als het ware van ge slacht op geslacht overgedragen". Dichtstbijzijnd Op 29-jarige leeftijd vertrok ze naar Ser vië, een Joegoslavische provincie die overwegend orthodox is. In Belgrado vroeg ze de weg naar het dichtstbijzijnde klooster en daar kon ze het boven ver wachting goed uithouden. Maar Grie kenland, dat was nog dichter bij de oor sprong, dat zou nog beter zijn. Zodat ze na twee jaar wéér haar koffer pakte en naar Griekse kloosters trok. Heerlijk vond ze het daar. En ze zou daar vast tot het eind van haar leven blijven. „Maar ik ben Nederlandse. Na een aan tal jaren in Griekenland begon ik steeds meer aan dit land te denken. Bovendien vroegen sommige mensen in Nederland me ook: „Wanneer kom je weer terug? Wanneer kom je ons helpen?". Een vrolijke lach vliegt over haar ge zicht. „In Griekenland is het heel nor maal dat de kloosters, hoe afgelegen ze ook liggen, heel erg druk bezocht wor den. Vaak ook toeristisch natuurlijk, maar over het algemeen weten mensen die financiële of geestelijke hulp nodig hebben, een klooster goed te vinden. En dan komen ze voornamelijk om raad. Het is niet gek dat jongeren met een pro bleem niet naar hun ouder gaan, maar naar een klooster of zo". „Hetzelfde geldt voor de orthodoxen in het Westen. Zo is er in Engeland een priester, vader Sofrony, die er om be kend staat dat hij geestelijk ver gekomen is, zoals wij dat noemen. Die man wordt echt bestormd. En ook de orthodoxen in Nederland willen graag een plek waar ze naar toe kunnen gaan wanneer ze ergens mee zitten. Nou, de deur staat altijd open hoor". ELLIS WIENDELS port eri er week, :wikkelinj toerisme tistieken eatief voor Zuster Maria: „Een zuster erbij? Graag!" rooms-katholieken heeft overigens zo z'n voor- èn nadelen. Voordeel is dat er snel standpunten kunnen worden bepaald. De orthodoxen zijn allemaal eigenwijs en willen alle 170 miljoen hun stem la ten horen. Zo kan het misschien wel een paar honderd jaar duren voordat er een standpunt is bepaald over de pil, of over vrouwen in de kerk. Het nadeel is dat de kerk relatief snel verandert. Bij de ortho doxen gaat alles heel langzaam, je ziet pas verschil als je de liturgieën per eeuw naast elkaar legt. Het is echt een kerk van eeuwen. Sommige zaken zijn heel duidelijk, zoals het feit dat je niet mag moorden, niet mag plunderen, niet dronken achter het stuur mag gaan zit ten. Voor andere problemen moet de consensus heel langzaam groeien". Pater Pachom werd in 1964 orthodox en trad in 1967 in een klooster. Na de dood êeuióesouaotfit

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 13