Lachertje dat atv zo hoog
op politieke agenda staatr
Tweede Kamer onderschrijft belang van loonmatiging
\_cties verpleegkundigen worden steeds harder
aagJÏ
Senaat bepleit gescheiden
opgaaf belasting en premies
Steekpartij tijdens
oudjaar: negen jaar
gevangenistraf geëist
JNA BINNENLAND
CcidócSomont
WOENSDAG 12 APRIL 1989 PAGINA 3 j
;GP doorbreekt taboe
rouwenkiesrecht
)misch
lop va
ils alle"
jEN HAAG - Er is grote
ans dat de SGP als laatste
olitieke partij in ons land
jnnenkort de vrouw ruim
aan biedt met stemrecht bij
erkiezingen. De SGP is nu
w de enige partij die in het
rogramma heeft opgenomen
at vrouwenkiesrecht strijdig
met „de roeping van de
•ouw". De afgevaardigden
t de kiesverenigingen van
Staatkundig Gerefor
meerde Partij buigen ziel) za-
j! irdag op een partijbijeen
komst in Putten over een
,twerp voor h
irkiezingsprogramma.
DEN HAAG Het plei
dooi dat directeur G.
Zalm van het Centraal
Planbureau (CPB) giste
ren heeft gehouden voor
een verdergaande loon
matiging wordt onder
schreven door zowel de
regeringsfracties als de
oppositiepartijen PvdA en
D66.
Hoewel de ontwikkeling van
de werkgelegenheid blijkens
de jongste CPB-ramingen er
gunstig uitziet, blijft loonmati
ging volgens een ruime meer
derheid in de Tweede Kamer
ook in 1989 en 1990 nodig om
de werkloosheid terug te drin
gen.
Oppositie en regeringspartijen
verschillen wel van mening
over de manier waarop de
vakbonden tot loonmatiging
aangezet moeten worden. De
PvdA-fractie vindt dat nu de
economie zich gunstig ontwik
kelt, de uitkeringen al in juli
fors verhoogd kunnen worden.
Alleen dan zouden de vakbon
den bereid zijn hun forse loon
eisen in te slikken. CDA en
VVD stellen daarentegen voor
dat het kabinet met werkge
vers en werknemers gaat pra
ten over een centraal akkoord,
zonder dat vooraf de uitkerin
gen worden opgetrokken. Ook
D66 pleit voor centrale afspra
ken, omdat een forse loonstij
ging volgens de democraten de
gunstige voorspellingen van
het CPB onderuit zullen halen.
CDA en VVD zien in het gis
teren gepubliceerde Centraal
Economisch Plan van het CPB
een bevestiging van het ge
voerde kabinetsbeleid. „De be
rekeningen tonen overduide
lijk aan dat door loonmatiging
nieuwe banen worden gescha
pen", aldus VVD'er Frank de
Grave. De CDA-fractie is niet
minder opgetogen. „De cijfers
zijn het bewijs van de juistheid
van het gevoerde beleid van
de beide kabinetten-Lubbers",
aldus een officiële reactie.
„Werk boven inkomen is niet
alleen een leuze, maar werke
lijkheid".
De PvdA tilt met name de ne
gatieve puntjes uit het rapport
van het Planbureau. „De ko
mende jaren dreigt de tweede
ling in de samenleving nog
groter te worden", aldus ka
merlid Ad Melkert. „De werk-
looshèid vermindert dit jaar
slechts druppelsgewijs en de
onevenwichtige inkomensont
wikkeling blijkt zelfs te leiden
tot koopkrachtverlies op mini
mumniveau. Deze scheefgroei
komt in 1990 als de voorteke
nen niet bedriegen nog meer
Onder druk te staan".
De sociale partners leggen de
CPB-cijfers verschillend uit.
FNV en CNV zien in de eco
nomische groei zoals de CPB
die voorziet aanleiding om de
uitkeringen tussentijds te ver
hogen. Volgens het CNV heb
ben de werkgevers te weinig
oog voor nieuwe banen, aange
zien de werkgelegenheid de
afgelopen jaren minder is ge
stegen dan de winstgevend
heid. „De angst voor de gevol
gen van hogere cao-lonen is
ongegrond", zo meent het
CNV.
De werkgeversorganisaties
NCW en KNOV tonen zich in
hun reacties bezorgd over de
begrotingsoverschrijdingen
van ruim twee miljard gulden
en de risico's voor het inzak
ken van de economische groei.
„Er moet verder worden ge
gaan op de weg van de sane
ring van de overheidsfinan
ciën", aldus het NCW. Mini
mumloon en uitkeringen zou
den dit jaar „minimaal bevro
ren moeten blijven". Het
KNOV waarschuwt voor „on
verantwoord potverteren" en
tekent aan dat de collectieve
lastendruk met ruim 52 pro
cent eind dit jaar nog veel te
hoog is.
NIJMEEGSE POLITICOLOGEN HEKELEN AANPAK WERKLOOSHEID
ie koert
druk^JlJMEGEN Wessel
ngspaiïisser en Rien Wijnhoven
?eds gatten er een beetje mee.
/ing. Zïandaag hadden zij graag
>krachji debat willen gaan met
Ie VVBoorzitter Van Lede van
>'ers eet Verbond van Neder-
g vinèndse Ondernemingen
moeteVNO) en voorzitter Que-
van de Sociaal Econo
mische Raad (SER). Beide
sen fo eren hebben zich echter
veel feemeld voor de presen-
ingroeffe van het door Visser
■rklozet1 Wijnhoven geschreven
s zittel0^ „Baan Brekende Po-
omeni^k achterkant
eid kal311 massale werkloos-
•s op
amenlaan Lede en Quené vinden
modaal verstandiger niet publieke-
2 5 èr te reaSeren °P de scherpe
pnclusies van de auteurs.
5 en V3fjy.voorzjtter stekelenburg
keft wél acte de présence ge-
pven. Voor hem is de harde
itiek van Visser en Wijnho-
op het kabinet-Lubbers
uuxicicfciners een kans voor open
wordebel.
optrelfiet is jammer dat Van Lede
990 kal1 Quené niet komen", aldus
•teur ff auteurs. „Waarschijnlijk
|t ons onderzoek nogal ge-
t zwaajjgijg jn jg politiek. Maar we
illen juist een open discussie
fiet boek doorbreekt de cliché-
■ic/achte dat de werkloosheid
ur uit economische proble-
ïn is te verklaren. Visser en
ijnhoven hebben hier be-
gestreefd. „Er zijn
afgelopen jaren geen econo-
ische en financiële drempels
Jweest voor het bestrijden
i de werkloosheid", zeggen
„Dus zijn we gaan zoeken
r andere oorzaken. Lang-
m maar zeker werd duide-
Grj'ejJk dat alle geïnterviewden
h zeer bewust waren van
t belang van een sterke poli-
eke inbreng, en dat ze tegelij-
B#j:rtijd weten dat die inbreng
itbreekt".
wistgesprekken
meeste gesprekken vonden
/loet hl.
Visser (links) en Wijnhoven: „Nederland veel strenger dan Zweden'
Vervolg van de voorpagina) eis tot loonsverhoging met vijf
procent. De actie had een file
EIDEN Ook vandaag van tien kilometer tot gevolg,
ebben weer tientallen Jachtig a negentig verpleeg-
ji i kundigen van de dr.mr. Wil-
.'ties in de gezondheids- ,lem Jan den Berghstichting
•rg plaatsgevonden. Vele hebben gisteravond in Noord-
uizenden werknemers wijk oud papier opgehaald,
ebben daaraan deelgeno- Het motto van deze in de stro-
De acties zijn vol
:ns de ambtenarenbon-
en AbvaKabo en CFO
)ed verlopen.
in 1987 plaats. Dat waren geen
oppervlakkige ontmoetingen.
„Wij hadden geen zin de heren
naar de mond te praten. Zo
ontstonden twistgesprekken of
zelfs hele debatten", vertellen
Visser en Wijnhoven.
„We hebben in ons boek de
belangenstrijd willen laten
zien tussen regering, vakbewe
ging en werkgevers", lichten
de schrijvers toe. „Het proces
van besluitvorming ligt inge
wikkelder dan de meeste men
sen denken. Sociaal-econo
misch beleid komt altijd tot
stand door compromissen. De
uitkomst wordt bepaald door
de krachtverhoudingen. De
macht van de onderhandelaars
is geen vaststaand gegeven,
maar verschuift. Bij een hoge
werkloosheid, zoals nu, zie je
dat de vakbeweging weinig in
te brengen heeft en dat het
woord van ondernemers zwaar
weegt. Hierdoor kan het over
heidsbeleid niet te actief zijn.
Het bedrijfsleven zal zich na
melijk heftig verzetten als het
rijk meer invloed wil uitoefe-
Onwil
Tijdens zijn premierschap van
1973 tot 1977 trachtte Den Uyl
een actief beleid te voeren
voor werkloosheidsbestrijding.
Zijn partijgenoot en minister
van financiën Duisenberg
hield dit tegen, gesteund door
verontruste ondernemers.
„Sindsdien is er feitelijk spra
ke geweest van politieke onwil
om de werkloosheid te bestrij
den", menen Visser en Wijn
hoven.
Sterker nog, de onderzoekers
rekenen af met de veelgehoor
de mening dat Nederland een
te zachte verzorgingsstaat
heeft, waarin het de werklo
zen wel erg gemakkelijk
wordt gemaakt. „Veel Neder-
foto: pers unie
landse politici doen aan my
thevorming door Zweden als
een streng land op te hemelen.
Daar zou wel even de zweep
over de werklozen worden ge
haald. Nou, dat is niet waar.
Nederland is de hardste van
de twee. In ons land worden
werklozen vaker „bestraft"
voor een passieve houding dan
in Zweden".
Visser en Wijnhoven rekenen
af met verdergaande arbeids
tijdverkorting (atv) en het ver
lagen van de vut-leeftijd. „Het
is een lachertje dat atv zo hoog
op het politieke verlanglijstje
staat. We doen net of we in
Nederland geen nieuw werk
kunnen scheppen. Kijk naar
de gezondheidszorg, de toene
mende aandacht voor milieu
beleid en de ook door de rege
ring gewenste verbetering van
de infrastructuur. Daar zijn
toch genoeg banen te creëren.
In Zweden beginnen ze* hard
te lachen als je het over atv
hebt. Daar gaan ze ervan uit
dat er altijd wel nieuw werk is
te vinden in plaats van meteen
bestaand werk te verdelen".
Volgens de auteurs is het een
„misvatting" dat het scheppen
van banen in de overheidssec
tor altijd geld moet kosten.
„Het bedrijfsleven kan immers
niet zonder een sterke publie
ke dienstverlening. Door hier
in te investeren kun je het
geld als overheid terugverdie-
Terughoudend
Door de terughoudende opstel
ling van de overheid verwach
ten Visser en Wijnhoven ook
weinig van het nog op te rich
ten Centraal Bestuur Arbeids
voorziening (CBA). Dit CBA,
waarin overheid, werkgevers
en werknemers samenwerken,
zou per 1 januari 1990 verant
woordelijk moeten worden
voor het bestuur van de ar
beidsbureaus en. indirect dus
voor het arbeidsvoorzienings-
beleid. Het parlement moet
zich nog over de plannen uit
spreken. „De mogelijkheden
voor het CBA zijn niet groot",
menen de politicologen. „De
overheid schuift de verant
woordelijkheidheid af. Het ge
volg is wel dat het parlement
waarschijnlijk weinig in de
melk te brokkelen zal hebben.
Gezien de voortdurende strijd
tussen de sociale partners is
van die kant ook weinig te
verwachten. Het beroerde is
dat er vrijwel geen alternatief
Waarmee Visser en Wijnho
ven aangeven dat het voeren
van een werkelijk anti-werk-
loosheidsbeleid zeer moeilijk
is. „Het enige dat je nu kunt
zeggen is dat we te weinig
hebben geleerd van de lessen
van de jaren dertig: voorkom
massawerkloosheid en zorg
voor een ordenend overheids
beleid. We moeten dan ook
niet verbaasd kijken als we in
de toekomst weer steden met
ghetto's van werklozen krij
gen
ROB SEBES
Kinderhand
De 3-jarige
Jeanette
Ramkuson kreeg
de schrik van
haar leven toen
haar hand
gisteren in een
kauwgomballen-
automaat te
Amsterdam bleef
steken. Eerst
kwam de politie
een handje
helpen, maar de
sterke arm kon
geen uitkomst
bieden.
Uiteindelijk wist
de brandweer het
meisje uit haar
benarde positie
te bevrijden door
een glijmiddel in
de automaat te
pompen.
foto: anp
DEN HAAG Ook bij
het nieuwe belastingsys
teem zou op de jaaropgave
van de werkgever, maar
liefst ook op het maande
lijkse loonstrookje, de in
houding van premies
volksverzekeringen apart
moeten worden vermeld.
Daarvoor pleitte gisteren
CDA-senator Christiaanse in
een motie die al in de eerste
termijn van de behandeling
van de wetsvoorstellen Oort
werd ingediend. VVD-senator
Van Graaf eiland was mede
ondertekenaar van de motie,
die derhalve bij voorbaat op
een kamermeerderheid kan
rekenen.
In het nieuwe belasstingsys-
teem wordt één gecombineerd
tarief van belasting en premies
gehanteerd. CDA en VVD
vinden dat het aandeel Van de
volksverzekeringen daarin
herkenbaar moet blijven. Die
sterk onderhevig
aan stijging, mede door de ver
grijzing. Dat zou door invoer
ring van het systeem-Oort,
weieens niet kunnen opvallen;'
tekorten bij sociale fondsen
kunnen dan in de toekomst,
sluipenderwijs worden afge
dekt door belastingopbreng
sten. De indieners van de mo
tie zijn het dan ook niet eens
met staatssecretaris Koning
van finaneiën dat èen uitsplit
sing van belasting en premies
de werkgevers mét grote ad1
ministratieve beslommeringen
opzadelt.
Financiële injectie
weekblad Haagse Post
AMSTERDAM De Staats-
uitgeverij (SDU) en de huis
drukker van de Haagse Post,
het Nederlands Drukkers Be
drijf (NDB), zijn in principe
bereid een bedrag van
1.750.000 gulden op tafel te
leggen voor de uitbreiding van
het weekblad Haagse Post. In
totaal vergt het investerings
plan twee miljoen gulden; de
Hollandse Pers Unie, de nieu
we holding in oprichting van
de Haagse Post, zal het reste
rende bedrag fourneren.
mende regen gevoerde actie
was „Liefdewerk Oud Papier".
De actievoerders werden in
het Gat van Palace toegespro
ken door een vakbondsbe
stuurder. Het opgehaalde pa
pier wordt gegeven aan de
meer zondagsdiensten Kringloop Projecten Noord-
werkonderbrekingen wijk.
Ook het niet meer ver- Huize Ursula in Nieuwveen
chten van medische hande- probeert vandaag het ministe-
ïgen door verpleegkundig rie van sociale zaken telefo-
ïrsoneel wordt frequenter, nisch plat te leggen. Vrijdag
iptheidsacties worden veelal gaat er een speciale bus naar
icombineerd met patiënt- het gewestelijk arbeidsbureau
riendelijke acties. in Alphen waar naar schatting
ngeveer 250 verpleegkundi- «sfiS verpleegkundigen zich
de zwakzinnigenin- zullen inschrijven als werk-
ihting De Hooge Burch heb- zoekende: zij zoeken dan sym
gisterochtend actie
Derd op de Rijksstraatweg
lphen. Tussen zeven uur
ilf negen deelden zij aan a
mobilisten pamfletten
loepjes uit om op die
indacht te vestigen op hun
bolisch werk in het bedrijfs
leven, dat beter betaalt. De ac
tie wordt georganiseerd in sa
menwerking met verpleeghuis
Oudshoorn in Alphen.
Het actiecomité VVIO houdt
vast aan het uitgangspunt dat
patiënten en bewoners geen
hinder van de acties mogen
ondervinden. Stakingen zijn
wat VVIO betreft daarom niet
aan de orde. Ook de Neder
landse Maatschappij Verpleeg
kunde (NMV; 12.000 leden)
voelt niets voor stakingen. De
NMV steunt alleen korte
werkonderbrekingen die tijdig
zijn aangekondigd om zonodig
voor vervanging te zorgen.
De AbvaKabo had aanvanke
lijk een actie in het St.Anna-
ziekenhuis in Oss afgeblazen.
De Verpleegkundigen zouden
vandaag alle medische hande
lingen weigeren, waardoor de
bond vreesde voor eventuele
ongevallen aansprakelijk te
worden gesteld. Later op de
dag kwam de bond terug op
dat besluit, omdat de arts-as
sistenten in het ziekenhuis
zich „ondubbelzinnig solidair"
hebben verklaard met de ac
tie. Zij zullen gedurende de ac
ties de medisch voorbehouden
handelingen verrichten in
plaats van de verpleegkundi
gen.
De registratie van acties door
directies van instellingen, met
op de achtergrond de dreiging
van looninhouding, heeft her
In de stromende regen hielden tientallen verpleegkundigen van
de Willem van den Berghstichting in Noordwijk een protestactie
onder het moto Liefdewerk Oud Papier.
en der beroering gewekt. De
Nationale Ziekenhuisraad
(NZR) heeft de directies er al
eerder op gewezen dat zij in
het geval van werkonderbre
king niet verplicht zijn loon
uit te betalen en daarom gead
viseerd de niet gewerkte uren
te registreren. Nu werknemers
van de instellingen meer tot te hebben
zondagsdienst en werkonder- tegemoet
breking overgaan, blijken
sommige directies in elk geval
het advies van de NZR voor
registratie op te volgen.
De directie van zwakzinnige
ninrichting Hooge Burch in
Zwammerdam heeft het ka
derpersoneel opgedragen ac
ties onder werktijd te registre
ren. De hoofden hebben deze
opdracht verontwaardigd van
de hand gewezen. De directie
van het streekziekenhuis Al
melo, waar morgen zondags
dienst wordt gedraaid, heeft
gisteren onder druk van de
bonden en het actiecomité be
sloten af te zien van registra
tie. Van het inhouden van
loon zal volgens de directie
geen sprake zijn.
Hoofdbestuurder H. Stapel
van de CFO stelde dat de ver
pleegkundigen het slachtoffer
worden van wat hij noemde
het zwarte-pietenspel tussen
rijksoverheid en de werkge
vers in de ziekenzorg, vere-
vliet nigd in de Nationale Zieken
huisraad (NZR). „De NZR be
uren tuigt sympathie met ons, maar
zegt niet de financiële ruimte
komen. Wat heb
ben we aan die sympathie als
de regering zegt dat het geld
DEN HAAG Twee brengen van lichamelijk letsel,
gram cocaïne had een 24-
jarige Hagenaar afgelopen
oudejaarsavond in een
feestroes gebruikt De
de dood tengevolge hebbend.
Het strafblad van de Hagenaar
ging terug tot 1981, toen hij op
zijn zestiende was begonnen
het plegen
combinatie van deze drug diefstallen. Na een paar jaar
met methadon en alcohol
bleek hem echter zeer
agressief te maken. Toen
hij met twee vriendinnen
bij het buurthuis Kreade
aan de Eekhoornrade
door iemand werd bele:
digd, ontstond er ruzie. De
tegenpartij naderde de
Hagenaar, die plotseling
met een mes toestak. Het
slachtoffer zakte dodelijk
in de hartstreek getroffen
„Hij had een hand in z'n zak,
ik was ervan overtuigd dat hij
een vuurwapen bij zich had",
aldus de dader, die gisteren
voor de Haagse rechtbank ne
gen jaar gevangenisstraf tegen
zich hoorde
uit
doodslag. Onderzoek
dat het slachtoffer ongewa
pend was geweest.
Advocaat mr. J. Kreumer
sprak van een paniekreactie
van zijn cliënt, omdat het
slachtoffer uiterst bedreigend
op hem af was gekomen. Het
ontwikkelde hij een versla
ving, waarvoor dagelijks 300
gulden nodig was om de nodi
ge drugs te kopen. In een psy-:
chiatrisch rapport werd de Ha
genaar als agressief omschre
ven. Na gebruik van cocaïne
werd dat zelfs nog erger. Bo
vendien had de verdachte
voortdurend het idee dat de
mensen achter hem aanzaten.
Op grond hiervan oordeelde
de psychiater dat de Hagenaar
als verminderd toerekenings
vatbaar moest worden be
schouwd.
Volgens officier van justitie
mr. E. Harderwijk had de 24-
jarige verdachte het slachtof
fer als een dief in de nacht
tussen zijn ribben gestoken.
„Het slachtoffer heeft geen en
kele kans gehad. De verdachte
heeft hem niet eerst gewaar-
wegens schuwd, hij heeft hem rustig
op zich af laten komen. Toen
hij dichtbij was, heeft hii 'm
doodgestoken". Doodslag
moest volgens de openbare
aanklager dan ook bewezen
worden geacht.
Verder legde hij de Hagenaar
nog diefstal en bedreiging ten
geweest, laste. Op 2 september van het
het gebruik vorig jaar had hij in een
De Hagenaar snackbar de eigenaar met een
de opzet ge- dolkmes bedreigd. Toen deze
had echter i
had zijn tegenstander dodelijk zich achter een deur in veilig-
te treffen. Vandaar dat de *-*• J -,--L
raadsman ervoor pleitte dat de
rechtbank de Hagenaar zou
veroordelen wegens het toe
heid bracht, griste de verdach-
Bommen gevonden
BRESKENS Bij dakwerk
zaamheden aan de Zeedijk na
bij Breskens, in het westen
van Zeeuws-Vlaanderen, zijn
in een bunker uit de Tweede
Wereldoorlog circa vijftig
vliegtuigbommen gevonden.
Door graafwerkzaamheden
kwamen de projectielen bloot
te liggen. De bommen hebben
een lengte van ongeveer één
meter. Leden van de duik- en
demonteergroep van de mari
ne in Vlissingen hebben zich
over het oorlogstuig ontfermd.
Schiphol wil beter wegennet
AMSTERDAM - Schiphol wil dat de bereikbaarheid
van de luchthaven wordt verbeterd. Dat blijkt uit een
reactie van de luchthaven op de tweede Structuurnota
Verkeer en Vervoer van de regering.
Daarbij wordt onder meer gedacht aan een verdubbeling van de
rijksweg A4 (Amsterdam-Den Haag) tot 12 stroken. Daarnaast
wil Schiphol de gelijktijdige aanleg van de verlengde Westrand
(tussen A4 en A9) plus net Amsterdamse traject tussen de A9 en
de tweede Coentunnel. Tot slot zou de luchthaven graag zien dat
er een „oost-west autosnelwegverbinding" komt. Schiphol wil
ook worden opgenomen in het stelsel van snelle treinverbindin
gen, richting Frankrijk en de Bondsrepubliek.
Inval politie in Haags gokhuis
DEN HAAG De Haagse po
litie heeft gisteravond een in
val gedaan in een illegaal gok
huis aan de Poeldijksestraat en
het pand op last van burge
meester Havermans voor drie
maanden gesloten; Bij de inval
werden 17 mensen aangehou
den, waaronder de 46-jarige
exploitant en een croupier. De
overige 15 waren bezoekers
die na verhoor werden heen
gezonden. In het pand bleek
alleen het spel baccarat te
worden gespeeld; de spullen
daarvoor werden in beslag ge
nomen. In de buurt van sta
tion Hollands Spoor ziin de
laatste tijd al diverse illegale
gokhuizen verdreven. De eige
naar van het gokhuis had al
enkele malen met justitie te
maken gehad, maar bleef
hardnekkig zijn illegale zaak
openhouden.
