E
Turkse vakbondsleider
toch korte tijd vast
Omstreden tekening is echte Van Gogh"
Amerikaans Congres:
geen problemen over
vervanging Lance-raket
Man en vrouw niet
eens over vrijen
M
Arron: „Nederland
brengt ontwikkeling
Suriname in gevaar'
BUITENLAND KUNST
£etdóc@oiwtwit
MAANDAG 10 APRIL 1989 PAGINA
UITE
ISTANBUL De Turkse
vakbondsleider Celal Gü-
ney is gisteren bij terug
keer in Turkije korte tijd
door de politie vastgehou
den, maar daarna weer
vrijgelaten. Dit is bekend
gemaakt door wethouder
P. Sanders uit Zaanstad,
die deel uitmaakt van een
delegatie die Güney bij de
reis naar zijn vaderland
vergezelde.
Güney behoort tot de honder
den ex-vakbondsbestuurders
die hun land na de staatsgreep
in 1980 zijn ontvlucht. Hij
woont sinds 1985 in Zaanstad.
Zondag vertrok Güney in ge
zelschap van een zware dele
gatie vanaf Schiphol naar Tur
kije. De delegatie bestaat on
der andere uit de Europarle
mentariër P. Dankert en wet
houder Sanders.
Kort na aankomst op het
vliegveld van Istanbul werd
Güney door zes leden van de
politie omgeven, afgezonderd
van de rest van de delegatie
en weggevoerd, aldus Sanders.
De groep heeft nog tevergeefs
De Turkse vakbondsleider Celal Güney zwaait met een roos bij zijn afscheid op Schiphol. Hij wordt
uitgeleide gedaan door collega-vakbondsleden, onder wie voorzitter Stekelenburg van de FNV.
FOTO: ANP
wij moeten ons met betrek
king tot deze incidenten niet
al te rijk rekenen. We hopen
dat het een signaal is van ver
betering", aldus Sanders.
geprobeerd
waar Güney i
bracht.
Later verscheen Güney i:
hotel waar de delegatie i
tanbul verblijft. Op dat mo
ment gaf de delegatie juist een
persconferentie. „De delegatie
is uiteraard erg blij met de
vrijlating van Güney, maar
Schiphol wil
2,6 miljard
investeren
AMSTERDAM Schiphol
wil de komende vijftien jaar
voor een bedrag van totaal 2,6
miljard gulden uitbreiden zo
dat de luchthaven in de toe
komst blijft meetellen als een
van de grootste vliegvelden in
Europa. De directie legt de
laatste hand aan een zoge
naamd „masterplan" waarin
de uitbreidingsplannen wor
den onderbouwd. Het plan
moet in mei gereed zijn. De di
rectie van Schiphol verwacht
de komende jaren een verdub
beling van het passagiersaan
bod tot een maximum van
dertig miljoen per jaar. In die
periode kan het vrachtvervoer
stijgen tot een miljoen ton op
jaarbasis.
GRONINGEN Mannen vinden het vrijen nu opwin
dender en krijgen vaker een orgasme dan begin jaren
zeventig. Vrouwen daarentegen zijn over het algemeen
nog steeds niet tevreden over de seksuele belevenis tij
dens het vrijen.
Dat is de belangrijkste conclusie uit het proefschrift „Sex en
sekse, verschillen in betekenisgeving tussen mannen en vrou
wen", waarop P. Vennix komende week aan de Rijksuniversi
teit Groningen promoveert tot doctor in de psychologische, pe
dagogische en sociologische wetenschappen.
Uit het onderzoek komt ook naar voren dat de verlangens van
mannen en vrouwen in een seksuele relatie niet parallel lopen.
Het gaat mannen vooral om het „samen doen", terwijl bij vrou
wen „het samen zijn" voorop staat. Volgens Vennix vinden
vrouwen intimiteit belangrijker om lekker te kunnen vrijen dan
opgewondenheid. Voor mannen is dat ongeveer even belangrijk.
Verder blijken de seksuele behoeften bij paren die langer bij el
kaar zijn, niet beter op elkaar afgestemd te zijn dan die van wil
lekeurige
Acties tegen
Shell in
rustige sfeer
AMSTERDAM Ruim dui
zend mensen hebben zater
dag in het .hele land actie ge
voerd onder het motto „Shell
uit Zuidafrika". In totaal
werden in vijftien steden
picketlines en kleine demon
straties gehouden. De acties
die nergens tot noemens
waardige incidenten hebben
geleid, zijn zijn bedoeld als
„opwarmer" voor de grote
actie-driedaagse bij het
Shell-laboratorium in Am
sterdam-Noord. Die vestiging
wordt vanaf 19 april naar
verwachting door duizenden
demonstranten drie dagen
geblokkeerd.
CPN wacht met
besluit over
samenwerking
AMERSFOORT De
CPN heeft het afgelopen
weekeinde tijdens haar
congres in Amersfoort nog
geen definitief besluit ge
nomen over samenwer
king met PPR en PSP bij
de kamerverkiezingen
van volgend jaar mei.
Het congres verwierp enkele
moties waarin stond dat de
CPN in elk geval met een ei
gen kandidatenlijst zou
moeten uitkomen, maar sprak
zich ook niet uit vóór samen
werking.
Wel werd besloten dat het par
tijbestuur in juni de balans zal
opmaken van de onderhande
lingen met PPR en PSP. Aan
de hand daarvan zal het con
gres enige tijd later de knoop
doorhakken.
De besprekingen tussen de be
sturen van PPR, PSP en CPN
verlopen momenteel stroef. De
PPR vreest dat de CPN. die
sinds 1986 niet meer in de
Tweede Kamer is vertegen
woordigd, zich zo sterk als
communistische partij wil
gaan profileren dat de samen-
werkingsgedachte op het
tweede plan komt. Bovendien
heeft de PPR strenge eisen in
gediend met betrekking tot de
lijstvolgorde. Nummer één
moet een kandidaat van de
PPR zijn, nummer twee een
PSP'er, de derde opnieuw een
PPR-lid en de vierde pas een
CPN'er. Verder worden de be
sprekingen bemoeilijkt door
de interne verdeeldheid bin
nen PSP en CPN over over de
noodzaaken wenselijkheid
van samenwerking.
Het CPN-congres ging zater
dag akkoord met een nota van
het partijbestuur over de koers
die de CPN wil volgen. Kern
punten daaruit zijn onder
meer: strijden tegen rechtse
politiek, tegen bewapening,
werkloosheid, milieuvervui
ling en armoede. Ook wil de
CPN een drastische arbeids
tijdverkorting en verbetering
van het stelsel van sociale ze
kerheid. Voorts sprak het con
gres zich uit tegen de invoe
ring van een legitimatieplicht,
vóór een verbod van racisti
sche en neo-fascistische orga
nisaties (zowel in Nederland
als in de gehele EG) en ook
voor steun aan de strijd tegen
de apartheid in Zuidafrika.
Vreedzame acties om bedrij
ven zoals Shell te dwingen
zich uit Zuidafrika terug te
trekken acht de CPN gerecht
vaardigd.
DEN HAAG De voor
zitter van de Commissie
voor de Strijdkrachten uit
het Amerikaanse Huis van
Afgevaardigden, Les As-
pin, verwacht niet dat het
Congres dit jaar proble
men zal maken over de
gelden die nodig zijn voor
de modernisering van de
nucleaire Lance-raket.
Maar tegen 1991 zullen de
uitgaven voor het ontwik
kelen van een opvolger
van de Lance zo hoog op
lopen, dat het Congres de
zekerheid zal willen heb
ben dat de nieuwe raket
ook ergens wordt ge
plaatst.
ter gelegenheid van het veer
tigjarig bestaan van de NAVO
bijwoonde, verklaarde tegen
over Nederlandse journalisten
dat dit jaar maar heel weinig
geld, 30 tot 50 miljoen dollar
(ruim 60 tot 100 miljoen gul
den) nodig zal zijn. „Voor het
Pentagon, het Amerikaanse
ministerie van defensie, is dat
koffiegeld", aldus de Ameri
kaanse volksvertegenwoordi
ger. (Op een defensiebegroting
van bijna 290 miljard dollar is
30 miljoen iets meer dan een-
tiende van een-promille).
De NAVO is vorig jaar na
moeizaam overleg tot een
compromis gekomen dat zegt
dat de kernwapens voor korte
afstand (SNF) waaronder
de Lance „waar nodig up to
date" moeten worden gehou
den. De Westduitse regering
wil een besluit over het invoe
ren van een nieuwe raket, met
een dracht van 500 kilometer
in plaats van 1^0 kilometes
het liefst tot na de verkiezii|n<
gen van 1991 uitstellen.
de Nederlandse tfoepen
Bondsrepubliek zijn, zoals
kend, met Lance-raketten b
wapend.
Voor het Amerikaanse Coi
gres, al'dus Aspin, maakt
nu weinig uit of de opvolj_
van de Lance in één land
Bondsrepubliek) of
drie landen (ook in Nederlai
of België) zal worden
plaatst.
De Amerikaanse volksvert
genwoordiger meende dat,
dien wordt besloten tot mode
nisering van de SNF,
mindering van het huidij
aantal kernkoppen voor kort
afstandswapens i
„onvermijdelijk" is. De pi
blieke opinie zal modernis
ring zonder vermindering
aanvaarden.
^ap
NDHO:
ankelij!
vanaf
punt<
wapei
moet<
Ier Sarr
cht de
waarb
^ïdeld
t)VJ
DEN HAAG De Suri
naamse vice-president
Henck Arron verwijt Ne
derland min of meer de
ontwikkeling en onafhan
kelijkheid van Suriname
in gevaar te brengen.
Vlak voor het bezoek van de
parlementsvoorzitter Jagger-
nath Lachmon aan Nederland,
deed Arron voor het eerst uit
voerig uit de doeken wat de
breekpunten zijn in de ont
wikkelingssamenwerking tus
sen Nederland en Suriname.
Lachmon, die zaterdag in Ne
derland aankwam, leidt een
parlementaire delegatie die de
vandaag begonnen conferentie
over toerisme in Den Haag bij
woont. Het lijkt niet uitgeslo
ten dat de assembléevoorzitter
met Den Haag zal praten over
de impasse waarin de ontwik
kelingsrelatie verkeert. De
Europarlementariër Wim Ver
geer heeft Lachmon het advies
gegeven „op het hoogst politie
ke niveau contact met Neder
land te maken om de proble
men op te lossen". Vergeer
bood vorige week in Parama
ribo een rapport voor het Eu
ropees parlement over Surina
me aan de regering aan. Hij
vindt het „bedroevend" dat de
betrekkingen tussen Neder
land en Suriname in het slop
zitten. „De Nederlandse hulp
is onontbeerlijk om de ontwik
keling op gang te brengen", al
dus de Europarlementariër. De
Surinaamse regering heeft
volgens Arron een nota naar
Nederland gestuurd waarin zij
haar standpunt over de ont
wikkelingssamenwerking her
haalt. „De regering wacht op
een reactie en dan moet beslist
worden waar de volgende ron
de van beleidsoverleg zal
plaatsvinden", aldus Arron.
Weg vrij na
GATT - akkoord1'
LO -
nenei
I erzee
die
irelr
GENEVE De landen
GATT (Algemene Overeei
komst inzake Tarieven
Handel) zijn het zaterdag
Genève eens geworden o
een compromis betreffen! ,j
vier aspecten var
handel. Daarmee
gekomen aan een impasse
drie maanden en is de weg
vrij om verder te werken
de liberalisering van de
reldhandel. Het akkoord b
helst een compromis over
landbouwsubsidies, de han<
in kleding en textiel, geesteli
eigendom (zoals patenten
octrooien) en waarborgen,
tewel ontsnappingsclausul
waarmee landen zich kunnt
indekken tegen een plotselii
ge uitbreiding van de impoi
De akkoorden over 11 ande
aspecten van de wereldhani
die al in Montreal geslol
werden, zullen nu ook uitj
voerd kunnen worden.
vai
,,nd Ti
gens
var
apper
k.
£ord
ofervolg
)SKO
aten
ofdsta
;d irtdui
itf jwel
tg in mi
en i
ggen
de d
Loco-burgemeester
laat verstek gaan
bij Frank Sinatra
ROTTERDAM De Rot-
terdamse loco-burgemees
ter R. den Dunnen heeft
afgezien van zijn aanwe
zigheid bij het galaconcert
dat Frank Sinatra en
vrienden zaterdagavond
in de Rotterdamse Ahoy'
gaven, omdat hij volgens
protocollaire voorschrif
ten niet met zijn zoon bij
prinses Margriet en haar
man aan tafel mocht zit
ten.
Den Dunnen zou als loco-bur
gemeester de honneurs waar
nemen van burgemeester Pe
per van Rotterdam, die was
verhinderd. Volgens de proto
collaire voorschriften is er aan
de koninklijke tafel" slechts
plaats voor de (loco)-burge-
meester en echtgeno(o)t(e).
Den Dunnen wilde echter met
zijn zoon het concert bijwonen,
in plaats van met zijn echtge
note.
Het is gebruikelijk dat een ge
meentebestuur in de persoon
van burgemeester of loco-bur
gemeester aanwezig is, wan
neer een lid van het Konink
lijk Huis de stad bezoekt. In
dit geval lijkt er echter geen
sprake te zijn van een affront
van het Rotterdams gemeente
bestuur ten aanzien van het
Koninklijk Huis omdat dit
voorschrift geldt voor officiële
gebeurtenissen. Het concert
van Sinatra staat niet als zoda
nig geboekstaafd.
KUNSTHISTORICA DRS. VAN DOOREN:
DEN HAAG De Raad
van State buigt zich dage
lijks over allerlei proble
men, maar het is een zeld
zaamheid dat het eerbied
waardige college zich
moet uitspreken over de
echtheid van een kunst
werk. Niettemin is dat het
geval, nu de Raad op 4
mei uitspraak moet doen
in een ruzie tussen de
Haagse kunstliefhebber
dr. M.A. Mahmoud en het
Rijksbureau voor Kunst
historische Documentatie.
Centraal in het conflict staat
de vraag, of de Hagenaar nu
wel of niet in het bezit is van
een tekening van Vincent van
Gogh. „Een vervalsing", zegt
het bureau. „Een authentiek
werk", houdt de verzamelaar
vol. Hij beschuldigt het bureau
van onzorgvuldigheid en heeft
daarbij de Amsterdamse
kunsthistorica drs. E. van
Dooren aan zijn kant.
Mevrouw Van Dooren was
M.A. Mahmoud zijn
vrije loop liet. „Ik pik het r
langer meer", riep de verza
melaar die zich ernstig gedu
peerd voelt door het oordeel
van het Rijksbureau. Zonder
een certificaat van echtheid
van het bureau is de tekening
volgens hem niets waard. Het
is duidelijk, dat op de achter
grond van het jarenlange wel-
les-nietes grote geldbedragen
een rol spelen.
R. Ekkart van het Rijksbureau
voor Kunsthistorische Docu
mentatie blijft vrij nuchter on
der de opwinding rond de om
streden tekening. „Het komt
nu eenmaal regelmatig voor,
dat we mensen moeten teleur
stellen. In dit geval zijn we bo
vendien niet over één nacht ijs
gegaan. Diverse kenners heb
ben zich over de tekening ge
bogen, en zijn eenstemmig tot
het oordeel gekomen, dat er in
dit geval geen sprake is van
een authentieke Van Gogh".
Pikant
Verschil van mening onder
deskundigen blijft niettemin
mogelijk. Het is pikant, dat
een kunsthistorica als drs. E.
van Dooren onomwonden stelt
dat de tekening wel degelijk
door Van Gogh is gemaakt.
Mevrouw Van Dooren is na
melijk op het terrein van de
kunst bepaald niet de eerste de
beste. Zij deed in 1983 aan de
SUSKE EN WISKE DE SPEELGOEDSPIEGEL
n Amsterdam
haar doctoraalexamen kunst
geschiedenis en archeologie.
Het onderwerp van haar doc
toraalscriptie: Vincent van
Gogh. Zij hield diverse lezin
gen over de schilder. Momen
teel beheert ze de kunstcollec
tie van het Academisch Me
disch Centrum in Amsterdam,
die uit zo'n vijfduizend wer
ken bestaat.
„Een jaar lang ben ik met het
bestuderen van de tekening
bezig geweest. Urenlang heb
ik met een microscoop boven
het origineel zitten turen om
alle details zo nauwkeurig mo
gelijk onder de loep te nemen.
In een uitvoerig rapport heb
ik ten slotte mijn oordeel gege
ven. Als ik zeg, dat de teke
ning door Vincent van Gogh is
gemaakt, is dat meer dan een
veronderstelling. Het is een
keihard feit", aldus een felle
drs. Van Dooren.
Zij ,zegt de stellige indruk te
hebben, dat er op het Rijksbu
reau voor Kunsthistorische
Documentatie maar wat wordt
aangerommeld. Volgens haar
heeft het bureau de tekening
nooit serieus onderzocht.
„Er wordt een politiek spel ge
speeld, waarbij het ministerie
in de eerste plaats uit eigenbe
lang handelt", is haar overtui
ging
„Natuurlijk begrijp ik wel, dat
veel mensen zich bij het bu
reau melden met kunstwerken
die inderdaad vals zijn. Maar
dat is nog geen reden om on
zorgvuldig te handelen", stelt
ze verontwaardigd vast.
Een beschuldiging, die R. Ek
kart van het bureau op zijn
beurt weer als „onzinnig en
ernstig grievend" van de hand
wijst. „Wij zijn een integer bu
reau en wij hebben geen reden
ons wetenschappelijk gefun
deerde oordeel te wijzigen".
Hij hoopt dan ook van harte
dat de Raad van State de
Haagse kunstverzamelaar in
het ongelijk stelt.
Handtekening
De oorsprong van de opwin
ding rond de tekening ligt al
in de jaren zeventig. Verzame
laar Mahmoud bracht een be
zoek aan de Haagse kunsthan
delaar Ten Cate. Deze liet hem
een tekening zien van een
aardappelspitter op de rug ge
zien. Koper en handelaar wa
ren het roerend eens: hier was
sprake van een origineel en
onbekend werk van Vincent
van Gogh. De stijl was onmis
kenbaar en bovendien had de
vh
De aardappelspitter.
beroemde schilder zijn werk
eigenhandig gesigneerd. Ver
der had hij boven zijn handte
kening nog kort omschreven,
wat het werk voorstelde.
Volgens dr. Mahmoud werd
een koopcontract opgesteld
waarin werd bepaald dat hij
voortaan de rechtmatige eige
naar van de tekening was. Bij
verkoop op een veiling zou hij
tachtig procent en de hande
laar twintig procent van de
opbrengst krijgen. Slechts in
dien het werk onverhoopt een
vervalsing zou blijken, zou de
koop ongedaan worden ver
klaard. Maar een vervalsing
leek onwaarschijnlijk, niet in
de laatste plaats omdat de ma
ker behalve zijn handtekening
nog in een zestal woorden had
omschreven wat het kunst
werk voorstelde. Een verval
ser zou het zichzelf daarmee
onnodig extra moeilijk maken.
De kunstverzamelaar dacht de
vangst van zijn leven te heb
ben gedaan, totdat hij het
werk ter beoordeling voorleg
de aan het Rijksbureau voor
Kunsthistorische Documenta
tie. Tot zijn verbijstering wei
gerde het bureau de tekening
als authentiek te kwalificeren.
Kunsthandelaar Ten Cate eiste
daarop dat de koop ongedaan
werd verklaard. Mahmoud
weigerde dit echter. Hij bleef
geloven in de echtheid,
werd niet alleen gesteund dol
de Amsterdamse kunsthist|
rica drs. Van Dooren,
ook door een handschriftkul
dige. T
De Rotterdamse grafoloog I
Deen verklaarde na ondd
zoek: „Er zijn geen aanwijzi|
gen gevonden die op
sing van tekst en signatuj
wijzen. Het komt mij
opschrift en signatuur do|
Vincent van Gogh zijn
schreven". Een tweede ond3
zoek van een andere deskul
dige, dr. P. Baier, leverde hJ
zelfde resultaat op. De hand!
kening was ook volgens h(|
„waarschijnlijk authentiek".
Proces
Omdat het niet aannemelijk
dat Vincent van Gogh zi
handtekening zette onder wt
ken die niet door hem wan
gemaakt, eiste dr. Mahmoi
een rectificatie van het Rij!
bureau voor Kunsthistorisd
Documentatie. Het bure
bleef echter bij zijn oorspro
kèlijke oordeel. De Haag
kunsthandelaar Ten Ca
spande daarop zelfs een prot
voor de rechtbank tegen
Mahmoud aan.
Opnieuw trok de Haag
kunstverzamelaar echter a
het korste eind, maar ondan
een dwangsom die inmiddi
kapitalen bedraagt, doet i
nog altijd geen afstand van
tekening. Hij beschouwt zie
zelf als het slachtoffer v
„witte boorden criminaliteit'
„Het ministerie wil mijn tel
ning eerst als een vervalsii
bestempelen, om hem later 4
een veiling voor een pi
zelf op de kop te kunnen
ken", is zijn overtuiging.
Hij eist van de Raad van S
dat deze het Rijksbureau
Kunsthistorische Documenl
tie oplegt het oordeel
tekening alsnog in te trekki
Het origineel, waarvan hij
waarde op miljoenen guldel
schat, heeft hij in ZwitserlaJ]
ondergebracht. Dr. Mahmi
herinnert eraan dat in 1
verwarring ontstond rond
vraag of een tekening wel
niet door Rembrandt was j
maakt. Dat bleek wel degel
het geval te zijn. Met and^*
woorden: nieuwe ontdek!-'
gen zijn in de kunst nog
mogelijk. Dr. Mahmoud i
afgestudeerd jurist en zegt
op de bodem" te willen gatg
zijn recht te krijgen.
In hoeverre hij gelijk krij ^et
moet op 4 mei blijken als
Raad van State zich i
kwestie uitspreekt.
WILLEM GOUDRIAACj's'u
hij i
swani
