Japan herdenkt eeuwenlange
handelsrelatie met Nederland
Beleggers
hadden niet
te klagen
380 JAAR HANDEL MET „ROODHARIGE BARBAREN"
Toekomsthuis
Nederlands-Westduitse
handel zit in de lift
sL
ECONOMIE
EeidóeSouocmt
ZATERDAG 8 APRIL 1989 PAGINA 8
AMSTERDAM - Het gaat 't
bedrijfsleven nog steeds voor
de wind. De kranten stonden
afgelopen vol met namen van
bekende bedrijven met goede
resultaten. Meer winst en
meer dividend passen in een
oplopende economie.
De beleggers hadden afgelo
pen week op het Damrak dan
ook niet te klagen. De stem
ming was vriendelijk tot opge
wekt. Steeds weer blijkt dat de
beurs zich op een hoger koers-
niveau uitstekend weet te
handhaven.
Het enige berichtje in mineur
was dat van Philips dat zijn
belang in APT, het gezamen
lijke telecommunicatiebedrijf
met AT T, heeft terugge
bracht van 40 tot 15 procent.
Vorig jaar was de deelneming
al van 50 tot 40 procent ge
daald. In de afgelopen vijf jaar
heeft de joint-venture vrijwel
steeds met verlies gedraaid.
Dit jaar is het eerste winstje
gemeld. Van de opzet van Phi
lips en AT T om samen de
Europese markt voor digitale
telefooncentrales te veroveren,
is kortom niet veel terecht ge
komen.
Akzo
Akzo kon mededelen dat de
resultaten in de eerste twee
maanden van dit jaar beter
waren dan vorig jaar. Belang
rijk voor de beurs was ook dat
de winst per aandeel door een
uitbreiding van het aandelen
kapitaal niet onder druk komt
te staan. Geen wonder dat na
deze opwekkende woorden de
koers 4,50 opliep. Philips,
Koninklijke Olie en Unilever
kwamen niet van hun plaats.
Stork meldde een winst van 65
miljoen gulden. 28 procent
meer dan in 1987. Het divi
dend gaat van 0,80 naar 1.
Belangrijker is nog dat de
winst dit jaar verder zal stij
gen.
Pakhoed kon 56 procent meer
winst boeken, tot 62,5 miljoen
gulden, inclusief een boek
winst op een in 1987 verkochte
dochteronderneming. Dit jaar
zal de winst verder groeien.
Het dividend gaat van ƒ3,86
naar ƒ5. Het bedrijf gaat zich
extra beschermen door de mo
gelijkheid om preverente aan
delen uit te geven.
Nationale-Nederlanden voerde
de winst met 12 procent op tot
787 miljoen gulden, waarbij de
fors hogere winst op schade
verzekering een rol speelde.
Het dividend werd verhoogd
gen.
Elsevier maakte een 44 pro
cent hogere winst, van 235
miljoen gulden. Opvallend was
de stijging van de winst op
deelnemingen (o.a. Wolters-
Kluwer met een belang van 33
procent) van 9 miljoen gulden
tot 44 miljoen gulden. Voor dit
jaar wordt een stijging van de
winst per aandeel van 20 pro
cent verwacht.
Ook Koninklijke Bijenkorf,
Holec en Amev rekenen dit
jaar op meer winst. Maar van
een winststijging over 1988
was geen sprake. Amev maak
te'zelfs een winstdaling van 5
procent bekend.
Hejneken wil in Europa geen
brouwerijen overnemen, maar
er alleen in participeren. Het
bierverbruik aan de tap zakte
vorig jaar, maar per fles bleef
het gelijk.
Obligaties
Uitgaande van het algemene
koersindexcijfer van eind 1988
is het koersniveau in het eer
ste kwartaal met 11 procent
gestegen. Per saldo steeg het
indexcijfer bijna 1,5 punt.
Deden de aandelen het goed,
van de obligaties kan dat ook
gezegd worden, waardoor het
rendement onder druk kwam
te.staan. Eind vorige week was
hiet gemiddelde rendement op
staatsobligaties 7,1 procent
dank zij de verkoop van over-
heidsobligaties door De Neder-
Ia'ndsche Bank. Het effect van
de verkoop van enkele miljoe
nen guldens aan obligaties lijkt
nu uitgewerkt te zijn. Afgelo
pen donderdag was het rende
ment iets meer dan 7 procent.
Beleggers die niet in aandelen
willen beleggen, kunnen ook
uitwijken naar twee aange
kondigde obligatie-emissies,
elk met een rente van 7,25
procent. De Amro Bank gaf de
Verenigde Spaarbanken ko
men met een 7-jarige lening,
eveneens met een uitgifte-
koers van 99,5, die door de
kortere looptijd een rende
ment van 7,34 procent ople
vert.
MARKTEN
KAASMARKT ALKMAAR Commis
sienoteringen In gulden per kg: Fa-
brieksedammer en Goudse volvette t
7.38. De handel was rustig.
É1ÉRVEILING EIVEBA BV BARNE-
VELD Aanvoer 1.830.600 stuks,
stemming vast. Prijzen In gulden per
100
9.62-
Mogelijk winstdaling
Verenigde Spaarbank
UTRECHT - De Verenigde
Spaarbank houdt rekening
met een daling van de netto
winst in het lopende jaar, in
dien de huidige ontwikkeling
van de rente doorzet, zo staat
te lezen in het gisteren ver
schenen jaarverslag. De bank
wijst in dit verband op de ver
wachte verkrapping van de
rentemarge (het verschil tus
sen de rente op aangetrokken
en uitgezette gelden), aange
zien de rente de neiging tot
stijgen heeft.
Zoals eerder bekend werd
steeg de nettowinst vorig jaar
tot 79,2 miljoen tegen 73,8 mil
joen in 1987.
Boeing krijgt order
van Malaysia Airlines
KUALA LUMPUR - De Malaysische
luchtvaartmaatschappij Malaysian Airli
nes System (MAS) wil bij Boeing zestien
Boeings 737 bestellen. De order bedraagt
meer dan 400 milioen dollar, zo heeft di
recteur Aziz Abdul Rahman van MAS
laten weten. MAS, een staatsonderne
ming, wil tien toestellen van het type
737-400 en zes van het type 737-500. De
nieuwe vliegtuigen moeten de twaalf
oude Boeings 737-200 vervangen die
werden aangeschaft in 1972. Volgens
Aziz wordt de koopovereenkomst in mei
ondertekend en zullen de vliegtuigen
eind 1992 worden geleverd. De 737-200's
zullen worden geveild. MAS heeft de
afgelopen twee jaar al zes Boeings 747-
400 gekocht.
Horecabond stuurt
onderhandelaars terug
UTRECHT De bondsraad van de Hore
cabond FNV heeft gisteren niet ingestemd
met het resultaat van de onderhandelingen
over een nieuwe, tweejarige cao. De over
grote meerderheid vond de prijs die voor
het akkoord moet worden betaald, twaalf
rooster vrije dagen, te hoog. Dit betekent
dat het overleg moet worden heropend.
Ruim een week geleden hebben werkge
vers en bonden afgesproken dat de 130.000
werknemers - inclusief parttimers - in de
horeca op 1 juli 1989 en 1 juli 1990 loonsver
hogingen krijgen van 1,5 procent, dat de
prijscompensatie wordt gehandhaafd en dat
de VUT-leeftijd omlaag gaat. Verder wer
den de onderhandelaars het eens over aan
vulling van een aantal uitkeringen en een
extra loonsverhoging voor leerlingen.
Nettowinst Aegon
vijftien pet gestegen
DEN HAAG De nettowinst van het
verzekeringsconcern Aegon is vorig jaar
uitgekomen op 389 miljoen. Dat is 15,2
procent meer dan in 1987, toen de winst
ƒ338 miljoen bedroeg, zo heeft Aegon
gisteren bekendgemaakt. Voorgesteld
wordt het dividend te verhogen van
3,75 tot 4,70.
Het bestuur verwacht dat de nettowinst
in het lopende jaar weer een duidelijke
stijging te zien zal geven. De concer-
nomzet steeg met 11,8 procent van
9.162 miljoen tot ƒ10.241 miljoen. De
omzet van het Amerikaanse produkt
annuities (een soort koopsompolissen),
dat niet in het geconsolideerde omzetcij
fer is opgenomen, steeg met 52,7 procent
van 1.177 miljoen tot 1.798 miljoen.
DEN HAAG - Nederland
mag zich in Japan verheu
gen in een wel heel bij
zondere belangstelling.
EG-ambassadeur Van Agt
mag dan van mening zijn
dat de Nederlandse belan
gen zijn geschaad door de
afwezigheid van zwaar
politiek geschut bij de be
grafenis van keizer Hiro-
hito, de Nederlandse oud-
ambassadeur in Tokyo,
L.J. Goedhart, denkt daar
heel anders over.
,,De andere Europese landen
zijn verrekte jaloers op ons. Ze
vragen mij hoe we het voor el
kaar hebben gekregen dat er
een heel Nederlands dorp in
Japan is nagebouwd. En waar
om geen Duits of Zwitsers
dorp". De gepensioneerde am
bassadeur is door het ministerie
van buitenlandse zaken inge
huurd als voorzitter van het
Comité Nederland-Japan Mani
festatie '89.
Hij schetst in een notedop de
achtergrond van de bijzondere
band tussen Nederland en Ja
pan. Het is nu 380 jaar geleden
dat twee schepen van de Vere
nigde Oostindische Compagnie
(VOC) de haven van Hirado
binnenvoeren. Nederlanders
kregen van shogun Ieyasu een
vergunning handel te drijven
met Japan. De eerste Neder
landse handelsnederzetting was
daarmee een feit. Eeuwenlang
(om precies te zijn tot 1855) wa
ren de „roodharige barbaren"
uit Holland de enige westerlin
gen die toegang hadden tot Ja
pan. „Een relatie met een der
gelijke historische diepgang
heeft, wordt niet door een en
kel protocollair incident ver
stoord". De Japanners schre
ven met veel respect over de
Nederlandse scheepsbouwkun-
de, de waterbouwkunde en de
medische wetenschap. Tegelij
kertijd waarschuwden Japanse
schrijvers: „Maar als je Hollan
ders op zee tegenkomt, weet je
zeker dat je wordt beroofd en
vermoord".
Herdenking
Nadat in 1984 op initiatief van
Rotterdam een manifestatie
werd gehouden ter gelegenheid
van 375 jaar handelsbetrekkin
gen, heeft nu Japan in de per
soon van parlementslid Taro
Nakayama het initiatief voor
de herdenking genomen.
Het hele jaar 1989 door vindt
verpreid over verschillende Ja
panse steden een reeks van
evenementen plaats. In het
middelpunt van de festiviteiten
staat de havenstad Osaka en de
datum 19 april. De datum heeft
een historische achtergrond en
houdt verband met het binnen
lopen van het eerste Hollandse
schip in een Japanse haven.
In Osaka is een 27 hectare me
tend themapark ingericht dat
geheel is gewijd aan de Neder
lands-Japanse betrekkingen.
Vorige maand werd in het bij
zijn van staatssecretaris Berend
Jan van Voorst (Buitenlandse
Zaken) de poort geopend en
Goedhart weet met enthousias
me te melden dat in de eerste
week al meteen meer dan hon
derdduizend Japanners belang
stelling toonden.
Staatssecretaris Van Voorst
was de eerste in een lange stoet
van hoogwaardigheidsbekle
ders, die in verband met de
evenementen dit jaar Japan
aandoen. Deze maand volgt mi
nister Van den Broek (Buiten
landse Zaken), die op 19 april
de officiële opening van de ma
nifestatie verricht.
Topmensen
Dan is er ook - voor zover de
oud-ambassadeur zich kan her-
- de zwaarste parle-
delegatie die ooit naar
Japan is gereisd. De twee
grootste partijen vaardigen hun
fractieleiders af. De Vries
(CDA) en Kok (PvdA) worden
vergezeld door de liberale vice-
fractievoorzitter Hermans en
fractiesecretaris Groenman
(D66). De delegatie wordt ge
completeerd door kamervoor
zitter Dolman, de liberale sena
tor Heijne Makkreel, onder
voorzitter van de Eerste Ka
mer, en Bas de Gaay Fortman
(PPR).
Een paar dagen na de aan
komst van de parlementaire
delegatie arriveert vice-pre
mier De Korte. In zijn kielzog
een club van ondernemers on
der leiding van voorzitter An-
driessen van het Nederlands
Christelijk Werkgeversverbond
NCW. Topmensen van het
bank- en verzekeringswezen,
van Philips en van de voe
dingsmiddelenindustrie geven
acte de présence.
Hare Koninklijke Hoogheid
prinses Margriet brengt een
vijfdaags bezoek aan het land
en verder is er een delegatie
van wetenschappers en één
van zogenaamde opinieleiders.
Onder de laatste groep bevin
den zich jonkheer mr. Van
Lennep, voormalig secretaris
generaal van de OESO, oud-
KVP-leider Schmelzer en
VNO-voorzitter Van Lede.
Pikant
De gelijktijdige aanwezigheid
van vice-premier De Korte en
een lid van het Koninklijk
Huis is op z'n minst pikant. Het
was immers De Korte die in
december 1986 uitriep dat de
koningin geen officieel bezoek
aan Japan mocht brengen, van
wege de gevoeligheden bij de
Nederlandse bevolking. De
Korte kreeg in het openbaar
een flinke uitbrander van pre
mier Lubbers. „Dat is eens
maar nooit weer", zei Lubbers.
Terwijl het bezoek van de par
lementaire delegatie wordt om
schreven als louter protocollair,
komt De Korte er niet alleen
om linten door te knippen. Hij
zal er ook gesprekken voeren
met de Japanse regering en de
Het nagebouwde VOC-schip „Prins Willem" ligt afgemeerd bij het Hollandse dorp in de Japanse
stad Nagasaki. Volgens oud-ambassadeur L.J. Goedhart, zijn andere Europese landen „verrekte
jaloers op ons". foto.- anp
Japanse werkgeversorganisatie.
Er is zeker aanleiding om met
Japan te overleggen over mo
gelijkheden om de presentie
van het Nederlandse bedrijfs
leven te vergroten, antwoordde
De Korte onlangs op vragen uit
de Senaat. Kamerbreed hadden
de senatoren De Korte aange
spoord om zich teweer te stel
len tegen de onevenwichtige
handelsbalans van Japan en de
EG. De Korte erkende dat het
handelssaldo van Japan met de
EG zich vrijwel stabiliseerde op
ruim 20 miljard dollar, de han
delsbalans met Nederland op
ruim 4 miljard gulden.
Niettemin ziet De Korte ook
positieve ontwikkelingen. Hij
wees erop dat Nederland de
grootste Europese investeerder
is in Japan. Alleen de VS en
Hong Kong investeren er meer.
Verder zei De Korte dat de ex-
portgroei van Japan achter
blijft bij de groei van de we
reld-exportmarkt, zodat er
marktverlies optreedt. „Een
voor Japan betrekkelijk nieuw
verschijnsel", aldus De Korte.
Bovendien neemt de binnen
landse vraag in Japan sterker
toe dan de economische groei.
Met deze kanttekeningen rela
tiveerde de minister het pro
bleem van de onevenwichtige
handelsbalans. Niettemin over
treffen Japanse investeringen
in Nederland de Nederlandse
investeringen in Japan, zo er-
Kennis
Behalve problemen ziet oud-
ambassadeur Goedhart ook mo
gelijkheden voor het Neder
landse bedrijfsleven. Zo wijst
hij op de toentemende belang
stelling in Japan voor inte
rieurverzorging. Wellicht een
gat in de binnenlandse markt
in een land waar de woningen
vanouds zeer klein zijn en tra
ditioneel ingericht.
In Japan bestaat ook belang
stelling, aldus Goedhart, voor
een technologie waarin Neder
land in vergelijking met Japan
zeer geavanceerd is: de aanpas
sing van woningen ten behoeve
van gehandicapten. Maar een
moeilijkheid is, zo erkent de
voormalig diplomaat, dat Ja
panners meer geïnteresseerd
zijn in westerse know-how, dan
in de produkten. En aan de
verkoop van know-how is nu
eenmaal veel minder te verdie
nen. Dat neemt niet weg dat
het volgens Goedhart belang
rijk is goede contacten te on
derhouden met een economi
sche grootmacht, die Japan nu
eenmaal is.
Vandaar dat men in Neder
land, bedrijfsleven en overheid
samen, graag bereid was een
bedrag van zo'n vijf miljoen
gulden op tafel te leggen om de
festiviteiten te steunen. Japan
steekt er overigens een veel
voud van dat bedrag in.
De evenementenkalender om
vatte in maart reeds onder
meer een levensmiddelenbeurs
in het International Trade Cen
tre in Tokyo, de aankomst van
een stoomraderfregat in de baai
van Osaka, een directe satel
lietverbinding tussen het the
mapark in Osaka en het World
Trade Centre in Amsterdam en
een expositie van 17e eeuwse
Hollandse meesters, eveneens
in Osaka.
Deze maand staan ook culture
le tentoonstellingen op het pro
gramma (waaronder een expo
sitie van het werk van Karei
Appel), alsmede een vakbeurs
voor intensieve veehouderij,
muzikaal optreden van het
Loeki Stardust Quartet, een
Nederlands filmfestival en en
kele symposia met Nederlandse
deelnemers. Een economisch
symposium heeft als thema de
rol van Japan en Nederland in
het perspectief van de Europe
se integratie. Een medisch sym
posium is gewijd aan orgaan
transplantaties en kanker. Een
historisch symposium en een
medisch-historisch symposium
completeren het wetenschappe
lijk programma in april. Hoe
wel deze maand het hoogtepunt
vormt, gaan de festiviteiten het
hele jaar door. Zo zal in de loop
van het jaar minister Braks
(Landbouw) zich nog voegen in
de rij van bezoekende bewinds
lieden en verschijnt er in het
najaar een boek over de in
vloed van de Japanse esthetica
op de Nederlandse kunsten.
De bouw van het „Huis van de toekomst" - idee Chriet Titulaer - is hervat. Eerder was de bouw
vergunning voor het futuristisch project dat op het terrein van Autotron in Rosmalen wordt ge
bouwd, geschorst. Het huis wordt volgens planning 20 juni opgeleverd. foto: anp
DEN HAAG - De wederzijdse
Nederlands-Westduitse handel
zit voor het eerst sinds 1985 in
de lift. De waarde van het goe
derenverkeer nam met 5 pro
cent toe tot 105 miljard gulden
(95 miljard DM). 1985 was met
100 miljard DM een recordjaar.
Nederland boekte vorig jaar
een tekort op de goederenba
lans met de Bondsrepubliek
van 3,7 miljard DM, zo zei
voorzitter B. Henny van de
Nederlands-Duitse KvK giste
ren in Den Haag. In 1987 was
nog sprake van een tekort van
1 miljard DM. De Nederlandse
uitvoer naar de Bondsrepu
bliek steeg 1,2 procent in
waarde tot 45,5 miljard DM en
3 procent in volume. De waar
de werd gedrukt de snelle
groei van de export in de sec
tor investeringsgoederen en
door de sterk gedaalde olie
prijs. Nederland voerde voor
7,22 miljard DM aan olie, olie-
produkten en aardgas uit naar
West-Duitsland, 21,6 procent
minder dan in 1987.
In alle overige sectoren boekte
ons land hogere groeicijfers. 26
procent van de Nederlandse
uitvoer betrof landbouwpro-
dukten. De waarde daarvan
steeg met 3 procent tot 11,84
miljard DM en het volume 5
procent. Het gaat dan vooral
om vlees- en vleeswaren, melk
en kaas. Bij de tuinbouwpro-
dukten steeg alleen de bloe
men- en plantenexport; de
verkoop van groente-en fruit
stagneerde.
Geen krant ontvangen? Bel tussen 18.00 e
en 15.00 uur, telefoon 071-12.22.48 en u
nabezorgd.
87/4.50
87/4.80
87/2.10
87/88 1.65 V
87/12.88
•3d
9400
ok
93.80
k
97.90
akzo
15130
15110
15150
atadtt
4120
4120
41.40
mmvc
5160
5140
51.60
bok c
13940
138.00
138.80
mhTmc
67.80
67.90
6100
dmtodw
24820
24740
24100
kwvkrc
65.40
65.40
165.30
37.50
15220
37.50
151.80
38.60
152.50
huntdong.
InknuMl
kbbc
10400
92.90
73.00
10440
92.90
73.00
10440
93.00
73.00
Imp
ITS
5440
5340
53.70
133.30
132.60
13240
natmddN
61.50
61.40
6140
SScak
océ
34740
34100
352.00
325.00
32840
327.00
SST16
3190
3180
39.40
10340
10160
103.80
rofcKQ
99.80
100.00
100.10
vmMcrt
32J0
3170
3160
ST**6
9170
9240
92.00
7180
7180
79.00
■oHdudft
15440
15150
15440S
14 3/8 141/4
46 3/8 481/2
53 7/8 533/4
49 1/8 495/8
Damrak
blijft kalm
AMSTERDAM De Am
sterdamse effectenbeurs
heeft evenals Wall Street
tamelijk lauw gereageerd
op de Amerikaanse werk
loosheidscijfers over
maart. De koersen van de
belangrijkste aandelen
fondsen gaven aan het
eind van de dag een ver
deeld beeld te zien, zon
der echt grote uitschieters.
Ook elders zag de aandelen
markt er niet spectaculair
uit, ook al komt het, meestal
goede, bedrijfsnieuws nu
echt los. De omzet op de Am
sterdamse effectenbeurs -be
reikte gisteren ondanks alles
een hoogte van f 1483 mil
joen, waarvan 829 miljoen
in aandelen. De obligatie-
markt gaf maar weinig afwij
kingen van de koersen van
donderdag te zien.
Bij de internationals kwam
de grootste verschuiving
voor rekening van Kon.
Olie. Het effect van de ramp
met de Valdez is geheel uit-,
gewerkt en de olieprijzen
zijn aan een terugtocht be
gonnen. De Koninklijke
kreeg een verlies te incasse
ren van 60 cent op 132,70.
In de financiële sector wist
Aegon op de goede jaarcijfers
er 3 bij te boeken op ƒ97.
NMB ging een rijksdaalder
vooruit naar 238.
Nedlloyd schoof f 3,50 om
hoog naar ƒ350,50 en Océ-
van der Grinten 2 naar 327.
Gist-Brocades ging op nieu
we overnemingsgeruchten
1,10 omhoog naar 38,60.
De zich goed ontwikkelende
Hagemeyer boekte 3,20 bij
de koers op ƒ92,20. NKF was
in de ochtenduren een paar
gulden hoger, maar sloot de
dag ƒ5 lager af op ƒ311. Tu
lip Computers won 1,40 op
63,20 en Berghuizer Papier
ƒ1,20 op ƒ69,20. Begemann
lag goed in de markt met een
vooruitgang van 7 naar
102.
Beleggers waren duidelijk
niet blij met de dividendver
laging bij Riva. De koers van
de autohandelaar moest
1,70 terug naar 56,60. Ah-
rend verloor 5 op 275.
