laakt voorstellen NAVO
„Mijn goede vriend Gorbatsjov"
Milieuplan Brazilië om
Amazonegebied te redden
Vredesplan Shamir
gaat niet ver genoeg
EsidócSowiant
ZATERDAG 8 APRIL 1989 PAGINA 5
et eeiC'
3ngersnood
fclstert
:ambique
'UTO In de Mocambi-
provincie Zambézia zijn
iderden mensen het slachtof-
geworden van hongersnood,
zenden mensen wonen daar
■vluchtelingenkampen, en er
dagelijks meer dan
iderd. Nog eens hondderdui-
ïden worden met hongersdood
dreigd. De regering krijgt
odhulp van de Verenigde Na-
s en verscheidene particuliere
lporganisaties. Door het oor-
jeweld zijn de twee meest ge
en districten in Zambézia
iter moeilijk toegankelijk voor
edseltransporten.
Franse huisjes erg
in trek bij Britten
ROUEN Steeds meer Britten kiezen voor
een tweede huisje aan de kust in het Franse
departement Normandië. De vraag is enorm
toegenomen nadat de werkzaamheden aan de
tunnel onder het Kanaal tussen Frankrijk en
Groot-Brittannië begonnen zijn. Volgens
Britse schattingen zullen zo'n 100.000 Britten
de komende vier jaar een tweede huis in
Frankrijk kopen. Sinds enkele maanden zijn
de verkopen van huizen echter explosief toe
genomen. En niet alleen in Normandië, maar
ook in het noorden, in Bretagne, in het Zuid
westen en zelfs in het Zuidoosten. „In Zuid-
Engeland kost een kleine cottage ongeveer
130.000 gulden, terwijl men er in Frankrijk
niet meer dan 50.000 gulden voor hoeft neer
te tellen", zegt Yves Allard, een Normandi-
sche notaris.
Celstraffen voor jonge
Albanezen in Kosovo
PRISTINA Vijf jonge Albanezen zijn
gisteren in de autonome provincie Koso
vo in Joegoslavië veroordeeld tot gevan
genisstraffen van één tot vijf jaar. Het is
voor het eerst sedert de onlusten van de
vorige maand dat in Kosovo een proces
plaatsvond tegen Albanezen. De dis
trictsrechtbank in de hoofdstad Pristina
verklaarde dat de aangeklaagden drie
jaar lang hadden gestreefd naar een „re
publiek Kosovo". Dat was de doelstel
ling van de verboden „marxistisch-leni-
nistische organisatie" waarvan zij deel
uitmaakten. De Albanezen hadden in
pamfletten de bevolking van Kosovo op
geroepen tot stakingen.
Brief Hirohito
97.000 waard
NEW YORK Een met de hand ge
schreven brief van de in februari be
graven Japanse keizer Hirohito heeft
op een veiling in New York een re
cordbedrag opgebracht van 46.200
dollar, ongeveer 97.000 gulden. De
brief, een felicitatie van Hirohito uit
1934 aan de Cubaanse leider Carlos
Montefur met diens verkiezing tot
voorlopig president, was ingezet op
een bedrag van 3000 dollar. De vei
lingmeester bekende dat hij op een
niet veel hoger bedrag had gerekend.
De brief werd gekocht door een ver
tegenwoordiger van een Japanse
bank in New York, die handelde in
opdracht van een Japanse koper die
onbekend wilde blijven.
Deense tieners voor
straf naar woestijn
ODENSE Vijf Deense tieners die zich
schuldig hebben gemaakt aan misdrijven,
moeten voor straf zes weken op een cursus
overleven in de Sahara. De cursus is een
laatste poging om hen her op te voeden. „Wij
hebben alle traditionele methoden al tever
geefs beproefd. Nu willen wij wel eens zien
hoe de tieners zich gedragen in een situatie
waar zij niet kunnen weglopen. Op die ma
nier leren zij misschien hun destructief ge
drag om te zetten in een constructieve hou
ding", aldus Erik Juul, hoofd van het maat
schappelijk werk in Odense. Drie maat
schappelijk werkers zullen de tieners, die in
leeftijd variëren van vijftien tot zeventien
iaar en allen al meermaals met justitie te ma
ken hebben gehad, op hun tocht door de Sa
hara vergezellen.
Leger ingezet bij
onrust in Georgië
MOSKOU In de hoofdstad Tiflis van
de Sovjet-republiek Georgië zijn troepen
en pantserwagens de straat op gestuurd
na een reeks nationalistische stakingen en
demonstraties. Meer dan 100.000 mensen
verzamelden zich gisteren voor de rege
ringsgebouwen en kantoren van de com
munistische partij in Tiblisi om hun soli
dariteit te betuigen met honderd mensen
die daar een hongerstaking houden. Veel
betogers riepen in spandoeken op tot af
scheiding van Georgië van de Sovjetunie.
Het leger, dat grote bevoegdheden heeft,
patrouilleert op straat en drie pantserwa
gens hebben het televisiecentrum omsin
geld.
MODERNISERING KERNWAPENS VOORWAARDE VOOR VERMINDERING'
31
'clEN
wejin,
ij 11e
HAAG De voor
ter van de Commissie
de Strijdkrachten uit
iatt Amerikaanse Huis van
'gevaardigden, Les As-
heeft in Den Haag
kritiek geoefend op
manier waarop de
.VO in Wenen met het
arschau Pact onderhan-
ilt over beperking van
conventionele bewape-
g. Hij sprak in een bij
eenkomst ter gelegenheid
van het veertigjarig be
staan van de NAVO.
Het onderhandelingsvoorstel
van de NAVO, opgesteld door
militairen en diplomaten,
maar niet door politici, komt
niet tegemoet aan wat het
bondgenootschap politiek no
dig heeft, aldus Aspin. De
NAVO heeft voorgesteld om
zware tanks, artillerie en ge
pantserde personeelsvoertui-
gen aan beide zijden te ver
minderen tot 5 a 10 procent
onder het huidige niveau van
de NAVO-landen. Dit bete
kent dat het Oostblok aanzien
lijk meer moet inleveren dan
het Westen.
Als de Sovjetunie dit aanbod
zou aanvaarden en Gor-
batsjov, is daar, getuige de
gang van zaken rond de INF,
toe in staat - dan blijft het
Westen opgezadeld met de
drie grote problemen waarmee
het nu te kampen heeft, zo
meende Aspin. De defensie
uitgaven, waarmee de Wester
se publieke opinie steeds meer
moeite heeft, zouden uitslui
tend in de landen van het
Warschau Pact dalen, de las
ten van de gemeenschappelij
ke defensie, die de VS meer op
West-Europa willen afwente
len, zouden vrijwel hetzelfde
blijven. Ten slotte zou de over
last van de militaire aanwezig
heid in de Duitse Bondsrepu
bliek er niet door verminde-
Door aan te kondigen dat 5000
bod
etreft
raslijst
jof er misverstand over kon bestaan zat koningin Beatrix in de
Iderzaal keurig achter het bordje H.M. De Koningin. Ze luister
ondermeer naar prof. Piet Dankert, die de vijfde Ronde-Tafel-
i de 40-jarige NAVO opende.
FOTO: MILAN KONVALINKA
tanks en zes divisies uit Oost
Europa zullen worden terug
getrokken en 5000 tanks in
Westelijk Rusland naar de
schroothoop zullen worden
verwezen, heeft Gorbatsjov
Erecies datgene gedaan wat
et Westen altijd heeft ge
vraagd. Het vermogen van het
Warschau Pact om een onder-
hoedse aanval te ondernemen
is sterk verminderd, aldus As
pin.
Minister Bolkestein van defen
sie gaf vanochtend aan wat de
uitgangspunten zijn van het
zogenoemde „comprehensive
concept" van de NAVO. Dat is
het beleidsdocument dat de
basis moet vormen voor de
modernisering van de kernwa
pens voor korte afstand. In
zijn rede te Londen leverde
Sovjetleider Gorbatsjov kritiek
op deze plannen.
Bolkestein zei dat defensiebe
leid en wapenbeheersing die
nen samen te vloeien in een
consequent en logisch veilig
heidsbeleid, dat er van uitgaat
dat Gorbatsjov de Sovjetunie
niet wil omvormen tot een
Westerse democratie. Op bui
tenlands-politiek gebied streeft
de Sovjetunie volgens Bolke
stein nog steeds naar het ver
zwakken van de banden met
de Verenigde Staten. „Gor-
batsjov's Gemeenschappelijke
Europees Huis is niet in ons
belang, als er in dit huis geen
plaats is voor de Verenigde
Staten", aldus de minister.
„Wij moeten er geen twijfel
over laten bestaan dat onze
veiligheid in laatste instantie
slechts door kernwapens kan
worden verzekerd", zo vatte
minister Bolkestein het tweede
uitgangspunt samen. „Conven
tionele bewapening, zelfs als
zij in evenwicht is, biedt nooit
dezelfde mate van veiligheid".
Modernisering van de kern
wapens is volgens minister
Bolkestein voorwaarde voor
het terugbrengen van hun
aantal.
Woedend
Een vrouw in Seoul die net haar winkeltje in
vlammen heeft zien opgaan door brandbommen
van studenten uit haar woede tot één van de
relschoppers, die zich een beetje lijkt te scha
men. De studenten waren slaags geraakt met
oproerpolitie tijdens een demonstratie ten gun
ste van de dissident Moom Deze vertrok vorige
week onverwacht voor een bezoek aan Noord-
Korea. De Zuidkoreaanse regering liet weten
dat Moon bij zijn terugkeer direct zou worden
RIO DE JANEIRO
President José Sarney van
Brazilië heeft een nieuw
milieuplan tot behoud van
het Amazonegebied be
kendgemaakt. Hiermee
wil hij een einde maken
aan de „internationale las
tercampagne" tegen Bra
zilië, dat ervan wordt be
schuldigd het regenwoud
in snel tempo van de
aardbodem te vegen.
Sarney kondigde op de televi
sie 17 decreten en 21 wetsont
werpen aan waarmee het
Amazonegebied moet worden
gered. „Onze nationale hulp
bronnen" heet het plan. Het
programma gaat miljoenen
dollars kosten.
Het milieuplan voorziet onder
meer in een verbod op het ge
bruik van kwik bij het winnen
van goud. Verder worden be
lastingsvoordelen voor bedrij
ven in de Amazone ongedaan
gemaakt als zij de ecologische
balans verstoren. De strijd
krachten krijgen de bevoegd
heid het gebied te controleren
en moeten ontbossing tegen-
onder hevige internationa
kritiek wegens het „openleg
gen" van het regenwoud. Bos
sen met een oppervlak zo
groot als Groot-Brittannië zijn
in vlammen opgegaan. Milieu
organisaties hebben in dit ver
band gewezen op het zoge
noemde broeikaseffect, de op
warming van de aarde die de
sastreuze gevolgen voor het
klimaat op de gehele aarde
kan hebben.
Ambitieuze wegenbouw- en
stuwdamprojekten en talrijke
mijnwerkactiviteiten dragen
op hun beurt bij aan het ver-
woesteji van het Amazonege
bied. Daarbij speelt zich ook
een menselijke tragedie af. De
Indianen in de Amazone
moeten wijken voor de voor
uitgang en zijn het slachtoffer
van de ambitie van Brazilië
om de „Verenigde Staten van
de 21e eeuw" te worden.
üingefc'
forth loog
gen Congres
drit j
He
„Neei
IASHINGTON Voor-
alig Witte-Huismede-
fjerker Oliver North
eft gisteren tijdens zijn
oces in Washington ver-
•d dat hij heeft gelo-
tegenover het Con-
Hij zei regeringsdo-
imenten te hebben ver-
etigd om zijn rol in de
contra-affaire te ver-
Even
hooi
rigensjillen.
tegenover een fede-
le jury in een getuigenis
zijn verdediging dat hij
gelogen over zijn rol bij
t verkrijgen van hulp aan
Nicarguaanse Contra-rebel-
i tijdens een ontmoeting in
gustus 1986 met leden van
commissie voor de inlich-
jendiensten van het Huis
n Afgevaardigden. De bij-
id aan de cóntras was in
tijd door het Congres ver-
den.
ontslagen marine-overste
kende voorts dat hij in zijn
ntoor in het Witte Huis zeer
stukken in de papier
vernietiger had gestopt, nadat
baas, de vroegere voorzit-
van de nationale Veilig-
%en J'pdsraad Robert McFarlane,
dat had opedragen.
start
atste
We
valtl
krith
gever
vaak
'n m c
La
LONDEN De uitnodi
ging van Sovjetpresident
Gorbatsjov aan koningin
Elizabeth en haar gemaal
prins Philip om „op een
geschikt moment" een
staatsbezoek te brengen
aan zijn land, plaatst de
protocolaire afdeling van
Buckingham Palace en
Groot-Brittannies depar
tement van buitenlandse
zaken voor een groot aan
tal onbekenden. In de
eerste plaats is er de vraag
of de regering Thatcher
het vorstenpaar wel toe
stemming zal geven naar
Moskou te reizen.
In de geest van
Anglo-Sovjetrussische vriend
schap is het echter onwaar
schijnlijk dat de Britse be
windslieden een afwijzende
houding zullen aannemen. En
het is bekend dat sovjetpresi
dent Gorbatsjov hen eeuwig
dankbaar zal zijn als zij konin
gin Elizabeth en prins Philip
naar zijn land laten gaan. De
hele wereld zal dit historische
staatsbezoek immers beschou
wen als een westelijke hulde
voor zijn glasnost- en pere
strojka-politiek.
Het voornaamste probleem
met Gorbatsjovs invitatie is de
moord, nu 72 jaar geleden, op
de Russische keizerlijke fami
lie. Voor Elizabeth II en prins
Philip waren de tsaar en tsari
na neef en nicht. Moet over
hun bloedige afslachting nu
kompleet de spons worden ge
veegd? In Londen wordt ge
zegd dat de Britse koninklijke
familie dit drama inderdaad
wil vergeven en vergeten.
Graven
Het programma van het ko
ninklijke staatsbezoek aan de
Sovjetunie zal worden samen
gesteld en voorbereid in ge
meenschappelijk overleg tus
sen de ministeries van buiten
landse zaken in Londen en
Moskou. Welke plaatsen het
Britse koninklijke paar zal be
zoeken, is nog niet duidelijk.
Maar het wordt mogelijk ge
acht dat koningin Elizabeth de
graven van haar vermoorde
familieleden zal willen bezoe-
Tsaar Peter III en
Toergenjev keren huiswaarts
LONDEN De directeur van het Londense veiling
huis Sotheby's, Lord Gowrie, heeft Raïsa Gorbatsjov
een portret van tsaar Peter III en een manuscript van
Toergenjev aangeboden. Dit gebeurde tijdens een cere
monie in de Sovjet-ambassade in Londen. „De geste is
bedoeld als dankbetuiging van het veilinghuis voor de
bijstand die het heeft gekregen tijdens het organiseren
van zijn eerste veiling in Moskou, in juli 1988", aldus de
directeur. Het gaat om een portret van de vader van
Catharina de Grote op 19-jarige leeftijd. Het manuscript
is van „Vaders en zonen" uit 1862, dat 1,7 miljoen gul
den waard is.
ken. Misschien zal zij bij die
gelegenheid een antwoord
trachten te krijgen op vragen
die sedert de schietpartij te Je-
katerinburg in Westsiberie
open zijn gebleven. Wie ver
moordde de tsaar en zijn fami
lie? Wist iemand te ontsnap
pen? Zo ja, wat gebeurde er se
dertdien met die persoon?
Gorbatsjovs glasnost zou door
de Britse koningin zwaar op
de proef kunnen worden ge
steld.
De Britten zijn een beetje te
leurgesteld over de toespraak
veel
hall van Londen i
minder betekenisvol
uitstrevend dan Britse politie
ke waarnemers het hadden
verwacht. In tegenstelling met
wat men voor de aanvang van
de zitting had voorspeld, hield
Gorbatsjov het ook geen 40
minuten vol. Na een goede
twintig minuten had hij er
kennelijk meer dan genoeg-
De verwachtingen waren wel
licht te hoog gespannen ge
weest. Een gewezen ambassa
deur van Groot-Brittannië zei
achteraf: „Wat ons verraste is
dat in zijn toespraak geen en
kele verrassing voorkwam."
De westelijke bondgenoten
zijn nu blij dat ze geen nieuwe
Sovjetrussische ontwapenings
voorstellen hoeven te bestude
ren. Ze moeten zich er dus ook
niet over uit te spreken. Dit
feit alleen al veroorzaakt in
Londen een hele opluchting.
Apetrots
Margaret Thatcher is in elk
geval apetrots nu zij als eerste
politicus van het westen door
de nieuwe Sovjetpresident met
een bezoek werd vereerd, ook
al blijft op politiek gebied alles
onveranderd. Maar premier
Thatcher is al heel blij dat zij
de sovjetpresident „mijn goede
vriend Michael Gorbatsjov"
mag blijven noemen. In een
land zoals het hare, waar
„name-dropping" het te pas
en te onpas noemen van na
men van erg bekende perso
nen om te laten merken dat je
veel mensen kent - een gelief
de sport is van snobs en ande
re imago-bouwers, kan dat pri
vilege haar nog een hoop
voordeel opleveren.
E AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
Kapitein Rob in China
38) De stuurman van Wang Hang heeft zijn pogingen om de
'andora' en haar bemanning in handen te krijgen nog niet op-
Bven, ondanks de tegenslag, waarmee hij te kampen heeft ge-
ad. Hij heeft 't restant van de roverstroep bij elkaar getrommeld
ihij overlegt met hen, om de 'Pandora' die rustig aan de oever
ameerd ligt bij verrassing te nemen. Hij weet, dat Willy alleen
an boord is met enkele matrozen en dat meisje zal hem wel niet
tel in de weg leggen. Maar één lid van de bemanning heeft hij
vergeten, want wanneer hij met zijn troep op het heetst van de
dag - aan boord van de 'Pandora' slaapt alles - het schip nadert,
is Skip op zijn post. Hij begint plotseling woedend te blaffen en
Willy snelt verschrikt toe. Daar ziet zij een troep Chinezen, gewa
pend met karabijnen en sabels, de helling afrennen. Zij begrijpt
het gevaar en gooit snel de meertouwen los. Door de stroom
drijft de 'Pandora' direct van de wal af.
Japanners leven het langst
GENEVE In de ont
wikkelde landen is de ge
middelde levensverwach
ting in Japan het hoogst
en in de Sovjetunie het
laagst.
Dit blijkt uit een eerste com
plete studie die de Wereldge
zondheidsorganisatie (WHO)
heeft uitgevoerd in de 33
meest ontwikkelde landen in
de wereld. In Japan halen de
mensen een gemiddelde leef
tijd van 79,1 jaar. De inwoners
van de Sovjetunie en ook die
van Hongarije zitten daar met
een gemiddelde levensver
wachting van 69,7 jaar biina
tien jaar onder. De gemiddelde
levensverwachting in alle 33
onderzochte landen tesamen
die met een gezamenlijke
bevolking van 1,2 miljard een
kwart van de wereldbevolking
bedraagt 73,7 jaar.
Alle Westerse landen zitten
daar boven, met Zwitserland
(77,6) en Zweden (77,1) aan
kop, Nederland (76,5) in de
middenmoot en Belgie (74,6)
als laatste. Alle landen van
Oosteuropa zitten onder het
gemiddelde.
Uit het onderzoek blijkt ver
der dat 1 op de 6 mensen sterft
aan kanker. Ook sterven in de
33 landen jaarlijks bijna een
half miljoen mensen jonger
dan 65 aan aandoeningen die
volgens de WHO verband
houden met roken. Uit een be
geleidend overzicht blijkt dat
Hongarije aan kop gaat bij het
aantal zelfmoorden met 67,9
per 100.000 mannelijke inwo
ners, gevolgd door Finland
(43), terwijl Malta met een cij
fer
i 1,4 het minst suicidaal
Los Angeles schrikt van
aardbeving en werkt door
LOS ANGELES De wol
kenkrabbers in Los Angeles
stonden gisteren door een
aardbeving op hun grondves
ten te schudden. Op veel
plaatsen brak de waterleiding
en in winkels vielen goederen
van de schappen. Volgens de
politie zouden er maar twee
gewonden zijn gevallen; een
man kreeg een schilderij op
het hoofd en een andere viel
van een ladder en kneusde
een enkel. De aardbeving had
een kracht van 4,6 op de
schaal van Richter, krachtig
genoeg om aanzienlijke schade
aan te richten, vooral in het
exclusieve kuststadje Newport
Beach, ten zuidoosten van Los
Angeles. Mensen die in wol
kenkrabbers aan het werk wa
ren zeiden dat de gebouwen
ongeveer 20 seconden stonden
te schudden. In de stad die ge
wend is aan bevingen bleef
het personeel doorwerken. Los
Angeles ligt in een gebied
waar twee aardschollen tegen
elkaar aanliggen, hetgeen re
gelmatig leidt tot bevingen.
AMERIKAANS CONSULAAT
LENINGRAD AFGELUISTERD
WASHINGTON De Verenigde Staten hebben de Sovjetunie
ervan beschuldigd electronische afluisterapparatuur te hebben
geplaatst in het Amerikaanse consulaat in Leningrad. Ameri
kaanse functionarissen hebben de apparatuur in februari ont
dekt. De Amerikaanse regering heeft inmiddels bij het Kremlin
officieel geprotesteerd tegen het incident. „Dergelijke vijandige
pogingen van het vergaren van inlichtingen, hoe lang het ook
duurde, vormen een diepe belediging voor het Amerikaanse
volk", aldus de verklaring. Eerder hadden de VS en Moskou al
ruzie over het nieuwe gebouw van de Amerikaanse ambassade
in Moskou. Daar werden enkele jaren geleden verscheidene af-
luisterapparaten gevonden. Amerikaanse inspecteurs hebben on
langs in een onderzoeksrapport verklaard dat enkele delen van
het ambassadegebouw kunnen worden geschoond van de afluis
terapparatuur. Maar voor andere delen bevalen ze sloop aan.
JERUZALEM Het vre
desplan dat de Israëlische
premier Yitzhak Shamir
heeft voorgesteld bij zijn
bezoek aan Washington
gaat de Verenigde Staten
niet ver genoeg.
„Het is duidelijk dat er meer
moet worden gedaan", zei een
Amerikaanse functionaris gis
teren. President Bush had net
overleg met Shamir „zeer pro
ductief' genoemd, maar zei
dat Shamirs voorstellen „nog
geen eindpunt zijn". De Israë
lische pers was van oordeel
dat Shamir een conflict met de
Verenigde Staten heeft weten
te vermijden.
Prominente Palestijnen in de
door Israël bezette gebieden
verwierpen unaniem de plan
nen van Shamir om „vrije de
mocratische verkiezingen" in
de door Israël bezette gebieden
te houden. Hetzelfde deed
PLO-leider Yasir Arafat tij
dens een bijeenkomst van de
Brazzaville
was. Arafat noemde de pi
[ast
woonlijk onvoldoende." Ara]
vroeg nogmaals om te begin
nen met de terugtrekking van
de Israëlische troepen uit de
bezette gebieden.