Onafhankelijk Namibia
heeft toerist veel te bieden
Perestrojka brengt
arbeiders vooral
angst voor hun baan
HP
uit de weekbladen
ELSEVIER
deËPENE
GaidóaQowumt
WHÊÊÊËÈÈ
Argwaan als metgezel
DE TIJD
BUITENLAND/ BUITENLAND
DONDERDAG 6 APRIL 1989 PAGINA 6 £CC
KAAPSTAD/WIND-
HOEK Hoge zanddui
nen, trotse volkeren, zin
derende hitte en natuurlij
ke rijkdommen vormen
het decor van een oorlogs
drama. Dit speelt zich af
in Namibia, de voormalige
Duitse kolonie in Zuid-
west-Afrika, begrensd
door de koude, onstuimige
Atlantische Oceaan. Vanaf
1920 werd Namibia be
stuurd door Zuidafrika en
stond onder internationaal
toezicht. Nu is het land
dan voorbestemd om het
160ste lid van de Verenig
de Naties te worden.
Krachtens resolutie 435 van de
VN-veiligheidsraad zal Nami
bia binnen ongeveer een jaar
onafhankelijk worden, na de
verkiezingen van 1 november.
Maar nu vele honderden men
sen zijn omgekomen in de ge
vechten die ontbrandden op
de dag dat het onafhankelijk
heidsproces zich in gang zette,
is het een open vraag öf Nami
bia wel z'n beloofde vrijheid
krijgt en zo ja, onder welke
voorwaarde.
„We verwachtten problemen,
maar niet in deze mate, en ook
niet zo snel", vertelde een
Zuidafrikaanse functionaris
mij na een bezoek aan Nami
bia. Hij verwees daarbij naar
de invallen door de guerrilla
beweging Swapo (Zuidwest-
Afrikaanse Volksorganisatie)
het noordelijke Ovamba-
ger.
Ik ken het fland vrij goed. Ik
kom er al circa dertig jaar zeer
geregeld. Het is fascinerend en
mooi, zowel wat betreft de
verscheidenheid aan volkeren
als de natuur.
De schoonheid en de natuurlij
ke rijkdommen behoren toe
aan de 1,2 miljoen inwoners.
Het verloop van het huidige
conflict zal bepalen of de be
volking deze waardevolle be
zittingen met de onafhanke
lijkheid meekrijgt - als een
soort bruidsschat - of niet.
Wat er momenteel gebeurt is
de verantwoordelijkheid van
de hele wereld. Zelfs de havi
kachtige Zuidafrikanen, die na
vele jaren uitstel eindelijk zijn
overgehaald om resolutie 435
ten uitvoer te brengen, drin
gen er nu bij de VN op aan
hun verantwoordelijkheden
onder ogen te zien en troepen
in te zetten om de militaire
strooptochten van de Swapo
binnen de perken te houden.
Het is merkwaardig om te zien
dat de VN kritiek heeft op de
Swapo, die door de algemene
vergadering van de VN jaren
lang werd beschouwd als de
enige en authentieke verte
genwoordiger van Namibia.
Dialect
Ironisch genoeg is Namibia het
enige land in Afrika waar het
Afrikaans, het van het Neder-
Mukurob was een toeristische attractie in Namibia, totdat een storm deze „Vinger van God" liet knakken.
FOTO: AP
lands afstammende dialect dat
gesproken wordt door degenen
die Zuidafrika regeren, de ge
meenschappelijk taal is. Er zijn
gebieden waar Engels, Duits of
een Afrikaanse taal over
heerst, maar overwegend Afri
kaans komt verder nergens
De zwarten zijn verreweg in
de meerderheid in Namibia.'
Nauwelijks tien procent van
de totale bevolking is blank en
slechts een betrekkelijk klein
gedeelte daarvan is van Duitse
komaf. Ze hebben nog nauwe
banden met hun vaderland en
als het goed mis mocht gaan,
kunnen ze zonder al te veel
problemen opgenomen worden
door de Bondsrepubliek.
Waarschijnlijk geven ae mees
ten er echter de voorkeur aan
te blijven als de onafhanke
lijkheid stabiel en vreedzaam
Bijna de helft van de totale
Namibische bevolking woont
in Ovambaland. Waarschijn
lijk is het inderdaad waar dat
degene die het voor het zeggen
heeft in Ovambaland, de rest
van het land ook in handen
heeft. De meesten zijn het ero
ver eens dat de Swapo de
grootste aanhang geniet in
Ovambaland. Waarnemers
worden hierdoor enigszins in
verwarring gebracht, omdat
de grootscheepse inval van
Swapo-guerrilla's in het gebied
nu niet direct noodzakelijk
was als het bedoeld was om
aanhang te verwerven.
Er zijn ook nog andere groepe
ringen, zoals de heerszuchtige
Hereros die in de koloniale tijd
zo dapper en roemrijk tegen
de Duitsers in het krijt traden
i woestijn-
in kleurige Victoriaanse
dracht, met lange, zwierige
rokken en opvallende hoofd
bedekkingen. Verder zijn er
nog de meer traditionalistische
Hereros, de ova-Himba gehe
ten, die hun lichamen beschil
deren met oker, geiten en
rundvee houden en in lemen
hutjes wont
gebied in het noordwesten. "Al
eeuwenlang weet dit volk zich
tussen leeuwen en olifanten,
en ondanks overstromingen en
periodes van droogte, in stand
te houden; de Bosjesmannen,
jagers en verzamelaars, die op
diverse plekken goed verte
genwoordigd zijn maar wier
bestaan als aparte culturele be
schaving geen lang leven meer
is beschoren; en zo zijn er nog
de Kavangos, de Damaras, de
Caprivianen, de Namas, kleur
lingen (van gemengd ras) en
de „Basters" van het Reho-
both-gebied ten zuiden van de
hoofdstad Windhoek. De ver
schillende bevolkingsgroepen
vormen een bonte caleidos
coop van rassen en culturen.
Andere wereld
Hoe ziet Namibia er eigenlijk
uit? Als je van Kaapstad
noordwaarts rijdt over een
keurige asfaltweg, passeer je
de indrukwekkende Oranjeri
vier, de grens tussen Zuidafri
ka en Namibia, en treed je een
compleet andere wereld bin
nen. De glooiende heuvels van
de noordelijke Kaapprovincie
in Zuidafrika hebben hier
plaatsgemaakt voor uitgestrek
te, kolossale bergketens. De
hitte is heter, boerderijen zijn
groter en de afstanden lijken
eindeloos. De enige juiste om
schrijving voor Namibia is
„reusachtig" en dat is op alles
van toepassing.
Qua oppervlakte is Namibia
twee derde van Zuidafrika,
maar het totaal aantal inwo
ners bedraagt slechts een der
tigste van de Zuidafrikaanse
bevolking. Het land kent een
hardvochtigheid die bijna ner
gens anders op het Afrikaanse
sub-continent wordt geëven
aard. Als de rivieren overstro
men, sleuren ze alles met zich
meé.wat op hun weg komt. De
oplettende reiziger leert in het
regenseizoen op z'n hoede te
zijn voor een veelbetekende
lichtflits tussen de verafgele
gen bergtoppen, omdat hij
weet dat een ogenschijnlijk
veilige weg dan in enkele uren
of zelfs minuten kan verande
ren in een gevaarlijke, brui
sende modderrivier. Het is dan
ook handig om te weten dat
deze overstromingen meestal
van korte duur zijn. Als je het
even hogerop zoekt, kun je de
moddervloed voorbij zien
trekken, waarna je je weg ge
woon weer kan vervolgen.
Zand draagt ook een steentje
bij aan de woeste natuur in het
land. Een uitstapje naar de ooit
zo welvarende visserhaven
Luderitz, een stad met opval
lende Duitse elementen, kan
iemand duur komen te staan.
Door de krachtige kustwinden
wordt het zand hoog opgewor
pen en auto's veranderen bin
nen luttele seconden in een
kaal gezandstraald stuk blik.
Namibia heeft zoveel te bieden
aan natuurlijke rijkdommen
en natuurschoon dat het te
veel is om op te noemen. Hoge
bergen rijzen op uit barre
woestijnen, zoals de puntige
Spitzkop, of de indrukwek
kende Brandberg vlak bij het
stroomgebied van de Ughab-
rivier aan de westkust, dat een
soort eiland is met een heel ei
gen klimaat en flora.
De strook land ten zuiden van
de Walvis Baai tot aan de
monding van de Oranjerivier,
enkele honderden kilometers
lang, is verboden gebied en al
leen toegankelijk voor de mij-
nexploitatiebedrijven die de
stranden en de zeebodem uit
kammen op zoek naar dia
manten.
De zandduinen rond de Walvis
Baai (een Zuidafrikaanse kust-
enclave, die belangrijk is als
informatiepunt en militaire
basis en als zodanig niet snel
door Zuidafrika zal worden
prijsgegeven) zouden de hoog
ste ter wereld zijn. Van de
noordelijke Namib-woestijn,
langs de Skeletkust, wordt be
weerd dat deze de oudste op
aarde' is. De Skeletkust dankt
z'n naam aan het feit dat tallo
ze zeelieden hier schipbreuk
leden en een zekere dood tege
moet gingen.
Namibia, als het eenmaal een
onafhankelijk en stabiel land
is, zou een paradijs zijn voor
buitenlandse toeristen. Het
heeft uitstekende hotels, blok
hutten en wildreservaten, een
zonnig klimaat, een gevarieer
de natuur, een rijke fauna en
een lage koers. Een tweeper
soons bungalow in een natuur
reservaat, compleet met volle
dig uitgeruste keuken en bad
kamer, zou bijvoorbeeld
slechts twintig gulden per
nacht kosten.
De onzekerheid over de onaf
hankelijkheid heeft geleid tot
een wie-dan-leeft-wie-dan-
zorgt houding bij ondernemers
die de rijkdom van het land
exploiteren en Namibia bero
ven van z'n wildleven, vissen,
mineralen en waterbronnen.
Veel mensen geloven dat bijna
elke mogelijke gemachtigde
regering beter zou zijn dan die
afwachtende besluiteloosheid
van de laatste tijd.
ANTHONY HEARD
SOVJETUNIE: EEN LAND IN VERWARRING
(Van onze speciale verslagge-
Jan Meulemeesters)
MOSKOU Een lang ge
koesterde droom leek in
vervulling te gaan. Agra
rische rondreis door de
Sovjetunie, stond op de
uitnodiging. Eindelijk
zouden we het platteland
zien, zo kleurrijk beschre
ven in Russische romans.
Uit het vliegtuig gezien
rijgen zich eindeloze vlak
tes aaneen, onderbroken
door stukken bos.
Dat we worden opgeborgen in
een hotel van 24 verdiepingen
aan de rand van de betonnen
protserigheid die Moskou heet,
nemen we voor lief. Dat er
recht tegenover een enorm ze-
venhoekig KGB-kantoor ligt,
is echte „couleur locale". He
laas gaat het gesprek met een
hoge pief van Gosagroprom
(het super-landbouwministerie
van twee miljoen ambtenaren)
niet door, omdat het inmiddels
door het negentiende partij
congres werd opgeheven.
Nederlands landbouwattaché
in Moskou, Herman van Wis
sen, gidst ons naar een land
bouwtentoonstelling, waar Go
sagroprom had willen laten
zien waar het toe in staat is. Te'
laat dus. Er wordt nog verwe
zen naar een uitspraak van
Gorbatsjov die Gosaprogrom
ooit aanprees als oplossing
voor bureaucratisch geharre-
Een bezoek aan de glazen stad
„Moskovki" (150 hectare kas)
is een lichte teleurstelling, om
dat het te duidelijk een show-
bedrijf is en midden in de be
tonnen hoogbouw van Moskou
ligt. De directeur is echter bij
zonder trots op de uit Neder
land afkomstige apparatuur en
de twee vrachtwagens kom
kommers, die hij als een soort
Beeld van een vrije markt, waar privé-produkten worden verkocht.
Een typische Datsja: een buitenhuis voor de rijkeren.
FOTO'S: JAN MEULEMEESTERS
ruil aan een Nederlands be
drijf heeft verkocht. Hij wil op
die weg verder gaan omdat
Gorbatsjov bedrijven heeft
verplicht zichzelf financieel te
bedruipen. Blijkbaar weet hij
niet dat overproduktie het be
langrijkste probleem in de EG
Werkloosheid
Bij de arbeiders voel je de on
zekerheid knagen over wat de
hervormingen, de veelgeroem
de perestrojka, voor hun baan
tjes zal betekenen. Dat in het
„arbeidersparadijs" een enor
me verborgen werkloosheid
heerst, blijkt niet alleen in het
hotel waar achter elke deur
een wachter staat en in elke
gang een „sleuteldame". In
een crèche blijken er 54 ver
zorgsters te zijn voor 230 kin
deren. In een melkbedrijf 350
melkers op 2.000 koeien.
Het straatbeeld tussen de be-
tonhoogbouw van flats, waarin
ruim acht miljoen Moskovie-
ten bekneld zitten, wordt be-
heersd door rijen. Rijen voor
winkels, straatverkopers, in
stellingen. Het opduiken van
een vrachtwagen appels van
een kwaliteit, die bij ons door
gedraaid zou worden, veroor
zaakt een volksoploop die hier
alleen een bekend voetballer
veroorzaakt. Op „vrije mark
ten" wordt bijvoorbeeld groen
te van eigen grond (dat is toe
gestaan tot een maximum van
zo'n vijfduizend vierkante me
ter) verkocht voor soms zelfs
in onze ogen waanzinnige prij
zen (drie a vier roebel voor
vier duidelijk onbespoten ap
pels, terwijl het gemiddelde
maandloon 250 roebel is). Er
wordt in kranten wel gekan
kerd over woekerprijzen,maar
in een schaarste-economie kun
je blijkbaar vragen wat de gek
er voor geeft. Door de onze
kerheid over de hervormingen
lijkt de produktie eerder ge
daald dan gestegen.
Een Russische landbouwredac-
teur waarschuwt voor een te
westerse kijk. Mezentcev Kon-
stantin van „Landleven" (op
lage zeven miljoen): „We krij
gen jaarlijks driehonderddui
zend brieven. De meerderheid
schrijft nog steeds dat het on
der Stalin beter was, ondanks
alle moorden. Je moet beden
ken: in elke kleine gemeen
schap waren de slachtoffers
mensen die het wat beter had
den, de wat grotere boeren".
Sauna in melkstal
Met een ander paradepaardje
van Gorbatsjov, de „glasnos-
t"(openheid) gaat het ook nog
niet zo best. Elke dag blijven
we zeuren over gesprekken
met gewone mensen, vooral
met mensen die een eigen
coöperatie begonnen zijn of
een nieuw pachtbedrijf. Elke
dag brengen ons nieuwe insti
tuten en showbedrijven. Maar
geen koe, geen boer in zicht.
Tenslotte weten we een doods
benauwde gids te bewegen de
bus een halve kilometer van
de snelweg te laten draaien.
We mogen een kwartier aan
het platteland ruiken, wat ook
hier neusstrelend luister wordt
bijgezet door een gierton. We
zakken tot onze enkels in
dooiende sneeuw, vermengd
met leem, zien in de verte een
koestal maar worden dan weer
als een makke kudde in de bus
gedreven. Want rijden buiten
strikte toeristische routes blijkt
nog steeds verboden.
Tenslotte, de laatste dag zien
we dan toch koeien en enkele
landarbeiders. Tweeduizend
koeien van sovchoz (staatsbe
drijf) „Vogelboom" op zesdui
zend hectare bosgrond, 75 ki
lometer van Kiev. De direc
teur laat eerst de nieuwe crè
che
het
voetbalstadion zien. Hij wijst
trots op het eigen sproeivlieg-
tuig. In de melkerij staat hij
langer stil bij de grote sauna
en rustkamer dan in de oude
grupstallen met voornamelijk
zwartbont melkvee. Dat haalt
op een rantsoen van graan,
bieten en lupinehooi een mati
ge produktie van zo'n 3.250 li
ter per jaar. De melkkamer
laat hij helemaal niet zien. Op
de vloer ligt een donkerbruine
drab, waar miljarden bacteriën
klaar liggen om zich op de
melk in de open tanks te stor
ten.
Zou daar niet beter geïnves
teerd kunnen worden dan in
een voetbalstadion? „Het ze
ventiende partijcongres heeft
ons opgedragen de trek naar
de steden van vooral de platte-
landsjeugd tegen te gaan door
verbetering van de arbeidsom
standigheden", antwoordt de
directeur vroom. Maar het
loon op het platteland blijft
twintig procent lager dan in de
stad? „Daar staat tegenover
dat het op het platteland pret
tiger wonen is en iedereen op
Modelboer
Tenslotte stemt hij in met t
bezoek aan „gewone"
Hij brengt ons eerst bij de bes
te melkster van het staatsbe
drijf, Ludmila Luda. Met man
en vier kinderen bewoont ze
een eenvoudig doch aardig
vierkamerhuisje met aardig
tuintje. De huur is laag, zestien
roebel in de winter en acht
roebel in de zomer (omdat er
dan geen verwarming nodig
is). Het paar verdient samen
zevenhonderd roebel; een for
se tv getuigt kleurrijk van eni
ge welstand.
De 64-jarige Nikolai Dimi-
troitsj Borodina heeft het nog-
beter voor elkaar. Zelf ge
bouwd huis, flinke lap grond,
een vet varken, enkele kippen
en een prachtige koe. Hij
streelt de koe, terwijl hij fluis
tert: „Kom je eindelijk eens op
de foto". Krijgt Nikolai een
pensioen van 130,60 roebel in
de maand, zijn vrouw heeft
slechts 82 roebel, „omdat ze
maar tien jaar gewerkt heeft.
Ikzelf 26 jaar".
Hij toont trots zijn medailles,
verdiend als „held van de ar
beid". Blijken we toch weer
met een modelarbeider te
spreken.
Het gesprek met een nieuwe
pachtboer gaat dan ook niet
door, ondanks het feit dat vol
gens Gorbatsjov pacht de op
lossing voor alle landbouw-
kwalen moet worden. Het
blijft een verwarrend beeld
van een land in verwarring.
Zo'n historische order van
Fokker kun je op twee ma
nieren benaderen. Zoals El
sevier: „Een profiel van de
Fokker-100 - stil, zuinig, al
leen nog wat moeite met het
landen". Zoals Vrij Neder
land: Was het ongeluk met
de Fokker-100 wel zo on
schuldig als de KLM en
Fokker de buitenwereld wil
len laten geloven?". Arg
waan is immer de beste jour
nalistieke metgezel. Kijken
wie volgende week het on
geluk uitdiept van de Britss
callgirl Pamella Bordes,
want niemand gelooft toch
dat dat toeval was? HP zou
dit wellicht gedaan hebben,
maar het blad was al ge
drukt toen het ongeluk ge
beurde, vandaar een „nor
maal" verhaal over haar.
HN-magazine werd dit keer
te laat gedrukt; het blad was
daarom niet voorhanden.
Waar is de video-opname
van de ongelukkige landing
van de Fokker-100? Vrij
Nederland ging op onder
zoek uit. De KLM weet van
niks. Een KLM-gezagvoer
der en zijn collega-pilooot
weten beter. „Bij ons" zeg
gen ze. „De KLM wil de
band als trainingsmateriaal
voor de piloten gaan gebfui-
ken. Misschien worden de
beelden ooit nog wel eens
vrijgegeven. Het lijkt me
spannende televisie". De op
name werd gemaakt door
een Zwitserse amateur, die
zijn videoband voor vijfhon
derd franken aan een Ne
derlandse luchtvaartem
ployee verkocht. Sindsdien
is de band spoorlotr». Twee
passagiers van de Fokker-
100 die de noodlanding mee
maakten menen dat het on
geluk niet zo onschuldig
was. Wat er precies is ge
beurd is nog altijd onduide
lijk. De video zou uitsluitsel
kunnen geven. Fokker
houdt, schrijft VN, rekening
met de mogelijkheid dat een
structureel probleem met
het landingsgestel het onge
luk heeft veroorzaakt. Som
mige experts denken dat
ook.
Een voormalige, bevlogen
CDA-dissident op Defensie,
hoe zit dat? Staatssecretaris
Van Hou welingen zegt op
zijn manier nog altijd met
idealen bezig te zijn. „Ik
voel me niet thuis bij een be
paalde sfeer die je ook wel
binnen de NAVO tegen
komt. De haviken. De men
sen die zeggen: we moeten
de oorlog winnen. We kun
nen het ons niet veroorloven
om nuances aan te brengen.
Voorwaarts mars. In de hou
ding. Schieten. Die cultuur
leeft breed. Die kom je ook
in Nederland tegen. Daar
griezel ik van".
Schrikbeelden uit Spaanse
privé-klinieken „het gaat
hier alleen maar om geld,
geld en nog eens geld!" -,
waar veel Nederlandse va
kantiegangers terecht ko
men. Het is er schering en
inslag dat patiënten overbo
dig aan het infuus terecht
komen. Medisch adviseur
dokter Heieen Meyer van de
alarmcentrale SOS-Interna-
tional: „De Spaanse artsen
vertrouwen heel sterk op de
techniek. Daarom wordt als
snel een röntgenfoto ge
maakt waar een Nederland-
Se arts de diagnose met zijn
handen of vingers zou stel
len. Iemand met diarree aan
het infuus leggen, oké, maar
als je dan dezelfde patiënt
rustig limonade ziet drinken
dan denk je bij jezelf: hier
klopt iets niet".
Inmiddels is nog steeds niet
duidelijk hoe dit heeft kun
nen gebeuren, schrijft Else
vier over het ongeluk van
de Fokker-100. Het blad ver
wijst naar de harde landing
ruim twee weken eerder op
het vliegveld van Stavanger.
Dan twee enthousiaste test
piloten en de bestseller in de
VS. Fokker-topman Cees
Biersma, die de onderhande
lingen met American Airli
nes leidde: „We hebben voor
dit deel van de markt op het
juiste moment het beste pro-
dukt in de aanbieding".
De KLM lonkt ook naar de
VS, maar wil nog niet beslis
sen met welke partner de
„nationale trots" wil gaan
samenwerken. Ondertussen
sluit de concurrentie de ene
deal na de andere. Interes
sante Europese maatschap
pijen wachten niet af, Swis
sair en Sabena gingen zelf
op zoek. North West Airlines
lijkt nu de meest voor de
hand liggende kandidaat.
Fijntjes verwijst Elsevier
nog even naar eerdere, mis
lukte pogingen van de KLM
iets aardigs te ondernemen.
De verliesgevende Golden-
Tuliphotels staan te koop,
terwijl in december 1986 de
toenmalige president-direc
teur Orlandini voornemens
was de Hiltonhotels te ko
pen. Daarvan werd uiteinde
lijk afgezien. De latere ko
per, het Britse Ladbroke, in
casseerde vorig jaar 240 mil
joen extra winst dank zij
Hilton.
Zal het Westen in staat zijn
zichzelf te vernieuwen,
vraagt De Tijd aan cultuur
pessimist Ton Lemaire, filo
soof en antropoloog. „Ik
moet bekennen dat ik wat
dit betreft de laatste tijd wat
minder somber ben. Met
name het Europese vermo
gen tot zelfkritiek, tot twijfel
aan eigen gelijk, tot toleran
tie en genuanceerdheid zou
wel eens een belangrijke bij
drage kunnen leveren aan
toekomstige mondiale ont
wikkelingen. Een dergelijk
vermogen is uniek in de ge
schiedenis". Neemt niet weg,
dat hij vindt dat onze sa
menleving fundamenteel op
de verkeerde weg is, omdat
steeds meer mensen ver
vreemd raken van zichzelf,
van hun medemensen en
van de natuur.
Een rare vogel, Aad Peters
ofwel de Toekan van het
EO-programma Bunkeren,
dat door velen, evangelisch
of niet, tot de hoogtepunten
op tv wordt gerekend. Pe
ters laat ministers in de pas
poortaffaire een gedichtje uit
Piggelmee voorlezen en
wordt - als vogel - van
Schiphol verwijderd bij de
uitzetting van Syrische
vrouwen. Peters blijkt pop
penspeler, na vele andere
ambachten. Hij heeft zelfs
gespeeld in de groene zone
in Libanon, waar alles is
platgeschoten. „Wij zien Li
banon nu wel als een pro
bleemgebied, maar ook wij
zelf kennen grote proble
men, al liggen ze dan op een
ander vlak. Ik heb het dan
over eenzaamheid, onmacht
en, als gevolg daarvan,
agressie. Ik zal je eens iets
gek vertellen: weet je dat ik
bij mijn optreden in de grote
steden in Nederland dezelf
de sfeer voel als in zo'n oor-
Een highbrow reportage
over de VPRO in de Haagse
Post. Wie de moeilijke
woorden omzeilt - evenhan-
dedness, shredder, machtsu
surpatie - en de moeite
neemt het stuk helemaal te
lezen, ontdekt wellicht waar
het over gaat. Nou, drie
kwart van de VPRO-mede-
werkers dus willen tv-direc-
teur Roelof Kiers weg heb
ben. Ze kunnen niet met
hem overweg en Kiers zou
niet zo goed met mensen
overweg kunnen. De com
municatie binnen het bedrijf
zou stroef verlopen, wat
weer zou leiden tot gespan
nen werkverhoudingen, die
niet bevorderlijk zijn voor
het klimaat waarin goede
programma's gemaakt wor
den. Dat moeten we dan nog
maar even afwachten.
Pamella Bordes, een knappe
Lagerhuis-assistente schnab
belde als protituée in de be
tere kringen, gelijk Christi
ne Keeler. Politici en hoofd
redacteuren kruisten haar
pad, maar ook Arabische
wapenhandelaren, onder
wie een Libiër. Dat werd
dus alras een sex-en-spiona-
ge-verhaal voor de Britse
pers, gek als die is op een
jolly good scandal. Ze ver
dween, werd ontdekt op
Bali, waar ze interviews
weigerde en beweerde dat
de Libiërs hadden gedreigd
dat ze haar mond moest hou
den. Later liet ze echter via
een advocaat weten dat ze
voor een passend bedrag al
les zou onthullen. Ze had al
gebluft dat ze voor één mil
joen pond de Engelse rege
ring ten val zou kunnen
breggen.
Hij leidde de coup tegen
lijsttrekker Ed Nijpels en be
reidde de val voor van Van
Eekelen, dfe hij daarna als
minister op defensie ogen
blikkelijk zou opvolgen. Of
wel Frits Bolkestein, onder
werp van het profiel in De
Groene. Zijn leven lijkt be
paald door ambitie en rancu
ne. Maar dat hij op zijn
noodlot afsnelt, acht het blad
niet waarschijnlijk. „Inte
gendeel: zijn politieke loop
baan lijkt nog maar net op
gang gekomen".
Drie actrices die de afgelo
pen twaalf jaar de rol van
gebracht. Annet
huyzen (1977), Marjon
Brandsma (1985) en Kitty
Courbois (nu bij Toneelgroep
Amsterdam). De laatste over
de jaloerse vrouw die moord
op moord stapelt en tenslotte
haar eigen kinderen doodt
om haar ex-man in het hart
te treffen: „Mijn lievelings
scène is als ik Jason laat ko
men en vraag of hij me wil
vergeven, dat vind ik een
heerlijke scène. Iedereen
weet dat ik lieg, maar ik
vind het spannend om het
juist zo overtuigend mogelijk
over te laten kojnen. Ik vind
dat fantastisch bedacht door
Euripides. Vierhonderd-zo-
veel jaar voor Christus! Dat
kun je toch nauwelijks meer
je tijd vooruit noemen!".
DICK HOFLAND
