Braks moet hart en verstand
gelijkelijk laten spreken"
Babbellijn-vriendschap
leidt tot crime passionel
l^^antal planten en dieren
schrikbarend achteruit
Veel wensen in samenleving alleen bij groei betaalbaar
Dwangsom voor bedrijven bij
overtreding milieuregels
ïRapport: Gemeenten
^privatiseren om
;eld te besparen
Gijzeling
Masson
opgeheven
;ina
-—-BINNENLAND
CcidócScnvumt
woensdag 5 april 1989 pagina 3
JTRECHT Van de planten en dieren in Nederland zijn de
jieeste soorten al met meer dan veertig procent verminderd,
een oneptjeieni vissen, amfibieën, paddestoelen en dagvlinders
e vraatjn zelfs nog sterker achteruitgegaan,
eer uije Stichting Natuur en Milieu (SNM) wijt die situatie aan
lat vooen verlies van geschikte leefgebieden, moderne landbouw-
en lanPethoden er» veranderingen in waterkwaliteit en waterhuis-
dePuding- Zij vindt dat in het eind april te verschijnen Natio-
Tale Natuurbeleidsplan een extra bedrag van 400 miljoen
lilden moet zijn opgenomen. Met dat geld moeten maatrege-
;n worden getroffen voor de bescherming van de diverse
makeporten, voor een verruiming van de mogelijkheden bij aan-
oogte tt>op en beheer van natuurgebieden en voor beheersovereen-
g^omsten met boeren. Dat alles moet gestalte krijgen in een
ndergëetwei"k van natuurgebieden, aldus SNM.
Friese activisten
hard aangepakt
LEEUWARDEN Agenten van de
Leeuwarder gemeentepolitie han
teerden gisteren hardhandig de wa
penstok om een twintigtal demon
stranten voor een politiebureau in de
Friese hoofdstad te verjagen toen de
zen dreigden het politieterrein op te
komen. De betogers hielden een „la-
waaiactie" om hun sympathie te be
tuigen aan acht andere vredesactivis
ten. Die waren eerder op de dag ge
arresteerd, nadat zij spandoeken in
een zendmast van de Leeuwarder
vliegbasis bij het dorp Ried hadden
opgehangen. Op die manier protes
teerden zij tegen het 40-jarig bestaan
(Vervolg van de voorpagina)
DEN HAAG Het CDA-instituut
is het volkomen eens met de con
clusie dat verantwoord omgaan
met het milieu duurzame economi
sche groei niet hoeft uit te sluiten.
In zijn beschouwing over de eco
nomische groei wordt een groot
aantal wensen in de samenleving
opgesomd die alleen bij een ver
dergaande groei verwezenlijkt zou
kunnen worden.
Zo moet het financieringstekort
verder omlaag, moet meer aan
dacht worden besteed aan het on
derwijs, het milieu schoongemaakt
en een groot aantal werklozen
weer aan een baan worden gehol
pen. Zonder een sterker econo
misch draagvlak komt van al deze
verlangens weinig terecht, zo
vreest het instituut. De overheid
moet dan ook de economische
groei krachtig bevorderen, met
name door de marktsector (het
bedrijfsleven) te stimuleren.
Daarbij worden overigens wel een
aantal, kanttekeningen gemaakt,
want al deze wensen heiligen vol
gens het CDA niet al bij voorbaat
het middel (groei). Economische
processen mogen nimmer op zich
zelf staan, aldus het rapport. „Zo
zal in het beleid veel meer dan tot
nu toe aandacht aan het milieu en
het gron'dstoffengebruik moeten
worden besteed. Niet minder groei
maar schonere groei is het baken
waarop moet worden gekoerst".
Overigens ziet het CDA-instituut
hier nog wel een lichtpuntje: ont
wikkeling van milieutechnologie
kan ook weer groeibevorderend
werken.
In het rapport breekt het instituut
een lans voor meer en beter on
derwijs in de jaren negentig. Als
Nederland economisch wil groeien
moet ook het onderwijs krachtig
bevorderd worden, aldus de com
missie-Zijlstra. Met name moeten
werklozen omgeschoold worden
voor de arbeidsmarkt.
Ook CDA-minister Ruding van fi
nanciën krijgt een aai over zijn
bol. want de commissie Zijlstra is
het met hem eens dat het financie
ringstekort tussen 1990 en 1994
met ten minste twee procent moet
worden teruggebracht om de
staatsschuld te stabiliseren.
Wat de loonontwikkeling betreft
pleit de commissie voor een gema
tigde groei van de inkomens bij
bedrijven en overheid. Een volle
dig herstel van de koppeling van
uitkeringen en ambtenarensalaris
sen aan lonen bij de bedrijven zal
ook in de jaren negentig „niet aan
vaardbaar" zijn. Lastenverlichting
blijft ook na 1994 wenselijk, omdat
elders in Europa de belastingdruk
en druk van sociale lasten aanmer
kelijk lager zijn dan in ons land.
%ALF MILJOEN HANDTEKENINGEN VOOR BETERE DIERENWET
e vorn
met d(
die oj.
ander
Oxfor
ronded
>r is, dl
er zijnOEN HAAG Geen
kond die ze leest natuur-
iïjk, die half miljoen
>p meehandtekeningen die van-
int vaijniddag zijn aangeboden
mindeian Tweede-Kamervoor-
Dolman. Maar veel
ien holieren zullen mogelijk
Vrijgezel iets gaan merken van
sunneiile massale ondersteuning
|an de eis van de Dieren-
bescherming dat er een
»-Smit£etere wet voor de ëe~
"de en ^et welzÜn
Veie|fcn dieren komt. De vere-
n nim»niging vindt het wetsvoor-
n nieu' t-> i
van minister Braks
de befan landbouw en visserij
ver genoeg gaan; aan
pieren moet een eigen
fecht worden, toegekend.
niet
slecht£in^s 1985 voert de Dieren-
aPescherming een camPaêne
.Voor een eigen wetsvoorstel
p jwider de naam „een wet
ïaer a^oor welzijn van dieren",
n hoe[n jit voorstel vormt de wer-
n maafcelijke waarde van het dier
het uitgangspunt. Bij de zeer
zorgvuldige omgang met die-
ten is de preventie van die-
HH^enleed van het allergrootste
Zo wordt onder meer
^Ktaorgesteld spelletjes en
met dieren te
j/erbieden. De Dierenbe
scherming heeft vaak een
>ltitziëhtloze strijd moeten
rege,Voeren tegen allerlei vormen
t lCan dierenmishandeling. Om
In dergelijke zaken als verte
genwoordiger van de dieren
pp te kunnen treden, wil de
t en dierenbescherming de be-
Vfiddaapegdheid krijgen om op
den efenvoud'ge wijze zaken voor
gradenPe burgerlijke rechter te
brengén. De nieuwe wet
FOTO: CEES VERKERK
moet ook gelden voor dieren
die in de vrije natuur leven.
De Dierenbescherming bena
drukt de toenemende zorg
van de samenleving voor het
welzijn van dieren en ver
wijst daarbij onder meer
naar de stijgende verkoop
van scharrelprodukten.
Verder wijst de Dierenbe
scherming op de recente ra
dicale ommekeer in de hou
ding van de christelijke ker
ken ten opzichte van dieren.
De Wereldraad van Kerken
riep in het rapport „Bevrij
ding van het leven" de chris
tenen op meer respect te to
nen voor het individuele
dier. Christenen zouden dit
in de praktijk kunnen bren
gen door onder andere geen
bont te dragen en geen pro-
dukten uit de bio-ihdustrie te
kopen waarvoor dierproeven
zijn gedaan. De Dierenbe
scherming ziet de behande
ling van de nieuwe dieren-
wet volgende week vol ver
trouwen tegemoet, omdat de ria Braks. Heeft hij wetten
meeste kamerfracties positief overtreden? Nee, het is met
hebben gereageerd op het al
ternatieve wetsvoorstel van
de Dierenbescherming.
Schijnproces
Voorafgaand aan de over
handiging van de handteke
ningen aan Dolman hield de
Dierenbescherming vanmor
gen op het Binnenhof een
schijnproces tegen „minister
Braks". Daarin verweet de
„openbare aanklager" (ac
teur Henk van Ulsen) de mi
nister verkeerde wetten te
maken. Volgens die aan
klacht moet Braks de alter
natieve wet van de Dieren
bescherming overnemen.
Ondersteund door een groot
videoscherm met sprekende
beelden zei de aanklager:
„Meneer de president, leden
van de rechtbank. Mijn re
quisitoir betreft de man die u
hier thans voor u ziet, de be
klaagde Gerit Johannes Ma-
beklaagde Braks nog veel
treuriger gesteld: hij maakt
de wetten, verkeerde wetten,
beschamende wetten. De
man bedoelt het niet slecht,
maar door het voordragen
van een lamentabele Ge
zondheids- en Welzijnswet
voor Dieren sanctioneert hij
in feite talloze misstanden".
„Oh, ik weet wat de advo
caat van de beklaagde mij zal
voorhouden. Hij zal wijzen
op de moeilijke jeugd van de
heer Braks. Hij zal mij om de
oren slaan met het afgrijselij
ke woord „vooruitgang". De
heer Braks dient zich te rea
liseren wat de consequenties
van zijn hoge positie zijn.
Anders haden we net zo goed
Deetman op Landbouw en
Visserij kunnen zetten".
En: „Waarom wjl de be
klaagde de vissen buiten de
beschikkingen laten vallen?
Zijn vissen soms geen die
ren? Nee, als de beklaagde
zijn zin doordrijft zal de helft
van alle vissen veroordeeld
worden tot willoos en weer
loos speelgoed. De andere
helft hoort al enkele jaren
tot het Klein Chemisch Af
val, zoals u weet".
Kop
Bij die woorden bleef het
niet; Ivo de Wijs had nog
meer tekst klaargemaakt
voor aanklager Van Ulsen.
De acteur: „De biotechnolo
gie sleutelt aan dieren of het
dingen zijn. Waarom besluit
de beklaagde niet zijn in
vloed aan te wenden op een
moment dat het nog zinvol
is? Al jaren geleden schreef
Jules de Corte: Kweek uw
varkens zonder poten en
uw kippen zonder kop
want zo'n kop brengt toch
niks op.
„Braks" luisterde met rode
oortjes naar het slot van het
requisitoir. „Waarom weigert
de beklaagde een wet te ac
cepteren die het mogelijk
maakt tal van sjoemelaars nu
eindelijk eens voor de rech
ter te slepen? Er staat thans
iemand voor de rechter. Zijn
naam is Braks. Meneer de
president, leden van de
rechtbank, ik kom tot mijn
eis, die ik zal formuleren als
een wens. Een wens uit zorg
voor de toekomst, een wens
uit liefde voor de dieren op
deze door mensen geregeerde
planeet: meneer Braks, laat
uw hart en uw verstand ge
lijkelijk spreken".
Aanklager Henk van Ulsen
vroeg Braks hem aan te zien
als of hij vrouwe Justitia zelf
was, de vleesgeworden weeg
schaal. Strekte vervolgens
beide armen, in elke hand
een wetsrol. Het papier van
Braks werd te licht bevon
den en ergo omhoog- en
weggegooid; het voorstel van
de Dierenbescherming lag
rijk aan gewicht en vol be
klemming in zijn linker
hand.
De echte Braks kan zijn
borst nat maken.
Watervrees
DEN HAAG Bedrijven
die milieuwetten overtre
den kunnen in de toe
komst worden geconfron
teerd met een dwangsom
die kan oplopen van een
tientje tot vele duizenden
guldens per dag per over
treding. Dat is het gevolg
van twee wetsvoorstellen
die minister Nijpels van
milieubeheer gisteren
naar de Tweede Kamer
heeft gestuurd. De voor
stellen zijn bedoeld om de
milieuwetgeving te ver
scherpen en te vereenvou
digen.
Tot nu toe kon de dwangsom
alleen worden toegepast bij
schendingen van de hinderwet
en de wet bodembescherming.
In de plannen van Nijpels kan
aan overtreders van ólle mi
lieuregels een dwangsom wor
den opgelegd. Ook krijgen
provincie- en gemeentebestu
ren meer greep op onwillige
bedrijven via „bestuurs
dwang". De overheid kan
hiermee bijvoorbeeld een
overtreding ongedaan maken
door voorzieningen aan te
brengen op kosten van het be
drijf.
Behalve strenger worden de
maatregelen volgens de minis
ter ook doorzichtiger. Een be
drijf hoeft niet langer een
veelvoud van vergunningen
aan te vragen bij verschillende
loketten. In het vervolg kun
nen in één vergunning alle
verschillende milieu-aspecten
worden opgenomen. Alleen
voor lozingen op het opper
vlaktewater en het riool blijft
wel een aparte vergunning no
dig.
Elke aanvrager van een ver
gunning krijgt maar met één
overheidsinstantie te maken:
of met de gemeente of met de
provincie. De voorstellen
voorzien ook in mogelijkheden
om milieu-eisen (algemene re
gels) aan een bedrijfstak in
zijn geheel te stellen. De ver
gunningen vervallen dan hele
maal.
De wetsvoorstellen bieden de
overheid de mogelijkheid be
drijven vooraf te verplichten
het ontstaan van afvalstoffen
zo veel mogelijk te voorko
men. Verder kunnen bedrij
ven worden verplicht zich te
verzekeren tegen milieu-risi
co's en onderzoek te doen naar
minder milieu-belastende pro-
duktieprocessen en grondstof-
fengebruik. Verplichte terug
name van versleten goederen
behoort ook tot de juridische
mogelijkheden. Als voorbeeld
noemde Nijpels een retoursys
teem voor plastic wasteiltjes.
Het bedrijfsleven doet er vol
gens de bewindsman goed aan
zich toe te leggen op de ont
wikkeling van „milieuzorgsys
temen". Eerder op de dag nam
hij van de vereniging van me
taalwerkgevers FME het eer
ste exemplaar van het „Milieu
zorg-werkboek" in ontvangst,
waarmee werkgevers van aan
gesloten ondernemingen hun
milieubeleid vorm kunnen ge-
Voorzitter J. Blankert van de
FME drong bij die gelegenheid
aan op meer overheidssteun
voor kleine en middelgrote be
drijven die een milieubeleid
van de grond willen tillen.
Over de financiële ruimte
voor zo'n ondersteunend be
leid toonde de minister zich
niet al te somber. Zelf pleitte
hij ervoor dat alle bedrijven in
hun jaarverslag een milieupa
ragraaf opnemen, waarvoor
ook in het werkboek aanzetten
worden gedaan.
eL
DEN HAAG Gemeen
ten en provincies hebben
°*de afgelopen jaren nogal
o.i'wat taken uitbesteed aan
otiet bedrijfsleven om de
lelndjes aan elkaar te kun-
o Inen knopen. Deze privati-
4 kering is nauwelijks ideo-
°2 uogisch geladen, zoals de
ofefslanking van de rijks-
Tjoverheid, waar uitgangs
punten als een terugtre-
sjdende overheid en in-
i'jkrimping van de collectie-
,3Jve sector centraal staan.
o.sjDat staat in het rapport van de
^Commissie Stimulering Priva-
o 'tisering bij de lagere overhe
lden onder leiding van voor-
33]malig Tweede Kamer-lid
o Schakel.
®jDe omvang van de besparin
gen die deze „privatisering"
heeft opgeleverd bij de lagere
overheden is niet bekend. Het
feit dat er bij de gemeenten
tussen 1982 en 1988 bijna
20.000 banen zijri verdwenen
(10 procent) geeft, echter wel
een indruk van het financiële
effect. Bij de rijksoverheid
verdwenen maar 3.000 banen
(1,9 procent).
De commissie ziet verdere mo
gelijkheden voor privatisering
bij lagere overheden, maar
dan moeten in elk geval twee
knelpunten worden weggeno
men: de btw- en de pensioen-
problematiek. Over particulie
re diensten moet btw worden
betaald, terwijl de overheid
zelf dat niet hoeft te doen en
dus goedkoper lijkt. De pensi
oenproblemen concentreren
zich op de pensioenbreuk bij
verandering van pensioen-
Groep steelt
miljoenen uit
postkantoren
AMSTERDAM De postale
recherche in Amsterdam heeft
de afgelopen weken 23 man
nen gearresteerd, die verdacht
worden van een groot aantal
inbraken in postkantoren in
heel Nederland. Daaronder
was ook een inbraak in een
Leids kantoor. De recherche
kwam de groep die voor circa
vier miljoen gulden aan giro
betaalkaarten; strippenkaarten
en postzegels stal, op het spoor
via helers. Een aantal ver
dachten, voornamelijk afkom
stig uit Amsterdam, heeft in
middels bekend.
BIJ DEZE KRANT
INFORMATIE OVER
FILMS, MUZIEK, THEATER,
RECREATIE, EXPOSITIES EN
EEN COMPLETE AGENDA
Woningverbeteringen moeten kunnen worden afgedwongen
UTRECHT Huurders
organisaties moeten de
mogelijkheid krijgen som
mige verbeteringen aan
de woning, zoals isolatie,
af te dwingen. Algemeen
coördinator drs. L. Bobbe
van het Nederlands Ver
bond van Huurders
(NVH) stelde dat vandaag
in Utrecht op het congres
„Huurders en verhuur
ders in de jaren '90".
Bobbe pleitte ervoor de rech
ten en mogelijkheden van de
huurdersorganisaties ook op
andere terreinen aanzienlijk te
versterken. Zij zouden goede
onderhoudsplannen moeten
kunnen afdwingen en in de
rechtspraak als procespartij er
kend moeten worden. Daar
door zouden zij verhuurders
kunnen dwingen hun contrac
tuele en wettelijke verplich
tingen na te komen. Nu moet
iedere huurder bij conflicten
individueel naar de rechter
stappen.
Bobbe wees erop dat het rijk
zich steeds meer terugtrekt uit
de volkshuisvesting. Daarom
is versterking van de huur
dersorganisaties nu noodzake
lijk, zo betoogde hij. Van cor
poraties kan volgens hem niet
v,erwacht worden dat ze altijd
voor de belangen van de huur
der opkomen.
Bobbe hekelde voorts de hou
ding van staatssecretaris Heer-
ma (volkshuisvesting) ten aan
zien van de problemen rond
servicekosten. Heerma vindt
dat huurders en verhuurders
deze problemen onderling
maar moeten oplossen. Bobbe
verwacht hier niets van zolang
dat overleg geen wettelijke
status heeft. Ook voor de jaar
lijkse huurverhogingen zou
den de huurdersorganisaties
volgens Bobbe een wettelijke
onderhandelingspositie
moeten krijgen. Dat is volgens
hem vooral nodig voor wonin
gen waarvan de huren bin
nenkort worden geliberali
seerd.
DEN HAAG Ze hadden el
kaar leren kennen via een bab-
bellijn van de PTT: de 24-jarige
Haagse J. B. en de 22-jarige Ha
genaar N. ter H. Zij belde regel
matig omdat haar huwelijk al
na vier maanden een grote mis
lukking bleek. Hij belde zo
maar eens, om te horen wat een
babbellijn eigenlijk inhield.
Gisteren stonden ze samen voor
de rechtbank in Den Haag: we
gens moord op haar man, de 33-
jarige A. Leeuwenstein. Zij
hoorde tien jaar cel en ter be
schikking-stelling eisen. Hij zou
twaalf jaar moeten zitten en
viel flauw bij het horen van de
De moord had plaats op 22 de
cember vorig jaar, in de woning
van B. en haar man. De vrouw
had Ter H. acht weken tevoren
leren kennen. Over de proble
men met haar man liet ze te
genover Ter H. meteen al geen
geheimen meer bestaan. Hij
raadde haar aan te scheiden,
maar dat durfde ze niet.
Op 15 december praken B. en
Ter H. in de Haagse Tahiti-bar
af dat de laatste een week later
naar het huis van B. en haar
man zou komen om Leeuwen
stein met een zogenoemde para-
lizer, een apparaat waarmee
stroomstoten kunnen worden
gegeven, te bewerken.
Ter H. kwam op 22 december
inderdaad met een paralizer op
zak op bezoek, maar deed aan
vankelijk niets. Het drietal
schonk zich zelfs een glaasje in.
Na enige tijd moest Ter H. naar
de wc. Intussen ging B. naar de
koelkast. Toen die het niet
bleek te doen, kwam ook Leeu
wenstein ernaar kijken en be
gon vervolgens B. uit te foete
ren. Ter H. kon dat niet langer
aanhoren en rende naar de
keuken.
Daar ontstond een gevecht tus
sen Leeuwenstein en Ter H.
Leeuwenstein wist zijn belager
de paralizer te ontfutselen,
maar kreeg vervolgens van zijn
vrouw een limonadefles op het
hoofd. Zij pakte hem daarna de
paralizer af en gaf hem er een
paar stoten mee. Daarna klem
de ze haar handen om de keel
van de versufte Leeuwenstein
tot ze niet meer kon. Ter H.
nam het daarop van haar over.
Uit het sectierapport bleek dat
Leeuwenstein dopr het wurgen
is overleden.
Volgens de officier van justitie,
mr. A. Welschen, is er een dui
delijk plan geweest om Leeu
wenstein met behulp van de pa
ralizer te doden. Het ding zelf
had geen dodelijk effect, maar
maakte het wurgen wel gemak
kelijk.
Er kan volgens de openbare
aanklager echter niet van kille
berekening worden gesproken,
want B. had een obsessie om
van haar man af te komen en
Ter H. heeft uit hevige ver
liefdheid de zin van ziin vrien
din gedaan. Omdat B. die obses
sie had zou zij een iets kortere
straf moeten hebben en behan
deld moeten worden. Ter H.
echter was volledig toereke
ningsvatbaar, aldus. Welschen.
Volgens de raadslieden, mr. A.
Alkemade en mr. M. Mantz,
moeten de twee niet wegens
moord, maar wegens doodslag
worden veroordeeld. Er was
wel een plan geweest, namelijk
om Leeuwenstein meteen bij
het opendoen van Ter H. met
behulp van de paralizer te do
den, maar dat was niet uitge
voerd. De situatie die ontstond
door de rel om de koelkast
moet worden gezien als een
iwe, waarvoor geen plan
Uitspraak: 18 april.
RIJSWIJK Masson is
sinds gisteravond weer
thuis in Rijswijk. De gijze
ling van de voormalige
ABP-topman werd op last
van de president van de
rechtbank in Den Haag,
mr. M. Wijnholt, opgehe-
Masson werd in februari in
gijzeling genomen. Het advo
catenkantoor Tripels uit Maas
tricht, dat Masson tijdens de
zogenoemde ABP-affaire had
bijgestaan, had mr. Wijnholt in
kort geding om de mogelijk
heid van gijzeling gevraagd.
Masson was het kantoor nog
zes ton schuldig. Hij zei dat hij
het bedrag niet kon opbren
gen, maar kwam aanvankelijk
niet met de stukken over de
brug waaruit dat bleek. Mr.
Wijnholt wees de gijzeling
toen toe, om Masson te dwin
gen met de stukken te komen.
In de weken erna werden di
verse stukken van Masson bij
Tripels bezorgd. Tripels achtte
ze echter onvoldoende en liet
Masson in de cel.
De raadsman van Masson, mr.
R. Verbunt, overlegde volgens
eigen zeggen maandag met
Wijnholt die een nieuw kort
geding zou hebben voorge
steld. Dat diende gistermiddag.
Wijnholt bepaalde daarin dat
de gijzeling moest worden be
ëindigd. Volgens hem heeft
Masson de afgelopen weken
aangetoond dat hij niet onwil
lig is en tenminste getracht
heeft om aan de vraag om de
stukken van Tripels te vol
doen.