Damiaan doorbrak grenzen
van zijn eigen tijd
QeiduzGowumt
kerk
wereld
Schoot
Sporen van vergeten christendom in Palestina
Spanning onder de kurk
>weer
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
CcidócSoivumt
ZATERDAG 1 APRIL 1989 PAGINA 2
Kunst in protestantse kerken soms slecht behandeld
GRONINGEN Protestantse kerken weten nogal eens niet
om te gaan met kunstvoorwerpen in het kerkgebouw. Daarom
heeft de Stichting Protestantse Kerkelijke Kunst een brochure
toegestuurd naar alle kerkeraden van de bij de stichting aange
sloten kerkgenootschappen, waarin wordt aangegeven hoe
voorwerpen, meubilair en andere roerende goederen op een
goede manier kunnen worden behandeld.
Volgens secretaris P. Breukink van de stichting hebben be
heerders van kerken vaak meer aandacht voor de instandhou
ding van het kerkgebouw dan voor roerende goederen, hoewel
deze kwetsbaarder zijn dan gebouwen. De beheerders weten
dikwijls ook niet, hoe zij de roerende goederen moeten behan
delen. Zij behandelen de voorwerpen dan maar „zoals ook
grootmoeder het deed", aldus Breukink. Voorts is er in de
protestantse kerken minder aandacht voor roerende goederen
dan in de rooms-katholieke kerken, omdat zij geen functie in
de eredienst vervullen.
Zo worden glas-in-lood ramen met een schuurmiddel schoon
gemaakt en worden soms 'overtollige' bijbels bij een fancy-fair
ten bate van de kerk verkocht. Herqnbanken waarin de hout
worm zit, worden zonder pardon in de achtertuin van de pasto
rie verbrand en doophekken worden in stukken gezaagd. In
wandnissen met fresco's uit de 16e of 17e eeuw worden schoon
maakspullen bewaard of vreten potplanten zich door de schil
deringen heen.
In de brochure wordt niet alleen aangegeven hoe kerkelijke
voorwerpen moeten worden schoongemaakt. Zij maakt ook
duidelijk, hoe voorwerpen tegen diefstal kunnen beschermd.
Ik ben de gelukkigste
mens ter wereld.
door Marinus van der
Ze lijken veel op elkaar de
woorden „school en schoot
Ze hebben ook meer met el
kaar te maken dan je denkt.
Wie aan school denkt, denkt
misschien aan de harde stoel
tjes. Wie aan schoot denkt,
denkt aan de zachte zitvorm
die zich vormt als de mens
gaat zitten.
Dat de schoot een belangrijke
school is blijkt ook vanuit de
ervaring van muziekscholen
Een muziekdocente ontdekte
dat steeds meer kinderen op
de basisschool slecht zingen.
Er komen steeds meer brom
mers. Uit gesprekken met ou
ders blijkt dat er steeds min
der met kinderen wordt ge
zongen. Ze zetten liever de
moderne apparatuur aan of
schamen zich om met hun
kind te zingen. Het zijn groot
ouders en onderwijzenden die
het belang nog inzien van het
zingen.
Als ik het goed zie gaat het
niet alleen om het samen met
het kind zingen, maar er is
nog meer aan de hand. Sa
men met het kind zingen is
ook tijd en aandacht schen
ken aan je kind. Dat is aan je
kind laten voelen: wat goed
dat je er bent, wat fijn dat je
in ons leven bent. Zoiets moet
een kind voelen. Een kind kan
vanaf de moederschoot erva
ren dat het goed is om te le
ven. Het blijkt voor een mens
zeer schadelijke gevolgen te
hebben als je in het begin van
je leven merkt dat je onge
wenst bent, dat je meer als
een last dan als een vreugde
wordt gezien. Sommige kinde
ren krijgen in hun kinderjaren
alleen maar de boodschap
door dat ze stoorzenders zijn,
dat ze lastpakken zijn. In hun
latere levensfase blijken ze
vaak te twijfelen aan zichzelf,
neerslachtig te zijn en moeite
te hebben met het vinden van
een eigen plek.
Er is niet alleen iets met de
ouders aan de hand, maar
ook in het onderwijs. Het mu
ziekonderwijs en andere crea
tieve vakken krijgen momen
teel steeds minder aandacht
De nieuwe leuze is: „Kies
exact". Ik kan me daar soms
enorm over opwinden. Dat is
een kijk op het leven die er
mede toe leidt dat een groei
end aantal mensen in geeste
lijke nood zal komen. De bete
kenis van de creatieve vakken
is dat een mens leert zichzelf
te uiten. Niet alleen zijn ge
dachten maar vooral ook zijn
gevoelens. Veel meer dan
soms gedacht wordt nemen
kinderen heel veel op van de
sfeer in het huis waar ze wo
nen. De gedachte „het is maar
een kind" is gevaarlijk. Een
kind ervaart spanningen,
vreugde, verdriet. De laatste
jaren is er een groeiende aan
dacht voor kindertekeningen
van kinderen die een onge
neeslijke ziekte hebben en
van kinderen die in hun dage
lijkse omgeving met ziekte en
verlies te maken hebben. Dat
kinderen zich op hun eigen
wijze kunnen uiten en op een
eigen wijze hierbij betrokken
zijn is van groot belang. Men
sen die in hun leven niet leren
om zich te uiten, die niet leren
om hun gevoelens te uiten zijn
de nieuwe gehandicapten van
deze tijd aan het worden. Ze
hebben alsmaar vage klachten
en hebben niet meer geleerd
thuis te raken in zichzelf. Er is
een overwaardering voor het
verstandelijke, voor het bere
deneerbare en berekenbare.
Iets is pas waar als het te be
wijzen is. Dit blokkeert de ver
wondering, het leren ontvan
gen, het leren overgeven. Het
schept mensen die alleen
maar de mond vol hebben van
eigen baas zijn. Het schept
ook mensen die bang zijn
voor andere mensen en
steeds meer op zichzelf ge
richt zijn.
Het wordt tijd voor een nieu
we leuze: „Wordt weer crea
tief". Laat je menswording
niet langer verminken door de
bedriegelijke leuze: „Kies
exact". We hebben creatieve,
fantasierijke mensen nodig
voor een leefbare toekomst.
Toch maar weer zingen op de
moederschoot. Het lijkt me
een belangrijke levensschool.
Op 15 april is het honderd jaar gele
den dat de priester Damiaan de Veus-
ter stierf op het melaatseneiland Mo-
lokai van de Hawai-eilanden. Na daar
zestien jaar onafgebroken gewerkt te
hebben, werd hij zelf het slachtoffer
van lepra. Damiaan, van zijn eigen
naam Jozef, werd geboren in het
Vlaamse Tremelo op 3 januari 1840, in
een gezin van acht kinderen. Zijn ge
boortehuis is nu als museum inge
richt. Als zijn oudste broer te Leuven
intreedt bij de paters van de Heilige
Harten (of Picpussen, naar de Rue ae
Picpus te Parijs, de plaats van hun
hoofdklooster) wordt Jozef voort be
stemd om de familiezaak, een graan
handel, over te nemen. Maar hij be
sluit ook kloosterling te worden, en op
2 februari 1859 begint hij onder de
naam Damiaan zijn noviciaat in het
klooster van zijn broer. Die broer
wordt in 1863 benoemd voor de missie
op de Hawai-eilanden, maar raakt be
smet tijdens een tyfusepidemie en kan
niet vertrekken. Damiaan krijgt van
de Algemene Overste te Parijs gedaan
dat hij mag afreizen in de plaats van
zijn broer. Op 19 maart 1864 gaat hij
te Honolulu aan land. Op 21 mei van
hetzelfde jaar wordt hij priester ge
wijd en van dan afgooit hij zich volop
in het harde missionarisleven. Hij
werkt tijdelijk in Puna en gaat dan
naar Kohala-Hamakua. Op 10 mei
tenslotte, op aanvraag van de plaatse
lijke bisschop, verhuist hij naar het
melaatseneiland Molokai. Hij leeft en
werkt daar zestien jaar lang, tot aan
zijn dood op 15 april 1889. Zijn stoffe
lijk overschot werd in 1936 overge
bracht naar zijn vaderland en rust nu
in de kerk van de paters van de Heili
ge Harten te Leuven. Bijgaand een ge
sprek met Karin Dujardin van het
Katholiek Documentatie en Studie
centrum van de Katholieke Universi
teit te Leuven.
Damiaan de Veuster in de
cember 1988, geschilderd
door Edward Clifford.
BRUSSEL De tijd van de
Damiaanromantiek en legen
den is voorbij, maar ook na de
„demystificatie" blijft Dami
aan als een rots overeind
staan. Dat is de mening van
Karin Dujardin, wetenschap
pelijk medewerkster aan het
KADOC, die op een speciaal
belegd congres in Leuven de
beeldvorming rond Damiaan
voor haar rekening nam.
Dujardin: „De roeping van
Damiaan De Veuster kwam
tot stand in een tijd geken
merkt door het katholieke re
veil. De Kerk had haar zelf
vertrouwen teruggevonden
na de klappen die ze had ge
kregen van de Verlichting en
het anticlericalisme. Damiaan
was een kind van zijn tijd, en
in de missionaire beweging
van toen stonden een aantal
eigenschappen sterk centraal:
de pioniersmentaliteit, de mis
sionaris als een held en een
potentiële martelaar. Een ro
mantisch levensgevoel, als re
actie op het rationalisme van
de Franse Revolutie. Het
christendom was, heel onver
wacht, een succesrijk offen
sief begonnen tegen dat ratio
nalisme".
Wat waren de kenmerken
van de toenmalige riissione-
ring?
„Belangrijk vergeleken bij
wat na Vaticanum II is ge
beurd, was de vaste overtui
ging dat er buiten de Kerk
geen heil is. Men had een
sterk zendingsbewustzijn, het
redden van zielen was de al
lereerste bekommernis. De
katholieke wereld v
afgeschermd, men stond erg
wantrouwig tegenover de bui
tenwereld en er was ook een
naijver tegenover de zende
lingen van andere christelijke
kerken. Het grote ideaal was
het heil van de zielen, veeleer
dan materiële ontwikkeling."
„Damiaan was helemaal van
zijn tijd en anderzijds ook
thea in Leuven zei, is Dami
aan voor de Derde- Wereld
kerk zo aansprekend omdat
hij zich richtte op de totale
mens, in al zijn dimensies: ge
zondheid, werk, cultuur, ge
meenschapsleven. Dat was
toen helemaal niet zo vanzelf
sprekend. En dat werd hem
ook niet altijd in dank afgeno
men. Damiaan leefde volgens
de moderne inculturatie-ge-
dachte: zich één voelen met
de mensen, een geest van to
tale dienstbaarheid. Zoals Ga-
rathea zei: Hij was melaats,
niet door toeval maar uit keu-
Merkwaardig is toch wel dat
hij voor die tijd een soort me
dia-vedette was en veel publi
citeit kreeg in de Britse en
Amerikaanse pers
"Ja, Damiaan werd reeds als
een held beschouwd toen hij
npg leefde. Hij kreeg veel pu
bliciteit, en in die context
moeten de spanningen met
sommige van zijn confraters
en oversten worden begrepen.
Op Hawai hadden de picpus
sen nog heel wat andere mis
sieposten, en daar werd nooit
over gesproken.Het feit dat
Damiaan in protestantse krin
gen veel sympathie genoot,
was op zichzelf al bij sommige
confraters een reden tot wan
trouwen. Damiaan werd zo'n
beetje als een herrieschopper
gezien. Men heeft hem trou
wens ook niet de helper ge
stuurd waarnaar hij had ge
vraagd. Hij is gestorven in
eenzaamheid".
Hoe zag zijn persoonlijkheid
er uit?
„Hij was eigenzinnig, had een
sterk karakter, maar dat was
bijna levensnoodzakelijk voor
de missionaris van die tijd die
zijn eigen boontjes moest dop
pen. Het feit dat Damiaan on
der melaatsen leefde was ook
een bron van wantrouwen.
Melaatsheid was geen ziekte
zoals een ander, maar werd
geassocieerd met zedeloos
heid, een beetje zoals aids
vandaag. Om die reden werd
er tegen Damiaan trouwens
ook campagne gevoerd door
sommige puriteins-prote
stantse kringen."
Opvallend in de brieven van
Damiaan, die zopas in het Ne
derlands zijn gepubliceerd, is
zijn intens geloofsleven. Dat
was zijn bron van kracht?
Dujardin: "Inderdaad, Dami
aan leefde vanuit vaste waar
den. Hij putte veel kracht uit
een intense beleving van cfe
sacramenten. Hij was een
man van spiritualiteit, en ook
in dat opzicht zie ik overeen
komsten met vandaag. Ik heb
bij honderden Vlaamse mis
sionarissen een rondvraag ge
daan naar hun waardenpa
troon, en daaruit bleek dat
het zich verbonden voelen
De begrafenis van Daniel de Veuster in Kalawao (Molokai).
met God ook vandaag nog es
sentieel is. Ondanks de ver
schuivingen die er sedert Da-
miaans tijd zijn geweest, blijft
de grondstroom dezelfde"
Na zijn overlijden is Damiaan
al vrij vlug tot een legende
uitgegroeid, die veel genera
ties heeft geïnspireerd en hun
leven een doorslaggevende
richting gegeven. Hoe kijkt u
daarop terug?
„De mythevorming na zijn
dood was grotendeels op fei
ten gebaseerd: Damiaan had
nu eenmaal een buitenge
woon leven geleid. Maar men
heeft hem inderdaad al vlug
heilig gemaakt en echte ha-
giografiën over hem geschre
ven. Dat paste in de geest van
die tijd, de romantische en
idealistische visie op missie.
Men wilde de jongeren een
ideaal aanbieden van dienst
baarheid. Die beeldvorming
rond Damiaan heeft een enor
me invloed gehad. Vooral
rond 1936, ten tijde van de
overbrenging van zijn stoffe
lijk overschot naar België,
verscheen er een golf van li
teratuur. Het aantal roepin
gen bij de paters picpussen
verdubbelde. In die literatuur
van die tijd werden de min
der fraaie kanten van Dami
aan verdoezeld; nadien heeft
hij meer normale menselijke
trekken gekregen."
De kritische studie van zijn
leven heeft geen afbreuk ge
daan aan Damiaans imago als
model van christelijke caritas?
„Er is meer evenwicht geko
men in de benadering van
Damiaan met als hoogtepunt
de biografie van de Ameri
kaan Daws, overigens een
niet-gelovige. Het feit dat hij
nu meer als mens ook met
zijn eigen karakter naar vo
ren komt, doet niets af aan de
waarde van zijn leven en zijn
inzet, integendeel. Hij blijft
van actuele betekenis, zoals
door Garatea duidelijk ge
zegd: omwille van zijn totale
overgave, zijn keuze voor de
armen en verschoppelingen,
het 'stem zijn' van de mensen
zonder stem. Damiaan was
een mens van radicale opties,
klare definities, niet iemand
van halve waarheden".
Denk je dat Damiaan ook
voor de jongeren van
een boodschap heeft?
Een verzuchting tijdens ons
colloquium was wel dat jonge-
nauwelijks nog
niaan
zelfs niet
onderwijs. Het zijn vandaag
sportvedetten die verafgood
worden.
Maar zelfs sportief bekeken is
Damiaan, met zijn fysieke
kracht en uithoudingsvermo
gen, een fascinerende figuur,
ook voor jongeren van van
daag. Ik ben ervan overtuigd
dat Damiaan in deze tijd van
waardenvacuum een inspire
rend voorbeeld blijft omwille
van zijn consequente levens
keuze en trouw, de vaste lijn
die hij in zijn leven legde, de
kracht die van het geloof uit
gaat."
JOS VRANCKS
De teksten van het Damiaan-
colloquium van de universi
teit van Leuven worden ge
bundeld. Inlichtingen, ook
over de manifestatie in het
HeizelstadionKadoc, Mgr.
Ladeuzeplein 21, 3000 Leuven
(016/28.46.76).
Het boek, Pater Damiaan,
Brieven uit Molokai, zal men
sen aanspreken die Damiaan
werkelijk van binnenuit wil
len leren kennen. Het is uit
gegeven bij Unistad, Antwer
pen.
Wie tegenwoordig door Pales
tina reist, kan zich moeilijk
voorstellen, dat een groot deel
van de bevolking ooit christen
is geweest. Er zijn nog maar
weinig pennen op papier ge
komen om die bloeiperiode in
de Byzantijnse tijd (325-640 na
Christus) vast te leggen.
Dat vertelt drs. K. J. H. Vrie
zen in het boek 'Kerk en ker
ken in Romeins-Byzantijns
Palestina', dat hij met drie
collega's van de theologische
werkgroep Archeologie uit
Utrecht heeft geschreven.
Volgens Vriezen is het chris
tendom uit Palestina de eerste
eeuwen van onze jaartelling
wat in het vergeetboek ge
raakt. „Enerzijds zijn in de
loop der geschiedenis de cen
tra van het christendom ver
schoven naar andere plaatsen
in de wereld", aldus Vriezen,
„anderzijds is de aandacht
voor de Byzantijnse cultuur
periode lange tijd overscha
duwd geweest door de grote
belangstelling voor de archeo
logische resten uit de bijbelse
tijden".
Vriezen en de zijnen proberen
de witte vlek in de geschied
schrijving op te vullen door
een beeld te schetsen van de
Palestijnse kerk tot de komst
van de islam (638 na Chris
tus). Ze doen dat door de poli
tieke situatie te beschrijven
en door een indruk te geven
van wat er aan archeologische
resten van kerken, versierin
gen en inscripties is overge
bleven.
„Het christendom is vanaf het
allereerste begin tot op de dag
van vandaag in Palestina aan
wezig geweest", schrijft de
Utrechtse historicus prof. dr.
R. van den Broek. Al in het
bijbelboek Handelingen wor
den die zogenaamde 'jodenc
hristenen' genoemd. Ze on
derscheidden zich van de
'heidense christenen' rond
Paulus door hun stipte hand
having van de ceremoniële
wetten en door hun trouw in
het tempelbezoek. Ze stonden
onder leiding van Jacobus, de
broer van Jezus. En ze heb
ben lange tijd voortgeleefd als
een stroming binnen het jo
dendom. Uiteindelijk bracht
de politiek een verwijdering
tussen joden en christenen.
Want de meeste joden waren
fanatiek gekeerd tegen de Ro
meinse overheersing, terwijl
de christenen door hun ver
wachting van de wederkomst
van Christus veel gematigder
Die eerste eeuwen kwam het
christendom tot steeds verde
re bloei. Er werden bibliothe
ken opgericht in Jeruzalem
en Caesarea. En er kwam een
school in Caesarea. Daarnaast
had men te lijden van vervol
gingen, die onder Diocletianus
een triest hoogtepunt bereik-
Keizer Constantijn de Grote
(324-337) bracht de radicale
ommekeer. Constantijn was
een christelijk vorst en hij
maakte Palestina tot het heili
ge land van de christenen.
Het startschot voor koortsach
tige bouwactiviteiten was ge
geven. Binnen tien jaar wer
den drie grote gedachtenis-
kerken gebouwd op Golgotha.
In Betlehem en bij de Olijf
berg. De stroom van pelgrims
kwam op gang. Sommigen
bleven er wonen. Anderen
kwamen er korte tijd voor
een soort van bedevaart. Ze
werden vlot bediend door de
groeiende toeristenindustrie.
Het aantal relikwieën nam
toe. Van den Broek vertelt,
dat christenen op Golgotha
het 'ware' kruis van Jezus
konden kussen. De bisschop
Cyrillus hield het hout met
beide handen vast en de dia
kenen stonden erbii toezicht
te houden, terwijl de gelovi
gen één voor één de lippen op
het kruishout mochten druk
ken. Men was zo waakzaam,
omdat iemand er ooit een stuk
van afgebeten had, om het als
relikwie mee naar huis te ne-
Dr. G. Mussies bespreekt in
zijn bijdrage teruggevonden
inscripties. Hij legt uit, hoe
moeilijk het is te beslissen of
een inscriptie heidens, joods
dan wel christelijk is. Wan
neer er bij voorbeeld op een
grafinscriptie een kruisteken
stond, hoefde je evenwel niet
aan de herkomst te twijfelen.
Ook de volgende inscriptie
laat niets aan duidelijkheid te
wensen over, al zal menigeen
tegenwoordig moeite hebben
met de strekking: „...Ver
vloekt dan zij door de Vader
en de Zoon en de Heilige
Geest ieder die dit grafmonu
ment opent omdat het vol is".
Drs. J. Derksen beschrijft en
kele van de duizend terugge
vonden decoraties in de ker
ken. De meeste versieringen
hebben
stelling. Sommige zijn symbo
lisch voor de christelijke le
vensovertuiging.
Het boek 'Kerk en kerken in
Romeins-Byzantijns Palestina'
is aardig vanwege de periode
die beschreven wordt. De uit
werking is soms wat al te
droog. De schrijvers hangen
teveel aari het basismateriaal
en missen daardoor de frisse
toon die bij voorbeeld een his
toricus als prof. Jelsma wel in
zijn boeken weet te brengen.
Misschien heeft dit ook te ma
ken met de opzet van het
werk.
Trouwens, de betrokkenheid
ontbreekt niet op alle fronten.
Neem bij voorbeeld de be
schrijving, die Vriezen geeft
van de relatie tussen de ver
schillende godsdiensten in het
heilige land. Onomwonden
vertelt hij, dat christenen her
haaldelijk in het wier zaten
met heidenen en Samaritanen.
De heidense tempels werden
afgebroken en moesten plaats
maken voor christelijke ker
ken. Ook de synagoges van de
joden werden niet gespaard.
Vriezen laat zien, dat het an
ders kan. Hij zegt: "Uit het re
cente onderzoek op de hoog
vlakte van Golan blijkt dat er
plaaselijk ook wel een vreed
zaam samenleven van joodse
en christelijke gemeenschap
pen kon zijn. Uit historische
informatie is bekend dat na
de verovering van Palestina
door de islamitische arabieren
christenen hun godsdienst
mochten blijven belijden".
KLAAS VAN DER KAMP
Prof. dr. R. van den Broek
e. a.: 'Kerk en kerken in Ro
meins-Byzantijns Palesti
na'. Kok Kampen, 232 pag.
Om te kunnen zeggen of de geest werkelijk uit de fles komt
is het nog te vroeg, maar hij duwt wel driftig tegen de kurk.
FNV-voorzitter Johan Stekelenburg staat niet bepaald te
trappelen om de kurketrekker te hanteren en het spook van
de loonexplosie los te laten. Het is echter de vraag hoe lang
de stem van het gezonde vakbondsverstand nog boven het
aanzwellend gemor van de achterban zal uitkomen.
In het voetspoor van de verpleegkundigen hebben de amb
tenaren alvast hun cao-eisen voor volgend jaar gedeponeerd.
Er worden streefcijfers genoemd van tussen de vijf en tien
procent salarisverhoging. Het zijn catastrofale percentages,
die als ze worden gerealiseerd in één klap ongedaan zouden
maken wat gedurende vele jaren van loonmatiging is opge
bouwd.
VAN het vakbondskader voelt een deel zich kennelijk on
der zware druk gezet. Öat geldt met name voor de AbvaKa
bo, de grootste partner binnen de FNV, die tegenover de ei
gen verpleegkundige achterban zo fors onderuit is gegaan.
De verpleging wil een salarisverhoging van vijf procent. Dat
is aanzienlijk meer dan aanvankelijk werd gevraagd door de
AbvaKabo, die een meerderheid van de georganiseerde ver
pleegkundigen vertegenwoordigt. De bond ging echter
razendsnel door de bocht op het moment dat een actiegroep
van verpleegkundigen het cao-heft in eigen handen dreigde
te nemen.
A.ls bij die vijf procent opslag nog iets moet gebeuren in de
sfeer van atv en uitbreiding van personeel om de werk
druk te verlichten waarover in de ziekenhuizen terecht zo
wordt geklaagd krijgen de ziekenhuisdirecties straks een
onbetaalbaar hoge rekening gepresenteerd. Die nota zal al
dan niet via de omweg van de sociale fondsen worden
doorgeschoven naar de patiënt in de vorm van een fikse pre
mieverhoging. Als gevolg daarvan kan het failliet worden
ingeluid van een beleid dat is gericht op kostenbeheersing in
de gezondheidszorg.
Het ongenoegen onder verpleegkundigen over hun salaris
en werkomstandigheden is niet onbegrijpelijk. De klachten
zijn ook niet van vandaag of gisteren. Dat is echter temeer
reden om niet te verlangen dat morgen de zaken allemaal
keurig geregeld zijn. Er mag zeker het een en ander worden
verbeterd aan de arbeidsvoorwaarden van het ziekenhuis
personeel ook en met name op het financiële vlak i
maar de inhaal-race waaraan de verpleging nu wil beginnen
ligt een versnelling te hoog.
De bonden, met de AbvaKabo voorop, spelen dit gevaarlij
ke spel mee, nadat ze ijlings hun onderhandelingseisen heb
ben opgeschroefd. Dit staaltje van opportunisme heeft blijk
baar school gemaakt. Onder het motto „dit zal ons niet nog
eens gebeuren" laten diezelfde, bijna links gepasseerde bon
den de kassa bij voorbaat rinkelen voor alle aangesloten le
den. Er is een verlanglijst aangekondigd die de neutrale
koude rillingen bezorgt.
VOORZITTER Stekelenburg van de FNV heeft laten weten
dat een hernieuwde atv-ronde en een herstel van de koppe
ling tussen lonén en. uitkeringen wat hem betreft voorwaar
den zijn voor voortgaande loonmatiging. Waarbij matiging
neerkomt op een looneis die de twee procent niet te boven
gaat. Mocht het kabinet ja zeggen tegen zijn voorwaarden,
dan is hij bereid dit najaar andermaal een centraal akkoord
af te sluiten met werkgevers en kabinet. Met name minister
De Koning heeft de afgelopen tijd al genoeg voorzetjes gege
ven om duidelijk te maken dat het voorstel van Stekelen
burg bespreekbaar is.
De eerste vraag is dan of de werkgevers die het zich finan
cieel kunnen permitteren, voldoende discipline en fatsoen
hebben om mogelijke nieuwe atv-perikelen niet af te kopen
met „poencontracten". De belangrijkste vraag is echter of
Stekelenburg voldoende gezag heeft om zijn visie binnen de
FNV door te zetten. De verhoudingen binnen de vakbewe
ging zijn verre van optimaal. Uitgerekend de overheersende
positie van de eigenmachtige AbvaKabo is een permanente
steen des aanstoots. Juist die bond zal uitmaken of dit najaar
zinvol kan worden onderhandeld over een centraal akkoord.
Tot dusver lijkt het er helaas niet erg op.
Wolkenvelden
DE BILT (KNMI) - Na het
fraaie weer van de afgelopen
dagen valt het vandaag een
beetje tegen. Er zijn wolken
velden die de zon van tijd tot
tijd afschermen en de toegeno
men wind zorgt ervoor dat het
fris aanvoelt. Deze wind waait
uit een oostelijke richting
waarmee koele lucht uit de
omgeving van de Oostzee
wordt aangevoerd. De tempe
ratuur loopt vanmiddag uiteen
van 10 graden op de Wadden
eilanden tot 14 graden in het
zuidoosten van het land. Het
blijft overigens vrijwel overal
droog. In het zuiden bestaat de
bewolking voornamelijk uit
hoge bewolking. De kans op
zon is daar dan ook het
grootst. Na morgen neemt de
oostelijke wind verder in
kracht toe, het weer krijgt dan
een schraal karakter. Morgen
kan er bovendien vooral in de
zuidelijke provincies neerslag
vallen.
De vooruitzichten voor mor
gen tot en met woensdag: af en
toe zon en vooral na morgen
mogelijk'enige regen. Op en
kele dagen een schrale oosten
wind. Middagtemperatuur tus
sen 10 en 13 graden.
Benelux en midden-Duitsland:
half tot zwaar bewolkt. Vooral
meer naar het zuiden af en toe
wat regen. Middagtempera
tuur van 9 graden meer naar
het noorden tot 13 graden in
het zuiden van het genoemde
gebied.
Frankrijk en zuid-Duitsland:
veel bewolking. Nu en dan re
gen of enkele buien. In zuid-
Frankrijk mogelijk met on
weer. Middagtemperatuur van
12 graden in noordoost-Frank
rijk tot 17 graden in zuid-
Frapkrijk, in Duitsland 12 tot
15 graden.
Spanje en Portugal: perioden
met zon en plaatselijk een bui.
Maandag vanuit het westen
bewolking met regen en buien.
Middagtemperatuur van 12 tot
14 graden in noordwest-Spanje
en noord-Portugal tot 22 gra
den in het zuidoosten.
Griekenland: flinke perioden1
met zon. Voornamelijk landin-
waarts in noord-Griekenland
's middags een enkele bui. i
Middagtemperatuur 20 tot 25
graden.
HEDENMORGEN
ge zeg
STA
MEN
TOC
