Weinig schoonmaak-apparatuur
na bezuiniging olie-industrie
Hongerstaking van RAF-leden
brengt regering Kohl in het nauw
Verslagenheid en onbegrip
heersen in moslim-kringen
BUITENLAND
CeidócQowvaid
VRIJDAG 31 MAART 1989 PAGINA 5
Publikatie voorkomen
van overname Harrods
jONDEN De Britse regering heeft giste-
•en via de rechtbank nog net kunnen voorko
nen dat een geheim rapport over de overne
ming van het Britse luxe-warenhuis Harrods
erde door de Britse krant „The Observer" werd af
dam jedrukt. Het vonnis van het Hooggerechtshof
ge- verbood de publicatie tien minuten voordat
i de: je speciale editie van het dagblad te koop zou
ilan* worden aangeboden. Gisteren werd ook de
de dgemene aandeelhoudersvergadering van het
wee noederconcern van de krant, Lonrho gehou-
zaak den. Lonrho is jarenlang bezig geweest Har-
niet rods in bezit te krijgen, hetgeen in 1985 mis-
zijn jukte door een plotselinge overname door
wee Egyptenaren.
(Vervolg van de voorpagina)
VALDEZ De olie uit de
lekgeslagen tanker Exxon
Valdez is door wind en
Sp stromingen in vele stuk
ken geslagen, die als dik
ke ondoorzichtige koeken
op het kristalheldere wa
ter drijven. Volgens direc
teur Reilly van de milieu
dienst EPA zullen vooral
zee-otters en zeeleeuwen
van de ramp te lijden heb
ben.
ster
eeftj
vol-
in-
C.de Toch denkt de regering-Bush
de niet aan het opruimingswerk
door de federale overheid ter
hand te laten nemen. Volgens
minister van verkeer Skinner
is daar geen enkele noodzaak
loe en zal de federale overheid
blijven samenwerken met de
deelstaat-autoriteiten er
nliemaatschappij Exxon.
Massa-arrestatie
Kruistocht
tegen haat
NEW YORK Danielle Mitterrand
heeft gisteren in New York de Prijs
voor de Menselijkheid van de Elie
Wiesel Stichting in ontvangst geno
men. Zij krijgt de prijs voor haar
„niet aflatende activiteit voor het be
vorderen van de mensenrechten", zo
verklaarde de Stichting die „de oor
sprong van de haat" onderzoekt. De
vrouw van de Franse president is de
oprichtster van de stichting France-
Libertes die in de ontwikkelingslan
den ijvert voor de mensenrechten.
Elie Wiesel, zelf winnaar van de No
belprijs kondigde aan een „kruis
tocht tegen de haat" te gaan houden.
Thatcher op weg
naar Namibia
JOHANNESBURG De Britse premier
Margaret Thatcher zal tijdens haar Afri-
ka-reis morgen Namibia aandoen. In Na
mibia, dat thans door Zuidafrika wordt
bestuurd, gaat morgen officieel de over
gangsperiode van zeven maanden in die
moet resulteren in volledige onafhanke
lijkheid. De Zuidafrikaanse minister van
buitenlandse zaken Roelof Botha, die van
daag naar Namibia is vertrokken, weiger
de Thatcher te ontmoeten. De zes zwarte
Zuidafrikaanse activisten die een zit-actie
hielden in de Britse ambassade hebben
gisteren na 24 uur het gebouw verlaten.
De zes zochten hun toevlucht in de am
bassade om te protesteren tegen de beper
kingen voor voormalige gevangenen.
Sovjetpers boos over
ruimtereis Japanner
MOSKOU Verscheidene dagbladen in de
Sovjetunie hebben gisteren boos gereageerd op
berichten over plannen voor een betaalde reis
van een Japanse journalist in een Sovjetrus-
sisch ruimtevaartuig. Volgens de jeugdkrant
„Komsomolskaja Pravda" wil de Sovjetunie in
een klap goedmaken dat het in het verleden
nauwelijks heeft verdiend aan ruimtereizen
van buitenlanders die meestal uit andere com
munistische landen kwamen. Het Sovjetpartij-
dagblad „Pravda" verwelkomde het plan,
maar betreurde het dat alleen buitenlanders
dat kunnen betalen. „Helaas krijgen wij slechts
doodgewone roebels voor ons werk en daar
voor kunnen we niet genoeg harde valuta krij
gen om een dergelijke reis te betalen",aldus de
Pravda.
Japanse premier
geeft omkoping toe
TOKYO De dagen van de Japanse pre
mier Noburu Takeshita lijken geteld nu hij
vanmorgen heeft bekend dat hij in 1987 ruim
300.000 gulden heeft aangenomen van het
Recruit-concern. Het concern betaalde mee
aan een bijeenkomst waarop Takeshita be
kendmaakte dat hij zich kandidaat stelde
voor het premierschap. Het concern hoopte
zo de aankomend premier Takeshita zou
ook in oktober 1987 als zodanig worden aan
gewezen op zijn hand te krijgen. In het ka
der van het omkopingsschandaal moesten al
drie ministers ontslag nemen; zij zouden met
voorkennis'aandelen Recruit hebben gekocht.
Het schandaal heeft Takeshita al de nodige
populariteit gekost; nog maar negen procent
van de bevolking zou hem steunen.
Miljoenenschade na olievervuiling Rijn
(Van onze correspondent
Rink Drost)
BONN Honderd reinigingsambtenaren uit Bonn zijn gis
teren de gehele dag in de weer geweest orri de oevers van de
Rijn te ontdoen van klodders zware stookolie. Vandaag en
mogelijk ook nog een deel van de volgende week zullen ze
hiermee doorgaan. De rederij van de Nederlandse binnen-
vaarttanker kan een miljoenenrekening tegemoet zien, om
dat de taaie oliemassa met de hand moet worden wegge
haald.
Niet alleen Bonn, maar alle Rijnoevergemeenten tussen Re-
magen en Keulen hebben met haast mankracht moeten in
zetten. Tientallen watervogels zijn al de dupe geworden van
de olie die op tweede paasdag uit de Nederlandse tanker we
glekte.
Verder stroomopwaarts op de Rijn, tussen Mainz en Wiesba
den, werd gisteren een nieuwe ernstige olievervuiling ont
dekt. Het ging om een grote hoeveelheid afgewerkte olie,
die in de nacht van woensdag op donderdag vermoedelijk
opzettelijk uit een schip is geloosd. De waterleidingbedrijven
in het betrokken gebied hebben urenlang hun waterinname
moeten staken.
De voormalige directeur van um dat de haven exploiteert
de haven van Valdez James de afgelopen jaren zwaar had
Woodle verklaarde gisteren bezuinigd op de apparatuur
dat het olieindustrie-consorti- voor het opruimen van wegge
lekte olie. „Je kunt niet alles
in 48 uur opruimen, maar je
kunt het in de hand houden.
Dat hadden ze met deze olie
ramp kunnen doen als ze de
mankracht hadden gehad en
snel hadden gereageerd". Ex
xon-coordinator Cornett zei
niet op de hoogte te zijn van
dergelijke bezuinigingen en
weigerde verder commentaar.
Gisteren is een tweede schip
van Exxon, de Exxon San
Francisco, in de baai aangeko
men om de resterende olie uit
de Exxon Valdez te pompen;
in het schip bevindt zich nog
bijna tachtig miljoen liter olie.
Het komend weekeinde zullen
pogingen worden gedaan om
de Exxon Valdez vlot te trek
ken.
Jon Lyman, woordvoerder
van het ministerie van visserij
en wilde dieren in Alaska, zei
dat de olielekkage nog vele ja
ren vernietigende gevolgen zal
hebben voor het ecosysteem
Hij zei te verwachten dat nog
duizenden vogels aan de ge
volgen van de olielekkage zul
len sterven.
Gouverneur Steve Cowper
van Alaska heeft Exxon ervan
beschuldigd veel te laat en on
toereikend te hebben gerea
geerd op de olielekkage. De
autoriteiten hebben de hoop
opgegeven de smeerboel op te
kunnen ruimen en concentre
ren zich in plaats daarvan op
het redden van de plaatselijke
visindustrie. „Alles wat we
kunnen doen betreft specifie
ke gebieden. Zo proberen we
bijvoorbeeld de viskwekerijen
te beschermen".
Een particulier bedrijf heeft
intussen in opdracht van de
autoriteiten in Alaska meer
dan zes kilometer aan drijven
de dammen verstrekt aan vis
sers, die daarmee de paaigebie-
den van zalm en andere ge
voelige gebieden willen af
schermen. Volgens burgemees
ter John Devens van Valdez
heeft de visserij-industrie al
150 miljoen dollar verlies gele-
benvangst gaan; dit jaar moeten de vissers vele mijlen verder va
ren om olievrije krab in de netten te krijgen. FOTO: ap
Zwaarbewapende
agenten met gasmas
kers houden de 260
eerde arbei
ders van de Zuidko-
reaanse scheepswerf
.Hyundai Heavy In
dustries" stevig in de
tén- Heten- Met de massa-
fcrrestatie maakten
meer dan tienduizend
politie-agenten giste
ren een eind gemaakt
aan het drie maanden
durende arbeidscon
flict op de grootste
scheepswerf van het
land. Sinds het begin
van de protestactie bij
Hyundai Heavy Indus
tries hebben de
1000 werknemers
uit. geen salaris meer ge
had.
BONN Elf gevangen
zittende leden van de
Duitse terroristenorgani
satie Rote Armee Fraktion
(RAF) zijn nu in honger
staking. De gezondheids
toestand van enkelen van
hen holt achteruit. Wan
neer één van hen over
lijdt, kan een nieuwe
reeks terreuraanslagen
worden verwacht, zoals
bij eerdere RAF-h'onger-
stakingen ook gebeurd is.
De tijd dringt.
Mijlenver lopen de meningen
in de Bondsrepubliek uiteen.
Moet de staat ingaan op de eis
van de hongerstakende terro
risten om als groep bij elkaar
ill een gevangenis te worden
opgesloten? Er worden stellig
levens mee gespaard, van zo
wel de terroristen als van te
verwachten slachtoffers van
nieuwe aanslagen. Of moet de
staat de hongerstaking zien als
een poging tot chantage waar
op in geen geval mag worden
ingegaan?
Die laatste mening vertegen
woordigen de conservatieve
Beierse Christlich-Soziale
Union (CSU) en de Christlich-
Demokratische Union (CDU)
in de rest van de Bondsrepu
bliek. De eerste mening .wordt
verdedigd door Antje Vollmer
van de Groenen. Zij heeft zich
al vóór de hongerstaking inge
zet voor een menselijker be
handeling van de gevangen
zittende terroristen.
Opvallend is dat vijf RAF-ge-
vangenen niet meedoen aan de
hongerstaking. Volgens Wolf
gang Clement, woordvoerder
van de staatskanselarij in Düs-
seldorf, is die scheuring in het
RAF-front het gevolg van de
waarop de terroristen
in deze deelstaat gevangen
worden gehouden. Ze mogen
geen contact met elkaar heb
ben, maar gaan wel om met
andere gevangenen.
De kersverse regerende burge
meester (ministerpresident)
van West-Berlijn, de sociaalde
mocraat Walter Momper, heeft
vriend en vijand verbaasd met
een poging, de vertegenwoor
digers van de genoemde stand
punten bij elkaar te brengen.
Hij wil de presidente van de
Bondsdag, Rita Sussmuth
(CDU), en de praeses van de
Evangelische Kerk in Duits
land Jurgen Schmude laten
optreden als bemiddelaars tus
sen de staat en de hongersta
kende terroristen.
Als voorzet zei hij, bereid te
zijn- de terroristen die in Ber
lijn gevangen zitten bij elkaar
te zetten en contact met elkaar
te laten hebben. Bijval, aarze
ling en verzet volgden op het
voorstel van Momper.
De bijval kwam van de Groe
nen en van kerkpreases
Schmude, die zich graag be
reid toonde een bemiddelende
ról te vervullen. Duidelijke
aarzeling viel te bespeuren bij
mevrouw Sussmuth. Ze liet
gisteren weten dat ze een op
dracht tot bemiddeling slechts
kan aanvaarden wanneer die
komt van de ministers van jus
titie van de deelstaten en van
de Bondsrepubliek. Ronduit
afwijzend waren de eerste re
acties uit Beieren.
Falikante afwijzing kwam
voorts uit de extreem-linkse
hoek: de Steunkring Honger
stakers in Frankfurt am Main.
Deze sympathisanten wijzen
elke vorm van bemiddeling af
en eisen volledige inwilliging
van de eisen van de RAF-hon-
gerstakers. Voor het komende
weekeinde hebben ze demon
straties in een aantal grote ste
den in de Bondsrepubliek aan
gekondigd.
DE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
Kapitein Rob in China
331) Marga en de twee Chinezen van de „Pandora" zijn op hun
post gebleven en volgen de mandarijn, wanneer deze het huis
verlaat. Hij loopt naar de tempel en ontsteekt een aantal kaar
sen. In het flauwe licht zien ze een enorm afgodsbeeld in zittende
houding met een groot aantal armen. „Dat is Kuan-Jin, de veel-
armige godin van de barmhartigheid," fluistert een der Chinezen
fclarga in het oor. Maar Marga he<^. voorlopig geen belangstel
ling voor deze bijzonderheden: de mandarijn is namelijk tegen
het beeld omhoog geklommen. Zo groot is het beeld, dat de Chi
nees nauwelijks groter is dan één der handen van Kuan-Jin. En
dan... dan zien ze de mandarijn opeens niet meer. Maar de Chi
nees, die zoéven heeft gesproken, stoot Marga zachtjes aan.
„Kijk, miss", zegt hij, „daar... in de mond!!" Warempel, de man
darijn verdwijnt in de mond van he^afgodsbeeld
BELGISCHE JUSTITIE SLUIT MEER AANSLAGEN NIET UIT:
BRUSSEL De moslims
in België hebben voor het
merendeel met grote ver
slagenheid gereageerd op
de dood van Al-Ahdal,
die, hoewel daar formeel
geen enkel bewijs voor is,
vrij algemeen wordt ge
zien als een afrekening
van extremistische aan
hangers van de Iraanse
geestelijk leider ayatollah
Khomeiny.
Al-Ahdal, als Grote Imam de
geestelijk leider van de mos
limgemeenschap in de hele
Benelux, heeft zich een paar
maal in zeer negatieve zin uit
gelaten over de oproep van
Khomeiny om de ondergedo
ken Britse schrijver Rushdie te
vermoorden. Aanhangers die
hem onvoorwaardelijk steun
den maar hun ideeen minder
openlijk uitdroegen, worden
extra beschermd. Nieuwe aan
slagen worden allerminst uit
gesloten.
De Grote Moskee in Brussel,
waar Al-Ahdal en zijn mede
werker vermoedelijk woens
dag aan het eind van de mid
dag of in de vroege vooravond
met vier gerichte schoten uit
een wapen om het leven wer
den gebracht, bleef gisteren
voor niet-bevoegden herme
tisch gesloten. Het terrein van
het gebedshuis, aan de rand
van het Jubelpark op minder
dan vijfhonderd meter van de
zetel van de Europese Com
missie, was slechts toeganke
lijk voor Islamieten.
In de Brusselse moslim-ge
meenschap, die zich groten
deels concentreert rond het
Zuid-Station, een paar kilome
ter verderop, was de „execu
tie" van Al-Ahdal en El-Behir
het gesprek van de dag. „Al-
Ahdal was in onze gemeen
schap zo populair, omdat hij de
principes van het Islamitische
geloof volledig trouw bleef en
tegelijk begrip toonde voor de
vrijere manier waarop je als
Islamiet in een westers land
leeft," zegt een Marokkaan in
een van de tientallen koffie
huizen bij de Midi. „Maar hij
heeft zich daarmee van het be
gin af vijanden gemaakt".
Ook in andere gesprekken
komt de vermoorde geestelijk
leider van Saoedische afkomst
naar voren als een overtuigd
moslim, zoekend naar een
evenwicht tussen de strenge
islamitische leer en de vrije
westerse cultuur. De man die
kort na zijn uitverkiezing tot
Grote Imam verkiezingen uit
schreef voor de Hoge Raad;
die met een nieuwsbrief de di
aloog tussen islamieten en
niet-islamieten en tussen de
verschillende islamitische
strekkingen op gang wilde
brengen; en die er als hoofd
van het in de moskee gevestig
de islamitisch centrum naar
streefde zoveel mogelijk in het
westen opgeleide leraren in de
door kinderen van migranten
bevolkte scholen aangesteld te
krijgen.
Getuigenis
„Ik ben niet bang," zei hij be
gin maart in de Brusselse Soir
Illustre over Rushdies' Dui
velsverzen „dat dit boek een
zeer negatieve invloed heeft
op de islamitische lezer. In te
gendeel, hij zal met eigen ogen
zien tot welke graad van laag
hartigheid en verrotting deze
auteur is gezonken. Geen en
kele muzelman zal aan deze
roman een positieve gedachte
wijden."
Vanuit dezelfde onafhankelij
ke opstelling veroordeelde hij
de geruchtmakende moordop-
roep van Khomeiny, die hij op
drie punten strijdig met de Is
lamitische rechtspraak noem
de. Volgens die rechtspraak,
aldus Al-Ahdal, moet een be
schuldigde verschijnen voor
een rechtbank, die bewijsma
teriaal moet aanvoeren en de
beschuldigde gelegenheid
moet geven tot verweer.
Het parket in Brussel, dat
woensdagavond een infor
matiestop invoerde, reageerde
gisteren met een flinke ver
scherping van de veiligheids
controles langs de grenzen en
op de luchthaven Zaventem.
Een getuigenis van een tienja
rig jongetje, dat kort na de
aanslag drie a vier gemaskerde
mannen bij de moskee heeft
zien wegrijden, is tot nu toe
het enige, zeer magere aan
knopingspunt.
Van de moslims die op het mo
ment van de moorden ge
pleegd met een revolver met
geluidsdemper in de mos
kee aanwezig waren voor
gebed heeft niemand iets ge
zien of gehoord. De Belgische
vicepremier Claes, die mo
menteel de buitenslands ver
blijvende premier Martens
vervangt en zich aan het
hoofd heeft gesteld van een
inderhaast opgericht crisiscen
trum op het ministerie van
binnenlandse zaken, riep gis
teravond zowel de moslim- als
andere gemeenschappen in
Belgie op tot „sereniteit". In
dergelijke oproepen waren
verschillende gematigde mos
lim-leiders hem eerder op de
dag al voorgegaan. Voorlopig
blijven een groot aantal am
bassades in de Belgische
hoofdstad, alsmede politieke
gezagsdragers en diplomaten,
extra bewaakt. Behalve op'
nieuwe aanslagen, wil Justitie
ook op mogelijke gewelddadi
ge tegenacties voorbereid zijn.
Dag van het
Land herdacht
Met vlaggen en
leuzen als „Lang
leve de Pale
stijnse opstand"
hielden gisteren
op de Dag van het
Land zo'n vier
honderd islamiti
sche fundamenta
listen een demon
stratie in het dorp
Kfar Kanna, in het
noorden van Is
rael. Op de Dag
van het Land
wordt herdacht
dat op 30 maart
1976 in Galilea
zes Israëlische
Arabieren werden
gedood, toen de
politie het vuur
opende op dorpe
lingen die demon
streerden tegen
de onteigening
van hun grond.
door Roger Simons N
Strandjutten
LONDEN Het had weer
verschrikkelijk gestormd
voor de rotsachtige kust van
Cornwall. De bewoners van
dit graafschap in het uiterste
zuidwesten van Engeland
vreesden het ergste. „Heer,
laat nu toch niemand
schipbreuk lijden,baden zij
bezorgd. Maar de „Cornish'
zijn een volk van
strandjutters. De traditie
getrouw pepten zij hun
gebed een beetje op met de
wens: „Als er toch schepen
moeten vergaan. Lieve Heer,
laat ze dan op onze klippen
lopen!"
Dat was precies wat „The
Secil Japan" overkwam.
Geladen met planken en
balken verongelukte de Secil
op de rotsen van het
Hellegat, in de omgeving van
St Ives. Het grootste deel van
de vracht spoelde uit het
ruim. De volgende morgen
ging het als een lopend
vuurtje door de kustdorpen
dat er kostbaar mahoniehout
te jutten viel.
Honderden aspirant-
stranddieven daalden af naar
de zee om een deel van de
buit te kunnen bemachtigen.
Alles wat wielen had werd
op het strand gereden en
zwaar bevracht. De jutters
kwamen met kinderwagens,
kruiwagens, gammele
autootjes, vrachtwagens en
zelfs een mechanische schop.
De eigenaar van dit
werktuig waagde zich ermee
in zee om dikke balken uit
het zand te wrikken. Nadien
vertelden afgunstige zielen
dat hij mahoniehout had
weggehaald voor meer dan
30.000 pond.
Er was genoeg voor iedereen,
maar toch werd er geruzied
en zelfs haar uitgetrokken.
Sommige jutters daalden aan
lange touwen van de rotsen
en waagden hun nek om
kostbaar hout te kunnen
stelen. Wie over geen
vervoermiddel beschikte,
bundelde de buit netjes bij
elkaar en droeg alles weg op
zijn schouders. Maar de
plaatselijke douaniers
konden het niet velen dat
voor talrijke Cornishmen na
de vreselijke storm tevoren
de zon weer in het water
scheen. De douane wees de
schaamteloze jutters op hun
wettelijke plicht om bij de
plaatselijke strandvonder
aangifte te doen van de
wrakgoederen die zij zich
hadden toegeëigend. „En het
zou best kunnen dat jullie op
de koop toe nog BTW
moeten betalen!"
waarschuwden de
onvriendelijke douaniers.
Op het departement van
transport in Londen werd
gezegd dat de
douanebeambten van St.Ives-
gelijk hadden. De Londense
ambtenaar die op de afdeling
scheepswrakken dergelijke
toestanden in de gaten houdt,,
legde uit dat de gulzige
kustbewoners van Cornwall
te ver waren gegaan. „De
lading van gestrande
schepen mag niet worden
geroofd,verklaarde hij. De
wetgeving in dat verband
dateert van 1894. Op
diefstallen gepleegd door
strandjutters staat een boete
van ten hoogste duizend
pond. Maar de Kelten van
Cornwall zijn zeer op traditie
gesteld. Zij begrijpen niet
waarom iedereen hen nu als
grijpgrage dieven beschouwt.
De jutters zijn helemaal niet
van plan hun plaatselijke
strandvoogd met een bezoek
te vereren.
Terwijl de strandjutters zich
inspanden om ronddrijvende
planken en balken uit het
ruim van de Secil Japan in
hun bezit te krijgen,
verschenen enkele wakkere
politieagenten op de
kuststrook. De eigenaars van
alle daar aanwezige
voertuigen werden door deze
vertegenwoordigers van de
sterke arm beschuldigd van
foutparkeren. De ijverige
dienders 'plakten
boetebonnen van 12 pond op
het windscherm van de
auto's. Maar de brutale
strandjutters van Stives en
omgeving lachten erom. „Wij
houden een aloude traditie in
ere,zeiden zij, zonder hun
plundering te staken. Het
aanspoelende mahoniehout
werd tot de laatste balk en
plank toe naar huis gesleept.