I
Fiasco dreigt bij
Palestijnse export
895.-
Lezeri
service
er
Nederlanders ongedeerd
bij kaping lijntoestel
Nederlandse
moskeeën bewaakt
na moord op imam
EAVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
ZUID PORTUGAL/
""l MII.F0YTES
"SIJTHOFF PERS iE™
AGit JITENLAND
EcidócSomaixt
DONDERDAG 30 MAART 1989 PAGINA 5
iffeurs
genei
an de
heeft
ik
rimmig machtsvertoon
i bloedbad in Kosovo
.GRADO Leger- en politie-eenheden hebben
■ren in de roerige provincie Kosovo in Joegosla-
op niet mis te verstane wijze willen laten zien
er de baas is. Een dag na „het grootste bloedbad
jegoslavië sinds de Tweede Wereldoorlog", zoals
Westerse diplomaat het uitdrukt, bulderden tal
tanks door Kosovo. In de hoofdstad Pristina
uitgebrande autowrakken en traangasgrana-
le stille getuigen van de hevige strijd van de Al-
ïzen tegen de recente wijziging van de grondwet
Ie republiek Servië meer zeggenschap geeft over
jvo. Bij de onlusten kwamen zeker 29 mensen
iet leven. Albanië heeft Joegoslavië beschuldigd
if wrede onderdrukking van de etnische Albanese
Iking in Kosovo. „Het is net Palestina en Zuid-
a". aldus een Albanese krant.
RUSSEN OP 14 MEI
WEER NAAR STEMBUS
MOSKOU De inwoners van 199 kiesdistric
ten in de Sovjetunie moeten op 14 mei opnieuw
naar de stembus omdat geen van de kandidaten
voor het Volkscongres uit wie zij afgelopen zon
dag konden kiezen het minimale benodigde
aantal stemmen heeft gehaald. Volgens een
commentator van de Sovjettelevisie moet men
de voorlopige resultaten van de verkiezingen
niet overdrijven en biedt de ronde op 14 mei
„een nieuwe kans". Het partijblad „Pravda"
meldde gisteren dat in de Armenië de verkie
zingen gedeeltelijk zijn geboycot omdat de inwo
ners niet uit verschillende kandidaten konden
kiezen. Ondanks de nederlaag van verschillen
de partijkandidaten noemde Pravda de verkie
zingsuitslag een overwinning voor het hervor
mingsbeleid van president Michail Gorbatsjov.
Arafat president
Palestijnse staat
TUNIS Het uitvoerend comité van
de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie
PLO heeft Yasir Arafat aangewezen
als president van de onafhankelijke
Palestijnse staat die de PLO in no
vember vorig jaar uitriep. Arafat is
nu al voorzitter van de PLO en te
vens bevelhebber van de PLO-strijd-
krachten. De Palestijnse Nationale
Raad riep vorig jaar in Algiers een
onafhankelijke Palestijnse staat uit.
Tegelijkertijd aanvaardde het Pale
stijnse parlement-in-ballingschap de
resoluties 242 en 338 van de Veilig
heidsraad, waarin het bestaansrecht
van Israel wordt erkend.
Overleg ETA-regering
dreigt te stranden
MADRID De Spaanse regering heeft gisteren
een ultimatum van de Baskische terreurorgani
satie ETA verworpen. Volgens de ETA is hier
door het akkoord, dat na geheim overleg in Al
giers was bereikt, teniet gedaan. Maandag nog
had de ETA het bestand eenzijdig met drie
maanden verlengd om de voortzetting van de
gesprekken met de regering mogelijk te maken.
De ETA legt de nadruk op politieke eisen, zoals
het zelfbeschikkingsrecht. De regering wil hier
echter niets van weten en is alleen bereid te on
derhandelen over de voorwaarden voor amnes
tie voor indivuele guerrillastrijders. In het Bas
kenland zijn veiligheidsdiensten in staat van pa
raatheid gebracht nadat de ETA had gedreigd
met gewelddadige acties indien de regering niet
zou instemmen met het ultimatum.
ik
•minj
raft
je bij schietpartij
'urks parlement
t VOO
ik en
le coi
moge
afgevaardigde van de op
tionele Partij van het
,".a' hte Pad (DYP) is gisteren in
'e Turkse parlement door een
0 ega-parlementariër dood
le^ ben ^oten. Het 37-jarige parle-
ntslid Abdulrezzak Ceylan
.d in de borst getroffen toen
ntern j00r een gang van het par-
s>"sl entsgebouw liep en over-
,n 8CI tijdens een spoedopera-
Afgevaardigde Idris Arikan
de Moederlandpartij
AP) van premier Turgut
1 wordt van de moord be-
uldigd en moet zich van-
g verantwoorden in een
irzitting
de foto draait politieman
pistool uit de hand van
Arikan (rechts).
uatemala
;eft toe
in muiters
e'Sïffl^TA CATARINA De re-
ing van Guatemala is gis-
ivond tegemoet gekomen
een aantal eisen van de
tandige gevangenen in de
w 'on-gevangenisboerderij,
grootste gevangeniscom-
aar ot x van het land. De regering
I»ft beloofd dat de directeur
de instelling en alle bewa-
5 worden vervangen als de
iters zich overgeven. De 75
100 gewapende muiters,
den enige honderden be
kers in gijzeling.
echte sneeuw
jjj irzaak record-
ac, intal ski-doden
?s w, 'N HAAG De slechte
iditie van de sneeuw heeft
van jaar geleid tot een record
ien j ital doden in de winter-
lijk »rt. De ANWB kreeg acht
ovei den. te verwerken; SOS In-
niet national vier. Ook het aan-
Het gewonden steeg aanmerke-
mil t: bovendien liepen er van
mddi n naar verhouding meer een
fieti ictuur op dan de gebruikelij-
geko gescheurde of gekneusde
ling iebanden. Omdat er te wei-
Igen 6 sneeuw lag of sneeuw van
ildei ehte kwaliteit waren val-
cui rtijen dit jaar aanmerkelijk
rag istiger dan voorgaande ja-
eld De slachtoffers die bij
jor ^schillende ongelukken in
dee r°'. Salzburgerland en Ka-
leze Ithië om het leven zijn geko-
est 'er> waren veelal jonge men
ner; n Volgens Gijs van Wijen,
lofd van de Alarmcentrale
|JWB in Den Haag vielen
orgaande jaren „nooit meer
n twee doden" te betreuren
lens het wintersportseizoen.
ISRAEL DOORKRUIST DOORBRAAK CITRUS-FRUIT
(Van onze correspondent
Willy Werkman)
TEL AVIV De onaf
hankelijke Palestijnse ex
port van landbouwpro-
dukten naar de Europese
Gemeenschap is voor
alsnog op een fiasco
uitgelopen. Eind decem
ber werden de eerste 1100
ton grapefruits uit de Ga-
zastrook feestelijk inge
haald in de haven van
Rotterdam door onder an
deren minister Van den
Broek; nu al klagen de
Palestijnse boeren, dat
hun eerste, uit Israels con
trole losgerukte, handels
onderneming op een bitte
re teleurstelling is uitgelo
pen.
„We hebben alleen van de eer
ste verscheping geld gekre-
fen," klaagde Hashem Atte
hawa, hoofd van de citrus
kwekers bond in Gaza. „Een
veel te lage prijs. Er waren
moeilijkheden aan alle kan
ten."
Terwijl een flink deel van de
Palestijnse vruchten maanden
lang in Europese koelhuizen
tegen flinke opslagprijzen op
kopers lagen te wachten, last-
ten de Palestijnse exporteurs,
uit vrees voor nog meer ver
lies, een tweede scheepslading
af. En nadat een derde verzen
ding van wat aubergines van
de Westelijke Jordaanoever
ook niet succesvol was verlo
pen, ging ook de vierde lading
Palestijnse export niet door.
„Een langdurig uitgaansver
bod, opgelegd door het Israëli
sche leger, maakte de pluk on
mogelijk," zei Hashem Shawa.
De exporteurs maken inmid
dels grommend de schade-re
kening op.
De verantwoordelijkheid voor
de eerste mislukking van wat
een politieke doorbraak moest
zijn Europese steun aan de
Palestijnse economie wordt
door de Palestijnen op de
schouders van de Israeli's, zo
wel als de Palestijnen gelegd.
„Het schijnt dat er slechte be
doelingen waren vanaf het be
gin," zei Hashem Shawa.
Veiling
Waarom bijvoorbeeld moesten
de Israëlische autoriteiten in
de haven van Ashood twintig
procent van de eerste grape
fruit-scheepslading aan een
veiligheidsinspectie onderwer
pen? Een inspectie, waarvoor
de Palestijnen overigens zelf
de rekening moesten betalen;
en waarom slaagden de impor
teurs in Europa er niet in de
Gaza-produkten die pas op 19
december in Rotterdam arri
veerden, in de zo winstgeven
de dagen vóór Kerstmis op de
markt te brengen?
„De boot vertrok later dan
verwacht werd, omdat de Is
raëlische vergunningen uitble
ven," zei een Nederlandse di
plomaat in Tel Aviv, die de
Palestijnse export naar Europa
De eerste lading Gaza-Top, grapefruits uit de door Israel bezette Gazastrook, wordt verwerkt in de
Rotterdamse haven.
FOTO: AP
intensief heeft gevolgd. „De
Palestijnse exporteurs moeten
ook begrijpen, dat het lossen
van de lading, de veiling en
het vervoer tijd in beslag ne
men. Ze zijn gewoon een beet
je achterdochtig".
Een feit is dat de voor de Pa
lestijnen veelbelovende Gaza-
grapefruits pas lang na Kerst
mis verkocht konden worden.
En van de toch al niet gewel
dige opbrengst blijft weinig
over, wanneer de versche-
pings-, verpakkings-, adver
teer- en overlandtransportkos-
ten worden afgetrokken.
„We hebben met een vrije
markt te maken," zei Mario
Overkleeft, de Nederlandse,
door de EG ingehuurde ex
port-expert tijdens een van
zijn recente bezoeken aan de
Gaza-strook. „Ze kunnen niet
meer voor hun produkten ma
ken dan exporteurs uit andere
landen."
Volgens de Nederlandse diplo
maat in Tel Aviv zijn inmid
dels alle grapefruits uit de
Gaza-strook verkocht, onder
meer in Engeland, Denemar
ken en Finland. „Het was geen
succes," zei hij. „Een moeilijke
start, gebaseerd óp te weinig
ervaring. Maar het belangrijk
ste is, dat de Europese markt
voor deze mensen is geopend.
Kwaliteit
De Europeanen waren tevre
den over de kwaliteit van de
produkten. Het is een begin."
Een begin. Maar voor de ex
porteurs in de Gaza-strook is
het niet genoeg. In wanhoop
richtten ze zich enkele weken
geleden tot de Nederlandse
ambassadeur in Tel Aviv, mr.
J. H. van Roijen, die overigens
niet veel meer kon doen dan
de klachten naar Den Haag
door te sturen. Ook de verte
genwoordiger van de EG,
Gwyn Morgan, gaf de teleur
gestelde Palestijnen een gewil
lig oor, maar na afloop van
hun gesprek was zijn commen
taar: „Wij kunnen ons niet be
zig houden met de commercië
le details".
Israel kijkt intussen, niet zon
der ingenomenheid toe. Ver
liep de export van de land-
bouwprodukten uit de bezette
gebieden sinds de zesdaagse
oorlog van 1967 alleen via de
Israëlische maatschappij voor
agrarische export, Agrexco,
eind vorig jaar moest Israel
onder zware druk toestemmen
in zelfstandige Palestijnse ex
port naar de Europese markt,
via Israëlische havens.
Aan die toestemming waren
twee jaar van uitputtende on
derhandelingen vooraf gegaan.
Israel, niet bereid haar mono
polie-positie over de Pale
stijnse landbouwexport uit
handen te geven en bovendien
bevreesd voor wat „Europese
Israel grendelt
bezette
gebieden af
JERUZALEM Het Is
raëlische leger heeft giste
ren de bezette gebieden
voor 24 uur afgegrendeld
en voor de hele Gaza-
strook een uitgaansverbod
ingesteld. De maatregelen
zijn afgekondigd uit vrees
voor gewelddadige protes
ten tegen de Israëlische
bezetting op de Arabische
Dag van het Land, van
daag. Op deze dag herden
ken de Arabieren het feit
dat op 30 maart 1976 zes
Arabieren werden gedood
toen leger en politie van
Israel in Galilea het vuur
openden op dorpelingen
die protesteerden tegen de
onteigening van hun
grond. De Israëlische auto
riteiten zijn bevreesd dat
de leiders van de Pale
stijnse opstand in de bezet
te gebieden dit keer ook
protesten willen ontkete
nen in Israel zelf.
erkenning van Palestijnse zelf
standigheid" werd genoemd,
hield langdurig de boot af.
„Over mijn lijk," zou de Israë
lische minister van handel en
industrie, Ariel Sharon, in een
prive-ontmoeting gezegd heb
ben.
Gaza-Top
Maar de Europese Gemeen
schap, handelend op grond
van een besluit van oktober
1986, het welzijn van de Pales
tijnen op de Westelijke Jor
daanoever en in de Gaza-
strook te bevorderen, kreeg
Jeruzalem eindelijk op de
knieën. Israel tekende, toen
het Europese Parlement dreig
de voor de derde maal belang
rijke handelsprotocollen met
Israel niet goed te keuren. Nog
terwijl de Israelisch-Europese
onderhandelingen voortsleep
ten, ondernam de Nederlandse
regering namens de EG stap
pen om de Palestijnen te hel
pen.
In mei 1988 arriveerde een de
legatie, aangevoerd door ir.
Maas van den Top, hoofd van
het produktschap akkerbouw,
om de economische aspecten
van directe export uit de door
Israel bezette gebieden naar
Europa te onderzoeken. Een
tweede delegatie, enkele
maanden later, kwam in het
bijzonder de citrus-exportmo-
gelijkheden in de Gaza-strook
bekijken. Dit keer was ir. Van
den Top in gezelschap van
drie Europese importeurs.
Zij concludeerden dat citrus-
export uit Gaza financieel mo
gelijk was, maar waarschuw
den ook, dat handel met Euro
pa zou stuiten op zware prijs-
en kwaliteitsconcurrentie. Van
den Top werd enkele maan
den later geëerd met de naam
„Gaza-Top" op de kartonnen
dozen, die in december hun
reis naar de haven Rotterdam
begonnen. Maar van de jubel
stemming van toen is weinig
overgebleven, nu de Pale
stijnse exporteurs genoegen
moeten nemen met veel lagere
verkoopprijzen dan ze ver
wacht hadden. „We zijn zo
dom geweest niet van tevoren
minimumprijzen vast te leg
gen, klaagde exporteur Shawa.
Het citrusseizoen is inmiddels
voorbij. De eerste, moeilijke
stappen van Palestijnse land-
bouw-export naar Europa zijn
gezet. „Volgend iaar zal het
vast beter gaan,' zeggen de
Europese vertegenwoordigers
in Tel Aviv. En Hashem Atta
Shawa in Gaza zegt hoopvol:
„Het is beter dan niets. We
zijn blij dat het Nederlandse
volk zo goed voor ons is ge-
WeeSt' WILLY WERKMAN
Het echtpaar Van de Kamp is op Schiphol herenigd, nadat de
man in het gekaapte Hongaarse lijntoestel moest meevliegen
naar Frankfurt.
SCHIPHOL Nog enigs
zins beduusd, maar dolge
lukkig, keerden gister
avond zes Nederlandse
passagiers terug die de ka
ping meemaakten van een
Hongaars lijntoestel. Het
toestel, een Tupolev-154
van Russische makelij,
was op weg van Budapest
naar Amsterdam en werd
door twee Tsjechische jon
gens van vijftien en zes
tien jaar gekaapt tijdens
een tussenlanding in
Praag.
„Ik riep: een kaping, een ka
ping, maar niemand reageer
de. Ze geloofden me niet", zei
Christina Horvath (18) nog
steeds verbaasd over de gang
van zaken op het vliegveld
van Praag. „Niemand deed
iets". Mevrouw M.H. van de
Kamp zat al aan boord, samen
met haar man, toen ze een
schot hoorde. „Ik dacht eerst
er is een bom aan boord".
De jeugdige kapers, bewapend
met een hagelgeweer met af
gezaagde loop, een karabijn en
een nep-handgranaat, lieten
de de meeste mannen, vrou
wen en kinderen gaan. In hun
plaats kwam de Hongaarse
consul in Praag aan boord.
Met negen passagiers vlogen
de kapers richting Barcelona,
maar Maar boven Westduits
grondgebied veranderden de
kapers hun plan en dwongen
de piloten, naar Frankfurt te
vliegen.
De twee kapers eisten naar
een Amerikaanse basis te wor
den gebracht, maar de Ameri
kanen waren onverbiddelijk.
Nog geen half uur later zagen
de jongelui het hopeloze van
hun situatie in. Met geheven
armen verlieten ze het vlieg
tuig. Blijkens de eerste verho
ren kaapten de twee jongelui
het vliegtuig om Tsjechoslowa-
kije te kunnen verlaten; dat
land heeft inmiddels om uitle
vering gevraagd. Wanneer de
kapers in Duitsland worden
berecht, wacht hun daar op
grond van het jeugdrecht een
gevangenisstraf van maximaal
tien jaar.
(Vervolg van de voorpagina)
BRUSSEL Niet alleen
in België, ook in Neder
land heeft de politie ver
scherpte bewaking inge
steld van vooraanstaande
moslimleiders. De maatre
gel volgt na de moord op
de imam van de grootste
moskee in Brussel en lei
der van de moslimge
meenschap in Nederland,
België en Luxemburg.
Bewakingen zijn nodig van
wege de verdeeldheid bin
nen de islamitische gemeen
schap over de oproep van ay
atollah Khomeiny tot moord
op Salman Rushdie, de
schrijver van het omstreden
boek Duivelsverzen.
Woordvoerder Akmal van de
Mobarakmoskee in Den
Haag zei vanmorgen yoor de
radio dat de moskee tiental
len bedreigende telefoontjes
heeft ontvangen en zeker
vijf tot tien dreigbrieven. De
islamitische gemeenschap
neemt de bedreigingen se
rieus, vooral omdat onlangs
brand is geweest in de mos
kee. Volgens Akmal houdt
de politie de moskee extra in
de gaten. Een woordvoerder
wilde dit niet bevestigen,
maar zei wel dat eventuele
bedreigingen serieus worden
genomen.
De imam in Brussel was de
afgelopen tijd ook met de
dood bedreigd, nadat hij»
eerder op televisie uitspra
ken had gedaan over het
boek Duivelsverzen. De
imam had de schrijver Rush
die wel veroordeeld, maar
over Khomeiny's moordop-
dracht zei hij: „Dat had niet
moeten gebeuren. Rushdie
had eerst voor een tribunaal
moeten verschijnen. Hij zou
zichzelf hebben moeten ver
klaren, verdedigen. Er zou
hem gevraagd moeten zijn
spijt te betuigen."
Kapitein Rob in China
30) Maar Rob en Taaie Toon horen nog iets anders ook! Achter
J e deur. waartegen ze geleund staan, klinkt een stem. De gevan-
en! Zou die deur niet open kunnen? Met al hun kracht duwen
'Jjf iaie Toon en Rob en inderdaad.... de deur wijkt. En in de ope-
ng verschijnt het gezicht van een jonge man. Of.... ja, erg jong
et hij er zo niet uit, met die ingevallen wangen, die lange haren
m die baard. De ongelukkige knippert met zijn ogen tegen het
f tht en stamelt onverstaanbare woorden. „Bent u Roy Robin
son?" vraagt Rob. „Ja...., ja...." antwoordt de ander, „en wie
bent u?" „Wij komen u bevrijden", antwoordt Rob, maar meteen
bedenkt hij, dat er voorlopig van die bevrijding wel niet veel zal
komen: ze zijn zelf immers ook gevangen! Zo is het. Want de
mandarijn is door het alarmsysteem, dat hijzelf heeft aangelegd,
gewekt. Hij kleedt zich snel aan en begeeft zich naar buiten. Het
is diep ir> de nacht, maar de maan schijnt.
15-daagse vliegreis
Vertrek vrijdag 14 april
Verwacht in Milfontes geen 'Benidorm'
met het massatoerisme, maar kom tot rust
in dit typisch Portugese plaatsje.
U verblijft in een pension, voorzien van ei
gen douche en toilet.
U verblijft op basis van halfpension. Het
diner of de lunch vindt plaats in diverse
restaurantjes.
Toeslag bij verblijf in appartement: f 95,-
p.p. (zonder ontbijt).
Inclusielmvlucht Rotterdam-Faro v.v.
(heenreis vertrek in de avond, terugreis
vertrek in de ochtend) «transfer naar Mil
fontes v.v. «vijftal excursies «ontbijt en
diner of lunch «Nederlandse reisleiding
ter plaatse.
£xc7us;e/«annulerings- en reisverzeke
ring «overige maaltijden «eventuele en
treegelden «uitgaven van persoonlijke
Uitaluitand paraoonlijk raaarvaran,
tagan contanta bataling, bij da
Haagacha Courant/dagblad Hat
Hvl Binnanhof, Spuiatraat 71/hoak
Spui, Dan Haag an bi) da Goudtcha
Courant, Markt 26, Gouda,
gaopand van ma. t/m vrij. van
9.00 t/m ^7.00 uur.