Van Dijk doet weinig aan
ziekteverzuim ambtenaren
Algemene Rekenkamer
timmert aan de weg
n r
I I I I I
CcidócSotwcwit
Chauffeurs werken
en declareren te ve
Yeel verwarring over[
handel met Zuidafrikp
Suriname niet
failliet verklaren
Belhamels en heihuizen
kosten PTT veel geld
Laboratoria gaan slordig
om met drugs-monsters
BINNENLAND
CckLcGou/irmt
DONDERDAG 30 MAART 1989 PAGI1 JIXEI
nationa
gewom
bovei
n. De
rschille:
rol, Sal
SWB ii
•orgaanc
n twee
dens he
Gezien op TV?!
Zaterdag 22 april verschijnt deze krant met de special
;eft
In de komende tijd staan weer tienduizenden schoolverlaters vw qj
keuze tussen doorstuderen of proberen een job te vinden.
In BEROEPSKEUZE, een special van deze krant, worden moge f
heden en kansen op een rijtje gezet.
Informatie over de adverteermogelijheden in
u graag verstrekt door Ronald te Boekhorst, bereikbaar oi x
nummer 071 - 122 244.
ivond
tandige
in-gev;
groots
van h
It bcloc
ADVERTENTIE
Kodak VHS 240 Kodak VHS 180 0(
Kodak videobanden voor perfekte 3uur'sband. Nu #V
beeld-en geluidskwaliteit, nu 11 95
4uur'sband.
eldig om za 8 april 89 of zolang de voorraad strekt
KNMI begint dit weekeinde met speciaal 06-nummer voor watersporters
DEN HAAG Het KNMI begint aanstaande
zaterdag met een speciaal weerbericht voor de
watersport en de binnenscheepvaart op het IJs-
selmeer en de randmeren, de Friese meren en
de Waddenzee. Het bericht dat telefonisch is te
beluisteren via 06-911 223 52, is bestemd voor
de ongeveer 1 a 1,5 miljoen watersporters en
binnenschippers. Zeven maal per dag word|e d
informatie bijgewerkt; vanaf 13.00 uu
ook de verwachting voor de volgende dag
ven. Via een ander 06-nummer (06-911 223
is soortgelijke informatie te beluisteren
het Deltagebied.
DEN HAAG De chauf
feurs van de ministers,
staatssecretarissen en hun
topambtenaren maken
nog altijd veel te veel
overuren.
De Algemene Rekenkamer
concludeerde dat al in 1984 en
hoewel de bewindslieden
plechtig beloofden dat het niet
er zou gebeuren was er
ïo 1988 nog niets veran
derd. Ook eerdere pogingen in
1949, 1955 en 1978 van ver
schillende ministers van bin
nenlandse zaken om hier wat
i te doen, hebben nooit tot
het gewenste resultaat geleid.
Een chauffeur doet gemiddeld
werk van anderhalve
chauffeur. Medio 1986 drong
minister Van Dijk van binnen
landse zaken er per circulaire
bij zijn collega's op aan het
aantal overuren terug te drin
gen tot maximaal 75 uren per
maand. Een vervolgonderzoek
;in 1988 bracht aan het licht
dat de gestelde grens door
tweederde van de chauffeurs
werd overschreden. In totaal
ren er 34.500
,gradc
iren in
maakt door 67 chauffeurs
Ook de circulaire gericl
het terugdringen van de
blijfsvergoedingen heeft
nig zoden aan de dijk gez 1
1983 varieerden de gemid u?||>€
verblijfsvergoedingen per de stille
partement per chauffeur ?zen teg
tussen de 1100 en 7200 gude repul
Over het eerste half jaar dvo. Bij
1988 varieerde dit van 8( het leve
5100 gulden. Bij het mini wrede
met het hoogste gemid jlking ii
waren er vier chauffeur ja", aldi
per maand gemiddeld
dan 1000 gulden declare»
Volgens een ingewijde i
ministerie van binnenlj
zaken zijn de meeste i
erg „verknocht" aan
gen chauffeur. Hoewe||
meeste departmenten i
re chauffeurs in dienst hel
zal de bewindsman of -vf
altijd op dezelfde chaul
een beroep doen, ook all
kent dit dat de ma
moet maken. De chauM
hebben hier zelf overigen!
niets op tegen omdat hunj
re pensioen wordt ben
over hun laatstverdiende!
inclusief overwerkvergol
gen.
DEN HAAG De voor
lichting over en de con
trole op twee maatregelen
die de handel in strategi
sche goederen met Zuid-
afrika beperken, zijn vol
gens de Algemene Reken
kamer alles behalve ide
aal.
Het bedrijfsleven heeft voor
de informatie-verstrekking te
maken met twee instanties:
het directoraat-generaal voor
de buitenlandse economische
betrekkingen (BEB) in Den
"aag en de Centrale Dienst
ior de In- en Uitvoer (CDIU)
Groningen. Verder speelt
Economische Controle
Dienst (ECD) steeds nadruk
kelijker een rol doordat con
troles vaker vooraf worden
uitgevoerd.
Volgens de Rekenkamer we
ten veel ondernemers niet tot
welke instantie zij zich di
te wenden. Het ondersi
tussen de beleidsvorming
bij de BEB zou moeten pl
vinden, en de bij de CDIl
rende beleidsuitvoering is
het vervagen, meent de
kenkamer.
De controle door de
strategische goederen (die
militaire doeleinden
gebruikt) wordt sterk
lijkt. De lijst waarop deze
dukten staan is nog steeds
afgestemd op het intern
Z *>a-f
sysl E,
naai geaccepteerde
de douane
worden omschreVea
die de goedere
de Nederlandse lijst kri
komen niet overeen m
rubrieken waaronder zij
internationale lijst zijn
Philips: 7,5 ton te veel subsidi3
DEN HAAG Philips
heeft in 1987 750.000 gul-
den te veel aan subsidie
van het ministerie van so
ciale zaken ontvangen, zo
blijkt uit het onderzoek
van de Algemene Reken^
kamer.
De Eindhovense multinational
toucheerde in totaal een subsi
diebedrag van 4,5 miljoen gul
den, zowel in 1986 als in 1987,
als tegemoetkoming in de kos-
van de her- en bijscholing
de eigen Werknemers. Bo
vendien zegde het bedrijf toe
i inspanningen te verrich-
voor de zwakke groepen
op de arbeidsmarkt. Volgens
de Rekenkamer zijn bij de toe
kenning van de subsidie de
geldende voorschriften onvol
doende toegepast. Een begro
ting en een accountantsverkla-
intal
ring ontbraken, terwijl
af niet duidelijk
doelgroepen' nu precies wi
bereikt.
Om toch tot betaling vi
subsidie over te kunnen
besloot het gewestelijk
-beidsbureau in Eindhove
gegevens, die Philips niet
verstrekt, te fingeren. Het1
sidiebedrag van
stond vast. Als
cursusduur werd
periode van 40 dagen
De maximum vergoeding
cursusdag bedraagt volgen g
subsidieregeling 160 gulden
totaal 6400 gulden per cui
Het totale subsidiebedrag
4,5 miljoen werd gedeeld
6400 gulden, waardoor
aantal cursisten op 703
mers uitkwam. Wie dez<
deelnemers zijn geweest
door de Rekenkamer ner. n f Volg
achterhaald worden.
gemiddi n
een ficti iel
geki
i dee
SUSKE EN WISKE DE SPEELGOEDSPIEGEL
DEN HAAG De Algemene Rekenka
mer, die al 175 jaar bestaat, is voor velen
een onbekende grootheid. Daarin komt
langzaam maar zeker verandering. De
Rekenkamer, gezeteld in een statig pand
aan het al even statige Lange Voorhout
in Den Haag, timmert flink aan de weg.
Met de viering van het 175-jarig jubile
um wil de Rekenkamer dit jaar de nodi
ge belangstelling opwekken.
Als belangrijkste controle-orgaan van de in- en
uitgaven van het rijk heeft de Rekenkamer de
afgelopen jaren menig onderzoek gepresenteerd
dat op z'n zachtst gezegd vernietigend was voor
de betrokken ministeries of overheidsinstellin
gen. Zo vormde het onderzoek naar het invoe
ren van een fraudebestendig paspoort de aanzet
voor een affaire, die twee bewindslieden de po
litieke kop kostte en die zich nog steeds voort
sleept.
In februari zijn de bevoegdheden van de Re
kenkamer, waar bijna driehonderd mensen
werken, uitgebreid. Voortaan mag de Rekenka
mer ook controle uitoefenen op een groot aan
tal publiekrechterlijke instanties in onder meer
de sociale verzekeringsector en op bedrijven,
stichtingen en verenigingen die een financiële
bijdrage van het rijk ontvangen.
De Rekenkamer is een onafhankelijke instel
ling met aan het hoofd een college van drie le
den. De huidige president is F.G. Kordes, die
wordt bijgestaan door de leden H.H.G. Kooien
RA en ars. Saskia Stuiveling. Zes afdelingen,
waar juristen, economen, fiscalisten en tal van
andere academici werken, houden zich dage-
lijks bezig met onderzoek. Daarnaast heeft de
Rekenkamer geregelde contacten met verge
lijkbare instellingen in het buitenland.
F.G. Kordes, president van de Algemene Rekenkamer.
FOTO: DIJKSTRA
Onderzoek
naar effect
subsidies
moet vooraf
(Vervolg van de
voorpagina)
DEN HAAG Uit het
onderzoek van de Alge
mene Rekenkamer blijkt
verder dat voor slechts 42
procent van de rijkssubsi
dies vooraf onderzoek
werd verricht naar de mo
gelijke effecten.
Bij bijna 90 procent van de
subsidies was het zeer moeilijk
te meten of het doel wordt be
reikt. Dit komt volgens de Re
kenkamer omdat de criteria
hiervoor ontbreken. Voor
hooguit honderd subsidies gold
een zogenaamd „anti-cumula-
tiebeding", waarmee kan wor
den voorkomen dat een instel
ling of activiteit verschillende
keren wordt gesubsidieerd. Bij
214 subsidies ontbrak de moge
lijkheid om bij misbruik ach
teraf strafmaatregelen te ne
men. Voor slechts 2 procent
van de subsidies kon het rijk
het bedrag verhoogd met een
boete terugvorderen.
De Algemene Rekenkamer
heeft een groot aantal aanbe
velingen geformuleerd dat het
subsidiebeleid van het rijk kan
verbeteren. Volgens de Reken
kamer moeten ministeries al
tijd vooraf bekijken wat het
effect van de subsidie zal zijn.
Bovendien zullen veel subsi
dies een sterkere juridische
grondslag moeten krijgen.
Archief Justitie
is een warboel
DEN HAAG - De archi
vering op het ministerie
van justitie laat veel te
wensen over, zo conclu
deert de Algemene Re
kenkamer in het jaarver
slag.
Veel privacy-gevoelig archief
materiaal ligt open en bloot,
kasten zijn te klein om alle pa
pieren te herbergen waardoor
de archieven zich reeds in de
gangen opstapelen en met de
computer weet men vaak al
helemaal niet om te gaan.
Daar komt nog bij dat de dage
lijkse toevloed van papier gro
ter is dan het beschikbare per
soneel kan behappen. Volgens
de Rekenkamer is het aantal
personeelsleden onvoldoende
om de achterstanden in*te lo
pen. De Rekenkamer ontdekte
overigens dat nogal wat ge
kwalificeerde ambtenaren een
baan bij lagere overheden aan
vaardden, omdat die beter be
talen.
Er is nauwelijks zicht op grote
hoeveelheden archiefmateri
aal. dat regelmatig originele
stukken bevat. Zo werd in
1988 bij de liften op een etage
zakken met materiaal aange
troffen, bedoeld om te worden
afgevoerd. Bij inspectie van de
inhoud bleken ze onder ande
re enkele originele plattegron
den van gevangenissen te be
vatten.
ADVIES OPENBAAR MINISTERIE
DEN HAAG Mocht de
rechtbank zich al bevoegd
achten om Suriname fail
liet te verklaren, dan is de
aanvraag van Oltmans
hiervoor in ieder geval te
licht. Dat was gisteren het
advies van het openbaar
ministerie aan de recht
bank in Den Haag, die
zich boog over de faillise-
mentsaanvraag van Suri
name.
Publicist Willem Oltmans wil
ruim 72.000 gulden vorderen.
Die zegt hij nog te goed te heb
ben wegens in het verleden
verleende hand- en spandien
sten aan toenmalig staatshoofd
Boutcrse. Suriname heeft de
schuld echter niet erkend, om
dat onduidelijk is voor wie
Oltmans nu precies gewerkt
heeft, zo bleek ter zitting.
Tegenpleiter mr. A. Schellart
meende dat Oltmans maar
naar de rechter in Suriname
moest stappen. „Dit hele pro
ces is niet bedoeld om geld te
rug te krijgen, maar om onrust
te stoken", aldus de advcoaat.
Geen krant ontvangen? Bel tussen 18.00 en 19.00, zaterdags
tussen 14.00 en 15.00 uur, telefoonnr. 071-122248 en uw krant
p. wordt nog dezelfde avond nabezorgd.
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Minister
Van Dijk (binnenlandse
zaken) doet als verant
woordelijk bewindsman
voor de arbeidsvoorwaar
den en -omstandigheden
van het overheidsperso
neel te weinig aan het te
rugdringen van het ziek
teverzuim op de departe
menten. De overheid on
dervindt hiervan een fi
nancieel nadeel dat jaar
lijks in de honderden mil
joenen loopt.
De Algemene Rekenkamer
heeft in 1987 bij vijf departe
menten - justitie, binnenland
se zaken, algemene zaken, de
fensie en verkeer en water
staat - het ziekteverzuim on
derzocht. Het onderzoek betrof
circa 190.000 ambtenaren. Met
het verzuim is jaarlijks 600
miljoen gulden gemoeid. Over
het algemeen vertoonden de
maatregelen en interne con
trole (de rechterlijke macht
kent bijvoorbeeld helemaal
geen ziekteregistratie) ten aan
zien van ziekteverzuim ernsti
ge tekortkomingen.
Op de departementen werden
bij de uitvoering van de aaw
(uitkering bij arbeidsonge
schiktheid) grove fouten ge
maakt, die alleen al op het mi
nisterie van justitie tot een fi
nancieel nadeel van 3,5 mil
joen gulden leidden. Op grond
van de aangetroffen situatie is
het volgens de Rekenkamer
waarschijnlijk dat het ministe
rie in de loop der jaren miljoe
nen guldens aan aaw-uitkerin-
gen heeft gederfd. In 65 pro
cent van de gecontroleerde ge
vallen werden onjuistheden
aangetroffen. De meeste fou
ten betroffen het niet of te laat
aanmelden van ziektegevallen
bij GAK en ABP en het niet
afmelden bij herstel of ontslag.
Bij ziekte die langer dan een
maand duurt moet, volgens
het ambtenarenreglement, de
reiskostenvergoeding worden
stopgezet. In 60 procent van de
onderzochte gevallen gebeurde
dit echter niet. Een schade die
de Rekenkamer op enkele
miljoenen per jaar schat.
De gemiddelde ontslagtermijn
na afkeuring blijkt te variëren
van twee tot elf maanden. Ook
bestaat er bij het rijk geen
richtlijn voor de ontslagter
mijn na afkeuring. De termij
nen waarbinnen het afkeu
ringsproces zich bij de rijks
overheid voltrekt zijn erg
lang: in 51 gevallen trof de Re
kenkamer een arbeidsonge-
schiktheidsduur aan van vijf
jaar of langer. De Rekenkamer
schrijft teleurgesteld te zijn in
het antwoord van minister
Van Dijk op het onderzoek.
Vooral daar de bewindsman
slechts de toezegging deed dat
hij de personeelsdirecteuren
van de ministeries nogmaals
zal vragen het verzuim op een
betere manier te registreren.
DEN HAAG „Belha
mels" die hun telefoonre
keningen niet betalen,
kosten de pas geprivati
seerde PTT handen vol
geld. Het verlies op vor
deringen die PTT-Tele-
communicatie heeft uit
staan, is toegenomen van
12,1 miljoen gulden in
1980 tot 58,9 miljoen in
1987 (1 procent van de te
lefoon-omzet).
De districten Den Haag, Am
sterdam, Rotterdam, Haarlem
en Utrecht spanden de kroon.
Zij hadden gezamenlijk een
aandeel van 80 procent in de
verliezen.
De belhamels (particulieren en
bedrijven) zijn weliswaar door
de PTT aangepakt door onder
meer de afsluiting van de tele
foonlijnen en het tijdig signa
leren van hoog oplopende ge
sprekskosten, maar dit kan
nog veel scherper, vindt de
Algemene Rekenkamer. Het
belangrijkste is dat er een re
geling moet komen die in alle
PTT-districten geldt. De effi
ciency moet drastisch worden
verbeterd. Inmiddels heeft de
PTT beterschap beloofd.
Een verschijnsel waartegen de
PTT zich vooral moet wape
nen, is de groei van de zoge
naamde heihuizen. Dat zijn
adressen waarop een abonnee
aan derden de gelegenheid
geeft om tegen betaling van
een aanzienlijk lager bedrag
dan dat van de PTT naar het
buitenland te bellen. Uiteraard
int de abonnee de opbrengst
zelf, „vergeet" hij zijn tele
foonrekening te betalen en
verdwijnt hij met de noorder
zon. De PTT kan zelden na
gaan wie de boosdoeners zijn,
omdat geregeld voorkomt dat
naam en adres van de wanbe
talers niet kloppen. Daarom
wil de Rekenkamer dat ieder
een die een telefoonabonne
ment aanvraagt zich voortaan
legitimeert. Het entreegeld zou
contant moeten worden be
taald.
DEN HAAG De Ge
rechtelijke Laboratoria
gaan slordig om met hun
onderzoeksmonsters van
verdovende middelen.
De laboratoria verrichten na
tuurwetenschappelijk en ge
neeskundig onderzoek ten be
hoeve van de strafrechtsple
ging. Uit een onderzoek van
de Algemene Rekenkamer
blijkt onder meer dat monsters
van verdovende middelen niet
achter slot en grendel worden
bewaard. De monsters bleven
onbeheerd achter op de labo
ratoriumtafels en werden na
afloop van het onderzoek in
een openstaande vuilniszak
geworpen. Pas als de zak vol
was, werd deze vernietigd. Er
was geen controle op het ver
dwijnen van monsters, waar
door, aldus de Rekenkamer,
misbruik in de hand werd ge
werkt. Monsters die weer te
ruggingen werden zonder vei
ligheidsmaatregelen verzon
den. De Rekenkamer heeft de
laboratoria geadviseerd de
middelen beter te beveiligen
en het terugzenden te beper
ken en dit voor zover nog no
dig aangetekend te laten ge
beuren. De directie van het
Gerechtelijk Laboratorium
heeft inmiddels een aantal
maatregelen ter beveiliging
van de verdovende middelen
voorgesteld.
Op de gerechtelijke laboratoria moet volgens de Rekenkamer zorgvuldiger worden omgegaan met
te onderzoeken c.q. onderzochte monsters.
De Rekenkamer wil dat iedereen die een telefoonabonnement aanvraagt zich voortaan legitimeert.
FOTO: SP