Pasen, het feest van de hoop £cidóe6otucm F Paaskaars kerk wereld CIO vreest marginalisering van kerkgenootschappen beroepingen Siberische ijsbreker GEESTELIJK LEVEN/OPINIE CcteUeSowuMit zaterdag 25 maart 1989 pag» door Marinus van der Berg De Paaskaars die vanavond in de Paaswake wordt bin nengedragen, zou ik willen laten binnendragen door een vrouw die ongeneeslijk ziek is en nu al zolang leeft met de dood in haar bloed. Ik zou haar de kaars willen laten binnendragen, zin gend: Licht van Christus vanwege het licht dat zij is ondanks alles. Omdat ze zich als mens niet heeft la ten begraven in een graf van verbittering en verzu ring. Ik zou haar willen vra gen in naam van al die zie ken die zware dagen en nachten hebben te gaan en soms al gedroomd hebben van hun eigen graf, opdat zij allen een andere droom mogen ontvangen: die van licht en bevrijding van alle ellende. Dé Paaskaars die vanavond in de Paaswake wordt binnengedragen, zou ik willen laten binnendragen door een van al die naasten, mannen en vrouwen, ou ders, broers en zussen, vrienden en buren, die door hun trouw, hun liefde en zorg een licht zijn in donke re tijden. Zingend: Licht van Christus, het laatste woord is aan het Licht en niet aan de duisternis. De Paaskaars die vanavond in de Paaswake wordt bin nengedragen, zou ik willen laten binnendragen door ie mand die de afgrond van het verdriet als een donker gat in zich heeft gevoeld. Zingend: Licht van Christus, omdat Hij niet uit de hoogte was en mensen van zich wegstiet, maar uitnodigde tot nieuw leven. Als de mild heid van God is Hij in ons bestaan gekomen. Daaraan werd Hij herkenbaar! De Paaskaars die vanavond in de Paaswake wordt bin nengedragen zou ik willen laten dragen door een asiel zoeker, die eigen huis en grond heeft moeten verlaten en nieuwe toekomst zoekt. Zingend Licht van Christus, die zelf werd vervolgd toen machten van orde en ge weld Hem zochten. En ik zou allen willen uitno digen om de eigen kaars aan te steken aan dat éne Licht: allen die vertwijfeld zijn en er soms geen gat meer in zien. Allen die de pijn van verlies in zich voe len. Allen die beschadigd zijn, die niet geerbiedigd zijn, die niet hun eigen stem mogen laten klinken. Allen die met de nek worden aan gekeken, doodgezwegen in de familie, besproken maar niet aangesproken worden. Ik zou willen uitnodigen al len die de moed bewaren, die blijven geloven in de ei gen waarde en de eigen plaats van elke mens in Kerk en samenleving. Allen die zich niet laten terugdrin gen en slechts volgzame ja knikkers worden, maar die hun eigen kritische denk kracht kans blijven geven. Pasen dreigt steeds meer het feest te worden van de eitjes, de gele bloemen en op steeds meer taarten staat: vrolijk Pasen. Iemand die me opbelde voor het houden van een spreek beurt over Lijden aan een verlies vond het niet zo ge schikt als ik kort voor Pasen zou komen, „want Pasen is een vrolijk feest", zei ze. In een oppervlakkige cultuur waar we zeggen dat verdrie tige mensen opgepept moeten worden en humor de beste medipijn is, wordt niet meer verstaan dat Pa sen het feest is van de Lij dende die Opstond. Het is het feest van de verdrieti- gen, de vervolgden, de ge- bogenen, de mensen die vernederd zijn en slag op slag te verduren kregen. Het is hun feest omdat zij een weg zochten en vonden door de ellende heen. Het is hun feest omdat zij zoeken naar een nieuwe weg, die bevrijdt en toekomst biedt. Pasen is ook het feest voor allen die niet onverschillig leven, die zich het lot van mens en schepping aan trekken en zoeken naar nieuwe heelheid. De men sen die leven vanuit een diep innerlijk besef dat de machten die vernielen, die deze aarde verzuren en ver giftigen, die de bescherm laag aantasten, onttroond moeten worden. Pasen is het feest van allen die Lief de en Gerechtigheid willen laten zegevieren en zo sa men alleluia willen zingen. Ik wens U in deze zin een Pa sen toe die U moed en kracht geeft. Geen steun voor Bomers' afwijzing Acht Mei HAARLEM De dekens van het bisdom Haarlem voelen er niets voor mee te werken aan de beëindiging van „de grote schade die de Acht Mei Bewe ging berokkent". Bisschop H J A. Bomers had dit van hen gevraagd. Eind vorig iaar liet de bisschop van Haarlem de dekens weten dat de bewe ging die streeft naar vernieu wing in de Rooms-Katholieke Kerk „de oorzaak is van veel verdeeldheid in de parochies en daarom onze Kerkgemeen schap grote schade doet". De bisschop schreef dit nadat hij zich publiekelijk kritisch had uitgelaten over de Acht Mei Beweging. Uit het antwoord aan de bisschop blijkt dat vele dekens en andere priesters in het bisdom persoonlijk be trokken zijn bij de Acht Mei Beweging. Zij weten dat „goe de en actieve medewerkers in de parochie" de activiteiten van de beweging ervaren als „een bemoedigend en inspire rend gebeuren". „Deze men sen zijn niet polariserend en zaaien geen verdeeldheid", schrijven de dekens, maar zijn „bezield door eenzelfde ideaal maar weten dat verschillen kunnen optreden". Ach, al de roem van de sterveling is niet meer dan blinkend ijs en ruisend riet. Het is niet best als een mens alle hoop heeft ver loren. Het spreekwoord zegt niet voor niets: hoop doet leven. Het zit blijkbaar in de menselijke natuur om te blijven hopen, zelfs als alle deuren potdicht schijnen te zitten. Een méns die geen hoop meer heeft, heeft eigenlijk geen toekomst meer. Zo'n mens staat voor een muur, waarin hij geen en kele opening meer ziet. Als het heel erg wordt, komt hij soms in een de pressie terecht en kan het er zelfs op uitlopen dat hij een eind aan zijn leven maakt. Het leven is dan zo zinloos geworden dat hij zelf de laatste deur in dit leven zelf opent en hem definitief achter zich dicht trekt. Ook in het paasverhaal spelen hoop en hopeloosheid een rol. Op de middag van de paasdag lopen twee mannen van Jeru zalem naar Emmaüs, een dorpje, tien of elf kilometer verwijderd van Jeruzalem. Onderweg zijn ze druk in ge sprek met elkaar over al de dingen die de laatste dagen in Jeruzalem gebeurd zijn. Ze hebben het blijkbaar allemaal meegemaakt: dat Jezus ge vangen genomen werd, dat Hij veroordeeld werd tot de kruisdood, dat Hij aan het kruis stierf en daarna begra ven werd. Als onderweg een vreemdeling hen inhaalt en hun vraagt waar ze toch zo druk over praten, komt het hele verhaal los. Opvallend in dat verhaal is de uitdrukking: „Wij echter lééf den in de hoop dat Hij (Jezus van Nazaret) het was die Is rael verlossen zou". Ze ge bruiken de verleden tijd: het is een hoop die ze gehad heb ben maar die nu voorgoed voorbij is. Het is voor ons moeilijk ons voor te stellen welke ver wachtingen het optreden van Jezus onder het volk gewekt had. Hij moet een hele volks- Prof. dr. K. Runia, hoogleraar Gereformeerde Theologische Ho geschool Kampen. beweging op gang gebracht hebben. In alle evangelieën lezen we telkens weer dat hele „scharen" Hem volgden. De twee mannen, onderweg naar Emmaüs, vatten het te genover de „vreemdeling" zo samen: ,een profeet, machtig in werk en woord voor God en het ganse volk'. Dan loopt het helemaal fout. De leidslie den van het volk keren zich meer en meer tegen Jezus en tenslotte loopt het er op uit dat ze Jezus overleveren om gekruisigd te worden. „Wij lééfden in de hoop dat Hij het was die Israel verlos sen zou". Aan welke verlos sing ze daarbij precies gedacht hebben weten we niet. Maar het hele luchtkasteel is weg geblazen in de kruisdood van Jezus. „Wij lééfden in de hoop. maar het is nu allemaal voor bij. Nou ja, zé hebben van morgen wel wat verhalen van een paar vrouwen gehoord, die opgewonden vertelden dat ze een engel gezien hadden en dat die engel -gezegd had dat Jezus leeft, maar wat moet je nu met zulke verhalen? Een paar van de leerlingen von den het graf weliswaar open en leeg, „maar Hém hebben zij niet gezien". Dat ligt toch ook voor de hand? Dood is toch dood? Het verhaal gaat echter door. FOTO: PERS UNIE Als ze in Emmaüs komen, doet de vreemdeling alsof hij verder wil gaan. Maar op hun aandringen komt hij mee naar binnen. En dan, als ze aan tafel zitten, dan gebeurt het. „Het geschiedde toen Hij met hen aanlag, dat Hij het brood nam, de zegen uitsprak, het brak en hun toereikte. En hun ogen werden geopend en zij herkenden Hem en Hij verdween uit hun midden". Dit gebeuren heeft voor hen de doorbraak van een nieuwe hoop betekend. Hij is er tóch! Hij, de gestorvene, blijkt de Levende te zijn! Wel is het allemaal anders dan vroeger. Hij is maar even bij hen en „verdwijnt" op het zelfde moment uit hun ogen. Maar één ding weten ze nu voor altijd en voor goed: Hij lééft! Dat betekent: alles wat Hij gezegd en gedaan heeft is niet voor niets geweest. Het koninkrijk waar Hij het altijd over had is niet een wensdroom of een luchtkas teel geweest. Het is werkelijk het koninkrijk van God en het zal werkelijk komen. Nu hebben ze echt hoop! Feest van de hoop Dit alles gebeurde bijna twee duizend jaar geleden. Het blijft nog steeds een mooi ver haal, waar we telkens weer geboeid naar luisteren. Maar is het meer dan een „verhaal" uit een ver verleden? Geldt het vandaag nog? Wat heb ik, mens aan het einde van deze 20e eeuw, nu aan zo'n ver haal? Waar is dat koninkrijk toch? Hebben de joden niet gelijk, als ze zeggen dat Jezus toch niet de Messias van Israel ge weest kan zijn? En: wat heb ik er aan? Op deze vraag kan een mens uiteindelijk alleen maar een persoonlijk antwoord geven. Niemand kan dit voor een an der verwoorden. Ieder moet hier voor zichzelf spreken. Mag ik het voor mij zelf eens proberen? Mijn hoop voor de toekomst is inderdaad gebaseerd op mijn geloof in Jezus als de opgesta ne Heer. Dat wil niet zeggen dat zijn aardse leven dat op het kruis uitliep voor mij ei genlijk niet zo erg belangrijk is. In mijn geloven kan ik het leven, het sterven en de op standing van Jezus onmoge lijk van elkaar scheiden. Steeds word ik diep getroffen door de persoon van Jezus, door de woorden die Hij sprak, door de daden die Hij deed en vooral ook door de manier waarop Hij met men sen omging. Maar waar ik al tijd weer het diepst door ge roerd word is zijn lijden en zijn sterven aan het kruis. Ik geloof dat Hij dat alles ook voor mij gedaan heeft; dat Hij op een voor mij ondoorgron delijke wijze ook de schuld van mijn leven uitgewist heeft. Toch ligt de grond van mijn hoop voor de toekomst niet in het kruis, maar in wat op de paasdag gebeurde. Als het kruis het laatste woord was geweest, zou mijn leven im mers uiteindelijk toch nog vastlopen in de dood. Dat is mijns inziens de diepste hope loosheid van hetmenselijk bestaan: het loopt uiteindelijk dood, in de letterlijke zin van het woord. Maar dit ene leven, dat welis waar ook in de dood eindigde (en wat voor dood!), liep toch niet echt dood. want God riep Hem uit de dood in zijn nieu we koninkrijk, het rijk van het leven. Hier ligt voor mij de goddelij ke garantie dat de kleine ge schiedenis van mijn leven en de grote geschiedenis van deze wereld ook niet zullen dood-lopen. Er is een open toekomst. Daarom heeft het zin om m'n werk te blijven doen, ook al is het soms wel eehs enorm frustrerend. Door de open ho rizon aan het einde is er per- spektief. Tegelijkertijd worden mijn werk en mijn hele leven hier door ook op zinvolle wijze ge relativeerd. Ik ben verlost van de illusie dat ik het zelf allemaal moet maken en waar maken. Boven m'n leven staat de belofte van de Heer, dat het rijk van Hem is en dat Hij het zal doen komen. Vanuit dat perspektief krijg ik telkens weer moed om na elke mislukking opnieuw te beginnen, of die mislukking nu veroorzaakt is door mezelf of door anderen. Hetzelfde geldt van de grote geschiedenis. Ook die probeer ik telkens weer in het licht van de opstanding te zien. Aan de ene kant ben ik er diep van overtuigd dat wij als mensen, en met name als christenen, ons uiterste best moeten doen om de tekenen van het rijk in deze wereld op te richten; gerechtigheid, vrede, zorg voor het milieu, bevrijding, een menswaardig bestaan, helpen van mensen in nood, eenzaamheid, ver driet, enz. Aan de andere kant ben ik door de belofte van de opstan ding bevrijd van de illusie dat het óns menselijk denken en handelen is dat de wereld in het rijk zal doen uitlopen. Het rijk dat beloofd is ligt aan de andere kant van de horizon van de geschiedenis, evenals het nieuwe leven van Jezus aan de andere kant van de doodsgrens lag. Het rijk is een werkelijkheid die wel zijn lichtstralen vooruitwerpt, maar die op een gegeven mo ment van buitenaf deze wer kelijkheid zal binnenbreken en transformeren. Dit zal gebeuren als Jezus te rugkomt. Ik kan me daar tó taal geen voorstelling van ma ken, maar op grond van de opstanding ben ik er wel ze- K. RUNIA TELEURSTELLING OVER KABINETSSTANDPUNT SINT MICHIELSGESTEL De drie joodse en vijftien christelijke kerkgenootschap pen die samenwerken in het CIO (Interkerkelijk Contact in Overheidszaken), hebben met „zorg en teleurstelling" kennis genomen van het ka binetsstandpunt over het eindrapport van de commis- sie-Hirsch Ballin. Dit stand punt zou kunnen leiden tot een marginalisering van gods dienst en kerkgenootschap pen. Dat is niet alleen in strijd met historische en democrati sche tradities, maar is ook een ontkenning van de godsdien stige dimensie in een plurifor me samenleving. Dit schrijft het CIO in een re actie op het voorlopige stand punt van het kabinet over 'Overheid, godsdienst en le- vensoverschouwing' van de commissie-Hirsch Ballin. De commissie onder voorzitter schap van de Tilburgse hoog leraar dr. E.M.M. Hirsch Bal lin heeft onderzocht welke criteria de overheid moet hanteren voor de steunverle ning aan kerkgenootschappen en andere genootschappen op geestelijke grondslag. Het CIO meent, in tegenstel ling tot de commissie en het kabinet, dat de overheid de fi nanciële lasten van het func tioneren van de geestelijke verzorging in de krijgsmacht volledig moet dragen. Com missie en kabinet menen dat daarbij van de voorkeur van de militairen moet worden uitgegaan. Ook keert het CIO zich tegen de voorstellen inzake de gees telijke verzorging in gevange nissen en andere penitentiaire instellingen. Er is daarop de afgelopen vijf jaar al twintig procent bezuinigd en het werk is alleen maar toegeno men. Het CIO kan zich niet aan dë indruk onttrekken dat het kabinet, geheel los van de opdracht van de commissie- Hirsch Ballin, ook hier wil bezuinigen. Het CIO betreurt dat het ka binet zich niet financieel medeverantwoordelijk acht voor de beveiliging van syna- goges. Volgens het CIO is dit in strijd met de opvatting van het kabinet zelf dat de over heid bij bijzondere omstandig heden een aanvullende ver antwoordelijkheid draagt. Het CIO is verder van me ning dat de overheid meer geld moet geven aan het on derhoud van monumentale kerkgebouwen zodat er min der geld nodig is voor restau raties. Voor de beheerder van een monument zou dit tot la gere exploitatiekosten leiden. Het kabinet heeft inmiddels toegezegd dat het subsidiebe drag bij onderhoud van mo numentale kerkgebouwen wordt verhoogd. Het maxi mumbedrag wordt 12.500 gul den. Gereformeerde Kerken Beroepen te Wageningen als studen tenpredikant (part-time) mw.L.J. Houweling, kandidaat te Amsterdam; te Zierikzee als geestelijk verzorger van verpleeghuis Corneliastichting (part-time) mw.drs. J.B. van den Beukei, kandidaat te Zonnemaire, die dit beroep heeft aangenomen en aiszodanig werkzaam Is te Bras- schaat-Kapelle-Eekeren (Verenigde Protestantse Kerk in België) drs.A.G. Baas te Oosterhout, die dit beroep heeft aangenomen. Gereformeerde Gemeenten Beroepen te Barneveld J. Karens te Opheusden; te Wolphaartsdijk J. Ka reis te Rijssen. Bedankt voor Amsterdam-Noord i.c.m. Zaandam A. Bac te Bodegra ven; voor Katwijk aan Zee J.C. West- strate te "s-Gravenpolder; voor Zoe- termeer J.J. van Eckeveld te Zeist - Baptistengemeenten Beroepen te Arnhem-Zuid W.J. de Zwart te Leeuwarden. Minder pelgrims bij kruisweg Onder politiebegeleiding liepen christelijke pelgrims gisteren over de Via Dolorosa in Jeruzalem, de weg die Jesus Christus gegaan zou zijn op de dag van zijn kruisiging. Het aantal gelovigen dat op Goede Vrijdag voor de kruisweg naar Jeruzalem was gekomen, was veel kleiner dan in voorgaande jaren. Kennelijk uit vrees voor geweld rond de Palestijnse opstand in de bezette Honderden politieagenten, leden van de grenstroepen en soldaten stonden in groepjes van zes of acht langs de weg die de pelgrims gingen. nanc uit r Moskou is in de ban van Boris Jeltsin, de man die door partijleider Gorbatsjov ter versterking van zijn strojka-team uit Siberië naar Moskou werd gehaald, vervolgens door dezelfde Gorbatsjov noodgedwongei woestijn werd ingestuurd. Met een gemak alsof'het ii Sovjetrussische hoofdstad de gewoonste zaak van de wt was, bracht Jeltsin de afgelopen weken tienduizenden hangers op de been. Zijn tirades tegen de bureaucratei[al zijn pleidooien voor meer democratie werden met donde n< applaus onderstreept. ISDRI •an de H. S et vei nleidi van d toen 'op de 'van c ech i gingst VEEL Sovjetburgers beschouwen Jeltsin als de beste b genoot van het volk tegen de leiders in het Kremlin, die restrojka en glasnost weliswaar met de mond belijden, deze beginselen vanachter hun bureau juist saboteren verwachting is daarom gewettigd dat de Moskovieten morgen zullen kiezen als hun afgevaardigde naar het V< congres. Twee jaar geleden heeft Jeltsin de eerste rondf gen zijn conservatieve opponenten verloren. Maar het tieke natuurtalent liet zich niet voor lange tijd op eene spoor zetten. Hij heeft zich zeer zorgvuldig op zijn come voorbereid en voerde een verkiezingsstrijd in AmerikaL stijl; een voor de Sovjetunie onbekend fenomeen. )EI PHO trc :a al WAT de partij niet alleen de top, maar ook de mii kaders en het gros van de eenvoudige partijleden meeste steekt is dat Jeltsin het heilige dogma van het partijsysteem aan zijn laars lapt en voor een veelvormig tiek landschap pleit. Wat Jeltsin betreft kan de discussie de toelating van verschillende andere politieke partije C1> spoedig beginnen. In feite bestaat er in de Sovjetunie reeds een aantal groeperingen en stromingen die in een wenk tot een politieke partij kunnen worden omgevorm die samen vrijwel het hele politieke spectrum beslaan. •ertn e op^ d >uchi Pv ONTEGENZEGGELIJK is het kenmerkend voor de trekkelijke mate van openheid dat Jeltsins standpunten afgelopen week in de Moskovskaja Pravda, de partijki van de hoofdstad, konden worden afgedrukt. Doch de ge over een meerpartijensysteem kwam in de krantetin: evenmin voor als Jeltsins voorstel om de communist» partij in de toekomst aan een parlementaire controle te derwerpen. Jeltsin heeft echter op zijn massabijeenkom j" in de Russische hoofdstad ruimschoots de gelegenheid zijn revolutionaire ideeën te verspreiden. De bijval die overal kreeg toonden al aan dat hij de tweede ronde in :ijn strijd met de behoudende krachten vrijwel zeker in voordeel heeft beslecht. OOK president en partijleider Gorbatsjov zal met enige gerustheid de verrichtingen en uitlatingen van Boris Jel volgen. Hoe de partij uiteindelijk op Jeltsins „provocat !t r gaat reageren zal pas na de verkiezingen van morgen du lijk worden. Doch één ding is zeker: om in de Sovjetunie functionerend pluralistisch politiek systeem van de groni»_ krijgen is meer nodig dan een aantal massabijeenkoms hoe indrukwekkend die ook geweest mogen zijn. De Siberische ijsbreker Jeltsin is er op bewonderenswa; ge wijze in geslaagd een vaargeul te openen. Maar wie al pakijs dat zich gedurende zeventig jaar heeft opgesta] weg wil krijgen, heeft veel tijd en dus veel geduld nod: ?t. D Hun g< J atie d wel iten atie tkom Ie ne lover id ii jen tulp Eventjes beter DE BILT (KNMI) Vandaag mogen we op een dag met een vriedelijker weertype reke nen. Er zijn zonnige perioden en ook de zuidwestelijke wind is niet meer dan matig, kracht 3 a 4. De middagtemperatuur loopt tot ongeveer 10 graden op. Het is echter niet zeker of het de hele dag overwegend zonnig zal zijn. In de loop van de middag komt er namelijk van het zuidwesten uit op nieuw bewolking opzetten, waarna de kans op regen weer snel groter wordt. De aanvan kelijke weersverbetering heb ben we te danken aan een pas serende rug van hoge lucht druk, het toenemen van de be wolking komt op rekening van een opdringend warmte- front, dat op eerste paasdag boven ons land ligt. Weersvooruitzichten voor diverse Europese landen geldig voor zondag en maandag: Zuid-Skandina viè: Voor zondag regen, maandag ook op klaringen Middagtemperatuur onge veer 8 graden. Britse eilanden: Wisselvallig met nu en dan regen. Middagtemperatuur ongeveer 10 gra- Benelux: Zondag af en toe zon, maandag re gen. Middagtemperatuur ongeveer 12 graden. Frankrijk: Zondag perioden met zon, maandag vooral in het westen regen. Middag temperatuur van 12 in het noorden tot 20 graden in het zuiden. maandag vooraTin het noorden en midden re gen. Middagtemperatuur ongeveer 14 graden Alpengebied Droog en flinke perioden met zon. Nulgradenniveau 2000 meter, 's Mid dags in de dalen ongeveer 15 graden. Portugal en Spanje Zonnig, maandag in Portugal en Noordwest-Spanje regen. Middag- de Costa del Sol. Joegoslavische kust: Zonnig, middagtemperatuur o veer 19 graden. Griekenland: Flinke weersverbetering; flinke door rioden met zon en vrijwel di n gul Middagtemperatuur ongeveer 18 f WEERRAPPORT HEDENMORGEN Istanbul zw bew. Kopenhagen regenbul Las Palmas onbew. Casablanca onbew San Francisco Sao Paolo Seoul Singapore nederland de bol bankrekening: 70 70 70 554 jubileum-infolijn: 020-326272 Postbus 323, 3500 AH Utrecht ial. O lijkh polit inspe inge pe b )eide stofl otter oor oen idai or C lant Vlie idjud st. Ti nt-k( Urm. van I) w; iocei ere 1 ilger Kf Wt

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 2