na Ie Herman van veen Toekomst fi Dagjesmensen tillen niet zo zwaar aan Gezellig Het £eidóe@ou/tcmt' In toeristisch Nederland zet de ver schuiving in de richting van rustige en leerzame vormen van vermaak zich voort. De kermisachtige super attracties waarmee de pretparken een retourtje naar het sensationele adrenalineparadijs beloven blijven natuurlijk hun adembenemende dubbele loopings draaien, maar zijn niet langer zaligmakend. De laatste jaren worden de miljoenen vooral geïnvesteerd in attracties die een uitgebalanceerde combinatie bieden van vermaak en een leer zaam dagje uit. Die koerswijziging heeft onder meer te maken meP de groeiende grijze golf die met z'n zee van vrije tijd toeristisch Ne derland overspoelt. Die ouderen zijn zelfs in het gezelschap van hun kleinkinderen niet zo snel of hele maal niet geneigd om in een strakzit- tend karretje met ware doodsverachtig een kurketrekker te draaien in een su per-achtbaan, of zich in een wankel bootje in een kolkende rivier te storten. Ook gezinnen met kleine kinderen en 30-plussers blijven liever met de beide benen op de vaste grond. Voor het kakelverse toeristisch seizoep dat traditiegetrouw in dit paasweekend ontluikt zijn tientallen miljoenen gul- dejis geïnvesteerd in nieuwe attracties en uitbreidingen van bestaande projec ten. Maar op de lijst ontbreken nieuwe 'thrill rides', zoals de superachtbanen en andere thrillerachtige vormen van vermaak in het vakjargon van de pre- tindustrie heten. De noviteiten waar mee de attractieparken naar de gunsten en guldens van de dagjesmensen lon ken bewegen zich in heel wat rustiger vaarwater. Een greep uit het nieuwe aanbod: .Land van ooit In het Noordbrabantse Drunen gaat op 28 april 'Het Land van Ooit' open. Dit 25 hectare grote, met veel natuur schoon gestoffeerde theater- en kunst park ligt rond een kasteel dat meer dan twee eeuwen het bezit was van de Bel gische graven d'Oultremont. Ooit woonde er Henriëtte d'Oultremont, bij genaamd 'Jetje Dondermond', die door haar verhouding met koning Willem I een crisis rond het koningshuis veroor zaakte die in 1840 leidde tot het aftre den van de vorst. 'Het Land van Ooit' richt zich op vol wassenen met kinderen tot en met 11 jaar en op bezoekers van 35 jaar en ou der. Kermisattracties zijn er niet te vin den. „Wij zijn een ander park, niet te vergelijken met wat elders wordt gebo den", benadrukt initiatiefnemer-direc teur Mare Taminiau, voorheen direc teur exploitatie van De Efteling. „De formule komt er op neer theater, kunst en bestaande natuur op een harmonieu ze wijze te laten samengaan. Daarmee wordt het beste recht gedaan aan de sfeer van het oorspronkelijke landgoed. Wij hebben er voor gekozen subtiel om te gaan met wat hier al was. Een eeu wenoud pad door het bos moet daar blijven liggen, vinden wij. Dan creëren we wat we willen daar maar om heen 'Het Land van Ooit' voert de. bezoekers onder meer via het 'Wielewoud', een bewegend bos, terug in de tijd. Onder weg ontmoeten zij dieren, reuzen, rid ders en andere wonderlijke figuren. Het personeel is uitgedost in historische kledij. Zo bewaakt een ridder te paard het parkeerterrein, terwijl hofdames optreden als caissière of toiletjuffrouw. Het nieuwe park telt vier theaters waar doorlopend kindervoorstellingen wor den gegeven. Enig is zijn soort is het 'Manegetheater', waar ridders te paard elkaar bekampen. Er is plaats voor 1400 toeschouwers. Het 'podium' bestaat uit een zandbak van 650 vierkante meter. In een van de theaters treedt Alfred Jodocus Kwak op. De dappere fabel eend met een gouden hart als het gaat om ontwikkelingssamenwerking en milieubescherming is het geesteskind van cabaretier Herman van Veen die ook de naam voor 'Het Land van Ooit' bedacht. In de nieuwe attractie is veel ruimte ingeruimd voor kunst. In de Engelse tuinen rond het uit 1231 daterende kas teel staan beelden van Nic Jonk. Bin nen zijn schilderijen te zien in de 18e eeuwse 'Trompe l'oeil'-stijl. Dat is een vorm van illusionisme in de schilder kunst die door het bedrieglijk naboot sen van voorwerpen de toeschouwer doet geloven dat wat hij ziet zich daar echt bevindt. In het nieuwe park is vijftien miljoen gulden geïnvesteerd. Om de exploitatie sluitend te krijgen zijn 340.000 bezoe kers per seizoen nodig. Maar Mare Ta miniau rekent op een half miljoen dag jesmensen. 'Het Land van Ooit' is het vierde park in de toeristische driehoek Efteling-Au- totron-Beekse Bergen. Dit deel van Midden-Brabant ontwikkelt zich tot een van de belangrijkste toeristische gebieden van ons land. Recreatieve be drijven en de overheid broeden op plannen om er de komende jaren hon derden miljoen guldens te investeren in met name verblijfsrecreatie. Libema investeerde twintig miljoen gulden in een compleet nieuwe inrich ting van het Safaripark Beekse Bergen en in het 'Huis van de toekomst' in Hil- varenbeek. In het Safaripark zijn de meeste hekken vervangen door water partijen. De safariboot 'Livingstone' die vorig jaar 150.000 bezoekers langs de savannes vervoerde, heeft gezelschap gekregen van het zusterschip 'Stanley'. Op het terrein van het Autotron in Rosmalen krijgt het 'Huis van de toe komst' vorm. Dit futuristische project (kosten negen miljoen gulden) is een idee van Chriet Titulaer. Het laat zien hoe wij in de toekomst wonen, werken, studeren, communiceren, goederen be- stéllen en de vrije tijd doorbrengen. De opening is eind juni. In Rotterdam gaat op 12 mei het Imax- theater open. De directie is dezelfde als van het Omniversum in Den Haag, een vergelijkbare attractie die elk jaar een half miljoen bezoekers trekt. In de Hof stad worden voornamelijk educatieve, populair wetenschappelijke program ma's vertoond, terwijl op het 17 meter hoge en 22 meter lange witte doek in Rotterdam puur recreatieve films te zien zijn. Het nieuwe Imax-theater is gevestigd in hetzelfde pand als het Eco- nocenter. Dit unieke museum, dat op een speelse manier de basisbegrippen van de economie bijbrengt, gaat in de loop van dit jaar open. Het museum is een initiatief van de Rotterdamse Ka mer van Koophandel, de Erasmus Uni versiteit en de gemeente Rotterdam. Bouwkosten van het Imaxtheater en Econocenter bedragen dertien miljoen gulden. Heilzame baden zijn in opmars. Na Nieuweschans, dat een flinke uitbrei ding onderging en het enkele maanden geleden geopende 'Thermae 2000' op de Couberg in Valkenburg, heeft nu ook het Noordlimburgse Arcen een Ther- maalbad. Het water met een tempera tuur van 34 graden borrelt uit een 900 meter diepe bron omhoog. Het kuur oord mikt op 180.000 bezoekers per jaar. Directeur Hans van den Berg van Avonturenpark Hellendoorn is apetrots op zijn 'Magical Monkey Show', de eer ste grote elektronische theatershow in ons land. Het park investeerde er bijna drie miljoen gulden in. Het idee komt oorspronkelijk van Walt Disney. In Hellendoorn is voor deze cabaret-musi cal een speciaal theater met 500 zit plaatsen gebouwd dat de sfeer van rode pluche ademt. In de twintig minuten durende show zingen 23 elektronisch bestuurde apen op vijf podia teksten van Willem Wilmink. De 'Magical Monkey show' ging deze week in pre- Ons eigen Duinrell tenslotte heeft er een waterzweefmolen bij. Een attractie echter die valt binnen de categorie 'thrillers'. Niet alleen draait de molen met veel vaart zijn rondjes, hij wordt bovendien omringd door fonteinen en de 'zwevers' hebben voortdurend het angstige gevoel een straal water over zich heen te krijgen. Met de miljoeneninvesteringen trach ten de dagattracties hun greep op de groeimarkt van het dagtoerisme te ver stevigen. Dagtochtjes vormen verreweg het belangrijkste deel van de toeristi sche sector in ons land. Van de iMaim dertig miljard gulden die jaarlijks in deze sector omgaat, wordt meer dan twintig miljard besteed aan dagtrips. Voor de duidelijkheid: een dagtocht is een uitstapje dat thuis begint en dat mi nimaal vier uur duurt. Bezoek aan fa milie of kennissen en uitstapjes vanuit het vakantiehuisje of de tent horen daar niet bij. Een onderzoek van het Nederlands Bu reau voor Toerisme toont aan dat 84 procent van de Nederlanders wel eens een dagtocht maakt. Gemiddeld mag zo'n uitstapje niet meer kosten dan 37,50 gulden per persoon. Maar opval lend is dat de mensen uit de lagere so ciale klassen, die overigens minder vaak op pad gaan, wel bereid zijn er meer voor uit te geven: 42,50 gulden per persoon. Gezinnen met jonge kin deren trekken de grens bij drie tientjes per persoon. De gemiddelde Nederlan der is best bereid tijdens een dagtocht te reizen maar vindt 115 kilometer »voor heen en terug wel welletjes. Deskundigen geven graag huizenhoog op over het leerzame en culturele as pect dat een dagtocht vooral moet heb ben. Maar het NBT-onderzoek toont aan dat de dagjesmensen daar zelf min der zwaar aan tillen. Zij vinden dat een dagje-uit vooral 'gezellig' moet zijn en vooral niet te veel mag kosten. De dierentuinen en attractieparken za gen vorig jaar in drie zomermaanden acht miljoen dagjesmensen langs de kassa's paraderen. Dat is overigens een fractie van het bezoek aan natuurgebie den, steden, strand en grote evenemen ten. Die trokken vorige zomer 46 mil joen dagjesmensen, de toeristen en va kantiegangers dus niet meegeteld. His torische steden en kastelen waren w voor zes miljoen dagtochten. Drs. F.J.L. van Duim van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg vindt dat alle organi saties en instellingen die zich met 'het verleden' bezighouden de handen in een moeten slaan om de belangstelling voor onze historische steden, gebouwen en dergelijke op te krikken. Als voor beeld noemt hij Engeland. „De Engel sen spreken over 'heritage' ofwel 'erf goed' als aanduiding van monumenten zorg en geschiedenis als marketing pro- dukt. 'Heritage' is daarom noch ge schiedenis met een grote G, noch mo numentenzorg met een grote M. Het verleden wordt als 'fun' geëtaleerd en geëxploiteerd. Het lijkt verkeerd, maar er wordt groot enthousiasme en waar dering voor het verleden mee bereikt". loo Vertaald naar de toeristische en recrea tieve markt in eigen land stelt Van Duim zich monumentenzorg aldus voor. „Nederland beschikt vermoede lijk over de grootste hoeveelheid cul tuurhistorie per vierkante kilometer ter wereld, dat wil zeggen monumen ten, historische structuren, musea en plaatsen waar een historische gebeurte nis heeft plaatsgevonden. Wat we heb ben moet weer onder de aandacht wor den gebracht. Wii kunnen méér doen met onze geschiedenis en cultuurhisto rische elementen. De pracht van de unieke Nederlandse kerken zou mis schien permanent voor het publiek toe gankelijk moeten worden gemaakt. De orgels dienen te klinken. De geschiede nis van het bouwwerk en van degenen die er een laatste rustplaats vonden die nen tot leven te worden gebracht. De kastelen en historische buitenplaatsen moeten gaan opbloeien, zoals bijvoor beeld Het Loo en de bezittingen van onder meer de English Heritage enigs zins laten zien. De indruk moet bestaan dat de laatste bewoners elk moment kunnen binnenkomen. Op de verdedi gingswerken van de vestingsteden moeten de kanonnen bulderen, bij de waterfronten moeten varende monu menten kruisen. Hetzelfde geldt voor voormalige industriële gebieden met monumenten van bedrijf en techniek, de dampende stoomgemalen en 20e- eeuwse tuindorpen. Het geldt voor de jonge en de oude monumenten". „Het buitenland heeft zoveel meer, zegt men. Maar dat is niet waar. Het aantal dagtochten is groot, maar op cultuur historisch gebied zeer gering. Ons his torisch .besef zou bijzonder klein zijn, maar dat valt te stimuleren wanneer de geschiedenis en in het kielzog de mo numentenzorg ook als 'fun' wordt ge zien en gepresenteerd. Binnen het erf goed-concept ligt er in Nederland een enorm niet geëxploiteerd goed dat ge knipt lijkt te zijn voor het dagtoeris me' AAD STRUIJS

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 25